1000 500 300 150 100 25 VRIJDAG 28 APRIL, EERSTE BLAD No. lOO 71e Jaargang 1933- lliltm: Firm I. UK IE VELDE Ir.. Ililslrnl Sl-KG, lllisiinp.Tiltl. 10. PaslieleninjKH Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen VOX POPULI. HERDENKING VAN WILLEM DEN ZWIJGER. S. WIENER Co. STADS- EN PROVINCIENIEUW S VLISSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingenende gemeenten op Walcheren /2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 12.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending 1 3.80, met Zondagsblad 14.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct. Iedere rege meerl0ct(max. lOregels). Bij 3-maal plaatsing van 1 öregels tl. .alles tegen vooruitbetaling. De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bii verlies van een wijsvinger gulden Dij verlies van eiken anderen vinger AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLIC'TEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS" Dit nummer bestaat uit 2 bladen Een roep om Colijn, om een sterk gezag. Volslagen échec der nieuwe formaties. Een overwinning, in de cel bevochten. De socialisten ver liezen aan uiterst-links. Een drie manschap: Colijn, De Geer, Deckers Voc den vierden keer sedert den oorlog heeft 5 stem van het Nederlandsche volk gesproken ter bep-ling van de samenstelling van cns voornaamste wetgevend statuutde Tweede Kamer. Aan den uitslag ïs dezen keer ongetwijfeld duidelijk te zien, dat de dingen des tijds het kiezersvolk niet onberoerd lieten en dat velen gemeend hebben hun politieke inzichten in zekeren zin te moeten herzien, maar de ver schuivingen zijn toch niet wild, noch. bepaald massaal. Ons volk is over het algemeen te nuchter om zelfs in moeilijke oogenblik- ken het „andere" als het „betere" te wil len aanvaarden. De belangrijke geestesstroo- mingen hebben niet zooveel te lijden gehad bij deze verkiezingen, al zijn er aanwijzingen, hoe het op den duur zou kunnen gaan, als bepaalde richtingen haar koers niet een wei nig anders stellen. Niet, dat ze verlies heb ben te verwachten aan de z.g. geestver wante kleine, nieuwe groepeeringen, welke op het levenssap der groote partijen pogen te parasiteeren. Integendeel, de kiezers hebben dezen keer overduidelijk te verstaan gegeven, dat ze van zulke politieke vrijbuiterij niet ge diend zijn. Ze hebben alle nieuwe politieke „figuren" in hun schamel politiek hemd la ten staan. Alle fascistische groepeeringen, tot die van het „Nationaal Herstel" van onzen oud-generalissimus toe, hebben een groot fiasco geleden. Zoo was het eveneens met de O.S.P., met de z.g. democratische katholieke dissidenten, met de Chr. arbeiderspartij enz. In de politieke nieuw-lichters hebben de kie zers allerminst vertrouwen. De kiezers hebben gemeend, dat ze, zoo noodig, ook onder de bestaande politieke ver houdingen zeer goed in staat waren om eventueel van hun veranderde inzichten te doen blijken. Natuurlijk hebben de kleine snipperpar- tijtjes soms schade berokkend aan het stem- mental der groote politieke groepen, maar de meeste deining is toch veroorzaakt door den drang der kiezers naar uiterst rechts en uiterst-links. Uiterst-rechts was dezen keer de richting-Colijn, wat niet speciaal identiek is aan de Anti-Revolutionaire richting. Na tuurlijk, Colijn is A.-R. en, politiek gespro ken, niets anders. Maar de belangrijke stem menwinst der A.-R. partij is niet verkregen, zoo wilden we maar zeggen, uit de grootere suggestie, welke van de A.-R. beginselen zou zijn uitgegaan, maar om den persoon van den leider, in wien kiezers van onderscheidene politieke kleur, den sterken man zien, be kwaam en geschikt om in dezen bewogen tijd een sterk gezag te vestigen. Het verlangen naar een sterk gezag ligt als een duidelijke tendenz in dezen verkiezingsuitslag, welke al lereerst een overwinning van Colijn betee- kent. Verloren de burgerlijke formatiesin het algemeen wat aan de snipper partijtjes én aan Colijn, de S.D.A.P. werd danig toegeta keld door de communisten en revolutionaire socialisten, minder tenslotte door de O.S.P. Ook verloren zij stemmen van meer behouds gezinde elementen aan de burgerlijke par tijen. Het is gebleken, dat kiezers met revo lutionaire sentimenten zich in dezen tijd meer en meer naar links richten. De sociaal democraten hebben dat ook gevoeld en door rare, revolutionaire sprongen op het pad der democratie, heeft ze getracht om haar aan hang te blijven boeien, Het heeft niet gehol pen. In een tijd van dezen houdt men het zwenken naar rechts en naar links van de vreesachtigen en geëxalteerden toch niet te gen. Door rustig koers te houden, had de S.D.A.P. tenminste de behoudsgezinde ele menten aan zich kunnen blijven binden. Merkwaardig is de vooruitgang der Rev. Socialisten, die den gekerkerden Sneevliet van de cel naar de Kamer kozen. Met de ge vangenhouding van Sneevliet heeft de ju stitie de politieke propaganda van de Rev. Socialisten bevorderd. Zij troost? zich al die stemmen zouden anders toch op een ex treme party zyn uitgebracht. Op dsn verkiezingsdag heeft het kabinet- Ruys r.an de Koningin haar ontslag ge vraagd en de Koningin heeft die aanvrage „in beraad" genomen. De kiezersuitspraak beteekent geen veroordeeling van de politiek van het kabinet-Ruys, maar in die uitspraak is wel het verlangen tot uiting gekomen tot een nog sterker bewindvoering, een „scher per" gezag. Een rechts kabinet onder Colijn ligt in '~e lyn der politieke verwachtingen een kabinet, waarin ook de geprononceerde figuren uit het ministerie-Ruys, ongetwijfeld zitting zullen krijgen. We voorzien een regeering, waarin het be leid van een sterk driemanschap Colijn, De Geer, Deckers zal spre'ien. Vlissingen, dat zoo prat gaat op de liefde voor het Oranjehuis, mocht niet ontbreken in de rij van steden, die den 400sten geboor tedag van Willem van Oranje, den Vader ces Vaderlands herdachten. Door verschil lende omstandigheden kon dit niet eer dan vandaag gebeuren. Het viel op dat naast de openbare gebouwen ook van vele particuliere woningen de driekleur wapperde. De herdenking werd hedenmorgen ingezet met het luiden van de groote klok van den St. Jacobstoren en van de R.-Kath. kerk, gedurende een vol kwartier, waarna van 8.15 tot 9 uur het carillon zich met verschillende volksliederen deed hooren. Om kwart voor 10 ongeveer verplaatstede drukte zich naar het Concertgebouw, waar successieveiyk de leerlingen van de hoogste klassen, zoo van openbare als van bijzondere scholen samenkwamen. Toen we even voor 10 uur de groote zaal binnenkwamen, was deze al geheel gevuld met de ruim 600 leer lingen, welke eenige liederen ten gehoore zouden brengen, onder begeleiding van de als altyd bereid zijnde harmonie „St. Cae- cilia". Precies 10 uur weerklonk het signaal van den leider, den heer F. G. Lemmers allen stonden op en tusschen een levende haag schreden de burgemeester, wiens gezin reeds in de zaal aanwezig was, vergezeld door den wethouder van onderwijs en dien van sociale zaken, waarbij zich ook had aan gesloten het lid van Ged. Staten, de heer G. van de Putte. De bijeenkomst werd geopend door den burgemeester, die de jongens en meisjes er op wees, dat de herdenking van den geboor tedag van den man, dien men betitelt met den eerenaam van Vader des Vaderlands. Hij wees er op, dat het een voorrecht is te wonen in Nederland, welk voorrecht we voor een groot deel te danken hebben aan den Prins van Oranje. In het bijzonder moeten wij, Vlissingers, dit goed bedenken, waar onze voorouders op 6 April 1572 verklaard hebben zich te willen scharen aan de zijde van den Prins. Herinnerende aan dit feu, dat elk jaar herdacht wordt door het uitste ken van de Oranje-vlag op den toren, ver klaarde spreker, dat er daarom een sterke band is tusschen Vlissingen en Oranje. In 't bijzonder daarom is er reden dezen jaardag te herdenken. De hoop uitsprekend, dat door de jeugd van heden in de toekomst aan deze daad gedacht zou worden, zooals de ouderen de Oranje-dagen herdenken, eindigde spre ker met de uitnoodiging om een driewerf hoera aan te heffen voor Oranje en Vlis singen. Alsnu deed de signaalafdeeling der V.T.V.. zich hooren, waarop de muziek onder leiding van den heer André Geysen het voorspel van het Wilhelmus inzette, waarvan twee cou pletten staande gezongen werden. Vervolgens was het woord aan den heer A. Schout, die, op algemeen verlangen der commissie, bestaande uit de heeren Lem mers, De Jager, G. van de Kreke en mej. Ten Hacken, de feestrede zou uitspreken. Op eenvoudige wijze, maar in geestdriftvolle woorden, herdacht spreker den grooten voorvader van H. M. onze geëerbiedigde landsvrouwe. Hij schetste Willem van Oranje in zyn jeugd op Dillenburg, dat hij op zijn elfde jaar reeds moest verlaten om zyn ver dere opvoeding aan het hof van keizer Karei te Brussel te genieten. Zyn neef René van Chétlons toch had hem aangewezen als zijn opvolger in het prinsdom van Oranjè. Langzamerhand werd hij de raadsman, maar ook de legeraanvoerder van den keizer, die op 55-jarigen leeftyd, leunende op den schouder van Prins Willem, afstand deed van de regeering. En zoo kreeg nu de man, die naderhand geld en goed en zijn leven als offer voor ons Nederlanders bracht, als meester, Philips, die zich meer Spanjaard dan Nederlander voelde. Nu volgt de strijd voor de vrijheid der Nederlanders, waarvoor hij niet alleen goed en bloed, maar ook drie zijner broeders moest offeren. Spreker schetste hem als veldheer en als stryder voor het geloof, als man, die naast menscheiyke verbonden er ook een gesloten had met den Potentaat der potentaten, met God. Tenslotte wees spreker op een zyner medewerkers, Marnix van St. Aldegonde, den vervaardiger van het Nederlandsche lied by uitnemendheid, waarin de grondgedachten van het geloof en de ideeën van Willem van Granje verwerkt waren. Met een slotwoord, waarin hij het eerste deel van „Wij willen Holland houden" verwerkte en waarin op gewekt werd tot liefde voor Oranjehuis en vaderland, eindigde de feestredenaar zijn luid toegejuichte rede. Hierna klonken „Wij willen Holland hou den" en het Zeeuwsche Volkslied. Alsnu werd de stoet geformeerd om te de- fiïeeren langs het stadhuis, waar op het balcon bovengenoemde officieele personen zich hadden opgesteld. Daar werd nogmaals een uitvoering gegeven der drie bovenge noemde liederen. Na de uitvoering daarvan werden de commissie en de directeur van „St. Caecilia" gecomplimenteerd door den heer Van Woelderen. Het défilé langs het stadhuis, tusschen een haag van menschen, die geschaard stonden langs het stadhuis en langs den kanaalkant, vormde een aardig moment in deze herden king van den 400sten geboortedag van den Vader des Vaderlands. De herdenking op de H.B.S. Hedenmorgen had in het gebouw der Rijks H.B.S. alhier een intieme plechtigheid plaats en wel de herdenking van Prins Wil lem van Oranje. Te half 10 ongeveer waren de leerlingen met de leeraren in de gymnas tiekzaal vereenigd en werden daar door den directeur verwelkomd. Een orkestje, a l'improviste uit de leerlingen samengesteld, speelde het Wilhelmus van Nassouen, waarna het woord werd verleend aan den leeraar in de geschiedenis, den heer J. H. Iemhoff, die in diep gevoelde en vaak gevoelige woorden de groote Oranjefiguur uitbeeldde, en enkele fragmenten uit zijn leven aanstipte. Het gelukte spreker uitne mend een persoonlijke visie" te leggen in zijn beschouwing van dit ons allen voor lichtend ideaal, wien veel mislukt is, doch die door alle tyden heen vereerd zal worden om zijn groote liefde voor de vrijheid der volken, waaraan hij góed en bloed heeft opgeofferd. Geestdriftig applaus klonk na zijn rede, waarop de directeur den spreker bedankte en in enkele treffende woorden de gedach ten vertolkte, die by hem opgewekt waren, toen de heer Iemhoff sprak. Vervolgens speelde het orkestje het „Vlaggelied" en „Wij leven vrij", maar hierbij kon het geestdriftig publiek niet meer zwij gend toeluisteren en zong uit volle borst mee. Nu volgden 2 coupletten van het Wil helmus door allen meegezongen, en dit ook was toch wel een waarlyk ontroerend mo ment, toen daar door ongeveer twee honderd jonge menschen jong van hart althans allen dit lied werd aangeheven. De geestdrift laaide hoog op, toen de di recteur mededeelde, dat alle leeraren het op de leeraarsvergadering er unaniem over eens waren, dat deze dag een „vrije" dag moest zijn voor de school In dezen zoo niet „anti-historischen" dan toch vaak „a-historischen" tyd, is 't wel eens goed, dat de historische zin wordt ontwik keld en men met zyn gedachten vertoeft bij een grooten universeelen geest. Herdenking op de openbare Ulo-school. Nu alom in den lande herdacht wordt, dat voor 400 jaren Prins Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands, geboren werd, heeft het gezamenlyke leeraren-personeel van de openbare ULO-school gemeend, dat ook deze inrichting van voortgezet onderwys by die herdenking niet mocht achterblijven en he denmorgen eenige oogenblikken moest wij den aan deze groote figuur uit onze geschiede nis, welke geworden is de grondslag van ons nationaal volksbestaan. Onder leiding van den heer D. Kwaak opende het meisjeskoor der school met het steeds mooie en toepasselijke lied„Wilt heden nu treden", waarop viool- en piano muziek „Bede voor het Vaderland" liet volgen. Met even groote aandacht luisterde de wethouder van onderwijs, leerkrachten en leerlingen hierna naar de herdenkingsrede, die de heer J. Waverijn, hoofd dezer openbare onderwijsinrichting, met veel gevoel uit sprak. Het portret van Willem den Zwyger sierde den achtergrond van de ruime gym nastiekzaal en rustig waarden de blikken ge durende een treffend moment of een krach- tigen concentratiezin naar de sprekende trekken van den grooten vorst en stryder. O.m. wees spreker er op, hoe de Ameri- kaansche geschiedschryver Motley en de Duitsche dichters Schiller en Goethe over Willem van Oranje schreven of hem kozen als onderwerp voor hun kunstwerken. De verdraagzaamheid van den Prins en vooral zyn strijd vóór vereeniging van alle Neder landen in Noord en Zuid, waarbij de zege- MIDDELBURG Ontvangen steeds NOUVEAUTÉ'S in CONFECTIE- EN ZOMERSTOFFEN Zie Etalages (Ingez. Med.) vierende intocht te Brussel deed gelooven, dat het ideaal bereikt was, werden met geestdrift belicht. In de peroratie over Willem van Oranje aan het eind werd naar voren gebracht, hoe onze Koningin constitutioneel regeertflwaar- door Vorstin en Volk nog steeds getrouw zijn gebleven aan de tradities van den grooten Zwyger. Dezen ouderen leerlingen werd ten slotte gewezen op den moedigen, nooit afla- tenden strijder voor verheven idealen, dien deze jeugdige menschen, waarvan weldra weer een deel na hun volbracht examen het leven ingaan, zich ten voorbeeld kunnen stellen. Ons wondermooie „Wilhelmus van Nas- scuwe" volgde op deze waardige rede, waar na de wethouder van onderwijs zijn welge- meenden dank en groote waardeering uit sprak tegenover leeraren en leerlingen voor deze even plechtige als geslaagde herden king van onze grootste nationale figuur, om te eindigen met namens het gemeentebe stuur allen een portret van den Vader des Vaderlands aan te bieden. In de Chr. Ulo-school. In het gymnastieklokaal, Wagenaarstraat, vereenigden dezen morgen de leerlingen van de Chr. Uloschool met het onderwijzend personeel en enkele bestuursleden met hun dames zich, om in een korte samenkomst het groote feit van den dag, de geboorte van onzen grooten Willem van Oranje, te her denken. Na opening met gebed en een kort in leidend woord van het hoofd der school, den heer G. A. Teunis, werden 2 coupletten van het Wilhelmus gezongen en werd het woord gegeven aan den heer C. van Alten. Deze begon met op te merken, dat hy niet de bedoeling had om wat we wel eens noemen een groote historische rede te houden. Hy zou alleen maar het licht laten vallen op enkele beteekenisvolle feiten uit het leven van den grooten Willem van Oranje, den Vader des Vaderlands, die door iederen rechtgeaarden Nederlander kan worden herdacht en geëerd als den grondlegger van onze nationale onafhankelijkheid. Dat dit feit in onze dagen zoo bijzonder herdacht wordt, wijst toch wel op de eenige nationale beteekenis van den grooten Zwyger, die als een Mozes ons land en volk uit het Spaan- sche diensthuis heeft uitgeleid en er zelf, en dit is wel het tragische in z'n leven geweest, zoo weinig van heeft mogen zien. Onze al- geheele onafhankelijkheid en krachtsont wikkeling te zien, was weggelegd voor zyn zonen Maurits en Frederik Hendrik, even geniaal als hun grooten Vader. Het spreekt van zelf, dat spreker ook in't bijzonder stil stond by de moeder van Willem van Nassau, Juliana van Stolberg, die den geheelen vry- heidsoorlog tot 1580, het jaar, waarin ze ge storven is, tot zoo'n grooten steun is geweest voor haar zónen, die met hun oudsten broer Willem, alles, goed en bloed, hebben veil ge had voor de zaak van het Nederlandsche volk. Stilgestaan werd ook by de teleurstel lingen en miskenningen, die de Prins by zijn edel streven zoo dikwyls heeft moeten erva ren. Wat is de veelbelovende jeugd van de zen eersten edele aan het hof van Karei V een schrille tegenstelling geworden met zijn verder leven. Alles, alles heeft hy ten slotte opgeofferd ter bereiking van z'n edele be doelingen. Zijn zoon zag hij wegvoeren naar Spanje, al zijn bezittingen geraakte hij kwyt en was ten slotte met groote schulden over leden. Z'n lievelingsdenkbeeld, Roomsch en Protestantsch te vereenigen in den strijd te gen den onderdrukker Philips, heeft hy moeten laten varen de Pacificatie van Gent 1576 bracht ten slotte maar een kort samen gaan. En dan volgen van 1580—1584 de donkerste jaren van z'n levenom tenslotte te vallen onder het vergiftigde lood van den Franschen dweeper Gérards. Na deze korte uiteenzetting werd door spreker er op gewezen, dat we tegenover Oranje - en het Oranjehuis de grootste ver plichtingen heb'"en. De geschiedenis van het Oranjehuis, al de eeuwen door, is ten nauwste samengeweven met die van ons Nederlandsche volk. Willem van Nassau, in de geschiedenis meer bekend als Willem van Oranje, is de grondlegger van onze nationale onafhankelijkheid, de godsdienstige vrijheid er de gewetensvrijheid. Na deze uiteenzetting werden nogmaals twee coupletten van het Wilhelmus gezon gen en sloot ds- Wiersinga deze korte plech tigheid met dankzegging. 9 De winkelweek. De commissie voor de winkelweek verzoekt ons opname van het volgende De feestweek is dus heden begonnen en de winkels hebben hun étalages gereed en zien er hier en daar zeer mooi uit. Als nu vanavond de lichten zyn ontstoken zal de heele stad, ook dank zij de vele vlag gen, er feestelijk uit zien. De prijsraadsels zijn thans in het bezit der winkeliers en worden bij ieder besteed be drag van een gulden cadeau gegeven. Hoe meer raadsels men oplost, des te meer kan men in aanmerking komen voor één der mooie geschenken. wy wenschen er speciaal op te wijzen dat, evenals vorig jaar al de in het Bellamypars 28 geëtaleerde geschenken worden uitgegeven en kan iedereen zich bij de prijsuitdeeling, die openlijk zal geschieden, overtuigen. Dit laatste deelen wij mede, om valsehe geruch ten tegen te spreken. Thans is het woord aan onze stadgenoo- ten. Komt in drommen op en koopt in Vlis singen, dat is ons devies. Onze winkeliers zijn scherp concurreerend, zelfs nog bij andere plaatsen vergeleken. Bovendien bieden zij u geheel gratis een feestweek die klinkt als een klok. Wij hopen dat het vuurwerk a.s. Woensdag ook bij allen in den smaak zal vallen. De opstelling zal plaats hebben onderaan den oprit naar den Boulevard en is de toe gang tot het roeiershoofd afgesloten voor het publiekmen zal dus vanaf het Bellamy- park en Nieuwendijk ruimschoots gelegen heid hebben om het ontsteken te zien. Er is al aardig gevlagd, zij het dan ook ter eere van een ander doel, zoo spreken wij den v/ensch uit, nu dat de vlag toch eenmaal uithangt, om deze gedurende de heele Win kelweek te laten wapperen. De fanfare „Voorwaarts" uit Koudekerke, directeur de heer André J. Geysen, geeft morgenavond 8 uur een concert in de tent in het Bellamypark. Programma: „Vers 1'Avenir", •pas redoublé, Sam Vlessing „De Lieve Mei", ouverture fantastique, G.Feremans „Le Val de l'Amblève", fantaisie, D. D. Belleflamme „Le Retour du Printemps", H. en G. Gadenne „Défilé des As", pas redoublé, G. Guillement „Donausagen", valse J. Tücik „Fashionable", ouverture, J.Egal „Het Landjuweel", fantaisie, L. Ellegiers „Souvenir d'Uden", pas redoublé, Loui: de Morée openbare leeszaal en bibliotheek BoekenweekTentoonstelling. 29 April6 Mei. Levende natuur. Tuin en hof. Dé natuur trekt wederom haar nieuwen tooi aan, pareert zich met groen en kleur, om straks in de Meimaand luisterrijk feest te vieren. Ondanks zorg en ontbering, droe fenis en strijd in de wereld der menschen, groeit en bloeit alles buiten even uitbundig en weelderig als steeds. De Lente laat zich niet tegenhouden, zij komt en is op alle plaatsen en plekjes, voor alle menschen en kinderen, zy is overal en voor allen. Nu wordt „naar buiten" 't parool en ko men lezen en boeken op den achtergrond en toch zijn boek en natuur geen tegenstelling. Door de een kan juist de mensch de ander beter leeren begrypen en verstaan en zoo doende, zoo intens mogelyk, van de levende natuur genieten. Hoeveel aardigs en interes sants, hoeveel moois en belangwekkends lcopt ge buiten niet voorbij, omdat ge niet beseft hoe daar alles de moeite van kijken en onderzoeken waard is. Een bloem, een diertje, een grasje, een boom, het heeft allermal een eigen leven, een eigen samenstelling, doelbewust, fijn, volmaakt in zich zelf. Boeken kunnen U daarvan vertellen, oorsprong, ontwikkeling en geschiedenis, ziel en leven van planten en dieren is daarin neergelegd. Naast 't buitenleven om U heen van het

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1933 | | pagina 1