1000 500 300 150 100 25 MERCURIUS HAVERMOUT DONDERDAG 6 APRIL, EERSTE BLAD No. S3- 71e Jaargang 1933 Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telef. 10. Postrekening 66287 Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen Dit nummer bestaat uit 2 bladen STADS- EN PR0VINC1ENIEUWS ©CENT PER PONDSPAK VLHSSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct. ADVERTENTIEPRIJSVan 15 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ctp. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct ledererege meerlOct.(max. lOregels). Bij 3-maal plaatsing van 1 Sregels fl.—.alles tegen vooruitbetaling. De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS" Een stelsel om den verbruiker meer aan den winkelier te binden. Mijnheer de Redacteur, In uw blad van 28 Maarfc 11. komt een ertikel voor in het redactioneel gedeelte, getiteld„Een stelsel om den verbruiker meer aan den winkelier te binden." Op dezelfde plaats komt 31 Maart een ingezonden stuk van de winkeliersvereeni- ging „Gemeenschappelijk Belang" voor, waarin de mededeeling, dat wat in uw arti kel wordt aanbevolen, reeds gedeeltelijk toe passing vindt. Het doet ons eenigszins vreemd aan, dat U in dat artikel positief stelling neemt vóór de winkeliers, tegen de coöperatie en wiri- kelmaatschappijen. Wat de laatste betreft, gaat ons niet aan, wel echter waar de coöperatie in het geding wordt gebracht, meenen wij er tegen te moeten opkomen dat uw blad de zijde kiest van de winkeliers en geen rekening houdt met de coöperatieve beweging, die in onze stad beteekenis gaat krijgen èn in groei èn ontwikkeling toeneemt. Wij meenen nu aanspraak te mogen ma ken op gelijke behandeling, reden waarom wij U vragen ook al om de belangrijkheid der kwestie zelve op dezelfde plaats ons standpunt te mogen belichten. Coöperatie beteekent samenwerking. In de verbruiks-coöperatie werken de ver bruikers dus samen om hun eigen belangen te behartigen, door het distribüeeren en produceeren dier levensbenoodigdheden zelf ter hand te nemen. Dat is het goed recht van den verbruiker. In het artikel van „Ge meenschappelijk Belang" wordt dit recht aangetast. Zij schrijven nl, „dat de georganiseerde winkelstand de belangen der verbruikers dient te beharti gen door haar artikelen tegen zoo billijk mogelijke prijzen van de hand te doen. Daar tegenover dient de distribueering van levensmiddelen en kleeding in handen te zijn van de zelfstandige winkeliers, want het is onbillijk, dat de verkregen verkorte arbeidstijd wordt gebruikt om zelf in te koopen,*) zelf te schilderen of schoenen 1 té maken." Afgezien van het feit, dat de billijkheid mee zou brengen dat een. schoenwinkelier of drogist dan ook geen leer of verf moet le veren aan zelf-schoenmakers of zelf-schil- ders, wordt in het geciteerde gezegd, dat de coöperatie er is als gevolg van den verkor ten werktijd. Wat een gemis aan historische kennis. Op het laatst der 18e eeuw en in den loop aer 19e eeuw is de coöperatie geboren. De arbeidstijden waren toen onmenschelijk lang. Er heerschte een onbeperkte arbeidstijd, ook voor vrouwen en kinderen. Geen enkele tfet die hen toen nog beschermde. Uit de grauwe ellende is de coöperatie te voorschijn geko men. In 1844 waren het de flanelwevers van Rochdale (Engeland) die aan de coöperatie een positieven vorm hebben gegeven en de beginselen dezer pioniers zijn thans nog de zelfde waarop de coöperatieve wereldbewe ging rust. Gedwongen winkelnering, slechte en dure waar, bedrog in den handel, alles een gevolg van de economische overmacht der bezit ters, zijn oorzaak dat de verbruikers zich zijn gaan organiseeren om door „zelfdoen" zich te beschermen tegen uitbuiting en economi- Schen dwang. Het zou ons te ver voeren, dit nader te belichten, maar allicht zullen de verbruikers beter als wat „Gemeenschappe lijk Belang" schrijft, erkennen dat de coöpe ratie er is krachtens historische noodzaak. Trouwen, alle richtingen in de vakbewe ging propageeren de coöperatie als een mid del tot vergrooting van het arbeidersinko men. Mannen als mr. Bijleveld, dr. Wibaut, wijlen ds. Talma, Domela Nieuwenhuis, mr. de Witt Hamer, dr. Allard Pierson deden dit om dezelfde redenen. Het zijn de coöperaties, die begonnen het overschot aan de verbruikers uit te keeren. En niet te ontkennen valt de groote invloed door de coöperaties uitgeoefend op de prijs stelling. In 1933 komen de winkeliers ons nu ver tellen, dat zij hun taak zoo moeten opvat ten, dat zij de belangen der verbruikers „dienen" te behartigen. Waarmee tegelijker tijd is gezegd, dat het zoo nog niet is. De coöperatie dient uitsluitend de belangen der verbruikerswinkeliers en winkelmaat schappijen de belanden van zichzelf en de aandeelhouders. p vevgezette van ons (Broederband) Onder den invloed van de coöperatieve beweging is men er toe overgegaan korting tc geven en is een zegelsysteem ingevoerd. Als zoodanig is eveneens het Zwitsersche rabat-zegelsysteem ingevoerd, wat door de redactie als redding voor een winkelstand wordt aanbevolen. Door kapitaal-concentratie drijven de groote winkelmaatschappijen steeds meer den winkelstand in de knel. In het produc tieproces neemt de winkelier een steeds minder beteekenende plaats in. Onder de veranderde productieverhoudingen neemt de zelfstandigheid van den winkelier af, en wordt hij meer en meer afhankelijk van de groote productiebedrijven, die öf bindend der prijs der artikelen voorschrijven öf eigen verkooporganisaties invoeren. De vorming van trusts en kartels, die de waren onder hun controle brengen, vanaf de grondstof tot dat het artikel bij den verbrui ker komt, zullen ons noodzaken naar ver weermiddelen om te zien. Dit verweermiddel is de coöperatieve be weging, die in de samenwerking der verbrui kers een machtsfactor van beteekenis wordt. In dien strijd schakelt de middenstand zich zelf uit. Een voorbeeld Er bestaat een kartel in de gloeilampenin dustrie. Een 100 kaars lamp van Philips kost b.v. 1.80 in ons land. In andere landen is de prijs van zoo'n lamp veel minder, want voor ieder land worden de prijzen vastgesteld door de binnenlandsche industrie. De winsten zijn buitengewoon groot. Philips kan zijn winsten vaststellen door de monopolie-positie welke die onderneming in ons land inneemt. Daartegen is maar één middel„Organi satie der verbruikers." In Zweden, waar een sterke coöperatieve beweging is, is men er toe overgegaan een eigen gloeilampenfabriek te stichten met als gevolg- dat de prijzen dezer waren 5ï meer dan de helft lager zijn. De coöperatieve beweging organiseert het verbruik om dan daaruit tot de productie over te gaan. Ook in ons land zijn de voorbeelden er, wat de coöperatieve beweging voor de ver bruikers tot stand kan brengen. Het zal ook de coöperatieve beweging zijn die aan de samenwerking tusschen bloemfabrikanten en bakkersbonden een halt zal toeroepen. Coöperatie is meer als een zuiver plaatse lijke beweging. Zij is een wereldbeweging die streeft naar een planmatige behoeftevoorzie ning in het waarachtig belang der verbrui kers. Dit streven van een planmatige behoeften- voorziening gaat in tegen de verspilling in het productie- en distributie-proces. Over de diensten nu die de middenstand in het distributie-systeem aan de verbruikers bewijst, loopen de meeningen nogal uiteen. De middenstand kent zichzelf het alleen recht toe op dit terrein werkzaam te zijn. Toch valt het niet te ontkennen dat er geen eenheid onder hen is. Daarvoor loopen hun belangen te vaak uiteen. Bovendien mag de vraag worden gesteld of er niet een te veel aan winkels is, en juist daardoor de waren duurder maakt. Prof. Oppenheim niet de eerste de beste zegt „Het gevolg der concurrentie is, dat de be roepsklasse der detailhandelaren overbezet is zoodat zij haar functie van arbeidsverdee- ling slecht kan uitoefenen door producenten minder te betalen en de consumenten meer af te nemen dan bij een goede organisatie van de volkshuishouding noodig is." Volgens een middenstands-enquete is b.v. in Gouda op elke 31 inwoners 1 winkel aan wezig. D.w.z. op iedere 8 gezinnen 1 winkel. Dit beteekent dus dat gemiddeld 8 gezin nen uit hun inkomen 1 winkelier moeten on derhouden. Al deze winkels hebben hun inrichting en onkosten, die in den prijs der waren is ge calculeerd. Hoezeer het noodig is, dat de verbruikers meer invloed gaan uitoefenen blijkt b.v. ook uit de vernietiging van levensmiddelen, welke aantoont hoe het productie- en distributie stelsel heeft gefaald. Bij nijpend gebrek van millioenen menschen, vindt deze vernietiging dezer levensmiddelen plaats. Tarwe, katoen, suiker, krenten, rozijnen, thee, koffie enz. Enkel over Brazilië zullen wij eenige cij fers geven die een beeld vormen van de ver wording waar het winststelsel toe geleid heeft. In 1932 zijn yerbrand 9.319.000 balen kof fie. In totaal sedert men daar met dit mis dadige werk begon 12.155.000 balen koffie. Wij hebben ons de vraag te stellen of dit alles ons koud moet laten of dat wij allen zon der onderscheid mee zullen moeten werken in den grooten cultureelen strijd voor een planmatige behoeftenvoorziening, opdat een einde zal komen aan deze gruwelijke feiten. Wij beweren nog steeds dat alleen een goede organisatie der verbruikers in de coöperatie, nationaal en internationaal verbonden, iets zal kunnen doen tegen de uitwassen van het stelsel om winst. Het gaat dus niet aan, het voor te stellen alsof de verkorting van den werktijd ons er toe gebracht zou hebben om winkeltje te spelen. En dat de winkelstand te laat gaat zien, dat hij tegenover de verbruikers iets heeft goed te 'maken, kunnen wij niet helpen. Al wat hier in onze plaats gebeurt, zoowel het geven van korting, als het uitgeven van zegels is een uitsluitend gevolg van wat de coöperatie heeft tot stand gébracht. En toch is er een groot verschil. Met recht kan hier gezegd worden „Als twee hetzelfde doen, is het nog niet hetzelfde." Immers de winkeliersvereeniging heeft dit stelsel thans ingevoerd 30 jaar later als de coöperatie om eigen belangen te die nen de coöperatie op den grondslag van hulp verleening om de hulp zelve. In 1901 zei wijlen ds. Talma het reeds „In de coöperatie ligt het Christelijk be ginsel der naastenliefde." HET BESTUUR VAN „DE BROEDERBAND." EMMABLOEMCOLLECTE 1933. Op een dag in de maand April wordt tel ken jare in bijna geheel Nederland een bloempje aangeboden, waarvan de opbrengst alle gezindten. Het is de collecte met de alle geeindten. Het is de collecte met de oudste rechten en zij heeft zich altijd in algemeene sympathie en» tp e-tewerking mo gen verheugen. Al zijn de tijden slecht, helpt allen mede, om de collecte op peil te houden. Bedenkt, dat in tijden, als die wij thans beleven, ook de nood der tuberculoselijders het hoogst is. Vergeet, vooral in dezen crisistijd, de Ne- derlandsche tuberculoselijders niet. De collecte zal te Vlissingen gehouden worden Zaterdag 8 April en worden de me dewerkende dames verzocht te 8.30 uur op het stadhuis te willen komen. Namens het Dames-Comité. De Presidente, C. VAN WOELDEREN—SPRENGER. Motorveerboot „Prins Hendrik". Nadat aan de motorveerboot „Prins Hen drik" op de w ;rf der Kon. Maatsch. „de Schelde" nog eenige veranderingen waren aangebracht is daarmede Vrijdag weer een proeftocht gehouden en ook stabiliteitsproe- ven gehouden. Daarbij is gebleken, dat de voorzieningen tot versterken der stabiliteit goede resultaten hebben opgeleverd. Het schip zal, naar de „Ter Nez. Ct." verneemt voorloopig in de vaart komen tusschen Vlis singen en Breskens. Nadat men ondervindin- ding zal hebben van het functioneeren der machines zal de motorveerboot in de vaart komen tusschen Walsoorden en Hansweert, voor welken dienst het bestemd is. Een gouden jubileum. Heden herdacht de heer J. H. E. Woltering, werkzaam in de afdeeling scheepsbouw, zijn 50-jarig dienstjubileum bij de N.V. Kon. Maatsch. „de Schelde". In den loop van dezen voormiddag werd hij op het kantoor ontboden, alwaar hij, met de gebruikelijke enveloppe, de hartelijke ge- lukwenschen van de directie in ontvangst had te nemen. Mevr. Jo Bouwmeester. Zooals wij hebben gemeld in ons nummer van 18 Maart, werd mevr. Jo Bouwmeester, die op 17 Maart alhier met het Cor Ruijs- ensemple was opgetreden in „Grompte", na afloop dezer voorstelling overgebracht naar het St. Joseph Ziekenhuis, alwaar operatief ingrijpen noodzakelijk bleek. Heden heeft mevr. Bouwmeester het zie kenhuis hersteld verlaten en is naar Amster- dag teruggekeerd. Leerlingen-avond mej. W. de Hondt. De Oude Vriendschap. Dat in dezen tijd van mechanisatie geluk kig nog niet iedereen verradio'd en vergra- mophoond is, hebben we gisterenavond ge constateerd op den leerlingenavond van mej W. de Hondt, welke niet alleen gegeven werd voor een volle zaal, doch tevens het bewijs leverde, dat nog zeer velen van de tegen woordige generatie zich onder haar leiding toeleggen op de beoefening van het viool- of pianospel en wel met mooie resultaten. Gezien het groot aantal leerlingen, dat na tuurlijk op een „ouderavond" eens wil laten hooren wat het al kan presteeren, had mej. de Hondt het programma samengesteld uit diverse ensemble-nummers en enkele soli, duo's en terzetti, waarbij zij, naar gelang, de directie voerde of de piano-begeleiding ver vulde. Leerlingen zijn nog geen kunstenaars, al sprak soms de vrijheid der individualiteit bij veelbelovende leerlingen (we denken b.v. aan het ventje met korte broek, dat Litzt's Hon- gaarsehe Rhapsodie no. 2 speelde en aan de jonge dame van Langer's Blumenlied)en cri- tiek is dus uitgesloten. En wanneer we uit het uitgebreide en afwisselende programma slechts enkele grepen doen, dan willen we daarmede niet zeggen, dat we het niet ge memoreerde minder waardeeren. Van de en semble-nummers dient vooral de Kinder- symphonie van Haydn genoemd. De vrien delijke Papa Haydn schreef dit lieve werk na een bezoek aan een Kerstboom-markt in het oude Weenen, waar allerlei kinder-instru- menten klonken, die door de kooplui werden aangeboden. Er werd, met steun van ouderen, een mooi klankgeheel gevormd, de kinder instrumenten sorteerden een behoorlijk effect (aardig die koekoek in de Menuet) en er werd met veel oplettendheid gemusiceerd. Door de oudere leerlingen werden een Opern Foxtrot van Robrecht en Herold's Zampa prijzens waardig ten gehoore gebracht, waarbij de clarinet de aandacht trok. De op den spel wijzer aangekondigde surprise bleek te zijn het optreden van den Haaze-band, een ama teurs-band, welken het Schlager-genre wèl is toevertrouwd. Daverend applaus vertolkte n~. ieder num mer den dank en de waardeering der aan wezigen. Mej. de Hondt ontving bloemen en een souvenir, de pianiste mej. Beniest een bloemstuk. Een avond, die èn voor mej. de Hondt èn voor de leerlingen en verdere uit voerenden èn voor het auditorium tot een succes en een voldoening is geworden. O. Het nieuws van den dag in beeld. Foto's in onze Tijdinghal. Een afbeelding van de prachtige regee- rings-legpenning, welke bij de Rijksmunt te Utrecht werd geslagen ter gelegenheid van de herdenking der geboorte van Prins Wil lem van Oranje. Een sneltelegraafdienst tusschen o'e Amsterdamsche en Rotterdam - sche Effecten- en Koopmansbeurzen. De nieuwe automatische telefoon-centrale te Wormerveer en wat daardoor verdwijnen gaat. De keuring van trekhonden te Rotterdam. Bezoek van den (Commissaris der Koningin in Noord-Brabant en den bur gemeester van 's-Hertogenbosch aan de Paaschveetentoonstelling aldaar. De prijs- winners van de Paaschveetentoonstelling te Rotterdam. Een prachtig stemmingsbeeld in het voorjaar van de Protestantsche kerk te Vianen. De beeldhouwer Tjipke Visser legt de laatste hand aan het Pieter Jelles Troelstra-monument, dat op 20 April te Stiens onthuld zal v/orden. Een nieuwe aanwinst voor het Ned. Historisch Scheep vaart Museum te Amsterdam een prachtig schilderij van het vlaggeschip „Prins van Oranje", door de Marine aangeboden bij het huwelijk van Prins Hendrik met Prinses Ma- rie van Pruissen in 1878. De 40-urige werkweek. Gisterenavond hield de Christ. Besturen bond alhier een vergadering, waarin als spreker optrad de heer J. Stapelkamp, se cretaris van het Christ. Nat. Vakverbond, met het onderwerp „Het vraagstuk van de 40-urige werkweek in verband met de hui dige werkloosheid". Na de gebruikelijke opening en na ingeleid te zijn door den voorzitter, den heer J. Ma rijs, begon de heer Stapelkamp zijn rede met een terugblik te werpen in de historie, hoe in den loop der jaren de vakbeweging heeft geijverd voor de invoering van een complex van maatregelen tot bescherming van den arbeider, die haar bekroning vonden in de totstandkoming van de 48-urige arbeidsweek De Chr. vakbeweging ziet in den arbeid geen noodzakelijk kwaad, doch integendeel een vervulling van een roeping. De zonde heeft weliswaar een breuk geslagen ook in het le ven van den arbeid, maar toch is arbeiden een heerlijke taak. Wanneer wij ons verheugen over de tot standkoming van arbeidswetgeving, dan was dit omdat de arbeidsverhoudingen in den loop der 19e eeuw zóó vergroeid waren, dat zij den toets der Christelijke ethiek, van de wet Gods, niet konden doorstaan. Zoo was onze strijd voor een 48-urige ar beidsweek een principieele strijd, om den arbeider gelegenheid te geven zijn roeping ook op ander terrein te volbrengen. Hierna zette spreker uiteen, dat hot vraagstuk van de 40-urige werkweek dezen principieelen grondslag mist. In het alge meen gesproken zal niemand kunnen bewe ren, dat een arbeidsweek van 48 uur te lang is of te veel van den arbeider vraagt en kele bedrijven als bijv. de mijnindustrie uit gesloten, De 40-urige werkweek is dan ook NEDERLANDSCH FABRIKAAT alleen aan de orde gekomen door de heer- schende crisis op economisch gebied over de geheele wereld. Verschillende motieven tot het invoeren hiervan werden door spreker naar voren gebracht, o.a. dat bij een 40- urige werkweek ongeveer 17 der werkloo- zen weer arbeid zouden kunnen vinden. Het is Mussolini geweest die het vraagstuk op de internationale arbeidsconferentie aan de orde heeft gesteld. Ook de geweldige ont wikkeling van het moderne bedrijfsleven, de mechaniseering, is aanleiding dat het vraagstuk aan de orde is gekomen. Deze technische ontwikkeling stoot duizenden ar beiders uit het bedrijf. Daarom is het niet '.e verwonderen dat de verkorte werkweek in schier alle landen urgent is. Hierna bezag spreker de vraag, hoe de Christ, vakbeweging tegenover dit probleem behoort te staan. Voorop staat dat de Christ, vakbeweging nooit een dogma heeft gemaakt van een verkorte arbeidsweekhoe lang ge werkt moet worden hangt af van verschil lende economische en technische mogelijk heden. Is nu inderdaad een verdere verkor ting van den arbeidstijd op dit oogenblik mogelijk? Spreker betwijfelt dit. Er is thans een overproductie in verschil lende landen, doch dit beteekent geen over vloed, want millioenen hebben gebrek aan het allernoodigste en de koopkracht is aan merkelijk verminderd. Een verkorting van de werkweek tot 40 uur zou alleen effect kunnen hebben, wanneer overal de 48-urige werkweek nog gehand haafd was. Doch hiervan is reeds lang geen sprake meer. In zeer vele bedrijven wordt al korter gewerkt dan 40 uur, zoowel in ons land als in het buitenland. Een tweede groote factor is het loon. Is het mogelijk, dat bij een verkorting tot 40 uur het loon hetzelfde zal blijven. Dij dit bewe ren, maken zich aan opzettelijke misleiding schuldig. Met vele voorbeelden toonde spreker aan de vele bezwaren die tegen een verkorting tot 40 uur bestaan bezwaren die ook zeer zeker de arbeiders zouden schaden.. Spreker kwam tot de conclusie, dat het vraagstuk niet zoo gemakkelijk is als wel wordt beweerd en degelijk bestudeerd dient te worden. Er is een andere oplossing, die verbetering kan brengen in de werkloosheid, nl. wanneer de volkeren terugkeeren van hun verdwazing en de belemmeringen voor het vrije handelsverkeer uit den weg ruimen. Op deze met aandacht aangehoorde rede volgde nog een drukke bespreking, waarna de heer Stapelkamp de goed bezochte ver gadering met dankzegging sloot. St. Nicolaasvereeniging. De uitvoering ten bate van het op Woens dag 5 December 1933 te houden St. Nicolaas- feest voor on- en minvermogende kinderen, gisterenavond in het Concertgebouw »gege- ven, is er zeker wel een. die door gezelligheid en resultaat geslaagd is. In het openingswoord door den heer J. J. Stoops wees deze op het doel der vereeni- ging, nl. vele arme kinderen een prettigen dag te bereiden. De vereeniging stelt er een eer in gelden te verzamelen en alle comité- leden geven hun tijd en krachten om het voor oogen gestelde doel te bereiken. Het vorige jaar is aan 375 kinderen een genoeg lijken dag bereid, dit jaar zal het door de steeds toenemende werkloosheid noodig zijn 500 kinderen gelukkig te maken. Aangezien alles wat gegeven wordt door leden van de vereeniging is gedaan, past op dezen avond zeker geen critiek, daar het doel hiervoor te mooi is. Hierna werd een uitgebreid programma afgewerkt. Allereerst werd voor het voetlicht gebracht een tableau vivant „O, hebt toch lief", begeleid door zang en ondersteund door orgelspel. Verschillende zangstukjes en komische «voordrachten volgden elkaar op, waarvan vooral „Meiskes van 't Land", voor gedragen in Tiroler costuumpjes, veel bijval oogstte, terwijl de voordracht „Naar de chocolade-meeting" met zijn typische klee derdrachten danig op de lachspieren werkte. Het tableau „Negerlied" had vooral succes door den mooien zang. In de pauze trokken de drie grabbeltonnen, elk met 300 prijzen, groote belangstelling en

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1933 | | pagina 1