1000
500
300
25
WOENSDAG
1 MAART
EERSTE BLAD
No. SI
71e Jaargang
1933!
leboks
AUTO'S
,R TUIGEN
GISSINGEN
Uitgave: Firma F. VAN SE VELBE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen.Telil. 10. Postrekening 66281
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
LAFFE OPRUIERS.
HET DUITSCHE
RIJKSDAGGEBOUW
IN BRAND
GESTOKEN.
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
je onder den
portemonnaie
Toen zei hij
hammetje
zei de winke-
liever, alles
ige, „hier heb
me dat ham-
óggezei de
lats gehad, en
>nder z'n arm
irdag vervolg)
uur
6.07
6.08
16.27
17.01
eiijkheden,
enz.
/rijdag 24 Febru-
dag 2 Maart „De
i" en „Whoopee".
jdag 24 Februari
Maart „de gele
den morgen",
ïcert Vereeruging
:ziek, Grand Ho-
cert- en tooneel-
jreeniging „Apol-
lap", 8 uur.
G.
en-avond Willem
ïoorzaal, 8.15 urn*,
sche avond, Ned.
it „de Vergenoe-
Meteort jgiscU
bilt
778.2 te Jan-
744.3 te Valencia,
id van 1 Maart
ke wind. G 3deel-
Om het vries-
lichte tot matige
erberlcht.
;ej,e gegevens
Meteor. Instituut
Lg in het Noord-
IJsland toene-
de barometer tot
e op den Oceaan
terug. In Spanje
odat de toestand
telijke winden en
:ht een afnemen-
isen des nachts
'erdag de tempe-
tijven aan die van
ie eilanden en ia
veel regen, maai
,ns daar af. in
eklaard en in het
nomen. Alleen in
de strenge vorst
inden in de om-
len af maar het
Zee en b'i öe
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren /2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct
Hl
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel. Kleine advertenties van 1—5 tegels 50 ct ledereregel
meer 10 ct (max. lOregels). Bij 3-maal plaatsing vanl—5regels fl. - .alles tegen vooruitbetaling.
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet ot oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bii verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIOING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Gaf bet al een heelen schok, toen we in
het begin dezer week plots door middel van
radio of nieuwsblad moesten vermelden, dat
het machtige Rijksdaggebouw te Eerlijn in
vlammen stond en dat als oorzaak daarvan
opzettelijke brandstichting werd vermoed,
verbijsterend was de latere mededeeling, dat
de brandstichter, die inmiddels was gearres
teerd/een Nederlandsche communist bleek te
zijn.
Was deze heethoofd een „Tribune"-redac-
teur cf andere communistische propagandist
Was hij wellicht de syndicalistische vakbond
leider Sneevliet Neen, dat kon niet, want die
zat nog in voorarrest wegens opruiing. Dan
zou de dader misschien een der voornfannen
zijn van de Rev. Soc. partij, die onlangs óók
wegens opruiing waren gearresteerd, maar
intusschen weer in vrijheid waren gesteld
een der heeren Menist of Van Burink derhal
ve, of de heer Reuderink, of....
Maar het bleek geen dezer opruiers van
professie te zijn. 'De brandstichter was een
onbekende jonge man uit. Amsterdam, nau
welijks 20 jaar oud, „mager en met een fana
tiek gezicht" - zoo werd hij ons beschreven
„in het donker gekleed en met een cape
om".
t Met zoq'n stumperd hebben we tenslotte
nog te doen. Een jongen uit het volk, slecht
schoold misschien, een beetje dweepziek, nog.
in de sturm und drang-periode van zijn leven.
Hij raakt begeesterd door de holle phrasen
der "Vólksaprüiïefs, die hun storin en drang
periode al lang achter den rug hebben en
leerden inzien, dat het „beter mal te praten
dan mal te doen" is. Voor praten maken ze je
niet zooveel. Hoogstens wordt je een keertje
aangehouden en dan zorgt „de beweging" wel
voor een goeden advocaat, die heel de justi-
tieele wereld beroert om je invrijheidstelling
te verwerven. Na een paar dagen kom je los
en dan wordt je opgewacht door een begees
terde schare geestverwanten, welke den mar
telaar bejubelt en befuift.
Het is zulk sinister werk, hetgeen die op
ruiers begaan. Dat ze een eigen voor ons
vreemde overtuiging hebben, deert ons
niet. Als ze oprecht meenen, dat de maat
schappij eerst ondersteboven zou moeten,
vóór er iets beters kan worden opgebouwd,
dan zouden ze daarmee alleen ons respect
nog niet verliezen. Als het dan maar kerels
waren, die persoonlijk stonden voor hetgeen
ze meenen. Maar de grootste opruiers behoe
ven het eerste water voor den schrik, als er
klappen vallen. Ze zetten andere, jonge men-
schen aan tot daden, voor welke ze zelve
terugdeinzen.
Daar zit in Berlijn nu zoo'n 20-jarige jon
gen in do gevangenis, wie weet voor hoe
veel jaren Hij stak den brand in een mach
tig en kostbaar bouwwerk „om te protesteeren
tegen het internationale kapitalisme" 1 Och,
arme Wat weet hij nog van de ingewikkelde
problemen van het maatschappelijk bestel?
En wat kan hij bereiken met zijn daad Is
het zelfs niet waarschijnlijk, dat de reactie,
welke hij wekte, zijn vermeende doelstellingen
zal benadeelen
Zoo'n jongen heeft wellicht veel kommer
en jammer om zich heen gezien. Gevoelig van
aard als jonge menschen gewoonlijk zijn, laat
hij zich opruien tot wraak. H ij gaat het
gevang in en zijn voorganger, die hem zoover
bracht, blijft zijn week- of maandgeld tou
cheeren, zet zijn „vak" voort hij ruit andere
jonge menschen op.
Het gebeurde zy een waarschuwing.
Als het opruierswerk hier ongestoord kan
vootgaan, dan zouden we wel eei.s in interna
tionale moeilijkheden kunnen Komen. Boven
dien zien we, welke verschrikkingen ook in
eigen omgeving gewekt kunnen worden, als
Vele jongelieden door df beroeps-opruiers tot
fanatisme worden opgevoerd en een terreur
over hun medemenschen zouden gaan uit
oefenen.
De justitie is juist in de laatste weken wat
krachtiger tegen het voeren van opruiende
taal opgetreden. De bevolking, welke op rust
en orde pry's stelt, steune de justitie. Wy Ne-
derlandschen, hebben een sterken vrijheidszin
®n toonen ons gauw gevoelig, waar we mee-
nfin, dat bepaalde gedachten worden onder
drukt, een meeningsuiting wordt belemmerd.
Ohze vrijheidszin is een deugd, maar"we moe
ten
oppassen dat die niet in een ondeugd
overgaat, nl. tot roekeloosheid en bandeloos
heid wordt vervormd. Opruien is niet hetzelf
de als het uitdragen van een overtuiging,
|uaar aanzetten tot misdaad. Wie meent, dat
e maatschappij met gewelddaden moet wor
den bestreden, zij kerel genoeg om ze dan ook
Links:
Het gezich. op den
brandenden koep.el.
Rechts:
De ruïne na den brand.
zelf te begaan en er zelf de verantwoordelijk
heid voor op zich te nemen. Als hü anderen
aanzet echter om te doen, wat hij noodig
vindt maar persoonlijk niet aandurft, dan is
hy behalve misdadiger, ook een
lafaard.
Uit latere berichten bleek ons, dat de Ne
derlandsche communistische brandstichter
vermoedelijk niet rechtstreeks uit ons land
(Leiden) naar Berlijn is getrokken, maar
reeds eenigen tijd in Duitschland vertoefde
en vermoedelijk het vorige jaar ook in Rus
land is geweest. Dat doet aan de strekking
van ons betoog echter niets af. Opruiers wor
den internationaal gekend men treft ze in
Duitschland en Rusland zeker niet schaar-
scher aan dan ten onzent 1
C. K. W. O.
Prins Willem, van Oranje.
Gisterenavond hield in de Geref. Kerk
alhier de C.K.W.O. haar tweede lezing in dit
seizoen. Het comité had gemeend in het
4ü0ste geboortejaar van Willem van Oranje
over deze groote figuur een lezing te doen
houden en tevens, waar het nu vijf jaar ge
leden is, dat de vereeniging werd opgericht,
dit feit te herdenken door als spreker uit te
noodigen ds. P. N. Kruyswijk van Hilversum,
vroeger predikant alhier, mede-oprichter der
vereeniging.
Op dezen avond verleende de Chr. zang-
vereeniging „Hosanna" haar medewerking,
door het ten gehoore brengen van verschil
lende toepasselijke liederen.
De voorzitter, de heer J. Marys, opende
de bijeenkomst en verzocht de aanwezigen
te zingen Psalm 77 7, heette allen en in 't
bijzonder den spreker welkom.
Hierna zong „Hosanna" Psalm 68 en drie
coupletten van het Wilhelmus.
Ds. Kruyswijk begon, na een gelukwensch
met het 5-jarig bestaan der vereeniging, zijn
rede met er op te wijzen dat wy het 4e
eeuwfeest van de geboorte van Willem van
Oranje nationaal kunnen vieren, hetwelk
helaas met de gedachtenisvan zijn sterven
wel nooit het geval zal zijn.
Een herdenking moet berusten op kennis
van feiten en dit is dan ook het doel van
zijn rede. Spreker stelde ons den Prins voor
in vijf tijdperken van zijn leven.
Eerst werd ons geschilderd de Prins als
schitterende, jonge edelman, die rijke be
zittingen erfde in de Nederlandsche gewes
ten. Als gunsteling van den grooten keizer
Karei V was voor hem een schitterende toe
komst weggelegd. Benijd door schier allen
was hij reeds als jongeman van 22 jaren
aan het weelderige hof te Brussel de „grand
seigneur". Het is al aardsche heerlijkheid,
waarin de jonge Prins zich mag verheugen,
doch ook hierin is te zien Gods leiding, om
hem te vormen tot de ontzaglijke taak die
hem wachtte.
Veiwolfcens verplaatste spreker ons 12 jaar
Het Rijksdaggebouw vóór
den brana»
Het gebouw werd in de jaren
18841894 volgens de plannen
van den architect Paul Wallot
gebouwd. De voorgevel van het
gebouw ligt aan den Platz eer
Republiek. Een bordes leidt naar
een ruime hal, waarachter zich,
precies in het midden van het ge
bouw, de zittingszaal bevindt.
Boven deze zaal verheft zich de
groote, vergulde koepel, waardoor
de zaal haar bovenlicht krijgt.
De bouwkosten van het in
renaissancestijl opgetrokken ge
bouw bedroegen 22millioen mark.
Het gebouw is 132 meter lang, 88
meter breed en tot de hoofdkroon
lijst 27 meter hoog. De hoogte
van den koepel is 75 meter, ter
wijl de vier hoektorens 46 meter
hoog zijn.
later, toen al die heerlijkheid verdwenen
was, en hy als berooid man in den vreemde
rondzwierf. Hoe was alles veranderdAlva
in de Nederlanden, het vergoten bloed der
martelaren stroomde. De Prins begreep dat
ook het bloed der edelen zou vloeien en zag
dieper dan bijv. de graaf van Egmond. In die
jaren is Oranje geestelijk gaan rijpen.
Oranje vond schuilplaats op zijn voorva
derlijk slot te Dillenburg, doch daarna, in de
Nederlanden weergekeerd is hy al meer en
meer geworden de Vader des Vaderlands. In
dezen tijd volgde ook zijn overgang tot de
Gereformeerde religie.
Tien jaar later was Oranje op het toppunt
van zijn glorie. De grondlegging van de 17
gewesten van den Nederlandschen Staat was
bezegeld. Na 10 jaar ballingschap keert hij
in zijn paleis terug, met eerbewijzen over
laden.
In de rustpoos zong „Hosanna" nu 3 lie
deren van Valerius„Wilt heden nu tre
den", „Bede voor het Vaderland" en „Ge
lukkig is het land".
Vervolgens kwam spreker tot den neergang
m 's Prinsen leven. Na 1576 niets dan bittere
ontgoochelingde Prins vogelvrij verklaard,
de Vereenigde Gewesten reeds met de kiem
der ontbinding zich. Tallooze schitterende
aanbiedingen van den Spaanschen monarch
aan den Prins faalden en kwam in 1580 de
verschrikkelijke banvloek over het hoofd
van den Prins. Hiertegen kwam de Apologie,
het machtige en verheven stuk dat tegen
dien banvlvek werd opgesteld en waardoor
terugkeer tot Spanje niet meer mogelijk was.
Niets had de Prins kunnen redden dan
zijn eer en fier kon hij zeggen„Ik zal
handhaven".
Tenslotte behandelde spreker de laatste 4
levensjaren, die jaren g/aren xaii de grootste
verwarring. Een groot gedeelte van zyn
populariteit bij het volk was de Prins kwijt.
De groote successen van Parma en vele
aanslagen op zyn leven benauwden hem.
Spreker wees ook op enkele bijzonderhe
den vooral voor Vlissingen, nl. het aankoo-
pen door den Prins op 28 Juli 1581 van de
stad Vlissingen, waardoor hy heer van Vlis
singen werd, en op den aanslag op hem ge
pleegd door Hans Hansen, welke aanslag
mislukte. De dader werd gevonnist en ijn
hoofd bij de Waterpoort tentoon gesteld.
Eindelyk maakte het verraderlijk schot
van Balthasar Gerards een einde aan dit
kostbare leven, zijn laatste gedachten wij
dende aan het heil van zijn arme volk.
Nadat „Hosanna" nog gezongen had „Ge
bed voor het Vaderland", „Zij mij O Heer"
en „De eeuwige rust", eindigde ds. Kruys
wijk den goed geslaagden avond met dank
zegging.
Een collecte voor het ontspanningswerk
vcor werkloozen in de Noordstraat bracht
27.36 op.
De Katholieke Kamerzetel voor Zeeland.
In verband met het bericht in ons vorig
nummer omtrent de oprichting van een
kies-comité voor de candidatuur van het
Tweede Kamerlid den heer Em. Lockeféer,
verzoekt men ons te willen mededeelen, dat
reeds eerder een kies-comité is opgericht
voor de candidatuur van den heer E. Kalle
lid van de Provinciale Staten van Zeeland.
Het secretariaat voor het kies-comité-Kallv
is gevestigd bjj den heer A. Kindt, te Sas
van Gent.
Ook hier ter stede wordt actie gevoerd om
den heer E. Kalle een verkiesbare plaats op
de ranglijst voor de Tweede Kamerverkie
zingen te verzekeren.
MIDDELBURG.
Afscheid van den directeur der R.H.B.S.
Gisterenmiddag vereenigden zich de lee-
raressen, leeraren, leerlingen, concierge en
amanuensis der R.H.B.S. te Middelburg zich
in het gymnastieklokaal dier school, ten ein
de afscheid te nemen van den heer C. D. A.
Zimermann, sedert 1914 directeur dier school
en voor dien reeds verschillende jaren lee-
raar, aan wien met ingang van 1 Maart eer
vol ontslag is verleend wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd.
De directeur kwam even later vergezeld
van zijn familie, den inspecteur van, het
M. O., den heer dr. G. H. Coops en den nieu
wen directeur dr. H. W. J. Priems, tot nu
toe directeur der R. H. B. S. te Terneuzen.
De heer A. F. L. Troll, leeraar aan de
school, sprak het eerst en wees op hèt ge
wicht van den dag voor de school, leerares-
sen en leeraren en leerlingen en stelde in het
licht hoezeer allen reden hebben tot dank
baarheid voor de leiding, den steun en de
hulp van den aftredenden directeur zoo
ruimschoots en in dikwijls moeilijke tijden
ondervonden. Spr. releveerde, dat de heer
Zimermann zeer aan zijn betrekking gehecht
is en het scheiden hem zwaar moet vallen.
Spr. is echter overtuigd, dat de directeur in
de toekomst ten deele bevrediging en vol
doening zal vinden in studie van wetenschap
en kunst, waarvoor hij nog veel belangstel
ling heeft. -
Onder aanbieding van een drietal werken
over kunstgeschiedenis aan den heer Zim-
mermann en van bloemen aan .nevrouw Zim-
mermann, wenschte spr. hun in dj toekomst
heil, zegen en voorspoed toe.
Een leerling der 5e klasse, de heer Kla-
renbeek, schetste in welgekozen woorden hoe-
