500
300
25
BEDENK - GEZONDHEID
IS UW GROOTSTE
eerste blad
huurkoop
installaties
II FEBRUARI
expositie:
No. 36
71e Jaargang
1933;
Uitgave: Firma F. VAN DE VELDE Fr., Walstraat 58-60, Vlissingen.lelel. 10. Postrekening66281
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Plaatselijk Crisis-Comité
OOK WILLEN WIJ
U HELPEN MET
BEKENDMAKING
v. Rott.
r vm. uur
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen ende gemeenten op Walcheren ƒ2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 et
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 11.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1—5 regels 50 ct Iedereregel
meer 10 ct (max. 10 regels). Bij 3-maal plaatsing van 1—5regels fl.—, alles tegen vooruitbetaling.
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
Hulp dringend noodig!
De gevolgen van de
crisis grijpen hoe langer
hoe meer in en het getal onzer inwoners
dat een beroep moet doen op ons
Comité wordt steeds grooter. Zij, die
tot heden zich konden staande houden,
kunnen dat niet langer volhouden en
vragen dringend om hulp.
Ook vele kleine middenstanders
melden zich bij ons aan.
't Is daarom, dat we met aandrang
een beroep doen op hen, die het voor
recht hehben niet of nog maar in
geringe mate den invloed der tijds
omstandigheden te ondervinden.
De „Vlissingsche Courant" is nog
steeds bereid giften in ontvangst te
nemen. Het gironummer van ons
Plaatselijk Crisiscomité is 195800.
Men kan zich ook opgeven voor het
doen afhalen van een wekelijksche of
maandelijksche bijdrage.
Mogen zij, die tot heden niet bij
droegen, dit nu gaan doen. Vlissingen
heeft altijd getoond mee te voelen
met hen, die hulp noodig hebben.
Namens het Comité,
P. G. LAERNOES,
Vice- Voorzitter.
J. P. LOUWERSE, Secretaris.
Heden werden door ons
volgende giften ontvangen
Gedeelte Politie-per-
soneel
Bijdrage leerl. Christ.
Ü.L.O.-school
Bijdrage leerl. Open
bare U.L.O.-school
Vorige opgave
de
2.15
- 2.50
- 2.20
-4450.14
Totaal ƒ4456.99
Het giro-nummer van het Plaatselijk
Crisis-Comité is 195800.
HET GEZAG HEEFT ZICH
ZONDER EENIG VERTOON VAN
ZWAKHEID DOEN GELDEN
door
Z.EXC. luit. gen. K. F. E. GERTH-VAN WIJK,
oud-legercommandant in Ned.-Indië.
De bom is dan eindelijk gebarsten, zoo in fi
guurlijken als letterlijken zin. En heeft de
door velen met angst verbeide ontknooping
gebracht.
muifceriJ is laten we het voorzichtig
i voor het oogenblik bedwongen. Het
gezag heeft zich zonder eenig vertoon van
zwakheid doen gelden.
Allemaal reden tot verheugenis En tot
vertrouwen Dat de muitelingen en hun
aanstokers hun gerechte straf niet zullen ont-
tan, is buiten twijfel.
Jammer genoeg, heeft men van niet-ver-
antwoordelijke zijde zich ook ditmaal niet
kunnen onthouden van het zoeken naar
schuldigen onder de betrokken bevelvoeren
den. Bepaalde personen zijn reeds duidelijk
aangewezen, vóórdat men door volledige ken
nis van zaken zich een juist oordeel heeft
kunnen vormen.
Niemand heeft tevoren het gebeurde, mo
gelijk geacht. Ware het anders, zouden de
verantwoordelijke instanties zich die moge
lijkheid inderdaad voor oogen hebben gesteld,
dan zou de vloot niet hebben mogen uitvaren,
voordat alle onbetrouwbare elementen daar
uit waren verwijderd.
Alles wat nu wordt aangevoerd ten nadeele
van bepaalde bevelvoerenden is praten'ach
teraf. En het door buitenstaanders eischen
van maatregelen tegen die bevelvoerenden
beteekent meê-regeeren. Dergelijk flinkheids-
betoon is onnoodig.... en ook niet edelmoe
dig.
De grootste verantwoordelijkheid voor het ge
beurde, dragen, naar mijn oordeel, zij, die on
danks tijdige, dringende waarschuwing van
bevoegde rijde, dezen kaakslag aan ons natio
naal prestige hebben mogelijk gemaakt, door
liet handhaven van een uit krijgstuchtelijk
oogpunt ontoelaatbaren toestand, te hebben
bepleit, dan wel in dat voortbestaan hebben
berust. Dat zijn zij, die de oogen hebben ge
sloten voor de van nature tuchtsloopende
werkzaamheid der militaire vakbonden en
militaire belangenvereenigingen.
Dezulken blijven echter buiten schot. Men
kan daarmede vrede hebben, in de voorop
stelling dat zij te goeder trouw waren, maar
men zij dan ook edelmoedig in zijn oordeel
omtrent hen, die. in veel geringer mate heb
ben gefaald, in zooverre zij een geschapen
toestand hadden te aanvaarden en overigens
evenzeer te goeder trouw het werkelijke ge
vaar dat zij inhield, hebben onderschat.
Ware flinkheid kan nu worden getoond
door het werkelijke kwaad bjj den wortel aan
te vatten en uit te roeien.
(Nadruk verboden.)
malen ook heeft het Engelsche en Japansche
jagers weggejaagd....
De geschutstoren.
In tegenstelling met andere gepantserde
schepen, die een vlak bovendek hebben, heeft
dit schip een verhoogde campagne, waarop
een zeer zware geschutstoren staat, die zelfs
zoo zwaar is, dat het dek niet in staat is, die
toren alleen te torsen, waarom men de toren
gesteund heeft door een voortzetting omlaag,
een koker van pantserstaai dus, die door het
pantserdek heen (horizontale afsluiting van
Maandelijksche huur voor:
2 lichtpunten en 1 stopcontact 18 cent
3 lichtpunten en 1 stopcontact 25 cent
4 lichtpunten en 2 stopcon'acten 35 cent
5 lichtpunten en 2 stopcontacten 50 cent
Da installatiehuur vervalt, zoodra aan stroomver
bruik en installatiehuur samen f200.—is betaald.
N.V. P.Z.E.M.
Vraagt inlichtingen aan
ons kantoor te Vlissingen
IS HET RAADSEL OPGELOST?
COMMANDANT EIKENBOOM TREFT
GEEN SCHULD
„DE FOUT LIGT BIJ HET SYSTEEM!"
door
P. F. DE BRTJIJN TENGBERGEN,
Gep. Luitenant ter Zee,
Oud-Officier a.b. van „De Zeven Provinciën"
Het „hoe" en waaromder muiterij
is, nu het schip eindelijk overmees
terd is, een vraag, die ons allen bezig
houdt Hieronder geven wij onzen
lezers een uitvoerige uiteenzetting,
die een onzer medewerkers, een voor
aanstaand marinedeskundige, ons gaf.
„De Zeven Provinciën" is gebouwd om te
dienen als admiraalschip voor het Neder-
landsche eskader, bestaande uit de schepen
„Tromp", „De Ruyter", „Koningin Regen
tes" en „Hertog Hendrik", dat gedurende de
mobilisatie onze neutraliteit gehandhaafd
heeft op de Nederl. Indische wateren. Her
haalde malen heeft dit schip achter den
kruiser „Embden" aangezeten en dit schip
verhinderd kolen in te nemen, herhaalde
I
de waterlijn-bepantsering tot op 1 k l/2 me
ter boven waterlijn) naar den bodem loopt en
dé&r steunt..
De longroom
Het schip heeft een longroom, het gemeen
schappelijke woonvertrek van de officieren,
die geheel achterin gelegen is, dus nog ach
ter den geschutstoren. Het gevolg is, dat de
toegang tot dien longroom bestaat uit twee
nauwe gangen, van hoogstens 80 cM. breedte,
waarin men dus weinig bewegingsvrijheid
heeft en die bovendien nog gebogen zijn, daar
zij om de kokervoortzetting van den ge
schutstoren heen loopen. Twee gewapende
mannen houden dus een dergelijke longroom
volkomen afgesloten en in bedwang. De
longroom zelf bezit, behalve ó,e gewone pa
trijspoorten, die vrij klein zijn, nog een twee
tal grootere poorten, met een middellijn van
80 tot 100 c.M., die ook niet al te ver van de
waterlijn afliggen, zoodat ongetwijfeld de
officier, die zich aan land begaf, hierdoor
zijn weg heeft gekozen.
Onder het verhoogde campagnedek liggen
de verblijven van de officieren, van den com
mandant, den eersten officieren de verdere
staf („staf", omdat het vroeger een admi
raalsschip was). Voorop, onder het hoofddek,
zijn de verblijven der bemanning, terwijl de
onderofficieren gehuisvest zijn in het mid
denschip.
De muiterij
Tot zoover de scheepsbeschrijving. Thans
de kwestie van de muiterij. De gebruikelijke
etenstijd, de dinertijd, voor de Nederlandsche
zee-officieren is in Indië gelegen tüsschen
Sy2 en 9 uur, zoodat het tijdstip van den
overval juist datgene was, waarop de officie
ren hun overigens rustigen maaltijd be
ëindigd moesten hebben. Daar het usance,
zelfs in zekeren zin etiquette is, en zooals
men weet, wordt die onder officieren zeer
streng nagekomen, ongewapend aan tafel te
verschijnen, hebben de officieren hun vuur
wapenen natuurlijk niet bij de hand gehad,
waarmede zij gezien de nauwe toegangen
van den longroom trouwens tóch niet veel
hadden kunnen uitrichten. Na de afsluiting
van de toegangen heeft hoogstwaarschijnlijk
de beste zwemmer zich door de groote patrijs
poort naar buiten gewerkt en het bericht
overgebracht, terwijl het overige officiers
corps in de hoop de situatie nog te redden
en te veranderen zich voorloopig rustig in
de longroom heeft opgehouden, die daarna
door soldaten met geladen geweren en bajo
net-op, bewaakt is geworden
De maatregelen?
Dat de commandant niet aan boord was,
doet niets ter zake. Een commandant is er
altijd aan boord van een oorlogsbodem. Als
de officieele commandant van boord gaat,
wordt zijn commando met dezelfde conse-
steeds zü het ook sporadisch zeeroove-
rij voorkomt, die onmiddellijk wordt uitge-
roeid. Het was dus voor de matrozen gemak
kelijk in eerste instantie aan machtsmidde
len te komen.
Geen waterdichte schotten.
Waterdichte schotten bezit „De Zeven Pro
vinciën" en over het algemeen een ma-
rine-ooriogsbodem, nietDat is ook niet noo
dig, als men nagaat, dat men op een passa
giersschip te doen heeft met louter onge
schoolde krachten, terwijl op een oorlogsbo
dem iedereen speciaal getraind is op hetgeen
hij te doen heeft, bij gevallen van waterscha
de en lekkage Wel is de longroom der „Zeven
Provinciën" afgesloten door waterdichte deu
ren, die met een metalen rand in rubber
spanten grijpen en dan met een hefboom
hermetisch gesloten worden. Deze deuren
zijn echter geregeld geopend en kunnen
nooit ongemerkt gesloten worden. Een enkel
schip mag deze schotten misschien bezitten,
de „Zeven Provinciën" zeker niet
De bemanning.
De bemanning bestaat uit een aantal Me-
nadoneezen, bewoners van een kolonie, die het
langst onder Nederlandsch gezag stond en die
over het algemeen volkomen trouw zijn aan
de „kompagnie", zooals het Ned. Gezag door
hen genoemd wordt verder uit Javanen,
waarvan de karaktertrekken het meest be
kend zijn, enkele Makassaren, Boegineezen
en Madoereezen. De Boegineezen en Makas
saren vormen het zeevolk van den Indischen
De Firma GEBR. EVRENIAN, Grossiers en
Importeurs van handgeknoopte PERZISCHE
TAPIJTEN, Leidsche straat 6 te Amsterdam
enRoggestiaatl5te Arhem, welke reeds meer
malen geëxposeerd heelt le Middelburg,
houdt wederom een
in het Grand Hotel te Middelburg, vanaf Dinsdag 14 tot en met Zaterdag 18 Februari a.s.
van een bijzonder mooie collectie. Deze collectie is ten volle waard haar te
komen bezichtigen, zonder verplichting tot koopen.
quenties en dezelfde verplichtingen overge
dragen aan den lsten officier, die dan ook
in den volsten zin van het woord „comman
dant" is. Een commandant is er dus, wij her
halen het, altijd.
Gedurende het eten van de officieren is er
nooit een officier aan dek, maar wordt de
wacht waargenomen door de onderofficie
ren. Het een en ander doet vermoeden, dat
ook daar verraad bij in het spel was, of dat
die onderofficiersmacht overrompeld en ge
kneveld is. Een konstabel, waarschijnlijk deel
uitmakende van die wacht, sprong eveneens
over boord.
Munitie voor het grijpen
Munitie is er altijd aan dek. Steeds staan
in de Zuid-Chineesche Zee en bij de Straat
van Malakka 10 geweren met voldoende mu
nitie voor het grijpen, aangezien daar nog
Archipel bij uitnemendheid. Zij zijn over het
algemeen grover besnaard dan de Javanen.
Ook de Madoereezen zijn echte zeelui en
kunnen qua beschaving niet gelijkgesteld
worden met den Javaan.
Hoe zij worden „bewerkt".
Volgens mijn meening aldus de heer De
Bruijn is hoofdzakelijk de Indische beman
ning de schuld van deze actie. Misschien zal
een enkele Èuropeesche matroos zich in den
beginne opgeworpen hebben tot gezaghebber;
maar ook dat zal wel spoedig een eind ge
vonden hebben. Als men de wijze van oplei
ding nagaat, is dat niet te verwonderen. De
eenvoudige, kinderlijke Inlandsche jongeling
van 18 tot 19 jaar komt plotseling in de voor
hem groote weelde van een kweekschool (Ma
kassar) en wordt daar behandeld op een
wijze, die hij tot dien t\jd toe niet gewend
