1000
500
300
150
25
SCH00LPET
DONDERDAG
13 DECEMBER
No.296
70e «Jaargang
1932;
Uitgave: firma F. VAD OE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telef. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondao en algemeen erkende Christelijke feestdagen
EERSTE BLAD
Jlieuioe
Kwartaal-Mbonné's
GRATIS
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
T. MANSE-DAMAVE.
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Viissingenende gemeenten op Walcheren /2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor Belgie, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct
ADVERTENTIEPRIJS Van 1 —5 regels 1.25 iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1 5 regels 50 ct ledereregel
meerlOcttmax. lOregels). Bij 3-maal plaatsing van 1 -5r egels fl. alles tegen vooruitbetaling.
De abonné's in 't bezit eenet
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet ot oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bn verlies
van een
wijsvingei
gulden Dg verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDF.RLANDSCHF DAGBI ADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
ontvangen de in deze
maand nog verschijnende
nummers
Voorstel aan den gemeenteraad.
Door Bu-g. en Weth. is nog het volgende
voorstel aan den gemeeenteraad gedaan
Krachtens de jongste herziening der lager-
onderwijswet 1920 wordt met ingang van 1
Januari 1933 een gewijzigde leerlingenschaal
toegepast, volgens welke het rijk eerst bij 236
leerlingen de jaarwedden van 6 leerkrachten
vergoedt. De huidige schaal stelt dit aantal
op 211.
Nu kent deze wet gelukkig een overgangs
termijn van twee jaren, zoodat de scholen
zich niet aanstonds aan de nieuwe leerlin
genschaal behoeven aan te passen. Zoodra
gedurende dit tijdvak echter een vacature
ontstaat, zal een getal van 236 leerlingen voor
de betrokken school zijn vereischt.
Het is U bekend hoe moeilijk het de laatste
jaren is geweest, de scholen aan het thans
nog voor 6 leerkrachten vereischte aantal van
211 leerlingen te helpen en dat dit niet anders
kon worden bereikt dan door vermindering
van het aantal leerkrachten van school A aan
de Coosje Buskenstraat hetwelk geleidelijk
van 6 op 3 is teruggeloopen en door over
plaatsing van de daardoor aan deze school
vrijkomende leerlingen.
Volgens de huidige schaal zijn voor 3 ver
plichte leerkrachten gemiddeld tenminste 73
leerlingen vereischt en volgens de nieuwe
schaal 76.
School A telde op 16 November jl. 75 leer
lingen.
Wanneer wij dit geringe aantal in aanmer
king nemen en daarbij rekening houden met
de groote kans, dat het volgend jaar wederom
het aantal nieuwe leerlingen niet voldoende
zal zijn om de scholen op peil te houden, het
geen mede veroorzaakt wordt, doordat dan
opnieuw de toelatingsleeftijd met drie maan
den wordt verhoogd en op 6 jaar gebracht,
dan wordt bij ons wel zeer sterk de vrees ge
wekt, dat wederom school A tot dekking van
de tekorten zal moeten worden aangesproken
en het dan niet mogelijk zal blijken deze
school nog langer in stand te houden.
Indien dit het geval mocht zijn en tot het
opheffen van deze school zou moeten worden
besloten, zou het personeel op wachtgeld
moeten worden gesteld.
Met het oog hierop hebben wij ons afge
vraagd of wellicht nog vóór het inwerking
treden der wijzigingswet op 1 Januari a.s.
maatregelen zouden kunnen worden geno
men, waardoor de belangen van het betrok
ken personeel zooveel mogelijk worden be
hartigd.
Wij hebben toen gedacht aan de bepaling,
dat wachtgelders ouder dan 60 jaar, niet,
zooals die van jongeren leeftijd, op straffe
van verlies van hun wachtgeld, verplicht zijn,
een benoeming, in welke gemeente ook, te
aanvaarden.
Het personeel van school A, bestaande uit
het hoofd de heer P. G. Lemmers, de onder
wijzer de heer J. Kareis en de onderwijzeres,
mejuffrouw C. Lagaay, heeft dien leeftijd
echter nog niet bereikt.
Wij hebben nagegaan of onder het perso
neel zich leerkrachten bevinden, die tegen een
eventueel ontslag, onder toekenning van
wachtgeld, geen bezwaar hebben.
De heer P. Houterman, onderwijzer aan
school D Tan de Bonedijkestraat, die thans
63 jaar oud is, heeft verklaard geen bezwaar
te hebben tegen een eventueel ontslag.
Wil dit echter verleend kunnen worden
zonder benadeeling van het onderwijs of on-
gewenschte financieele gevolgen voor de ge
meentekas, dan is het noodig,_ dat hij vóór
1 Januari a.s. naar school A wordt overge
plaatst en de onderwijzer Kareis in zijn plaats
van school A naar school D overgaat.
Deze omwisseling moet vóór 1 Januari a.s.
plaats hebben, omdat, wanneer zij na dien
datum zou geschieden, alsdan op de betrok
ken seholen de nieuwe leerlingenschaal zóu
moeten worden toegepast en deze vacatures
dan niet voor rijksrekening vervuld zouden
mogen worden.
Omtrent deze plannen hebben wij overleg
gepleegd met den inspecteur van het lager
onderwijs, wiens gunstig advies wordt over
gelegd.
Op grond van vorenstaande overwegingen,
stellen wij U voor, thans te besluiten tot
overplaatsing van den onderwijzer J. Karels
van school A naar school D en van den on
derwijzer P. Houterman van school D naar
school A en wel beide met ingang van 19 De
cember a.s.
De auto-show.
De auto-show in de garage „de Baljuw"
heeft veel belangstelling getrokken. Men kon
daar kennis maken met de nieuwste Citroën-
auto's merk 1933. Deze wagens zijn zeer com
fortabel ingericht.
Het model 1933 heeft dezelfde uitwendige
afmetingen als andere Citroën-wagens, maar
de inwendige ruimte is veel grooter. De wa
gens rijden geruischloos en zijn zeer spaar
zaam in het benzine-gebruik en dat is zeker
een voorname factor.
Het Nut.
De Oude Vriendschap.
Het heeft ons altijd getroffen, dat som
mige menschen op het tooneel zoo gemak
kelijk contact krygen met het publiek inde
zaal, terwijl anderen er met geen mogelijkheid
in kunnen slagen. Over dit laatste euvel had
de declamator Van Elsacker gisterenavond
niet te klagen, want de vry goed gevulde
zaal hing zoo aan zijn lippen, dat slechts
een heel enkele keer eenige stoelen kraak
ten, ten teeken, dat er bewogen werd. Het
is een oude waarheid, dat niets fantastischer
is dan de werkelijkheid en daarvan was de
schets uit Tijdopnamen„De reporter en de
moeder van den moordenaar" door Egon
Erwin Kisch een schitterend bewijs. Den
inhoud ervan opsommen zullen we niet,
want daarvoor kwam hij niet in de eerste
plaats in aanmerkingde uitdrukking van
bet gelaat, de mimiek en vooral de stembui
ging, dat gaf het tragische aan het geval
En wat ons ook trof was de lichaamshou
ding. Terwijl bij volgende nummers van zijn
programma de voordrachtkunstenaar kalm
en rustig bleef zitten, gaf zijn in den regel
rustige, maar enkele malen ook sterk bewo
gen staande houding, het cachet aan den
irhoud van het voorgedragene.
Was zijn eerste nummer een afgerond
geheel, het tweede was een fragment uit
,.De stille plantage" van Alb. Helman, welke
schrijver in dit werk den onophoudelijken
strijd schetst en schildert van den idealen
Raoul, die als 't ware ondergaat in de wor
steling van menschelijkheid en traditie in de
behandeling der slaven. Deze worsteling
komt goed uit in het fragment, waar de brute
handelwijze van den blank-officier ten op
zichte der slavin als recactie heeft den
moordaanslag op hem door den neger-voor-
man. Enkele malen is de tragedie van dit
fragment ons, door de voordracht van den
heer Van Elsacker, bijna te machtig gewor
den en zoo op een oogenblik van den avond,
dan heeft bij de declamatie de rustig-zitten-
üe houding van den begaafden declamator
er toe bijgedragen om de portée van het
schromende, satirische, sarcastische proza
van Helman tot haar recht te doen komen.
De trits van „zware", dramatische num
mers, waarmee de heer Van Elsacker ons
dezen avond geboeid en gevangen gehouden
heeft, werd voltooid door het fijne, van diep
gevoel getuigende stukje „Zoenoffer" door
Frits Hopman. Den inhoud vermelden be
hoeven we evenmin te doen als by het eer
ste nummér. Alleen leggen we hier even den
nadruk op den gezelligen verteltrant van
den declamator, die door stembuiging, mi
miek, dalen en stijgen van zijn geluid schit
terend deed begrijpen den inhoud dezer so
bere schets.
De wreedheid der massa tegenover den
enkeling de ruw-kwetsende opmerkingen,
welke een eenvoudig, romantisch aanvoelend
gemoed kwetsen, kwamen tot uiting in „Zijn
eerste lange broek" van A. M. de Jong, in
welke voordracht de declamator ons geheel
deed inleven in den gemoedstoestand van
den studeerenden armen knaap.
Dat hij ook in het komische genre goed
thuis was, bewees Van Elsacker bij de num
mers na de pauze, die alle insloegen en groo
te hilariteit verwekten. Hoe sterk de invloed
der zeggingskracht is, bewees juist dit ge
deelte van het programma. Velen der aan
wezigen hadden natuurlijk die korte stukjes
uit het Schetsboek van de „N.R.Ct." gelezen
bij het publiceeren, maar we maken ons
sterk, dat nog geen enkel procent van de
aanwezigen er dat van gevoeld zal hebben,
wat de declamator er door zijn dictie in
legde. Humoristisch was zijn voordracht van
„Ontmaskerd" door Jan Feith, maar het
sappige, smeuige van „Liske van Jef", die
schets van den humor uit het beruchte
Marollenkwartier te Brussel, heeft het over-
groote deel der aanwezigen hartelijk doen
lachen. Zoo ergens, dan heeft Van Elsacker
hier bewezen, dat ook het komische deel der
declam'atie hem wel ligt.
Het applaus, dat hem aan 't einde van
den avond ten deel viel, was dan ook wel
verdiend.
Esperanto.
Voor een goed gevulde zaal in „Diligen-
tia" vierde gisterenavond de afdeeling Vlis
singen der Federatie van Arbeiders Espe
rantisten den 73sten geboortedag van den
auteur van Esperanto, dr. Zamenhof.
Na een openingswoord van den voorzitter
werd gemeenschappelijk gezongen „Tratoj
al sun'
In de daarna door den voorzitter uitge
sproken redevoering behandelde deze het
leven van dr. Zamenhof, en wierp daarbij
een scherp licht op de groote veelzijdigheid
en het talent van dit genie, die door
dc schepping van de mooie taal „Esperanto"
ce wereld een weldaad heeft bewezen, welke
\an onschatbare waarde zal blijken te zijn.
Door verschillende leden werd verder aan
dezen avond medewerking verleend. Noemen
wy slechts het gezang der Duitsche kame
raden, hetwelk luiden bijval oogsttede
voorlezing van een fragment uit „Menschen
in den Oorlog" van Anderas Latzko, waarin
ons de thuiskomst geschilderd wordt van
John Jordan, na 8 maanden in de loopgra
ven en een jaar in verschillende hospitalen
te hebben doorgebracht.
Na het zingen van het meeslepende „Ruga
fiano", hield de 2e voorzitter een rede over
Esperanto en de arbeidersbeweging, welke
toespraak met een luid applaus werd be
loond.
De op dezen herdenkingsdag gehouden
tentoonstelling van Esperanto-boekwerken
trok groote belangstelling.
De afdeeling Vlissingen der Federatie van
Arbeiders-Esperantisten kan met groote vol
doening terugzien op dezen herdenkings
avond, welke een aansporing te meer was
om de verbreiding van Esperanto krachtig
aan te vatten.
Een fancy fair.
Blijkens achterstaande advertentie zullen
de dames en heeren van de St. Vincentius-
Vereeniging een fancy fair, annex een loterij
houden ten bate van het liefdewerk voor
kinderbescherming en stille armen, alsmede
voor het R.-Kath. Huisvestingscomité te
Vlissingen.
Wij twijfelen niet of vele onzer stadgenoo-
ten zullen dit nobele doel steunen door een
bezoek #aan deze liefdadigheids-tentoonstel
ling, waarvan de opzet zéér grootsch belooft
te worden, of door het koopen van een lot,
dit men bi] bovengenoemde dames en heeren
van de St. Vincentius-Vereeniging kan be
komen ad 0.25 per stuk.
Gaarne wekken wij onze stadgenooten op,
dit werk van liefdadigheid, gezien de benarde
tijden, te helpen steunen.
P. T. en T.
Aan den adjunct-commies bij den post-,
telegraaf- en telefoondienst J. P. van Bel,
van het post- en telegraafkantoor te Vlissin
gen is met ingang van 16 December a.s. eervol
ontslag verleend.
De Dageraad.
Gisterenavond gaf bovengenoemde veree-
niging een voordrachtavond in het Concert
gebouw. As declamator trad op de heer Jan
Mesman uit Amsterdam, met het tooneel-
stuk „Het Pantser" van Herm. Heijermans
Na een korte inleiding over de beteekenis
van dit werk, werden door den heer Mesman
do drie bedrijven gespeeld.
Immers iedere rol kwam volkomen tot zijn
recht, en het bleek ons al spoedig te doen te
hebben met een voordracht-kunstenaar van
groote begaafdheid.
Vooral de scène waar de Jonge officier
dienst weigert om op te trekken tegen sta
kende arbeiders, en daardoor in strijd komt
met zijn vader en as. schoonvader, die bei
den een hoogen rang in den dienst beklee-
den, kwam voortreffelijk tot uiting. Even
eens het gesprek van den jongen officier
met den armen schoenmaker.
De aanwezigen hebben kunnen genieten
van de prachtige vertolking.
De woorden van dank aan den kunste
naar gericht, waren dan ook volkomen ver
diend.
MIDDELBURG
Mr. A. A. de Veer f
Over het Maandag te Middelburg overle
den lid der Eerste Kamer, den heer mr. A
A. deg Veer, die voor de anti-rev. party in
den Senaat zitting had, schrijft de „Stand.".
De Veer was een anti-revolutionair van
het oude typeanti-revolutionair tout-
court, zonder bijbehoorende kenmerken, die
slechts verwarrend werken. Lid van de Ned
Hervormde Kerk, maar zonder daarin als
anti-revolutionair iets bijzonders te zien ot
er iets bijzonders mee te verbinden. Staat
kundig anti-revolutionair. Dat was hij. En
trouw.
Men kon op hem rekenen. Altijd. Doch
ook weer geen meelooper. Man van eigen
oordeel, die overtuigd wilde worden indien
er soms op afgeleide punten eens meenings-
verschil openbaar werd. Geen klein man
intusschen, die struikelen zou over een
strootje. Bereid om over kleinigheden heen
te stappen evenwichtig in alles.
Onze partij verliest veel in zulke mannen
vooral als ze ook gewestelijk een bijzondere
plaats innemen, gelijk met De Veer het ge
val was. Zijn plaats is dan ook moeilijk te
vervullen en ons verlies groot.
De raadsvacature.
De heer A. D. Littooy, die als opvolger van
wijlen den heer mr. A. A. de Veer, tot lid van
den gemeenteraad is benoemd en deze benoe
ming aanvankelijk zou aanvaarden, heeft
daarvoor toch bedankt.
Als opvolger van den heer Littooy zal nu
worden benoemd de heer Chr. de Bruin.
KOUDEKERKE
Een ouderavond.
Woensdagavond opende de heer J. Mossel
man, hoofd der openbare school, dezen
ouderavond en heette de talrijke aanwezi
gen wegkom, waaronder vooral de moeders.
Spreker zegt, dat men nu eens een avond
heeft genomen met de kinderen, waarbij
deze de gelegenheid hebben te toonen wat
zij hebben geleerd. Het schoolwerk kan nu
niet worden getoond, maar bij den overgang
zal een openbare les worden gehouden, waar
bij de ouders verzocht worden tegenwoordig
te zijn om de resultaten te zien.
Hierna werden door de kinderen ver
schillende liedjes aardig gezongen, onder
leiding van mej. Van Kesselen.
Ook een voordracht en een tooneelstukje,
door leerlingen uitgevoerd, vielen zeer in
den smaak.
Aan het einde dankte dr. DrJjber namens
de ouders den heer en mevrouw Mosselman
en mej. Van Kesselen voor het groote genot
aan de aanwezigen verschaft en voor de
moeite en zorg die zij aan de kinderen heb
ben besteed en bood hun namens de ouders
ieder een souvenir aan.
De heer Mosselman dankte dr. Drijber
voor zijn gesproken woorden.
Een begin van brand.
Hedenmiddag omstreeks half een werden
de bewoners van het dorp opgeschrikt door
het luiden van de brandklok. Het bleek dat
een begin van brand was ontstaan bij den
landbouwer J. Moens aan den Middelburg-
sche weg. Het stroo van den mangelput die
tegen de schuur ligt, had vlam gevat. De
spuit, getrokken door een Ford-auto was
spoedig ter plaatse, maar behoefde geen
dienst te doen. Met emmers water was de
brand reeds gebluscht.
WEMELDINGE.
Afscheid van burgemeester Wabeke.
Gisterenmiddag heeft de heer F. Wabeke,
die kort geleden onder groote belangstelling
zijn zieventigsten jaardag vierde en aan wien
op zijn verzoek met ingang van 15 December
eervol ontslag was verleend, afscheid geno
men als burgemeester van Wemeldinge. Zoo
als bekend, is de heer Wabeke, die zich in een
bijzondere populariteit mag verheugen, nog
een van de weinige burgemeesters die de
Zuid-Bevelandsche kleederdracht trouw zijn
gebleven.
Er was voor zijn afscheid zeer groote be
langstelling. De raadszaal te Wemeldinge be
vatte een groot aantal personen van binnen
en buiten de gemeente, die van dit afscheid
getuige wilden zijn. Eerst presideerde de bur
gemeester voor de laatste maal de gewone
raadsvergadering, waarin nog enkele ge
meentezaken werden afgedaan, en daarna
had het afscheid plaats.
De voorzitter noemde deze dag een der ge
wichtigste in zijn leven. Hij gaat de gemeente,
die hem zoo lief is, die hij 30 jaar bestuurd
heeft, wel niet als burger en ook niet als
raadslid, maar wel als burgemeester vaarwel
zeggen.
Hierna werd de heer Wabeke achtereenvol
gens toegesproken door de beide wethouders,
een tweetal raadsleden, den gemeente-secre
taris, die alle zeer waardeerende en hartelijke
woorden richtten tot den scheidenden burge
meester, aan wien Wemeldinge zooveel te
danken heeft.
BESTELT UW
BIJ
Alle gewenschte kleuren
en modellen verkrijgbaar
voor H. B. S„ U. L. O.
en Lagere School.
De burgemeester dankte geroerd voor al
die woorden, die hem het scheiden nog moei
lijker maken.
Nadat de officieele raadsvergadering was
afgeloopen, volgde nog een afscheid in meer
intiemen kring. Hierbij voerden verschillende
sprekers het woord, o.a. de heer L. Dominicus
namens de burgerij, de burgemeester van
Kruiningen als oud-leerling, de hoofden der
openbaar lagere en Christ, scholen, en de ge
meentegeneesheer.
TERNEUZEN
De sluis te Ter Neuzen.
Men maakt „het Vad." van zeer geachte
zijde er opmerkzaam op, dat de ongelooflijke
mededeeling van den Gentschen burgemees
ter betreffende de houding der Nederlandsche
regeering inzake de nieuwe sluis te Ter Neu
zen, misschien wel zijn verklaring vindt in de
inderdaad wat ongelukkig gestelde vraag van
een onzer Kamerleden.
Er werd namelijk gevraagd of het waar is,
„dat de regeering aan België een nieuwe
groote zeesluis te Ter Neuzen zou hebben toe
gezegd, zonder daarbij compensaties in den
vorm van gunstige spoorwegtarieven voor
Ter Neuzen, een groote sluis bij Klein-La-
naye of iets dergelijks ter sprake te hebben
gebracht".
De ministers van binnenlandsche zaken en
van waterstaat hebben daarop o.m. geant
woord „Wanneer het tot onderhandelingen
over deze materie komt, zal de regeering, te
genover inschikkelijkheid van Nederland-
schen kant, ongetwijfeld mogen rekenen op
evenzeer vanzelfsprekende inschikkelijkheid
van vergelijkbare beteekenis aan de zijde van
België.
Hier vindt men dus, zij het dan ook wel op
een zeer toevallige wijze, voor de eerste maal
een verband tusschen de sluis te Ter Neuzen
en den stop van Klein-Lanaye (of Ternaai-
en). Heeft men te Brussel daaruit, met wel
zeer veel fantasie, gedistilleerd, dat de re
geering in Den Haag inderdaad dien nieuwen
eisch gesteld heeft Deze door niets gemoti
veerde conclusie zou dan alvast kunnen die
nen om de Gentenaars, die meenen, dat zij
hun sluis niet krijgen, omdat Brussel te veel
eischt, ditmaal flink tegen Nederland op te
zetten.»
Het is echter een Nederlandsch belang, dat
men te Gent geen verkeerde voorstelling
heeft van de houding der Nederlandsche re
geering. Daarom is het te hopen, dat dit val-
sche bericht spoedig op officieele of officieu
ze wijze zal worden tegengesproken.
OOSTBURG.
Gemeenteraad.
De gemeenteraad te Oostburg kwam giste
ren bijeen onder voorzitterschap van den
burgemeester. Afwezig was de heer Brevet.
Onder de ingekomen stukken was een cir
culaire van den inspecteur voor de werkver
schaffing, volgens welke aan de werkloozen
enn brandstoffentoeslag kan verleend worden
van 1 per week. Burg. en Weth. stelden voor
2 H.L. cokes per week te verstrekken.
De heer Van Ginkel vroeg dit punt te be
handelen tegelijk met punt 8 der agenda
(een verzoek van den Ned. Bond van land
arbeiders), hetgeen de voorzitter niet noodig
achtte, daar Burg. en Weth. nog verdere
voorstellen hadden.
Het voorstel van Burg. en Weth. werd met
ilgemeene stemmen aangenomen, onder be
zwaren van den heer Van Ginkel.
Verder stelden Burg. en Weth. voor bij
vorst 80 van het loon uit te keeren, wan
neer het 3 dagen of meer is indien minder
dan wordt door de kassen betaald.
De heer Van Ginkel Irong nogmaals aan
op het voorlezen van vroeger ingekomen ver
zoeken hem waren destijds door belangheb
benden afschriften verstrekt. De bedoeling
was, dat alle raden deze zouden behandelen,
