r
1000
500
300
25
KUHSTKALENOES 1933
Eins Prijsvraag
PI RITUS
No. 285
70e Jaargang;
1932;
VRIJDAG
Uitgave: Firma F. VAK Of VE1DE li.. Walslraal 58-60. Vlissingen.Telel. 10. Poslielening 66181
2 DECEMBER
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
EERSTE BLAD
De werkloosheidsbestrijding
in de bouwvakken.
STADS- EN PROVINCIENIEUWS
KRISHNAMURTI
f 1.50
SEE Denkt om de 5=5
f
Luther".
|deren Za-
de Con-
ferk. Lees-
per deel.
Irplichtend.
v Roft.
vm uur
8
8
8
P
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 et
'ADVERTENTIEPRIJS Van 1-5 regels 1-25 iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 15 regels 50 ct ledereregel
meer 10 ct(max. lOregels). Bij 3-maaI plaatsing van 1 öregels tl. .alles tegen vooruitbetaling.
De abonné's in 't bezit eenei
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet ot oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bu verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGINO „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
flitsen
Zooals bekend heerscht, evenals in andere
bedrijfstakken, ook in de bouwvakken groote
werkloosheid.
Voor de uitkeeringen aan de werkloozen
verstrekt de regeering normaal 100 subsi
die op de by dragen aan de werkloozenkas-
sen. Is in een vak de werkloosheid zeer
groot, zoodat de kassen het zwaar te verant
woorden hebben, dan verklaart de regeering
dat in dit vak crisiswerkloosheid heerscht en
wordt het subsidie van de regeering aan
merkelijk verhoogd.
Tot dusverre weigerde de regeering echter
deze verhooging van subsidie aan de werk-
loozenkassen in de bouwvakken, omdat zy
meende, dat de groote werkloosheid mede
veroorzaakt werd door het hooge loon, dat
krachtens de collectieve arbeidsovereen
komst in de bouwvakken wordt gegeven. In
dien de arbeidersorganisaties bereid waren
mede te werken aan een loonsverlaging, zou
de regeering van haar kant de werkloosheid
in de bouwvakken als crisis-werkloosheid
gaan beschouwen en zou dus een hoogere
subsidie aan de kassen mogelijk zijn. Boven
dien zou bij een verlaging der loonen de
regeering bereid gevonden worden aanmer
kelijke bouwcredieten te geven, waardoor de
werkgelegenheid in de bouwvakken zou wor
den uitgebreid en dus de werkloosheid zou
afnemen. Over deze aangelegenheid hebben
zeer uitvoerige besprekingen plaats gevon
den tusschen de regeering en de organisaties
van de patroons en de arbeiders in de bouw
vakken. Aanvankelijk leek het alsof men
niet tot overeenstemming zou kunnen ko
men. De arbeidersorganisaties meenden dat
door een verlaging der loonen weinig zou
kunnen worden bereikt.
Nadat de onderhandelingen een tijd lang
tusschen de patroons en de arbeidersverte
genwoordigers direct werden gevoerd en men
tenslotte tot een basis kwam, waarop nader
met de regeering zou kunnen worden onder
handeld, vonden nieuwe besprekingen plaats
op het departement van binnenlandsche za
ken. Het gevolg daarvan was, dat de verte
genwoordigers der patroons- en arbeiders
organisaties tot overeenstemming kwamen
omtrent een verlaging van de uurloonen
met 5 6 cent, hetgeen neerkomt op een
loonsverlaging van 7 tot 14 De regeering
zou, wanneer deze verlaging ingevoerd zou
worden, de beschikbaarstelling van voor
schotten voor den woningbouw tot een maxi
mum van 20 millioen bevorderen en ver
der aan de werkloozenkassen der bouwvak-
arbeidersorganisaties, welke party zyn by de
collectieve arbeidsovereenkomst, of die de
regeering voldoende waarborg geven, dat zy
zich garant kunnen stellen, dat hun leden
voor de verlaagde loonen blijven werken,
extra hulp te geven op geiyken voet als die,
welke in dit jaar aan andere werkloozenkas
sen, die onder de crisisregeling vallen, is ver
leend. De leden van de medewerkende orga
nisaties zullen verder in de rykssteunregeling
worden opgenomen.
Onder deze voorwaarden moesten nu de
leden van de organisaties beslissen. De R. K.
en Chr. arbeiders aanvaardden deze voor
waarden, zü het dan ook met een aantal
stemmen tegen. By den socialistischen bouw-
arbeidersbond werden zy echter met een ge
ringe meerderheid verworpen. Een referen
dum onder de leden dezer organisatie moet
thans beslissen.
By de patroonsbonden heerscht er nogal
wat oppositie tegen de voorstellen, voorna-
meljjk om het feit, dat de bestaande C.A.O.
op de nieuwe voorwaarden tot 1 October
1933 werd verlengd en dus in elk geval tot
dien tijd aan de nieuwe regeling vastzitten.
Per slot van rekening werd de overeen
komst echter ook door de patroonsbonden
aanvaard.
Zoo wordt in de bouwvakken een loons
verlaging ingevoerd, welke niet alleen de
werkgelegenheid in dit bedryf zal vermeer
deren, doch die tevens er aan medewerkt,
dat de kosten, verbonden aan den bouw van
arbeiderswoningen, zullen dalen. Dit is zeer
zeker noodig omdat, zooals wy reeds vroe
ger schreven, de huishuur nog steeds een van
de hoogste posten uitmaakt van het arbei
dersbudget en het dus een zeer groot alge
meen belang is, dat deze huur, evenals dat
met vrijwel alle andere posten het geval is,
een daling ondergaat.
s
theelichtje (vernikkeld koperen haard-
- wr^sw model f 2-l hét st. nicolaas-
S Xfflïr CADEAU.
Splritusverkoopkantoor „Bergen op Zoom-Delft",
Niemandsland.
Luxor Theater.
Voor het Instituut voor Arbeidersontwik
keling draaide gisterenavond bovengenoemde
film, waarvan de tendenz is het bestrijden
van den oorlog. Men kent niemandsland, dat,
gelijk de naam aangeeft aan niemand be
hoort, maar dat niettemin steeds blootgesteld
is aan het afschuwelijke trommelvuur en de
gierende en fluitende granaten en bommen.
Vaak is het er in de byna stuk geschoten
onderaardsche schuilplaatsen betrekkelijk
Veilig, hoewel het gieren en fluiten der pro
jectielen het er „unheimisch" maakt. In een
dier holen zijn een vijftal nationalisten een
Engelschman, een Duitscher, een Fransch
man, een „roetmop" en een van onbekende
nationaliteit samengekomen. En hoewel allen
in eigen taal en in eigen bewoordingen de
zelfde argumenten voor den oorlog aanvoeren,
brengt hetzelfde gevaar voor hun leven en
hetzelfde instinct om te blyven leven hen
samen en verandert hen van vijanden te
vrienden, die op zullen trekken om alles te
vernietigen wat den vrede belemmert.
De reeks van beelden, die aanvangt met
een vroolijk moment als een bruiloftsfeest,
de geboorte van een kind, het rendez-vous in
de buurt van den Eifeltoren om ons de ver
andering in het leven der spelende personen
voor oogen te brengen, toont ons den oproep
tot den oorlog in de verschillende landen,
gevolgd door andere, die het geestdriftig ver
trek der. toekomstige slachtoffers op het
witte doek brengen. Maar spoedig verdwynt
al dat liefeiyke en worden we verplaatst naar
het tooneel van den oorlog, waar velden over
vol met eenvoudige houten grafteekens ons
het resultaat daarvan voor oogen brengt en
het door granaten, kartetsen en ander oor
logstuig doorploegd en doorzefd Niemands
land, waar de bovengeschetste gebeurtenissen
zich afspelen.
Schitterend naar de beschrijvingen van
den oorlog, die we gelezen hebben natuur
getrouw is deze geesel, die Europa 4 jaar
achtereen geplaagd heeft, uitgebeeld in deze
„toonfilm", die niet het minst door zyn geluid
menigeen der overtalryke toeschouwers zai
getroffen hebben.
Deze rolprent werd voorafgegaan door een
leuk spelletje, dat de avonturen van een En-
gelschen graaf, welke door een Amerikaan-
sche moeder en haar dochter was uitgenoo-
digd, zeer tegen den wil van papa, op koste
lijke wijze weergeeft, zoodat de aanwezigen
vaak schaterden van het lachten.
Een ouderavond.
Gisterenavond hield de Vereenlging voor
Byz. Lager Onderwijs op Geref. grondslag'
alhier een druk bezochten Ouderavond in
het jeugdgebouw der Geref. Kerk.
Na het zingen van Psalm 25 1 en het le
zen van Psalm 105 1—10, sprak de voor
zitter, de heer G. van de Putte, een kern
achtig openingswoord uit, waarin vooral het
verband tusschen huisgezin en school werd
besproken. Een woord van welkom werd
toegeroepen aan den wethouder van onder
wijs, den heer Edelman, terwyl een bericht
van verhindering was ingekomen van den
heer Wit, inspecteur 'van het L.O.
Door den heer G. A. de Rijke, onderwyzer
aan een der beide scholen, werd een refe
raat gehouden over „Lichamelyke oefening
op de lagere school". Irx een duidelijk be
toog betoonde spreker zich een voorstander
van dit vak ook op de lagere school. Uitspra
ken van mannen als dr. Kuyper en dr. Ba-
vinck bewezen, dat ook de Calvinistische
levensbeschouwing oog heeft voor de licha
melijke opvoeding. Nadat enkele vragen en
opmerkingen door den referent werden be
antwoord, werd het woord gevraagd door
den wethouder van onderwys, die een woord
sprak tot de ouders in het belang der kin
deren, thans in de hoogste klasse geplaatst.
Met warmte moest de heer Edelman het vol
gen van Burger Avondschool of Handels-
avonsehool, na 't verlaten der lagere school,
aanbevelen.
Hierna sloot ds. Wiersinga dezen goed ge
slaagden ouderavond met dankgebed.
Kunstkalender 1933.
Door de Star Publishing Trust te Scheve-
rJngen wordt ons toegezonden haar kunst
kalender 1933, welke voorzien is van tus-
schenvellen, waarop eenlge frappante aan
halingen uit het werk van Krishnamurti
voorkomen.
Het is een twee maands kalender, welke
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
MET AANHALINGEN VAN
Voorradig bi] DE VEY MtsTOAGH
iiiliiiiK
op zwarten ondergrond telkens een repro
ductie biedt van een potloodteekening van
de Hongaarsche teekenares en beeldhouw
ster Duci de Belatini Braun—Hadszi.
De uitgever deelt ons mede, dat de motie
ven voor de teekeningen aan de omgeving
van Ommen ontleend zyn.
Uit den kalender blijkt dit niet, deze is
uiterst sober gehouden, wat de bijzonder
fyne en goed gereproduceerde teekeningen
te beter tot hun recht doet komen. De
stemming van de verschillende jaargetyden
is goed getroffen en zoo is de op het eerste
blad (Januari—Februari) voorkomende be
sneeuwde "boom reeds om in een lijstje te
zetten.
OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
Statistiek over November.
Leeszaal: Het aantal vrouwelyke
bezoekers bedroeg 89 (1931 96) het aantal
mannelyke 757 (1931 436) het totaal aan
tal bezoekers bedroeg 840 (1031 532). Ge
middeld aantal per dag (26 dagen) 32 bezoe
kers (1931 onbekend).
Uitleenbibliotheek Het
aantal lezers bedroeg 1945 (1931 1047) het
aantal uitgeleende boeken 2533, waarvan
1828 romans 127 romans m vreemde taal
171 kinderboeken 407 populair weten-
schappelyke boeken (1931 1910, specificeering
onbekend) het aantal nieuwe leden 9 (1031
onbekend) gemiddeld per uitleenkeer (13
X) 149 lezers195 boekennieuwe
leden.
MIDDELBURG
De nieuwe burgemeester.
Naar wy vernamen zal de heer mr. A. A.
de Veer zyn ambt als lid van de Eerste
Kamer blyven vervullen.
Vereemging voor Instrumentale Muziek.
Jaap Stotijn.
Concert- en Gehoorzaal.
Als inleiding de plechtstatige, ontroerende
„Ouverture" van Handel's indrukwekkende
oratorium „Der Messias", welke de komst
des verlossers in mystische klankenpracht
schildert. Daarna stond het programma, wat
althans het strykorkest betreft, vrywel in het
teeken van den dans. In de eerste
plaats een noviteit, een suite naar melodieën
van oude Engelsche volksdansen onder den
titel „Capriol" van P. Warlock (schuilnaam
van Philip Heseltine, 18941930), vervolgens
de suite archaïque van Grieg „Aus Holberg's
Zeit", waarvan Walther Krug in „Die neue
Musik" schreef „Die Holberg-Suite, die sehr
gute Musik enthalt, 1st die einzige Musik
von Grieg, die nicht von Grieg ist", en ten
derde „Vijf menuetten en trios" van Schu
bert. Niettemin, vlotte muziek, die door haar
frischheid boeitkarakteriseering van 15e,
16e en 17e eeuwsche dansen, delicate genre
stukjes, welke het orkest, onder leiding van
zyn eminenten dirigent Joh. H. Caro, volop
gelegenheid gaven om zich van zyn beste
zyde te doen kennen. Brillant strykorkestspel
hebben we van de Instrumentale, gehoord
nauwkeurig afgewogen, transparant tot in de
schoonste pianissimo's, verrukkelijk in de
begeleidingen en in de passages en van een
fraaien klank.
Solist was Jaap Stotyn, solo-hoboïst van
het Residentie-orkest, wiens capaciteiten te
zeer bekend zyn, dan dat wy er in den breede
over zouden uitweiden. Zyn optreden met het
kwartet voor hobo en strijktrio van Mozart
een selecte, kleine schare uit het orkest
begeleidde geacheveerd werd een triomf.
Het hobo-phenomeen zag zich dan ook door
de ovaties, die schier geen einde wilden ne
men, genoodzaakt met een reprise van het
Rondo te bedanken. Ook Saint-Saëns' sonate
voor hobo met klavierbegeleiding werd fameus
geblazen, terwijl de medewerking van mevr.
W. van Doornvan Lokeren Campagne weer
den stempel droeg van gevoelige muzikaliteit,
begrip en geacheveerdheid, al mogen we niet
verhelen dat Mozart tot het allerschoonste
behoort, dat we ooit hebben gehoord. Doch
dit lag niet aan de vertolkers, maar aan de
muziek. Op verzoek blies Stotyn nog een
„Elegie" voor alt-hobo (de eenig juiste bena
ming voor het instrument, de misleidende
benaming Engelsche hoorn is onjuist) van
den Russischen componist F. S. Akimenko
(1876), welke droefgeestig getinte melodie het
karakter van het blaasinstrument in het
juiste licht plaatste.
Zeer sympathiek betrok de solist den diri
gent Caro, den concertmeester Loman, het
orkest en mevr. van Doorn, die fraaie bloe
men kreeg, in de hem door de vele aanwezi
gen gebrachte hulde, terwyl allo overige uit
voerenden zich eveneens in een alleszins ver
dienden bijval mochten verheugen. O.
Het ongeluk by de Oostberk.
Betreffende het droevig ongeluk, dat gis
terenmiddag by werkzaamheden aan de
Oostkerk plaats had, kunnen wy nog het vol
gende meldenDe 25-jarige A .de W., ge
huwd en vader van een zeer jong kindje,
verrichtte loodgieterswerkzaamheden aan de
Oostkerk op een hoogte van ongeveer 25 me
ter. Vermoedelijk is de man uitgegleden. Zyn
kameraad, die binnen werkte, hoorde een gil
en toen hy buiten kwam lag de W. met ver-
bryzeld hoofd op de straat, het leven was
reeds geweken.
Toen enkele weken geleden een nog jeug
diger loodgietersknecht van het dak van de
Abdij aan de Jjdr van de Korte Burg viel,
werkte deze daar samen met De W. en toen
droefenis daarover ook door middel van een
advertentie bekend gemaakt. En thans is ook
hy het slachtoffer geworden van de groote
gevaren, die aan zyn beroep verbonden zyn.
Vereenlging van beeldende kunstenaars.
Te Middelburg is onder den naam „de
Trep" een vereeniging opgericht van beelden
de kunstenaars "onende op Walcheren. Zy
stelt zich ten doel het houden van tentoon
stellingen te Middelburg en in andere plaat
sen van Zeeland, o k van andere kunste
naars als gasten, en het houden van lezingen,
kunstbeschouwingen' en andere bijeenkom
sten, die voor het doel bevorderlijk zijn.
KOUDEKERKE
Loop der bevolking.
van 16 tlm 30 November 1932.
Ingekomen: P. Postma, E 217, van
Bergen op Zoom A. Hulzebos en gezin, B
306, van Groningen M. Jakobsen, B 222,
van Serooskerke (W.)
Vertrokken: P. Brasser, B 156,
naar Biggekerke P. Jobse en gezin, A 142a
naar Oostkapellemej. E. Dekker, E 45.
naar MiddelburgJ. P. van Zweeden en ge
zin, B 201, naar Vlissingen.
Een Staatscommissie ontbonden.
By Kon. besluit van 26 November jl. is
ontbonden de by Kon. besluit van 12 Maart
1919 ingestelde staatscommissie voor hel
pachtvraagstuk, met dankbetuiging voor de
door haar bewezen belangrijke diensten, en
is aan mr. J. W. Goedbloed te Goes, secre
taris van die commissie, als zoodanig eervoi
ontslag verleend.
Schattïngs-deskundige.
Ged. Staten van Zeeland hebben benoemd
als deskundige tot het doen van de schatting
der onzuivere opbrengst vcai de gronden in
den calamiteuzen Burgh- en Westlandpolder,
den heer C. P. Vogelaar te Krabbendyke.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Oud-Vosmeer
ds. J. Bakker te Bleiswyk.
Examens.
Voor het examen als machinist, diploma B
is geslaagd de heer H. A. Ponse, leerling van
de De Ruyterschool.
Voor het examen middelbaar onüerwys-
geschiedenis is te Amsterdam geslaagd mej.
A. A. C. Soerman te Philippine.
Ver. van Christ. Onderwijzers.
De afdeeling Walcheren van de vereeni
ging van Christelyke Onderwyzers hield
Woensdagavond in de Christelyke Kweek
school te Middelburg een algemeene verga
dering, welke door uitstedigheid van den
voorzitter geleid werd door den heer J.Bizza
van Aagtekorke.
De vergadering werd geopend met het le
zen van een gedeelte der Heilige Schrift.
Onder de Ingekomen stukken was een
schrijven van den rentmeester van de
Schoolonderwijzers-weduwenbeurs in Zee
land.
De heer J. Baarschers te Vlissingen hield
een lezing over Hendrik IV, koning van
Frankryk en zyn betrekking tot de Neder
landen.
Vry uitvoerig schetste de spreker den toe
stand van Frankryk in het midden en in de
laatste helft der 16e eeuw op politiek en
godsdienstig gebied en voornamelyk welke
rol Hendrik van Navarre als aanvoerder der
Hugenoten daarin vervulde. In den bekenden
Barthelomeus-nacht werd hy gespaard, doch
wilde hy den Franschen troon verwerven,
dan moest hy na verloochening van zyne
Calvinistische beginselen overgaan tot de
Roomsche kerk. Hy bleef echter de bescher
mer der Hugenoten en een bondgenoot der
Protestantsche Nederlanden. Op deze keuri
ge lezing volgde een geanimeerde discussie.
In de pauze werd gestemd voor een lid
van het Hoofdbestuur.
Groote schoolklassen.
In Neder-Oostenryk zyn de laatste maan
den 96 klassen van lagere scholen opgeheven,
en thans wil men het aantal weer verminde
ren. Er zyn in dit Oostenrijksche Bondsland
reeds 288 klassen van lagere scholen, met
zestig zeventig kinderen, 62 met zeventig
tachtig kinderen, 17 klassen met 80 èb 90
scholieren en 4 met meer dan negentig kin
deren. In. één klas zitten zelfs 104 kinderen
by elkaar.
MARINE EN LEGER
Hr. Ms. politiekruisers „Nautilus" en „Vu 1-
canus", onderscheidenlijk onder bevel van
luitenants ter zee le klasse L. F. Klaassen en
J. G. A. Veerman, worden 6 dezer ontheven
van het houden van toezicht op de visscherij
in de Noordzee en op 's ryks werf te Willems
oord in dienst opgelegd.
Hr. Ms. torpedojager „Van Nes", onder be
vel van luitenant ter zee le klasse J. C. A.
Scholte, is Woensdag te Kingston op Jamaica
aangekomen.
De luitenant ter zee le klasse J. A. Gauw,
geplaatst by het loodswezen te Rotterdam,
is 1 dezer tydelyk belast met de functie van
directeur van het loodswezen aldaar.
By Kon. besluit is aan den officier van
den marine-stoomvaartdienst le klasse R.
de Vries eervol ontslag uit den zeedienst
verleend wegens langdurigen dienstis be
noemd by het reserve-personeel der land
macht tot reserve-officier van gezondheid
2e klasse de heer F. R. van der Ley, arts
is op verzoek aan den reserve-kapitein ir.
D. J. W. van Dongen, van het reg. genie
troepen, eervol ontslag verleend.
Bevorderingen bij de marine.
Kwartiermeester P. Houterman tot boots
man korporaal-konstabel J. J. Heystek tot
sergeant-konstabelkorporaal-torpedomaker
P. Dal tot sergeant-torpedomaker korpo
raals-torpedomaker L. H. Uylenbroek en N. J.
van Veen tot sergeant-torpedomaker ma
joor-machinist T. N. Bleeker tot adjudant
onderofficier-machinistkorporaal-timmer
man H. Kerkdyk tot sergeant-timmerman.
RECHTSZAKEN
Rechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank te Middelburg werden
heden de navolgende vonnissen uitgesproken
Overtreding motor- en rywielwetH. A. de
J., 41 jaar, ingenieur te Breda, bevestiging
vonnis waarvan hooger beroep. Schuldigver
klaring zonder op'egging van straf.
Verboden uitvoer J. A. v. E., 44 jaar, slager
en G. L. v. E., 20 jaar, veedrijver, beiden wo
nende te Ter Neuzen. No. 1 2 maal 20 boete
subs. 2 maal 5 eager hechtenisno. 2 2 maal
f 5 boete subs. 2 maal 5 dagen hechtenis.
Mishandeling J. S., 41 jaar, koopman te
Rotterdam, 1 maand gevangenisstraf voor
waardelijk.
M. L. E. de S.. 22 jaar, landbouwer te
IJzendyke, 1 maand gevangenisstraf voor-
waardeiyk er 25 boete subs. 10 dagen hech
tenis.
Overtreding jachtwetP. A. M., 53 jaar,
caféhouder te Domburg, bevestiging van het
vonnis waarvan hooger beroep, met uitzonde
ring van de straf 2 maal 15 boete subs. 2
maal 5 dagen hechtenis, met verbeurdverkla
ring van het niet in beslag genomen geweer
of 10 boete subs. 5 dagen hechtenis.
Overtreding motor- en rywielwetG. K. te
Vlissingen, bevestiging van het vonnis waar-
