1000 500 300 25 DONDERDAG 24 NOVEMBER EERSTE BLAD KEES HELDER No.277! 70eJaargang- lliljais: Firma F. Hl DE HEIDE Ir., Mm51-10. Ilissinp.Ealel. 10. Pialicteiii)iftll Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen Dit nummer bestaat uit 2 bladen STADS- EN PROVINCIENIEUWS Onze St. Nicolaas Etalage GEREED Fa. R. A. PAPEGAAY Zn. FOTO-ATELIER het BETERE ATELIER voor HET BETERE WERK groote lg in de uitvoerin- .10, 79, 45 Itpoppen, lardige leeding, liverse lrootten 19,1454 VL1SS1NGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren /2.20 per3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending 13.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct ADVERTENTIEPRIJS Van 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties van 1 5 regels 50 ct ledereregel meerlOctlmax. lOregels). Bij 3-maal plaatsing van 1 öregels fl. .alles tegen vooruitbetaling. De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet ot oog. gulden bij verlies van een duim gulden bi| verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger AANGESLOTEN BI] HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS" De zaekenhuiskwestie. De heeren M. J. Harts, B. Hubregtse, L. P. van Oorschot en A. Rorije, die bij Ged. Sta ten een bezwaarschrift hebben ingediend, in zake het besluit van den gemeenteraad tot opheffing van de gemeentelijke ziekenhuis- verpleging, zullen morgen in de vergadering van Ged. Staten worden gehoord. Volkenbond en Vrede. „De oude Vriendschap De ruim 100 leden van bovengenoemde ver eeniging, die hier wonen en degenen, die be langstellen in het doei er van, waren tegen gisterenavond opgeroepen, tot een vergade ring, waarvan het niet-uitgesproken doel was de constitueering van een afdeeling Vlissin gen. De heer M. Laernoes opende met een woord van welkom aan de opgekomenen, in het bij zonder de heeren H. Ch. G. J. van der Man- dere, algemeen secretaris van bovengenoemde vereeniging en mr. J. F. van Deinse, voorzitter van de afdeeling Middelburg. De spreker van dezen avond had in onze zusterstad een rede gehouden over den Pool- schen corridor, hier zou gesproken worden overWezen en beteekenis van den Volken bond en de noodzakelijkheid, die voor zijn aanwezigheid is. Er zijn er velen, zoo zette de heer Van der Mandere uiteen, die den Vol kenbond als een gedachte van dezen tijd beschouwen. Zij dwalen, want reeds u'.t de dertiende eeuw dateeren de eerste, in druk uitgegeven ontwerpen voor een Statenorgani- satie of Volkenbond., die sedert dien tot aan het einde der negentiende eeuw regelmatig zijn voortgezet. Deze ontwerpen zijn naar tweeërlei categorie te splitsen die, welke een politieken grondslag en een politiek doel had den, en die, welke eerlijk en oprecht de vre- desgedachte voorstonden. Tot de eerste cate gorie kan men rekenen die van den Parij- schen advocaat Dubois (1306) en van Henri IV (1605) tot de tweede die van den een- voudigen monnik Crucé (1625) en van den Abbé de Saint Pierre (1715). Dat alle deze ontwerpen, die tot de meeste karakteristieke behooren, van Franschen oorsprong zijn, be hoeft daarom niet te verwonderen, wijl in Frankrijk spoediger dan in eenig ander land de nationale staat is geboren, die noodzakelijk is voorden internationalen Volkenbond. Geen wonder, dat die plannen geen uitwerking hebben gehad in een wereld, die nog nauwe lijks rijp was voor de gedachte van den na- tionalen staat. Geen wonder ook, omdat ach ter de geschriften der enkelingen geen orga nisatie van eenige beteekenis stond. Toen deze organisatie in het begin der negentiende eeuw tot stand kwam, eerst in Amerika, daar na via Engeland op het vasteland van Euro pa, wendde zij, de zgn. georganiseerde vredes beweging, zich van de allereerste noodzaak van den Volkenbond af. Zij stelde zich op het standpunt, dat toepassing der internationale arbitrage en geleidelijke ontwapening moge lijk was, ondanks de anarchie, die in het in ternationale Statenleven heerschte. Fried, aie zijn stem deed hooren ten bate van een ge organiseerde samenleving, was in dat opzicht tot aan het uitbreken van den oorlog een enkeling. Maar tydens den oorlog werd de oude lijn hervat. Bijkans alle tijdens den oorlog bekend gemaakte minimumprogramma's voor den duurzamen vrede eischten een organieke sa menwerking der Staten in minder of meer uitgesproken zin. Men gaf zich rekenschap, dat internationale organisatie een dringende eisch was. Wanneer men, gelijk maar al te veelvuldig geschiedt, van den Volkenbond kwaad spreekt, komt dit voort uit teleurstelling, die men zich had kunnen besparen, indien men zich het wezen en de beteekenis van den Volkenbond bad gerealiseerd. Het grondverdrag van den Volkenbond vormt het eerste hoofdstuk van bet vredesverdrag van Versailles, dat met Duitschland, en van de overige vredesverdra gen, die met Duitschland's bondgenooten zijn gesloten. Er is geen onkel direct verband tus- schen den Volkenbond en de vredesverdra gen de samenkoppeling is op verlangen van Wilson geschied uit de practische overwe ging, dat anders sommige geallieerde Staten wel eens haast konden maken met de ratifi catie van het vredesverdrag, en die van het Volkenbondsverdrag nalaten. Maar deze sa menkoppeling heeft wel ten gevolge gehad, dat duidelijker dan anders het geval zou zijn, de politieke lasten van Versailles ook op den Volkenbond drukken. Het kan nu eenmaal niet anders of de landen, die overwonnen hebben, wenschen den toestand te behouden gelijk deze is. Tegenover dit verlangen, het verlangen naar een statischen toestand, staat de dynamische werking, op geleidelijke ver andering ingesteld, die ook zonder den uit- drukkelijken wensch der overwonnenen zich waarschijnlijk van de rest der wereld zou mees ter maken. Dit nu is de tragiek, die in den Volkenbond tot uiting komt. Eenerzijds wordt de Volkenbond benut om den stati schen toestand van Versailles te bestendigen anderzijds wordt van den Volkenbond ge- wenscht, dat deze de dynamisch noodige ver anderingen zal aanbrengen. De Volkentond heeft beginselen en gedach ten in toepassing te brengen, die het omver werpen beteekenen van eeuwen lang gehul digde principes is het billijk deze verwezen lijking in luttel aantal jaren tijds te ver wachten? Op zichzelf zou deze miskenning van de realiteit niet zoo bedenkelijk zijn, ware het niet, dat de uitwerking dezer teleur stelling maar al te gemakkelijk wordt uitge breid door degenen, die, om geheel andere redenen, principieel tegenstanders, zijn van elke verwezenlijking der Volkenbondsgedach te. Trouwens, niet uit het oog verloren mag worden, dat, zij het ook geleidelijk, de Vol kenbond in de richting van het verzekeren van den vrede reeds menige hervorming heeft tot stand gebracht. Daar is in de eerste plaats de stichting van het Hof te 's-Gravenhage het eerste werkelijke gèrechtshof, in tegen stelling met het Hof van Arbitrage van 1899. Daar is niet slechts de uitbreiding, maar ook de geheel veranderde toepassing der arbitra ge, die nu, dank zij de Algemeene acte van 1928, kan worden dienstbaar gemaakt voor belangengeschillen, in den regel de gevaar lijkste, die tusschen de staten ontstaan. Intusschen is en blijft er de leemte, door art. 15 van het grondverdrag geschapen. Dit artikel toch bepaalt dat, komt de Raad tus- schenbeide en-wordt het door hem opgesteld rapport niet met algemeene stemmen aange nomen, ieder der geschilvoerende partijen langs eigen weg recht kan zoeken. Het pro tocol van 1924 beoogde deze leemte dicht te maken, maar slaagde daarin niet. Het slaagde daarin niet, omdat het tegelijk sanctiemaat regelen wilde tegen wie als overtreder van de verplichtingen van den Volkenbond moet worden beschouwd. Hier komt men op het gebied van het moeilijke vraagstuk der vei ligheid. Veiligheid heeft men altijd geëischt vandaar, dat men in 1899 de internationale ontwapening slechts wilde geleidelijk, gelijk tijdig en evenredig. Het is echter de groote vraag of niet veiligheid wordt verkregen door ontwapening, en of niet het wachten op vei ligheid, de ontwapening ten eenen male on- mogeljjk zal maken. Het onfcwapeningsvraag- stuk is niet een vraagstuk uitsluitend van goeden wilhet is een vraagstuk allereerst van politieken aard, waarbij ook alweer de Volkenbond in het gedrang geraakt tusschen statische en dynamische krachten. De Volkenbond heeft geschapen wat men kan noemen Volkenbondspacifisme. Tot voor de stichting van den Volkenbond waren alle pacifistische pogingen weliswaar geen slagen in de lucht, omdat zij gedeeltelijk berustten op tractaten, maar toch pogingen zonder vaststaanden bodem. De Volkenbond heeft aan deze pogingen den noodigen bodem ge geven, en het is de taak van allen, die den vrede willen, dezen bodem tp versterken. Zij dienen daartoe te begrijpen, dat die verster king langzaam en geleidelijk dient te ge schieden dat men meer dan eens op teleur stellingen bedacht moet zijn. In het Zeeuw- sche wapen staat geschrevenIk worstel en ontkomvermoedelijk is de periode, die de Volkenbond thans doormaakt, een der vele, die hij zal hebben door te maken en waarin hij zal hebben te worstelen om aan de ver nietiging te ontkomen. Na de pauze werd, mede ter illustratie van het gesprokene, de Volkenbondsfilm van de Vereeniging voor Volkenbond en Vrede ver toond. Deze film geeft in een viertal deelen een overzicht van den groei der pacifistische gedachtevan de verschrikkingen van den oorlogvan de totstandkoming van den Vol kenbond in 1919 van den arbeid van Assem- blée, Raad en Secretariaatvan dien van de tal van organen op het gebied van arbeids regelingen, verkeer, economische maatrege len, hygiëne, mandaten, minderheden, opl- umbestrljding, vluchtelingenzorg, intellectu- eele samenwerking en wat al niet meer. De film besluit met een suggestieve opwekking tot deelneming aan den arbeid van den Vol kenbond, hoe schijnbaar klein deze mede werking van ieder op zichzelf moge schijnen. Na afloop dezer lezing met lichtbeelden werd de vraag gesteld, hoe de Vereeniging Volkenbond en Vrede staat tegenover de al- geheele ontwapening. De inleider meende, dat de steller dezer vraag meende eenzij dige nationale ontwapening. Waar dit pro bleem een vraagstuk geworden Is van poli tieken aard, koa spreker een zeer kort ant- is vanaf heden BANKETBAKKER MIDDELBURG TEL. 29 woord geven. Waar onze vereeniging bestaat uit leden van verschillende oolitieke richting, kan het vraagstuk bij ons niet tot beslissing komen. De avond had tot resultaat dat de heeren M. Laernoes en W. J. Agterberg voorloopig resp. tot voorzitter en secretaris van de ge constitueerde afdeeling werden aangewezen. Clir. Fabrieks- en Transportarbeiders. Gisterenavond herdacht de afdeeling van den Christ. Fabrieks- en Transportarbeiders bond alhier haar 12^-jarig bestaan. De voorzitter, de heer De Boo van Uijen, opende de eenigszins feestelijke vergadering en heette de aanwezigen welkom, waarna hij een inleiding hield op dit jaarfeest, waarin hij verschillende wederwaardigheden der afdeeling memoreerde. Uit het jaarverslag van den secretaris, den heer Bruggeman, bleek, dat in het jaar 1931 en in dit jaar 9 nieuwe leden toetraden, en het ledental thans 50 bedraagt. Vervolgens gaf hij een overzicht van de vele verrichte werkzaamheden in het afgeloopen jaar. Hierna sprak de heer Kunst, lid van het hoofdbestuur, een opwekkend woord. Onder applaus bracht hij dank aan den secretaris, die van de oprichting af bestuurslid is en veei voor de afdeeling heefr gedaan. Als blijk van waardeering werd hem door het hoofdbestuur een zilveren potlood aange boden. I Spreker richtte zich ook tot de aanwezige vrouwen en wees op haar taak in de Christ, vakbeweging. Wij beleven thans zeer ernstige tijden en er is nood en ellende in elk land. Deze tijd biedt een vruchtbaren bodem voor het com munisme, en men moet niet denken dat is nogver weg, doch spreker wees op den groo- ten groei van het communisme in Duitsch land. Wij moeten waakzaam zijn om deze ramp van onzen bodem te weren. Spreker herinnerde aan de oprichting der Christ, vakbeweging, nu 25 jaar geleden, toen de oprichters werden bespot en voor speld, dat dit kleine groepje binnen enkele weken onder den voet zou zijn geloopen. Doch nu, op dit oogenblik, zijn wij, onder den zegen Gods, uitgegroeid tot een groot leger van bijna 120.000 Christ, arbeiders. Voor de Christ, vakbeweging is in de ko mende jaren een groote taak weggelegd en spreker wekte allen op aan deze taak mede te werken. Felicitaties werden uitgebracht door den Christ. Besturenbond alhier en door de zus tervereniging te Middelburg, terwijl de heer P. Vader declameerde. Het nieuws van den dag in beeld. Foto's in onze Tijdinghal. Een foto van de reusachtige verwoestingen die de zevendaagsche brand op het motor schip „P. c. Hooft" heeft aangerichtde in trede van St. Nicolaas te Rotterdamde zesdaagsche in het R.A.I.-gebouw te Amster dam, snelle rondes op de wielerbaaneen Nederlandsche motorbarkas voor sleepdienst op de Afrikaansche rivierende Groninger Heerepoort die op een terrein staat bij het rijksmuseum te'Amsterdam, welke historische poort men naar Groningen terug wil brengen. P.Z.E.M.-mededeelmgen. Middengroep. Een hoogspan ningskabel werd gelegd van Westkapelle naar Aagtekerke, zoodat thans de ring over Wal cheren is gesloten. Daar nu dubbele voeding mogelijk is, is de bedrijfszekerheid belangrijk verhoogd. Verder werden hoogspanningskabels gelegd van Schore naar Hansweert en van de Schorebrug naar Kruiningen. Bovendien werd besloten tot het leggen van een hoogspan ningskabel tusschen lerseke en Kruiningen. Na den aanleg van dezen kabel zal ook voor dit deel van het bezorgingsgebied der Pzem ringvoeding aanwezig zijn. Te lerseke is op 1 Juli 1932 het laagspan ningsnet met twee transformatorhuisjes in bedrijf genomen. De netten te Hansweert en Kruiningen met hun transformatorhuisjes zijn voltooid. Met electriciteitslevering in deze kommen is resp. op 10 en 31 Augustus aan gevangen. De monteurswoning te Kruiningen is dezer dagen aanbesteed. De gemeentebesturen van Krabbendijke en Waarde besloten tot het doen aanleggen van ondergrondsche netten in de kom hunner ge meenten. Mot de voorbereidende werkzaam heden is reeds begonnen. Belangrijke garantieleidingen kwamen tot stand te Wissekerke, Geersdijk, Kamperland, Veere, Oudelande, Zoufceïande en Borssele. Het kustlicht to Zoutelande werd geëlec- trificeerd. Bij verschillende feestelijke gelegenheden werd door de Pzem medegewerkt door de be lichting van torens e.d. en wel te Schore, Wissenkerke, Middelburg, Kruiningen, Hans weert, lerseke, Goes en 's-Heerenhoek. Zuidgroep. -De electrische keuken, welke door den heer De Jonge te Axel tijdens de aldaar gehouden winkelweek is ingericht, trok zeer veel belangstelling. In de Zuidgroep hebben de dames M. Ris- seeuw, W 8 te Schoondijke en S. Vael, Wil- helminastraat 269 te Sint Jansteen zich voor het geven van voorlichting op het gebied van electrisch koken beschikbaar gesteld. Ook op het festival te IJzendijke is het lied „Doe het electrisch" ten gehoore ge bracht. De twee breigoederenfabrieken, waarmede wij over stroomlevering in onderhandeling waren, zijn thans aan ons net aangesloten. Met de gemeente Graauw en Langendam is overeenstemming verkregen omtrent de over neming door de Pzem van haar electriciteits- bedrijf een desbetreffend besluit is reeds door den gemeenteraad goedgekeurd. Het zelfde is het geval met de gemeente Cadzand In verband met het feit, dat door meerder gebruik van electriciteit de gelijktijdig optre dende belasting in de electrische centrale te Westdorpe steeds stijgend is, is in die centrale in den loep van dit jaar een nieuwe ketèl- intallatie met schoorsteen aangebracht. Het is een Schelde-Yorrowketel, geleverd door de Kon. Maatsch. „De Schelde" te Vlissingen, met een verwarmend oppervlak van 350 M2. en een stoomspanning van 16i/2 atm. Het is de bedoeling, dat de nieuwe installatie in de m^and November 1932 gereed komt. Voor een te Koewacht door mej. Cryns te houden landbouwhuishoudcursus zal een aan tal electrische kookapparaten voor het geven van onderricht in electrisch koken beschik baar worden gesteld. De door de Pzem uitgegeven catalogus met prijslijst voor huur en koop van kookappa raten en pannen is verschenen. Het boekje is gratis te bekomen bij de Pzem, bij hare dis trictsmonteurs, agenten, bij de installateurs, enz. Noordgroep. De stroomlevering voor het electrisch watergemaal van het wa terschap Poortvliet is in den loop van Sep tember 1932 aangevangen. Wederom zijn bij enkele slagers in de Noordgroep electrische koelinstallaties ge plaatst. Voor het geven van voorlichting en demon straties betreffende het electrisch koken heeft zich voor de Noordgroep beschikbaar gesteld mej. J. van Griend, D 64 te Dreischor. De muziek van het lied „Doe het electrisch" werd op Zaterdagavond 24 September op de Markt te Tholen door een aantal muziekge zelschappen ten gehoore gebracht. Ook op het festival te Dreischor werd dit lied gespeeld. In de gemeente Bruinisse zijn twee kust lichten, ten behoeve van de scheepvaart in het Zfjpe, aangesloten op het niet der Pzem. De zesdaagsche in het R.A.I. gebouw. Morgenavond zullen reeds in het Alham- fcra-theater de opnamen van de zesdaag sche wielerwedstrijden te Amsterdam ver toond worden. Aetueeler kan het zeker niet Het Nederlandsch Fabrikatenhuis. Ter voorkoming van misverstand wijzen wij er op, dat de lezing welke de heer Born de vorige week in „de Oude Vriendschap" heeft gehouden, was uitgegaan van het llederland- sche Fabrikatenhuis. Ook de tentoonstelling welke in het Con certgebouw is gehouden was georganiseerd door het Nederlandsch Fabrikatenhuis. Scheepvaartberichten. Het Noorsche stoomschip ,3inta" bestemd naar Antwerpen, is hedenmorgen bij Zoute lande aan den grond gevaren, doch zonder assistentie vlot gekomen en naar Antwerpen opgestoomd. MIDDELBURG Verkeersongevallen. Gisterenavond laat trof men te Middelburg op straat een man aan, die niet meer loopen kon. Het was een persoon uit Vlissingen, die op de Stationsbrug met zijn rijwiel gevallen was en daarbij aan een der beenen een bles suur had opgeloopen. Met zeer veel moeite was de man voortgesukkeld naar de Markt maar kon toen niet verder. De politie bracht den man naar het bureau over en riep medi sche hulp in. De man heeft den nacht te Middelburg VLISSINGEN BELLAMYPARK MIDDELBURG LANGE DELFT HOOGE ONDERSCHEIDINGEN IN BINNEN- EN BUITENLAND doorgebracht en zou heden naar Vlissingen worden vervoerd. Even later kreeg de politie bericht, dat op den Nieuwlandschen weg vermoedelijk een auto-ongeluk was voorgekomen. Bij onderzoek bleek een auto met koopwaren midden op den weg zoowat halfverwegen Middelburg en Nieuwland te zijn omgeslagen. De bestuurder, die alleen in den auto zat en die reeds onder Nieuwland met zijn wagen in de sloot had gezeten, kwam met den schrik en enkele on beduidende schrammen er af. OOST- EN WEST-SOUBURG Gemengde zangvereeniging „Uitspanning door Inspanning". De Zwaan. Een tjokvolle zaal mocht de voorzitter van deze vereeniging, de heer P. Wisse, gisteren avond het welkom toeroepen wel een bewijs, dat dit koor onder Vleugels' leiding, zich in veler sympathie verheugen mag. Na zich speciaal gewend te hebben tot den eere-voorzitter, burgemeester jhr. Van Doom en mevrouw Van Doom, den donateur* dank te hebben gebracht voor hun financieelen steun en medegedeeld te hebben, dat in de pauze bloempjes zouden worden verkocht ten bate van het plaatselijk crisis-comité, richtte de voorzitter het woord tot mej. A. C. Kruithof, die haar 25-jarig lidmaatschap van „U. d. I." herdacht. Spr. wees er op, dat het heel wat zeggen wil, een kwart eeuw zijn krachten geven aan een liefhebberij-vereeniging en daar hij zelf on geveer reeds twintig jaar met de jubilaresse samen in de vereeniging is, vertrouwde üij de tolk van allen te zijn, wanneer hij mej. Kruithof gelukwenschte met dit jubileum en hartelijk dankte voor het vele, wat z\i zoowei op zang- als tooneelgebied heeft gegeven. (Spontane bewijzen van instemming!. Daarop bood de heer Wisse haar namens het bestuur, directeur en leden een fraaien korf met bloemen aan. (Applaus). Vervolgens werd de jubileerende toege sproken door het lid, mej. Kesteloo, die ook de verdiensten van mej. Kruithof memoreer de, haar standvastigheid, ook in moeilijke tijden, prees, haar pog vele jaartjes toe- wenschte en als blijvend aandenken van de vereeniging een gouden collier met hangers ten geschenke gaf. (Applaus.) De voorzitter hoopte, dat mej. Kruithof dit geschenk nog vele jaren zal mogen dragen onder de vaan van „U. d. I.", waarop zij ant woordde, gaarne nog lange jaren lid van de vereeniging te willen wezen en haar erkente lijkheid uitte voor deze huldiging. (Applaus). Een meiske bracht nog een fraai bouquet aan van iemand, die onbekend wenschte te blijven en later op den avond had mej. Kruit hof nog mooie bloemen in ontvangst te ne men, welke haar gezonden waren door zuster Meijer. Zy is dus wel ji de bloemetjes gezel en haar jubileum is verre van onopgemerkt voorbijgegaan. Thans werd met de afwerking van het pro gramma begonnen. Allereerst hoorden we een zestal cappella-liederen, welke over het al gemeen zeer verdienstelijk werden vertolkt. Eenige onzuiverheden, aan nervositeit te wij ten, daargelaten, werd Brahms' „Zandman netje", stemmingsvol ten gehoore gebracht, werden diens „De gebochelde Speelman" vroolijk en „Het huisje aan den Rijn" los en bevallig gezongen. In Hauptmann's „Pelgrims nachtlied" kwamen de inzetten der afzonder lijke stemgroepen goed tot hun rechthet rustige, liefelijke „Avondlied" met soli van Abt en Schubert's wonderschoone „De Nacht" werden mooi genuanceerd. Voor de uitvoering van Handel's beroemde majestueuze „Largo" (oorspronkelijk een aria uit de Handel opera „Xerxes"), het welbe-

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1932 | | pagina 1