1000 500 25 P MOSTERD WOENSDAG 13 APRIL* 1 EERSTE BLAD ■No. S® 69e Jaargang 1931 Uitgave: Firma F. VAN BE VEIBE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen.Telef. 10. Postrekening 66287 Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen De ontwikkeling der Vlissingsche havens in verband met de Vlissingsche Handelsgeschiedenis, de laatste vooral in de Middeleeuwen. Stads- en Pro vincienieuws VLISSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingenende gemeenten op Walcheren /2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct. ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 11.25iedere regel .meer 25 cent. Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel.Kleine advertenties beirefier.deHuur enVerhuur.Koop en Verkoop, Dienstaanbiedingen en-Aanvragen van 1—5 repels 75 ct, iedere regel meer 15 ct. De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor ..w.« wwv UUU hand, voet of oog. J.Cfw uum, AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITE1TSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIG1NG „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS1 gulden bij levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger Dit nummer bestaat uit twee bladen VII. Het nieuwe havenplan komt niet tot uitvoering - Vlissingen tot markiezaat verheven. - Philips II koopt Vlissingen. Er ïs bewaard een concept-overeenkomst tusschen de regeering van Middelburg en den Heer van Beveren over de haven van Vlis singen helaas ongedateerd, maar waarin Middelburg zich neerlegt bij het fait accom pli, door den Heer van Beveren bewerkstel ligd. Wat heeft deze nl. gedaan Terwijl de zaak nog hangende was, had hij het gedeelte van den ouden Havendijk, buiten de poort van Altena, dat het uiteinde was van het reeds genoemde Molenwatervestje, tusschen Poort van Altena en Blauwpoort en als zee dijk ressorteerde, onder Maximiliaan, als heer der stad doen doorsteken, en wel 29 Sept. 1545, waartegen Middelburg zich bij den Keizer verzet.1) Ook de Staten van Walcheren zagen daarin een groot gevaar voor het eiland vooral met den winter. De Magistraat van Middelburg met den prelaat en Jeronimus van Serooskerke, de rentmees ter beoosten Schelde, hadden er den heer van Veere over onderhouden, die hun op zijn ridderorde had bezworen (dus na Jan. 1546, want toen was hij ridder van het Gulden Vlies k geworden), dat hij den dijk weder onmiddel- I lijk zou laten dichtmaken, wat intusschen nog niet geschied is. In de genoemde over- eenkomst nu zeggen de Middelburgers, om- dat „de Heer van Beveren dopeninge van de haven (d.w.z. het doorsteken van den dijk, als een der preparatieven van de haven) schijnt te begeeren, ende te willen houden ende tot gerieve ende commoditeyt van de visscherije" wenschen zij het volgende ac- coord te sluiten met hemle. De heer van Vlissingen, noch zijn nakomelingen, noch ook het bestuur der stad mogen den houwer van den dijk, daar het gat nu innegesteken is, liggende oostwaarts van Vlissinge, niet voorder en maken...., noch aan denzelven kom of houwer" aan de landzijde eenige op slag, kaai of huizen maken „noch aldaer laten schiptimmeren, maar er zal ten eeuwi ghen dagen alleenlijck een simpele bloote dijck wesen", 2e. Er zullen geen zoutketen gemaakt mogen worden. 3e. Verder zal er geen moeite gedaan worden eenige vreemde natie aan te lokken4e. de haven van Vlis singen zal aan Middelburg niet onttrekken eenige negotiatie als van wijn, olyl, freuyt (handel met Spanje en Portugal dus) ende groff zout5e. die van Vlissingen zullen daar geen wijn, olie, vruchten en grof zout mogen opslaan op straffe van verbeurdverklaring, of öe wijn, die opgeslagen wordt te Vlissingen zal eerst gelost moeten worden te Middelburg en er zal onder eede verklaard moeten wor den, dat ze alleen aan de Vlissingers zelf toebehoort (dus vgl. wat ik vroeger reeds fceide, de wijn moet niet onvrij zijn). Blijkbaar, al moest Middelburg zich neer leggen bij het gat in den dijk, dat toegang gaf tot een reeds bestaande kom, dat wil dus zeggen, de molenvest, ze bleven op hun standpunt staan, deze vest mocht niet uit dijen tot een haven met al de consequenties ervan. Van het sluiten der overeenkomst schijnt begrijpelijkerwijze niets gekomen"te zijn, want zelfs nog in 1551 zendt Middelburg zijn pensionaris naar Brussel, „omme, aldaer te insereeren, wat die van Vlissingen aldaer solliciteeren", dus om poolshoogte te nemen, wat de Vlissingers daar trachtten te berei ken, terwijl ditzelfde jaar en wel den 9den Maart, een deputatie van 3 personen, waarbij de secretaris en de pensionaris, ook naar Erussel gereisd zijn, om te beletten dat de keer Van Beveren „bij de K. M. (de land voogdes dus) niet geaccordeert noch gecon- senteert en soude worden te moegen de stadt van Vlissingen ende die haven van dien breeder te amplieeren dan die nu ter tyt es".») Wederom en wel in 1552 is de pensionaris weer naar Brussel gereisd om de „coninginrte t« adverteeren en wat pericul de Heer van keveren als Heer van Vlissingen 't eijlandt van Walcheren gestelt hadde but deurstee- cken van zeekeren dijck, gelegen voor de Poorte van Altena". -) In het jaar 1555 ging tfeder een deputatie naar Brussel o.a. met het doel de vergrooting van Vlissingen tegen te houden. Wij zien dus, al was de incorporatie blijk baar tot stand gekomen, van de haven kwam niets door den tegenstand van Middelburg. Is de benoeming van Maximiliaan tot mar kies van Vlissingen en Veere een pleister op de wonde geweest Zijn verheffing geschied de 21 October 1555, uit dank voor de uitne mende diensten als stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht aan Kard bewezen. Al zijn leenen op Walcheren, waartoe sinds 1546 ook Koudekerke, behoudens een klein gedeelte, dat Middelburg gekocht had, be hoorde, werden tot een markiezaat van Vlissingen en Veere verheven. Het was wel een verheffing „ter elfder ure"3), want den 4den Juli 1558 stierf Maximiliaan kinderloos. Wel waren er erfgenamen de overledene had bijtijds zijn neef Maximiliaan van He- ny, heer van Beuvrlj (zoon der oudste zuster von den overleden markies, gehuwd met Jean de Hennyn, graaf van Bossu), aange wezen, maar de nalatenschap was zoo be zwaard met schulden, dat ten slotte, nadat de talrijke crediteuren op 21 Februari 1565 rangregeling hadden gekregen van den Grooten Raad te Mechelen 4)), de boedel te gelde werd gemaakt, doch in verschillende perceelen. Tot de crediteuren behoorden Willem, graaf van Nassau, prins van Oranje, Charles, hertog van Aerschot, Johan de Ligne, graaf van Arenberg. Begrijpelijkerwijze was het havenplan nu voorloopig geheel van de baan. Vlissingen met de parochie en het ambacht van Vlis singen werd afzonderlijk verkocht evenals Veere. Eigenaar der beide perceelen werd Koning Philips, die zijn wensch om den sleu tel der Nederlanden in handen te krijgen zag vervuld.5) Respectievelijk 1 en 5 Augus tus 1567 werd hij in den persoon van den graaf van Megen als zoodanig te Veere en te Vlissingen gehuldigd. Zooals men weet, was Philips reeds den 24en Augustus 1559 vanuit Vlissingen voorgoed naar Spanje vertrokken. De troebelen, die weldra juist in deze om geving spontaan uitbarstten, schoven de uit breiding der Vlissingsche havens op den achtergrond. Intusschen lagen de terreinen er voor bestemd braak. Maar Philips en nog minder Alva dachten er over deze braak te laten liggen. Maar men kreeg steenen voor brood Om een duidelijk beeld te krijgen van den loop der gebeurtenissen hier ter stede moet ik de voorgeschiedenis eenigszins breeder ophalen. H. G. VAN GROL, Archivaris. I De Stoppelaar, Inv. Midd. No. 1914. 2) Vgl. voor dit en het voorgaande Rijks Geschiedkundige Publicatiën Dl. 61, blz. 491, "492, 494, 498. 3) Vgl. Mr. L. E. de Brakke, Inleiding. Rechten van den Heer van Vere, in Archief Z G. d, W. 1930, blz. 165 voor dit en het volgende. Ingevolge hun verzoek van Mei 1562. Zie De Stoppelaar, no. 2294. 5) Gachard, Correspondance de Marguérite d'Autriche, t. Ier, p. 5t. II p. 339. Idem, Correspondance de Granvelle, t. II, p. 404. VLISSINGEN, 15 APRIL. Het Koninklijk bezoek aan Vlissingen. In verband met het Koninklijk bezoek heb ben Burg. en Weth. Vrijdag aan de scholen vrijaf gegeven. De harmonie „St. Caecilia" zal Vrijdag middag een concert geven op het Eiland van 2 30 tot 3 30 uur en niet van 11.30 tot 12.30 !r zooals p -?bjk was bepaald, H.v'.-r" p zal op de muziektent in de Bloemenlaan een concert geven van 4 tot 5 uur. De leiders van de kinderen die opgesteld zullen worden aan den Singelweg, teneinde het passeeren van den Koninklijken stoet gade te slaan, worden verzocht als herken- ningsteeken een rood-wit strikje op de jas of een rood-witten band rond den arm te dragen. Feestvereeniffing „Het Eiland". Op a.s. Vrijdag, 's middags te 2.30 uur, zul len de kinderen van het Eiland opgesteld worden op den oprit bij de Nieuwe Sluis aan de Kanaalstraat, ter verwelkoming van de Koninklijke familie, bij de opening van de Nieuwe haven. Aan alle kinderen wordt daarvoor een vlag verstrekt. Na afloop zullen zij getracteerd worden. Bij het vertrek der Koninklijke familie zullen dezelfde kinderen wederom opgesteld v/orden aan het station. Indien eenigszins mogelijk zal 's middags op de kiosk een concert gegeven worden van 2 30 tot 3.30 uur. Het comité meldt ons, dat het Vrijdag a.s. een marsch zal maken van de Arsenaal straat, nadat de Koninklijke familie gepas seerd zal zijn, als volgtArsenaalstraat, Joost de Moorstraat, Palingstraafc, Onder straat, Nieuwebrug, Koningsweg, Aagje De kenstraat tot kantoor van „de Schelde", Van Dishoekstraat, Kasteelstraat, Lambrechtsen- straat, Verkuijl Quakkelaarstraat, Schelde- straat, Singel en daar opstellen op den Vluchtheuvel tot na het vertrek van H. M. en dan door Tuinstad en Tuindorp met Goed Wonen, Schuitvaartgracht naar de Kerk hoflaan tot het ziekenhuis en dan door het oude kerkhof naar den Koudekerkschenweg, Badhuisstraat, Walstraat, St. Jacobsstraat, Oude Markt, midden Bellamypark, Nieuwen- dijk, Zeilmarkt, Wilhelhinastraat, Steenen- beer, Hendrikstraat, Palingstraat, Joost de Moorstraat, waar de stoet wordt ontbonden. Hiefha volgen festiviteiten voor de kinde ren, opgeluisterd door muziek. Het comité meldt ons dat er een aardig muziekkorps tegenwoordig zal zijn. Ook is er nog een wandeling met de mu ziek van 1 uur tot ongeveer 2 uur. Vrijdag 17 en Zaterdag 18 April a.s. geeft Ritthemsch Fanfare, directeur de heer p. Meijers, een concert op de kiosk op het Eiland. Programma's: 17 April, 's avonds 8 uur.- 1. Feestmarsch P. Meijers 2. „Cortege Etingelant", F. Popy 3. „Heinzelmanchens Wachtparade", K. Noack 4. Operafragmenten uit „Willem Tell", Rossini 5. „Groot Rotterdam", Marsch, W. Schootemeijer 6. „Réve Guerrier", Overwinningsstuk, E. Marsal 7. „La Fee Printemps", ouverture, F. Andrieu 8. Potpourri over Ned. Liederen, J. Oomes 9. „Afscheid van Gladiatoren", Blankenburg 18 April, 's avonds 8 uur. 1. „Flandria", marsch, F.Verbeeck 2. Operafragmenten uit „Les Dragons de Villars", Maillart 3.4e Fantaisie met inleiding en variaties voor Sax. Sopraan H. Escudie Solist jongeheer J. Meijers. 4. „Aan den schoonen blauwen Donau",valse J. Straus 5. „Colonel Bogey", marsch, K. J. Alford Hierna wordt een lichtstoet geformeerd, waarna met een wandelconcert over het Eiland wordt geëindigd. De havenfeesten. Gisterenavond vergaderde de buurtcom- missie van de Coosje Buskenstraat in de bovenzaal van Vermeesch alhier. Besloten werd met de inning der contribu tie, welke tijdelijk was stopgezet, in de maand Mei voort te gaan totdat het bedrag, gerekend over 8 maanden was bijeenge bracht. Alsdan zou de financieele aangele genheid zoo noodig opnieuw onder de oogen worden gezien. Met algemeene stemmen werd besloten geen gelden af te staan aan den Oranjebond, welke gelden zouden worden besteed voor versieringen enz. op 17 April a.s. Gemeentelijke Arbeidsbeurs. Bij den gemeentelijken dienst der Arbeids bemiddeling alhier staan als werkzoekenden ingeschreven 2 letterzetters, 1 boekdrukker, 1 mastieker, 1 grondwerker, 8 opperlieden, 4 schilders, 10 timmerlieden, 1 waterbouwkun- VRAAGT Let op hét Fabrieksmerk dig opzichter, 1 mandenmaker, 3 meubelma kers, 1 kapper, 1 schoenmaker, l teekenaar bekend met werktuigkunde en bouwkunde, 221 metaalbewerkers, 1 boekbinder, 1 ban ketbakker, 2 broodbakkers, 4 magazijnbedien den, 1 winkelbediende, 1 chauffeur, 2 kell- ners, 1 loopjongen, 19 transportarbeiders, 15 kantoorbedienden, (w.o. 6 vrouwelijke)1 huishoudster, l werkvrouw, 3 portiers, loo pers, enz., 8 varensgezellen en 58 losse ar beiders. Totaal 374 ingeschrevenen, vorige week 336 personen. Alzoo een vermeerdering van 38 personen. Uitbreiding Oranjeschool. Op de Oranjeschool aan de Bloemenlaan wappert vandaag de vlag. Twee en een half jaar geleden werd deze school geopend en konden de vier lokalen, die toen afgebouwd waren, in gebruik genomen wordenmen was juist over de wettelijke grens, die recht geeft op een vierde leerkracht. Ir. de twee en half jaar, die sinds verliepen, heeft de school zich zoodanig uitgebreid, dat ze niet meer aan 4 lokalen genoeg had. Tijdelijk werd een lokaal aan de Coosje Buskenstraat in ge bruik gegeven. En intusschen werd door het gemeentebestuur toestemming gegeven voor den bouw van de drie laatste lokalen, die bij het oorspronkelijk plan wel ontworpen, maar toen nog niet dadelijk noodig waren. Het bleek goed gezien van het gemeentebestuur om drie lokalen te geven in plaats van het ééne, dat gevraagd was. Immers, al tijdens den bouw groeide het aantal leerlingen zoo danig, dat thans reeds de zesde leerkracht benoemd is en de school zes lokalen noodig heeft. En al zc l het wellicht nog één of twee jaren duren, aleer het zevende lokaal in ge bruik zal worden genomen, tij een normaal verder groeien van de school is dit in een nabije toekomst te verwachten. Vandaag wapperde de vlag, omdat heden de nieuwe lokalen worden betrokken. Giste renavond waren ze voor ouders en genoo- digden ter bezichtiging gesteld. Al dadelijk bij het binnenkomen in de school bleek hoe goed het ontwerp, nu 't eenmaal afgebouwd is aandoet. De school, die in V-vorm is ge bouwd, heeft langs haar twee gangen van harmonische verhouding en warm van kleur, de lokalen liggen. Bij veel wat vroeger als schoollokaal gebruikt werd zijn deze moderne vertrekken eenvoudig niet te vergelijken. Van de oude kale, witte schoolwanden, met een geel of groezelig bruin ondergedeelte is hier geen sprake. Gezellig kleuren de vol gens een nieuw procédé bespoten wanden en het krachtig geschilderde houtwerk bij elkaar vroolijk, met scherpe kleurencontrasten, toch niet onrustig of bont. En dan die goede venstersgenoegelijk als van een kamer thuis Trouwens welk détail van dezen bouw men ook beziet, overal speurt men de hand van een bouwmeester, die aan goede vakken nis, smaak en liefde voor zijn arbeid paart. Toen dan ook in de feestvergadering, die op het bezichtigen der school volgde, de voorzitter ds. De Voogd het openingswoord sprak, kon hij aan het gemeentebestuur, den directeur van gemeente-werken, den heer C. Ouwehand en den gemeente-opzichter, den heer J. T. Brand, lof brengen voor hun mooie werk, met zooveel welwillendheid, kennis en zorg volbracht. De feestvergadering had plaats in het ge bouw Palingstraat. Na een kort welkomst woord ging de voorzitter voor in gebed en zongen de aanwezigen Psalm 105 1 en 5. Daarna nam voorziter het woord. Hij sprak ervan, dat er tweeërlei opvatting mo gelijk is van een dergelijke gebeurtenis. Men kan feestvieren en men kan in gebed om Gods zegen vragen. Spreker wil beide com bineeren. Hij wil feestvieren en danken, menschen en God. Hij wil ook in gebed om Gods zegen vragen. Als hij menschen dankt, dan richt hij zich tot gemeentebestuur, ver tegenwoordigd door den wethouder van on derwijs, directeur van gemeente-werken en gemeente-opzichter, tot het onderwijzend personeel en zijn medebestuurders en tot zoovelen die hebben medegewerkt, dat het werd zooals het nu is. Na deze toespraak gaf mevr. Belger—den Boer een solozang, waarna de heer Belger, hoofd der school, het woord kreeg voor een toespraak. De school kreeg van een onbeken de een mooie Prinsevlag ten geschenke. Dat oranje, blanche, bleu is sprekers symbool van toewijding, blank vertrouwen, en geloovig opzien tot God. In de geschiedenis van ons land, maar ook in de geschiedenis van elk gezin en van elke school, blijken deze drie eerste levensvoorwaarden te zijn. Na de pauze, waarin 't gebruikelijke kopje thee werd geschonken, voerden de heeren B. de Jager en H. L. Kerpestein het woord. D„ eerste wenschte geluk als hoofd der Wage-» naarstraat-school. Had aanvankelijk zijn school geleden onder 't ontstaan van da Oranjeschool, thans deed de bloei en voort durende groei van deze laatste geen afbreuk meer aan de school aan de Wagenaarstraat. De voorzitter dankte den 'heer De Jager voor wat hij voor 't Hervormd onderwijs had gedaan. De heer Kerpestein bood namens vele ouders een tweetal tafelkleeden aan voor de bestuurs- en personeelkamers der school. Met groote dankbaarheid werden deze gif ten aanvaard. Mevrouw Belger gaf nog eenige nummers solozang en de heer Belger droeg zeer ver dienstelijk een schets van W. G. van der Hulst voor. De samenkomst was zeer druk bezocht. Ten circa half elf uur werd ze door den voorzit ter na het zingen van Gezang 50 vers 4 met gebed gesloten. Hedenmorgen stonden de met oranje ge tooide leerlingen der school ten 10 uur opge steld op de speelplaats. De nieuwe klassen werden in gebruik genomen, waarna men bijeenkwam in de ruime hall van de school. Na een lofpsalm der kinderen ging de voor zitter in gebed voor en hield een korte toe spraak. De kinderen zongen een feestlied door den heer Belger gedicht en daarna nog 't Wilhelmus. Toen ze in de klassen terug gekeerd waren werden ze nog getracteerd. Een prettig begin van den eersten school dag na de vacantie. De provinciale stoombootdienst op de Westerschelde. De zomerdienstregeling van de provinciale stoombootdiensten zal Donderdag 14 Mei (Hemelvaartsdag) in werking treden. In den middag zal een boot meer worden ingelegd. De Zondagsdienst blijft onveranderd. Vrijz.-dem. Bond. Gisterenavond hield in „de Oude Vriend schap" voor de afdeeling Vlissingen van den vrijz.-dem. bond het lid der Tweede Kamer de heer Joekes, voor een 45-tal aanwezigen een politieke rede. De heer C. Ouwehand opende de vergade ring en zeide dat de opkomst hem mee viel, gezien het feit dat bij alle politieke partijen in Zeeland malaise heerscht. In Zuid-Hol land bijv. is dit veel beter. Voor Kamer en gemeenteraad is de belangstelling veel groo- ter dan voor de Statenverkiezingen en dit is toch verkeerd. Spreker wees er op dat in de Staten van Zeeland 9 democraten zitting hebben, doch in het college van Ged. Staten zit niemand. Rechts met den Vrijheidsbond verdeelt hier den buit. Toch is het zeer noodig, dat er een democraat in Ged. Staten komt. Vele belangrijke zaken zijn aan Ged. Staten toevertrouwd, bijv. het geheele verr keersnet en de electriciteitsvoorziening. De democraten moeten meer zetels in de Prov, Staten zien te winnen, alleen dan is er kans dat wij een zetel in Ged. Staten krijgen. Verder wees spreker nog op de verkiezing der Eerste Kamerleden door de Prov. Staten. Spreker gaf nu het woord aan den heer Joekes, die zijn rede begon met te wijzen op de rust, welke er in ons land heerscht in te genstelling bijv. met Spanje, waar de gehou den gemeenteraadsverkiezingen zeer waar schijnlijk een geheele verandering zullen brengen in de politieke constellatie en het monarchisme in gevaar is. Spreker wees op het groote belang van de verkiezingen als een waardemeter voor de politieke richting waarin het volk zich ont wikkelt. In de provincie Zeeland zijn de Statenver kiezingen van groot belang, daar hier groote zaken aan de provincie zijn toevertrouwd, bijv. het waterschapsbestuur, het verkeer en de electriciteitsvoorziening. De verbetering o.a. der tertiaire wegen op het platteland dient de aandacht der provincie te hebben, en dit is niet overal het geval. Een groot belang is ook het schoolartsen wezen. Op dit terrein heeft de provincie een groote taak te vervullen opdat de zorg voor het kind zoo goed mogelijk zij. Verschillende plattelandsgemeenten zijn onmachtig hierin te voorzien en daarom ligt hier een roeping voor de Staten. In Zeeland is dit vraagstuk nog niet tot oplossing gekomen en de vrijz.- democraten ijveren hiervoor krachtig. Van niet minder groot belang is verder het toezicht op de gemeentebesturen door Ged. Staten. Spreker erkent dat toezicht in derdaad noodig is, maar de hoofdgedachte moet toch zijn, dat de gemeenteraden ze'f met het college van Burg. en Weth. de ge- ou.,..c i;uren. Vaak zijn Ged Staten een

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1931 | | pagina 1