burgerlijke
Van vreemde plaatsen, voor
Nederland van belang.
INGEZONDEN STUKKEN
MIEME'JERV
L.V00R FIJNPROEVERS
Puimsteen en zijn gebrul
Jrt"ide betere fcwalWeite
»ic&t verhandeld. De al
een leerstoel in de homoeopathie aan één der
rijksuniversiteiten, zoo mogelijk vóórdat de
behandeling van hoofdstuk VI der rijksbe -
grooting plaats heeft, te* publiceeren de con
tra-memorie van het hoofdbestuur der Ver-
eenigiging tot bevordering der Homoeopathie
in Nederland en het antwoord van de Kon
Academie van Wetenschappen, dat op deze
contra-memorie bij den minister is binnen
gekomen
Collectief contract in het bouwbedrijf.
Dinsdag werd, naar de „Volkskrant" meldt,
de eerste conferentite gehouden voor de ver
nieuwing van de landelijke collectieve over
eenkomst voor het bouwbedrijf. De conferen
tie vond plaats in het gebouw van de pa
troons voor de bouwbedrijven te Haarlem.
Ook de R.-Kath. Bend van Bouwpatroons
nam aan deze conferentie deel.
Deze conferentie, welke om 10 uur aanving
en om half vijf werd beëindigd werd vrijwel
uitsluitend benut voor het houden van alge-
meene beschouwingen.
In een volgende conferentie zullen de we
derzijds gedane voorstellen in bespreking ko
men.
Die conferentie is vastgesteld op Donderde^
4 December en wordt wederom te Haarlem
gehouden.
De veiligheid op Curasao.
Bij de Rotterdamsche rivierpolitie zijn op
het oogenblik twaalf sergeants in opleiding
voor de militaire politie te Curasao. Geduren
de vier maanden hebben zij een theoretischen
politiecursus gevolgd en zullen nu gedurende
twee maanden hun opleiding voltooien met
de practijk van de Rotterdamsche rivierpo
litie, waarna zij naar Curasao zullen vertrek
ken.
vs
De Hilversumsche golflengte-misère.
Welke zonderlinge toestanden er in ons
land bestaan op het gebied van de radio-zen
ders moge blijken uit het volgende, dat door
den heer Dubois, gedelegeerd in de Union
Internationale des Radiodifusions aan het
„Volk" wordt medegedeeld.
Zooals bekend, heeft vrijwel iedereen in ons
land de storing op de 298 M.-golflengte ge
weten aan het Italiaansche station Turijn,
dat met over-modulatie onze uitzendingen
heette te verstoren. De heer Dubois heeft zich
tot de Italianen gewend en de mededeeling
gekregen, dat overgemoduleerde uitzendingen
niet meer zullen plaats vinden. Het Brussel-
sche controle-bureau van de Internationale
Union heeft daarop de Nederlandsche uit
zendingen op de 298 Meter-golf gecontro
leerd. Bij die controle kwam het merkwaar
dige feit aan het licht, dat de Hilversumsche
zender niet op 298 M. zond, maar ten minste
4 Kilocycles uit den koers geslagen was. Hil
versum zat nu te dicht bij de golflengte van
Aberdeen (het verschilde maar 4 Kilocycles
van,het Engelsche station) en ondervond van
dezen zender de meeste storing.
Bij de N.S.F. in Hilversum is men nl. den
laatsten tijd bezig den zender zoo goed en
zoo kwaad als het gaat te veranderen en het
instrument zgn. kristal te sturen. Zoolang
deze verandering nog niet is aangebracht
heeft men blijkbaar luk-raak een golflengte
ingesteld, die eenigszins in de buurt van 293
M. moest zijn, met het bekende slechte ge
volg. De kristal-sturing is ook thans nog niet
in orde.
Geen spoorvrachtverlaging voor tuinbouw
producten.
Indertijd is meegedeeld, dat de regeering
zeer binnenkort een beslissing zou nemen in
zake het verzoek der commissie-Lovink tot
verlaging der spoorvrachten voor tuinbouw
producten.
Naar „het Vad." verneemt, heeft de re
geering thans aan de commissie-Lovink me
degedeeld, dat voor een dergelijke verlaging
geen voldoende redenen aanwezig zijn en dat
daarom mede met het oog op de financieele
uitkomsten van het spoorwegbedrijf, geen
wegtarieven voor tuinbouwproducten in over
weging kunnen worden genomen.
Deze mededeeling heeft in tuinbouwkringen
zeer groote ontstemming gewekt, aangezien
de Nederlandsche spoorvrachten aanzienlijk
hooger zijn dan de tarieven in Duitschland
en Italië en de tuinbouwproducten van deze
beide landen dientengevolge veel goedkooper
kunnen worden aangeboden dan de tuin-
bouwvoortbrengselen van Nederland.
De Nederlandsche tuinbouw ziet zoodoende
voortdurend meer zijn afzetgebied verloren
gaan.
Het Russische graan in de Rotterdamscho
haven.
Dinsdag Is weer een schip met 11.000 ton
Russische rogge te Rotterdam binnengeko
men, om die lading over te storten in een 10
12-tal groote binnenschepen. Van dag tot
dag wordt de hoeveelheid graan in de Rotter
damsche haven grooter, en toch brachten
schippers uit Antwerpen in de Maasstad het
gerucht mee, dat ook een deel der daar lig
gende schepen met graan naar Rotterdam
komt. Zulk3, omdat het in Antwerpen niet
zoo gemakkelijk als te Rotterdam gaat, om
geld op de graanvoorraden te leenen.
Want als men de zaken goed bekijkt, be
oogt heel die graanverscheping van Rusland
uit in de eerste plaats het scheppen van een
leeningsobject, om langs dien weg aan het
noodige contante geld te komen. Dat de ge
volgen daarvan voor de graanmarkt zeer fu
nest zijn, weten de Russen ook wel, maar ver
moedelijk zouden ze zelf ook liever hun graan
vlot en duur verkoopen. Slechts het feit, dat
het de Sovjet-regeering vrijwel niets gekast
heeft, vergoedt het feit van de lage graan
markt en de daardoor geringe beleenings-
waarden.
Ongetwijfeld geeft het Russische graan nog
wat levendigheid in de Rotterdamsche ha
ven, en voor graanschepen heeft Ie _*aad zelfs
de geldigheid van het havenbriefje van V
dagen tot een maand verlengd. Wat ons
rechtvaardig is jegens den schipper, die met
een leeg schip zonder verdiensten om de 17
dagen moet betalen, terwijl zijn buurman, die
met graan ligt en een cent per ton per dag
heeft, dat om de maand moet doen.
Doch vermoedelijk zijn de gemeentelijke
haven-autoriteiten even weinig gesteld op
een teveel aan betalende binnenschepen in
de Rotterdamsche havens, als de rijkshaven
meester aan zoo'n teveel op de vrije anker
plaatsen. Want tenslotte zijn de havens er
voor het goederenverkeer en niet voor het
maandenlang opbergen van volle en leege
schepen.
Er is over de bevrachting van dit Russische
graan heel wat gekibbel geweest op en om
de schippersbeurs. Verteld is al, hoe de
schippers dadelijk na het aangaan van hun
overeenkomst, deze weer officieel opzegden,
om eventueel een maand later een hoogere
vracht te kunnen bedingen.
De expediteur, die zich voornamelijk met
de bevrachting van het Russische graan be
zighield, zat daarmee nogal in, en schijnt ge
probeerd te hebben, de beschikking te krij
gen over een 50 k 60 duizend ton scheeps-
ruimte aan groote kantoorschepen. Doch nu
schijnt de exportfirma zelf de zaak te willen
ter hand nemen door het aanstellen van een
vlotten Hollandsch, Duitsch en Engelsch spre
kenden bevrachtingsagent, terwijl ondertus-
schen, als het noodig is, nu ook andere be
vrachters in het bedrijf worden gemeid.
Men ziet daaruit, dat de zaak nog niet stop
komt te staan, doch vermoedelijk zooveel uit
breiding zal krijgen als er mogelijkheid be
staat om geld op te Rotterdam liggend Rus
sisch graan voorschotten te krijgen. Het lijkt
steeds meer een groote speculatie met de mo
gelijkheid, dat een belangrijk deel van dat
Russische graan straks toch nog weer naar
Rusland terug gaat. Vertoeft het in Rotter
dam niet alleen als onderpand
Krot-opruiming in de hoofdstad.
De voordracht van Burg. en Weth. aan den
gemeenteraad te Amsterdam is verschenen,
waarin een algemeen plan wordt voorgelegd
om in ongeveer 10 jaar alle krotwoningen in
de stad op te ruimen, voornamelijk door ont
eigening.
Deze onteigeningen zullen gedurende 50
jaar belangrijke kosten met zich meebrengen.
Daarmee zal echter bereikt zijn, dat de ge
meente geheel gezuiverd is van slechte wo
ningen. Voorloopig wenschen Burg. en Weth.
te beginnen met de Jodenbuurt. Deze ont
eigening zal ongeveer 3.087.000 kosten.
Hierna is aan de beurt het gedeelte van den
Jordaan, begrensd door Elandsgracht, Prin
sengracht, Rozengracht en Lijnbaangracht.
Voor deze gedeelten zijn de plannen gereed
Wanneer het geheele plan voltooid is, zullen
ongeveer 24000 woningen verdwenen zijn. Ter
vervanging van deze woningen zullen naar
schatting 8000 gemeentewoningen met toe
slag op de huur noodzakelijk zijn.
Er zullen jaarlijks dus ongeveer 800 wonin
gen gebouwd moeten worden. De globaal ge
taxeerde kosten van het geheele plan bedra
gen f 30 millioen. De jaarlijks over dit kapi
taal gedurende 50 jaar te betalen annuïtei
ten bedragen rond 1.580.000. Men verwacht
van het rijk geldelijken steun op den voet
van de woningwet.
VL
QUATRE BRAS EN WATERLOO.
Wanneer men met den auto of per spoor
gaat langs een der twee voornaamste wegen,
die respectievelijk Gent en Brussel met Char
leroi verbinden, komt men aan het kleine,
maar belangrijke kruispunt Manage. Is men
van Gent gekomen, dan heeft men de schil
derachtig aan den Dender gelegen plaats
Grammont, bekend om zijn Zondag van het
groote Carnaval, die telkenjare wordt gehou
den, reeds gezien. Komt men van Brussel,
dan is men Braine-le-Comte voorbijgegaan,
dat reeds dadelijk herinneringen wakker
roept aan de belangrijke dagen, die in het
voorjaar van 1815 in België werden doorleefd.
Want op Belgischen bodem zijn de honderd
dagen, deze in de geschiedenis zoo merk
waardige en tegelijk zoo tragische episode,
geëindigd, en op Belgischen bodem is de
vluchteling van Elba veranderd in den ban
neling van St. Helena.
Dicht nabij Manage liggen enkele kleine
plaatsjes, die in onze geschiedenis een beken
den klank hebben. Niet veel meer dan 4 K.M.
verwijderd ligt Senef, waar twee malen hef
tig is gevochten in 1674, toen de Prins van
Condé over Willem n de overwinning be
haalde, en in 1794 toen Marceau met zijn
slecht gekleede, slecht gevoede revolutiesol
daten het van de Oostenrijkers won. Slechts
10 KM. verder ligt Nivelles en weer ruim 10
K.M. Gemappe. Dit laatste dorpje, hoe on
aanzienlijk ook, omvat historischen grond,
want hier is het zgn. Quatre Bras, het schei -
dingspunt van vier wegen, waarvan er een
naar het Zuiden naar Charleroi, een in het
Noorden naar Brussel, een in het Westen
naar Nivelles, een-m het Oosten naar Na
men voert. Gaat men den weg naar Charle
roi verder, dan ziet met al spoedig enkele g:e-
denkteekenen, bescheiden herinneringen aan
het gebeurde op 16 Juli 1815. Hier heeft de
bekende maarschalk Ney tegen de Engel-
schen gevochten, teneinde het groote leger
van Napoleon, dat hem volgde, den doortocht
te banen naar Brussel. Ney heeft overwon
nen, niet het minst dank zij de overmacht,
waarover hij beschikte, maar hij liet zich te
lang ophouden. De Prins van Oranje, de la
tere Koning Willem II, die hier bij den eer
sten aanval het bevel voerde, wist met de
kunde van een goed strateeg, zijn zeer ge
ringe troepen zoodanig te verspreiden, dat zAj
den ervaren Franschen tegenstander den in
druk moesten geven van een groot leger. Hij
is er daardoor in g-laagd om Ney een langen
dag, ja zelfs een paar dagen op te houden, en
hier gold dat winst van tijd groote winst was.
Er is heftig gestreden bij Quatre Bras, zeker
niet minder heftig dan een paar dagen later
bij Waterloo'. Een eigenlijke beslissing is er
niet verkregen, al bleven de Franschen mees
ter van 't slagveld. Maar door het oponthoud,
dat men Ney bezorgde, faalde Napoleon's
plan, al had het kans van slagen behouden,
indien Grouchy zich niet na de overwinning
bij Ligny had laten verschalken.
De weg, die van Quatre Bras naar Brussel
voert, is een rechte, aan beide zijden met
boomen beplante steenweg, gelijk wij er zoo-
velen kennen in België. De afstand van
Quatre Bras naar Waterloo is, zoowel per
auto als per trein gering. Maar de afstand te
voet is groot, en men denke niet gering eer
de troepenbewegingen, die zich daar op di«
gansch vlakke terrein ontwikkelden. De slag
van Waterloo had ook anders kunnen heeten,
ware het niet, dat Wellington, de Engelsche
opperbevelhebber, daar zijn hoofdkwartier
had geplaatst en zoodoende van daaruit het
overwinningsbulletin de wereld in zond. Want
eigenlijk had Waterloo met den slag, waaraan
het zijn naam gegeven heeft, weinig of niets
te maken, en werd het centrum van den strijd
gevormd door de hoeve van La belle Allian
ce, die nog, zij het in heel wat anderen vorm
dan ruim 100 jaren geleden, bestaat. Ter
plaatse, waar de Prins van Oranje gewond
neerviel, is in 1823 door het Nederlandsche
gouvernement de zgn. Leeuw van Waterloo
geplaatst. Met alle waardeering voor de goede
bedoeling is het een uiterst leeliike leeuw,
maar deze staat op een driehoek ter hoogte
van 45 M„ die een straal van 160 M heeft. De
leeuw, werk van Van Geel, kijkt, althans heet
te kijken naar Frankrijk, dat toen voor Prui
sen, Belgen, Engelschen en Hollanders de
gemeenschappelijke vijand vormde. De Fran-
sche soldaten, die in 1832 oprukten om Ant
werpen te belegeren, hebben den leeuw een
weinig beschadigd. Wie echter de 226 treden,
die naar boven voeren, bestijgt, dcet dit veel
meer teneinde het uitzicht te genieten dan
om den leeuw te bewonderen. Wie denkt het
slagveld van Waterloo voor zich te zien ge
lijk het was op 18 Juni 1815, vergist zich. Ze
ker, het terrein is bouwland gelijk het toen
was, maar er is in de tcrreinsgesteldheid een
vrij groote verandering gekomen. In het bij
zonder is het fameuse ravijn, waarin een deel
van de geweldige charge der Fransche ku
rassiers eindigde, verdwenen, althans opge
hoogd, mede ten gevolge van het feit, da,
aarde aan den grond moest worden onttrok
ken om den heuvel voor den leeuw te maken
Aan den voet van den leeuw bevindt zich
sedert 1912, dank zij de zorgen van een co
mité, dat zich daarvoor vormde, het pano
rama, werk van Dumoulin. Dat is inderdaad
de moeite waard om te bezichtigen, omdat
men in dit panorama ter plaatse een indruk
krijgt van den slag, gelijk deze gedurende
enkele uren is geleverd. Rondwandelende ziet
men de verschillende deelen van het slag
veld men zi ook verschilende belangrijke
episoden uit den slag. Aan den eenen kant de
Hertog van Wellington in zijn bekende roode
uniform aan den anderen kant Napoleon
getooid met de grijze jas, gezeten op een wit
paard, beiden slechts op zoodanigen afstand
van elkaar geplaatst, dat zij, voorzien van
goede verrekijkers, elkander hadden kunnen
gadeslaan, had de rook dit niet verhinderd.
De geweldige charge der Fransche kurassiers
wordt in dit panorama in beeld gebracht, de
heldenmoed van Ney wordt er getoond, even
als de verlossende aankomst der Pruisen.
Maar boven alles vertelt dit slagveld den be
zoeker, voor zooverre dat nog noodig is, op
nieuw, dat oorlog ontzettende ellende om
zich heen verspreidt; dat oorlog in de praktijk
beteekent gewettigde misdaaddat oorlog
voert tot excessen, die men tevoren niet be
rekenen, niet begrijpen kan. Schoon men het
zeker niet heeft beproefd, heeft men de oor
logsellende hier niet minder dan de oorlogs-
romantiek in beeld gebracht 1 Nabij het pa
norama is een klein museum, ondergebracht
in het hotel van dien naam daar zijn voor
werpen te zien, die op het slagveld zyn ge
vonden of heeten te ziin gevonden, en daa.
zijn ook verschillende plannen, die op den
slag en zijn onderdeelen betrekking hebben.
En hoezeer de oorlog ook van karakter en van
aanzien is veranderd, nog steeds valt er voor
de strategen op dit oorlogsterrein te leeren.
Als men van Brussel komt, gaat men ge
deeltelijk door, gedeeltelijk langs den zoom
van het Bols de la Cambre. Korten tijd daar
na bereikt men den zoom van het bosch van
Solgnies, al dadelijk reeds een bekende klank
voor allen, die het verhaal van den slag van
Waterloo hebben gelezen. Men komt langs de
boerderijen van de Petite en de Grande Es-
pinette, en men bereikt al spoedig het kbone
dorpje Waterloo. In het midden verheft zich
de kerk, waaromheen het kerkhof, dat tal
van graven van in den slag gevallen Engel
sche officieren bevat. Recht daartegenover L
het huis waar Wellington den nacht van 11
op 18 Juni doorbracht, nadat hij den avon
tevoren nog te Brussel aanwezig was gewees.
op het bekende bal, dat de Hertogin va
Richmond gaf. Na Waterloo volgt het dorp
Mont-St.-Jeaner is maar een hotel,
hotel der Colonnes, dat in 1861 Victor Hugo
heeft geherbergd, die hier een hoofdstuk van
zijn'Misérables schreef. Hier is men reeds op
het eigenlijke slagveld, en hier herinneren
twee monumenten arn het historisch gebeu
ren Het eene is ter eere van den Engelsch-n
overste Gordon, aide de camp van Welling
ton het andere is gewijd aan de Belgen, di
to den slag van Waterloo het leven lieten
De weg van Brussel gaat recht door naar
Gemappe. Men komt eerst langs een kletoe
groep huizen, waarvan een een museum be
vat met herinneringen aan den hollen weg,
die voor de Fransche cavallerie-charge ver
nietigend was. Men komt dan aan de boer
derij van de Hale Satote, die in het centrum
der Engelsche strijdkrachten was gelegen.
Hier stond de beroemde boom, waaronder
Wellington zich ophield tijdens het verloop
van den slag. Ten Oosten ervan z\to de
boerderijen van Pappelotte en La Haie,
een weinig daarvan verwijderd het kasteel
van Frichemont, waarachter de bosschen zich
uitstrekken, door welke de Pruisen van Bu-
low en Blücher aankwamen. Zuidwaarts
gaande komt men aan de herberg der .lelie
Alliance, waar men nog altijd kan worden
toegelaten tot de kamer, die achtereenvol-
vgens door Napoleon, door Blücher en door Wel
lington werd ingenomen. Voor deze boerderij,
destijds van grooten omvang, was Napoleon s
garde opgesteld. Vandaar dan ook, dat
slechts weinig van hier verwilderd het groote
Fransche monument wordt aangetroffen
het is op 18 Juni 1905 ingewijd, en staat op
korten afstand van dat, ter eere van Victor
Hugo opgericht. Dicht daarbij weer is het
monument, aan de Pruisen gewijd.
Gaat men den weg naar Gemappe verder
dan komt men aan de plek, waar het huis
moet hebben gestaan, dat de keizer bewoon
de den nacht voor den slag. Slaat men ter
rechterzijde van het Fransche monument het
land in, dan komt men aan de boerderij van
Houguemont. Hier is heftig gevochten, hef
tiger dan waar ook op het gansche slagveld.
De boerderij was een oud kasteel, en m den
hof vindt men nog de oude kapel van de zes
tiende eeuw met een houten beeld van St.
Anna. Men ziet in de deuren nog de sporen
van kogels, en de put in het midden van den
hof heeft, naar men zegt althans, 300 lijken
van omgekomen soldaten zien verdwynen
Het omliggende park, ook wel het kerkhof
der Engelschen genoemd, bevat graven van
Engelsche officieren in 1913 is daar een
monument ter eere van de gevallen Fransche
soldaten opgericht. Telkenmale hebben de
wederzijdsche partijen op deze hoeve storm
geloopen en haar veroverd of verloren geen
wonder, want temidden van dit vlakke land
beheerschte haar bezit een niet germg deel
der situatie.
Men behoeft geen blind aanhanger van d-
histoire de bataille te zijn en kan toch er
kennen, dat sommige veldslagen, ja enkele
onderdeelen dier veldslagen een beslissenden
invloed op de wereldgeschiedenis hebben ge
had. Wat zou er gebeurd zijn, indien het Na
poleon gelukt ware bij Waterloo te zegevieren,
d.w.z. naar Brussel en naar het Noorden door
te breken, zijn geconcentreerde vijanden in
de grootste verlegenheid te brengen. Zeker,
hij zou de macht van 1812 niet gemakkelijk
hebben terug gekregen. Maar het Fransche
volk, vatbaar voor glorie, zou na zijn overwin
ning sterker dan tevoren achter hem hebben
gestaan, hem geen medewerking hebben
onthouden. En het heeft niet zoo heel vee
gescheeld of aldus zou zijn geschied. Bil
Fleurus en Ligny versloeg Napoleon de Prui
sen hij kon zichzelf niet met de vervolging
belasten, omdat hij haast had zich tegen de
Engelschen te keeren hij het die taak bu
Grouchy in onervaren handen achter. Eerst
tegen den middag kon, ten gevolge van het
doorweekte terrein, de slag b« Waterloo een
aanvang nemen. Het begin voorspelde een
overwinning, want de boerderij van La Haie
Samte, die het plateau van Mont-St.-Jean
beheerschte, werd genomen. Ney stelde zich
aan het hoofd van de cavalerie en de kuras
siers deden wonderen. Was Napoleon de
charges reeds toen door de infanterie, die tol
in reserve hield, te hulp gekomen, wellicht
had hij reeds in het middaguur kunnen door
breken, Maar de Pruisen kwamen ten too-
neele, terwijl Napoleon de Franschen onder
Grouchy verwachtte. Men stelt het wel eens
voor alsof met de komst der Pruisen de slag
beslist was, Wel verre vandaar, want Ney
deed ten tweede male wonderenhy her-
overde het plateau van Mont-St.-Jean, door
wellington als van groot belang beschouwd.
De Fransche ruiterij reed zonder aarzelen op
de Engelsche bataljons in, doorbrak hun
rijen, veroverde de kanonnen, en naderde zoo
dicht het punt waar de opperbevelhebber
zich bevond, waar reeds een paniekstemming
begon te heerschen. Weer vroeg Ney om in
fanterie, maar Napoleon kon ze niet meer ge
ven. want hij had ze niet. Alles werd toen op
een laatsten aanval gezetde bataljons van
de garde werden tegen het Engelsche cen
trum aangevoerd. Op dat oogenblik eindelijk
verscheen Blücher ten tooneele. Wat mtus-
schen niet verhinderde, dat vrer bataljons
van de garde zich opmaakten om het En
gelsche front te doordringen. De aanval stuit
te op den Engelsche reserves, die overal in
het hooi verscholen lagen, en de overgeble
ven bataljons restte tegenover de overmacht
van Blücher niets dan sterven. Of generaal
Cambronne dan wel een ander het zgn.
historisch woord gespreken heeft ,,La garde
meurt et se ne rend pas", doet niets tezake.
De garde heeft er stand gehouden tot op het
laatst, en het is zeker niet haar schuld, dat
Waterloo ontaardde in een wilde vlucht, die
Napoleon in den stroom der vluchtelingen
veerde tot ver over de Fransche pens.
Het zijn wel historische oogenbhkken, d e
daar z«n doorleefd, en het zijn wel histori
sche plekken, die men to België eigenlijk op
elk oogenblik bezoekt. Het is twee a drie
eeuwen achtereen het slagveld van Europa
geweest, en wellicht ware het dit bij het
einde van den grooten oorlog opnieuw ge
worden, indien niet de terugtocht van het
Duitsche leger zoo plotseling, zoo schielijk
ware geweest, dat van standhouden, waar
ook, geen sprake was
Buiten verantwoordelijkheid der rednetie
De copie wordt niet teruggegeven
Mijnheer de Redacteur,
Vergun mij een plaatsje in uw veelgelezen
blad, om ook nog eens te schrijven over „het
dure 'orood".
In vorig geschrijf hierover bepaalde men
zich uitsluitend tot den meelprijs, om het
publiek er van in kennis te stellen dat het
brood zoo duur is, maar aUéén met het noe
men van een meelprijs is men er m.i. niet, ik
zou er liever eens een rekensommetje van
willen maken, waarna dan een'ieder in meer -
10-18 cents per half ons
dere of mindere mate kan oordeelen ol A
van woekerwinsten sprake is.
Stel den prijs van le kwaliteit meejj
13 de 100 K.G. (hierbij opgemerkt 4
slechts enkele bakkers le kwaliteit meel t
werken) waarvan 180 brooden van 13
per stuk kunnen worden gebakk
brengt dit op 32.40 en wijst dus, perlj
K.G. verwerkt meel, een verschil j
19.40. Stel nu verder den dagelij kschen 01
zet van een middelmatige bakkerij op r
stens 200 brooden, en men voegt daarbij dj
omzet van zgn. klein goed, als koekji
detjes enz. (waarvan beweerd wordt
verdienste hiervan de uitgaven voor al h
verwerkte meel dekken, dan geloof ik t
zeker te mogen zeggen, dat er van voe
winst sprake is, vooral als men bedenkt fli
brood toch zeker niet als een zgn. luxe h
sehouwd mag worden.
Dankend voor de verleende plaatsruimte,
EEN REKENAl'l
DE BROODPRIJZEN.
Mijnheer de Redacteur
Wil me s.v.p. het genoegen doen, me i
het volgende een plaatsje te verleenenin
geëerd blad. Bij voorbaat dank.
Thans, anderhalve week na mijn een)
stukje over de hooge broodprijzen, moetl
tot mijn spijt constateeren, dat, behoudJ
een enkele uitzondering, de woekerprijs)
van het brood nog steeds gehandhaafd i
ven. Ik zou echter niet zeker van mijn f
recht en geen vijand van woeker
moeten zijn, als ik me direct door die
liet ontmoedigen.
Waaraan is voornamelijk dat handhaw
dat voortduren der woekerprijzen te wijtenl
Het antwoord hierop is heusch niet moeiHjJ
Dat de bakkers niet beginnen met verlai
och, neem het hun eens kwalijk: ied
vischt op zijn getij, niet waar, al is 1
toepassing van dit spreekwoord meestal
bijzonder ruim geweten noodig. Neen.i
eerste stoot moet hier gegeven worden
de coöperaties,of liever door de Vlissing!
coöperatie, de Broederband. En voor velej
niet voor allen, is het dan ook onbegrüpelül
dat deze vereeniging, ontstaan uit en daj
den werkman, thans haar plicht niet t
grijpt. De bakkers wachten op „de Broed
band", en waar het als een paal boven w|
staat, dat het brood veel goedkooper 1
verkocht worden, en ook de bakkers hiei
overtuigd zijn, moest „de Broederband"
eigqn beweging al lang den prijs verlaj
hebben iedereen, mdar vooral de werklij
zen en andere malaise-Siachtoffers,
naar deze alleszins gemotiveerde prijsvermi
dering. En waar ik nog steeds van meent
ben, dat noch te dure exploitatie, nóch 'J
groote uitbreidingskosten, nóch een te wj
aan personeel bij „de Broederband" de 1
tot niet-verlaging van de broodprijzen I
nen zijn, vertrouw ik, en ik weet, dat l|
spreek namens duizenden medeburgers, c
deze bloeiende vereeniging nog deze w|
met een flinke prijsverlaging voor den
zal komen.
Een vijand van woekerwinsHl
P.S. In Goes is de broodprijs thans 14 cetl
Vrijwel allen, die de handen nog al 1
vuil maken (in letterlijken zin) zijn beken'
met de natuurlijke of kunstmatige pui
steentjes voor het afslijpen van het in d
groefjes der vingers zittende vuil. Lang i
algemeen bekend is het echter, dat jaarl
ongeveer 80.000.000 K.G. puimsteen woii
gewonnen om als relatief zacht slijpmiddj
in de industrie gebruikt te worden,
de genoemde hoeveelheid behoort dan nlfl
alleen de puimsteen in brokken, waarval
aanzienlijke hoeveelheden weer fijn vermslej
worden, maar ook de zoogenaamde
ciet, die van nature reeds zeer fijn is. Rj
erbij gerekend is de groote hoeveelheid 1
steenzand, zooals het vooral aan den Rij
wordt gevonden en dat vooral gebruikt v
voor het maken van drijfsteenen.
De voornaamste producent van puimste
in brokken is Italië en wel In hoofdzaak!
eiland Lipari, dat zijn welvaart aan dit Pj
steente dankt. Amerika brengt slechts 1
millioenen kilogrammen brokken voort
zeer groote hoeveelheden pumiciet. W
produceert tegenwoordig ongeveer 30.0(
per jaar.
Puimsteen Is een soort glasachtige
geheel doorzaaid met fijne luchthoudenój
celletjes chemisch is het vergelijkbaar
cement. De goede soorten bevatten
siliciumdioxyde, 12 tot 15 alumi^ul
oxyde, 4 tot 5 natriumoxyde en even«
kaliumoxyde, tal van andere oxyden 5
er in geringe hoeveelheden in voor.
Het gesteente is ontstaan uit de bovei
lagen van vloeibare lava, uitgeworpen^
vulkanische uitbarstingen, terwijl
gassen in fijne verdeeling erdoorheen
len, tot alles vast werd. Het vormt witte
grauwe blokken en de slijpende werking |1
van wordt veroorzaakt door de uiterst Hl
opstaande kanten der glasachtige massa,
de wanden vormen der ontelbare cellet)
Andere gesteenten mogen in de goede kwau^
niet voorkomen, omdat die bij het gebru"
slijpsteen krassen zouden veroorzaken. 1 -
steenzand bestaat uit kleine korreltjes van
zelfde lichte materiaal, terwijl pumiciet^
vormd wordt door de afzettingen van vu
de
naail
5 vod
BENZINEVER]
Ha mijn zeer geachte 1
jk heb heerlijk nieuws
Want de prijs van
Is thans drie cent
't Is te geef voor dezen
(Die een drank was
H Vroege Sinterklaas*
Die ons daar wordt aa
't Is een zonderling v<
Dat zich ieder jaar h(
Dat de prijs van de be
Met de thermometer
Het is nauwlijks te be
Dat z' er nog iets aan
Maakt u zelf voor vijf
Soms een heele flesch
A. P- O. en Shell en i
En hoe 't verder heeten]
Ik maak graag met
Van uw nooble daad
VZal een grooten voorr
;Nu ik het goedkoop
Dat ik later nog voorzi'
Als de prijs weer mocht,
Excuseer me, 'k moet
Dat ik me op tijd
Van tweehonderd gram
Voor mijn sigaret-aanst|
(„Utr. Dagbl.")
i verzei
(rische asch tijdens een erl
dit materiaal wordt dan -
zeer fijne scherpe stukj
massa.
Het eiland Lipari ligt bi
Sicilië, ongeveer 65 K.M.
sche vasteland verwijderd
riaal wordt er aan den N
M eiland gevonden bij IV]
witten tufsteen. Vroeger
die aan de oppe]
(tegenwoordig gebeurt het
del van tunnels en putte
een hoogte van 450 M. bc
(geconstrueerd. De grootst
I tegenwoordig in hande
I Araerikaansche firma's, r
;met ezels omlaag gebracl
igd, bevrijd, van vreei
zorgvuldig gesorteerd
vaten verpakt. Vroeger b<
tingen voor het grootste c
Lipari zelf, zoodat een soc
heven kon worden, waarva
groot deel bestond. Het ei
strafkolonie voor niet al t
die overdag vrij mochten
weinig geld kregen voor h
gedwongen werden in
I trie te gaan werken. Ze dd
Izoo weinig toewijding, dat]
dienden en slechte waar
Ivrijwillige arbeiders, die t
hun plaats innaj
slecht werk. Dit moet vc
eraan worden toegeschrev
juiste werktuigen niet bez
ven van den juisten vori
stukken heeft men nl. zee
noodig. Vandaar
I grootste gedeelte der Lipa
ruwen staat wordt versche
Amerika, Engeland etc. v
(worden.
De stukken zijn in allerb
al niet grooter dan V/2 tot
Hinde groote mooie stuk
In papier verpakt en dan
speciale mindere sooi
(bewerkt tot stukken van
en dan verschee
die kunstleder make
'voor het glad slijpen der
De beste soorten puin
bruikt voor het slijpen
steenen en voor het polijst
talen, als voorbereiding v<
vergulden. Ook voor
bout en leder maakt mei
van puimsteen, bijv. voor
die „peau de suèd
hoeveelheden dienen voor
verf voor carosserieën
auto's en van lakleder.
De kleinere stukken, diej
het maken van toiletsteen]
vermalen. Hiertoe wordt
broken tusschen de kaken
om dan met een ham
ikt te worden. Hierna
jWetal schuddende zeven,
drie soorten van verschi
grovere soorten passeeren
e®n kruisslagmolen, waarn
no? de fynste deelen af
Ditzelfde geldt ook voor d
Pumiciet, dat voor gelijke
f als de vermalen
wordt gebruikt in allerlei
gadelen, als bestanddeel
r voor teekeningen en
I e grovere soorten vorder
jn soort schuurpapier, da
bij de fabricage v,
ln schuurzeep worder
Wieden gebruikt.
«Si 1°cent per k-g- (i
etkt! geen duur artl
«r te bedenken, dat di
t™,ve stukken en dat d
t.°°r het erop komen
veel hooger geprijs
van 13—;
O N D E
H. Meijnsbergen,
p. Aarssens,
SOUBUR
-20 Novei
R T R
1, 25 J.
i. 4
