500
300
25
MIJN ADV
3© JULI
EERSTE BLAD
(E STAND
68e Jaargang
OTERIJ
to's, Fietsen
gen.
Uigave: firma F. VAN DE VELDE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telel. 10. Postrekening 00287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
Aangesloten bij het bureau voor publiciteitswaarde, ingesteld door de vereeniging „de nederlandsche dagbladpers"
Het Bombardement van Vlissingen
en het Stedelijk Museum.
TOEMTIE
RICHT
ÏTL1JNEN
DA
VLISSINGEN
Stads- en Provincienieuws
N.V. Sloomwasscherij „Volharding"
por Kilo en tegen stuktsrief
Jl
!lll!illl!iiiill!lllll!lil!lll!!llllt!lllli!!!lillllil
Rookt Chief Whip <want
volgens mij en al mijn
kennissen is er niets dat
aan den prachtsmaak en
kwaliteit dezer sigaret
kan tippen!
VIRGINIA
De Beste voor Uw Gezondheid7*
m
JRG.
Juli 1930.
OUWD
M. M. Wafrave, 24 J,
■li W. S. van Dijke, 29
en M. P. Lijnse, 23 j.
SDEN
an J. Janse.
NO.174
1930
4 Juli 1930.
4e Lijst.
N 20.—.
0 988
1180
1334
1 3182
3309
3390
9 4013
4227
4229
5409
5511
5620
L 6812
7074
7119
7900
8004
8051
6 10180
11301
11380
2 13170
13398
13620
7 14959
15027
15048
2 16060
16146
16257
5 17140
17187
17245
3 18272
18344
18387
7 19452
2 20882
19619
20228
2.12
3.04
14.35
15.22
uur
9.30
9.29
LISSINGSCHE COURANT
jEN
nekens, d. P. S.
J. Schrijver, geb.
van der Hooft, geb.
DEN
van C. Reijnhout.
Abonnementsprijs Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove-
landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct
pe abonné's in 't bezit eener 4S rt tflk gulden bij levens-
|olis, zijn gratis verze- 111| B 1 lange ongeschikt-
jrerd tegen ongelukken voorlUUy heid tot werken.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel.Kleine advertenties betreffendeHuur enVerhuur.Koop
en Verkoop, Dienstaanbiedingen en-Aanvragen van 1—5 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
>it nummer toestaat uit twee foiailera
III.
lige zending. Wij
i den regel, dat van
geen nota genomen
Red.
;d 765.8 te La Coru-
744.8 te Stettin,
ivond van 26 Juli
'estelijke tot Weste-
ïd, afwisselende be-
egen, iets warmer.
uli te Southampton
te Port Said
23 Juli de Azoren
luli van Madras
Suez
uli van Singapore
van Foochow
n Amst. naar Oost-
ili te Durban
van Colombo
Juli van Corunna
Juli van Walvisch-
Juli ongeveer 6 uur
akelijkheden,
n, enz.
igelijks voorstelling,
n dag voorstelling,
- Zondags Matinée
.30, Concert 8.30
idag-, Dinsdag- en
dansanteWoens-
een dans) Don-
dansante (avond-
;erdagavond Diner-
k.
t. lederen avond
ngende half acht.
ite van 3—6 uur.
:elijks matinée van
ïrt van 8—12.30.
avond soirée dan
ig thé dansante,
ks van 21 tot en
„Doorloopen alstu-
dag kinder- en fa-
:ur.
Van 21 tot en met
eitenvoorstellingen,
:inder- en familie-
Vrijdag 25 en
len Noordstraat 34
5 uur.
Overgave der stad.
Onder de genoemde omstandigheden meen-
generaal Monnet, ook in aanmerking ge-
jmen den oproerigen geest van het garni-
en, terwijl bovendien een groote afdeeling
ngelsche matrozen aanstalten maakte tot
n bestorming, in den morgen van den 15den
oogenblik gekomen met den vijand in onder-
mdeling te treden. Bij dezen stand van za-
n was het onderhandelen slechts voor den
rm, want aan verdere tegenweer viel niet
denken. Het garnizoen mocht met alle
ijgsmanseer uittrekken, moest de wapens
i en ging in krijgsgevangenschap. De
ficieren mochten hun paarden, wapenen en
ederen houden, de manschappen hun ran-
i, alle Fransche ambtenaren en beambten
uden eveneens krijgsgevangen zijnde bij-
ndere eigendommen der burgers zouden
spaard worden, de publieke kwamen in
anden van den overwinnaar met de kaar-
n, plannen en memoriën. Nog denzelfden
werd de coupure in den zeedijk door de
ïgelschen gedicht, den volgenden morgen
ng het garnizoen, nog 3773 man sterk, in
ijgsgevangenschap. Het overige daarvan,
im 3000 man, was in de vorige dagen ge-
gewond of ziek. Er waren bv. wel een
zieken. De bezetting trok de Middelburg
poort (waar nu de school aan den
?rit is) uit, aan haar hoofd 'den door de
ars om zijn kloek gedrag hoog vereer-
;n opperbevelhebber generaal Osten, met
in detachement jagers, gevolgd door gene-
Monnet en de andere troepen. Veel sol-
iten wierpen hun geweren al over de brug-
ining in de stadsgracht, de rest legde de
ipens af in de Engelsche linies. Zij mar-
ïeerden toen naar het Breezand (N.O. punt
in Walcheren), vanwaar ze naar Engeland
ïrden ingescheept.
Toestand der stad gedurende het
bombardement.
iHet zal den lezers van dit blad, voor een
foot deel van ouder tot ouder Vlissingers, in-
esseeren, hoe het den burgers in deze on-
ilukkige dagen vergaan was.
[Zooals ik reeds medegedeeld heb, was den
|n de burgerwacht versterkt, omdat de bur-
ms door de baldadigheid van een deel van
1 !t garnizoen veel te lijden hadden vooral
I nkeliers, wier goederen werden weggenomen
H idat hun huizen waren opengebroken. De
I imen der officieren zijn bekend het zijn
I r. A. T. Clement, kolonel, verder J. Fraser,
s. van Bel, A. Eliassen, P. A. Nolson (chi-
rgijn-majoor) J. I. Corbeleijn, F. J. de
1 unter, J. Delvoye, G. van Bel, D. B. Obijn,
p Pret, F. J. van Maldegem, Mr. A. J. de
I nit, B. Eliassen, C. van der Swalme, D. For-
ps. I. van Bel. In het geheel waren het 400
I an. Bovendien had men nog een compagnie
Dimpiers om in geval van brand te dienen.
[Deze compagnie stond onder bevel van A. van
I tmars, wien als kapitein Pieter Dockheer
[.tas toegevoegd, die weer J. Ie Sage als assis-
jht had. Deze compagnie was verdeeld in
af deelingen onder B. Winkelman, G. de
■age, M. Terwiel en L. Heiblom.
[Zooals we reeds zagen was de hulp van
brandweer al weldra noodig. De Engel-
ren nl. maakten gedurende het bombarde-
;nt gebruik van hun zgn. Congraves
'Ckets, een soort vuurpijlen, maar een inge-
'kkelder en doeltreffender mechanisme,
•arvan zij er een 800 op de -stad wierpen.
eerste dezer congraves viel in het huis
J. Ie Sage, juist een der brandweer-aan-
tfders de brand werd spoedig gebluscht. De
slachtoffers van het bombardement
to de burgers waren twee weeskinderen,
|e in het huis van Gilles van Bel toevallig
ir®n, toen dit getroffen werd. Weldra echter
de artsen en heelmeesters zoowel van
irnizoen als van burgerij druk werk. De
lrger-geneesheeren hadden zich dadelijk
iar bet stadhuis op de Groote Markt bege-
[n' als de meest geschikte en veiligste plaats.
,k de brandweerlieden hadden druk werk
de uitoefening van hun taak was dubbel
waarlijk, daar de vijandelijke artillerie bij
•orkeur het vuur richtte op de plaatsen,
ar het begon te branden. Alle tijdgenooten
ooggetuigen zijn het er over eens, dat ze
|®t waren heldenmoed hun bovenmensche-
taak uitoefenden. In den nacht van Zon-
op Maandag begon het vuur met ver
sheide krachttoen was de Oostkerk (de
lenwoorlige ijzergieterij van „de Schelde")
'enover het Arsenaal, het eerste publieke
i dat door het vuur der belegeraars
werd in brand geschoten. Doordat de vlammen
zoo hoog opschoten en de vijand zijn vuur
verdubbelde op dit punt, was aan redden geen
denkeh. Deze zelfde ongelukkige kerk was
reeds in 1749 afgebrand, doch zou nu niet
meer opgebouwd worden. Denzelfden nacht
gin^ de Waalsche kerk (einde Fransche Kerk-
slop) in vlammen op en brandde tot den
grond af. Het Gasthuis achter den tegen-
woordigen Boulevard de Ruyter, waarin zich
toen ter tijd twee honderd zieken bevonden,
werd deerlijk gehavend de Zuidelijke vleu
gel ging in vlammen op, dertien woningen der
Proveniers eveneens, terwijl een wees en
twee gealimenteerden gedood werden. Alleen
in het Gasthuis werden 230 projectielen ge
vonden na het bombardement en 800 pond
ijzer van gesprongen bommen. Vele burgers
hielden zich in de kelders verborgen, anderen
hadden een toevluchtsoord gezocht in een
gedeelte van het stadhuis, de Vleeschhal, die
van een sterk verwulfsel voorzien was. Was
het bombardement Zondag en Maandagnacht
ontzettend geweest, den Maandag overtrof het
al het voorgaande, toen nog zeven groote linie
schepen, die tot nu toe voor de Nolle gelegen
hadden, tot vlak voor de stad op een half
kanonschot afstands voeren en de stad telkens
de volle laag gaven, terwijl van alle zijden
het vuur verzwaard werd. Elfhonderd vuur
monden braakten hun inhoud uit en in 'alle
wijken der stad sloegen de vlammen uit.
De brandweer stond hier machteloos tegen
over, daar de manschappen reeds eenige da
gen niet meer uit de kleeren waren geweest.
En toch werd van hen nog het uiterste ge
vergd, want een vuurpijl of een bom viel in
den Gevangentoren op den Zeedijk (nu Bou
levard) en stak dezen in brand. Hij diende
tot kruitmagazijn, daar het nieuwe, in aan
bouw zijnde, kruithuis nog niet gereed was.
Men vreesde voor een herhaling van 1807 m
Leiden en van alle kanten vloog men toe om
te blusschen, wat gelukte. Maar even daarna
werd het prachtig Stadhuis op de Groote
Markt getroffen, dat van 1594 dagteekende.
Alles wat menschelijk vermogen vermocht,
werd in het werk gesteld om dit sieraad te
redden. De manschappen van bezetting en
burgerwacht schaarden zich in rijen tot in het
bovenste van het gebouw en reikten elkander
het water aan, terwijl de maire of burgemees
ter der stad, A. F. Lammens, met de uiterste
bedaardheid bevelen gaf om de werkzaamhe
den te leiden. Ten slotte moest men toch
vltichten en het geheele gebouw ging verlo
ren, met alles wat er zich in bevond, waaron
der een kostbare bibliotheek, enkele schilde
rijen der Van de Velde's enz. enz., en dan een
onvervangbaar gedeelte iran het archief der
stad. Men begrijpt, dat ook heel wat man
schappen ten offer waren gevallen aan het vuur
van den vijand, terwijl de'rest aan het einde
van haar krachten was. Om twee uur in den
nacht van Dinsdag hield het vuren op en
des morgens werden' de onderhandelingen
geopend. Jammerlijk was het toen met de
stad gesteld, geheele rijen woningen waren
tot den grond afgebrand en verwoest, in de
geheele stad werden geen twintig huizen ge
vonden, die onbeschadigd waren. Negen en
zestig huizen waren geheel, vier gedeeltelijk
in de asch gelegd, terwijl er 247 gebouwen
deels in puinhoop geschoten, deels onbewoon
baar waren, terwijl een nog grooter aantal
zwaar beschadigd was. Verder konden 47 in
woners geïdentificeerd worden, die waren om
gekomen, maar in werkelijkheid was het aan
tal grooter, daar in deze dagen er ook ter
aarde werden besteld zonder geregistreerd
te zijn en onder de puinhoopen van het Stad
huis er nog velen begraven waren. Behalve
deze waren op het grondgebied buiten Vlis
singen, dus van Oud-Vlissingen, 55 woningen
en de 2 zaagmolens afgebrand, terwijl er nog
10 woningen zoo zwaar beschadigd waren, dat
ze onbewoonbaar waren, een 35-tal woningen
waren wel geteisterd, doch nog te betrekken.
Behalve de schade en ellende voor alle bur
gers, hadden de ambtenaren der stad nog in
het bijzonder te lijden, daar dezen van het
begin van 1809 af niet uitbetaald waren,
evenmin als de leveranciers der stad, in het
algemeen allen die iets uit de stadskas te
vorderen hadden. Toen Vlissingen nl. 7 Febru
ari 1808 was ingelijfd M het Fransche rijk,
hadden de Franschen ook de schuld van Vlis
singen erkend en overgenomen. Deze bleek
bijna een millioen Hollandsche guldens te be
dragen. In het begin van 1809 waren een aan
tal ambtenaren der stac^ ontslagen, de overigen
in hun salaris gekortwiekt en tevens was be
sloten, voorloopig niets uit te betalen, totdat
men de stadsfinanciën gereorganiseerd zou
hebben. Intusschen had men wel de belastin
gen en de andere stadsinkomsten geïnd, zoo
dat de stadsschatkist bij den brand goed
voorzien was. Deze werd ook een prooi der
vlammen en was nu in dubbelen zin danig
versmolten. De burgers we zagen het reeds
evenals brandweer en burgerwacht hebben
zich in deze dagen met voorbeeldigen moed
gedragen, maar ook de niet-uitbetaalde stads
ambtenaren werden door den maire A. F. Lam
mens in zijn rapport aan het gouvernement
om hun plichtsbetrachting en ijver in deze
gevaarlijke uren geprezen. Zoo worden met
name genoemd M. van Loo, Meslier, J. van
Bel en Aug. van der Swalme al deze func
tionarissen met uitzondering van den heer
Van Bel, hadden groote stoffelijke schade
geleden de stadsbode Lauer was evenals de
concierge van het stadhuis Van de Velde ge
heel geruïneerd deheer Sorel, die belast
was met de bewaking der telegraaf, van de
Sémaphore dus, die op het Stadhuis eerst en
later op den Gevangentoren was geplaatst,
had zijn post pas verlaten, toen *deze ver
nield werd, daarin bijgestaan door Guillaume
Mortier. Enkele anderen worden gelaakt, nl.
beambten van het Gasthuis, terwijl met
dankbaarheid gememoreerd wordt hoe een
oude inwoner van Vlissingen, Roussel, toen
de bakkers den prijs van het brood gingen
verhoogen, aanbood aan de geheele burgerij
brood te leveren tegen den ouden prijs.
Ten slotte zij nog vermeld, dat de Engel
sche bevelhebber de burgers, die meegevoch
ten hadden, vrijliet, omdat ze tot vechten
zouden zijn gedrongen.
H. G. VAN GROL,
Archivaris.
VLISSINGEN, 26 JULI.
Een proefgesprek met de mailboot „Prinses
Juliana" uit zee.
Gisterenmiddag omstreeks 4 uur werden
V/ij opgebeld en werden wij verzocht een
draadloos proefgesprek te voeren met de
mailboot „Prinses Juliana", welke zich half
weg op weg bevond van Vlissingen naar
Harwich.
De toestellen waarmede deze gesprekken
gevoerd werden zijn geplaatst door de Ned.
Telegraaf-Maatschappij „Radio-Holland". De
verbinding komt tot stand via de draadlooze
stations Scheveningen en Noordwijk.
Toen de verbinding tot stand was gekomen
hoorden wij het traditioneele „Hallo", U
spreekt met de mailboot „Prinses Juliana"
van de stoomvaart-maatschappij „Zeeland",
op weg van Vlissingen naar Harwich.
Kunt U mij verstaan'?
Uitstekend, was ons antwoord, want het
gesprek was zoo duidelijk mogelijk.
Met wien spreken wij was onze vraag.
U spreekt met den vertegenwoordiger
van de Maatschappij Radio-Holland. De in
specteur van genoemde maatschappij, de
heer A. Walrave, heeft mij verzocht U op te
bellen, teneinde uw oordeel uit te spreken
over deze nieuwe draadlooze verbinding mid
den op zee.
Ons oordeel kon niet anders dan zeer gun-
SINGEL 1 I
IWASCHT
stig luiden, want van ons korte gesprek was
elk woord duidelijk te verstaan en ook aan
bcord van de „Prinses Juliana" kon het ge
sprek geregeld worden gevolgd.
De verbinding aan wal werd door den
technischen dienst te Amsterdam overge
bracht naar het telefoonkantoor alhier.
Wij konden na afloop van ons gesprek aan
het telefoonkantoor alhier mededeelen dat
dit proefgesprek in alle opzichten heeft vol
daan en men geen betere verbinding kan
wenschen.
De dienst is nog niet officieel geopend. De
thans gevoerde gesprekken zijn nog proefge
sprekken.
Het zal nader worden bekend gemaakt
wanneer de dienst officieel wordt geopend.
Een strandfeest.
Ter gelegenheid van den 50en verjaardag
van H. M. de Koningin zullen op 30 Augus-
tus a.s. verschillende wedstrijden worden
georganiseerd. Zeer veel vereenigingen en
personen kebben hiervoor reeds de eerste
stappen gedaan en besprekingen gehouden.
Als resultaat van dezen arbeid staat thans
vast, datfdes namiddags zullen worden ge
houden
le. een wedstrijd in het maken van vormen
erx uitbeeldingen in zand, zooals eenige jaren
terug met succes geschiedde. Hieraan zullen
kinderen van 8 tot 14 jaar kunnen deelne
men, die natuurlijk in leeftijdsgroepen zullen
worden ingedeeld. Reeds van te voren zal er
gelegenheid zijn zich op het strand te oefe
nen onder leiding van deskundige personen.
2e. een wedstrijd in hinderniszwemmen,
gecostumeerd (met schoenen). Hierbij zal via
den glijtoren (die nog speciaal daarvoor zal
worden ingericht) en via den duiktoren (waar
op men zich zal moeten ontdoen van de klee
ren) gezwommen moeten worden naar een
bepaald punt, waar een groote bal in ont
vangst zal moeten worden genomen, waar
mee vervolgens naar het strand gezwommen
wordt en die aan de jury moet worden over
handigd.
t
CHIEF
WHIP
