25
Natuurlijk amice
12 JULI
EERSTE BLAD
STAND
No.162
68e «Jaargang
1^3©
VLISSINGEN
Uitgave: firma F. VAH DE IfEiBE Ir., Walslraal 58-60, Vlissinpen. ïelef. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
(TLIJNEN
Het Bombardement van Vlissingen
en het Stedelijk Museum.
DA
K.V. Stoomwasscherij „Volharding"
per Kilo en tegen stuktarief
ik heb er aan moe
ten gelooven l Je kunt
dien prachtsmaah en
kwaliteit van Chief
I
Whip nu eenmaal
met weerstaan
ARDATH
VIRGINIA
De Beste voor Uw Gezondheid'
LONDON
KAMER-OVERZICHT
en frontbreedte van
an dit paleis rijst de
lie het geheel nog
ikter ^eeft.
in dit gebouw inge-
l. lang en »an 18 tot
s 12 M. Om een goed
a-ygen zijn a:'e stu-
ouwd. In de groots
ibouwd worden,
studio gebru.kt kun-
jrgvuldig geïsoleerd,
ik van twee muren,
ichtlaag bevindt. Bo-
X twee lagen van
1 aangebracht,
ing van het gebouw
;rkerkamer ingericnt.
dio's bevinden zich
le muziek door
ts of luidsprekers kan
is ingericht als tuin.
irden genomen om
ht-studio te kunnen
verdieping van net
melijk bestemd voor
rchief en een radio-
eerste verdiepingen
imk-stunde". de om-
programma's voor
■erige gedeelte bevat
;sche Welle" Kö-
en kantoren van de
ift.
dergelijk paleis voor
bouwen, bewijst wel,
ze in tien jaar tijd
URG.
O W D
J. E. van Dijk. 28 j.
J. Ludikhuize, 21 j.
W D
Moelijker, 27 j.
DEN:
:t M. J. Manhave.
i
li
ïli
ill
3 21
3.56
15 34
16.09
utü's, Fietsen
1 uur
9 46
9.46
USSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel.Kleine advertentiesbetreffendeHuur enVerhuur.Koop
en Verkoop, Dienstaanbiedingen en-Aanvragen van 1—5 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct.
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze-
ïerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIOING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
»it nummer bestaat uit vier bladen
£G
uli 1930.
U W D
Vareman, 25 j.
L E N
ipe, d. M. Verha-
O U W D
P. P. Bruel, 20 J.
DEN:
iw van A. H Schrij-
i,46 j., vrouw van A.
Juli Dover
nst. n Kaapstad
fuli Gibraltar
Juli Kaap Bon
uli te SouthamptOT
10 Juli te Antw.
Juli te Genua
van Batavia
10 Juli Galle
Juli te Havana
te Havana
van Liverpool
van Madeira
an Las Palmas
Juli te Havre
te Beira
Port Said
te Port Said.
te Rangoon
p. 9 Juli Flores
akcftykfieden,
o, enz.
igelUks voorstelling,
Zondags Matinée
30, Concert 8.30
ndag-. Dinsdag- en
•dansante Woens-
;een dans) Don-
dansante (avond-
terdagavond Diner-
ik.
lederen avond
'angende «mll acht.
ite van 3 -6 uur
jeiijks matinée va®
van 8—12.30
■gnvond solrée dan-
ag thé dansante.
[Een inwoner van deze stad verraste mij
fenigen tijd geleden met het aanbod, een
j-ojectiel van 80 K.G. uit zyn pand aan het
fuseum te willen schenken en daarbij een
een, waarin gebeiteld stond
Door mijnen Val Is dit Huys een
Beestenstal.
Het projectiel was daarin geschoten bij het
>mbardement van Vlissingen door de En-
■lscheneen verbouwing was de aanleiding
t deze gift, die dankbaar aanvaard werd,
lar ze weer een uitbreiding is van de ver
killende Museumeigendommen op het bom-
trdement betrekking hebbende.
Deze schenking is tevens een welkome aan-
iding over dit rampzalig gedeelte der Vlis-
igsche geschiedenis iets meer mede te
:elen.
Doel der Engelschen.
De landing der Engelschen in Zeeland in
li 1809 had een tweeledig doel. In de eerste
Jaats moest zij dienen om Antwerpen en zijn
aritieme stelling te vermeesteren en zoo-
inde de steeds dreigende Fransche lan-
ngsplannen in Engeland voor langen tijd te
irjjdelen, in de tweede plaats was de he
ling, Napoleons macht in den oorlog tegen
bstenrjjk te verdeelen,— een herhaling dus
,n wat in 1799 was geschied bij dë landing
Noord-Holland. Het tweede doel was al
lislukt, voor het plan tot uitvoering kwam,
ostenrijk was in den grooten slag by
uagram (5 en 6 Juli) zoo beslissend ver-
I agen, dat er voor Oostenrijk zelfs aan geen
jprlogvoeren meer te denken viel. Een aan-
enlijke macht van 160 oorlogsvaartuigen en
in transportvloot van 500 schepen met 44000
tan, 9000 paarden en 150 zware kanonnen of
ortieren werd gereedgemaakt in Engeland
l ider het bevel van den weinig voortvaren-
en Lord Chatham, die naar zijn gewoonte
dit keer weer veel te laat kwam. Eerst 14
agen na den wapenstilstand van Zuaym, die
ostenrijks nederlaag bezegelde (16 Juli), ver-
l sheen de Engelsche vloot voor de Zeeuwsche
lust. De laatste stond onder bevel van ad
miraal Strachan, het landingsleger onder
lord Chatham. De opdracht was Vlissingen
li te nemen, de daar gestationeerde Fransch-
oliandsche vloot te vernietigen, de werven
i Antwerpen te verwoesten en eindelijk de
chelde door het doen zinken van een massa
Irooten en zwaren ballast onbevaarbaar te
I laken. Men zou de Schelde afzeilen tot Bath
j i Sandvliet en vandaar over land verder
I Dortrukken naar Antwerpen.
I Een afdeeling van 12000 man zou op Wal-
c leren landen en Vlissingen nemen en een
Indere troep, eenige duizenden sterk, zou in
et and van Cadzand den voet aan wal zet-
ai en zich meester maken van Breskens.
fas op die wijze het dreigende vuur van de
die plaatsen bestaande batterijen gedoofd,
n had het gros der expeditie vrij spel om
Schelde op te stevenen en van Sandvliet
fit 25000 man op Antwerpen los te laten. Met
ie voornemens stak het grootste gedeelte der
Engelsche vloot den 25en Juli uit Portsmouth,
arwich, Dover en Duins in zee.
Vandaar dat de Vlissingsche bevolking, die
e vorige dagen reeds eenige Engelsche sche
en op de Noordzee had opgemerkt, den
lasten deze met verbazing tot een groot aan-
il zag aangroeien, zonder dat men goed de
ledoeling ervan doorzag. In den namiddag
I an den 29sten kon men voor Walcheren 600
I ellen tellen en daar de Westenwind óngun-
I tig was, bleven ze voor anker liggen, zoodat
I ien toen wel begreep, dat het ernst werd.
I 'uidelijk werd een splitsing van de vloot in
I rie deelen, waarvan er een in de Wielingen,
I en tweede in de Deurloo en het laatste voor
Jet Veersche gat stelling nam.
Bezetting van Walcheren.
De op Walcheren in die dagen aanwezige
[roepen telden, ongerekend de ongeveer 1200
Pan sterke burgerwacht van Middelburg,
Gissingen en Veere, te zamen ruim 6000 man.
1 ten bataillon was verdeeld over Middelburg
I n Veere, enkele detachementen bezetten het
|°rt Rammekens en de kustbatterijen, de
roerige troepen vormden het garnizoen van
Gissingennl. 1 regiment Pruisen, meest
I angenomen krijgsgevangenen in Franschen
I dienst, 1 bataillon Ieren, 1 koloniale troepen,
I zoogenaamde déserteurs, rentrés, 3 compag
nieën Hollandsche- en 1 compagnie Fransche
vestingartillerie, 1 Fransche compagnie artil
lerie-veteranen, 1 kustbewaarders, burgers die
artilleriedienst verrichtten, en 1 burger
kanonniers voor den dienst binnen de ves
ting. Het opperbevel voerde divisie-generaal
Monnet, een dapper man,, die zich in de oor
logen der revolutie had onderscheiden. Op
het overige gedeelte van het eiland voerde de
Hollandsche luitenant-generaal S. J. Bruce
hét bevel, zeker geen commando overeenkom
stig den rang van dien opper-officier, doch
hem door koning Lodewijk opgedragen, om
diens eigendomsrecht op Walcheren met uit
zondering van Vlissingen en omtrek te doen
erkennen. Een krachtig samenwerken was van
de beide bevelhebbers niet te verwachten.
Monnet had den brigade-generaal Osten
naar den Oranjepolder gezonden met een
sterk detachement, dat door dezen tot waar
neming tusschen Domburg en Het Breezand
(N.O. punt van Walcheren) was opgelost.
Bruce van zijn kant had het garnizoen van
Middelburg voor het grootste gedeelte naar
het fort Den Haak en voor het overige naar
Veere gezonden.
Landing der Engelschen.
Opmarsch naar Vlissingen.
Den 30steru werd u4t Vlissingen waargeno
men, dat het Engelsche eskader op de Wie
lingen verzwakt was, op dat in den Deurloo
was veel bewèging. Gelijktijdig met een als
afleiding gebruikte kanonnade op de kust-
batterij bij Dishoek, lichtte het Engelsche es
kader bij wassend getij de ankers, stevende
naar het Veersche gat (door den sterken
Westenwind was landing bij Zoutelande en
Domburg onuitvoerbaar) en begon daar met
goed gevolg op het Breezand te landen tegen
over de weinige troepen, over welke gene
raal Osten daar beschikte. In hoofdzaak be
stonden deze uit het koloniale bataillon, bijna
geheel samengesteld uit lotelingen, die, na
zich aan de conscriptie te hebben onttrok
ken, in hechtenis genomen waren en voor
straf in die afdeeling waren geplaatst, terwijl
ze nooit in het vuur waren geweesteen na
gezonden versterking bestond uit de Pruisen
en de Déserteurs rentrés. Er kon geen sprake
van zijn, de eerst ingenomen stelling te be
houden tegenover het geweldige vuur der En
gelsche oorlogsschepen en de voortdurend aan
wal gezette Engelsche versterkingen. Bruce
trok op Veere terug. Osten slaagde erin te
Serooskerke het grootste gedeelte zijner troe
pen te verzamelen en daar bleek, dat twee
geheele compagnieën Pruisen naar de Engel
schen waren overgeloopen. Daar hij inzag, bij
een snellen marsch van den vijand op Mid
delburg van Vlissingen te worden afgesneden,
begaf hij zich naar een nieuwe stelling bij
het Gehucht Den Abeele, dwars over den
grooten verbindingsweg MiddelburgVlissin
gen. Bruce trok zich terug op Zuid-Beveland.
Het eskader uit de Wielingen had zich naar
de Roompot verplaatst en bedreigde Zuid-
Beveland met het onmiddellijke doel de Fran
sche vloot te Vlissingen den terugtocht op
Antwerpen af te snijden vanuit Bath en
Sandvliet. Maar de vijand had niet gerekend
op het doorzicht en de voortvarendheid van
den Franschen admiraal Missiesy, die het
dreigende gevaar begreep, den 31sten de an
kers lichtte en reeds den avond van dien dag
het gevaarlijke nauw by Bath achter zich had.
Intusschen had in den morgen van den
31en Juli de Engelsche hoofdmacht, geschat
op 15 tot 18000 man, de lijn Meliskerke
GrijpskerkeSt. Laurens bezet, zoodat Mid
delburg, dat van garnizoen ontbloot was en
slechts onbeteekenende verdedigingswerken
had, voor haar open lag. Het was dus niet te
verwonderen, dat een deputatie van vier aan
zienlijke burgers naar het hoofdkwartier van
den Engelschen opperbevelhebber op het
Breezand afgevaardigd en de stad overgege
ven werd op de aannemelijke^ en zachte voor
waarden, die voor een onverdedigbare plaats
te verwachten waren.
Een andere Britsche afdeeling verscheen
denzelfden morgen voor Veere en sloot die
stad van de landzijde in. Haar aanvoerder, de
generaal Fraser, liet haar opeischen, doch
ontving van den garnizoenscommandant, den
luitenant-kolonel Boogaert een besliste wei
gering. Spoedig daarop opende het voor de
stad verschenen eskader een sterk kanon
vuur, wat van daaruit met goed gevolg werd
beantwoord, doch niettemin groote schade
aanrichtte. Deze zou echter nog grooter ge
weest zijn zonder het hevige slingeren der
Engelsche schepen als gevolg van den feilen
wind en sterken stroom op de Oosterschelde,
waardoor zij zelfs, om gevaar voor stranden
te voorkomen, genoodzaakt werden een meer
achterwaartsche ligplaats in t.e nemen, nadat
drie hunner vaartuigen in den grond waren
geboord. In den nacht begon evenwel de be
schieting opnieuw, nu met vuurpijlen, waar
door het gevaar ontstond het gansche stadje
in vlammen te zien opgaan. Er bleef overste
Boogaert, wilde hy de stad niet aan een vol
ledige verwoesting prijsgeven, niets anders
wat aanleiding gaf tot een moorddadig ge
vecht bij de Nolle, dat tot in den laten mid
dag duurde en met den terugtocht der Fran
schen op de vesting eindigde. De linker
colonne eindelijk had op haren weg geen
tegenstand ontmoet en zoo waren in den
avond de zeedijken, zoowel Oost- als West
waarts van de stad, door den vijand bezet en
was Vlissingen van de landzijde geheel in
gesloten.
H. G. VAN GROL,
Archivaris.
SINGEL 1
WASCHT
CHIEF WHIP
over dan den len Augustus te capituleeren.
Met 19 officieren en 489 onderofficieren en
manschappen ging hy, ma een uittocht met
krijgseer en door vriend en vijand geprezen,
in krijgsgevangenschap. Denzelfden dag werd
Middelburg door de Engelschen bezet, waarna
dezen den 2den van daaruit in drie colonnes
tegen de door generaal Osten bij den Abeele
ingenomen en eenigszins versterkte stelling
oprukten.
De rechter-colonne richtte zich op de
Nolle, de linker op Rammekens, terwijl de
middelste den frontaanval ondernam. Even
vinnig als deze was, even wakker was de ver
dediging, die echter na belangrijke verliezen
moest worden opgegeven, toen zich van twee
kanten eene omtrekking begon te teekenen.
Voet voor vóet week Osten nu terug op Sou
burg, hield dit op last van Monnet nog
eenigen tijd vast, doch moest bij het steeds
dreigende gevaar met verlies van twee veld
stukken onder de wallen van Vlissingen
teruggaan. Intusschen had zich een deel der
rechter-colonne gewend naar de kustbatte
rijen aan den Dishoeck en den Vijgeter,
waardoor de bezettingen, bestaande in Hol
landsche kanonniers en kustbewaarders, om
niet reddeloos te worden afgesneden, ze moes
ten verlaten, na evenwel onder het vuur der
Engelsche schepen hunne stukken onbruik-
gemaakt of in zee te hebben geworpen. Om
een verder voortrukken der vijanden van die
zijde tegen te gaan, werd hun uit de vesting
een sterk detachement tegemoet gezonden,
EERSTE KAMER.
Zitting van Vrijdag.
AlIerleL
De Eerste Kamer heeft 32 punten afge
daan en er twee tot de eindstemming ge
bracht. Die eindstemming heeft later
waarschijnlijk pas 29 Juli plaats.
Het ging in de eerste plaats om de Wegen-
vet. Het is hier moeielyk voor deze Kamer
cmdat zij niets te amendeeren heeft en dus
alles te slikken heeft of niets. Theoretische
bespiegelingen en juridische beschouwingen
over het begrip „openbare weg" hebben niet
veel zin. Het gaat voorts over het proclamee-
ren tot publieke weg van particuliere wegen.
De last van „openbare weg" brengt geen
geringe lasten voor den eigenaar mede. Hij
wordt aan velerlei verplichtingen onderwor
pen en ziet zich feitelijk zijn eigendom ont
nemen. De jurisprudentie is zóó, dat alleen
een weg tot openbaar kan worden geprocla
meerd met goedvinden van den eigenaar. Dit
wordt nu anders. Wanneer de eigenaar 30
jaren heeft gedoogd, dat het publiek op den
weg kwam wordt de weg automatisch open
baar. Zelfs is dit reeds het geval wanneer de
overheid gedurende 10 jaren den weg heeft
onderhouden. Wanneer, zooals de bedoeling
is, de bepaling omtrent de openbaarheid in
werking treedt binnen een jaar nadat de wet
is afgekondigd, zullen vele eigenaars hun
v/eg zich zien ontnomen, zonder dat zij er
iets aan kunnen doen, want de bordjes moe
ten gedurende een jaar hebben gestaan. De
minister zou den minimumtermijn op V/2
iaar kunnen stellen. Hetgeen hier staat te
gebeuren is spoliatie (berooving) van de
eigenaars.
Volgens den jurist De Savornin Lohman,
want de praktijk leert wel iets anders
Als de Staat eindelijk niet eens ingrijpt
blijft die wegen-geschiedenis een warboel.
Het andere ontwerp waarover de stemming
is aangehouden is dat van de chemische en
bacteriologische oorlogsvoorbereiding. Hierte
gen heeft de heer Van Embden gesputterd
en hij wilde de behandeling zelfs uitstellen.
Veel heeft dit ontwerp niet te beduiden,
maar het was een aanknoopingspunt voor
een ontwapeningsrede. De eindstemming
heeft ook later plaats.
Allerlei verdragen zijn goedgekeurd, die
onlangs de Tweede Kamer doorliepen.
De Kamer komt nog eens bijeen voor het
Suikerwetje en dan sluit ook zy tijdelijk haar
veel te rumoerigen en breedsprakigen mond.