Courant
TWEEDE BLAD
HAAR BESCHERMER
:richt
d a
iburgsche
j v. Stoomvaar!
GEMEENTEBESTUUR
provinciale staten.
FEUILLETON
zeeuwsche maatschappij
van landbouw.
Juni v hort Said
ixnl van Madras
atavla n Rott.
e Lorenzo Marques
6 Juni te Kllindini
uni te Genua
inl van Las Palmas
1 (thulsr.) 16 Juni v.
Juni v. Southampton
luni Sagres
ml v. Dar es Salaam
uni van Genua
5 Juni v. Port said
New-York v. Rott.
Juni Perim
16 Juni st. Vincent
Rott. van New-York
:uni van Leixoes
■ld 772.3 te Nordöyan.
|id 757.6 te Isafjord.
avond van 18 Juni
i uit Oostelijke rich-
•bewolkt, droog, be
ns op onweer. Weinig
tuur.
van de
makellikheden,
;en, enz.
Jageltlks voorstelling,
gelijks voorstelling, B
na. lederen avond
ivangende half acht.
tante van 3—6 uur.
ruil of huur.
HILVERSUM wil
ustus woning RUI-
Huif(je) HUREN op
ieven Mr. A. LUGT.
33, Hilversum.
rijdag
RKSTER
esBakkerij GROE-
ildestraal 56.
zoo goed als nieuwe
;RWAGEN.
lieuwe wegC 179 E,
iderne
AGEN en WIEO.
ris! raai 57.
vraagd
ishouuster.
ers Z. B.t bureau
t".
:ano.
vraagd een CANO.
ers Z. C., bureau
t".
E PAPEGAAI
ijs f 25 Adres
straat 65.
•n nette
nstbode.
huis. Zondags vrij.
;lraat 96.
K DAGMEISJE
vraaod.
inghal „Vliss. Crt."
en 1 Augustus
'.DENHUIS
len-Voorkamer
rragen Kasteelstraat
STBODE
es; Kromme Elle-
le gevraagd groote
s-Plunjezak.
leeUtraat 5 boven.
delburg-Rotterdam
jelegen plaatsen.
IN PASSAGIERS,
EN EN VEE,
\/.Midd
v Rolt.
uni
<1 m.uui
vm.uul
8
9
8
n
9
8
9
ie
Dekomen
Transport-
en E*p.
Dinsdag 17 juni 1930. No. 140.
DIENSTPLICHT.
Wenschen omtrent inlijving.
Zij, die voor de lichting van het volgend
jaar zijn ingeschreven, kunnen hun wensch,
om in geval van bestemming tot gewoon
dienstplichtie te worden ingelijfd bij een be
paald wapen of Uorps enz., vóór 15 Juli a.s.
opgeven ter secretarie van de gemeente, waar
zij voor den dienstplicht zijn ingeschreven,
indien
a. zij hun wensch omtrent de inlijving niet
reeds bij een der keuiïngsraden hebben opge
geven
b. zij hun wensch ook niet reeds recht-
streelt aan den indeelingsdistricts-comman-
ctant hebben medegedeeld of
c. hun wensch een andere is dan die welken
zij te voren aan den keuringsraad of den dis
trictscommandant kenbaar maakten.
Hetgeen hier is vermeld ten aanzien vau
inlijving bij een wapen enz., is mede van toe
passing ten aanzien van wenschen omtrent
het tijdvak van inlijving en omtrent de op
leiding tot officier of tot onderofficier.
Er bestaat geen zekerheid, dat aan den ge-
uiten wensch zal kunnen worden voldaan.
In sommige gevallen moet de aanmelding
op andere wijze geschieden, namelijk wanneer
de belanghebbende opkomst of indeeling
wenscht, zooals hieronder is aangegeven
vervroegde opkomst voor de officiersoplei
ding
bestemming voor de officiersopleiding bij
de bereden artillerie met vervuiling van de
eerste oefening in gedeelten (intermiiteeren-
de opleiding)
indeeling als hulpsciner bij de zeemacht
indeeling bij den molordienst of opleiding
tot chauffeur, motorrijder of hulpmonteur bij
de artillerie
opleiding als ziekenverpleger of als zieken
drager bij de landmacht.
Inlichtingen omtrent de wijze, waarop in
deze gevallen de aanmelding moet geschie
den, omtrent den tyd van aanmelding en om
trent verschillende andere bepalingen kunnen
ter gemeente-secretarie worden gevraagd.
Vlissingen, 16 Juni 1930.
De Burgemeester van Vlissingen,
VAN WOELDEREN.
GEWAPENDE DIENST.
Collecte ten behoeve van het fonds tot
aanmoediging en ondersteuning van den
gewapenden dienst.
Burgemeester en Wethouders van Vlissin
gen
maken bekend, dat de gewone jaarlijksche
collecte, ten behoeve van het fonds tot aan
moediging en ondersteuning van den gewa
penden dienst in Nederland, gehouden zal
worden op Woensdag 18 Juni a.s. en noodigen
een ieder uit deze collecte te willen gedenken.
Vlissingen, 16 Juni 1930.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN WOELDEREN.
De Secretaris,
F. BISSCHOP.
Voor de a.s. zitting der Prov. Staten zijn
thans de volgende voorstellen verschenen
Veerdienst ZijpeAnna Jacobapolder.
Naar aanleiding van aanhalingen uit de
desbetreffende correspondentie met den mi
nister van waterstaat en de directie der R.T.
M., meenen Ged. Staten, dat er thans van
regeeringswege binnen afzienbaren tijd af-
er VOS Telefoon
_BNHUURN, I elet «55.
STHRHOUT, Telet. 2*2.
BUITENHtK. Tel. 101
Naar het Engelsch.
30)
„Maar het is de> bedoeling van dien neef
om mijn man uit den weg te schuiven om
l".em den dood aan te doen zoo goed of hij
hem vermoordde En laat de wet dit dan
straffeloos toe
„Waarlijk, mevrouw, kan zich tot het
gerechtshof wenden met het verzoek om de
genomen maatregelen in te trekken maar
deze herziening zou slechts een langdurig en
ik vrees toch vruchteloos proces wezen."
„Dus, zooals de zaken nu staan, heeft die
moordenaar het recht om het huis van mijn
echtgenoot binnen te dringen en hem weg te
voeren
„In de oogen van de wet heeft uw man
geen huis. Hij is al afgestorven en de erfge
naam, die op hem volgt, heeft het recht het
goed te betrekken."
„Wat is de wet dan afschuwelijk wreed
Maar ik mag niet langer beslag leggen op uw
tijd. Het spijt mij, dat ik u zoo veel last heb
bezorgd."
„Ik wilde wel, dat ik u meer troost^ had
kunnen bicden. mrs. Carnegie" zei de "oude
advocaat met vaderlijke deelneming.
Beatrix stak hem de hand toe, en gevolgd
door Percy, verliet zü het kantoor.
.Beatrix, Je bent geheel op. Eer we verder
doende regelingen ten aanzien van bedoelden
veerdienst zullen worden getroffen. Ten einde
evenwel te voorkomen, dat de R.T.M. bij de
onzekerheid van het subsidie den uitgebreide.!
dienst op het veer Zype—Anna Jacobapolder
na 1 Juli 1930 niet verder zou voortzetten,
achten zij het gewenscht, dat de bedoelde
proeftijd, onder de thans geldende voorwaar
den alsnog wordt verlengd en wel tot 1 Janu
ari en stellen zij voor tot dien datum 3 sub
sidie per enkele vaart te verleenen, voor drie
vaarten in beide richtingen.
Subsidie restauratie kerk en toren
te Tholen.
In verband met het aangehouden verzoek
van de kerkvoogdij der Ned. Herv. gemeente
te Tholen om subsidie uit de Prov. kas in de
kosten van restauratie van haar kerkgebouw,
deelen Ged. Saten mede, dat zij met de rijks
commissie voor monumentenzorg van mee
ning zijn, dat de restauratie daarvan het ge
vraagde financieele offer waard is.
Evenwel zal het aandeel van de provincie
naar de in 1925 vastgestelde regelen niet meer
kunnen bedragen dan ƒ24.300, nl. 10 van
de eerste 30.000 en 5 van de overige
426.000. Zooals ten vorigen jare reeds werd
gemeld hebben Burg. en Weth. van Tholen
een verzoek ingediend voor subsidie van res
tauratie van den toren, waarvan de kosten
zijn geraamd op 90.000. De provinciale
Zeeuwsche schoonheids- en archaeologische
commissie noemt dezen toren een belangrijk
object van 15e eeuwsche bouwkunst en advi
seert tot het verleenen van een bijdrage. Ged.
Staten stellen daarom voor om voor den toren
6000 te verleenen.
9
IVIotorveerboot HansweertWalsoorden.
Ged. Staten zijn tot de overtuiging geko
men, dat het noodig en wenschelijk is, dat
voor de lijn HansweertWalsoorden een
nieuw schip wordt gebouwd, waarbij dan de
vraag of ook nog een nieuwe boot voor de
verbinding KortgeneWolphaartsdijksche
veer noodig is, buiten beschouwing kan blij
ven.
Nadat zü tot deze aanvankelijke beslissing
waren gekomen, rees de vraag, aan welk type
schip in dit geval de voorkeur moet worden
gegeven. Van invloed hierbij was de weten
schap, dat de weg van Walzoorden naar de
Belgische grens, die op het rijkswegenplan
voorkomt, vermoedelijk reeds met ingang van
1 Januari 1931 door het rük zal worden over
genomen, terwijl ook aan de andere zijde van
de Schelde belangrijke veranderingen zouden
te wachten zijn. Zonder hierop thans in te
gaan, meenen zij toch te mogen wijzen op de
weliswaar niet van officieele züde bevestigde,
doch evenmin tegengesproken berichten, dat
het spoorwegstation Vlake in meer Oostelijke
richting zal worden verplaatst, terwijl dit
station dan een rechstreeksche verbinding
met Hansweert zou krijgen. In ieder geval zal
het veer een schakel vormen in het rijks
wegennet en dan achten zij een schip met
kop- en achterlading verkieselijk, doch op een
vraag aan den minister van waterstaat dd. 10
Januari over het maken van aanlegplaatsen
als voor den dienst Vlissingen—Breskens is
nog geen antwoord ontvangen.
Daarmede in verband hebben Ged. Staten
aan ir. M. A. Cornelisse verzocht plannen te
maken voor een schip met zijlading en een
met kop en achterlading. De kosten worden
geraamd op f 190.000 voor het eerste en
ƒ290.000 of ƒ315.000 voor het laatste model.
Ged. Saten stellen voor tot het laatste en
hen een credie te verleenen van 315.000.
Handelsonderwijs.
Ged. Staten stellen voor de volgende subsi
dies te verle:nen aan de vereeniging voor
Handelsonderwüs te Middelburg 10 der
netto uitgaven tot een maximum van ƒ8150
voor de dagscholen en f 2400 voor de avond
school
voor de avondschool te Goes 5 met een
maximum van 1150
voor de R.-Kath. school te Hulst 15 tot
een maximum van 5730 en voor de avond
school te Vlissingen 5 en een maximum
van 1150, mits het rijk ook steunt en tot
wederopzegging.
Buitengewoon lager onderwijs.
Naar aanleiding van het verzoek van de
afdeeling Vlissingen van de Vereeniging tot
het verzorgen, opvoeden en onderwijzen van
zwakzinnige kindeken, tot oprichting van een
gaan, zullen wij eerst lunchen. Hoe vroeg ben
je vanochtend al niet \yeggegaan
Percy nam haar mee naar een kalm res
taurant en liet haar een glas champagne
drinken. Zoo keerde de kleur weer wat terug
op haar gelaat. Zij sprak er van om met den
jbrein van drieën weer terug te gaan maar
daar wilde Percy niets van weten.
„Zoo'n kleine verandering kan je al een
wereld van goed doen Hierna gaan wij naar
mijn bureau. Dan zie je „Etgroen" en ik laat
den jongen thee halen. Dat is dan weer net
zooals vroegeri"
Zóó liet zü zich overhalen en even later
besteeg zü de trap, die naar het particulier
heiligdom van den uitgever leidde.
Ze vond het heel prettig, weer eens daar
„rond te neuzen" en ontdekte zoo ook de
proeven van haar werk, waarna ze weldi*a
ijverig verdiept was in de lezing, hier en
daar.
Percy sloeg haar gade en voelde ineens een
onuitsprekelüke teederheid voor haar. Wat
had hü haar toch geweldig gemistWat een
heerlyke gezelling was zy geweest voor een
man, die weg wilde maken in de wereld
Het wr ïmers afschuwelyk dat zulk een
vrouw »ch haar heele leven zou opoffe
ren ar .i man dien zy nooit had liefge
had ei< ...e geen bewustzyn had van haar
toewyding. Daar zou hy haar verder voor
behoeden. Het leek hem dat de wég nu wel
dra vry zou zyn
Zwijgend zat hy naast haar tot ze toeval
lig opkeek en riep
„O Percy, zóó slecht is het toch ook nog
krygschool voor buitengewoon onderwijs, zeg
gen Ged. Staten, dat afgescheiden van de
vraag of art. 5 der L.O.-wet 1920 niet de mo
gelijkheid uitsluit, dat de provincie zelf scho
len voor buitengewóón onderwijs opricht, dat
zij van meening zijn. dat het vooralsnog niet
de taak der provincie en met het oog ook
op de financieele lasten in het bijzonder
niet die van de provincie Zeeland kan geacht
worden daartoe over te gaan. Zij stellen daar
om voor afwijzend op het verzoek te beschik
ken.
Overneming net gemeente St. Janstecn.
Ged. Staten stellen voor aan de N.V. PZEM
een orediet t3 verleenen van 80.100 voor de
overname van het electrisch net der gemeente
St. Jansteen.
Hoogspanningsnet Middengroep.
Ged. Staten stellen voor ten behoeve van
de electrificatie der Middengroep een nader
crediet te verleenen van f 157.000.
Dit daar zij het wenschelijk achten het
streven der maatschappy om in de midden
groep een geheel ondergrondsch hoogspan
ningsnet te stichten te bevorderen door be
schikbaarstelling van het crediet van
112.000, tenvyl de andere 45.000 bestemd
zün als een aanvulling van het bedrag voor
den bouw van districtsmonteurswoningen met
magazijnen enz.
Dit maal hield de Z. L. M. haar landbouw-
dagen in het land van Hulst en wy bereikten
Kloosterzande, waar het eerste en ook het
laatste bedrijf, de tentoonstelling, zich af
spelen, Maandagavond van Walzoorden met
eenige andere heeren pervrachtauto.
De tram reed niet op deze boot.
Te zeven uur had op het raadhuis de ver
welkoming plaats door den burgemeester van
Hontenisse, mr. R. J. J. Lambooy, die ver
zekerde, dat iedere gemeente gaarne ziet, dat
er binnen haar grenzen een tentoonstelling
gehouden wordt, omdat hiermede voor het
oogenblik niet alleen, doch ook voor later re
laties van beteekenis kunnen worden aan
geknoopt.
Te meer is dit een genot met een gemeente,
die zooiets maar zelden heeft en als het dan
een moderne betreft, van belang voor de
streek, en op goede wyze georganiseerd. Spr.
wfjst op de autoriteit van de daarmede be
laste personen, die in verband met de reeds
door de Z.L.M. gehouden tentoonstellingen en
het programma borg zyn voor het welslagen.
Spr. wyst op het groote belang van heel de
gemeente by den landbouw, en kan niet
medegaan met hen die het parodoxaal noe
men in tüden van economische rnoeilykheden
gelden uit te geven ,voor iets waar men niet
dadelijke resultaten-,kan constateeren.
Integendeel, juist dan is alles toe te jui
chen met kracht ten landbouw in het cen
trum van de belangstelling te plaatsen en de
liefde voor den landbouw te wekken, of te be
vorderen, en te doen naar wat de landbouw
en de nevenbedrijven reeds tot stand hebben
gebracht.
Namens het gemeentebestuur roept spr. al
len gaarne toe „Welkom in Hontenisse".
De heer mr. P. Dïeleman, voorzitter der
Z. L. M., beantwoordde de toespraak en zeide,
dat het blyde stemt by den aanvang der
landbouwweek te worden ontvangen met
Vlaamsc^ie gulhar ïgheld en vriendelüke ge-
moedelükheid. Het heft reeds voor een wijle
de ny pende dagelyksche zorgen en angstige
bezorgdheden op en het is een genot eenige
dagen in het goede, oude Hulsterambacht te
zijn, dat getuigt van zooveel worsteling om in
letterlijken zin het hoofd boven water te hou
den, te midden der vruchtbare landouwen,
waarin de oude Hontenissen onder Gods
gunst zyn herschapen. Vele herinneringen
gaan ons door de ziel als men is in het Hul
sterambacht, waar tal van monniken hebben
gezwoegd en geslaafd om de vruchtbaarste
gronden aan den erfvyand, de zee, te ont
worstelen, het waren de mannen van de
Abdij van Duinen bij Brugge, die in 1196 alle
gronden tusschen Ossenisse en Hontenisse in
eigendom kregen. De monniken bedijkten eerst
nietIk had heelemaal vergeten dat ik zoo
schrijven kon
„Hoor eens, Beatrix, wanneer kom je nu
tot ons terug en tot het leven waar je voor
geschapen was
„Wat bedoel je vroeg zij-
„Wel, liefste, ditEn terwijl hij naast
haar knielde, hield hij haar eene hand in de
zijne gesloten. „Zoo lang het je kwaad kon
hebben gedaan, heb ik gezwegen maar nu
je vrijheid weldra binnen je bereik is, kan ik
je wel zeggen, dat ik je liefheb. Je huwelijk
is altydslechts een fictie geweest. En nu je
arme man hopeloos imbécile is, ben ik zeker
dat het huwelijk van nul en geener waarde
kan verklaard worden. Dan, liefste, hoeft er
geen scheiding meer tusschen ons te bestaan
en zou ik je weer zooveel mogelük voor je
geleden ellende trachten schadeloos te stel
len Je hebt meer dan je plicht gedaan je
gens dien armen Carnegie Wees nu flink
en schud dien zin voor ziekelijke zelfopoffe
ring van je af Leef je uitWees jezelve,
en
„StilIn 's hemels naam stilsnikte zij.
„Je weet niet, wat je zegt
Ze was zóó ontsteld, dat ze geen woorden
kon vinden om uitdrukking te geven aan
haar gevoelens. En Percy ging voort
„Ik geloof, lieve, dat wy allang van elk-
kaar's liefde hebben afgeweten en je zult er
al evenmin aan twüfelen, dat ik jou liefheb,
dan ik, dat je my ditzelfde gevoelen toe
draagt. ofschoon wy ons flink genoeg hebben
gehouden, om dit onuitgesproken te laten.
En nu „er niet langer gezwegen hoeft te
den J^ariapolder en toen den Zandepolder,
stichtten er een kapel en Kloosterzande was
geboren. De oudere Schaperpolder werd er
aan toegevoegd en steeds andere volgden. Het
is zeker dat in het begin der 13e eeuw Kloos
terzande bestond. Hulst was al belangrijk en
bezat reeds stedelijke rechten, al sprak men
nog dikwijls van het „dorp Hulst". Tot in de
17e eeuw heeft de Abdij van Duinen zich hier
gehandhaafd. Ontegenzeggelijk veel arbeid is
er gedaan, onnoemelijk is de verdienste -van
deze mannen voor dit deel van Vlaanderen,
voor Hulstevambacht en met groote dank
baarheid moeten ook zij, die den landbouw
liefhebben, daaraan terugdenken. De Spaan-
sche oorlogen kwamen de werken des vredes
ook hier wreedelijk verstoren. Na den 80-
jarigen oorlog en den vrede van Munster
mochten de toen weinig in aantal zijnde mon
niken in vrede uittrekken. De kapel wei'd
Frotestantsch en is dat sedert gebleven. De
goederen van de Abdij kwamen aan de
Oranje's en de inkomsten warden geschat op
ƒ40 tot ƒ45.000 per jaar. Het werd een do
mein en een rentmeester werd aangesteld.
Spr. kwam clan tot het heden en wyst er op,
dat Hontenisse thans een gemeentenaam is,
maar in die bloeiende, uitgestrekte gemeente
vindt men dan ook tal van dorpen en ge
huchten, en te midden van prachtige polders,
en van plaatsen met een rustige, nijvere,
godsdienstige bevolking, staat het huis der
gemeente, waarin de belangen van deze be
langrijke gemeenschap op zoo uitmuntende
wijze kunnen worden behartigd. Moge dat
onder leiding van den nog jeugdigen, met
ideaal en energie begaafden burgemeester en
zyn bezadigde, ervaringrijke schepenen en
wyze, ronde raadsleden, bijgestaan door een
bekwaam pensionnaris, strekken tot heil van
land en volk in de Hontenessen. Hartelijken
dank brengt spr. voor de groote vriendelük-
heid en gastvrijheid en eindigt met een leve
(ook en niet het minst voor den heropbloei
van den landbouw) Hontenisse.
Hedenmorgen werd in café „de Koning van
Engeland" te Hulst de algemeene vergadering
der Z. L. M. gehouden onder voorzitterschap
van den heer mr. P. Dieleman. die alle aan
wezigen en speciaal verschillende autoritei
ten welkom heette.
Na behandeling van de ingekomen stukken
en mededeeling en goedkeuring der rekening
over 1929, werden opnieuw goedgekeurd reeds
vroeger vastgestelde wijzigingen in de statu
ten, zulks omdat voor de Koninklijke goed
keuring de eisch werd gesteld, dat deze wijzi
gingen minstens één maand te voren den
leden bekend moet zyn gemaakt, aan welke
voorwaarde de vorige maal niet was voldaan.
Hierna hield de voorzitter zijn jaarover
zicht, dat evenals in andere jaren in het
eerste deel in het teeken der historie stond.
Spr. wees er op, dat nog steeds de landbou
wende-bevolking de krachtige steunpilaar-van
het maatschappelyk leven is, de kracht en
soliditeit van den Nederlandschen staat. Dit
maal is het de kring Hulst, die de edele roe
ping heeft om op te wekken voor het land
leven. Men is in het Hulsterambacht in.'t oud-
rijds wel het belangrükste der 4 Ambachten
van "Vlaanderen, eerrijds ondergeschikt aan
het Kasteel te Gent, door Keizer Otto aldaar
gesticht. Hier regeerden de graven van Vlaan
deren, o.a. de krachtige Philips van den
Elzas (11691191), uit wiens rijd de belang
rijkste keuren van Hulst en Hulster ambacht
dateeren. Eerst na langen stry'd werd in
13221323 de Hollandsche graaf Willem III
heerscher over deze gebieden. Van verschil
lende abdüen deden de monniken hier uitste
kend werk en spr. zette dit aan de hand der
historie uitvoerig uiteen. Ook hier schiepen
uit schor en slik de Zeeuwen zich hun land,
waar eens 't gekriiscb der meeuwen verstierf
aan het eenzaam strand. Buiten de bedijkin
gen, door de abdijen tot stand gebracht, had
men er ook onder leiding van wereldlijke
heeren. De relaties met de heeren van Zuid-
Beveland waren groot en dit duidt er op, dat
de Honte toen niet was de breede stroom dien
men nu moet oversteken om van Zuid-Beve
land in het land van Hulst te komen. Hulst
zelf is al zeer oud en wordt reeds in 984 in
een charter genoemd en het kreeg in 1180
eenige stadsrechten, het koos steeds de zyde
van de Graven, o.a. in den strijd met het
machtige Gent. Sedert 1645 behoort het tot
worden
„Maar ik heb je niet lief ik heb je nooit
lief gehad. Je was enkel mijn vriendmeer
niet-...
„Dan weet je niet, wat liefde is zei Per
cy glimlachend. „Laat ik het je dan leeren."
En hij had haar naar zich toe willen trek
ken, maar ze duwde hem haast met geweld
terug.
„Ik zou niet weten, wat liefde is Mijn les
begon op den dag van den brand en al de
maanden, die er op volgden, heeft ze slechts
dieper en dieper wortel geschoten in mijn
hart
„Wil je mij doen gelooven, dat Je liefde
voelt voor je manden man. die, toen hü
nog al zijn vermogens bezat, je niets was,
waar je je gaarne van losgemaakt zoudt
hebbenEn zou je mü dan nu willen doen
gelooven, dat je hem lief hebt, hulpelooze
idioot, dat hü is riep Percy driftig.
„O, maar ik heb hem al dien tfjd lief ge
had. Ik heb het enkel maar niet geweten
vóór den dag van den brand", zei Beatrix,
terwül haar bleek, vermoeid gezichtje nu in
eens een stralende uitdrukking had.
„Ik weet niet om welke reden je tegenover
my" zoo comedie speelt, maar je stelt mijn
goed geloof wel wat al te zeer op de proef.
Als je steeds de plichtgetrouwe vrouw bent
geweest, die je nu wel zoudt willen schijnen,
waarom heb je mü dan misleid met de ge
dachte, dat je mü liefhad
„Maar dat héb ik nooit gedaan riep zij
in groote verontwaardiging. „Je bent mü
nooit meer dan een vriend geweest, een zeer
Noord-Nederland. Het bleef een vesting en in
1673 durfden de Franschen het niet aanval
len. Doch in. 1794 werd het door hen zonder
slag of stoot genomen. Het behoorde tot 1814
bij Frankrük en in 1830 was het één week
door de Belgen bezet.
Spr, behandelde verder de geschiedenis van
Sfc. Jansteen, Clinge, Graauw en Langendam,
Boschkapelle, om er dan op te wijzen, dat het
land gedurende de "republiek generaliteits
land was. Benarde rijden heeft de bevolking
medegemaakt en ook nu hangen donkere
y/olken boven haar hoofd.
Spr. doelt op wat men noemt de crisis in
den land- en tiünbouw tengevolge van de
enorme prijsdaling der producten. Een prys-
daling, die te onrustbarender is, naarmate de
onkosten voor de productie in de laatste
jaren zoo zyh gestegen, terwyl menig jong
landbouwer zich op kostbare wijze in zyn be
drijf heeft moeten zetten. Angstig is de ge-
daohte, dat deze toestand er niet een is van
zeer korten duur, maar als geheel samen
hangend met internationale toestanden en ook
niet eenig en uitsluitend in het eigen land
kan worden opgelost.
Spr. wyst er op, dat er meermalen een
ernstige landbouwcrisis in ons land is geweest,
welke veelal samen ging met een crisis in
andere bedrijven en zoo zij daarin al niet den
oorsprong had, toch een funesten invloed
daarop uitoefende. Landbouw, handel en ny-
verheid hangen als bronnen van volksbestaan
zoo innig samen, dat als een lid lijdt, inder
daad alle leden lyden.
Spr. geeft dan een overzicht van de pryzen
der landbouwproducten in den loop der rijden
vanaf 1800. Een vergelyking tusschen het be
gin der 18e eeuw en dat der 20ste geeft een
daling der tarwepryzen met 59 van gerst
met ruim 44 van paardeboonen met 27
witte boonen 14 groene erwten 30 en
koolzaad 28 De. pachtprijzen stegen daar
entegen van ongeveer 3642 tot 56 voor
bouwland en voor weiland was het verschil
toen 8 hooger, nu 14. De onkosten werden
steeds veel hooger. De grootste crisis door
leefde de landbouw na 1880. Thans zal de re
geering moeten medewerken om de boeren en
tuinders hun hoofd boven water te doen hou
den. Alleen met afschrijving van het verlies
is men er nog niet, want al stond de Neder-
landsche landbouw vroeger achter, thans is
de landbouw hier op de hoogte van den rijd.
Toch kan meerdere rationaliseering van het
bedrijf niet uit het oog worden verloren,
daar nog veel tüd en geld nuttiger kan woe
den besteed voor betere inrichting van het
bedrüf en andere arbeidsmethode of indee
ling. Ook door veel meer samenwerking b.v.
bij verkoop en inkoop is heel wat te bereiken.
Ten deze geeft Tschecho-Slavaküe een goed
voorbeeld. Specialiseering kan volgens spr.
als middel tot crisisoplossing niet veel baten,
gezien de kunstmatige protectie in andere
landen. Toch zal een landbouwuitvoerwet een
behoorlijk toezicht moeten waarborgen en
moet de buitenlandsche voorlichtingsdienst
krachtig steunen. Ei* leek geen land meer ge
schikt voor suikerbietenteelt dan Zeeland en
Westelijk Noord-Brabant, maar ook hier
greep de met de wereldsuikermarkt samen
hangende crisis verlammend in, met een tij-
delijken maatregel is hier wellicht iets te be
reiken, maar zoolang de kunstmatige be
scherming der suikerbietenteelt in andere
landen doorgaat, is dit toch niet afdoende en
zal herziening van in- en uitvoerrechten
ook hier moeten overwogen worden, teneinde
de teelt en industrie tegen al te schromelijke
concurrentie het hoofd te kunnen doen bie
den. Spr. zegt, dat er een program moet zijn,
bevattende enkele algemeene eischen of ver
langens, die dadelyk urgent worden geacht of
althans spoedig moeten ter hand genomen
worden.
Door de verliezen der boeren, verliezen de
landarbeiders hun inkomsten, de loonen kun
nen niet op peil blijven. Armoede staat voor
de deur.
Spoedig dringt de malaise naar de steden
door en doet zich gevoelen bij den winkel
stand. By de vorige crisis riep men krachtiger
dan thans nog om protectie, beschermende
graanrechten of drong men aan op herziening
en uitbreiding van het tarief van invoerrech
ten, gelijk men ook thans daarop aandringt.
Belangryke adviezen zijn toen gegeven. Doch
toen waren de oorzaken van de crisis geheel
goed vriend maar ik heb je nooit liefge
had en ik heb je ook nooit den indruk gege
ven, dat ik je lief had
„Je was toch geen kind, dat je nog- geloof
zoudt slaan in die dwaasheid van vriend
schap tusschen man en vrouw. Dat is im
mers een onmogelijkheid. Je hebt je tot mij
gewend in iedere moeilykheid my geraad
pleegd in allesgebruik gemaakt van mijn
invloedje zóó gedragen, dat een ieder onze
namen verbond, en nu durf je mij zeggen,
dat het maar vriendschap was?"
„Stil Wat is dat riep Beatrix.
De kantoorbediende kwam binnen met de
boodschap
„Een telegram voor mrs. Carnegie, sir
Ijlings scheurde Beatrix het open en las
„Kom dadelijk terug. Een ongeluk gebeurd.
Susan."
HOOFDSTUK XXIX.
De terugreis van Beatrix naar Carnforth
was een nachtmerrie. Het leek haar of de
trein króóp over den weg en steeds overlegde
zy, wat de vreeselijke woorden toch eigenlijk
wel beduidden.... Als hij dood was, zou Su
san haar telegram toch niet zóó ingericht
hebben En wat kon hem nu overkomen,
goed bewaakt als hü was
Met het gelaat tegen het glas gedrukt,
trachtte zij uit te kijken over het landschap,
steeds tellend de minuten, die haar nog
scheidden van Sholto.
Eindelük hield de trein aan station Carn«
forth stil en Beatrix sprong uit den. coupé.
i (Slot volgt.),
