500
300
150
100
25
KERST-ETALAGE
LEZING
|Het Winkelwerktijdenbesluit.
DONDERDAG
IQ DECEMBER
EERSTE BLAD
IB. v._N.
van MIEN LANSEN
Toelichting met Lichtbeelden.
No. 299
67e Jaargang
1929
lilgave: Firma F. VAH DE VELDE Ir., Walstraat 58-60. Vlissingen. Islef. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
^RICHTEN
DA
uto's, Fietsen
lïgen.
VLISSINGEN
Firma A.J. WITTE ZONEN
ARTISTIEKE BLOEMBINDERIJ
VEST of PULLOVER
HET iQB[HUIS, Ouds Marktl2.
Stads- en Provincienieuws
I heeft de grootste goit.
ï-golf omroepgebied, dus
enoeg by maximumstand
>r door. Zou Hilversum
ngeveer in het midden
ichaal dan was het niet
stemmen, daar men by
den condensator pas 0pl
d staat. Dit is een punt
moet worden. Hetzelfde
het korte-golf gebied,
Budapest (550 M.) Dit
1>tste golflengte van het
moet dus op maximum-1
i 95 het beste ontvanimj
3 bestrijkt men met één
ytste golflengtegebied en
verwisselen van spoelen
lange op het korte-golf
ende schakeling ls het
Koomans" (A.V.R.O.-,
jout-, A.N.R.O.-schema)(
J4 spoelen gebruikt wor-
ennespoel geheel apart
elei naast elkaar, resp.
ts plaatspoel, roos ter
poel. De selectiviteit bij
.ar door middel van de
daatspoel. Als antenne-
ine honingraatspoel ge-
II nge-golf- en 50 voor
Indien men inplaats
lemt voorzien van twee
j selectiviteit belangrijk
e spoelgrootte is no. 180
de 50e en 75e winding.
,aan de laagste aftak-
is de selectiviteit het
jave in sommige geval-
geval wordt de andere
e spoel moet zoodanig
sitten dat het kleinste
Ichen antenne en aarde
Bus.
[poel van veel belang,
jf hoe losser gekoppeld
j hoe meer selectief de
laste koppeling van de
If vergrooting van deze
j/iteit eveneens toe.
w. p.
LISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct.
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—5 regels 1.25iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel.Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuui.Koop
en Verkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 15 regels 75 ct, iedere regel meer 15 ct
pe abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze-
feerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij
door
een ongeluk.
dood
.gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bi| verlies
van eiken
anderen vinger.
December 1929.
!den groente- en fruit
ende pryzen besteed:
Besy van Schonau-
rildeman 5 a 12 ct. J
a 16 ct.Curé 3 ct.
Interlouwtje 2 a 4 ct.
Ichaumontelle 6 ct.
la 10 ct.Cox Oranje-
kker 4 a 7 ct.goud-
■ermgaard 5 a 10 ct.
1zure bellefleur 6 a 7
J ct.Hondsmuil 4 a 7
zoete bellefleur 3 a 8
It. grauwzuur 3 ct.
Ironinger kroon 7 a 8
lböton pipping 4 aC ct.;
p.e boonen 17 ct.. alles
j spruiten 5 a 14 ct.
wynpeen 2 y2' a 3 ct.
Ijrseneeren 10 ct.to-
10 a 13 ct., alles per
i/2 ct.roode kool 4 JA
21/2 a 8 ct.bloem-
Ier stukselderie V/2
peen 6 ct.kroten 5
alles pe:- bos veldsla
4 a 54 ct.peterselie
>er kist.
December 1929.
pen veiling werden de
cn 1—3 ct.com-
I Joséphine de Malines
pan 3—7 en 1—2 ct.
hondsmuil 4—7 ct.
1—3 ct.zure belle-
Bismarck 4—a ct.
|cou. 5 pendu 4—6 ct.
sterappelen 5—6 en
In 5—12 en 2—4 ct.
k.g. tomaten 23
nakelijkheden,
en enz.
agelyks voorstelling,
gelfjks voorstelling,
Openbare samen-
pnootschap, Nieuwe
Lezing Ned. Reis-
Hotel Britannia, 8
Iber uui
4.16
4.16
4.17
4.17
251 15.22
342 16.20
4.42 17.17
5.34 18.16
pit nummer bestaat uit twee bladen
Van den directeur-generaal van den arbeid
(ontvingen wij het volgend pers-communiqué
[betreffende het Winkelwerktydenbesluit
Op 1 Januari a.s. treedt het Kon. besluit
Ivan 13 Juni 1929, Staatsblad 313, het zgn.
Werktijdenbesluit voor winkels, in werking.
Onder „winkels" verstaat de Arbeidswet alle
open of besloten ruimten, waar voorwerpen
of stoffen aan het publiek in het klein ple
gen verkocht te worden. Ook zgn. „vliegende
winkels" zijn aan de bepalingen van het
Winkelwerktydenbesluit onderworpen, voor
zoover zij langer dan een week worden gedre
ven of worden gehouden in een pand, dat
reeds vroeger als winkel in gebruik was.
Met den winkel worden geacht een geheel
luit te maken de in hetzelfde gebouw of op
het bybehoorende terrein zich bevindende
ruimten, waar voorwerpen of stoffen worden
bewaard voor verkoop in den winkel. De
hoofdinhoud der bepalingen, waarmede de
winkeliers met ingang van 1 Januari a.s. re
kening hebben te houden, is als volgt
Werktijd per week.
De werktijdbepalingen zijn niet van toe
passing op winkels in de eigen woning van
het hoofd of den bestuurder der onderneming,
die zijn bedryf uitoefent zonder hulp van
anderen dan zijn echtgenoote en bloed- of
aanverwanten tot den derden graad inbegre
pen, die bij hem inwonen. Hierop bestaat één
uitzondering, ui. dat jeugdige personen in een
kapperswinkel ook in een familiezaak niet
tusschen 20 en 8 uur mogen werken.
De werktijd der winkelbedienden, door de
wet „arbeiders" geheeten, mag per week nor
maal niet langer dan 53 uur bedragen. Alleen
bij overwerk cf in byzondère perioden (zie
hieronder onder feestdagen) kan daarvan
worden afgeweken.
Werktijd per dag.
De dagelyksche werktijd is gesteld op
hoogstens 9y2 uur der dag en moet liggen
a. voor personen beneden 18 jaar tusschen
voormiddags 8 en namiddags 8 uur
b. voor personen van 18 jaar en ouder
tusschen voormiddags 6 en namiddags 10J/2
uur (nachtarbeid is verboden).
Indien echter by gemeentelijke verordening
een bepaald sluitingsuur geldt, wordt voor
personen van 18 jaar en ouder het einde van
den werktijd gesteld op een half uur na dat
sluitingsuur, doch niet later dan.tot 11 uur
des avonds.
Werktijd op Zaterdag
De werktijd des Zaterdags mag voor man-
nemelijke kappersbedienden boven 18 jaar 12
uur, voor alle andere bedrijven 11 uur per
bediende (alleen personen boven 18 jaar) be
dragen, met inachtneming van het week-
maximum.
Uit het vorenstaande vloeit voort, dat de
53-urige werkweek bijv. als volgt kan worden
verdeeld
4 dagen 9 uur per dag.
1 dag 6
1 dag 11
Zondag sarbeid.
Zondagsarbeid is verboden voor jeugdige
personen, t.w. winkelbedienden beneden den
leeftyd van 18 jaar. Uitzonderingen op dit
verbod zijn (behalve voor Israëlieten, Sab-
bathisten en dergelijken) niet toegelaten.
Voor winkelpersoneel, ouder dan 18 jaar,
geldt het verbod niet. (Zie daaromtrent hier
onder Wekelijksche rustdag.)
Regeling voor algemeene feestdagen.
Wanneer in een winkel op Hemelvaartsdag,
op 15 Augustus en 1 November geen arbeid
wordt verricht, is toegestaan, dat dooi per
sonen van 18 jaar en ouder op den dag, voor
afgaande aan Hemelvaartsdag, op 14 Augus
tus en 31 October gedurende ten hoogste 11
uur wordt gewerkt. Voor personen van 18 jaar
en ouder mag bovendien de werktijd in die
week 62 uür bedragen. Voor bloemenwinkels,
brood-, koek- en banketbakkerijen bestaan
eenige afwijkende bepalingen met het oog op
St. Nicolaas en Kerstmis, welke echter nog
voor eind 1930 eenigszins zullen worden her
zien o.a. ligt het ook in het voornemen,
voor vischwinkels op Vrijdag een langeren
werktijd toe te staan, mits het weekn\aximum
niet wordt overschreden en voor slagerswin
kels en winkels van vleeschwaren etn 11-
urigen werkdag op 31 December.
'rusttijden.
A. Wekelijksche rustdag.
Aan alle, in winkels werkzame arbeiders
moet een wekelijksche, onafgebroken rust-
tijd worden gegeven van ten minste 32 uur.
Deze behoeft niet altijd op Zondag te vallen,
daar zooals reeds is opgemerkt bij het
Winkelwerktydenbesluit Zondagsarbeid in het
algemeen niet is verboden.
Eenmaal per 3 weken moet voor de arbei
ders van 18 jaar en ouder, die op Zondag
werken, de genoemde rusttijd van 32 uur ech
ter wel een Zondag zijn. Sluit deze rusttyd
aan op den vryen middag per week, die lede
ren bediende gegeven moet worden (zie hier
onder sub B), dan moet de rusttyd tenminste
41 uur per week bedragen.
B. Wekelijksche halve vrije dag.
Behalve de zooeven genoemde wekelijksche
rusttyd van 32 uur mag een arbeider in een
winkel op één dag per week geen arbeid ver
richten vóór of nè, 1 uur des namiddags.
C. Nachtrust.
Tusschen het einde van den arbeid op een
dag en den aanvang van den arbeid op den
volgenden dag moet voor personen van 18
jaar en ouder een onafgebroken rusttyd lig
gen van tenminste 1 uur.
Rustpauzen.
Wanneer 6 uur of langer daags wordt ge
werkt, moet iederen bediende na elke 5 y2 uur
arbeid een rustijd van een half uur worden
gegeven. Eindigt de arbeid echter nè. 6 uur
's avonds, dan moet althans l'/2 uur rust
worden gegeven tusschen lli/2 uur des voor
middags en 3'/2 uur des namiddags. (Er is
een herziening van het besluit in voorberei
ding, krachtens welke déze'regeling niet zal
gelden voor de dagen, waarop in een plaats
een jaarmarkt wordt gehouden en bovendien
niet op de dagen, dat de winkelbediende zyn
halven vryen dag bekomt en dien dag zijn
arbeid niet vóór 12 uur des middags aan
vangt en tevens niet nè. 7 uur des namiddags
eindigt. In die gevallen kan met den norma
len rusttyd.van y2 uur na elke 5y2 uur arbeid
worden volstaan.
Voorts kan het Districtshoofd toekenning
van andere of langere rusttijden dan hier
boven genoemd, eischen.
Verder worde in acht genomen, dat rust
tyden van minder dan een kwartier als werk-
tyd gerekend worden.
Kinderarbeid.
Een kind beneden 14 jaar of nog leer
plichtig mag in een winkel geen arbeid ver
richten. Dit verbod geldt ook voor loopwerk.
Schoonmaken van winkels.
Personen van 18 jaar en ouder, die in een
onderneming geen anderen arbeid verrichten
dan het schoonmaken van lokalen enz. mogen
die taak op alle werkdagen tot 11 n.m. in
winkels verrichten.
Afhelpen van klanten.
Het bedienen van degenen, die bij het slui
ten van den winkel reeds daarin aanwezig
zyn, is nog toegestaan, doch niet langer dan
een half uur na het op de arbeidslyst aan
gegeven tydstip van einde van den arbeid,
noch langer dan een half uur na het normale
sluitingstijdstip van den winkel, een en ander
op voorwaarde, dat in geen geval 11 uur n.m.
arbeid mag worden verricht.
Overwerk.
Indien in een winkel een opeenhooping van
werk voorkomt, of zich aldaar byzondere om
standigheden voordoen, kan het Disrticts-
hoofd (of in beroep de Minister van Arbeid,
Handel en Nyverheid) afwykingen van het
Winkelwerktydenbesluit en ook verlenging
van arbeid (doch alleen voor personen boven
16 jaar) toestaan, mits wordt in acht geno
men, dat een jeugdig persoon niet langer ar
beid verricht dan 10 uur per dag en 55 uur
per week en een man en een vrouw niet lan
ger dan 11 uren per dag en 62 uren per week.
Filiaalhouders.
De bepalingen van het Winkelwerktydenbe
sluit zyn van toepassing op zgn. filiaalhou
ders, die dus een winkel beheeren, behoorende
tot een onderneming, waarvan zy niet het
hoofd of de bestuurder zyn, met dien ver
stande echter, dat de werktydbepalingen voor
dengene, die aan het hoofd staat van den
winkel of het filiaal, alleen dan niet gelden,
wanneer hy uitsluitend of in hoofdzaak met
de leiding van den winkel of van een afdee-
ling daarvan is belast, of wanneer, behalve
het hoofd, tenminste 3 personen in den win
kel arbeid plegen te verrichten. Die bepalin
gen biyven echter steeds van toepassing op al
degenen (familie of vreemden) die hem by
den verkoop assisteeren.
Afdeelingschefs.
Eveneens zyn vry gesteld de chef de bureau,
het hoofd van administratie, de hoofdboek
houder en de afdeelingschef, voor zoover zij
aan het hoofd staan en de leiding hebben
over arbeiders, werkzaam aan de administra
tie, de correspondentie of dé boekhouding der
onderneming verder de magazijnmeester en
de expeditiechef, indien hun arbeid uitslui
tend of in hoofdzaak bestaat in het houden
van toezicht op de magazynen, bij de expe
ditie of by de ontvangst van goederen en zy
verantwoordelyk zyn voor de goede orde in
de magazynen en voor de daar aanwezige
goederen en stoffen, in a! deze gevallen even
wel onder voorwaarde, dat in het arteids-
register by hun naam vermeld is, welken
werkkring als bovengenoemd zy vervullen.
Het Districtshoofd der Arbeidsinspectie kan
bovendien by byzondere vergunning bepaalde
personen met een afdeelingschef gelykstellen
en dus van de werking van het Winkelwerkty
denbesluit vrijstellen. By weigering kan de
werkgever by den Minister van Arbeid, Han
del en Nijverheid in beroep gaan. De ver
leende gelykstelling kan steeds worden in
getrokken.
Arbeidsregister.
Het hoofd of de bestuurder van een winkel
is verplicht een arbeidsregister aan te houden,
waarin o.m. moeten zijn vermeld de namen
van het personeel en het nummer van het
blad der arbeidslyst, waarop hun werk- en
rusttyden zyn aangegeven.
Deze registers kunnen worden besteld aan
alle postkantoren en zyn o.m. verkrijgbaar in
verschillende boekwinkels, bij de firma Sam
son te Alphen a/d. Ryn, Erven Tyl te Zwolle,
enz.
Arbeidskaart.
Het hoofd of de bestuurder ls verplicht, in
het bezit te zijn van een arbeidskaart van in
zijn dienst zynde personen van 14 tot en met
17 jaar en van gehuwde vrouwen. Dit geldt
ook voor loopjongens en loo?meisj„s. Deze
kaarten worden kosteloos verstrekt ter ge
meentesecretarie van de plaats van inwoning
van de(n) werknemer(ster).
(Arbeidskaarten voor hen, die buiten Ne
derland wonen, worden afgegeven ter secre
tarie der gemeente, waar de persoon arbeid
verricht.)
STEENENBEER 15 TELEFOON 141.
Vervanging bij ziekte.
De werktydbepalingen zyn evenmin van
toepassing op den arbeid van den persoon,
die by ziekte van het hooili of den bestuurder
der onderneming dezen vervangt gedurende
die vervanging, mits van de vervanging on-
verwyld aan het Districtshoofd is kennis ge
geven.
Bewakingsdiensten.
De man, die uitsluitend of in hoofdzaak
met bewakingsdiensten van winkels 'en maga
zijnen is belast, mag zulks doen gedurende
ten hoogste- 12 uur per dag en 72 uur per
week. Ky moet echter in 8 achtereenvolgende
weken tenminste 2 Zondagen vry zijn. Tus
schen het begin en het einde van den bewa
kingsdienst moet een tydruimte van ten
hoogste 12 uur liggen. Vóór en nè. iederen
bewakingsdienst moet hem een rusttyd van
tenminste 11 uur worden gegeven.
Israëlietische winkels en feestdagen.
Voor Israëlietische winkels en voor perso
nen, die tot een kerkgenootschap behooren,
dat den wekelykschen rustdag op den 7den
dag viert, geldt in het algemeen, dat de we
kelijksche rusttijd minder dan 32 uur mag
bedragen, doch niet minder dan 26 uur. De
regeling van den werktyd in weken, waarin
Israëlietische feestdagen vallen, zal vermoe
delijk nog eenigszins worden aangevuld, ten
einde betere aansluiting te vinden by de ka
lenderperioden, die kunnen voorkomen.
Barbiers- en kappersondernemingen.
De algemeen voor winkels geldende bepa
lingen zyn ongeveer gehjkluidend voor bar
biers- en kappersondernemingen.
Op Zaterdag, op den dag, voorafgaande aan
Hemelvaartsdag, op 14 Augustus, 31 October
en 24 December, mag door een man van 18
jaar of ouder, indien genoemde dagen werk
dagen zyn, worden gewerkt hoogstens 12 uur
per dag tusschen v.m. 6 uur en n.m. 11 uur,
echter hoogstens 53 uur per week. Op de ge
noemde dagen kan worden volstaan met een
rusttyd van'ten minste een half uur na elke
5 uren arbeid de lange rust 12 y2 uur be
hoeft op die dagen niet te worden toegekend.
Ten behoeve van tooneelvoorstellingen mag
door een persoon van 18 jaar of ouder tot 11
uur n.m. kappersarbeid worden verricht.
Arbeidslijsten.
De werk- en rusttyden van winkelpersoneel
moeten nauwkeurig zyn aangegeven op een
arbeidslyst. Alleen de barbiers- en kappers
ondernemingen bezitten hier voorwaardelyk
wat meer vrijheid. De arbeidslijsten moeten
Worden opgehangen in den winkel, terwyi een
aangehecht afschrift moet worden gezonden
aan het Districtshoofd der Arbeidsinspectie
door afgifte tegen gestempeld ontvangbewijs
aan het loket ten postkantore.
Indien verschillende werk- en^ rusttijd
regelingen gelden, behoort voor elke regeling
een afzonderlyke lyst te worden ingevuld.
De werktijdregeling mag ook vervat worden
in een ^verzichtelyken werkrooster, waarvan
het Districtshoofd eventueel den vorm kan
vaststellen.
De fcrmulieren-arbeidsiyst zijn tegen ge
ringe betaling verkrijgbaar aan alle post
kantoren.
EEN PRACHT KERST-CADEAU IS EEN
VAN
Speciale sorteering in Italiaansch goed.
ZIE ONZE ETALAGE
VLISSINGEN, 19 DECEMBER.
De „Poelau Tello".
Het motorschip „Poelau Tello", voor reke
ning van de Stoomvaart-Maatschappy „Ne
derland" te Amsterdam, gebouwd op de werf
der N.V Kon. My. „de Schelde alhier, heeft
gisteren met goed succes zyn proefvlucht van
Vlissingen naar Amsterdam volbracht.
Menske.
Concertgebouw.
De voorzitter der afdeeling Walcheren van
de vereeniging Jongeren Vredesactie opende
den eersten avond te dezer stede, waarop ge
tuigd zou worden van het werken van Chris
ten pacifisten, met een woord van welkom.
Wijzend op den indruk, die Remarque's boek
gemaakt heeft, v. raruit blykt, hoe spoedig
vergeten wordt en is, welke verschrikkingen
19141918 heeft ge ,racht en dat er niet ge
dacht wordt aan v.at komen zal, daar de
komende oorlog beginnen ral, waar de an
dere gêëindigd is, zegt spreker, dat oorlog een
zonde is, waartegen gestreden moet woiden.
Vrede toch is een noodzakelyke voorwaarde
voor het voortbestaan, een taai volhouden
is geboden, voor allen, die niet schuldig wil
len staan aan dien alles verwoestenden oorlog.
Wat de regeling van dezen avond betreft,
deelt spreker mede, dat de heer Mulder vóór
de pauze eenige woorden zal spreken over de
beweging, terwyl daarna mevr. E. J. van den
Broecke-de Man zal declameeren den mono
loog Menske, dat ons, door een stukje wer-
kelykheid van den oorlog ons zijn verschrik
kingen zal doen oeien.
De heer Mulder begint met er op te wijzen,
dat declamatie van Menske in de ziel zal
grijpen, maai- dat hij vooraf wat wil zeggen
ten bate van den strijd tegen de ellende van
den oorlo van de worsteling tegen het gru-
weiyk mons^r, dat er op uit is om het chris
tendom, het Godsgeloof te vernietigen. Hy
somt eenige der bezwaren op van hen, die
aarzelen mee op te trekken in de gelederen
der pacifisten maar zal niet spreken over de
vragen of een „frissche, vrooiyke" oorlog niet
noodzakelyk is, of dat een oorlog een econo
mische noodzakelyltheid is hy voor zichzelf
noemt den oorlog een krankzinnigheid, eer
misdaad, een ophoopen van zonden. Hy is
niet bang, dat Nederland een aanvallenden
oorlog zal bernnen, maar schildert in felle,
scherpe bewoordingen, wat de gevolgen zullen
n
INSTITUUT VOOR
RBEIDERSGNTWIKKELING
Amsterdam,
op Vrijdag 20 December,
des avonds 8 uur in het
CONCERTGEBOUW.
„Voorbereidend Onderwijs
voor Arbeiderskinderen".
Toegangsprijs f0.10 voor
Leden en Donateurs
Anderen f 0.20.
zijn, als de grenzen, de souvereine rechten
geschonden zullen worden. Spreker noemt,
onder aanhaling van woorden door militaire
leiders gesproken in de Vereeniging ter be
oefening der Krygswetenschap, de verdedi
ging van het vaderland redeloos. Deze toch
zal feitelyk niet anders bestaan dan in een
stelselmatige vernieling en vernietiging door
eigen soldaten, voordat de vyand het gedaan
heeft, waarby dan toch slechts een klein deel
van het vaderland verdedigd wordt. Maar er
is een tweede strooming in deze materie, nL
de verdediging door een luchteskader, waarbij"
gewerkt wordt met vergiftige gassen, wat
reeds mogelyk zou geweest zyn by het einde
van den vorigen oorlog. Spreker noemt ver
dediging een waanzinnig denkbeeld, ingege
ven door angst voor een ander voik-, door po
litieke leiders uit angst voor eigen volk. Maar
behalve redeloos is de verdediging rechteloos.
Moet het leger individueel, de soldaten, die
het vormen gedood worden Moeten de lei
ders in het vreemde land gedood, vermoord'
worden Is dat dan g^en sluipmoord Mag
iemand recht3r in eigen zaak zyn 1
Na deze uiteenzetting zegt spreker, dat er
een weg is ter ontkoming aan al die ellende
en verschrikking, waaraan voor de burgerbe
volking geen ontkomen is, daar de oorlog
technisch steeds beter en moreel onophoude-
lyk en onvermydelyk ellendiger wordt. We
moeten mede-arbeiders worden aan een be
tere wereld, waar de oorlog als waanzinnig
e.i misdadig verbannen is. Met een opwek
king om lid te worden van de vereenigingen
Kerk en Vrede of de Jongeren Vredes-actie,
eindigt sp.eker zyn pleidooi.
Nadat de dames Dommisse en Van der
Eijk en de heer Dommisse een Largo van
Handel op viool en piano ten gehoore hebben
gebracht, declameert mevr. Van den Broecke
den monoloog Menske, waarin uitdrukking
gegeven wordt aan kleinheid van den
mensch, die niet geloof aan de mogelykheid
van de worsteling, tegenover den groolen
oorlog, maar ook de kleinheid in haar betee-
kenis van machteloosheid. In het eerste der
zeven tafereelen zien we den scheikundige
eener fabriek de aanbieding, op te treden
als v vaardiger van verstikkende gassen,
verontwaardigd van de hand wyzen. Het
tweede tafereel toont ons Menske, na drie
jaar oorlogsfanatiekeling geworden, dien ar
beid toch verrichten tot het draaien van den
wind het noodlot tegen de eigen manschap
pen keert. De Kerstnacht in de loopgraven
biedt gelegenheid tot het opkomen van lief
lijker herinneringen tot een brief van huis
hem aan heftige aandoeningen ten prooi
doet zyn. Menske wordt door een granaat ge
troffen, die hem in het hospitaal brengt,
waar hy, tot heling der oogen rondloopt met
een zwart verband voor de oogen. Hy moet
daa.* het comman overnemen by het dood
schieten van een spion, die blykt zyn vroege
rs. vriend Jan en ue verleider zyner vrouw
te zyn. Zyn thuiskomst blykt een an
dere gewaarwording op te wekken dan hy ge
dacht heeft en biedt gelegenheid voor hem
om t' ageeren tegen een poging tot revolutie.
Ondanks die poginr wordt hij in de gevange
nis geworpen. Iet slottafereel brengt ons
Menske, den oorlogsheld als bedelaar, die
voor de kerkdeur aan een kind een sprookje
vertelt van broer, vyand, oorlog en geboorte
van het Kerstkind.
Tusschen het derde en vierde tafereel werd
de somberneid ver'reven door de mooie uit
voering van „Arioso" van Handel.
Aan de declamatrice, die ons geheel in de
ellende van den oorlog deed inleven, werden
