COURANT
1000
500
300
150
100
25
m
mm Di@f
W
VRIJDAG
EERSTE BLAD
3d»
Mo. 75
67e Jaargang
1929
Uitgave: Firma F. VAH DE HEIDE Jr., Walstraat 58-60, Vlissingeir. lelet. ID. Postrekening 66287
29 MAART
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd cp Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Gegarandeerde oplaag 5150 Ex.
GEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
Stads- cn Provincienieuws
INGEZONDEN STUKKEN
ABONNEMENTSPRIJSVoorVIissingenende gemeenten op Walcheren f2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending/ 3.80, met Zondagsblad4.75. Afzonderlijke nrs 5 et
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1-5 regels ƒ1.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames 50 ct. p. regel.Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuur.Koop
en Verkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 1 —5 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct.
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
dood
gulden bij
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van élkën
anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
DIENSTPLICHT.
Vrijstelling wegens broederdienst.
De Burgemeester van Vlissingen brengt in
gevolge art. 30, 2e lid van het Dienstplicht
besluit ter openbare kennis, dat door den
Commissaris der Koningin in Zeeland, bij
besluit van 26 Maart 1929, no. 70, 3e afdee-
ling, van den dienstplicht is vrijgesteld we
gens broederdienst, Lieven Wynands, behoo-
rende tot deze gemeente, van de lichting 1930.
Tegen deze uitspraak kunnen uiterlijk
den tienden dag na den dag, waarop de uit
spraak ter algemeene kennis is gebracht in
beroep komen de ingeschrevene, wien de uit
spraak geldt, elk der overige voor de ge
meente ingeschreven personen of de wettige
vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift, aan de Koningin te
lichten, moet met redenen zijn omkleed en
worden ingediend bij den Burgemeester der
gemeente, waar de persoon, wien de uit
spraak geldt, voor den dienstplicht is inge
schreven.
De Burgemeester zendt het verzoekschrift
aan de Kroon door.
Vlissingen, 29 Maart 1929.
De Burgemeester voornoemd,
VAN WOELDEREN.
De algemeene toestand van ons land in 1928.
De zoo juist verschenen economische en
Sociale kroniek van het Centraal Bureau voor
de Statistiek, welke zoowel Nederland en de
Overzeesche gewesten als het buitenland be
handelt, begint, voor zooveel Nederland be-
tjreft, met een overzicht van den algemeenen
toestand over 1928.
De werkloosheid was in ons land voor alle
bedrijfsgroepen lager dan in 1927, voor enke
le, zooals voer de diamant-, metaal- en de
tabaksindustrie, zelfs belangrijk lager. Gedu
rende het geheele jaar werden acties voor
loonsverhooging gevoerd het niet overgroots
aantal stakingen had ook voor ongeveer een
derde gedeelte loonsverhooging tot doel. Hoe
wel hier en daar wel resultaten door de ar
beiders wei-den verkregen, zijn over het ge
heel de arbeidsvoorwaarden in het afgeloo-
pen jaar weinig veranderd. De kosten van le
vensonderhoud waren vergeleken bij 1927 iets
hooger.
Uit een aantal gegevens over voortbrenging
én verbruik blykt o.a. dat voor 1928 zoowel
Voor den landbouw, de visscherij en den mijn
bouw als voor een aantal takken van indus
trie de productie bijna steeds grooter was
dan in 1927 en in sommige opzichten, bijv.
Voor steenkolen, electrischen stroom hooger
dan ooit te voren. De handelsbeweging in 1928
overtrof haar gewicht en waarde dié van het
voorafgaande jaar. Het invoersaldo is even
wel 48 millioen gulden hooger geworden.
Toch was het percentage van de waarde van
den invoer, gedekt door uitvoer, in beide ja
ren nagenoeg gelijk, nl. resp. 74 en 74, 53
en tevens hooger dan in één der jaren na den
oorlog. De toeneming van den uitvoer was
vooral te danken aan den vermeerderden uit
voer van fabrikaten, met uitzondering van de
voedingsmiddelen en dranken, waarvan de
Uitvoer afnam. Aan de vermeerdering van
den invoer hadden de grondstoffen en half
fabrikaten van de nijverheid een belangrijk
aandeel. De voornaamste landen van uitvoer
bleven Duitschland en Groot-Brittannië,
naar welke landen resp. 24 en 22 van de
totale waarde van den uitvoer ge xporteerd
werd.
De uitkomsten van den goederenhandel
loopen in 1928 zeer uiteen. Minder gunstig
was over het algemeen het verloop der mark
ten voor rubber, rijst, suiker, tabak, cacao,
copra en dierlijke vetten. De handel in tuin-
bouwprrducten en eveneens die in geïmpor
teerde versche en gedroogde vruchten, spe
cerijen, cacao, kapok, vlas, ruwe katoen en
plantaardige oliën hadden over het algemeen
een min of meer bevredigend verloop. Voor
den theehandel bracht 1928 verbetering, de
koffiemarkt was onzeker. Ondanks de dalen
de graanprijzen nam de beteekenis van de
tarwemarkt wellicht nog toe. Over het alge
meen bleef in vergelijking met 1927 het alge-
mee i prijsniveau van den groothandel onver-
jinderd.
In de vrachtvaart kwam in het tweede deel
yan 1928 eenige verbetering. Van de lynbe-
drijven konden die op Nederlandsch-Indie en
Groot-Brittannië op een bevredigend verkeer
wijzen. Het vervoer over de Nederlandsche
havens ondervond in toenemende mate den
nadeeligen invloed van de tarievenpolitiek der
Duitsche Rijksspoorwegen. De cijfers betref
fende het havenverkeer en het aantal bin
nengekomen schepen in de voornaamste ha
vens doen zien, dat de Amsterdamsche haven
zich in 1928 door opbloei gekenmerkt heeft in
tegenstelling met de Maashavens, waar zich
eenige teruggang voordeed. De Rijnvaart was
minder levendig. De binnenscheepvaart ver
toonde over het algemeen teekenen van ge
leidelijke tosneming en opleving, hoewel nog
steeds de ongunstige invloed ondervonden
werd van het teveel aan scheepsruimte, groo-
tendeels een gevolg van de sterke toeneming
van het aant-l motorvaartuigen.
De geldmarkt bleef in het afgeloopen jaar
nog ruim. De beschikbare middelen vermin
derden wel eenigszins, maar toch niet zoo
sterk als de einde 1928 sterk oploopende
geldkoersen zouden doen vermoeden. De
emissiemarkt was zeer levendig. De koersen
van aandeelen stegen na een inzinking in de
zomermaanden, nog verder, terwijl de beleg-
gingsmarkt vrijwel onveranderd bleef. On
danks de belastingverlaging was de opbrengst
der rijksmiddelen slechts weinig minder dan
in 1927 en overtrof de raming met ruim 26
millioen.
Verhooging" der niargarineprijzen.
Wij hebben, zegt het „Hbld." reeds eenige
malen melding gemaakt van een verhooging
die voor de margarineprijzen hier te lande
zou zijn ingevoerd welke geruchten van be
voegde zijde werden tegengesproken, waarop
wij wel moesten aannemen, dat de geruchten
ongegrond waren.
Intusschen ontvangen wij thans van ver
schillende kanten nieuwe inlichtingen, die
ons de overtuiging geven, dat de margarine
engros-prijzen wel degelijk zijn verhoogd.
Deze verhooging geldt niet voor de bekende
standaard-merken, maar voor de zgn. blinde
merken, dat zijn de goedkoope soorten.
Tot nu toe werd betaald 46 per 100 K.G.,
terwijl die prijs sedert 14 Maart is gebracht
op f 54 per 100 K.G., een verhooging dus van
8 cent per K.G..
Doze prijsverhooging, welke aan de Mar
garine Unie moet worden betaald, heeft tot
nu toe nog geen verhooging van de klein
handelsprijzen tengevolge gehad. Zeer waar
schijnlijk zal het hiertoe echter wel komen.
Van de beleende goedkoope merken wordt
in ons land veel verbruikt. Zijn de inlichtin
gen aan het blad juist, dan wordt hier in de
fabrieken der Unie per week ea. 1100 ton
margarine voor binnenlandsch verbruik ver
vaardigd, waarvan 800 A 900 ton op rekening
der zgn. blinde, dus goedkoope, merken ko
men, voor welke de prijsverhooging geldt.
VLISSINGEN, 29 MAART.
Financieele verhouding tusschen rijk
en gemeenten.
In het wetsontwerp tot herziening van de
financieele verhouding tusschen het rijk en
de gemeenten, is een regeling getroffen hoe
groot het bedrag zal zijn dat de gemeenten
uit het te vormen „Gemeentefonds" zullen
ontvangen.
De regeering heeft daaromtrent berekenin
gen laten maken, waarvan de resultaten,
zooals de regeering zelf opmerkt, onder eenig
voorbehoud moeten worden aanvaard.
De eerste kolom geeft aan het bedrag dat
de gemeenten uit het Gemeentefonds zullen
ontvangen, terwijl de tweede kolom aangeeft
wat thans ingevolge de wet van 1847 wordt
uitgekeerd
Vlissingen 283.351 71.341
Middelburg 283.730 63.128
Souburg 35.911 6.345
Ritthem 3.846 1.591
Biggekerke 4.554 1.869
Westkapelle 6.350 5.655
Domburg 11.605 2.773
Zoutelande 2.959 1.686
Koudekerke 16.269 5.336
Goes 85.316 18.726
Ter Neuzen 93.225 16.408
Zierikzee 50.823 17.395
Breskens 9.771 4.377
Zeehwsch Technisch Instituut.
Gisteren werd in hotel Centraal te Goes
de algemeene vergadering gehouden van den
cursus vopr waterbouwkundig opzichter te
Goes.
In zijn openingsrede memoreerde de voor
zitter, de heer W. H. J. van der Hooft, direc
teur der Zeeuwsche Betonmaatschappij te
Kloetinge, dat wegens ruimeren opzet der
organisatie voortaan de naam Zeeuwsch
Technisch Instituut gevoerd zal worden dat
in 1928 wegens vertrek,van den heer C. W.
Heule naar Oosterbeek in diens plaats als
leeraar optrad de keer <C- Baggerman, tech
nisch ambtenaar van den rijkswaterstaat te
Vlissingen dat met ingang van 1 Februari
1929 tot tijdelijk leeraar in de bouwkunde
werd benoemd de heer P. Wilschut te Goes
dat in 1928 door 29 cursisten aan het eind
examen werd deelgenomen, waarvan 27
slaagden, die thans alle als opzichter ge
plaatst zijn.
Voor den nieuwen cursus hebben zich in
1928 weer voldoende candidaten aangemeld.
Door leerlingen uit alle deelen der provincie
worden thans de lessen gevolgd.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat in 1928 de volgende excursies zijn
gehouden
lo. Naar de havenwerken An Rotterdam
2o. Een tweedaagsche reis naar België, vnl.
ter bezichtiging der steengroeven te Lessines
en Quenast onder leiding van den heer Jac.
de Dreu te Goes
3o. Een driedaagsche studiereis van de
leeraren naar de Zuiderzeewerken, waarbij
de volle medewerking van den dienst van de
Z.Z.W. werd geroten
4o. Eenige kleinere excursies in de provin
cie.
Op ruime schaal zijn inlichtingen inge
wonnen, betreffende oud-cursisten en werden
gunstige informaties verkregen, zoodat het
onderwijs blijkbaar in de juiste richting ge
geven wordt. Ook hieraan is w'el te danken
de vlotte plaatsing der Afgestudeerden, bene
vens het feit, dat vele der oud-cursisten snel
promotie maken.
Talrijke tevredenheidsbetuigingen mocht 't
bestuur ontvangen.
Het aantal cursisten maakte het mogelijk
de leerlingen te splitsen in groepen met
theoretische voor-opleiding (HJ3.S.t Mulo,
enz.) en leerlingen met meer practische
voor-opleiding (ambachtsschool enz.)
In 1928 werd de bibliotheek, benevens de
bouwmaterialen-collectie, aanmerkelijk uit
gebreid, terwijl tevens voor het onderwijs in
landmeten en waterpassen weer eenige in
strumenten werden aangeschaft.
Uit het verslag van den penningmeester
bleek, dat het jaar 1928 financieel niet voor-
deelig sloot. De kosten voor eindexamen en
excursies, benevens de uitbreiding van het
aantal lesuren voor een.der gToepen met 50
waartegenover geen verhooging van het
lesgeld werd gesteld, hadden een achteruit
gang der kasmiddelen tengevolge. Tot ver
sterking van het reservefonds kon dan ook
niet worden overgegaan. Waar zonder sub
sidie wordt gewerkt, is een uiterst zuinig be
heer noodig, hoewel momenteel de toestand
iets gunstiger is.
De penningmeester spreekt de hoop uit.
dat in 1929 het studiefonds toereikend zal
worden om een studiebeurs beschikbaar te
kunnen stellen.
De wenschelijkheid werd nog besproken
van instelling van een spppletiecursus voor
gewapend beton (ontwerpen en berekenin
gen).
Er wordt besloten nieuwe leerlingen toe te
laten per 7 September 1929, terwijl er naar
gestreefd zal worderr, dat voortaan ieder jaar
examen kan worden afgenomen.
De Coöperatieve Suikerfabriek „Zeeland".
Het bestuur der Coöperatieve Suikerfa
briek „Zeeland" heeft i.z. de gehouden le
denvergadering nog een communiqué ver
strekt, dat wij hier laten volgen
De Woensdag gehouden algemeene verga
dering van leden der Coöperatieve Suiker
fabriek „Zeeland" G. A. te Bergen op Zoom,
onder voorzitterschap .van den heer Jac.
Welleman, burgemeester, was zeer druk be
zocht van de ruim 1800 leden waren er on
geveer 600 aanwezig.
Na eén rustige en zakelijke discussie werd
met algemeene stemmen besloten de dit jaar
door de leden te leveren bieten aan de
coöperatieve Suikerfabriek en raffinaderij
„Dinteloord" te verkoopen tegen 3 boven
den prijs, welke Dinteloord a.s. campagne
aan haar leden zal uitbetalen.
Het gevolg hiervan is, dat de coöperatieve
beetwortelsuikerfabriek „Zeeland" te Bergen
op Zoom dit jaar zeer waarschijnlijk niet in
werking zal worden gesteld.
Een jubileum-
Op Maandag 1 April a.s. hoopt de heer R.
Zuidema, directeur-hoofdredacteur van „De
Zeeuw"» den dag te herdenken, dat h(j 25
jaar geleden bij dc Chr. pers een functie aan
vaardde.
Van 1 April 1904 tot 1 Januari 1911 was de
heer Zuidema werkzaam bij „de Veluwsche
bladen", te Ermelo en van 1 Januari 1911 tot
1 April 1920 bfj „De Vrije Westfries", te Enk
huizen. Op laatstgenoemden datum aan
vaardde hij de hoofdredactie van de „Nieuwe
Leidsche Courant", in welke functie hij tot
1 September 1926 arbeidde. Toen ving hij zijn
arbeid bij „De Zeeuw" aan.
Cabaret Momfcpole.
Voor de Paaschdagen is het duo Jack
Weston en Elisa Sereno geëngageerd, die ook
Zaterdag reeds zullen optreden.
In achterstaande advertentie worden na
dere bijzonderheden medegedeeld.
Rechterlijke macht.
Bij Kon. besluit is benoemd tot ambtenaar
van het O.M. bij de kantongerechten te Arn
hem, Wageningen, Nijmegen, Doesburg en
Terborg, ter standplaats Arnhem mr. P. P.
H. Nooren, thans in gelijke betrekking bij de
kantongerechten te Bergen op Zoom, Tholen
en Zierikzee, ter standplaats Bergen op
Zoem tot ambtenaar van het O.M. bij de
kantongerechten te Bergen op Zoom; Tholen
en Zierikzee, ter standplaats Bergen op Zoom
jhr. mr» H. T. G. Verspyck, waarnemend
ambtenaar van het O. M. bij de kantongerech
ten, ter standplaats 's-Gravenhage.
SOUBURG.
Woensdagavond was wederom, zooals voor
gaande jaren, in de gemeente-bewaarschool
voor ouders en belangstellenden gelegenheid
een kijkje te nemen naar het een en ander
wat door de kleine peuters in het afgeloopen
jaar zooal vervaardigd was. Een. tentoonstel
ling in het klein, maar daarom niet minder
bezienswaardig, in aanmerking genomen dat
de 1200 stuks fröbelwerk door zulke jonge
handjes vervaardigd waren. Koralen roosjes,
matjes, sterren, mandjes, boodschaptaschjes,
portretlijstjes, boekenleggers, zeer fraaie
bloknotes enz., alles zag er netjes afgewerkt
uit en getuigde van de moeite en het geduld
van de onderwijzeres mej. Heersma- en haar
helpsters, die met voldoening op zulk een
verzameling kinderkunstwerk kunnen neer
zien, want hoe eenvoudig een en ander er
ook schijnbaar uitziet, door kinderen van 3
en 4 jaar vervaardigd, worden het kunst
werkjes. Gemiddeld bezoeken een 80 kinde
ren de bewaarschool. Met den strengen win
ter dien wij achter den rug hebben was dit
natuurlijk heel wat minder. Een 58-tal leer
lingen verlaten de school om op de lagere
scholen toegelaten te worden. Er is dus weer
plaats open voor nieuwe kinderen, die onge
twijfeld weer spoedig de opengevallen plaat
sen zullen bezetten.
Onder groote belangstelling, de zaal Re-
hoboth" was overvol, werd Woensdagavond
een uitvoering gegeven door de afdeelin^s
Kinderkoor van de zangvereeniging' „Soli
Deo Gloria" alhier. In aanmerking genomen
dat het hier kinderen waren die zongen, mo
gen we gerust zeggen dat er mooi gezongen
werd. Heel lief klonk bijv. „Bethlehem" van
H. van Eijk en Het Angelus van Cath. van
Rennes, zoomede „Goemorgen" van J Worp.
De aanwezigen lieten het dan ook niet aan
applaus ontbreken. De uitvoering mag uit
stekend geslaagd heeten. De fraai bloeiende
azalia's, den heer De Ru, directeur der ver-
eeniging, aangeboden, waren de tolk dei-
dankbaarheid voor de moeite die hij zich
steeds getroost om zijn jonge zangers en
zangeresjes zoover te brengen. De zangspelen
onder leiding van mej. Van Oorschot werden
keurig uitgevoerd en oogstten grooten bijval,
evenals de Chineesehe gymnastiek en een
Pantomine voor jongens, waar hartelijk om
gelachen werd. Mej. Van Oorschot werd een
souvenir aangeboden onder applaus dér aan
wezigen.
Heden behaalde de heer L. Minderhoud Jz.
alhier het diploma aan de Slagersvakschool
te "Utrecht. Dit is een der eersten uit Wal
cheren, die dit diploma verkreeg.
Gedurende de Paaschdagen wordt in de
concertzaal „de Zwaan" door de pluimvee-
en konijnen-vereeniging „Samenwerking be
vordert Welvaart" een tentoonstelling ge
houden.
Men zie de in dit nummer voorkomende
advertentie.
Gevonden voorwerpen.
Zilveren knipbeurs bij De Bree, Tuindorp
D 45.
BIGGEKERKE.
In de gisterenavond gehouden vergadering
van de afdeeling Biggekerke van de vereeni-
gir.g Rijwielpad Walcheren bracht de secre
taris verslag uit, waaruit bleek, dat de af
deeling met 22 leden is vooruitgegaan en
tnans 45 leden telt. Gewezen werd op de
goede verbetering van het pad bij Groot-
Valkenisse, dat thans uitstekend in orde is
gemaakt.
De aftredende bestuurleden L. Simonse en
I. A. de Moor werden herkozen, terwijl de
laatste wederom werd aangewezen tot lid
van het hoofdbestuur voor 1929.
Nadat nog enkele besprekingen het pad
betreffende werden gehouden, sloot de voor
zitter de niet druk bezochte vergadering.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
Ds. A. de Joodc t
Te Nieuw Helvoet is plotseling overleden
ds. A. de Joode, emer. Ned. Herv. predikant.
De volgende maand zou hij 83 jaar geworden
zijn.
De overledene is zijn herderlijke loopbaan
op 14 Januari 1872 begonnen toen hij te Bak-'
keveen (Fr.) in het predikambt werd be
vestigd. Hy diende o.a. de gemeente Eikerzee.
Tot onderwijzer aan de Wilhelminaschool
te Hilversum is benoemd de heer D. Ie Coq
te Zoutelande.
MARINE EN LEGER
Onderscheidingen.
Bij Kon. besluit is benoemd tot comman
deur in de orde van den Nederlandschen
Leeuw (bij bevordering) de luitenant-gene-'
haar P. J. H. van der Palm, chef van den
generalen staf.
De sergeant^ der mariniers H. Zaalberg
wordt 8 April verplaatst van wachtschip
Willemsoord naar marinekazerneAmsterdam.
Tijdelijk.
Sergeant-machinist J. Leij graaf f op 28
Maart van Z 6 naar „Hertog Hendrik".
Bij Kon. besluit is aan den reserve-eerste-
luitenant der militaire administratie W. L.
Heyboer, van het 14e regiment infanterie, op"
het daartoe door hem gedaan verzoek, een
eervol ontslag als zoodanig verleend uit den
militairen dienst en is aan dén reserve-eerste
luitenant C. J. de Regt van het 14e reg. inf.
eervol ontslag als zoodanig verleend.
Op 4 April a.s. komen bij het 3e en 14^
regiment infanterie de dienstplichtige voor-:
geoefenden lichting 1929 tweede ploeg, die
voor opleiding tot dienstplichtig onderofficier
zijn aangewezen, voor eerst eoefening onder
de wapenen.
Buiten verantwoordelijkheid der redactie
Dc copic wordt niet teruggegeven
ZEEUWSCHE VEREENIGING VOOR
DIALECT-ONDERZOEK.
Mijnheer dc Redacteur,
Gaarne zagen wij het onderstaande in uw
blad opgenomen.
De Zeeuwsche Vereeniging voor Dialect
onderzoek kan over het resultaat van de
door haar rondgezonden en in de Zeeuwsche
bladen gepubliceerde circulaire in meer dan
één opzicht tevreden zijn.
In de eerste plaats steeg het aantal begun
stigers binnen en buiten Zeeland van 3 tofc
19, van wie er verschillende voor meer dan
de minimum-bijdrage 2.50) teekenden.
Onder deze begunstigers zijn ook eenige
professoren het is voorzeker een moreele
steun, liet belang der Dialectvtreeniging ook
van academischen kant erkend te zien.
Het aantal werkende leden nam flink toe
33 personen, in- en buiten Zeeland, voegden
zich als zoodapig bij de Vereeniging, een
mooi aantal, maar.... niet mooi genoeg
Want er zijn gedeelten van Zeeland waar
ondanks de gezonden cii-culaires, zich nie
mand opgaf, en daaronder zijn streken
welke juist in het bijzonder in de Vereeni
ging vertegenwoordigd moesten zyn. We
denken aan de „zak" van Zuid-Beyeland
aan Noord-Beveland, aan iot. Pliilipsland
aan de N.W. kust van Schouwen (Brouwers
haven, Dreischor), aan het land van Axel
aan Westkapelle en Arnemuiden. Ook Goe-
ree en Overflakkee zijn nog te weinig verte»
gemyoordigd.
Komt, gij allen die in genoemde gedeelter
en ook elders, een circulaire hebt ontvangen
of door de bladen met belangstelling kennü
naamt van het doel der Vereeniging, bedenk
U nog eens en geeft U op als Werkend lid
U hebt misschien geaarzeld, meenend da
vee! werk van verzamelen en ppteeken.en var
U zou worden geëischt. Maar ook wanneer L
