500 300 150 100 25 DONDERDAG 3® MAART No. M Jaargang IlilliiiFirn F. lil BS KilOF Ir.. Wilstrnl Si-El. i'lissinjtn. Iilif. 10. Pulitktiiii 11FSF Verfijnt dagelijks, uitgezonderd op Zsndag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen Gegarandeerds oplaag 5150 Ex. EERSTE BLAD BINNENLAND Stads- en Provincienieuws Met de Paaschdagen KEES HELDER VLISSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20 per 3 maanden. Franco door het geheele rijk f 2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove rige landen bij wekelijksche verzending j 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct. ADVERTENTIEPRijSVan 1—5 regels 1.25; iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel.Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuur.Koop enVerkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 15 regels 75 ct, iedere regel meer 15 ct De abonné's in 't bezit eener Polis, zijn GRATIS verze kerd tegen ongelukken voor gulden bij^levens- lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij dood door een ongeluk. gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De politieke partijgroepeering. In „de Standaard", is de partij groepeering In ons land besproken. Het is volkomen juist, betoogt het anti- rev. hoofdorgaan, dab Nederland nagenoeg het eenige land is, waar de staatkundige groepeering anders wordt gevormd dan naar de onderscheiding in meer of mindere ge avanceerdheid. Nagenoeg het eenige land, want uitzonderingen op den aïgemeenen re gel vindt men ook elders. Zoo heeft Duitsch land zijn Centrum-partij, omvattende de R.-Kath. afgevaardigden, in den Rijksdag en in verschillende parL.nenten der onderschei dene landen. En dat niet van vandaag of gister, maar al sinds 1871, Maar het kost geen moeite om toe te geven dat de uitzonderingen gering in aantal zijn. Na de vraag, waarom dat zoo is, te hebben beantwoord, merkt het blad o.m. op En op grond van een geheel andere histo rische ontwikkeling en in verband met de sterk afwijkende geestelijke statuur bewijst men dus niets wanneer men aanvoert, dat in Engeland geloovige katholieken en protestan ten toch maar lid zijn van de Labourpartij I Wie niet voldoende onderscheidt, vervalt altijd in conclusies, die den toets van nader onderzoek niet kunnen doorstaan. In de practijk van het leven komt het so cialisme ten onzent, en in het algemeen op het geheele continent van Europa waar de grondgedachten der Fransche revolutie zooveel sterker invloed oefenden dan in En geland meestal op voor opvattingen, die ln Christelijken kring veroordeeld worden en stelt het zich als partij veelal tegenover wen- 6chen, die daar in het hart leven. Dat komt uit in de geheele levenshouding, maar ook op ander terrein. En daarom is er een klove, die niet te overbruggen valt. Daarbij komt nu nog, dat het beroep op de gebruikelijke verdeeling in conservatieven en democraten allerminst leidt tot de conclusie, dat de arbeiders zich bij de S.D.A.P. hebben te voegen. Die onderscheiding tusschen be houdenden en vooruitstrevenden is een ter minologie die stamt uit den tijd toen er nog geen S.DA.P. was. De conservatieven van voorheen waren evenmin als de democraten een klassepartij. Beiden hadden zij het heele volk op het oog, al wilde de eene groep wat harder loopen dan de andere. Maar de S.D. AP. beoogt een scheidingslijn, die met de evengenoemde niets heeft uit te staan. Zij streeft er naar om aan de eene zijde al de arbeiders te groepeeren, en aan den anderen kant komen dan de „burgerlijken" al of niet één. De ervaring leert hier te lande, dat ten slotte de drie Christelijke partijen niet alleen wat de diepere levensbeginselen aangaat el kaar telkens naderen, maar dat zij ook in haar wenschén op zakelijk terrein meer aan rakingspunten hebben dan welke andere groepeering ook. Natuurlijk cijferen we daarmee de verschil len niet weg. En ook ontkennen we niet, dat de wenschen van de samenstellende deelen in elk der partijen wel eens uiteenloopen. De toestand in Indië. De luitenant-generaal b.d., H. N. A. Swart, oud vice-president van den Raad van Ned.- Indië en een der beste kenners van dat land, is na eenige jaren verblijf in Nederland weer naar Indië gegaan om onderscheidene toe standen zelf te onderzoeken. Zijn bevindin gen deelt hij thans onopgesmukt en naar eenvoudigen trant mede in het „Handels blad". Wij ontleenen daaraan het volgen de „In verschillende streken en bijzonder lijk in en om de grootere centra bleek mij de algemeene sfeer van goede verstandhouding, die zoo langen tijd tusschen blank en bruin heeft geheerscht, ernstig verstoord. Het bleek mij, dat zelfs de beste verstandhouding op den duur niet bestand is geweest tegen ja renlange pogingen van de buitenwacht en van déloyale elementen om die verstandhou ding tusschen „overheerschte" en „overheer- scher" voor te stellen. Het bleek mij ook, naarmate mijn inlichtingen talrijker en ver trouwelijker werden, dat hier slechts, voor een te verwaarloozen deel sprake kon zijn van een door de tijden gegroeid verzet van het eene ras tegen het andere. Integendeel, de ontwikkelingsgang van Indië gaf tot voor luttele jaren een geheel ander beeld te zien, namelijk een met de jaren groeiende appre ciatie tusschen blank en bruin. De verwijdering sproot, waaraan ik trou wens nimmer heb getwijfeld, uit andere oor zaken. Het socialisme en het anarchisme in ons oude werelddeel hebben hun oorspronke lijk en groot sucoes tz danken gehad aan be staande gerechtvaaardigde ontevredenheid. Dat nu nationalisme en communisme zich in Ned.-Indië niet dan langzaam hebben vermogen te ontwikkelen, moet m.i. ver klaard worden uit de omstandigheid, dat de inlandschc millioenenmassa's over het geheel genomen met ons gezag tevreden waren. Waren wij inderdaad de „overheerschers", zooals men ons pleegt af te schildereu, dan stond nu reeds lang het tropische deel van ons imperium in vuur en vlam. Wanneer dan ook van een langzamen groei van nationalisme en communisme in Indië gesproken kan worden een groei waarvan het tempo zich in de laatste jaren weliswaar aanmerkelijk heeft versneld dan dient men de oorzaken daan'an niet te zoeken in vage verklaringen omtrent het ontwakende Oosten, doch veeleer in dat wat van buitenaf werd gedaan of nagelaten." Monument Nederlandsch reddingwezen. In Den Helder is een vergadering gehou den van het verleden jaar opgerichte comité om een monument voor het reddingwezen aan de Nederlandsche kust. Als voorzitter van het comité treedt thans op de burge meester van den Helder, de heer W. F. G. L. Driessen. Weliswaar zijn de eerbewijzen aan wijlen Doms Rijkers gebracht aanleiding geweest tot het ontstaan der plannen, maar daar Nederland langs zijn uitgestrekte kusten een geheel leger van dappere mannen bezit, meende men, dat een huldiging van deze mannen gezamenlijk door het Nederlandsche volk als een nationale, een eerezaak, zou worden opgevat. Bovendien was het de be doeling ook de langs de kust cpereerende, uitstekende geoutilleerde reddingmaatschap pijen, nl. de Noord- en Zuid-Hollandsche en de Zuid-Hollandsche Maatschappijen tot redding van.,schipbreukelingen, in eèn derge lijke hulde begrepen te doen zijn. Nederland is in dit opzicht bij andere landen achter. Niet alleen in ons land, ook in het buiten land, waar, met medewerking van Neder landsche gezanten en consuls, comité's ter inzameling worden opgericht, heeft het denkbeeld sympathie ontmoet. Thans vestigt het comité nogmaals de aan dacht op zijn streven. Wil men een waardig monument stichten, dan is er veel geld noodig. Het comité tracht daarom te komen tot de stichting van plaatselijke comité's. Het adres van den secretaris is L. Bandsma, Sin gel 28, Den Helder, van den pennningmees- ter Bernh. Meijer, Kanaalweg 97, postgiro nummer 94719. De speelplaatsen van het groote stadskind. Amsterdam staat ln ons land aan het hoofd wat de speelterreinen voor de schoolplichtige jeugd betreft. Op het oogenblik telt de stad 27 kinderspeeltuinen en men hoopt er spoe dig nog verscheidene bij te krijgen. Het verkeer wordt steeds intensiever, zoo dat het voor de kinderen onmogelijk is op straat een plekje te vinden, waar zij rustig kunnen spelen. Vandaar dat deze kinder speelplaatsen in een groote behoefte voorzien. Op het nationaal congres voor speeltuin verenigingen, dat dazer dagen te Amsterdam gehouden werd, zeide de voorzitter van de Amsterdamsche speeltuinvereniging, dat er, behalve de' 27 bestaande terreinen, nog ruim dertig nieuwe tuinen in de hoofdstad zullen moeten worden aangelegd, wat Amsterdam een bedrag van V/2 millioen gulden zal kos ten. Als een sprekend bewijs, dat de jeugd liefde heeft voor haar speelterrein vertelde spreker, dat vóór eenige jaren in Amsterdam om be- zuinigingsrden de bewaking der parken en plantsoenen werd ingetrokken. Het gevolg was, dat veel in onze plantsoenen werd ver nield. Slechts de beplantingen rond de speel tuinen werden ongemoeid gelaten en toen in arren moede de overheid besloot de bewaking weer in te stellen, heeft zij dat voor de be plantingen om de tuinen nagelaten.... tot op den huldigen dag en met gunstig gevolg. Scheepsbouw. De Java-China-Japan-lijn heeft aan de Ned. Scheepsbouw-Maatschappij te Amster dam den bouw opgedragen van twee motor schepen elk groot 9000 ton. De hoofdafmetingen zijn lengte over alles 458 voetlengte tusschen de loodlijnen 440 voetbreedte 62 voetholte in de zijde 38 voet 6 duimdiepgang 29 voet 3 duün draagvermogen 9000 ton van 16.000 K.G. De machine-installaties, die gemaakt wor den bij Werkspoor te Amsterdam, zullen de schepen een snelheid geven van 13 y2 mijl. Een conflict aan de Philips Glasfabriek te Eindhoven In de laatste maanden heerscht er onder het blazerspersoneel der Philips glasfabriek groote ontstemming over het blazerswerk, zoo schrijft „de Volkskrant". Naar het blad verneemt heeft te Eindhoven een gecombineerde hoofd- en afdeelingsbe- sturenvergadering plaats gehad. Besloten werd een brief aan de directie te zenden waarin haar op den ernst der situatie wordt gewezen en waarin om een bespreking wordt gevraagd, teneinde opheffing der grieven te krijgen. VLISSINGEN, 28 MAART. Bezoek minister Lambooy Heden heeft de minister van defensie, de heer Lambooy, vergezeld van den inspecteur- generaal van het loodswezen, een bezoek gebracht aan het loodswezen alhier. De mi nister is met het loodstransportvaartuig „Coertzen" weer van hier vertrokken. C. K. W. O. Gisterenavond hield de Chr. vereeniging voor Kunst, Wetenschap en Ontwikkeling een comité-vergadering, waarin besproken werd het programma voor het aa. winter seizoen. Voorloopig werd dit als volgt vast gesteld. In de maand September zal getracht worden een stedenavond, met uitzending via Huizen, te organisecren, in October zal een filmavond gegeven worden, met zoo mogelijk „de Eeuwige stilte", in November een Hulle- broeck-avond, December of Januari een le zing van ds. Hartog, Februari de feestavond Maart Bunyan-avond met als spreker ds. Barky Wolf en April een declamatie-avond Gedurende de kermisweek zullen drie anti kermisavonden georganiseerd worden. In beginsel werd besloten over te gaan tot de oprichting van een sportclub. De dessah. Concertgebouw. De voorzitter van A.G.O. heeft met een hartelijk woord van welkom den heer Dom van Bombeek ingeleid, die zich geheel belan geloos had bereid verklaard over bovenstaand onderwerp te spreken. De spreker ving zijn lezing aan met de opmerking, dat, hoewel de Javaansche dessah zich het best liet ver talen door dorp of gemeente, men daaraan toch niet de geijkte Nederlandsche beteeke- nis mocht toekennen .Men kon „dessah" het best omschrijven als een vereeniging van menschen, die tot eenzelfde complex behoor den. Spreker meende drie stadia te moeten onderscheiden, waarvan het eerste den patri archalen vorm droeg, terwijl daarna de stam men zich vrijwillig opdrongen, tot staatjes vereenigden, wat uit economische redenen wel verklaarbaar is. Was dit stadium door- loopen, dan kreeg men een maatschappelijke en staatkundige organisatie. In den breede ging de spreker de afgrenzing en afpaling na en wees er op, dat, wanneer iemand grond ontginnen moest op gebied van een anderen stam, deze daarvoor iets moest betalen, niet zoozeer om die schatting dan wel om te too- nen, dat hij grond van een anderen stam be werkte. Spreker schetste den invloed van voor-Indiërs, de Hindoes op de oorspronkelij ke bevolking, welke volksstam die oorspron kelijk aan de kusten gevestigd, zich langza merhand van meer grond meester maakte en op Java ook het kastenstelsel invoerde, waar bij de bevolking in vier klassen werd ver deeld. Dit waren de priesterstand, de kaste van vorst en krijgslieden, die van wat men zou kunnen noemen, de burgers en ten slotte het volk. Door genoemden volksstam werd het bevloeiingssysteem voor den zgn. natten rijstbouw ingevoerd, waarbij spreker erop wees, welke moeilijkheden waren te overwin nen, gezien den topografischen toestand van Indië. Ook behandelde de spreker de titula tuur, die ontleend is aan het meer of minder aantal onderhoorigen, terwijl hij ook het be grip heerendiensten verklaarde en besprak welke eigenaardigheden zich voordoen bij het trouwen van personen uit verschillende stam men en hij ook wees op de eigenaardige be geerte van den inlander, die het als zijn ide aal beschouwt om te sterven als landbouwer. Ook waarschuwde spreker om de woorden dessah en kampong niet met elkaar te ver warren, van welke twee begrippen hij het verschil uitlegde. De heer Van Bombeek behandelde de func tie van dessah-hoofd, die, in zijn functie van vertegenwoordiger van de dessah-bevolking en tegelijkertijd als die van het bestuur van Indië vaak voor eigenaardige moeilijkheden kwam te slaan, waarvan spreker aanhaalde de belasting-regeling. Waar, naar de mee ning van het hoofd de bewoners elkaar on derling beter kenden, liet hij de regeling aan hen over (latjes of stokjes van verschil lende waarde-aanduiding) Hierna kwamen de andere groepen van dessah-bewoners (dessah-bestursleden, grondbezitters en niet- naar het Fotografisch Atelier van BELLAMYPARK 38 voor het maken van Uw portret. ZONDAGS GESLOTEN. J 1ste klasse werk. - Billijke prijzen.- |j J SW* Iets aparts in elk genre -^8© M Si'II!!!il!ili;!ll!Illii!i!ili:ilIli!!:!lllliltlll!ill!lli!l!ll1!ll!!lll!lll(i!!!lil!l[illlil!ili!lli!iiB grondbezitters, die dus op andermans erf wonen) met hun diverse rechten en verplich tingen aan de orde. Een typische uitbeelding van den onderlingen samenhang en steun, die de deelen van den Indischen staat (des sah, district en regentschap) bindt, werd ge geven door de vergelijking hiervan met den bouw eener Indische woning. Ten slotte werd het centrum van het volksleven besproken, dat zeer intensief is, want hoe verschillend van klasse of hoe men de afscheiding ook noemen wil de bevolking ook is, in tijden van nood of gevaar werkt alles eendrachtig samen. Even roerde spreker nog de dessah- feesten aan, waarbij de oorspronkelijke stich ter niet vergeten werd. Hierop volgde een serie lichtbeelden, die ons een kijk gaf op de dessahs met en zonder paalwoningen, op de poorten, die toegang geven tot die menschengemeenschappen, waarvan typische kiekjes een restaurant, een moskee, een Inlandsche school, verschil lende verkoopers werden gegeven. Natuur lijk werden de beelden van rijststampen met de aan den oogst verbonden oogstfeesten niet vergeten, terwijl ook aan ons werden voorge steld verschillende functionarissen. De voorzitter van A.G.O. dankte den heer Van Bombeek voor het gesprokene. In onze Tijdinghal. Heden etaleertn wij nog eenige foto's van het ijs in de Zuiderzee, dat nog steeds een ge vaar blijft opleveren voor de scheepvaart een foto van de leden van den radioraad, ge nomen bij een bezoek aan het radio-station Kootwijkeen serie moe ie foto's van de be grafenis-plechtigheid van den Franschen maarschalk Foch te Parijs. Trekhondenwet, De politie hield dezer dagen in aamenwer king met een dierenarts de jaarlijksche her keuring van trekhonden in deze gemeente. Het bleek dat 19 honden moesten worden af gevoerd, daar deze om verschillende redenen niet meer worden gebruikt. Er zijn nu nog in deze gemeente slechts 26 trekhonden in gebruik. Verleden jaar was dit getal plm. 50. Aan slechts één trekhondenhouder is inge volge de wet, vergunning afgegeven om te zitten op de hondenkar, op grond van zijn gebrekkigen toestand. Aanrijding. Op den Prins Hendrikweg ontstond een aanrijding tusschen twee automobielen. Een dezer auto's was van de buitenhaven komen rijden ongeveer ter hoogte van den Ouden Vlissingschen weg, terwijl de ander van het station kwam. De bestuurder van eerstbe doeld voertuig beweerde den ander niet te hebben zien aankomen. Laatstgenoemde automobiel werd ernstig beschadigd. Besmettelijke ziekten. ïn de week van 17 tot en met 23 Maart werden in onze provincie 8 aangiften gedaan van roodvonk en wel 3 te Goes en 1 in ieder der gemeenten Aardenburg, Ellemeet, Philip pine, Tholen en Wemeldinge en 3 gevallen van diphteritis, nl. 2 te St. Annalanö en 1 te Hontenisse. Scheepvaartberichten. Gisterenmiddag omstreeks 5 uur is het stoomschip „Malines" van de Harwich-lijn, bestemd naar Antwerpen, op de haven alhier gekomen. Met het oog op de mogelijkheid van toenemenden mist werden de 96 passa giers alhier ontscheept, welke passagiers met den mailtrein van hier zijn vertrokken. De „Malines" heeft daarna de reis naar Antwerpen voortgezet. Hierdoor is weer het bewijs geleverd hoe uitnemend onze haven voor aanloophaven geschikt is. Op de haven alhier is gekomen het Engel- sche stoomschip „Everleith" van Mexico, laatst komende van Antwerpen, teneinde al hier een gedeelte van de lading petroleum te lossen. Het van Antwerpen komende en naar Am sterdam bestemde Nederlandsche stoomschip „Jagersfontein" heeft op de Schelde door het onklaar geraken van het ankerspil het bak boordsanker met circa 120 vadem ketting verloren. Het stoomschip zal hier op orders wachten. Het van Antwerpen komende Nederland sche stoomschip „Ternate" is in de nabijheid van Ter Neuzen in aanvaring geweest met het klipperschip „Marinus" uit Papendrechfe. Persoonlijke ongelukken hadden er niet bi} plaats. Begrafenis J. H. Deibel. Gisterenmiddag had op de algemeene be graafplaats te Middelburg de teraardebe stelling plaats van wijlen den heer J. K. Deibel, in leven directeur-hoofdredacteur van de „Midd. Courant". De stoet ging vanaf de woning langs het gebouw der courant naar de begraafplaats. Bij het kantoor, waar het geheele personeel der firma Den Boer, drukkers van de cou rant, een laatste groet aan den overleden® bracht, werd door een der redactieleden, eerst namens hoofdcommissarissen en raad van commissarissen een krans, en daarna namens het personeel van redactie en admi nistratie een palmtak met bloemen op da kist neergelegd. Achter den lijkwagen volgde een rijtuig met tal van bloemstukken, w.o. van de Nederlandsche dagbladpers, van de locale pers, van de „Nieuwe Rotterdamsche Courant" en van den heer G. W. den Boer, Op de begraafplaats waren zeer vele be langstellenden aanwezig, en behalve perso nen, die in een of andere functie met ds courant te maken hadden, werden o.a. opge- merkt de burgemeester en secretaris vaa Middelburg, de burgemeester van Vlissingen, de voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken en meerdere andere autori teiten. Nadat de kist ln de groeve was neergela ten, trad de heer dr. H. van der Kamp, se cretaris van hoofdcommissarissen naar vo ren, cm namens deze, namens den raad vaa commissarissen, en tevens namens het per soneel van redactie en administratie enkel® woorden aan den overledene te wijden. Spreker wees er op hoe de heer Deibel tot het laatst toe met onverflauwde opgewekt- held zijn werk deed en zijn vermoedelijk lij den voorbeeldig heeft gedragen.Spreker wees er op hoe de overledene zijn journalistentaak en de vrijheid van de pers hoog hield, en schetste hem als een gevoelvol mensch. Zijn hoofdartikelen werden tot over de grenzen der provincie gewaardeerd. Spreker besloot met enkele woorden van troost tot de een zaam achterblijvende echtgenoote en zuster met de verzekering, dat de overledene en zijn arbeid in dankbare herinnering zullen achterblijven. Namens den Nederlandschen Journalisten kring bracht de heer J. P. Ph. Doorenbos de deelneming over aan de nabestaanden en vooral aan mevrouw Deibel, die zooveel in den overledene verliest. Maar dit doet ook de geheele Nederlandsche journalistiek, die een harer beste vertegenwoordigers zag weggaan. Moge, aldus spreker, de wetenschap, dat de nagedachtenis van den overledene bij den Kring steeds in eere zal worden gehouden, eenige troost kunnen brengen. De heer H. J. G. Hartman sprak als vriend en wees op de groote liefde van den heer Deibel voor zijn werk en ook voor de natuur. De heer H. T. Ltfsen uit Den Haag, zwa ger van den overledene, dankte namens zijn zuster voor de groote belangstelling en voor de gesproken woorden. Hierna verlieten allen den doodenakker, overtuigd een goed mensch aan den schoot der aarde te hebben toevertrouwd. Coöperatieve melkinrichting en zuivel fabriek „Walcheren". In de sociëteit „St. Joris" te Middelburg is de algemeene vergadering gehouden van de Coöperatieve Melkinrichting en Zuivelfa briek „Walcheren", onder voorzitterschap van den heer A. de Visser te Oost-Souburg. In zijn openingswoord heette de voorzitter de talrijke aanwezigen hartelijk welkom en verheugde zich erover, dat de werking van de coöperatie in het afgeloopen jaar tot te vredenheid stemt. Van de schuldleeningen werd 18.000 afgelost, terwijl uit het den leden in druk toegezonden jaarverslag blijkt dat 12.034.30 is afgeschreven op de gebou wen en inventaris en een bedrag van 994.17 werd bijgeschreven op het reservefonds en ledenkapitaal. De vergadering had een vlug verloop en er heerschte een aangename stemming. De rekening en verantwoording over 1928 en de balans per 1 Januari 1929 werden goedgekeurd. Besloten werd de ver goeding voor vroege leverantie af te schaffen zoodat met ingang van 1 Mei a.s. voor alle leden dezelfde prijs geldt. Een voorstel om het inleggeld per koe bij toetreding als lid te verlagen vond geen voldoenden steun, wijl men van meening was, dat dit bedrag geen bezwaar kon zijn en het ook niet billijk was tegenover de oude leden, daar deze bij toe-

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1929 | | pagina 1