1000 500 300 150 100 25 26 JANUARI No. 23 ©Te Jaargang 1929 jtfircfimil, HI IE IE1IE Ir.. Walstrul58 E1. Ilissinien.lilil. II. PislitkniU Verschijnt degelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen ^garandeerde oplaag 5100 Ex. EERSTE BLAD BINNENLAND Bij Scheren PUROL LISSINGSCHE COURANT .BONNEMENTSPRIJS: VoorVlissingenende gemeenten op Walcheren ƒ2.20 per 3 maanden, ranco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschiand en Frankrijk 3.80. Voor de ove- ige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct. ADVERTENTIEPRIJS: Van 1-5 regels ƒ1.25; iedere regel meer 25 cent Bij abonnement speciale prijzen. Reclames 50 ct p. regel.Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuur,Koop en Verkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 15 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct De abonné's in 't bezit eener l'olis, zijn GRATIS verze ild tegen ongelukken voor gulden bjj levens lange ongeschikt heid tot werken. gulden bij door een ongeluk. dood gulden bij verlies van een hand, voet of oog. gulden bij verlies van een duim gulden bij verlies van een wijsvinger gulden bij verlies van eiken anderen vinger. Uit nummer bestaat uit 2 bladen. Ter gelegenheid van de her denking van Mijn 50-jarig verblijf in ons Vaderland ontving Ik zoo ontelbare blijken van liefde en toewijding in woord en daad, dat het Mij onmogelijk is alle Mijne landgenooten te bereiken om hun Mijne erkentelijkheid persoonlijk tc betuigen. Daarom wensch Ik op deze wijze hun, die hier te Lande, in de Overzeesche Gewesten en in den Vreemde, hoe dan ook, er toe bij droegen deze herinneringsdagen voor Mij zóó schoon en gelukkig te maken, Mijnen diepgevoelden, innigen dank uit te spreken. De indrukken van dit feest, Mij door ons Volk bereid, staan diep in Mijn hart gegrift. EMMA. Nederland en België. Een der redacteuren van „het Vad." die op het oogenblik in België reist, meldt ons het volgende Uit gesprekken met en mededeelingen van ambtenaren en politici blijkt, dat het Neder- landsche voorstel, waarover de nieuwe Bel gische nota handelt op zeer essentieele pun ten afwijkt van het bekende plan van Ko nijnenburg, op den grondslag waarvan er verleden jaar gedurende verscheidene maan den officieuze besprekingen hebben plaats gehad. Volgens het nieuwe plan zouden de Rijn- fichepen op de Wester-Sohelde bij Bath toch nog denzelfden weg moeten volgen als de zeeschepen, wat, naar Belgische opvatting een zeer ernstig bezwaar is, dat in het plan van Konijnenberg werd opgeheven. Ook de verklaring van den vaarweg In het Hellegat,^dat een belangrijk onderdeel vormde van het plan van Konijnenberg, wordt in de officieele voorstellen gemist. De Belgische nota handelt hoofdzakelijk over deze twee punten. Scheepvaartinspectie. Bij Kon. besluit zijn, met ingang van 20 Januari, bij de scheepvaartinspectie be noemd tot adjunct-inspecteur H. K. Wet e- laar, te 's-Gravenhage, en C. Oud, te IJmui- den, beiden thans onderinspecteur voor de scheepvaart, en tot expert A. L. Meyneke, te 's-Gravenhage, thans technisch scheepsbouw kundig ambtenaar by de scheepvaartinspec tie. Wijziging van het motor- en rywielreglement. Staatsblad 493 bevat een Koninklijk be sluit van 21 December tot wijziging van het motor- en rijwielreglemcnt. Behalve enkele ondergeschikte wijzigingen vraagt daarin vooral de nieuwe bepaling de aandacht, dat het verbod van rijden onder toezicht in de bebouwde kom eener gemeente wordt opgeheven. Tot nu toe was nl. het besturen van een motorrijtuig onder onmiddellijk toezicht al leen toegestaan indien buiten de bebouwde kom eener gemeente werd gereden, hetgeen dus beteekende dat zij die zich voor het rij bewijs-examen moesten oefenen, geen gele genheid hadden om practisch met het ver keer in de steden kennis te maken. Daaraan ia thans door bedoelde wijziging een eind ge maakt, aangezien de beperking tot het rijden onder toezicht buiten de bebouwde kom thans is vervallen. Zij, die zich dus in het automobielrijden willen bekwamen, behoeven daartoe* niet meer de buitenwegen op te zoeken. Gedenkteeken voor de helden der zee. Onder voorzitterschap van den heer T. Jas. heeft zich te Hoek van Holland een comité gevormd, dat zich ten doel stelt gelden in te *amelen, ten einde een gedenkteeken op te richten als blijvend aandenken aan de bij het vergaan der stoomreddingbooten omge komen bemanningen. Dr. Willem Royaards t Dr. Willem Royaards, van wiens overlijden wy gisteren melding maakten, werd 21 Ja nuari 18G7 te Amsterdam geboren. Hij was aanvankelijk bestemd om zee-officier te wor den, maar verliet spoedig de kweekschool om zich aan de kunst te gaan wijden. Nadat hij korten tijd te Amsterdam de tooneelschooi had bezocht, kreeg hij in 1887 een engage ment by Charles de la Mar in den Tivoli- schouwburg in de Nes. Daarna kwam hy by het Nederlandsch Tooneel en hy slaagde er in, in het buiten land op te treden. Toen ving de periode van de voordrachten aan, waarmee Royaards zijn naam voor goeü vestigde. Een engagement bij den Duitschen too- neelleider Max Reinhardt te Berlijn gaf hem de impuls te trachten ook 'a Nederland een moderne tooneelgroep op te richten. In den zomer van 1908 stichtte hy „Hei Tooneel" dat tegen het einde van den oor log de reputatie genoot van het artistiekste tooneel in Nederland. Mc den vrede kwamen er groote moeilijkheden voor het gezelschap en de bespeling van den 'Amsterdamschen stadsschouwburg liep op een fiasco uit. Royaards trok zich spoedig daarna uit de tooneelwereld terug. Nog slechts enkele malen is hy als los-vast speler opgetreden. Met dr. Willem Royaards is een onzer be kwaamste tooneelspelers en regisseurs heen gegaan, de man, die zich byzonder verdien- stelyk heeft gemaakt door zyn Vondel- en Shakespeare-opvoeringen, door de wijze, waarop hy deze opnieuw ensceneerde en tot uitvoering bracht. Hy v/as soms een geweldenaar, maar die hechte eenheid bracht in het gezelschap, waarvan hy de leider was, vandaar dan ook de bewering, dat hy van zyn acteurs kleine Royaards maakte. Begonnen by het gezelschap van Charles de la Mar leerde hy het melodrama kennen het breede spel, dat niet naliet van gunsti- gen invloed te zyn op zyn later werk. In 1920 werd zijn gezelschap in dat van het Nederlandsche Tooneel opgenomen, van welk gezelschap hy directeur en leider werd. Zyn verdienste voor het ^.ederlandsche tooneel werd ook officieel erkend door zyn benoeming tot doctor in de letterkifnde ho noris causa door den Senaat van de Utrecht- sche Universiteit. Verleden jaar herdacht de thans overledene zyn zestigsten verjaardag. Hij was toen iy- Iende, doch vond nog de kracht om in een van zyn glansrollen „Mercadet" op te treden. Bekend was zijn geweldig geheugen, waar door hy in staat was groote dichtwerken uit het hoofd voor te dragen, met een voordracht, welke zoowel meesterlijk van dictie was, als van het weergaloos zuiver naar voren bren gen van des dichters bedoelingen. Een Engelsch professor in en boven Nederland, In de Transactions van de Norfolk and Norwich Naturalists' Society treft de „N. R. Ct." een artikel aan van den hoogleeraar in de botanie aan de universiteit van Londen, dr. F. W. Oliver, die ons land heeft bezocht om de interessante proeven met het Spar- tina-gras ter vastlegging van modder banken in brak water (met het doel om gemakkeiy- ker en sneller te kunnen overgaan tot land aanwinning) in Zeeland te bestudeeren. Prof. Oliver was by dit bezoek de gast van de hee- xen dr. J. P. Lotsi en dr. J. W. O. Goethart. Aan het bezoek werden studietochten ver bonden naar Noord-Brabant, Gelderland, Overysel, Drente en Friesland. Ook heeft de professor boven ons land gevlogen, om ten slotte door de lucht naar zyn eigen land terug te keeren. Een paar foto's verlevendigen dit aardig geschreven artikel, waarin prof. Oliver het succes kon constateeren van de Spartina- proefnemlng in Het Sloe, en waarin hij met opgetogenheid en waardeering gewaagt van hetgeen hy elders in ons land op botanisch en, in het algemeen, natuurhistorisch gebied mocht aanschouwen. Prof. Oliver heeft hier te lande goed uit zyn oogen gekeken, en hij heeft kunnen waarnemen dat ons volk niet alleen op het gebied van groenten- en plantenkweek be- langryke dingen doet, maar ook dat de na tuurbescherming hier met kracht en enthou siasme wordt uitgeoefend. Over het stads- schoon van Middelburg was prof. Oliver ver rukt. KAMER VAN KOOPHANDEL. De gisterenavond gehouden vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor de Zeeuwsche eilanden in de raadszaal te Middelburg, werd door den voorzitter, den heer C. Boudewijnse geopend met een Nieuw jaarsrede. Spr. meent, dat 1928 in menig opzicht reden tot tevredenheid gaf, al waren er natuurlijk ook teleurstellingen. Dit geldt zoowel voor Nederland in het algemeen als voor het Kamerdistrict in het bijzonder. Ten aanzien van den voornaamsten tak van volkswelvaart in het Kamerdistrict, den landbouw, mag worden gezegd, dat 1928 een goed jaar was. Het weer werkte mede de opbrengst der ge wassen, ook wat de kwaliteit betreft, was goed te noemen en al had men gaarne voor sommige producten de pryzen hooger gezien, waren voor enkele, met name bruine boonen en ajuin, de pryzen hoog. De bieten hadden een hoog suikergehalte en de opbrengst van dit gewas, was op enkele uitzonderingen na goed. Ook voor de aard appelen was het een goed jaar. De tuinbouw neemt nog steeds grooteren omvang aan, hiervoor was evenwel het afgeloopen jaar niet gunstig. De hooioogst was goed. De droge zomer had op de melkproductie een nadeeligen invloed, doch overigens on dervond de rundveehoudery geen tegenspoed. In den toestand van de paardenfokkery is weinig verbetering gekomen, voor de varkens- fokkery was het geen gunstig jaar, de pluim- veehoudery breidt zich gestadig uit en onder vindt steeds meer belangstelling. Omtrent den handel, voor zoover niet be trokken by land- of tuinbouw, valt niet veel van bij zonderen aard te melden, in sommige takken is men tevreden, in andere acht men den zakengang minder gunstig. Wat den kleinhandel betreft, werd van een zijde mede gedeeld, dat voor zaken in huishoudelijke ar tikelen de toestand niet onbevredigend is en voor zaken in consumptieartikelen ongeveer gelijk aan dien in 1927, hoewel veel concur rentie wordt ondervonden van de groote win- kelmaatschappijen. Van een andere zijde werd de toestand minder gunstig geacht, o.a. door toename van het aantal zaken, terwijl de bevolking niet of niet noemenswaard toe neemt. In meer gunsfcigen zin werd gelijk luidend gerapporteerd omtrent zaken in luxe artikelen, gedeelteiyk ook als gevolg van een groot vreemdelingenbezoek. Te Vlissingen werd schade ondervonden door de staking. Omtrent den groothandel in het district beschikt spr. niet over gegevens en wat de Ideinindustrie betreft noemt hy 1928 in het algemeen vry gunstig. Over de bedrijven van middelmatlgen omvang komen gegevens in het jaarverslag. In de grootindustrie was 1928 een buiten gewoon jaar door de staking aan de Schelde, welke meer dan 4 maanden heeft geduurd, schade berokkenend aan velen, behalve aan diegenen, die in de arbeiderswereld leven van het aankweeken van ontevredenheid en van het aanzetten tot strijd. De dageraad voor een bestendigen vrede, ook in dit opzicht, ligt helaas nog in een zeer ver verwyderd ver schiet. Deze maatschappij was in 1928 in het al gemeen voldoende van werk voorzien, doch door de staking ondervond het bedrijf ern stige stagnatie. Afgeleverd werden een motor passagiers- en vrachtschip, een torpedoboot- jager, een motorvrachtschip, een scheeps machine-installatie en een aantal stoom ketels. De getalsterkte van het personeel was op 31 December meer dan 2400. Voor The Vitrite Works te Middelburg was het afgeloopen jaar gunstig, de afzet nam belangrijk toe. Eensdeels was dit een gevolg van toegenomen consumptie, voor een ander deel van byzondere maatregelen, welke wer den getroffen om verloren afzetgebieden ge deeltelijk te herwinnen. Ook hier dreigden een oogenblik moeilykheden en dientengevolge een aanmerkelyke inkrimping van de pro ductie, doch gelukkig behoefden geen ingry- pende maatregelen te worden genomen, zoo dat de productie kon worden opgevoerd en de getalsterkte van het personeel tot boven de 600 op 31 December steeg, In het handelsregister waren op 31 Decem ber 2467 zaken ingeschreven, er werden 2375 inlichtingen uit verstrekt tegen 1835 in 1927, het aantal afgegeven certificaten van oor sprong bedroeg resp. 402 en 373. De havenbeweging te Vlissingen was groo- ter dan in 1927 en in de buitenhaven kwamen 297 schepen bunkeren. De werkzaamheden ter verbetering der buitenhaven werden krachtig voortgezet, de hoofdkademuur kwam gereed en de geheele haven wordt thans op diepte gebracht. De outilleering der haven is in voorbereiding. Het passagiersvervoer naar en van Enge land met de Zeeland was toenemende. Spr, herinnert in dit verband aan het bezoek der Krefelder Handelskamer aan Vlissingen en Middelburg in Mei jl. en aan de pogingen aangewend om een betere treinverbinding te krygen. Thans kan spr. met voldoening mel ding maken van een bericht van de Neder landsche Kamer van Koophandel voor Duitschiand, dat In het a.s. voorjaar een directe treinverbonding Vlissingen—Krefeld— •Industriebezirk zal worden ingevoerd, wat ook voor het Kamerdistrict een welkome ver betering zal zyn. Spr. komt dan op het nog steeds niet bestaan van vooruitzichten, dat ook in de verkeersverbinding van het Kamer- district met België verbetering zal komen. Spr. noemt het vreemd, dat men voor Ant werpen gebruikt maakt van een autobus dienst en dat men per Pullman trein den weg ParysEsschen in 5 uur aflegt, maar dan eerst 5 f2 uur later te Vlissingen kan zijn. Spr. herinnert dan aan de moeilykheden voor bedoelden autobusdienst, die werden op gelost aan andere autobusdiensten en aan den dienst MiddelburgZierikzee, waarvoor men wil trachten te verkrygen dat de reis Vlissingen—Wolphaartsdyksche veer geheel met spoor kan worden afgelegd. Hierover heeft een bespreking met de bootcommissie plaats gehad en het ligt in het voornemen de wenschen aan de directie der Ned. Spoorwe gen kenbaar te maken. Voor de verbindingen over de Wester- Schelde is de ferrybootdienst Vlissingen— Breskens gebleken een groote verbetering te zyn. Vooral wat de tarieven betreft blijven wenschen bestaan. Spr. meent, dat gezegd mag worden, dat de Provinciale Autoriteit aan de verkeersaangelegenheden hare zorgen blyft wyden en juicht de verkeersconferenties toe. Inzake de Kanaalbrug te Middelburg is op een schry ven aan den minister van waterstaat over electrificatie van de brug antwoord ont vangen. dat van electrificatie van deze brug is afgezien, maar dat het in het voornemen ligt, binnen niet te langen tyd de brug door een nieuwe te doen vervangen, waarbij dan op electrische beweging en verlichting zal kunnen worden gerekend. Spr. acht ook voor het district van beteekenis het tot stand ko men Van rivierovergangen ten behoeve van het toenemende autoverkeer met Holland. De goed geslaagde propagandabyeenkomsten werden door den secretaris bygewoond. Ver betering van de veerverbinding ZypeAnna Jacoba blijft de aandacht vragen. De haven te Zijpe is by de regeering een object voor nieuwe plannen geworden en een be zoek heeft spr. en den secretaris overtuigd, dat het plan van de regeering als het meest logische de voorkeur verdient. Het vreemdelingenbezoek aan sommige dee- len van het district was in 1928 weer zeer groot, en gehoopt mag worden, dat het be zoek, dat een aantal buitenlandsche journa listen aan enkele deelen van hst district brachten, op verdere toename van gunstigen invloed zal zijn. Enkele posttarleven werden verlaagd, terwyi op telefoongebied de plannen tot invoering van een gesprekkentarief voor locaal verkeer behooren te worden gememoreerd. Bij de Kamers, op een enkele uitzondering na, heb ben die plannen een slecht onthaal gevonden, en spreker vertrouwt, dat al komt het tot een gesprekkentarief, waardoor aan de populari teit van de telefoon een gevoelige slag wordt toegebracht, althans het voorgestelde tarief geen werkelykheid zal worden. Voor het district is van groote beteekenis, dat in 1928 aan de electrificatie van de zg. noordgroep een begin van uitvoering kon worden gemaakt en dat eindelijk ook die voor de Middengroep werkelykheid zal worden. Hoewel een oogenblik voor de middengroep het gevaar heeft gedreigd, dat zy en dien tengevolge misschien ook de beide andere groepen het slachtoffer zou worden van een oneconomischen opzet, kan nu met voldoening v/orden gememoreerd dat tegen het einde van het jaar in deze aangelegenheid een gunstige wending is gekomen. Spr. wil thans nog enkele beschouwingen van meer algemeenen aard aan het boven staande toevoegen. Het wil hem voorkomen, dat er geen reden Is om over den toestand van handel en in dustrie in ons land te juichen maar dat hier en daar toch weer verbetering viel waar te nemen, niettegenstaande de vele moeilijkhe den, welke vaak ondervonden worden, vooral in de industrie, mag toch met eenige voldoe ning worden geconstateerd. Weliswaar staat by vele arbeidsbeurzen een vry groot aantal werkloozen ingeschreven, ook in gemeenten, waar de bevolking niet steeg, doch het is de vraag of, als men ook over gegevens omtrent de werkloosheid in de jaren vóór den oorlog beschikte, een nauwkeurige vergelyking hier mede wel een belangrijk verschil zou aan- wyzen. Toch zijn er vroeger welvarende in dustrieën geweest, die nog steeds met groote moeilykheden hebben te kampen, o.a. doordat de export van onze producten zich nog voort durend belemmeringen In den weg ziet ge legd. Economische Volkenbond-conferenties hebben nog geen ander practisch resultaat kunnen bereiken dan dat in- en uitvoerver boden, behalve voor enkele artikelen van by- zonderen aard, waarschynhjk zullen worden afgeschaft. Spr. zegt waarschynlijk,omdat de desbetreffende conclusies van den Volken bond nog door meerdere landen moeten wor den geratificeerd. Van groote beteekenis is dit resultaat echter niet, zoolang er nog lan den zyn, die door verhooging van invoerrech ten den import trachten tegen te houden, en het moet, helaas, aldus spr., worden erkend, dat te dezen opzichte het afgeloopen jaar eer géén Pyn en naschrijnen of stukgaan der huid, indien men vóór het inzeepen de baardoppervlakte inwryft met Doos 30, Tube 80 ct. een verslechtering dan een verbetering heeft te zien gegeven. Het is, materialistisch gesproken, begrijpe lijk, dat Amerika, dat de oude wereld niet noodig heeft, de mededinging met zichzelf uitsluit, maar dat de staten van Europa, die elkaar noodig hebben voor afzetgebied, het elkaar lastig maken, moet diep worden be treurd. Dit uit een oogpunt van economie, maar nog meer uit een van vredelievendheid. Bij de actie voor ontwapening en oplossing van geschillen door arbitrage schijnt men een der geweldige bronnen voor geschillen, het economisch egoïsme, niet te kunnen of te willen dichten. Maar economisch egoïsme is eigeniyk een paradox, of het ook welbegrepen eigenbelang is staat nog te bezien. Spr. zou althans in Europa geen land weten aan te wyzen, dat zyn kracht zoekt in bescherming en waar het de industrie in het algemeen zooveel beter gaat dan in Nederland en dat dus in dien zin ons land ten voorbeeld zou kunnen zijn, er zyn nu eenmaal zoovele andere factoren, welke op het al of niet welgaan van een in dustrie van invloed zyn. En is het niet ty peerend, dat een jaar geleden nog aanhangig was het aardewerkwetje, dat werd afgestemd en dat nu in een der K' Tiers van Koop handel de voorzitter in zyn nieuwjaarsrede kon zeggendat de verkoop van tegels en huishoudelijk, maar voornamelijk sanitair aardewerk, een stygende lyn vertoont, en daar 2800 arbeiders of 500 meer dan in 1927 werkzaam waren. Zonder beschermende maat regelen in andere landen zou de afzet onzer producten veel grooter zijn en daarom wil men een z.g. actieve handelspolitiek. Als dit bedoelt actief zyn bij het doen van zaken en zich met kracht en klem beklagen over en verweren tegen onbillijke en onheusche bui tenlandsche maatregelen zou dit natuurlijk slechts kunnen worden toegejuicht, maar wanneer de actieve handelspolitiek zou moe ten zyn het aanbinden van een strijd met repressaillemaatregelen, en dit is toch eigen lijk wat de voorstanders van een actieve han delspolitiek wenschen, dan zou een dergelijke activiteit voor het kleine Nederland, dat be halve voor geld, voor zooveel op het buiten land is aangewezen, wel eens een pijniyke nyptang kunnen worden. Spr. zegt ten slotte, dat het Kamerdistricfc, vooral door zyn hoofdbronnen van bestaan, geen onwelvarend district is. Het moge dan al in den eenen tak van volkswelvaart wat beter zyn dan in een anderen, dooreengeno- men is er, aldus spr.. reden voor tevredenheid. Spr. hoopt dat van 1929 dit ook zal kunnen worden getuigd, en wenscht allen, particulier zoowel als in zaken, in het nieuw ingetreden jaar toe, dat het hun wèl moge gaan. De leden gaven blyk van instemming met het gesprokene. De heer M. Laerr.oes meende namens alle lc-den te spreken als hij den voorzitter dank bracht voor het volledige overzicht over het afgeloopen jaar. Spr. zou niet weten, wat hij daar nog aan toe te voegen heeft. Alleen wil spr. den wensch uitspreken, dat ook voor den voorzitter 1929 zoowel presooniyk als in zaken een goed jaar moge zyn. Spr. hoopt, dat men dit jaar eens in de gelegen heid zal zijn aan de uitnoodiging van de Kamer van Crefeld voor een bezoek te vol doen, en b.v. van de nieuwe treinverbinding gebruik te maken. De voorzitter zegt den heer Laernoes dank voor zyn woorden en zal de nieuwe treinver binding goed in zyn geheugen prenten. De heer De Vos bejammert een deel van de rede van den voorzitter inzake de ferryboot. De voorzitter meent dat het niet de ge woonte is over nieuwjaarsredevoeringen te debatteeren. De heer De Vos zal er by de rondvraag op terugkomen. Na behandeling van mededeelingen en in gekomen stukken, werden herkozen tot voor zitter der Kamer, van de afdeeling groot bedrijf en van de afdeeling kleinbedrijf, resp. de heeren Boudewijnse, M. Laernoes en Stof- koper, en tevens alle leden der verschillende subcommissies. De voorstellen tot wyziglng van de begroo ting 1928, tot het zenden van een adres aan de Tweede Kamer tot afschaffing der zake lijke belasting op het bedryf, en om niet te voldoen aan het verzoek van den Bond van bedryfsautohouders om een afgevaardigde te benoemen in de door den Bond ingestelde verkeerscommissie, doch wel namen op te geven van leden, die bij aanbod een benoe ming zullen aannemen, werden aangenomen. Op een en ander komen wy Maandag nader terug, evenals op de rondvraag, waarby de heer Jeronimus toestanden by de post en de heer De Vos de ferryboot ter sprake brachten.

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1929 | | pagina 1