1000
500
300
150
100
25
L
SU
MAANDAG
31 DECEMBER
EERSTE BLAD
HET JAAR 1928
Mo. 30S
66e Jaargang
1923
Uitgave: Firma F. UAH D£ VELDE lr„ Walsïraat58-60, Vllssingen.Teief. 10. Postrekening6828y
Verschijnt dare ijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Gegarandeerde oplaag 5100 Ex.
VLISSIN08CHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ2.20 per 3 maanden.
Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België, Duitschiand en Frankrijk 3.80. Voor de ove
rige landen bij wekelijksche verzending 3.80, met Zondagsblad 4.75. Afzonderlijke nrs. 5 ct
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—5 regels ƒ1.25; iedere regel meer 25 cent Bij abonnement
speciale prijzen Reclames 50 ct p. regel. Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuur.Koop
en Verkoop, Dienstaanbiedingen en -Aanvragen van 15 regels 75 ct, iedere regel meer 15 ct
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
hand, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 4 bladen.
WEGENS DEN jNIEUWJAARSDAG ZAL
DE „VLISSINGSCIjE COURANT" MORGEN
NIET VERSCHIJNEN.
3
Ongemerkt schier gaat het leven ons
voorbij. In den mojotomn gang der opvol
gende dagen, die 2hh ongezien aaneenrijen
tot de eindelooshei van den tijd, schakelt
gebeurtenis zich aan gebeurtenis tot den
onafzienbaren ketel der wereldgeschiedenis.
Wij merken het rót. Zoo we al een enkele
maal verrast opziej wanneer een ongewoon
gebeuren zijn betekenis toont, wij zijn ons
niet bewust, dat ii'de reeks van opeenvol
gende gebeurtenissÈ de levensontwikkeling,
de voortdurende vei ndering van den levens
vorm gestalte verlq gt. Willen we ons daar
van bewust maken willen we de beteekenis
van het dagelijks gebeuren begrepen en
zien, hoe uit dat goeuren de nieuwe levens-
en wereldvorm gro t, die straks weer voor
andere vormen plaats maken, en het
onvermijdelijke weltht, waarvan het zien
alleen ons den ern afsnijdt, dan is het
noodig, dat we Q£ een oogenblik als het
ware bui.ten den iagelijkschen sleurgang
plaatsen en, ataani naast den weg, verle
den en heden ove^ende, voor ons uit den
weg gemerkt vinde die naar een onvermij
delijke toekomst le$t.
Het is de beteemis van den Oudejaars
avond, dat hij onsaaarvoör als 't ware de
plek aanwijst. In ej eervormigheid van den
tijd hebben we alsafzonderlijke schakels in
den eindeloozen kern de jaren afgepast. En
wanneer weer eenandere schakel is inge
voegd en de Oifcjaarsavondklokken het
Oude jaar uitluide! dan laten we, stil ge
worden, al peinzen! de schakals nog eens
door onze handen lijden. Het is een glim
lach van weemoed,l|e zich daarbij om onze
lippen teekent, vèmoed c om wat voorbij
ging en nooit weddceert. Maar de peinzen
de blik richt zich Aderzoekend ook op de
schakels, die door -nze handen glijden en,
nauwkeuriger toeende, merken we hoe
iedere schakel tocléen anderen vorm ver
toont. En nadenkel vragen we ons zeiven
af, welke nieuwe scakel zich aan den laat-
sten onvermijdelij '£al moeten aanpassen,
wat ook dit laatste ,ar voor beteekenis heeft
en wat het heeft wbereid.
Het is geen wider, wanneer aan den
avond van 1928 darbij ons voorhoofd zich
onwillekeurig samerrèkt. Het is nu tien jaar
geleden, dat we, eerréeks van bloedige jaren
overziende, toch mi den glimlach der ver
wachting stonden Mm de poort van een
nieuw jaar, die onsen weg naar een betere
wereldorde scheen ontsluiten. Deze glim
lach der verwachtiï jheeft reeds lang voor
;goocheling plaats ge-
we, de laatste jaren
de bitterheid der
maakt. Maar wannffl
overziende, van heta
ir 1928 de beteekenis
willen vasttsellen df tien we, alle teekenen
van een uiterlijken oei der vredesbeweging
ten spijt, dit jaar tschen de anderen toch
wel duidelijk geteciiid met het merk der
Verzwakking van 't tèrnationalisme en eon
OPENLIJKER TEtJGKEER TOT HET
CHAUVINISTISdE IMPERIALISME
en de politieke meDÖen, die het vóóroor-
logsche stelsel kemrljten. Want het is niet
alleen in een feller oirden der tegenstellin
gen, dat het verzwkèn der internationale
gedachte, die toch stop de regeeringen en
de internationale Utlek haar merkbaren
invloed heeft geoefdleen invloed, die zich
nog altijd laat giflti, zich zoo gevoelig
openbaart. 1928 vod-li heeft het duidelijk
gemaakt, dat het h al openlijker mani-
festeerend imperialkej hetzelfde stelsel van
opvoering der bewapi$igen en bondgenoot
schappen noodzalceli acht, dat het Europa
van voor 1914 zoo ixBott'g is geworden.
De wereldoorlog hffc de tegenstellingen,
die Europa verdeeleiaÜerminst kunnen op
heffen. Zoo. hij al dele heeft terzijde ge
steld en sommige hjgevolge van de ver
zwakking van denéjenstanaer verzacht,
andere zijn door dc Oorlog in gevaarlijke
mate verscherpt. En 'vredesverdragen met
de kunstmatige vendingen, die ze te
voorschijn riepen en® geweld, dqt ze het
nationale zelfbesch^hgsrecht aandeden,
hebben overal nieuwé voorschijn geroepen,
die de rust der were mede bedreigen. Deze
tegenstellingen doen ch al duidelijke- gel
den en toonen opnic?» - Volkenbond en in
ternationale bewegingen ten spijt, den ten-
denz de wereld in groote vijandelijke kam
pen te verdeelen.
Het zijn onder deze vele tegenstellingen
vooral de Engelsch—Amerikaansche en de
FranschItaliaansche, die naast de Fransch
Duitsche het internationale leven en de
politiek der kabinetten beheerschen. En al
deze drie tegenstellingen hebben zich gedu
rende 1928 merkbaar verscherpt en hebben
deze verscherping ook in een duidelijker te
rugkeer tot de vroegere politieke methoden
getoond. De herleving van de FranschEn-
gelsche entente, in het vloot-accoord tus-
schen de twee landen tot uiting komende,
dezelfde, die in zoo belangrijke mate bij
droeg tot het uitbreken van den wereldoor
log, het Amerikaansche vlootprogram, de
poht:ek, die Italië in Midden- en Zuid-
Oost-Europa voert en de moeite, die het
kost den nog steeds voortdurenden oorlogs
toestand door de ontruiming van het Rijn
land en de regeling van het schadevergoe-
dingsvraagstuk eindelijk te liquideerén, zijn
er de treffende bewijzen van.
Het duidelijkst spreekt deze terugkeer tot
de vóóroorlogsche politiek zich zeker wel uit
in de herleving der EngelschFransche En
tente. Deze Entente heeft de bedoeling een
inniger samenwerking te scheppen tusschen
Engeland en Frankrijk en dus de onloochen
bare strekking zich in een bondgenootschap,
ter versterking van de eigen macht, af te
zonderen. Het vlootaccoord, waarin zij aller
eerst tot uitdrukking kwam en waarmes
Engeland en Frankrijk zich omtrent den
aanbouw van kruisers en kleine duikbooten
verstonden, bewees reeds, dat zij zich in de
allereerste plaats tegen Amerika richt, dat
door zijn voorgenomen vlootfcouw, waarin
het streven naar sterker bewapening zich
duidelijk uitspreekt, een direct gevaar dreigt
te worden voor de Engelsche macht.
Maar ongetwijfeld heeft ook Italië's hou
ding op de tot standkoming van het ver
end invloed geoeiena. italië's streven naar
uitbreiding van zijn macht' en invloed" be
dreigt in ernstige mate Frankrijk's hegemo-
nistische positie op het Europeesche vaste
land. En het is daarom niet-te verwonderen,
dat Frankrijk naar een bondgenootschap uit
zag dat. zijn bedreigde macht versterken
kon. Langen tijd scheen het, of Engeland
zich daartoe niet wilde laten vinden, maar
veeleer tot Italië toenadering zocht. De ver
scherping, die de Engelsch-Amerikaansche
tegenstelling na het mislukken van een ac-
coord omtrent de bewapening ter zee onder
ging, heeft het ongetwijfeld de waarde van
Frankrijk's vriendschap doen beseffen. Maar
het is niet onwaarschijnlijk, dat Italië's hou
ding ook Engeland ongerust maakte. Musso
lini voert een agressieve politiek en is er in
geslaagd Italië's macht in Zuid-Oost-Europa
en het Oosten der Middellandsche Zee en in
Midden-Europa belangrijk te versterken
Met Italië als middelpunt wist hij van Grie
kenland, Turkije, Roemenië, Bulgarije en
Hongarije een kring van bondgenooten te
vormen, die op Polen reeds een sterke aan
trekkingskracht blijkt te oefenen, de macht
der kleine Entente vrijwel geannuleerd heeft
en bezig is Italië de heerschappij over Mid
den- en Zuid-Oost-Europa uit te leveren. De
positie, waarin Zuid-SIavië daardoor geraakt
is, is, gegeven de scherpe Italiaansche-Ser
vische tegenstelling aan de Adriaatische Zee,
al heel weinig benijdenswaard. Door den in
vloed, die Italië in Albanië verwierf en die
het na de omvorming van dezen Balkan-staat
tot een koninkrijk vrijwel een protectoraat
verschafte, werd deze positie nog hachelij
ker. De terugslag hiervan op Frankrijk's po
sitie was duidelijk. Maar ook de Engelsche
belangen in het nabije Oosten dreigen er
door in het gedrang te raken. Het Fransch-
Engelsch betoog te Sofia terwille van Zuid-
Slavië toonde reeds, dat Engeland dit be
greep en er voor zijn houding in de Fransch-
Italiaansche tegenstelling zijn conclusies uit
getrokken had. Het Fransch-Engelsch vloot
accoord heeft dit bevestigd en duidelijk te
genover Amerika's aangroeiende macht en
Italië's f el-imperialistisch streven een
Fransch-Engelsche Entente gesteld.
Het kan niet anders, of ook Duitschiand
moet van het bestaan dezer Entente den in
vloed ondervinden. De Duitsch-Engelsche te
genstelling, voor het uitbreken van den we
reldoorlog van zooveel beteekenis, heeft door
dien oorlog zijn voornaamste beteekenis ver
loren. Maar de Fransch-Duitsche, ofschoon
zij niet meer in de mate als voor den oorlog
het Europeesche leven beheerscht, blijft haar
ernstigen invloed op de internationale poli
tiek oefenen. Door de overeenkomsten van
Locarno en Thoiry scheen die tegenstelling
na het tot stand komen van den vrede en
Frankrijk's mislukte pogingen om op het
Rijnland beslag te leggen aanmerkelijk ver-
zacht. Maar de pogingen van Duitschiand
om eindelijk tot een volledige
LIQUIDATIE VAN DEN OORLOG
te geraken, hebben in 1928 een nieuwe ver
scherping getoond, die voor den Europee-
schen vrede te gevaarlijker ":an worden, nu
de Fransch-Engelsche Entente Engeland bui
ten staat stelt, als in de eerste na-oorlogsche
jaren, bemiddelend op te treden.
Het is de eisch tot ontruiming van het
Rijnland, door rijkskanselier Müller ter Vol
kenbondsvergadering gesteld, die deze Duit
sche pogingen officieel hebben ingeluid.
Briand's antwoord toonde onmiddellijk het
Fransche verzet, dat een nieuwe verscherping
der tegenstelling onvermijdelijk maakte. Toch
kwam een conferentie van Engeland, Frank
rijk, Duitschiand, Italië, België en Japan te
Genève bijeen, die besloot de kwestie der ont
ruiming, van de Duitsclie schadevergoedings
betalingen en de instelling van een controle-*
commissie over het Rijnland, die Frankrijk
wenschte, nader te onderzoeken. Maar het is
duidelijk, dat, tenzij Frankrijk de ontruiming
niet langer afhankelijk stelt van het ten volle
nakomen door Duitschiand van zijn schade-
vergoedingsverpiichtingen en de geallieerden
den eisch, dat Duitschiand's betalingen vol
doende moeten zijn om hun schulden aan
Amerika te dekken, niet langer handhaven
en Frankrijk de controle-commissie opgeeft,
overeenstemming niet gemakkelijk bereikt
zal worden en de liquidatie van den oorlog
ook tien jaren na den vrede nog niet zoo
vlot tot stand zal komen. Het werpt een
schel licht op de activiteit der Fransch-
Duitsche tegenstelling, die hiervan de oor
zaak is, op den toestand van Europa en de
heerschende mentaliteit. En wanneer men
dan ook ,de internationale verhoudingen en
de richting waarin ze zich ook dit jaar verder
ontwikkeld hebben wat nader beziet, dan is
er weinig reden voor optimisme en verliezen
de successen van
VOLKENBOND EN VREDESBEWEGING
veel van him beteekenis. Zij zijn er ongetwij
feld. Al kon de Bond er niet in slagen Polen
en Lithauen öf Roemenië en Hongarije tot
elkaar te brengen, zijn houding in het laatste
geschil, dat nu ter oplossing aan de beide
betrokkenen is overgelaten., beteekende toch
in vergelijking tot die ven het vorig jaar,
toen- Ghairfèerlain's voorstöl de arbitrage-
rechtspraak geheel in discrediet dreigde te
brengen, een vooruitgang, en onder zijn
auspiciën verrichtte de voorbereidende com
missie voor de veiligheidsconferentie, die een
tweede Russisch en een Duitsch ontwape
ningsvoorstel te behandelen kreeg en ten
slotte tot het officieus bijeenroepen der groo
te zeemogendheden besloot, haar arbeid, ter
wijl een wereldverdrag voor arbitrage en
verzoening op het Volke:. iondssecretariaat
ter teekening werd gelegd. Maar bovendièn
kwam buiten den Volkenbond om als gevolg
van onderhandelingen tusschen Frankrijk en
Amerika, het anti-oorlogsverdrag van Kel-
logj;, den Amerikaanschen minister van
staat, tot stand, dat door tal van staten ge-
teekend werd. Men zal echter voorzichtig
doen de beteekenis van dit verdrag niet te
hoog aan te slaan. Het laat zekere oorlogen
toe en sanctioneert, als een Amerikaansch
professor het uitdrukté, deze daardoor min
of meer. Bovendien staat het nog volstrekt
niet vast, dat de Amerikaansche Senaat het
zal goedkeuren. Is dit wel het geval, dan
heeft het in elk geval het voordeel, dat het
Amerika binnen dè vredesactie betrekt. Maar
vooral ook heeft het beteekenis door de ge
dachte die er aan ten grondslag ligt. Het
streven, dat hierin en in de Volkenbonds
actie tot uiting komt, spreekt ongetwijfeld
de begeerte uit naar een betere internationale
samenleving dan waarheen de politiek der
regeeringen wijst en maakt het duidelijk, dat
de internationale gedachte levend gebleven
is en zich te belichamen zoekt.
Het is ongetwijfeld in de eerste plaats on
der de bevolking der kleine staten, dat zij
haar kracht toont, al openbaart ze zich ook
elders en vooral in Duitschiand vrij krachtig.
En het zijn dan ook deze staten, die te Ge
nève de stuwkracht zijn van het internatio
nale streven. Ook
NEDERLAND
heeft zich daarbij steeds krachtig geweerd en
dit jaar, evenals het vorige, rapporteurs ge
leverd voor de Volkenbondscommissies. Ons
land stond trouwens dit jaar in bijzondere
mate in het teeken van het internationalis
me, doordat de Olympiade dit jaar te Am
sterdam gehouden werd, die een stroom van
vreemdelingen naar ons land bracht en on
zen sportlieden de gelegenheid gaf zich te
laten gelden. De hoop op dit vreemdelingen-
bezoek was ongetwijfeld niet vreemd aan het
tot stand komen van de Nederlandsche Nij
verheidstentoonstelling te Rotterdam en de
Indische tentoonstelling te Arnhem.
Ons eigen nationaal leven werd verontrust
door onaangenaamheden als de corruptie in
de gasbedrijven, de zaak der Veendammer
Hypotheekbank en door de veenbranden in
Drente. Ons parlement toonde zijn ijver door
het aannemen van tal van wetten, waarvan
de voornaamste zijn het Vaccinatiewetje,
de wet tot bestrijding der flesschentrekkerij,
wijziging van de Ongevallenwet, van art. 88
van de Arbeidswet en van de Lager Onder
wijswet, waardoor het aantal leerlingen per
klas veranderd werd, de Radiowet, de Bevor-
deringswet van de Landmacht, de belasting
van nalatenschappen van Nederlanders in
den vreemde, enz.
Verder werden de departementen van oor
log en marine tot één departement van de
fensie samengevoegd, werd tot aanleg van
het Rijn-Twente-kanaal besloten en werd
het Aardewerkwetje verworpen.
De onderhandelingen met
BELGIE
over het verdrag, dat in de plaats van het
door de Eerste Kamer verworpen verdrag
meet komen, werden hervat door een onder
zoek door deskundigen van de voorstellen,
die onze regeering officieus had gedaan, welk
onderzoek blijkbaar de Belgen allerminst
voldaan heeft. De stemming tegenover ons
schijnt er daardoor niet beter op te worden.
Alleen de Vlaamsche nationalisten blijken
ons standpunt te kunnen eerbiedigen.
De strijd, die deze Vlamingen zelf in Bel
gië t« voeren hebben, concentreerde zich dit
jaar om de behandeling der legerwetten,
waarbij ze tevergeefs het Vlaamsche ais com
mandotaal eischten en om den eisch van am
nestie voor de politieke veroordeelden, die de
verkiezing van den gevangen activist dr.
Borms tot Kamerlid tengevolge had, waaraan
slechts in zooverre voldaan werd, dat de
straffen aan deze veroordeelden werden
kwijtgescholden, maar ze niet in hun rech
ten hersteld werden. In
ENGELAND,
waar men thans in zorg leeft over den ko
ning, George IV, nam dit jaar de strijd tus
schen conservatieven eener- en liberalen en
arbeiderspartijders anderzijds een nog feller
karakter aan tengevolge van de in aantocht
zijnde verkiezingen, die de conservatieven
blijkbaar onder de leuze van bescherming der
binnenlandsche nijverheid willen ingaan.
Het geschil met Egypte over het Engelsch-
Egyptisch verdrag kreeg een oogenblik een
scherp karakter, toen Engeland met een
vlootbetooging dreigde, wanneer het Egyp
tische parlement de wet op de vereeniging en
vergadering goedkeurde, een bedreiging,
waarvoor dit parlement terugweek. En in
Indië stuitte de verzoeningscommissie van
Simon op sterk verzet.
Het vlootaccoord toonde een toenadering
tot
FRANKRIJK
dat eveneens moeilijkheden met zijn buiten-
Europeesch gebied had, doordat ter gelegen
heid van de vaststelling der Grondwet de
Syrische nationale vergadering geschorst
moert worden. Maar ook binnen zijn Euro
peesche grenzen had het met moeilijkheden
te kaïnpen tengevolge van het in kracht toe
nemen der autonomistische beweging in
Elzas.
De verkiezingen, die in dit jaar gehouden
werden, gaven een kleine verschuiving naar
rechts te zien, maar brachten in het ministe
rie geen verandering. Dit geschiedde evenmin
door de ministerieele crisis, die later van het
uittreden der radicale ministers, krachtens
de uitspraken van het radicale partijcongres,
het gevolg was.
Het zachte vonnis, door de jury over den
moordenaar van den Italiaanschen cunsul te
Parijs geveld, lokte in
ITALIË
zelve anti-Fransche betoogingen in de volks
vertegenwoordiging en op de straat uit, die
het heftige karakter der Fransch-Italiaan-
sche tegenstelling en de animositeit tusschen
beide volken, maar ook den agressieven aard
van het fascisme opnieuw toonden. Dit ka
rakter openbaarde zich ook in het geschil met
den Paus over de opvoeding en in het optre
den tegen de Duitsche bevolking van Zuid-
Tircl, dat een schaduw wierp op de verhou
ding tot
OOSTENRIJK,
waar dezer dagen in de plaats van Hainisch
de christelijk-sociaal Miklas tot president ge
kozen werd en waar de strijd tusschen so
cialisten en burgerlijke partijen met de
christelijk-sociale partij aan het hoofd nog
in hevigheid schijnt toe te nemen.
Maar dit agressieve karakter bepaalde ook
Italië's buitenlandsche politiek, die naar ver
meerdering van macht en invloed in Midden-
Europa en op den
BALKAN
streefde.
Het was Zuid-SIavië, dat daarvan de ge
varen besefte, die, nog ernstiger werden ten
gevolge van de binnenlandsche verdeeldheid
In dit koninkrijk. De strijd van de Kroaten
en een groot deel der Slovenen tegen de re
geering te Belgrado groeide na den aanslag
in de Skoepsjina op Kroatische leden en den
dood van Raditsj, den leider der Kroatische
boerenpartij, tot een openlijk verzet aan,
zich openbarende in het wegblijven der
Kroaten uit de Skoepstjina, die te Agram
vergaderden en in straatbetoogingen, waarop
de regeering antwoordde met het invoeren
van een militair bewind in Kroatië.
Ook Roemenië had een heftigen binnen-
landschen strijd te doorstaan, waarin de
boerenpartij de overwinning behaalde, ten
gevolge waarvan haar leider Manin in dé
plaats van Bratianu als minister-president
optrad.
De reis van dezen naar
POLEN,
die een nauwere aaneensluiting tusschen de
beide landen tot doel had, iets, waaraan ook
Italië's invloed niet vreemd was, bewees, dat
in Roemenië's buitenlandsche politiek geen
verandering is gekomen.
Aan Polen zelf baarde het geschil met
Lithauen, dat de afstand van Wilna maar
niet erkennen wil, eenige zorg.
Bij dit geschil voelden ook Polen's buren
zich geïnteresseerd.
RUSLAND
dat nog steeds de strijd tusschen links en
rechts in de communistische partij in hevig
heid ziet toenemen, die hoofdzakelijk over de
economische politiek loopt, had dit reeds ge
toond door een waarschuwingsnota. Ook
DUITSCHLAND
dat zijn goede verstandhouding met Rusland
een oogenblik bedreigd zag door de arresta
tie van in Rusland werkzame Duitsche inge
nieurs en technici, zond een dergelijke nota*
teneinde Poletf van militaire maatregelen af
te houden. Op de toch al niet te beste ver
houding tusschen de beide landen, gevolg
vooral van den Poolschen corridor en de
vaststelling van Duitschland's Oostelijke
grenzen, had die een slechten invloed. En de
Duitsch-Foolsche onderhandelingen over een
handelsverdrag hebben dan ook altijd nog
niet tot een resultaat kunnen voeren. Blijk
baar heeft dus de ommekeer in Duitsch
iand tengevolge van den uitslag der verkie
zingen daaraan nog weinig goed kunnen
doen. Deze verkiezingen bezorgden namelijk
de socialisten, die 20 zetels wonnen, evenals
de communisten, wier winst 10 zetels bedroeg,
een belangrijke overwinning,' waarvan vooral
de Duitsch-nationalen, maar ook het cen
trum de slachtoffers werden.
Kefc ministerie dat toen de strijd tusschen
centrum en volkspartij over de schoolwet zijn
bestaan bedreigde, door president Hinden-
burg's tusschenkomst nog een tijd op de been
gehouden was, moest nu aftreden en plaats
maken voor een kabinet uit socialisten, cen
trum, democraten en volkspartij gevormd,
aan wier hoofd de socialist Müller als rijks
kanselier kwam te staan. In de
VEREENIGDE STATEN
hadden de presidentsverkiezingen plaats, die
Hoover, den repüblikeinschen candidaat, te
genover Smith, den candidaat der democra
ten, de overwinning bezorgde.
Het Amerikaansche vlootplan, dat 750 mïl-
lioen dollars vroeg, waarvan thans als eerste
termijn reeds 274 millioen is toegestaan, heeft
bewezen, dat Amerika's vredelievendheid, die
president Coolidge op het Pan Amerikaan
sche congres nog zoo duidelijk uitsprak, op
de Amerikaansche politiek nog slechts gerin
gen invloed oefent. Het was hoofdzakelijk te
gen Engeland gericht en als 't wate een be
twisting van Engeland's oppermacht ter zee,
die in den wereldoorlog Amerika zooveel last
heeft bezorgd. De uitvoering er van zal de
groote republiek in staat stellen zich overal
in de wereld met meer kracht te laten gelden
en zal ook haar invloed in
OOST-AZIE
versterken.
De overwinning van de nationalisten op
Tsjang-tso-lin, die als slachtoffer van een
moordaanslag viel, en de vorming van een
nieuw Chineesch rijk op modernen, West-
Europeeschen g.ondslag, die er het gevolg
van schijnt te zullen zijn, geeft aan dit deel
der wereld een nieuwe beteekenis. Het zal het
streven der groote mogendheden om zich hier
een grooten invloed te verschaffen, aanwak
keren. Maar het is wel opmerkelijk, dat door
het inroepen van Duitsche hulp bij de reor
ganisatie door de Chineesche regeering het
ontwapende Duitschiand hier een belang
rijken voorsprong krijgt.
Zou dit het herlevend imperialisme er wel
licht van kunnen overtuigen, dat nog andere
dan militaire bewapeningen dienstig zijn tot
bereiken van het doel?
Voor onze gemeente was het afgeloopen
jaar van bijzonder gewicht, tengevolge van
de staking op de Kon. Maatschappij „de
Schelde".
Dit geweldige conflict dat ten slotte door
een schikking tot oplossing werd gebracht,
heeft groote financieele nadeelen voor de
geheele gemeente tengevolge gehad. In hoe
verre de gemeentelijke schatkist getroffen zal
worden is nog niet met zekerheid te zeggen.
Mogelijk dat daaromtrent in de Nieuwjaars
rede van den burgemeester mededeelingen
worden gedaaan.
Wij hopen dat wij voortaan voor dergelijke
conflicten bewaard zullen blijven, want zoo
veel is zeker dat de staking een niet precies
onder cijfers te brengen nadeel heeft opge
leverd.
De uitbreiding welke de Kon. Maatsch. „da
