1000
300
150
100
25
FLIT
insecten
doodt
OVER
WOENSDAG
1ÜRSTE blad
66e Jaargang
192®
'iSïifel
e; fjrma F. VAN BE VELOE Ir., Walstraat 58-60, Vlissingen. Telei. 10. Postrekening 66287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
|C"
ft /V1 4^
Ve g°°V
DI0-RUBR1EK
O-PRGGRAMMA
nsdag 26 September.
■IVO» ^2®-
het
1071
door
;t zelf.
ozen.
'kwartet iVUn
ïei'dshalf uiurtje
00
leiding
■et trio VenheiU^j
Rubriek van m», I
6.0O-7.15
Rentmeester 7 ui
urtje door'dr.
igbaar maken 1
Kamermuziek
Leerbewerkim
(.ruotiatiU'Lii ijc
Ontvangbaar
0—9.00
:he Trio
H. v.
.05—9
ozen
Concert
van
.9 M.
'.oncert.
VI. Scager,
00 1"
d.
30—8.00
ederlandsche
•istenreise
(na 6 uur 1870 M.1
f Mej. L. Lauenrotï
VI°° Q- Scag6I
Kmderuurtje onder Itifil
«ei; C. A. Gelde. I
Spreker dr. Ph 11
vertalingen'i;
deleerDol^r»'
sp. A. v. Beek I,
Weesp. Ds. K. H mjl
monde „Soli Deo Gloria" II
n Beek. Chr. zangvereenigl
directeur j. A. Berkhori I
^Excelsior*
Weesp.
1600 M.
oonmuziek.
12.50
2,
3.50
5.05
jaud
luziek.
tje. 7..
(reisler
:iek.
r
Wallace
10.35 Kerkdienst!
^.wv. 12.20 ConceitJ
- Dansmuziek. 1.20—oón I
.50 Lezing. 3.15 MuzTek I
Lezing. 4.05 Licht klas-1
Concert orgelbespelingI
is Cinema. 5.35 Kinder-1
2k. 6.35 Nieuwsberichten I
7.00 Muziek. 7.05 Viool I
Ier. 7.20 LezingFores I
7.45 Lezing: Machines,!
Hamdly. 8.20 „Maritana"
.llace. 9.35 Lezing. Bor
e richten, 10.10 „Marita
.2012.20 Dansmuziek.
■dio-Paris", 1750 M. 12501
concert. 4.05—5.05 Trio-con-1
ïool, cello). 8.50—11.20 Con-1
altier, zang. Mile. Monnard, I
jelon, zang. Strijkkwartet e,i I
469 M. 11.35—12.151
üluck. 12.30110 MechaU
1.252.50 Orkestconcert. I
ncert, (piano, cello, tenor)! J
cestconcert. 9.20 Vocaal con-
3t 12.20 Dansmuziek.
10 M. 12.205.20 Lezin-I
O Orkest'concert. 6.20-3.051
.30 „Das Hollandweibchen".
acten van Kalman. 10.50-1
Orkest en E. Thiel, sopraan.
95 M. 11.20 Gramofoon-1
Vlandolineconcert. 6.20 Dans-1
„Massemenscli Amerikas",
van prof. Goldschniidt.
elf-inductie en afstemming.
ine zonder extra-toegevoeg-1
en capaciteit bezit een be-
ïtie, dus is afgestemd op ei
Iflenigte. De natuurlijke 0' I
te van zoo'n antenne is gi
454 maal de draadlengte,
is echter slechts mogelijk
citeït en zeJf-inductie
e afstemming van een elec-1
wordt geheel bepaald dooi I
n zelf inductie en capaciteit I
ne zonder toegevoegde af-1
zijn de zelf-inchrctie en ca-[
de geheele lengte van
De zelfinductie wordt ver-1
door het -magnetisch ve!d|
it door het statische kracht-f
ïductie is niet gelijkelijk over I
draadlengte verdeeld, doch I
toe naar de plaats waar del
ikt is (punt van invoer) en I
ïaximum waar de draad aan I
capaciteit van het horizon-1
is grooter dan van het ver-1
iede ontvangst is het noodig
te gebruiken. De inko-1
moet geconcentreerd wor-l
ntennekring wordt daarom I
iespoel geplaatst en de ge-1
energie gelijkgericht en ver-1
ïr men in den antennekring I
espoel plaatst wordt de na-1
engte vergroot. De eigen-1
de antennne staat parag I
de waarde is gelijk aan het 1
ichillende capaciteiten. Wan-1
el op de spoel een afstem-1
ezet wordt zal de natuur-1
van de antenne nog meer
en. 1
fstemcondensator in sene 1
geplaatst wordt, blijft je I
staan, doch moeten de 1
eerst den afstemconden-1
-rdat zij de elemental*
opladen, d.w.z. de ar* I
in serie met de eigen-
antenne. En nu is u I
of mieer capaciteiten I
dan de kleinste capa*
ier plaatsen van een con*
vermindert dus de cap
mogelijk af te stemni
iner dan de natuurlij I
antenne. ror
n' natuurlijk weer ver* I
gebruik van een gr
Wanneer twee 1
gezet worden,
gelijk aan de i
...1 wanneer de SP*"
eikaar staan en g f
is. De variometer
voorbeeld. Wa®1 1
it de variometer
nrae aantal wi*''
-inductie van deze
■kunnen w01"!18".. t,t
al de zelf-inducM
maximum «Mnd"L|
'nneer 'beide„ dereS
windingen in o®
de spoelen
den ten
niet gekoppeld a
slechts gel#,®1 L
eer de spoelen I»
de windingen I
hetvadnadèeb> I
bestaan
)jes eerst
voordat
nnen
)r i
de
vee
einer
Het
ie
het
kleiner
de
e kan
door 0
iespoel.
in serie
n du e t ie
ch alleen
uit
elijk
'pisoh
;n waaruit
letzelfde
zelf-
erd
1-maal
De
,:n wanneer
n de windi
Wanneer
X) graden
jn ze
ductie
i. Wanneer
jch met
ichting,
(nul),
it daar
opzichte
USSINGSCHE COURANT
door het Omro^Brige
•Nico Treep. iqi,
nnNNEMENTSPRIJS: VoorVlissingen en de gemeenten opWalcheren 2.20 per 3maanden.
door het geheele rijk ƒ2.50. Voor België, Duitschland en Frankrijk 3.80. Voor de ove-
'""landen bij wekelijksche verzending ƒ3.80, met Zondagsblad ƒ4.75. Afzonderlijke nrs.öct.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 15 regels ƒ1.25; iedere regel meer 25 cent. Bij abonnement
speciale prijzen. Reclames50 ct. p. regel. Kleine advertenties betreffende Huur enVerhuur, Koop
enVerkoop, Dienstaanbiedingen en-Aanvragen van 15 regels 75 ct., iedere regel meer 15 ct.
|De abonné's in't bezit eener
Ipolis, zijn GRATIS verze"
itod tegen ongelukken voor
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
gulden bij dood
door
een ongeluk.
gulden bij verlies
van een
band, voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Zij, die zich met 1
October a.s. op de
^lissingsohe Courant" abon-
Ineeren, ontvangen de tot dien
Latum verschijnende num-
Imers grads.
HET CONFLICT AAN
„DE SCHELDE".
Door den Metaalbond, de werkgevers-
likbond in de metaal-nijverheid, is een
Slrhnre uitgegeven, waarin het conflict aan
|e Kon. Maatsch. „de Schelde" wordt uit-
WiTachten dit overzicht van genoeg-
:aam gewicht, het in zijn geheel over te
iemen.
Zeventien weken duurt reeds het conflict
aan de Schelde", zeventien weken reeds
loooen 80 pet. van de werklieden werkloos
•ond en werkt het bedrijf met 20 pet. van
«zijn normaal aantal werklieden voort.
Wat dit voor de werklieden en voor de
gemeente Vlissingen beteekent, wordt wel
licht het beste uitgedrukt in het arbeidsloon
lat tengevolge van deze staking gederfd,
liet uitbetaald is. Dit bedraagt op het
logenblik reeds het aanzienlijk bedrag van
750.000. Deze 750.000 kan men beschou-
ven als een zuiver verlies voor de arbei-
lersklasse. Wel is een belangrijk gedeelte
dit bedrag door de vakvereenigingen
[aan de stakers uitgekeerd, doch deze uit
kering vermindert het werkelijk verlies niet,
[aangezien hier uitgekeerd wordt wat vroe-
jger gespaard was.
leder normaal mensch heeft gedurende
lijn leven een zekere hoeveelheid arbeids-
/ermogen ter zijner beschikking en heeft den
naatschappelijken plicht dit, door omzetting
jn arbeidsprestatie, ten nutte van zich zelf
en van de maatschappij aan te wenden. Da
lgen, die zonder arbeidsprestatie voorbij
gaan, zijn later moeilijk in te halen, weken
jsog moeilijker, een verlies van maanden
[heeft al heel weinig kans ooit ingehaald te
:orden.
Zoo kan men het gederfde arbeidsloon
|a!s een zuiver verlies voor de stakende ar
beiders en voor de maatschappij beschou
wen, welk verlies wel voor een belangrijk
[deel door kameraden overgenomen wordt,
hetgeen echter niet wegneemt, dat de ar
beidersklasse als geheel op 't oogenblik
Ireeds dit belangrijke offer gebracht heeft
[en iedere week van haar nog nieuwe offers
ivraagd worden.
En zij zijn de eenigen nietVoor Vlissin-
:n is het wel en wee van ,,de Schelde" van
groot belang 2000 werklieden en 250 em-
[ployé's hebben voor hun levensonderhoud
[heel wat noodig en geven een groote schare
leveranciers, winkeliers enz. werk. De ver
hinderde koopkracht van het sterk verlaag
de inkomen der stakers drukt op velen in
de gemeente Vlissingen.
En ten slotte lijdt ook ,.de Schelde" groo-
F verliezen. Vele onkosten blijven ook ge
durende de staking onverminderd of weinig
[verminderd doorgaan salarissen van kan
toorbedienden, bazen, magazijnmeesters
enz.afschrijvingen op gebouwen en vaar-
J'genrente van obligatieleeningen blijven
doorgaan en vormen te zamen een bedrag
dat, hoewel minder bedragende dan de helft
van het stakende arbeidsloon, toch nog een
w aanzienlijk bedrag vormt, dat. even-
a's het gederfde arbeidsloon, onherroepelijk
verloren is. Want ook hier worden deze kos-
en wel vergoed uit de kas van den Metaal-
ond en wordt het verlies dus niet, of ten
E Rechts voor een klein deel, door „de
I Schelde"
zelve gedragen, doch niettemin
IJft het een verlies kapitaalverbruik, waar
geen productie tegenover staat.
Ifbi 4 o3ar ge,10men kan men dus zeggen
I mi i' Schelde-conflict reeds meer dan één
waoIOen £ek°st beeft aan directe kosten,
Idë 0rya" ongeveer 2/3 rechtstreeks drukt op
I hi"' j. ers en V3 °P de werkgevers.
Impn! 11rukt. men bet echter uit wanneer
Isehp m verlies door het Nederland-
löcvAil geleden wordt, want de nadeelige
I van ffx, n zicb inderdaad in alle lagen
I Fn k ^derlandsche volk gevoelen.
iDe J directe verliezen blijft het niet.
IciiffJ5 £evolgen, hoewel niet juist in
■fronta, !n drukken, zijn zeker nog veel
liand uit Pdracbten, die anders in Neder-
I naar h0ftV°erc* zouden worden, gaan thans
|dJï? Onland. Reeds heeft „de Schel-
I ven miiiiAgenoo?zaakt f^zien voor meer dan
I over te H,en ^u'den wer^ aan het buitenland
I dat dp Jagen' ErSer no? dan dit, is het feit
Idieanru? van dr'e groote vrachtschepen,
I zouden 7fS °bptwijfeld in Holland gebouwd
Itailanri J,?' j ns waarschijnlijk in het bui-
Hie h g 8en ZaI worden-
I waarde een werk van een totaal-
I °Pdrachtao? ClrCr 8 m'bioen gulden en de
I dllr'g corth:?/' afSeschrikt door het lang-
I r<?id Hollnnn ?an "de Scbelde", is niet be-
Ite stellen werven in de gelegenheid
I tenzij een bouw mede te dingen,
I eventueelp gegeven wordt, dat bij
l^n stapn-»t? ra5ht ^durende den bouw
Vfll"e van cfiJ-n werkzaamheden tenge-
staking zal voorkomen.
In de groote industrie-centra wordt het waschgoed op een zware
proef gesteld. De kleeding, de gordijnen, alles heeft het hard te verduren.
Toch weten de huisvrouwen het waschgoed keurig schoon te houden.
,3
A 4e
v* s -/Vf^ v\\ /i0-
0 Lifi 6cVte^o#e' V
Lees wat twee huis
vrouwen uit Indu
strie-centra zeggen
over Sunlight Zeep
5.416-49
Het is aan werkgevers uiteraard met den
besten wil niet mogelijk een dergelijke ga
rantie te geven en moeten zij met leede
oogen toezien dat een zoo belangrijke op
dracht voor de Nederlandsche industrie ver
loren gaat, tenzij de vakvereenigingen de
gevraagde garantie geven kunnen.
Waar zoo groote offers aan weerszijden
gebracht worden, zou een buitenstaander al
licht tot de meening komen dat het hier een
zeer gecompliceerd conflict betreft, een
meeningsverschil op belangrijke principieele
punten. In werkelijkheid is dit conflict een
van de eenvoudigste, die men zich denken
kan, een zuiver loonconflict zonder meer.
Liet het zich in den beginne aanzien, dat
hier niet alleen looneischen gesteld waren,
doch dat bovendien een weigering tot het
uitvoeren van een verkregen overwerkver-
gunning aan het conflict ten grondslag lag,
bij de conferentie van 23 Augustus tusschen
het dagelijksch bestuur van den Metaal-
bond eenerzijds en de bestuursvertegen-
woordigers der moderne, katholieke en
christelijke vakvereenigingen anderzijds,
bleek wel duidelijk, dat deze overwerkver-
gunning geen moeilijkheden tusschen partij
en in den weg zou leggen en dat deze hun
aandacht tot de Ioonkwestie beperken kon
den.
Dit heeft het groote voordeel dat het con
flict zeer overzichtelijk en makkelijk te be
grijpen is. Men kan het volkomen in cijfers
uitdrukken de eene partij zegt„ik wii
zooveel hebben", de andere partij ant
woordt: „ik kan niet meer dan zooveel
geven".
Het nadeel is echter dat over een derge
lijk conflict weinig te praten valt en dat het
buitengewoon moeilijk is een voorstel te for-
muleeren dat per slot van rekening voor
beide partijen genoeg aanlokkelijks aan
biedt om de bezwaren, die er aan verbon
den zijn, op den koop toe te nemen. Onder
handelingen kunnen in zoo'n geval moeilijk
iets anders zijn dan een onverkwikkelijk
loven en bieden, dat eigenlijk meer op de
koemarkt thuis hoort dan bij besprekingen
over arbeidsvoorwaarden.
Des te moeilijker wordt de zaak, wanneer
de werkgever bij dc onderhandelingen, die
aan het uitbreken van het conflict vooraf
gingen, zich volkomen bewust is geweest
van den ernst van het geval, van de practi-
sche zekerheid van een staking in geval
geen overeenstemming verkregen werd, van
de groote schade die door een staking aan
zijn bedrijf toegebracht zou worden, en
daarom bij die onderhandelingen met zijn
toezeggingen reeds zoover gegaan is, als
hij meende in het uiterste geval nog voor
zijn verantwoording te kunnen nemen.
Bit die toestand doet zich hier voor, dit
is oorzaak dat besprekingen hier niet ge
baat hebben en dat partijen thans na zeven
tien weken nog tegenover elkaar staan als
bij den aanvang van het conflidt.
Wat de vakvereenigingen vragen (eischen
is de meer gebruikelijke term) beteekent in
geld omgezet een verhooging van de jaar-
lijksche lasten van „de Schelde" van
ƒ161.000. Het eenige bezwaar dat „de
Schelde" tegen inwilliging heeft is, dat naar
de vaste overtuiging van haar directie het
bedrijf dezen last niet dragen kan. Andere
bezwaren zijn er niet. Tegen volle uitbeta
ling van vacantiedagen, van feestdagen, van
vacantiedagen en feestdagen beiden, bestaan
geen principieele bezwaren, wel tegen de
financieele offers die het vraagt, gezamenlijk
met de gevraagde loonsverhooging.
Als resultaat van de onderhandelingen
vóór het uitbreken van het conflict heeft
„de Schelde" concessie's toegezegd, die
totaal een jaarlijks bedrag van 78.000 aan
het bedrijf zouden kosten. Hooger dan dat
durft de directie niet gaan.
Ziedaar het geheele conflict. Eenvoudiger
kan het al niet
Alle bazuingeschal over „de machtsstrijd,
de klassestrijd, die door de werkgevers ont
ketend wordt" is niets dan fantasie het is
niet méér machtsstrijd, dan ieder meenings
verschil, dat tusschen twee partijen bestaat
die elkaar van weerskanten niet overtuigen
kunnen. Hierbij niet te vergeten, dat het
initiatief in deze van werknemerszijde uit
gegaan is en niet van werkgeverszijde.
De werkgever stelt zich op het standpunt:
„Ik durf het niet op mijn verantwoording
te nemen het bedrijf nog hooger te belas
ten". De vakvereenigingen zeggen „Het
kan er best af. In ieder geval, de loonen zijn
laag aan „de Schelde" wordt hetzelfde
werk gemaakt als aan de groote werven te
Rotterdam en Amsterdam, dus moeten er
ook dezelfde loonen betaald worden."
Het is van belang beide meeningen aan
een nader onderzoek te onderwerpen.
Vlissingen behoort tot de 2de gemeente
klasse volgens de indeeling van het N. A. M.
(Normalisatiebureau voor Arbeidszaken in
de Metaalindustrie).
Onderstaand staatje geeft aan de ge
middelde uurinkomencijfers van de geheele
2de gemeenteklasse tegenover die van „de
Schelde" gedurende de laatste jaren.
ag
o2
«s
1
Schelde
41(280)
41
44
48
50
51.2(256)
I .2
5 c
O
2de
Gem.kl.
CO
ro a> cm co tt
'tf loimoin
a
Is!
M Z,
Schelde
S?
oo ir>
co co
O CO t- 00 o"
rf in >0 lO IO CO
2
•a M
2de
Gem.kl.1
t-
lO CO CD CM
in m co co co
lste Vakgroep
geschoolden
Schelde
1 1
oTr- co o °°-
m «O co -o r-
r—
2de
Gem.kl.
oo.
coco ioo cm ri
co co co r- t-
2e halfjaar
le halfjaar
2c halfjaar
le halfjaar
2e halfjaar
le halfjaar
1925
1926 j
1927
1928
N.B. Alle cijfers zijn, met uitzondering van
die van het le halfjaar 1928, afgerond en
wel onder 0.5 naar beneden en 0.5 of meer
naar boven.
De getallen tusschen geven het aantal
werklieden aan, dit in de betreffende vak
groep gedurende die periode werkzaam was.
De cijfers van het 1ste halfjaar 1927 en
later zijn zonder meer niet direct vergelijk
baar met die van de daaraan voorafgaande
jaren en wel omdat de leeftijdsgrens bij
eerstgenoemden gewijzigd werd. Voor de
geschoolden werd die grens gewijzigd van
21 tot 30 jaar, voor de geoefenden van 21
tot 28 jaar en voor de ongeschoolden van
21 tot 26 jaar. Dit spiegelt zich in de cijfers
af, doordat de stijging van het looncijfer
tengevolge van de wijziging het grootst is
bij de geschoolden en het kleinst bij de on
geschoolden.
Een en ander neemt niet weg, dat de
cijfers van de 2de gemeenfeklasse met die
van „de Schelde" volkomen vergelijkbaar
blijven.
Men ziet uit het staatje dat de cijfers van
de 2e gemeenteklasse regelmatig gestegen
zijn voor alle vakgroepen, maar tevens dat
die stijging bij „de Schelde", tenminste voor
de geschoolden en geoefenden, grooter is
dan die van de 2e gemeenteklasse als geheel.
Was het verschil over het 2e halfjaar 1925
voor de geschoolden 4 cent, voor de ge-
oefenden 6 cent en voor de ongeschoolden
2 cent, over het le halfjaar 1928 bedroeg
dit verschil nog slechts voor de geschoolden
1 cent, voor de geoefenden 2.7 cent en voor
de ongeschoolden 3.1 cent.
Duidelijker beeld krijgt men nog indien
men het gemiddelde verschil over de drie
vakgroepen uitrekent en dus de aantallen
werklieden, in iedere groep vertegenwoor
digd, mede in aanmerking neemt. Men
krijgt dan
Verschil 2de halfjaar 1925
lste vakgroep 868 X 4 cent 3472 cent
2de 388 X 6 2328
3de 280 X 2 560
Totaal 1536 man
6360 cent
Gemiddeld =4.14 cent.
1536
Verschil lste halfjaar 1928.
lste vakgroep 655 X 1 cent 655 cent
2de 354 X 2.7 955.8
3de 256 X 3.1 793.6
T otaal
Gemiddeld
1265 man
2403.4
1265
2403.4 cent
1.9 cent.
Hieruit blijkt dus dat „de Schelde" niet
slechts de algemeene belangrijke stijging
van de loonen in de 2e gemeenteklasse ge-
