DINSDAG 28 SEPTEMBER
64e Jaargang
1&2G
BINNENLAND
FEUILLETON
EEN NAAM met een smet.
—sNo.228'
VLISS1NGSCHE COURANT
ABONNEMENTS-PRIJS
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
keren 2.20 per drie maanden. Franco
door het geheele rijk f 2.50. Week-abon-
nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent
ADVERTENTIE-PRIJS
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regel meer 26 cent bij abonnement spe
ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel
Kleine Advertenties betreffende Huur en
Verhuur, Koop en Verkoop. Dienstaanbie
dingen en Dienstaanvragen, enz. prijs, bij
vooruitbetaling van 1—5 regels f 0.75, elke
regel meer 15 cent
Familieberichten van 16 regels 1.70,
iedere regel meer 26 cent.
Zij die zich met ingang
van 1 October a.s. op ons blad
abonneeren, ontvangen de nog
vóórdien datum verschijnende
nummers GRATIS.
Toen de Koningin les kreeg.
Uit'een „sprekend portret" van, prof. mr.
J. de Louter in de „Haagsche Post"
„Ik gaf de Koningin les in de Indische
Staatsinrichting, later in het Nederlandsch
Staatsrecht. Alleen de Koningin-Moeder
was bij het doceeren tegenwoordig. Zij
maakte zelf aanteekeningen. In de volgende
les mocht ik me vergewissen of de Konin
gin me begrepen had. Zij was buitenge
woon vlug en belangstellend zeer gepro
nonceerd in haar sympathieën. Ja, wat mag
ik zeggen Het was de tijd van den Trans-
vaalschen corlog. De Koningin voelde sterk
mee".
„Gaf uw „gehoor" nooit moeilijkheden?"
„Die heeft Zij met gratie genegeerd.
Eerst vlak vóór de inhuldiging werden de
colleges beëindigd. Ik ontving ten afscheid
dit bureau".
In liefdevolle aandacht overschouwden
de oogen het monumentale meubelstuk.
„Maar wat gebeurt Ik word weer ont
boden de Koningin wilde ook na de in
huldiging de lessen in het volkenrecht
gaarne voortzetten. Bij het laatste onder
houd gaf Zij mij vlug bukt de professor,
heft een zwaar étui naar boven dit
portret."
„Ik lees „In dankbare herinnering".
Met een trilling in de stem „Een bewijs
dat ik niet al te veel onder mijn taak ben
gebleven".
Mr. A. R. Zimmerman.
Hier te lande is van mr. A. R. Zimmer
man bericht ontvangen, dat hij door een
keelaandoening genoodzaakt is geworden,
zijn lezingen in Amerika tijdelijk te schor
sen. Mr. Zimmerman hoopte ze binnenkort
te kunnen hervatten, doch zijn terug
komst hier te lande zal ten gevolge van
zijn ongsteldheid niettemin moeten worden
vertraagd. De berichten luiden overigens
geenszins verontrustend. Mr. Zimmerman
was zeer tevreden over de goede medische
verzorging, die hem ten deel valt.
Centrale van rijkspersoneel.
De Centrale van Vereenigingen van Per
soneel in 's rijks dienst viert haar 10-jarig
bestaan. Te 's-Gravenhage werd te dezer
gelegenheid gisteren een algemeene be
stuursvergadering gehouden, tot bijwoning
waarvan alle besturen en afdeelingen van
de aangesloten organisaties waren uitge-
noodigd.
Er waren tal van bloemstukken toegezon
den alsmede verscheidene telegrammen.
De voorzitter van het herdenkingscomité,
nir. K. H. Lubach, tevens voorzitter van
den Bond van departementsambtenaren en
hooge colleges van Staat, hield een toe
spraak. Hij wees erop, dat de eigenlijke
stichtingsdatum der Centrale is 29 Juli. Het
Naar het Engelsch,
van
L. CAMPBELL DAVIDSON.
(Nadruk verboden.)
4)
Die zag er weer even correct uit, in haar
zwarte japon en zijden schortje. Maar haar
oogen waren gezwollen en ze was ook
oleeker. Ze deelde de logée haast op
duisterenden toon mee, dat het ontbijt
zou klaar staan op de kamer daarnaast, en
gaf haar de kleeren terug, gedroogd en
gewarmd en uitgeborsteld.
Haastig maakte het jonge meisje toilet,
net vuur brandde weer heerlijk op de zit
kamer en cok stond keurig het ontbijt ge-
feed. Joselijn repte zich ze wilde haar
oezoek volstrekt niet langer maken dan
enigszins noodzakelijk was, dus onmid-
eihjk na het ontbijt deed ze hoed en
bantel aan.
Rachel kwam nog 'hooren, of de logée
vn *!OOC*'S had Jocelijn bedankte haar
„i °r "^ar vele goede zorgen en zei tot
I»Nu zal ik maar zoo gauw mogelijk
fietse'n"Wan* n°^ een ^ee' e'nc*
y/eer, die uitdrukking van verlichting
°P het gelaat van de oude.
ppiaL het i°nge meisje natuurlijk uit
gilde en de fiets stond at klaar.
P het allerlaatst draalde Jocelijn even.
lft"f .,zou1 8raag dien mr. Launcelot ge-
sonni i' ik u hoorde zeggen per-
êastvriJhetcTL ee"S bedMke" voor zijn
maar r,i kai,lnceiot is nog niet bij de hand,
,r'k.zal uw dank overbrengen."
zip'ïfPn "00P dat er vannacht toch geen
waren hier in huis Ik meende dat
kwam het bestuur evenwel voor, dat de
vergadering van het algemeen bestuur
thans een geschikte gelegenheid bood tot
herdenking der oprichting. Hij dankte het
vooral aan het beginsel der neutraliteit van
de centrale, dat dit jubileum z.i. er een was
van bijzonderen aard. Het ledental is welis
waar sterk afgenomen, maar nooit heefr
men toegegeven aan den drang, om zich te
verbinden met hen, wier neutraliteit niet
vaststond en daardoor is het volgens spre
ker bereikt dat de Centrale, kleiner in le
dental, sterker aan invloed en onafhanke
lijker dan ooit uit den strijd te voorschijn
is gekomen.
De heer Zwolsman, voorzitter van het
weerstandcomité, deed vervolgens eenige
mededeelingen over den arbeid van dat co
mité. Het heeft tot nu toe bijna 5000 als
mede een aantal toezeggingen, bijeen we
ten te brengen. Als grondslag .voor het
weerstandsfonds is echter minstens 7000
noodig en daarom stelde spreker voor, de
commissie nog eenigen tijd te laten door
werken.
De heer F. Perdok, voorzitter van de
Centrale, legde den nadruk op de beteeke-
nis, welke een weerstandsfonds voor de
Centrale zal hebben.
Namens den Bond van Werklieden in
's rijks dienst ontving het bestuur der Cen
trale een geschenk onder enveloppe.
Actie lagere personeel der P. T. en T.
De commissie van overleg voor het per
soneel der posterijen, telegrafie en telefonie
heeft een deputatie benoemd ten einde bij
den minister van waterstaat en den direc
teur-generaal salarisverhooging voor het
lagere personeel te bepleiten.
Examen Radiotelegrafist.
Het eerstvolgend examen voor het ver
krijgen van certificaten voor radiotelegra
fist eerste of tweede klasse zal in Novem
ber e.k. aanvangen.
Verzoeken om te worden toegelaten
moeten vóór 13 October a.s. tot den di
recteur-generaal der posterijen en telegra
fie worden gericht onder overlegging van
een gezegelde geboorte-acte en met opga
ve van de klasse van het certificaat, als
mede van het volledig adres van den aan
vrager.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
met ingang van 1 November a.s. in wer
king treedt de „Herziening van Parijs
1925 van het reglement, behoorende bij
het internationaal telegraafverdrag van
St. Petersburg". Bij het examen zal hier
mede rekening worden gehouden.
De drukte in de Rotterdamsche haven.
Van Zaterdagmiddag tot gisterenmiddag
heeft de havendienst 65 schepen, die kolen
moesten laden, naar Rotterdam laten op-
stoomen, waaronder 14 schepen, die giste
renavond zijn binnengelaten omdat zij niet
op zee konden blijven.
Desniettegenstaande lagen er Maandag
namiddag al weer 40 schepen voor Rotter
dam voorgaats te wachten. Er is de laatste
dagen eenige stagnatie ontstaan doordat de
Ruhr weer zeer traag is in her afschepen
der kolen. Vooral aan bunkerkolen bestaat
hier groote behoefte. De oorzaak van den
achterstand der laatste dagen schuilt hierin
dat het Syndicaat zijn Duitsche afnemers
heeft moeten helpen, die tot dusver maar
mondjesmaat bediend zijn en die klagen
over gebrek aan kolen.
Er zijn maatregelen getroffen om te zor
gen, dat Rotterdam de komende dagen
weer vlotter bediend wordt.
Paard en motor.
In de „Kampioen" van 24 dezer komt
onder dit opschrift onderstaand stukje
voor
Onlangs hebben wij een stukje overge
nomen uit „De Paardenwereld", waarin
werd uiteengezet, dat de motor veel duur
der in het bedrijf is dan het paard en tot
de landbouwers de waarschuwing werd ge
richt niet te overhaast het paardenbedrijf
ik geloop hoorde
„Neen,ldank u. Er was niemand ziek".
„Goeden morgen", was het eenige, wat
Jocelijn nu nog kon zeggen.
„Goeden morgen, madam".
Jocelijn keek het huis nog eens aan.
„Daar is zeker wel een geschiedenis aan
verbonden", dacht zij. „En wat was die
mr. Launcelot toch vriendelijk Het spijt
me zéér, dat ik hem niet heb kunnen be
danken. Ik zou hem graag eens een weder
dienst bewijzen".
Het was nu heerlijk weer, vandaar dat
zij besloot, de bezienswaardigheden van
de stad te bezoeken. Ze moest koning
Arthur's „Ronde Tafel" toch zien en zijn
„heuvel" bezoeken, enz. Misschien, dat er
heimelijk wel een beetje bijkwam het ver
langen dat ze mr. Launcelot nog wel eens
kon ontmoeten, als ze daar wat draalde.
Even voorbij het station zag ze een koop
man, dien ze vroeg naar den weg naar
den „Heuvel".
De man gaf haar eenige inlichtingen, en
toen vroeg ze nog „En dat groote huis
daar ginds Kunt u mij ook zeggen, wie
daar woont?"
„De oude mevrouw Vyvian. Het heeft al
zoo lang aan haar familie behoord en
doordat zij met een neef trouwde, werd het
haar eigendom. Ze bezit nog land in Wales
en ze zijn eerst in de laatste jaren hier
komen wonen, nadat zij zoo geweldig be
zocht waren".
„Wat bedoelt u daarmee
„Nu ze is blind en ze heeft verdriet ge
noeg gehad, zoodat ze schuw moet zijn
van de menschert. Mr. Launcelot komt en
gaatdat is een heel vriendelijk mensch.
Ze hebben anders genoeg verdriet gehad.
Maar daarom zijn ze toch niet bitter ge
worden. 't Is hun schuld niet en daarom
zou het een schande zijn, om het op hen
te verhalen, ofschoon er wel zijn, die dat
doen".
Jocelijn begreep er niets van. Wat was
af te schaffen, doch eerst eens goed te
rekenen.
Wij hebben hierover het oordeel ge
vraagd van den directeur der stadsreini
ging te Amsterdam, die zoo vriendelijk was
ons mede te deelen, dat de ondervinding
bij zijn dienst uitgemaakt heeft, dat paar-
dentractie voor kleine afstanden voordee-
liger is dan autotractie.
Door de plaatsing van een tiental kra
nen in de stad hebben de vuilniswagens
sleahts een korten afstand af te leggen
voor verwisseling van hun wagenbak, van
daar dat voor de binnenstad paardentractie
wordt gebruikt. Voor de verafgelegen wo
ningen (geannexeerde dorpen om Amster
dam) wordt autotractie met voordeel ge
bruikt.
Alles hangt derhalve af van de omstan
digheden. Naar ik weet kan de stad 's-Gra
venhage voordeeliger autotractie gebrui
ken, terwijl Rotterdam onder dezelfde om
standigheden verkeert als Amsterdam.
Zonnestraaldag.
De Zonnestraal-collecte heeft Zaterdag
te Amsterdam opgebracht 16.000 te Rot
terdam 2000 te Middelburg 476.
Walcheren vóór 1500.
IX.
Als wij over Walcheren's geschiedenis
spreken, moet zeker ook iets gezegd wor
den over de 6 steden die op 't betrekkelijk
kleine eiland zoo dicht bij elkaar zijn ont
staan. De stof hierover is echter uitgebreid,
vooral als w;i de bijzonderheden van elke
stad wilden schrijven. Wij zullen daarom
meer algemeenheden melden, om eenigs-
zins een beeld te geven van de steden, in
haar opkomst.
In de oudste tijden woonden al de men-
schen op 't platteland. Om de kerk hadden
de dorpen zich uitgebreid. Waar de ligging
gunstig was, b.v. door een goed vaarwater
met een veilige haven, nam het aantal
bewoners aanmerkelijk toe. Het ligt voor de
hand, dat visscherij en scheepvaart daar
langzamerhand de bronnen van inkomsten
werden. Daardoor kreeg de plaats ook an
dere behoeften, voornamelijk wat het be
stuur betrof. Stond het dorp rechtstreeks
onder het gezag van den graaf, dan zag
deze niet ongaarne, dat de plaats zich uit
breidde. Niet alleen dat h daardoor meer
belastingpenningen kon innen, maar hij
zocht en vond hier steun tegen den mach
tigen adel. Vlissingen was vroeger een
ambachtsheerlijkheid, waarover wij in het
vorige stuk schreven. Doch de heeren van
Vlissingen waren zoodanig in de lij geko
men, dat zij hun heerlijkheid moesten over
doen aan den graaf (1294). Als de inwo
ners eener plaats een eigen bestuur kregen
van den graaf, dan-w-örd zij een stad ge
noemd. Spoedig kwamen daarbij tal van
andere rechten, haar door den vorst voor
geld of uit gunst geschonken. De bewoners
mochten de stad met muren en grachten
omringen. Zij konden niet voor een vreem
den rechter gedaagd worden, hielden op
een bepaalden dag in de week markt en
één of tweemaal 's jaars een jaarmarkt,
hadden den alleenverkoop van bepaalde
koopwaren, waren vrijgesteld van sommige
tollen, enz. enz. Elke nieuwe graaf beves
tigde de vroegere rechten, reeds door de
voorgangers gegeven. Al deze rechten, ook
privileges, keuren en handvesten genoemd,
verkreeg een stad maar langzamerhand.
Zoo was Middelburg, dat reeds in 1217 tot
stad was verheven, eerst in 1501 in 't bezit
van rechtspraak in alle crimineele zaken.
Middelburg had als marktdagen Maan
dag en Donderdag, Vlissingen Dinsdag en
Vrijdag en Veere Woensdag en Zaterdag.
Later bleef voor Middelburg alleen Donder-
derdag de marktdag, voor Vlissingen
Dinsdag en voor Veere Zaterdag. Een
overblijfsel van de jaarmarkten zijn de
tegenwoordige kermissen.
De schout werd door den graaf be
noemd, de schepenen door de burgers.
Toen 't getal ambtenaren bij de uitbrei
ding der stad toenam, werd de schout al-
„al dat verdriet, waar zij toch geen schuld
aan hadden Ze was nu niet meer zoo
geheel verdiept in de legenden van koning
Arthur en voelde veel meer belangstelling
in het huis van de Vyvians, dat „Merlins"
heette. Toen ze navraag deed, waarom dit
huis dien naam droeg, zeide men dat Mer-_
lin, de Toovenaar, daar had gewoond
er waren nog ruïnen van over. Misschien
heerschte daar nog altijd zoo iets geheim
zinnigs van een „betooverd woud". Al
thans een eigenaardig samentreffen was
het dan wel, dat de tegenwoordige bewo
ners van „Merlins" ook iets geheimzinnigs
hadden.
Ze nam den middagtrein naar Hereford.
Om de een of andere reden had ze geen
pleizier, om dien dag veel te fietsen of
schoon het prachtig weer was. En, ook
zelfs dien volgenden dag was ze steeds
nog vervuld van „the Merlins", het eigen
aardige huis met zijn eigenaardige bewo
ners. Van daar, dat zij eens zoo lang deed
over het pakken want ze had weer een
heele rondreis voor bij vrienden en kennis
sen, die haar allen eens graag logeerden.
„Knip je dat grijze flanel of scheur je
het vroeg Jocelijn.
„Scheuren O, dat is verreweg het ver
standigst", antwoordde mrs. Muncaster,
die intusschen zelve zat te knippen wat ze
maar kon uit een groot stuk ongebleekt
katoen. De dames zaten onder den grooten
ceder, in den tuin van de pastorie, op het
prachtig smaragd-groene grasperk. Het
was het toonbeeld van een goed onderhou
den pastorietuin, zoo vreedzaam en vol
gezellige hoekjes en zitjes.
Mrs. Muncaster was van middelbaren
leeftijd dus wel bijna dubbel zoo oud als
Jocelijn maar ze waren al, bijna van Joce-
lijn's geboorte af, goede vriendinnen ge
weest Als jong meisje was miss Trifford
veel aan huis gekomen bij de ouders van
Jocelijn en die was eerst een speelpopje
voor haar geweest, tot ze nu vriendinnen
leen belast met de bestuurszaken en kreeg
hij den naam van poortmeester of burge
meester. Later waren er 2 of meer burge
meesters. Voor politietoezicht werd een
baljuw benoemd. Wie binnen de poorten
wilde wonen, dus poorterworden, moest
hiervoor een bepaalde som gelds geven
Vond de graaf in zijn strijd tegen den adel
bij de steden steun, omgekeerd genoten
deze bescherming van handel en* bedrijf
bij den vorst, vooral werd Middelburg hier
in bevoorrecht.
Dei steden op Walcheren zijn na de 12e
eeuw ontstaan. De oudste is Middelburg
(1217). Gunstig gelegen aan 't einde der
Arne, eertijds een goed vaarwater, ver het
land indringende, waardoor de stad bijna in
't midden van het eiland lag. Domburg en
Westkapelle kregen de stadsrechten in
1223. Vlissingen, zeer gunstig gelegen aan
den mond van de Schelde, met een druk
veer op Vlaanderen, de overzijde met de
stad Sluis, werd in 1315 tot stad verheven.
Veere volgde in 1402. Arnemuiden, dat af
hankelijk was van Middelburg, daar het
gebouwd was in het ambachtsgebied dezer
stad, kon zich niet geheel ontwikkelen,
omdat Middelburg, in Arnemuiden terecht
een geduchte concurrent ziende, haar uit
breiding belemmerde. Toen in 1574 Mid
delburg tot Oranje overging en daarbij ge
heel Walcheren, kreeg Arnemuiden in dat
jaar eerst stadsrechten. Na 1574 zijn tus-
schen beide steden nog tal van procedures
gevoerd over vermeende rechten. Maar ook
tusschen de steden Middelburg, Vlissingen
en Veere was er jaloezie. Als zij elkaar
konden tegenwerken, dan deden zij het,
zoo al niet in het openbaar, dan toch ach
ter de schermen. Dit bleek bijv. toen het
vaarwater van Middelburg verzandde en
deze stad gaarne een nieuwe haven wilde
graven tusschen Souburg en Ritthem, recht
streeks naar de Schelde. Door tegenwer
king van Veere en Vlissingen kwam van dit
plan, dat reeds ver gevorderd was, niets
en bleef Middelburg sukkelen met haar
steeds meer ondiep wordende vaarwater.
In het midden van de 15e eeuw hadden
de steden Middelburg, Vlissingen en Veere
reeds een zeer uitgebreiden handel en
scheepvaart, grooter dan doorgaans wel
gedacht wordt. Daarbij kwam nog de
vischvangst. Op de Walchersche reede,
langs den oostrand van Walcheren, vanaf
Veere langs Arnemuiden tot Vlissingen,
meerden de schepen of voeren door de
Arne, (later door de Welzinge en 'f"nieuwe
havenkanaal 1535) binnenwaarts om in de
havens van Middelburg een ruime los- of
laadplaats te hebben. Niet alleen voeren
Zeeuwsche schepen naar andere landen,
maar ook kwamen tal van buitenlandsche
schepen op de reede, waar elke natie haar
eigen ligplaats had. Daar er toen nog geen
stoombooten waren, dus alleen zeilscheoen,
moest soms dagen op gunstigen wind ge
wacht worden om te kunnen uitvaren. Op
de reede, later bekend als de reede van
Rammekens, wemelde het dus altijd van
schepen.
Er werd handel gedreven met de Hol-
landsche steden Amsterdam, Rotterdam,
Dordrecht, Delft Gouda e.a. en met de bui
tenlandsche steden Antwerpen, Brugge,
Calais, Londen, Hamburg, Bremen en Dant-
zi?. Men voer zelfs naar Spanje en Venetië.
De handelsartikelen waren voornamelijk
haring, bier, wijn, laken, wol, garen, zout,
huiden, zeep, ijzer, koper en graan.
De visscherij was voornamelijk de ha
ringvangst. Inzonderheid was Vlissingen
een haringhaven. Ook hadden Domburg en
Westkapelle elk meer dan 40 haringbuizen,
die hun ligplaats te Vlissingen hadden,
waardoor deze stad haar havens moest uit
breiden. Middelburg deed al wat het kon
om den handel en de visscherij tot zich te
trekken. Zoo beloofde de stad bijv. aan al
le zeelui, die met hun schepen en haring
buizen de stad aandeden, kosteloos als
poorter te zullen aannemen. Van het bier
of het zout voor de scheoen moest geen
accijns betaald worden, enz. Hierdoor nam
de haringvisscherij te Middelburg zoodanig
toe, dat de stad een oorlogsschip uitrustte
tot het convooien (begeleiden) der haring
waren.
Ze waren aan het knippen voor de
„Moeders Vereeniging", waar genaaid
werd en waar Jocelijn dan voorlas. Ze
hield erg van die middagen, die met mooi
weer in den tuin doorgebracht werden en
anders in de leerkamer. De vrouwen uit het
dorp kwamen met al haar leed en haar zor
gen bij de domineesvrouw de meesten
kenden geen geheim voor de gulle, goed
hartige mrs. Muncaster.
Jocelijn, die nu al drie jaar het werkelijk
huiselijk leven miste, vond, dat Adela dan
wel reden tot dankbaarheid hadZe
werkte zoo echt met haar man samen en
met de jongens waren ze heel gelukkig.
Toch klaagde Adela een- enkelen keer wel
eens over eentonigheid. Sinds den dood van
haar ouders nu drie jaar geleden was
het huishouden voor Jocelijn opgebroken
en leidde zij een zwervend leven.
Daar ze meerderjarig was, had het in 't
eerst wel een soort bekoring voor haar
gehad, dat ze zoo geheel vrij was in haar
doen en laten maar dat ze ook in het ge
heel geen zorgen, geen verantwoordelijk
heden had, dit voldeed haar niet op den
duur.
Bij de Muncasters kreeg ze tenminste
nog eenigszins het gevoel dat ze voor
iemand van eenig nut was, als ze zoo hielp
knippen en naaien en voorlezen.
Er ging zoo iets vreedzaams uit van
heel de omgeving, met dat gezoem van de
bijen, over de valeriaan-beelden het ge-
sjierp van de krekels, het zachte ruischen
van den wind door de ceder-takken.
„Zou de tinnen trekpot al klaar zijn
vroeg mrs. Muncaster.
„De tinnen trekpot"
Jocelijn was al weer in gepeins verdiept
iets, wat haar den laatsten tijd veel over
kwam en voor zich had ze dan in den
regel „the Merlins" of... mr. Launcelot.
„Ja ik heb Jackson wel gezegd, dat hij
het ding moest laten soldeeren, want er
Voor engros Firma GEBR. STEENLAND,
Stationstraat MIDDELBURG.
vloot. In dien tijd werd de zee onveilig ge
maakt door de vele zeekapers.
De welvaart was ook te zien aan de stee-
nen huizen, die gebouwd werden. Houten
huizen mochten niet meer worden ge
bouwd. De rieten daken verdwenen lang
zamerhand,daar het stadsbestuur een pre
mie gaf als het rieten dak vervangen werd
door een dak van pannen of scaliën (leien).
Niet alleen hadden de taveernes (her
bergen) een naam, maar ook de huizen der
ambachtslieden, die vaak in 't voorvertrek
hun beroep uitoefenden en in de achter
kamer woonden. Later had bijna elk huis
zijn naam.
De wegen in de stad waren natuurlijk
eerder bestraat dan de landwegen. In Mid
delburg begon men in 1365 met de bestra
ting. De groote Markt echter eerst in 1578.
Door de bestrating in de stad was veel ge
wonnen, maar toch niet alles, want de St.
Antonievarkens, waarover wij reeds ge
schreven hebben, bleven nog langs de stra
ten loopen. Om op een goedkoope en ge
makkelijke wijze aan bestrating te komen,
werd iemand soms veroordeeld tot het doen
bestraten van een weg over eenige roeden.
Kon hij dit niet doen, zoo moest hij een
bepaalden tiid met een kei om den hals
loopen.
Een stadsbestuur moet er in vroegeren
tijd, wanneer het vergaderd was, wel def
tig hebben uitgezien. Al de heeren droegen
een ambtsgewaad, dat vaak van zwart la
ken vervaardigd was en hun op stadskosten
werd verstrekt. Dat ambtsgewaad bestond
gewoonlijk uit een tabbert en een bonnet
(muts). Wij hebben deze kleeding kunnen
zien bij het openluchtspel in 1924 te Mid
delburg gehouden. Ook personen, die in
dienst van de stad waren, droegen een
ambtsgewaad. Later toen de statigheid en
de achtbaarheid niet zoo in uiterlijken tooi
werd gezocht, werd een geldelijke beloo-
rting gegeven.
Als wij thans de rechtzaken in de courant
nagaan, lezen wij, dat de straffen veelal in
geldboeten bestaan. Ofschoon wij niet
gaarne dc vroegere straffen willen terug
verlangen, zullen deze waarschijnlijk beter
doel hebben getroffen. Kleine straffen wa
ren het stellen op de kaak of het hangen
in de mand, het loopen met den hou+en
huik, het dragen van een steen, het zitten
in de draaikooi, enz. Dan waren nog de
pijnbank (examinatie op de bank) het
brandmerken en de doodstraf. Ook gebeur
de het vaak, dat een veroordeelde ten be
hoeve van de stad 10.000 gebakken stee-
nen moest leveren.
Over de steden in haar opkomst zou
nog meer te melden zijn, b.v. over de
Schotsche wolstapel te Veere, de gilden,
de besturen der steden, enz. Met het bo
venstaande meenden wij aan de lezers
eenigszins een beeld te hebben gegeven
van de ontwikkeling der Walchersche ste
den vóór 1500.
(Slot volgt).
R- B. J. d. M.
was immers verleden Dinsdag al een lek
in, weet je nog wel Maar ik geloof niet,
dat het gebeurd is."
„Nu, dan zullen we ons behelpen met de
keuken-trekpotten en moeten de vrouwtjes
maar groepsgewijze thee krijgen".
„Een heel ondernemen, hoor S Maar wat
is er Sarah Dit laatste tegen het dienst
meisje.
„Daar is ouwe Gillis Stoke, madam
zijn koe heeft zich verslikt in een knol en
nu vraagt hij, of de dominé ook soms
raad weet
Mrs. Muncaster ging mee, want dit was
een geval dat geen uitstel gedoogde.
Jocelijn pakte eens even „the Morning
Herald" op en keek die vluchtig door. In
de kolom advertenties viel haar oog op den
naam „Merlins".
Wat ze daar las, luidde als volgt
„Gevraagd een jonge dame van opvoe
ding en beschaving, als gezelschapsdame
en lectrice bij een oude dame, die min of
meer hulpbehoevend is. Moet vriendelijk en
voorkomend van aard zijn. Gunstige refe
rentiën noodzakelijk. Zich aanmelden bij
mrs. Vyvian, the Merlins, Caerleon".
Wat een vreemde samenloop toch
Dat zij nu toevallig dat nummer van de
krant in handen moest krijgen, waarin die
oude dame adverteerde om een gezel
schapsdame Maar waarom zou Jocelijn
persoonlijk zich niet aanmelden Dan kon
ze tenminste van eenig nut zijn en dat nog
wel voor de moeder van den man, die haar
zulk een dienst had bewezen.
De angst dien zij den nacht op „the
Merlins" had doorgestaan, was nu ineens
vergeten. Ze trad de studeerkamer binnen
want de dominé was toch uit om een
brief te schrijven.
(Wordt vervolgd.)
