Rookers
VRIJÖAO 3 APRIL
Eerste Blad
WETEN $w£ HEERL'JK EEN SIGARET IS
Ca (jUyti<xriDeSuccorif 9\ot&acfuEc)
tedelijk museum.
BINNENLAND
Stads°en Provincienieuws
^o79
63e Jaargang i
LISSINGSCHE COURANT
UU nummer bestaat uit 2 bladen
ABONNEMENTSPRIJS
voor Viissingen en gemeenten op Wai-
f2.20 per drie maanden. Franco
Chét geheele rijk: ƒ2.50. Week-abon-
menten 17 cent> alles bii vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS
V»n 1—4 regels: ƒ1.10 voor iedere
meer 26 centbij abonnement spe-
raj prijzen. Reclames 52 cent per regel
oe Advertenties betreffende Huur en
huur Koop en Verkoop, Dienstaanbie-
«en én Dienstaanvragen, enz., prijs, bij
Vooruitbetaling van 1—5 regels ƒ0.75, elke
,-pi mppr 15 cent
familieberichten van 1—6 regels ƒ1.70,
e regel meer 26 cent.
II.
Waar het Museum dezer dagen we
der geopend zal worden en nu voor de
Jrde maal, is het me een behoefte
inliet kort de voorgeschiedenis te rele
veren het is tevens een daad van
„iéteitmet het oog op diegenen, die
reeds deze wereld zijn afgestorven,
maar aan wier initiatief het te danken
is dat deze terugblik naar Vlissingen's
trieden mogelijk is.
Het is het lot, men mag wel zeggen
KI fatum, van iedere.dergelijke ver
nieling, dat slechts een kleine cate-
torie van personen iets er voor voelt,
Ie meer, als de verzameling nog in
wording is als het zooals nu een min
ofineer merkwaardige collectie is, .dan
raat dit beter, het ethische, dat er oor
spronkelijk aan ten grondslag lag, is
«er gematerialiseerd, aan de materie
eeft men meer houvast, ze streelt het
g, er gaat een zeker fluïdum van
uit,'het romantische er aan verknocht,
koort.
Daarom behoeft het niet al te veel
«wondering te wekken, dat slechts
een drietal raadsleden zich in de
raadszitting van 23 Mei 1881, verzet
ten tegen den verkoop van een achttal
ïveren voorwerpen aan het Rijk. Het
aren de heeren j. P. Laernoes, J. van
t Beke Callenfels en A. Schraver.
Ook een buitenstaander, de heer P.
«tree, trachtte vruchteloos door een
quest den verkoop te verhinderen.
In 1889 kwam er een kentering. In
zitting van den gemeenteraad van
December stelden Burg. en Weth.
r eenige opgegraven voorwerpen
(il. 2 grafsteenen, afkomstig van het
gijnenhofje, en een geblinddoekt
tenen vrouwenhoofd, afkomstig van
ti oude stadhuis, het beeld der ge-
fihtigheid voorstellende) ten ge-
henke te geven aan het Zeeuwsch
nootschap. Degene, die zich daarte-
üfli verzette was de heer C. A. Kalb-
leisoh. Toch werd het voorstel aan-
tnomen. Een „Vlissinger van geboor-
verhief in een ingezonden stuk in
„Vliss. Courant" van 22 December
I zijn stem. Dit was Willem van
der Os.
Weldra en wei den I2en januari
W kon de „Vliss. Courant" berich-
dat Je heeren A. A. A. E. Gewin,
A. Kalbf'.eisch, C. R. E. Wibaut en
van der Os een commissie hadden
formd met het doel een Vlissingsche
«iheidskamer in het leven te roepen.
'Mg. en Weth. hadden een kamer in
't raadhuis afgestaan. Den 17en
innari kwam de raad terug op zijn
luit naar aanleiding van een re-
wst van Van der Os. De heer Van
Os gaf zijn collectie aan de verza
ding. Burg. en Weth. hadden be-
a'd, dat de bijeen te brengen voor
den als verzameling het eigendom
J de gemeente zouden blijven. Meer
'«ken verschenen ter aansporing van
inwoners de Oudheidskamer te ge-
'ken. Den 27en Augustus 1890 werd
c Oudheidskamer ten raadhuizc ge-
Pend, waarbij de commissie gecom-
pwnteerd werd door den burge-
jfster, den heer Tutein Nolthenins.
ooral de heer Van der Os werd har-
Jiljk bedankt voor zijn initiatief. Het-
jaar stierf deze, doch bedacht
verzameling in zijn testament o.a.
t een gift van drie duizend gulden,
'kapitaal werd in 1895 gebruikt om
ouden Gevangenistoren (overblijf-
de Westpoort) te restaureeren
a|s „Oudheidskamer" te dienen. De
«ni id °PeninS bad plaats den len
'j>95 door den burgemeester,
ns denkbeeld het was geweest.
werden de heeren Katb-
edaiVf" P. T. Dommisse hartelijk
SM y°or het in orde brengen dér
eid va- jmer' T00*1 was c'€ vochtig-
oor <je
van dezen ouden toren fnuikend
verzameling. Na de vorstelijke
ier oIaVmevr' Van den Broekvan
en vu k een "ieuw tijdperk aan.
tliik n ^pr" '914 we"l het „Ste-
t i geopend zonder eeni-
«ed u t,gh.?id- Ik herinner mij nog
nn j.™e w'j een vijftal heeren met
zen aanwezig waren en on-
(tns¥zetten in het register. De
uien ik toen in het vreemde-
lingenböek zette is intusschen in ver
vulling gegaan „Floreat et cresceat".
Steeds groeide de verzameling aan,
zoo ook het aantal Iedén. En zoo bleek
het hard noodig, dat er een reorgani
satie plaats had, die dan nu, zooats ik
reeds uiteen, gezet heb, haar beslag
heeft gekregen. Nu zijn wij zoover
gekomen, dat ook de verzamelingen
van buitenaf, Rijksmuseum, Museum
Boymans, Zeeuwsch Genootschap,
dank zij de stuwkracht van den voor
zitter der Oudheidkundige commissie,
den burgemeester, ons gaan erkennen
nu het Museum zijn levensvatbaarheid
bewezen heeft. Een nieuwe aëra is
aangebroken, was de benedenverdie
ping niet voldoende, nu is er ook een
kamer op de eerste verdieping in be
slag genomen een tweede wordt in
gereedheid gehouden voor wat onaf
wendbaar komen moet. In een viertal
volgende artikelen hoop ik iets uit de
geschiedenis van Viissingen uiteen te
zetten naar aanleiding van onze nieu
we aanwinsten.
H. G. VAN GROL,
Conservator.
Viissingen, 3 April 1925.
Nederland en België.
Een B. T. A.-telegram uit Brussel
meldt Nederlandsche en Belgische
experts hebben met de Fransche re-
geering een Nederlandsch-Belgische
overeenkomst besproken, voor wat
het Schelde-regiem betreft. Frankrijk
is met de overeenkomst aceoord ge
gaan.
De redacteur van „de Maasbode" te
Brussel seint d.d. 2 April
In de vertraging van de Engelsche
en Fransche goedkeuring van het Ne-
deriandsch-Belgisch verdrag, zag men
op het departement van buitenlandsche
zaken te Brussel alleen kleine moei
lijkheden van formeelen aard. Aanvan
kelijk had men gedacht per gewone
correspondentie door de mogendheden
te doen vaststellen, dat de verdragen
van 1839 afgeschaft zijn. Daar werd
echter geen genoegen rnee genomen
tn werd voorgesteld, aan die mede-
deeiingen een meer officieel cachet te
geven door het opstellen van een pro
tocol, waarbij Engeland, Frankrijk,
Nederland en België zich zouden aan
sluiten. Aan de uitwerking van dit
voorstel werd heden gearbeid.
(Zie Laatste Berichten.)
De zomertijd.
Het Haagsch Correspondentiebureau
meldt
Zijn wij wei ingelicht, dan zal, nu de
Eerste Kamer het wetsontwerp tot af
schaffing van den zomertijd verworpen
heeft, de invoering van den zomertijd
in geen geval kunnen geschieden alvo
rens de zomerdienstregeling der Spoor
wegen zal zijn vastgesteld, opdaj niet
het geheele internationale spoorweg
verkeer in wanorde geraken.
Vermoedelijk zal de invoering dus
eerst in de eerste dagen van Juni, wel
licht 5 Juni, kunnen plaats hebben.
In verband met bovenstaand bericht
van het Haagsch Correspondentiebu-
bureau verneemt „de Maasbode" van
bevoegde zijde, dat de invoering van
den zomertijd niet eerder kan plaats
vinden, dan 5 Juni, den dag, waarop de
zomerdienstregeling der Spoorwegen
(een internationale regeling) in wer
king treedt.
Dit staat in verband met den korten
tijd van voorbereiding, waarin het voor
de Spoorwegen ondoenlijk is, nog een
afzonderlijke zomertijd-regeling voor
het tijdvak dat tot 5 Juni rest, gereed
te maken.
Vóór het wetsontwerp tot afschaf
fing van dén zomertijd stemden de
heeren Slotemaker de Bruine (C.H.),
de Wit (R.K.), Croles (A.R.), de Zeeuw
(S.D.A.P.), Haffmans (R.K.), de Veer
(A.R.), Blomjous (R.K.J, Diepenhorst
(A.R.), de Jong. (R.K.), de Waal Male-
fijt (A.R.), Arntz (R.K.), v. d. Hoeven
(C.H.), Anema (A.R.), dr. H. Franssen
(A.R.), Smeenge (V.B.), van Lanschot
(R.K.) en Westerdijk (V.D.).
Tegen stemden de heeren Van der
Maesen de Sombreff (R.K.), Rugge
(S.D.A.P.), Janssen (R.K.), Cramer
(S.D.A.P.), Polak (S.D.A.P.), Haaze-
voet (R.K.), Moltmaker (S.D.A.P.), v.
d. Lande (R.K.), de Vlugt (A.R.), de
Vos van Steenwijk (C.H.), Lindeijer
(S.D.A.P.), Verheyen (R.K.), v. Nagelt
van Ampsen (V.B.), Ossendorp (S.D.A.
P.), Verkouterert (C.H.), de Oijseiaar
(C.H.), mevr. PothuisSmit (S.D.A.
P.), van Wassenacr van Catwijck
(C.H.), Briët (A.R.), Rink (V.B.), van
Embden (V.D.), Mendels (S.D.A.P.),
Wibaut (S.D.A.P.), Wittert van Hoog
land (R.K.), Heerkens Thijssen (R.K.),
Siingenberg (V.D.), Stenhuis (S.D.A.
P.), Dobbelmann (R.K.), de Vries
(C.H.), W. Fransen (R.K.) en de voor
zitter.
Afwezig waren de heeren v. d. Bergh
en de Muralt.
(te22&s:SÉL
(Ingez. Mededeeling.)
Onmiddellijk na de verwerping van
het ontwerp tot afschaffing van den
zomertijd heeft de sociaal-democrati
sche fractie der Tweede Kamer een
initiatief-voorstel ingediend om de tijd-
quaestie in Nederland te regelen con
form de denkbeelden van de meerder
heid der tijifcommssie.
M>en herinnert zich, dat de heer Vlie
gen een amendement in dien geest op
het thans verworpen wetsontwerp had
ingediend.
Men hoopt op deze wijze door een
compromis de zaak tot een goed einde
te brengen. Dit voorstel beoogt dus
in den zomer midden-Europeesche, in
den Winter West-Europeesche tijd.
VLISS1NCEN, 3 APRIL.
Een Zuicf-Afrikaaiiscbe avond.
Verleden week hebben wij een ver
slag opgenomen van de redevoering,
die prof. Smith van de universiteit te
Stellenbosch (Zuid-Afrika) gehouden
heeft in de aula te Amsterdam.
Op het oogenblik maakt prof. Smith
oen rondreis door ons land en zal in de
volgende week ook een bezoek van 3
dagen aan Zeeland brengen. Die gele
genheid heeft het bestuur van de af-
deeling Viissingen van het Algemeen
Ned. Verbond aangegrepen om te
trachten ook hier den professor te la
ten optreden, waarin het geslaagd is.
In bet begin der volgende week zal
de afdeeling een Zuid-Afrikaanschen
avond beleggen, waarvoor zij zoo ge
lukkig is geweest de welwillende me
dewerking te krijgen van onze stadge-
noote, mevr. R. BorRovers, die eeni
ge Afrikaansche en andere liederen
van den Nederiandschen stam ten ge-
hoore zal brengen en van den heer S.
Landsman, die zich wehvilfend bereid
heeft verklaard, de zangeres te bege
leiden.
Het bestuur hoopt, dat velen van
deze gelegenheid gebruik zullen maken
om naar een voorman der Zuid-Afri-
kaansche beweging te komen luisteren.
Prof. Smith toch is een der mannen,
die het omvangrijke werk der samen
stelling van een Ztiid-Afrikaansch
woordenboek leiden.
Zangvereeniging „Looft den Heer".
Naar wij vernemen zal de zangver
eeniging „Looft dèn Heer" binnenkort
haar eerste uitvoering geven onder
leiding van haar nieuwen directeur,
den heer Theo Höfelein.
Moeite noch kosten zuilen gespaard
worden om van alles het beste te ge
ven en het bestuur hoopt dat zulks
gewaardeerd zal worden door hef
kunstminnend publiek.
Op de uitvoering zal ten gehoore
worden gebracht „Ostermorgen" van
Neukom en „Das Geistlichen Abend-
iied'' van Reineke, alles voor koor, soli
en orkest.
Ais solisten zullen medewerken mej.
Anne Blanche, Aken, sopraan mevr.
R. Bor—Rovers, Viissingen, alt, beiden
alhier geen onbekenden Rudolf Bre
men, Frankfort, tenor Ludwig Gröt-
zinger, Dusseldorf, bas, én de ver
sterkte kapel HöfeleinBekker be
staande uit ongeveer 20 personen.
Als men nu weet, dat bet koor uit
plm. 100 dames en heëren bestaat en
het orkest zich ook nog afzondei lijk
zal laten hooren, dan belooft het een
genotvollen avond te worden.
Een modem winkelpand.
De firma A. Kreymborg <S Co.. die
reeds op vele plaatsen in ons land1
eigen magazijnen heeft, opent morgen
in de Walstraat no. 84 een naar de
eischen des tijds ingericht magazijn
voor heereij- en jongenskleeding. In
den winkel is een groote collectie van
alle mogelijke heeren- en jongensklee-
dingstukken in voorraad en in de ver
schillende etalagekasten worden deze
geëxposeerd. Een der etalages is spe
ciaal bestemd voor Tieeren-costuums
en aan de andere zijde voor kinder-
Weeding. la de achter-etalages zullen
heeren mode-artikelen, in den ruimsten
zin genomen, worden uitgestald.
De Walstraat is met de opening van
deze zaak weer een flink winkelpand
rijker geworden en de architect, de
heer P. S. Dijkstra, heeft het weten ge
daan te krijgen in enkele maanden dit
moderne magazijn op te leveren. Aan
nemer was de heer J. N. D. Bijl, ter
wijl het schilderwerk werd uitgevoerd
door den heer L. J. de Regt. De aanleg
van het electrisch licht werd aangeno
men door den heer Dekker en uitge
voerd door den heer Guinee.
De nieuwe winkel zal morgenavond,
wanneer alles in een zee van licht
•baadt, wel de bijzondere aandacht
trekken.
Nutsspaarbanlc.
In de Nutsspaarbank aan de Nieuw-
straat alhier werden in de maand
Maart 774 inlagen gedaan tot een be
drag van 61.764.60 en 307 terugbeta
lingen tot een bedrag van 61.185.72.
Er werden in die maand 46 nieuwe
boekjes uitgegeven, waardoor het aan
tal spaarders steeg tot 4926 en hun te
goed tot 1.197.785.92.
Ter lediging werden 37 spaarbusjes
aangeboden inhoudende 425.45 en
met 5751 spaarzegels werd bespaara
286,99, welke bedragen op de spaar
boekjes wenden bijgeschreven.
Een zilveren jubileum.
De heer M. van der Beke Callenfels,
griffier ter gemeente-secretarie alhier,
herdacht heden den dag waarop hij
vóór 25 jaar geleden werd aangesteld
tot consul van Viissingen en omstreken
van den algemeenen Nederiandschen
Wielrijdersbond. De bescheidenheid
van den geachten jubilaris verbiedt elk
huldebetoon. Toch zulien velen van
den 70.000 leden tellenden toerbond het
jammer vinden den datum niet te heb
ben geweten, om hun erkentelijkheid
te betuigen voor het veie dat hij in dien
tijd voor den bond heeft gewrocht, niet
in het minst het vorige jaar bij de al
hier gehouden schitterend geslaagde
bondsfeesten en tochten naar Enge
land.
Een dames hoedenmagazijn.
In achterstaande advertentie wordt
bekend gemaakt dat morgen in de St.
Jacobstraat no. 3 door mej. S. Antheu-
nis een dames hoedenmagazijn wordt
geopend1.
Voor het examen als machinist, di
ploma A, is geslaagd de heer A. 1.
Groenenberg, leerling van de De Ruy-
terschooi.
Onbestelhare brieven.
Lijst van onbestelbare brieven en
briefkaarten, van welke de afzenders
onbekend zijn, terugontvangen in de
2e helft der maand Maart.
Brieven binnenland A: Hagoort,
Rotterdam M. J. van Ham, Zwolle
Mei Ie Emilie Roels Dendermonde
Mej. S. J. Smoor, Middelburg Soer,
Rotterdam W. Warrendam.
Briefkaarten binnenland D. Pape,
Rotterdam.
Briefkaarten buitenland Fascar
Kalman, Laurana istria.
In de Wester Schelde, beN. de Hoo-
ge Platen, zijn tijdelijk eenige mijnen
gelegd tusschen 51° 24' 45" N.b3°
36' 26" 0.1. en 51 27' 47" N.b., 3° 36'
46" O.h Gr. Ter plaatse kan niet wor
den gevisccht of geankerd.
Uitvoering Matthaus-Passion
Middelburg.
Gisterenavond werd door de zang
vereeniging „Tot Oefening en Uitspan
ning" te Middelburg onder leiding van
den heer Joh. H. Caro een buitengewo
ne uitvoering gegeven van de „Pas-
sionsmusik" volgens het Evangelie van
Mattheüs, gecomponeerd door J. S.
Bach. Hieraan werkten mede een dub-
beikoor, dubbelorkest, orgel (de heer
A. van Os) en kinderkoor, en een vijf
tal solisten, nl. mevrouw A. Stronck
Kappei, Den Haag, sopraan mejuf
frouw Th. Versteegh, Seheveningen,
altde heer Louis van Tulder, Den
Haag, tenor de heer Mar Kloos, Hil
versum, bas en de heer dr. H. van der
Kamp, Middelburg, bariton, terwijl de
klavier-begeleiding was toevertrouwd
aan mevrouw NonhebeiFaro.
De Concert- en Gehoorzaal was flink
bezet, terwijl Woensdagavond bij de
groote repetitie zoowel de groote
als kjeine zaal overvol waren. Bach's
meesterlijke weergave van de lijdens
geschiedenis heeft dan ook altijd
nieuwe bekoring, inzonderheid in den
tijd, die onmiddellijk aan de herden
king daarvan voorafgaan,
weest Bezielend en aangrijpend was
ze dikwijls. Eri er was eenheid in de
samenwerkende partijen. Vooral het
orkest heeft buitengewoon goed ge
werkt en de instrumentale begeleiding
was vrijwel geheel in overeenstemming
met de aanwijzingen van den compo
nist.
Het koor heeft den geheelen avond
goed gezongen, 't Begin was al dade
lijk pakkend „Komt, ihr Töchter, helft
mir klagen", 't Gezang der beide koren
sloot onberispelijk aaneen, en de door
het kinderkoor gevormde Repienostem-
rnen gaven een schitterende aanvulling.
Zelfs de moeilijkste koorzangen ble
ken 'degelijk te zijn ingestudeerd,
't „Herr, bin ick's", vooral het „Sind
Blitze, sind Dormer in Wolken ver-
schwimden en niet minder „Weis
sage uns, Christe, wer ist's, der dich
schlug?" waren uitstekend, 't Woede-
geschreeuw „Barabam" werd met
kracht „uitgestooten" en overtuigend
kionk het „Lass ihn kreuzigen".
Machtigen indruk maakte ook de
koorzang: „Andern hat er geholfen. und
kann sich selber nicht helfen". Maar
't hoogste werd bereikt met de koralen,
ofschoon deze over 't algemeen te sterk
werden gezongen. Zoo b.v. no. 31
„Was mein Gott will, das g'seheh'
all'zeit", dat onmiddellijk op Jezus ge
bed „Alein Vater, ist's nicht möglich,
dass dieser Kelch von mir gehe" volg
de, had veel zachter moeten zijn Bij
zonder mooi was koraal no. 16: „Ich
bin's, ich sollte bussen", schitterend
ook no. 63 „O Haupt voll Bint und
Wunden De piano's en forto's van
no. 44 „Wer hat dich so geschlagen"
waren geheel in overeenstemming met
den tekst.
Toch kon één ding bij dit koor nog
beter zijn het stipt gelijktijdig inval
len volmaakt is dat nog niet
De solisten hadden dezen avond een
belangrijke taak, waarvan zij zich allen
op lofwaardige wijze hebben gekweten.
Maar ook hier is verscheidenheid
van gaven, 't Meest deden de bas en de
tenor genieten. In de recititatiefs, waar
aan deze Passion zoo bijzonder rijk is,
vertolkte de eerste Jezus' woorden, de
laatste die van „Evangelist", terwijl de
bariton-solist nu eens in de rol van
Judas of Petrus, dan weer in die van
Pilatus of Hoogepriester optrad.
Wie werd niet diep, diep ontroerd,
toen de heer Kloos op zulk een indruk
wekkende, onverbeterlijke wijze het
„Nehmet, esset das ist mein Leib"
liet hooren Wie niet meegesleept bij
zijn gevoelvollen zang van „Setzet
euch hier, bis dass ich dort hingehe und
bete" Wiens hart werd niet geraakt,
bij het„Meine Seele ist befrübt bis in
den Tod" De heer Kloos heeft heerlijk
gezongen hij heeft geen zware stem,
doch dat kwam hem hier ten goede.
Ook de heer Van Tulder voldeed uit
nemend. Zijn stem is meer helder en
vast, dan vol. Zijn solo „Ich will bei
meinem Jesu wachen" vroeg veel toch
werd deze keurig gezongen. Meester
lijk vertolkte hij „Und alsbald krahete
der Hahn", vooral het laatste gedeelte
van dit Recitatief „und weinete bit-
terlich". En uit Recitatief no. 71 „Mein
Gott, mein Gottwarum hast du mich
verlassen Ook de orgelbegeleiding
was hier buitengewoon mooi.
In Recitatief no. 73 „der Vorhang
im Tempel zerriss in zwei Stück" wa
ren het weer tenor en orkest, die samen
als het ware 't'beven der aarde en 't
scheuren der rotsen deden beleven
De bariton-solist zong goed. Een
dankbare rol had hij echter niet, en
zijn stem kon, in vergelijking met de
