SEN
nrteetiii
WOENSDAG 24 DECEMBER
Eerste Blad
Nieuwe Abonné's
Onder Betoovering.
Kerstdagen
No304
HET JAAR 1924
FEUILLETOxN
-iendschap".
tof 6 uur
ÉE VRIJ
fEN
agas.
:n in Zeeland
een Gala-
De meest
een
een
liteitssigaar tegen
nogelijken
prijs.
vor-
6 cent, is
i, licht Su-
3.25 Par»
;r verpakt at 1.25
r 100.
t, donker
aar, f
Corona,
per
er
ieau.
I-OE GROOT
t 16.
AN AARTSËN
- Gedistilleerd
MIDDELBURG
an ouds bekende
waliteiten.
'ijn p. Liter f3.70
f3.60
de Genever
p. Liter f4.50
Iranje
er p. Liter f4.75
p. flesch
f3.25—f3.65
p. flesch f 5.15
Advocaat
p. flesch f 2.50
ter f4. f4.50-f5.
- franco huis.
irijscourant. ~*E
Aanbevelend.
erhaor, Koop oe Verkoop
n Dfenstaurragen, eas
Jtellitg, van 1-5 regel
gel meer 15 cent
{OOP
de tweede leg, en
''erkuijl Quakkelaar-
pUUR
NG Oprit, tegen 15
ƒ25.per maand
oudekerksche weg,
keuken en grooten
cerksche weg 68.
HJUR:
ONING in de Schel-
js ƒ30.p. maand.
No. 85, bureau
urant".
gheden een
MEISJE
15 Januari of 1 Pe-
ERHAGE. Schelde-
KOOP
chtdier), Trapnaai-
groote Strandtent,
fheekast, Spiegels,
ieer kleinigheden,
einstraat 14.
HENSTMEISJE
raagd.
Markt 13.
(OOP:
SRIJWIEL 45.v
RIJWIEL met lamp
met garantie.
'AUWE, Paul Kru-
iUUR:
uime moderne BO-
Ipuistraat 68, boven.
ngeboden een vaste
HTAFEL
e buizen.
veg 101, tegenover
N, LOOPMEISJE
RKNECHT
ƒ4.-— tot ƒ7.—.
„Vliss. Courant".
[NSTBODE
Nieuwstraat 19.
.AAPKAMER
ïr.
Oprit 42 (beneden).
mvaart.
Idelb. - Rotterdam
legen plaatsen.
N PASSAGIERS..
ÏN EN VEE.
J Mild.
er v. m aar.
T. ROlt.
Ï.E. SBI
8
8
te bekomen
Transport- en Exp-
ren Q. VOS, Tel.
EENHOORN, Tel. Ig
bSTERHOUT T6L 282
3Ü1TENHEK Tel. HV
NCSCHE COURANT
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
ABONNEMENTSPRIJS: -
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
cheren ƒ2.20 per drie. maanden. Franco
door het geheele rijk 2.50. Weekabon
nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regel meer 26 centbij abonnement spe
ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel
Kleine Advertenties betreffende Huur en
Verhuur, Koop en Verkoop, Dienstaanbie
dingen en Dienstaanvragen, enz., prijs, bij
vooruitbetaling van 15 regels 0.75, elke
regel meer 15 Cent.
Familieberichten van 16 regels 1.70,
iedere regel meer 26 cent.
WEGENS DE KERSTDAGEN ZAL
DE „VLISSINGSCHE COURANT"
DONDERDAG 25 EN VRIJDAG 26
DECEMBER NIET VERSCHIJNEN.
die zich op de „VLISSiNGSCHE COU
RANT" ingaande 1 januari 1925 abon-
neeren, ontvangen de nog verschijnende
nummers gratis.
Het leven is beweging, voortdurende,
rustelooze beweging. En deze beweging
moet Voortdurende verandering tot
noodzakelijk gevolg hebben. Het is de
verandering, die wij van dag tot dag in
eigen en anderer leven bij voortduring
waarnemen en die aan dat leven zijn
rusteloosheid, zijn vaak beklemmende
onzekerheid geeft. Maar nooit worden
we ons van die veranderlijkheid duide
lijker bewust, dan wanneer we, stil
staand op den weg, die voor ons uit
zich in het donker der toekomst verliest,
achter ons zien naar wat geweest is en
om ons heen naar wat is geworden. En
wanneer we op den dag, dat een oud
jaar wegzinkt in den nacht der ver
getelheid en een nieuw zijn intrede
doet, ons van het leven, zooals het was
en is, rekenschap trachten te geven, dan
treft het ons wel het eerst, hoe telkens
opnieuw een andere vorm zich aan ons
vertoont, zonder dat we altijd begrijpen
kunnen, waaruit die ontstaat en waar
heen die groeien zal.
Want nietwaar het is vooral een
vormverandering, die wij waarnemen.
Zoo ook het wezen verandert, die ver
andering gaat te geleidelijk, dan dat we
haar altijd kunnen volgen. En het lijkt
orfs daarom vaak, of het leven telkens
slechts een ander van zijn vele facetten
naar ons toekeert. Maar we dienen
ons bewust te blijven, dat in deze wis
seling ook de groei tot uitdrukking
komt, dat de verandering meer betee-
kent dan een spel. En zoo we dat be
wustzijn houden, dan is het zeker niet
zonder innerlijke vreugde en groeiende
hoop, dat we, gisteren en vandaag ver
gelijkende, heenziende over het jongste
gebeuren en zijn gevolgen en 'resultaten,
het jaar 1924 als
EEN VREDESJAAR
meenen te kunnen zien. Neen, dat wil
Roman door REINHOLD ORTMANN.
Juffrouw Herder had hem wat ge
holpen bij het pakken van zijn koffer,
zonder een onbescheidene vraag te
doen naar den duur of het doel zijner
reis. Zij was trouwens nog meer be
scheiden en verlegen dan anders
maar 't leek Relllng soms, alsof zij hem
met een loerenden blik gadesloeg. En
nooit had hij meer hekel aan haar ge
had dan dezen avond. Zoo gauw hij
haar diensten kon ontberen, zond hij
haar dan ook naar haar kamer.
't Was tamelijk laat geworden,
maar hij had de gewoonte tot diep in
den nacht te arbeiden, en hij had heden
totaal géén behoefte aan slaap. Aan
zijn schrijftafel zittend, verdiepte zij
zich in de studie van een pas versche
nen wetenschappelijk werk en 't was
bijna middernacht, toen de nachtbei
hem uit zijn lectuur deed opschrikken.
Daar hij wel vermoedde, dat de huis
houdster en het dienstmeisje zich reeds
ter ruste hadden begeven, stond hij op
om de deur te openen.
't Was een nacht zonder maneschijn,
maar 't was toch niet zoo donker, dat
de omtrekken van de hooge vrouwen
gestalte hem niet dadelijk bekend wa
ren voorgekomen. De trekken van het,
door den hoed, beschaduwd gelaat, kon
hij niet onderscheiden, maar toch vroeg
hij dadelijk ten hoogste verbaasd
Ben jij het, Elisabeth ts een der
niet zeggen, dat we in dit jaar eindelijk
den droom der menschheid in vervulling
hebben zien gaan, waarvan nu wijlen
president Wilson ons de spoedige ver
werkelijking meende te kunnen verzeke
ren, een overtuiging, waaraan hij, uit
geput en ontzenuwd in langen, ver-
geefschen strijd, zijn leven heeft moeten
offeren. Het wil ook niet zeggen, dat
we den vrede gevonden hebben, waar
naar sinds 1918 de menschheid tever
geefs verlangd heeft. Maar het betee-
kent wel, dat we naar dezen vrede, den
vrede, dien het vredesverdrag van
Versailles niet brengen' kon, eindelijk
op weg zijn geraakt.
Het is heel goed mogelijk, dat we
weer van dien weg afraken. Maar dit
kan aan het feit, dat we erop geweest
zijn, noch zijn beteekenis, noch ook zijn
waarde voor de toekomst ontnemen.
Een eenmaal begane weg lokt gemak
kelijker tot nieuw betreden. Maar bo
vendien, het op dien weg geraakt zijn
wijst op een mentaliteit, een geestes
gesteldheid, die een verandering aan
duidt, waarvan we, ook wanneer ze zich
tijdelijk eens niet meer mocht laten
gelden, niettemin ook voor de toekomst
de beste vruchten verwachten kunnen.
En het is dan ook deze nieuwe geestes
gesteldheid der wereld, die, 1924 tot
een vredesjaar makend, de zekerste
reden tot voldoening en nieuwe hoop
geeft.
Mac Donald vooral, de leider van het
eerste Engelsche arbeidersministerie, is
het geweest, die door zijn onvermoeide
pogingen tot regeling van het nog altijd
hangende schadevergoedingsvraagstuk
en van de arbitrage en ontwapening,
maar ook ter vestiging van een nieuwe
verhouding tusschen Rusland en de
overige staten, waartoe Engeland's
voorbeeld den stoot gaf, aan deze
geestesgesteldheid de gelegenheid gaf
tot uitdrukking te komen. Maar zijn
politiek was toch in zekeren zin slechts
de krachtiger voorzetting van wat de
Engelschen der laatste jaren, in tegen
stelling met Frankrijk's bedoelingen,
heeft nagestreefd en de vervulling van
wat in het hart der menschheid leefde.
En de mogelijkheid van haar verwerke
lijking werd eerst geopend door Frank
rijk's ommekeer en de medewerking van
Herriot aan Mac Donald's bedoelingen.
Alleen door deze samenwerking kon
HET SCHADEVERGOEDINGS
VRAAGSTUK
worden opgelost in een geest, die de
wereld sinds lang al als de eenige
mogelijke en de eenig noodzakelijke tot
herstel van den vrede had erkend.
In den aanvang van 1924 leek de
mogelijkheid van een dergelijke oplos
sing en van een dergelijke samenwer
king nog verder af dan ooit. De ophef
fing van het lijdelijk verzet in het Roer
gebied bracht niet de door Duitschland
gehoopte wijziging in de Fransche
politiek. En de strijd door Frankrijk,
door middel van de separatisten .in de
Paltz gevoerd, tot afscheiding van dit
gebied van Duitschland, verbitterde
niet alleen nog feller de Fransch-Duit-
sche verhouding, maar dreigde ook
tengevolge van het onderzoek, dat En
geland door zijn Munchensche consul-
generaal, Clive liet instellen en dat een
vernietigend rapport tengevolge had,
de Fransch-Engelsche tegenstelling nog
scherper te zullen toespitsen. Deze
tegenstelling scheen zelfs in openlijke
vijandigheid te zullen overslaan, toen
kinderen ziek geworden
Zij schudde ontkennend haar hoofd
en trad, nadat hij op zij was gegaan,
vlug het huis binnen.
Ik wist, dat je nog niet naar bed
zoudt zijn, zeide zij op een toon, die
hem, in tegenstelling met haar anders
zoo kalme manier van spreken, merk
waardig onzeker voorkwam. En daar
om durfde ik het nog wagen, hier te
komen. Ik wou je graag spreken, Wal
ler ik wou je graag iets mededeelen,
dat je nu nog moet weten.
■Hij opende de deur van zijn werk
kamer voor haar en verzocht haar te
gaan zitten. Maar Elisabeth bleef bij de
deur staan, zonder hoed of doek af te
leggen.
Misschien zal je hetgeen ik je wil
zeggen als een onbescheidene inmen
ging in ie aangelegenheden beschou
wen, zeide zij, nog voor hij iets had
kunnen vragen. Ik heb dan ook lang
geaarzeld, of ik het zou doen. Maar
ten slotte vond ik het toch mijn plicht.
Of je mijn mededeeling van gewicht
zult vinden, weet jij zelf het beste.
Dqt is een inleiding, die me zeer
nieuwsgierig maakt, antwoordde hij
met een poging tot schertsen, ofschoon
hij wel begreep, dat het iets buitenge
woons moest zijn, -als Elisabeth iets
dergelijks deed. Wat ter wereld is er
gebeurd
Ik was al te bed gegaan, ging het
jonge meisjp haastig voprt, toen ik
door vrouw Wöhlert opgebeld1 werd.
Zij was zeer opgewonden en schreide
hevig. Haar geweten Met haar niet
langer met rust, zeide zij, en daar zij
anders niemand had, bij wien ze haar
Frankrijk de Engelsché zóne in het be
zette gebied feitelijk blokkeerde. De
■instelling van een commissie van des
kundigen, die naar de Duitsche beta-
lingscapacitedt en de Duitsche kapitaal-
vlucht onderzoek had te doen, bracht
nauwelijks ontspanning, al hield zij
door de nieuwe medewerking van
Amerika, waarvan de benoeming van
den Amerikaanschen generaal Dawes
tot voorzitter de uitdrukking was, on
getwijfeld reeds een nieuwe belofte in.
Maar de voortgezette daling van de
franc bracht eindelijk het begin van de
ommekeer in de Fransche mentaliteit,
die Europa noodig had. Poinearé be
greep de beteekenis ervan en trachtte
door allerlei financieele maatregelen
verdere daling te keeren. Maar zij duid
de hem ook de noodzakelijkheid eener
nieuwe politiek aan, die met de wen-
schen en belangen van Europa, die ook
de Fransche oeconomische belangen
waren, beter rekening zou houden. Toen
de Rijnland-Commissie tot de erken
ning van de separatistische regeering
in de Paltz niet-genegen bleek, trok
ook Frankrijk zijn handen van de sepa
ratisten af,, wat een bloedige wraakne
ming der burgerij op deze separatisten
en hierna het onderzoek van een door
de Rijnland-Commissie ingestelde com
missie tengevolge had. Door overeen
komsten met de industrieelen in het
Roergebied, waarvoor Frankrijk de Mi-
cum instelde, werd, getracht het oecono-
misch leven in dat gebied weer op gang
te brengen. En toen eindelijk de rap
porten der commissie van deskundigen
verschenen, bleek Frankrijk geneigd, zij
het onder belangrijge restricties, deze
rapporten als grondslag voor een
nieuwe regeling te aanvaarden, evenals
ook de commissie van herstel, Duitsch
land, Engeland en de andere Entente-
staten.
Maar het was toch eerst na de Fran
sche verkiezingen, die 't nationale bloc
in de minderheid brachten, dat Herriot,
als leider der radicaal-socialistische
meerderheid minister-president gewor
den, voor Frankrijk met de Dawes-
rapporten volledig genoegen nam,onder
de enkele voorwaarde, dat hun uitvoe
ring nog nader geregeld .;tou worden.
Die regeling had daarna op de Londen-
sche conferentie plaats, nadat Mac
Donald en Herriot haar op hun samen
komsten te Chequers en daarna te Pa
rijs hadden voorbereid en een gezamen
lijke uitnoodigingsnota, ter vervanging
van de oorspronkelijke Engelsche,
waarmee de Franschen niet tevreden
waren, aan de verschillende staten
hadden gezonden.
De Dawes-rapporten gingen uit van
de noodzakelijkheid van een interna
tionale leen-ing aan Duitschland en van
het herstel zijer financieele en oecono
mische eeheid, wat dus een althans
oeconomische ontruiming van het Roer
gebied noodzakelijk maakte. Zij voor
zagen dan in de oprichting eener
emissiebank en stelden de Duitsche
betalingen vast op achtereenvolgens 1
milliard, 1220 millioen, 1450 millioen,
2 milliard en 2Yi milliard jaarlijks en
na deze 5 jaren op 2/% milliard, ver
meerderd met een bedrag, telkens vast
gesteld overeenkomstig Duitschland's
welvaart. De Londensche conferentie
benoemde nu drie commissies, waarvan
de eerste het lichaam moest vaststellen
dat omtrent het in gebreke blijven van
Duitschland zou beslissen, de tweede
hart kon uitstorten, was zij bij mij ge
komen. 't Was haar vaste overtuiging
dat haar man op 't punt was, iets zeer
slechts, misschien wel iets misdadigs
te doen en daar zij zelve hem er niet
in kon verhinderen, had zij al haar
hoop op mij gebouwd. Want, al had
zij hem al lang niet meer lief, toch zou
zij hem graag helpen, vooral ook om
de kinderen, dat hij zich niet in het
ongeluk stortte. Natuurlijk beloofde ik
de vrouw, dat ik zou doen, wat ik kon
en liet haar toen vertellen, wat zij
vreesde. Zij deelde mij toen mee, dat
juffrouw Von Lindow in den loop van
den dag bij hem was geweest, zooge
naamd om de kinderen te zien, in wer
kelijkheid echter, om met- haar man te
spreken. Zij 'had door de manier van
doen der jonge dame al gauw begre
pen, dat er van iets gewichtigs sprake
was, en daar zij met wantrouwen had
opgemerkt, dat haar man veel naar
villa „Carla" ging, was zij, toen
Wöhlert haar onder een voorwendsel
wegzond wel eerst het huis uitgegaan,
maar dadelijk weer teruggekeerd om in
een klein kamertje, gelegen naast de
woonkamer, het gesprek te beluisteren.
Volgens haar verklaring was haar dit
slechts gedeeltelijk gelukt en had zij
slechts nu en dan een onvoorzichtig
luid1 gesproken woord van haar man
opgevangen. Maar het weinige, dat zij
had gehoord, was al erg genoeg, om
haar hevig te doen schrikken. Zij be
greep er uit, dat Wöhlert dezen nacht
iets in de villa moest doen, wat geen
mensch mocht weten. Volgens enkele
door hem gemaakte opmerkingen,
moest het iets heel gevaarlijks zijn en
het herstel der fiscale en oeconomische
eenheid moest onderzoeken en de derde
de wijze van overdracht der Duitsche
betalingen moest regelen. De arbeid
dezer commissies had weer onder me
dewerking van Amerika plaats, terwijl
Duitschland werd uitgenoodigd, nadat
de Entente-mogendheden tot overeen
stemming waren gekomen, om bespre
kingen te voeren over punten die van
het vredesverdrag van Versailles afwe
ken. Maar het waren ten slotte niet de
Duitschers, die aan het werk der com
missies de meeste moeilijkheden in den
weg legden. Nog voor deze zich lieten
booren, waren de internationale ban
kiers in verzet gekomen tegen de macht
die men de Commissie van Herstel had
toegedacht. Zij vreesden namelijk, dat,
wanneer deze commissie, waarin
Frankrijk, ondanks het op voorstel van
Engeland zitting nemen van een Ameri
kaan, het overwicht had, het in gebreke
blijven van Duitschland en het toepas
sen van sancties kon vaststellen,
Duitschland's oeconomisch leven te on
zeker zou zijn om de geldmarkt willig
te maken to^het plaatsen van de nood
zakelijke internationale leening van 40
millioen pond sterling. Na langdurigen
tegenstand van Herriot slaagden zij er
ten slotte in vastgesteld te krijgen, dat
bij gebrek van eenstemmigheid in de
commissie, een. door het Haagsche Hof
van Internationale Justitie benoemde
arbitrage-commissie de beslissing zou
hebben, wat dan echter naar Frank
rijk's meening geen afbreuk zou doert
aan het recht der afzonderlijke staten
om een zelfstandige actie te voeren,
wanneer de eenstemmigheid niet ver
kregen was.
Gelukkiger aan met hun verzet tegen
de eischen der bankiers waren 4e Fran
schen met hun tegenstand tegen de-
Duitsche eischen tot ontruiming van
het Roer-gebied. Een oogenblik scheen
het, of op deze tegenstand de confe
rentie stranden zou. Maar de tusschen-
komst van Engeland en Amerika noop
ten Duitschland tot toegeven, dat nog
een jaar het Roer-gebied bezet bleef.
En door de tegemoetkomendheid van
Herriot, die al dadelijk enkele steden
liet ontruimen en reeds-vroeger amnes
tie aan de uit het Roergebied gezette
Duitschers had verleend, bleef de
slechte invloed van deze bepaling en
den geoefenden dwang op de Duitsche
stemming grootendeels uit. Zelfs een
deel der Duitsch-nationalen stemden,
zij het eerst na de belofte der Volks
partij, dat ze in de regeering zouden
worden opgenomen, voor de noodige
wetten ter uitvoering der rapporten.
Den 30sten Augustus werden de over
eenkomsten geteekend. Den 12den Sep
tember verdween de douane-grens tus
schen het bezette en het onbezette ge
bied. En de internationale leening ten
slotte werd 5 a 6 maal overteekend.
Voor het schadevergoedingsvraag
stuk was daarmee een regeling gevon
den, die zijn eindelijke oplossing en den
toekomstigen vrede in Europa scheen
te verzekeren, al blijft het nog twijfel
achtig, of Duitschland werkelijk in staat
zal blijken de vastgestelde annuïteiten
te betalen. En dit vredeswerk heeft nog
bijzondere beteekenis en een eigenaar
dig relief gekregen door de volken
bondsvergadering, die er op gevolgd en
HET PROTOCOL VAN GENèVE,
dat uit die vergadering voortgeko
men is.
een tijdlang scheen het, alsof hij wei
gerde, omdat de belooning te gering
was. Maar ten slotte moesten zij het
toch eens zijn geworden, want zij
hoorde hem zeggen U kunt me geloo-
ven als ik u zeg, dat u nooit iemand
anders zoudt vinden, die dit voor u zou
doen. 't Is een zeer onaangename ge
schiedenis en ats het uitkwam, zouden
wij beiden er leelijk intoopen. Dadelijk
daarna was juffrouw Von Lindow
heengegaan. Haar man echter was den
heelen dag hoogst opgewonden ge
weest en had nog meer gedronken dan
anders, blijkbaar met de gedachte,
daardoor moed te krijgen. Zij had
graag willen probeeren, hem er van
terug te houden, maar zij wist maar al
te goed, hoe ruw hij in dien toestand
was. Als hij had vernomen, dat zij had
geluisterd, dan had hij haar zeker
halfdood geslagen, zonder echter zijn
plan op te geven. Dus had zij niet
meer kunnen doen dan goed op hem
letten en haar angst was ten toppunt
gestegen, toen zij zag, dat hij een revol
ver, die hij reeds eenigen tijd bezat,
met zes patronen laadde en in zijn zak
stak, toen hij om ongeveer elf uur zijn
woning verliet. Nu wist zij ook zeker,
dat er sprake was van iets heel ge
vaarlijks en na een korten strijd met
zich zelve was zij naar mij gegaan, om
haar hart uit te storten. Dat is eigenlijk
alles, wat ik je te vertellen heb, Walter,
en daar jij juffrouw Von Lindow beter
kent dan ik kan je ook beter oordeelen
of het verhaal der arme vrouw veel te
beduiden heeft.
Zonder één Vraag te doen had Rel
ling haar aangehoord. Gedreven door
De redevoeringen, door Mac Donald
en Herriot ter opening van deze Vol
kenbondsvergadering gehouden, voor
spelden reeds de bijzondere beteekenis,
die de vergadering krijgen zou, en we
zen op de plannen, die men ten opzichte
van arbitrage en ontwapening zou
trachten te verwezenlijken. De ontwa
pening van Denemarken, dat aan allen
het voorbeeld heeft gegeven, heeft be
wezen, dat de tijd voor een dergelijke
verwezenlijking rijp was. Maar niette
min heeft het nog heel wat moeite ge
kost de tegenstrijdige meeningen te
verzoenen, waarbij weer de tegenstel
ling tusschen Engeland en Frankrijk,
dat geen ontwapening en geen arbitra
ge wilde, zonder voorafgaande verzeke
ring van zijn veiligheid, duidelijk aan
het licht kwam. Ten slotte is men het
over het bekende protocol eens gewor
den. waarbij tot aanvaller wordt ver
klaard, wie arbitrage weigert, die ar
bitrage aan den Volkenbond wordt op
gedragen, sancties van oeconomischen
aard tegen den aanvaller worden vast
gesteld en beroep op het Haagsche Hof
open blijft. Maar dit protocol is van de
groote mogendheden nog slechts door
Frankrijk geteekend. In Engeland is
nog al verzet daartegen gebleken. En
ook de onderteekening van
NEDERLAND
schijnt nog niet vast te staan. Over 't
algemeen zijn we voor den Volkenbond
niet zoo bijster geestdriftig gestemd en
wantrouwen we een beetje de vredesbe
weging. Al neemt dan ook de drang
tot ontwapening snel toe, waarvan het
debat tusschen prof. Van Embden en
generaal Snijders en andere dergelijke
debatten het bewijs leverden, toch zijn
we nog allerminst geneigd ons weer
loos te maken. De oorzaak van de mi-
nisterieele crisis, die het afgeloopen
jaar van 1923 had overgenomen, be
wees dit reeds voldoende. En de plan
nen van het nieuwe ministerie-Ruys de
Beerenbrouck, na een vergeefsche po
ging ook van de drie rechtsche leiders
tot vorming van een ministerie, too-
nen, dat daarin 'nog geen verandering
is gekomen. Want ondanks de noodza
kelijkheid van bezuiniging, waaraan we
het veel bestreden plan-Colijn, de
salarisverlaging der ambtenaren en het
gebaar der Koningin, om een deel van
haar inkomsten ter beschikking der
schatkist te stellen, danken, is blijkens
de jongste Troonrede een nieuwe Vloot
wet te wachten. Die noodzakelijkheid
van bezuiniging en van vermeerdering
van inkomsten, die feitelijk ons heele
publieke leven beheerschte, had naast
de genoemde natuurlijk nog tal van an
dere gevolgen. Zoo dankten de nieuwe
tariefwet, de belasting op rijwielen, de
opheffing van het Hoog Militair Ge
rechtshof, de wijziging der Arbeids
wet, de verhooging van de tabaks
accijns en de verlenging van het schoe
nenwetje daaraan haaT ontstaan. Bo
vendien noodzaakte de toestand onzer
geldmiddelen ons tot een nieuwe lee
ning van 40 millioen dollars te New-
York. Maar het succes van deze maat
regelen bleef gelukkig niet uit. Onze
begrooting is thans ten naastenbij in
evenwicht, onze gulden lijkt veilig en
nieuwe vooruitzichten schijnen zich,
dank ook het langzame herstel van
het oeconomisch leven der wereld, ook
voor ons land te openen.
Dat de financieele toestand niet al
onze aandacht had, bewijzen tal van
een gevoel van schaamte over welks
oorzaak hij zich geen rekenschap kon
afleggen, trachtte hij de onrust te ver
bergen, waarin haar mededeeling hem
bracht.
Hoe kan ik dat beoordeelen, zeide
hij, maar wel kan ik veqnoeden, dat de
vrouw verkeerd heeft gehoord en een
verkeerde beteekenis heeft gegeven aan
een onschuldige uitlating. Want het is
toch ondenkbaar, dat juffrouw Von
lindow iemand tof een misdaad zou
aanzetten.
Daarvan beschuldig ik haar niet,
Walter, ik'herhaal slechts, wat mij ver
teld is. Als jij van meening bent, dat
men de dingen hun loop moet laten
gaan en er niets tegen doen, vind ik het
natuurlijk goed. Ik heb het de vrouw
gezegd, dat ik jou wou laten beslis
sen.
En waarom juist mij vroeg hij.
Was het niet doeltreffender geweest,
haar aan te raden, dat zij zelf naar de
villa zou gaan, om te zien, wat haai
man daar ging uitrichten
Ik zei je immers al, hoe doods
bang zij voor dezen man is. Zij is er
van overtuigd, dat hij best in staat zou
zijn, haar in zijn woede te vermoorden.
En wie moet dan voor de kinderen
zorgen
Daarop wist Relling niet te antwoor
den en hij begon, diep in gepeins ver
zonken, de kamer op en neer te loopen.
Eindelijk bleef hij voor Elisabeth staan
en zei
In elk geval bedank ik je voor je
komst. Ik ben er zeker van, dat het
maar een hersenschim is, maar ik zal
mij er toch met eigen oogen van gaart