vrijdag juni
Nieuwe Abonné's,
monaO'
©^e
!924i
GEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
Stads= en Provincienieuws
VLISS1NGSCHE COURANT
ABONNEMENTS-PRIJS
Voor Vlissirfgen en gemeenten op Wal
cheren '2.20 per drie maanden. Franco
door net geheele rijk f 2.59. Week-anon-
nementer. 17 cent, alles bit vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE PRIJS
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regel meer 20 centbij abonnement spe
ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel
Kleine Advertenties betreffende Huur en
Verbuur, Koop en Verkoop, Dienstaanbie
dingen en Dienstaanvragen, enz., prijs, bij
vooruitbetaling van 15 regels ƒ0.75, elke
regel meer 15 Cent
Familieberichten van 16 regels 1.70,
iedere regel meer 28 cent.
die zich op de „VLISSINGSCHE COU
RANT'' ingaande 1 juii 1924 abonnee-
ren, ontvangen de nog verschijnende
nummers gratis.
MEDISCHE POLITIE
De Burgemeester van Vlissingen brengt
ter algemeene kennis, dat blijkens bij hem
ingekomen ambtsberichten de havens van
Britsch-Indië zijn besmet verklaard wegens
pest.
Vlissingen, 27 Juni 1924.
De Burgemeester van Vlissingen,
M. LAERNOES, L.B.
KAMER-OVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag.
Arbeidsbegrooting.
Het vraagstuk der medezeggenschap
is door den heer Slotemaker de Bruine
uit de fantasiën die de heet Stenhuis
daarover gaf, teruggebracht in de reali
teit. Op de praktijk komt het hier juist
aan en wie te veel in de theorie opgaat,
wekt illusiën, die niet verwezenlijkt
kunnen worden. Medezeggenschap sluit
in mededragen van risico verantwoor
delijkheid en zoolang het privaat-bezit
bestaat, kan dit de verantwoordelijk
heid niet afstaan. Geleidelijke overgang
en invoering achtte hij niet mogelijk
omdat er dan halfslachtige bedrijven
zouden ontstaan die noch allround ka
pitalistisch noch allround communaal
zijn. Als leuze, als ideaal is medezeg
genschap heel mooi, meende hij, maar
in realiteit zeer moeilijk te regelen, een
opvatting die ook de heer Haazevoet
huldigde. Naar zijn meening was dit
vraagstuk even oud als de vakbewe
ging en het eenige verschil is dit dat
het'vraagstuk verpolitiekt is en nu dus
een geheel ander karakter heeft ge
kregen.
,De andere punten door den heer Slo
temaker de Bruine aangeroerd, betee-
kenden minder. Het viel echter wel op
dat deze afgevaardigde wel op de
moeilijkheden der practische regeling
wees maar daarnaast toch ook niet
verder kwam dan een theoretische be
spiegeling. Aan de praktijk waagt men
zich dus niet. Volgens den heer Haaze
voet is het vraagstuk van de medezeg
genschap door den heer Stenhuis ge
bracht in een sfeer, waarin samenwer
king met anderen is uitgesloten.. De
vakbeweging moet een vredesinstituut
zijn, meende hij, maar bij den heer
Stenhuis is dit anders. Daarom wordt
het uiterst moeilijk tot een vergelijk te
komen. Een beroep op medewerking en
samenwerking deed ook de heer Slote
maker de Bruine ir, het belang van de
redding van de wereld uit den jammer
waarin zij gedompeld is.
Morgen de Lager Onderwijswet en
Dinsdag vervolg van de Arbeidsbe
grooting.
De Koninklijke familie in Zweden.
Naar hef „Svenska Dagbladet'' uit
Abisko meldt, heeft de Koningin
Woensdag den berg Nuoija bestegen.
Het vaarwater der Schelde.
De Antwerpsche redacteur van „de
Maasbode" meldt
Belgische bladen melden, dat de Bel
gische regeering de Schelde-kwestie in
een kabinetsraad zal behandelen. Fei
telijk staat zij reeds 14 dagen als punt
op de agenda der ministerraden, doch,
om verschillende redenen zoo o. a.
de afwezigheid van den minister van
buitenlandsche zaken is men er tot
nu toe nog niet aangekomen, om de
zaak te bespreken. Nu wordt er weer
voorspeld, dat de kwestie aanstaanden
Maandag aan de orde zal komen, maar
uit goede bron vernemen wij, dat het
nog gansch niet zeker is daartoe te
geraken.
Feit is, dat er in den boezem van het
kabinet oneenigheid bestaat over het
bekende rapport der bijzondere Schel-
de-commissie, benoemd om de verant
woordelijkheid inzake de gebeurtenis
sen op de Schelde vast te stellen.
Ook schijnt er nog altijd geen over
eenstemming betreffende het te kiezen
vaarwater. Men weet, dat er thans bij
Bath twee vaarwaters zijn, dat van
Rilland (het nieuwe) en dat van Bath
(het oude). In dat van Bath is men nog
altijd bezig gelijk wij gisteren bij
een bezoek ter plaatse konden consta-
teeren met de vernietiging van het
wrak der ..Sierra Grande". Naar men
ons mededeelde, hoopt men daar bin
nen drie weken de overeengekomen
diepte 10 nieter te bereiken.
Maar nu is er in België een groote
strooming om dit vaarwater, waarin
ook nog altijd baggerwerken worden
uitgevoerd, voor goed te laten verval
len, vanwege de scherpe bochten, en
in de toekomst dat van Rilland, hetwelk
thans gebruikt wordt, als 't groote
vaarwater te nemen. Verschillende Bel
gische experten, zooals prof. Mertens,
van de hoogeschool van Gent en andere
hydrografen en autoriteiten van den
loodsdienst, hebben hun voorkeur reeds
uitgesproken en men begrijpt in die
kringen maar niet waarom het vaar
water van Rilland nog niet officieel tot
het vaarwater van de toekomst gepro
clameerd is. Mogelijk, dat de betrokken
ministers andere adviezen te hunner
■beschikking hebben en dat de kwestie
op een ministerraad zal uitgevochten
worden.
Bezuiniging op onderwijsgebied.
De minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen deelt in de memorie
van antwoord op het voorloopig ver
slag der Eerste Kamer betreffende hef
wetsontwerp tot wijziging van de leer
plichtwet en van de lager onderwijswet
1920 mede, dat door de vermindering
van het aantal onderwijzers bij volledi
ge doorwerking van het gewijzigde
artikel 28 der lager onderwijswet een
verlaging der uitgaven zal worden ver
kregen van ruim 16478.000. Het ligt
in de bedoeling, op de kosten wegens
opleiding voor examens, alsmede op
die van toezicht op het lager onderwijs
een bedrag van f l/2 millioen te be
sparen.
Het rijkssubsidie voor werkverschaffing
De minister van binnenlandsche za
ken en landbouw heeft aan verschillen
de gemeentebesturen (blijkbaar aan
die, welke meer dan 75 subsidie ont
vingen) bericht, dat na 1 Juli a.s. in
geen geval meer dan 75 subsidie
voor werkverschaffing zal worden ver
leend. Die verlaging van het maximum
subsidie is naar het oordeel van den
minister, noodig om nog krachtiger te
bevorderen, dat de gemeentebesturen al
het mogelijke zullen doen om de uitga
ven voor werkverschaffing fe beperken.
Ontruiming van woningen.
De minister van arbeid, handel en
nijverheid heeft, gelet op artikel 12 van
hét Kon. besluit van 25 Juli 1918 tot
uitvoering van artikelen van de Wo
ningnoodwet 1918 (Staatsblad no. 379)
bepaald
Het kenteeken, in vorengenoemd ar
tikel bedoeld, zal zijn een wit bord,
lang 44 c.M. en hoog 27 c.M,, aan de
voorzijde met zwarte blokletter in drie
regels beschilderd als volgt op den
eersten regel het woord „Noodwoning",
op den tweeden de woorden „te ont
ruimen" en op den derden de datum
van ontruiming. De letters van den eer
sten regel moeten ten minste 7 m.M.
dik en ten minste 5 c.M. hoog zijn, die
van den tweeden ten minste 5 m.M. dik
en ten minste 3.5 c.M. hoog. De letters
en cijfers van den derden regel moeten
van gelijke afmetingen zijn als die van
den tweeden.
Het bord moet worden aangebracht
onmiddellijk boven of naast den hoofd
ingang van de te ontruimen woning.
Vlootcommissie.
Bij Kon. besluit is de heer jhr. R. R.
L. de Muralt, lid van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, benoemd tot lid
van de Vlootcommissie, benoemd bij
Kon. besluit van 24 Januari 1922 no.55.
De financieele politiek.
„Het Volk" deelt mede, dat op de
gecombineerde vergadering van het
partijbestuur der S.D.A.P. en de Kamer
fractie, die te Amsterdam gehouden is,
besprekingen werden gevoerd over den
politieken toestand, waarna besloten
werd, dat het partijbestuur een com
missie zal benoemen,'die voornamelijk
de gedragslijn inzake de financi,eele
politiek zal hebben te onderzoeken en
voorstellen dienaangaand te ontwerpen.
De vrouw van den ex-kelzer.
Men meldt uit Doorn aan „de Ned."
dat de zorgelijke toestand van de echt-
genoote van den ex-keizer, Hermine,
nog niet ten goede is gekeerd. Zij moet
streng het bed houden en doorstaat
hevige pijnen.
Een gemeentebestuur in een
gemeubileerde kamer.
Het gemeentebestuur van Zwolle
heeft de twee wethouders van Zwolle
karspel, waarvan het gemeentehuis in
Zwolle is gelegen, aangeslagen in de
plaatselijke inkomstenbelasting als
werkforens. Ged. Staten hebben dien
aanslag vernietigd. Het gemeentebe
stuur van Zwolie is in beroep gegaan
bij de Króón, waarvan de beslissing
nog niet is afgekomen.
Op voorstel Van Burg. en Weth. is
in de vergadering van den gemeente
raad van Zwollekarspel besloten een
gemeubileerde kamer te huren in
Zwollekarspel, totdat de wetswijziging
inzake forensenbelasting haar beslag
heeft gekregen.
VLISSINGEN, 27 JUNI.
Herdenking Mobilisatie Ï914.
Van het Provinciaal Comité Zeeland
van het Nationaal Comité Herdenking
Mobilisatie 1914 ontvingen wij hetvol-
gende stuk ter plaatsing
Zooals reeds meermalen in de dag
bladen werd bekend gemaakt is ter
herdenking van het feit, dat het op 31
juli a.s. 10 jaar geleden is dat Neder
land mobiliseer-de, een. comité opge
richt om hieraan leiding te geven.
Bij de gedachte aan een algefneene
herdenking hiervan behoort in de aller
eerste plaats het" idee „feest" geheel te
worden vermeden. Immers is het onder
havige feit vóór het Nedferlandsche
volk met zijn regeering een harde
noodzakelijkheid geweest. Evenmin als
aan feestviering moet hierbij gedacht
worden aan „militair vertoon", propa
ganda voor de oorlogsidee (N.B. of
zoogenaamd „militairisme".
Het is gebleken noodig te zijn om
algemeen in den lande kenbaar te ma
ken' dat het bovenstaande „niet" het
doel van deze herdenking kan, noch
mag zijn. Verschillende uitingen door
comitéleden, uit den mond van hen
waarmee we deze zaak bespraken,
gehoord, wezen er op dat deze misvat
ting van de bedoeling Herdenking Mo
bilisatie 1914 in bovenbedoelden zin
veel voorkomt.
Wat is dan wel het doel van deze
herdenking
Het doel van het herdenken is om,
nu sedert de mobilisatie 10 jaren zijn
verloopen en men zich daarom meer
rekenschap kan geven van de beteeke-
nis voor ons land van de toenmalige
ernstige gebeurtenissen, de aandacht er
op te vestigen dat wij met dankbaar
heid moeten terugdenken aan het ons
voorbijgaan van een groot onheil, dat
ons bedreigd heeft en- dienen te besef
fen en overzien het verschil tusschen
ons en de volkeren die in den oorlog
betrokken' zijn geworden.
Met dankbaarheid dienen wij te con-
stateeren dat, al heeft zulks ook zeer
veel gekost en al voelen wij nog in hoo-
ge mate den economischen terugslag,
wij, mede door onzen sterken vredeswil,
hebben voorkomen dat nog veel grooter
materieele nadeelen en zooveel kostbare
menschenlevens zouden te betreuren
zijn dan nu, indien wij toch in dien af
schuwelijken strijd gemengd waren ge
worden.
Indien aan ieder „ook, en niet in de
laatste plaats, aan lien die niet gemo
biliseerd zijn geweest" goed duidelijk
wordt de beteekenis van de periode
1914/1918, zal deze „herdenking" lei
den tot een verheffen van het Nationaal
gevoel, hetwelk in Augustus 1914 zoo
schoon tot uiting is gekomen, dat toen
de kracht gaf om den oorlog buiten het
land te houden én dat ook in de toe
komst ons de kracht zal moeten geven
om, als kleine natie, te midden van de
grootste gevaren het zelfstandig voort
bestaan te waarborgen van ons vrede
lievend en nijver volk, ook al moet
daarvoor worden geleden.
Het Nationaal Comité stelt zich voor
deze goede begrippen bij het gansche
volk te doen verlevendigen.
Het stelt zich tot taak bij een ieder
ingang te doen vinden het gevoel voor
den ernst der zaak, te ontwikkelen de
vaderlandsliefde, als eerste burger
deugd, op te wekken tot eenheid in ge
vaar. Het vertrouwt dat het moge ge
lukken het hart te vermurwen van hen
voor wien het behoud van den vrede ten
voordeel is geweest, tenminste grootere
nadeelen heeft voorkomen (en dat zijn
feitelijk allen), opdat de hand in ruime
mate zal geven wat strekken kan om te
lenigen den nood van zoovelen die nog
lijden, te verzachten het leed zooveel
dat nog doenlijk is.
Het hoofddoel dezer beweging is het
vormen van een steunfonds ten bate
van hulpbehoevende slachtoffers der
mobilisatie. Daartoe zal op den dag der
mobilisatie, 31 Juli, overal in den. lande
een collecte worden gehouden, uit de
opbrengst waarvan bovengenoemd
fonds hoofdzakelijk zal worden ge
vormd. Van deze opbrengst zullen geen
gelden worden afgezonderd om de kos
ten der geheele beweging te dekken.
De ingezamelde gelden op deze collecte
zullen alzoo ten volle ten goede komen
aan het bovengenoemd fonds. Ter dek
king van de onkosten zal op andere
wijze getracht worden het benoodigde
in te zamelen.
Volgens mededeelingen van den
voorzitter der Vereeniging tot steun
aan Miliciens bleek op de eenigen tijd
geleden gehouden vergadering van het
Nationaal Comité, dat er werkelifk nog
een belangrijke behoefte bestaat voor
steun aan directe slachtoffers der mo
bilisatie en dat door die vereeniging
voortdurend steun moet worden gewei
gerd door gebrek aan middelen. Ook in
regeeringskringen bestaat het besef dat
door slachtoffers der mobilisatie nog in
hooge mate wordt geleden, blijkens een
post op de begrooting ad 20.000, voor
gesteld door de regeering. Bij de be
handeling, daarvan werd zelfs uit het
midden der Kamer voorgesteld dezen
post te verhoogen tot 300.000.
Sommigen in den lande meenen, of
zeggen te meenen, dat het de plicht is
van de gemeenschap om aan de nooden
van de vroeg.er gemobiliseerden volle
dig tegemoet te komen. Deze uitspraak
is zeer gemakkelijk voor den privaat
persoon. Doen regeering en volksver
tegenwoordiging hun plicht niet, ten
minste hun inziens, hun geweten is ten
minste gesust en zij behoeven er zich
ook niets van aan te trekken.
Bij eenig nadenken kan deze rede
neering toch aan het gros der Neder-
Iandsche bevolking geen voldoening
geven. Toen het gevaar daar was op
31 Juli 1914 en den volgenden tijd heb
ben de daartoe in aanmerking komen
de personen aan den eersten oproep tot
mobilisatie gevolg gegeven met een
bewonderenswaardig elan en in het
volle besef dat voor hen levensgevaar
daarop kon volgen en een langdurige
scheiding van hun gezin op zijn aller
minst in het vooruitzicht lag.
Over de financieele gevolgen die ve
len van hen direct zouden treffen werd
foen minder gedacht en zoowel ver
schillende neringdoenden als zij die
vaste betrekkingen daardoor kwijt
raakten, voelen nu nog aan den lijve dat
deze financieele gevolgen voor hen ex
tra blijven drukken boven de algemee-
ne economische nadeelen die ons allen
nog bezwaren.
'Deze kleine minderheid van het volk
liidt dus nu nog extra voor de opoffe-
rensgezindheid waarmede zij toen de
hun door de natie opgelegde taak heb
ben op zich genomen. Het is daarom
dat de resteerende groote meerderheid
van het volk in al zijn geledingen in
dividueel den moreelen plicht heeft, die
slachtoffers zooveel mogelijk tegemoet
te komen in hun financieelen nood.
Daarom geldt het thans, de handen
ineen te slaan voor landskinderen, voor
medeburgers, die, ten behoeve van de
eigen gemeenschap, in bijzondere
mate getroffen zijn. Als één man verrij-
ze men, om aan dat werk mee fe doen.
Geen partijen geen geloofsverdeeld
heid geen standen. Allen te zamen
voor het gemeenschappelijk vaderland.
Nederland één, en de beurs wijd open,
voor hen die voor het vaderland en ten
behoeve der medeburgers in bijzondere
mate hebben geleden. Dat is de bedoe
ling van het Nationaal Comité Herden
king Mobilisatie 1914, en. geen ander.
Naast de vorming van bovengenoemd
fonds is een klein programma opge
maakt om de eenheid van de Neder-
landsche bevolking naar buiten te doen
blijken. Dit programma luidt in het
kort
a. herdenking in de godsdienstoefe
ningen van alle kerkgenootschappen.
b. Het uitgeven van een manifest.
c. Collecte en bijeenkomst van vroe
ger gemobiliseerden in elke gemeente,
waartoe een of meer sprekers door de
plaatselijke comité's zullen worden uit-
genoodigd. Deze bijeenkomsten behoo-
ren geen feestelijk karakter te dragen.
d. Betoogiug in Den Haag door ex-
gemobiliseerden uit alle gemeenten van
het land.
Meerdere nadere bijzonderheden zul-
ter worden bekend gemaakt.
Zondagochtend-concert.
Zondagmorgen van 8 tot 9 uur, zal
■in de tent in het Bellamypark een con
cert worden gegeven door het Vlissings
Mannenkoor „D. O. U." Vlissingen, di
recteur de heer J. A. Hollaers.
Programma:
1. „Des Herders Zondags-
lied" C. Kreuteer
2. „Hymne aan de Nacht", Beethoven
3. „Nimmer Nacht"N. H. Andriessen
4. „Ontwaakt"Jan Morks
5. „Avondgebed"C. Kreutzer
6. „Mottete"H. G. Nageli
7. „Het Kerkje" H. Becker
8. „Twee Knopjes"Theod. Senecaut
9. „Meilied"Theod. SeneJaut
De zoon" van een ingezetene dezer
gemeente, die tijdens den oorlog in
Amerika was, nam dienst in het Ame-
rikaansche leger. Daar na den oorlog
niets meer van hem werd vernomen,
werd herhaaldelijk bij de autoriteiten in
Amerika naar hem geïnformeerd, maar
steeds zonder resultaat. Totdat men ten
slotte eerst dezer dagen de mededeeling
ontving dat ook deze jongeman was
gesneuveld. Een droevige tijding, na
vier jaren onzekerheid, aldus lezen wij
in „het Volk", waaraan dit bericht is
ontleend.
INGEZONDEN MEDEDEELfNGEN.
Scheepvaartberichten.
De kruiser „Java" is'heden weder op
de haven gekomen.
Het Engelsche stoomschip „El Oso",
dat hier een lading olie heeft gelost, is
heden naar Bermuda vertrokken.
Met ingang van 1 Juli zijn benoemd
tot machinist aan boord van 's Rijks
lichtschip „Schouwenbank" de tijdelijke
machinisten aan boord van dit licht
schip L. Brasser en D. de Voogd.
De bevolking van Zeeland.
De bevolking van Zeeland bestond
op 31 December 1923 uit 124.221 m. en
124.850 vr„ totaal 249.071 zielen.
De voornaamste gemeenten telden
het volgende aantal inwtmers Vlissin
gen, 11111 m. en 11329 vr„ totaal
22440 Middelburg 9138 en 10.282, to
taal 19420 Ter Neuzen 5013 en 4982,
totaal 9995 Goes 3999 en 4431, totaal
8430 Zierikzee 3354 en 3583. totaal
6937 Oost- en West-Souburg 2204 en
2152, totaal 4356Koudekerke 1674
en 1746, totaal 3420.
De kleinste gemeente is Serooskerke
op Schouwen met 136 m. en 134 vr. of
270 zielen.
Het Openluchtspel te Middelburg.
Voor het Woensdag 6 Augustus a.s.
te Middelburrg, in tegenwoordigheid
van de Koninklijke familie, te geven
Openluchtspel ter herdenking van Mid-
delburg's overgang naar Prinsenzijde
in 1574, zijn thans tribunes in de maak
die een groot deel van het verhoogde
deel van de Markt zullen beslaan, en
die ruim 3000 toe-chouwers zullen kan
nen bevatten.
Deze tribunes komen in een halven
cirkel te staan tegenover het stadhuis,
dat met zijn prachtigen gevel den ach
tergrond aan het spel zal geven. Dit
spel wordt als gebarenspel door ruim
300 medewerkers uitgevoerd voor het
stadhuis, terwijl achter de middelste
tribune een nog hoogere zich zal ver
heffen, waar het koor en orkest, tijdens
het spel de reizangen zullen ten gehoore
brengen, waarin dr. P. C. Bóutens de
stemming weergaf van de gespeelde ta-
fereeien, er. dr. Koeberg op muziek
bracht en door orkesfspei verbond. Het
koor telt ruim 300 zangers en zangeres
sen (allen Middelburgers evenals de
medespelers in het spel). Het orkest telt
een 90-tal personen, nl. de geheele
Arnhemsche Orkestvereeniging, ver-
sterkst door Middelburgsche krachten.
De leiding van het spel is in handen
van Frits Lensvelt. De studie van koor
en orkest onder leiding van Joh. Caro.
Maar Koeberg zal bij de uitvoering zelf
de leiding op zich nemen.
De inhoud van het spel betreft het
laatste deel van het bijna twee jaar
durende beleg van Middelburg. Het
geeft een beeld van de ellende onder de
burgers, vergroot door de spanning
van den strijd, die te verwachten is
tusschen de Geuzen en de Spaansche
hulpvloot. De aandrang tot de vroed
schap om toe te geven, baat evenmin
als de dreigende houding tegenover
Mondragon, den Spaanschen bevelheb
ber. In het door gebed van het eerste
deel gescheiden tweede deel komt de
mare van de nederlaag bij Roemerswaal
van de Spaansche vloot, en tevens de
eisch van den Prins tot onvaarwaarde-
lijke overgave, doch Mondragon wei
gert, met de bedreiging, de stad liever
in brand te steken. Dan volgt de twee
de bede met 's Prinsens mededeeling,
dat de bezetting en de Spaansch gezin
den mogen aftrekken.
Het slot wordt gevormd door den
intocht van den Prins met de Geuzen,
de overgave der sleutels, den terugkeer
der verbannen Middelburgers, de af
tocht van Mondragon met zijn troepen
en Spaansch gezinden en de huldiging
van den Prins. Donderdag 7 Augustus
wordt het spel herhaald tegen lagere
prijzen.
Tentoonstelling van Zeeuwsclie
kleederdrachten.
De aanstaande tentoonstelling var.
Zeeuwsche kleederdrachten enz. te
Middelburg te houden, heeft niet alleen
de toenemende belangstelling van
Zeeuwen en oud-Zeeuwen, waardoor
het welslagen ongetwijfeld verzekerd
is, doch bovendien werd de commissie
verrast met het zeer vereerend aanbod
van H. M. de Koningin-Moeder om de
indertijd van iH. M. de Koningin ontvan
gen bijzonder fraaie en kostbare kanten
sprei, vervaardigd door de Kantwerk
school te Sluis, in te zenden.
Verder zal de tentoonstelling aan
aantrekkelijkheid winnen door de aan
wezigheid van kantwerksters uit Sluis
