T
VRIJ040 14 DECEMBER
A. J. P's Kerstpudding
61e Jaargang
1923»
BINNENLAND
FEUILLETON
Gestolen Gel°jk
VLISSINCSCHE COURANT
Voer hen, die door middel eener adver
tentie aan Vrienden en Begunstigers hun
of -wensch willen brengen, bestaat daartoe
gelegenheid in de „Vlissingsche Courant"
die Maandag 31 dezer verschijnt
Een dergelijke advertentie, die het zen
den van kaartjes vervangt, welke dikwijls
eerst eenige dagen na Nieuwjaar worden
bezorgd, is meteen voor neringdoenden
een uitstekende gelegenheid om hun adres
nog eens onder de oogen van het publiek
te brengen.
Opdat de kosten voor niemand een be
zwaar behoeven te zijn, is met den prijs
dezer advertenties belangrijk afgeweken
van het gewone tarief, nl. slechts 60 Cent
voor advertenties van 14 regels, elke
regel meer 15 Cent.
Zij die dus in het oudejaarsavondnummer
een advertentie wenschen te plaatsen, ge
lieven deze op te geven aan het bureau van
ons blad, Walstraat 58, of aan onzen
Agent voor Souburg en Ritthem, den Heer
C. F. VAN DER PEIJL, Boekhandelaar,
Kanaalstraat te Souburg.
Wil men dezelfde advertentie geplaatst
zien als het vorig jaar werd opgenomen,
dan heeft men dit slechts te melden.
Tevens zal er wederom een rubriek zijn,
waarin, onder een algemeenen wensch,
vermeld worden naam, beroep en woon
plaats van den adverteerder. Plaatsing
daarvan kost 15 Cent per regel. Alles bij
vooruitbetaling.
Wij verzoeken de opgaven ten spoedigste
te mogen ontvangen.
DE ADMINISTRATIE.
Nederland en België.
Naar de Brusselsche correspondent
van de „N. R. Ct." meldt, ziet minister
Theunis er van af, Belgische ambtena
ren aan te wijzen voor de verificatie
van de afrekening van het door België
aan Nederland verschuldigde, uit hoofd
van de interneering van Belgische sol
daten in Nederland. De juistheid van die
afrekening is, zegt de minister, boven
allen twijfel verbeven, en bovendien zou
dan de controle-werkzaamheden veel
kosten, zeker meer dan het herstel van
mogelijke fouten waard is.
Waar het geld blijft.
De commissie uit de Tweede Kamer
voor de staatsuitgaven, betreffende het
verslag der Algemeene Rekenkamer in
zake hare werkzaamheden over 1922,
zegt in haar verslag getroffen te zijn,
dat van de zijde der regeering niet
meer aandacht wordt geschonken aan
behartigingswaardige opmerkingen van
de Rekenkamer.
Verschillende gevallen, waarbij
's Rijks schatkist ernstig is benadeeld,
zijn te wijten aan verregaande slordig
heid aan departementen.
De commissie doelt o.m. op een ge
val, waarin een wissel, groot 750 dui
zend Rijksmark, in Juni 1919 aange
kocht tegen den koers van 17.60 per
100 mark, tengevolge van het overlijden
van een ambtenaar bij het departement
in een dossier was blijven rusten.
Roman van REINHOLD ORTMANN.
18)
Al dat onschuldige koketteeren en het
hof maken, waarvan zij daarbij getuige
moest zijn, deed haar pijn en wekte ge
voelens in haar hart, die zich niet lieten
verdrijven, doordat zij er zich over
schaamde. Het onschuldig vroolijke le
ven, waarin zij zelf ook vroeger zooveel
genot vond, was haar vreemd gewor
den, alsof niet een korte poos van eeni
ge maanden, maar een heel menschen-
(even haar scheidde vau de zonnige
dagen der jeugd, en zij snakte uit de
vroolijke drukte weg naar de kerkhofs-
rust van het huis der Steinackers, daal
de doffe moeheid, die daar op haar
drukte, toch nog dragelijker was dan
de wilde gedachten, waartegen zij zich
niet kon verzetten, als de gouden vloed
van het volle leven om haar heen
golfde.
Zoo kwam de dag van het feest, een
afschuwelijke, nat-koude winterdag van
de somberste soort. Ilse, die een „godin
van barmhartigheid" moest voorstellen,
had den wensch van den bouwmeester,
daarvoor een bijzonder mooi en kost
baar costuum te laten maken, beslist
afgewezen en uit den heel bescheiden
toilettenvoorraad, dien zij van het too-
neel bezat, een eenvoudig Grieksch ge
waad gekozen, dat door toevoeging van
geschikte attributen tot een heel pas
send costuum werd gemaakt.
Tallooze malen blijkt uit het verslag,
dat niet de vereischte zuinigheid in acht
is genomen, zonder dat sprake is van'
ongeoorloofde handelingen óf slordig
heid. Bij verscheidene ambtenaren
schijnt niet het besef te zijn doorge
drongen, dat het rijksbelang bij het
doen van uitgaven in acht moet wor
den genomen.
Nadat nog verschillende gevallen
worden genoemd, wijst de commissie op
eenige gevallen betreffende het depar
tement van Arbeid, bijv.' de stoffeering
en de meubileering vap de nieuwe bu
relen van den Gezondheidsraad.
Door de ministers van landbouw en
van arbeid zijn ter bewoning afgestaan
aan onder hun departementen ressor-
teerende ambtenaren twee perceelen,
welke op rijkskosten van vaste wasch-
tafels en jaloeziën werden voorzien.
De commisste verlangt, dat er meer
controle komt op de bestellingen en
meer overleg tusschen de verschillende
diensten onderling.
Voorwerpen, die voor 's rijksdienst
kunnen worden gemist, moeten worden
overgedragen aan het Rijksinkoop-
bureau, dat uit dezen voorraad in de
eerste plaats zal moeten putten. Op
verplaatsingskosten van ambtenaren
moet worden bezuinigd. Voor een ver
huizing van Utrecht naar 's-Graven-
hage werd bijv. een tegemoetkoming
van ƒ4924.82 betaald.
In 't algemeen is der commissie ge
bleken, dat door sommige ministers
eigenaardige comptabele opvattingen
worden gehuldigd.
De postcheque en girodienst.
Blijkens het voorloopig verslag van
de afdeelingen der Tweede Kamer over
de begrooting van posterijen, telegrafie
en telefonie over 1924, is gevraagd,
welke motieven er toe hebben geleid,
den postcheque- en girodienst 24 Au
gustus j.l. te centraliseeren, en welke de
oorzaken zijn, waardoor het doel, dat
men zich daarbij had voorgesteld, niet
is bereikt geworden.
Intusschen spieken .ele leSèn reeds
nu ais hun meëring uit, dat de centrali
satie op weinig bereidvolle wijze is on
dernomen. Zij willen vernemen, wie
daarvoor verantwoordelijk moeten wor
den gesteld en welke gevolgen deze
verantwoordelijkheid voor de betrok
kenen zal medebrengen.
Verscheiden leden achten het een
groote fout, dat een regeling is getrof
fen, volgens welke de saldo-biljetten
alleen de nummers der rekeninghou
ders, doch niet hun namen vermelden.
Voorts is gevraagd hoe het mogelijk is
geweest, dat de mechanische bewer
king aan blijkbaar geheel ongeschoold
personeel is toevertrouwd.
Door de ergerlijke wijze, waarop het
publiek is gedupeerd, heeft de dienst
een knak gekregen, waarvan hij niet ge
makkelijk zal herstellen.
Sommige leden merken op, dat de
postcheque- en girodienst, aanvankelijk
opgezet als een instelling tot vergemak
kelijking van het betalingsverkeer, zich
daarnaast meer en meer tot een deposi-
tobedrijf heeft ontwikkeld. Zij achten
het onder deze omstandigheden nood
zakelijk waarborgen te scheppen, dat
de door het publiek aan dien dienst toe
vertrouwde gelden op juiste wijze wor
den belegd en voldoende liquide zijn.
Verkeer met Engeland.
In verband met het a.s. Kerstfeest
wórdt het verkeer met Engeland als
volgt geregeld
Toen zij gekleed de woonkamer be
trad, waar de twee anderen reeds
wachtten, kon de moeder, hoe weinig
sympathiek haar ook de heele feestver-
tooning was, toch een uitroep van blijde
bewondering niet onderdrukken, en in
Frans Steinackers in den laatsten tijd
nog bleeker en magerder geworden
gezicht vlamden weer de verdachte,
koortsig roode vlekken op, toen zijn
blik over het bekoorlijk kopje en de
prachtig evenredige gestalte van zijne
verloofde gleed.
Inderdaad, je had niet mooier kun
nen zijn dan in dit costuum zeide hij
met eigenaardig bevende stem, terwijl
hij op haar toetrad en, al zijn gewone
terughoudendheid vergetend, drukte hij
een kus op haar ontblooten arm. Ilse
werd donkerrood en onttrok zich met
zoo'n onstuimige beweging, dat de we
duwe, voor haar zoon ten zeerste ge
krenkt, op het punt stond, woorden te
geven aan haar verbazing daarover.
Maar de bouwmeester liet het zoover
niet komen. Zorgzaam en ridderlijk,
alsof hij de bijna verschrikte afwijzing
van zijn teederheid niet had opgemerkt,
legde hij den warmen, met pels gevoer-
den mantel om Use's schouders en
praatte daarbij op den onverschiiligsten
toon over allerlei dingen. Een broeder,
die zijn knappe zuster geleidt, zou zich
niet bedaarder en met minder hartstocht
hebben kunnen gedragen.
Toch bleef Ilse ontsteld en stil ook
gedurende den rit naar de „Phiiharino-
nie". De scherpe Noordoostenwind
vond door honderden reten en vouwen
zijn weg in de gebrekkige huurkoets en
p. Over Hoek van Holland. Op Dins
dag 25 December van Holland naar
Harwich en omgekeerd. In verband
hiermede zullen op Dinsdag 25 Decem
ber de treinen 17' Rotterdam D.P.
Hoek van Holland, 160 Schiedam-Hoek
van Holland en op Woensdag 26 De
cember de treinen 171 Hoek van Hol-
lanRotterdam D.P. en 161 Hoek van
HollandAmsterdam niet loopen.
b. Over Vlissingen. In de dienstrege
ling der booten van de Zeeland en van
de treinen naar en van Vlissingen wordt
geen wijziging gebracht.
De herclassificatie bij de spoorwegen.
Voor de civiele kamer van het kan
tongerecht te Utrecht heeft gisteren de
zaak gediend tegen de Nederlandsche
Spoorwegen, die een brugwachter uit
Zwollerkerspel had doen dagvaarden
tot terugbetaling van 19, zijnde dit
bedrag aan loon van hem ingehouden
door zijn plaatsing in de vierde loon-
klasse. Dit proces wordt door den brug
wachter gevoerd in overleg met de Ned.
vereeniging van Spoor- en Tramweg-
personeel.Als procureur van de eischen-
de partij was aanw. mej. mr. Estella
Simons en voor de gedagvaarde partij
mr. Pit. De zaak zal schriftelijk worden
toegelicht en daarom werd de behan
deling vier weken uitgesteld.
Fabrieken van electrische machines in
1920 en 21.
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek heeft in de November-aflevering
van het Maandschrift een aantal ge
gevens gepubliceerd betreffende de
voortbrenging en het verbruik der fa
brieken van electrische machines, toe
stellen en werktuigen.
De gegevens over 1920 hebben be
trekking op 31 ondernemingen en die
over 1921 op 36 ondernemingen.
'De inkoopwaarde van een 6-tal der
voornaamste door deze industrie ver
bruikte materialen bedroeg in 1920
ƒ5027.000 tegen in 1921 ƒ3.153.000.
De verkoopwaarde der vervaardigde
producten in de statistiek gesplitst
over een 4-tal groepen bedroeg met
inbegrip der verrichte hulpdiensten en
herstellingen in 1920 17.977.000 en in
1921 ƒ13.449.000.
De sterkte van. het personeel was op
15 September 1920 4587 personen, te
gen 4010 in 1921. Het vermogen der
primaire drijfkracht bedroeg resp. op
15 December 1920 en 1921,3740 P.K.
ACTIE VAN DE ZEEUWSCHE
PLATTELANDSGEMEENTEN.
De gisteren te Middelburg gehouden
vergadering van de Zeeuwsohe platte
landsgemeenten wqs bezocht door 146
afgevaardigden van 62 gemeenten, ter
wijl nog 17 andere gemeenten bewijzen
van instemming met het doel der ver
gadering hadden gezonden. Verder
waren aanwezig de heer P. F. Fruijtier,
lid van Ged. Staten en de heeren mr. A.
Jonker en H. Th. Klein, directeuren van
de Vereeniging van Nederlandsche
gemeenten.
De heer Van 't Hoff heette in zijn
openingswoord speciaal den heer Fruij
tier welkom, daar Ged. Staten het best
in staat zijn den nood der gemeenten te
begrijpen: Ook de Sieeren van genoem
de vereeniging heette spr. in het bijzon
der welkom
De heer Verhorst wees er in zijn in
leiding nog op, dat het zeker van be-
teekeivis is, dat van de 107 gemeenten
de bouwmeester hoestte bijna onafge
broken, hoewel hij tot gevaar van te
stikken toe zijn best deed, den hoest-
prikkel te bedwingen. Op eene bezorgde
uitdrukking van zijn moeder antwoord
de hij schertsend, dat hij die kleine ver
koudheid vandaag wel zou wegdansen,
maar toen hij daarna de dames hielp
uitstappen, zag hij er in het flikkerende
lantarenlicht verschrikkelijk mager en
ellendig uit.
De oude dame werd door een der le
den van de commissie in de zaal ge
leid, terwijl Frans Steinacker zelf zijne
verloofde naar de kunstenaarskamer
achter het tooneel bracht, waar alle me
dewerkenden bijeen zouden komen. Op,
den weg er heen meende hij op te mer
ken, dat Ilse beefde als in lichte huive
ring van kou, en hij vroeg haar, of zij
reeds plankenkoorts gevoelde.
Geen plankenkoorts, antwoordde
zij hoofdschuddend. Het is niet deze
voordracht, waarvoor ik vrees, maar
iets, waaraan ik geen naam kan geven.
Het is mij, alsof mij vanavond nog iets
ergers wacht.
Als wij een uur ouder geworden
zijn, zul je over die verschrikkelijke
voorgevoelens lachen, stelde hij haar
vriendelijk gerust, want ik profeteer,
dat je de koningin van den avond zult
zijn, en ik zou niet weten wat daar voor
ergs aan kan zijn.
Maar zijn vleiend vertrouwen ver
mocht hare sombere stemming niet te
verdrijven.
Ik hoop, dat je mij toestaat, na
afloop van de voorstelling met je moe
der naar huis tp mnerpn ernnn Maai-
in Zeeland er zooveel tegenwoordig
zijn.
Na het uitspreken van zijn gisteren
vermeide en met groote aandacht ge
volgde inleiding, stelde de heer Ver
horst eerst de vraag of men zou voort
gaan met een actie. In het aantal aan
wezigen ziet hij bijna reeds het bevesti
gend antwoord op deze vraag.
De heer P. A. Schwartz, burgemees
ter van Rilland Bath, meent dat dank
betuigd moet worden aan de heeren, dfc
deze vergadering samen riepen. Er is
echter een gebrek in den opzet der ac
tie, daar de beide door de heeren verte
genwoordigde gemeenten geen lid zijn
der Vereeniging va-n Ned. Gemeenten.
Het wordt nu een in het wild gevoerde
actie. Trouwens slechts 20 gemeenten
in Zeeland zijn lid der vereeniging, en
men mist dan ook een gewestelijke af-
deeling in deze provincie. De gemeen
ten moeten begrijpen, dat men een
drachtig actie moet voeren en niet ver
geten dat de vereeniging in haar jong
ste vergadering de aanhangige kwestie
ook reeds heeft besproken.
Heel de kwestie van het onderwijs is
daar onder de oogen gezien. De veree
niging moet hef centraal orgaan der
gemeenten worden. Een groote behoef
te tot aansluiting is nu toch zeker wei
gebleken.
De heer Verhorst zegt dat hij tot nu
toe alleen de vraag heeft gesteld of er
actie zal worden gevoerd, later kan be
slist worden hoe dit zal geschieden.
Maar de-heeren van de vereeniging zijn
niet voor niets ter vergadering. Men
hoopt met de vereeniging tot een ac-
coord te komen.
De vergadering geeft blijk algemeen
voor hef voortzetten der actie te zijn.
De heer Verhorsf wil nu alvorens de
verdere bezwaren tegen de wetsbepa
lingen te hooren, toonen dat men ver
der heeft gewerkt en doet een door hem
opgemaakte motie ronddeelen.
De heer Van 't H-off leest intusschen
de motie voor.
Deze motie bevat in korter trekken
den inhoud van hetgeen de heer Ver
horst volgens ons verslag van gisteren
tegen de wettelijke bepalingen te berde
bracht en ook in het kort de weg dien
hij aangaf om tot verbetering te gera
ken.
Naar aanleiding van die motie merk
te de heer P. van Rees, burgemeester
van Scherpenisse en Poortvliet op, dat
hij gaarne nog eenige toelichting zou
ontvangen over de zinsnede dat het
platteland de geestelijke en materieele
voordeelen mist van de onderwijsin
richtingen, die de gemeenten krijgen,
waar de scholen gevestigd zijn. Ook
vraagt spreker waarom het niet op den
weg der vergadering zou liggen om een
weg tot verbetering aan te wijzen. Ook
vraagt spr. of het zoo vast staat, dat
juist vele kinderen van het platteland
het onderwijs op de H. B. S. niet kun
nen volgen. Als dit niet vast staat, acht
spr. de desbetreffende clausule ge
vaarlijk.
De heer Verhorst zegt, dat alles wat
in de motie staat, aan zijn inleiding is
ontleend. Spr. meent, dat het van groot
belang is een school in een gemeente
te hebben, en dit zijn toch voordeelen,
die aan het platteland ontgaan. Men
moet zich wel degelijk onthouden een
weg aan te wijzen, want men heeft geen
enkele stem in het kapittel, en men kan
niets aan de regeering voorschrijven.
Toen de vergadering bijeen geroepen
werd, voelden de initiatiefnemers zelf
vergeef ik heb natuurlijk niet de
bedoeling, je met dwaze luimen te
kwellen.
Zij waren in de kamer gekomen,
waar allen bijeen kwamen, en waar
reeds een bont gewirwar van gecostu-
meerde dames en heeren te zien was.
Hier moet ik je nu wel aan je lot
overlaten, zei de bouwmeester, want
het schijnt me toe, dat ik slechts in den
weg zou zijn en ik zou het schouwspel
toch ook gaarne van uit de zaal willen
genieten.
Hij ging. Nog van den drempel zag
hij, hoe ze reeds met verscheidene hee
ren in gesprek was maar hij voelde
daarbij niet de minste ijverzucht in zijn
hart. Hij kende immers geen anderen
wensch dan dien, haar een triomf, een
groot, gelukkig makend succes te ver
schaffen. Hij wilde hare lippen weer
vroolijk zien glimlachen, wilde haar
oogen weer zien schitteren. En dan, als
zich de lang gehoopte verandering had
voltrokken, dan wilde hij haar toefluis
teren, dat zij hem alleen de vreugde van
dezen avond te danken had, dat het
bezoek van den landrechter en de uit-
noodiging tot medewerking alleen het
gevolg van zijn bemoeiingen was ge
weest dat zij heden ongevierd en on
opgemerkt gebleven zou zijn ais de
meeste anderen, als hij niet al zijn
maatschappelijken invloed had aange
wend, haar de bevoorrechte en yeelbe-
nijde taak te verschaffen. Wat dë dank
bare ontroering bij haars vaders met
bloemen getooide graf niet had ver
mocht, dat zou misschien de vreugde
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
mei nieuwe rözijntjes 'en amanctëlein
EEN HEERLIJKE LEKKERNIJ!
Puddingfabriek A. J. POLAK, Groningen
de groote moeilijkheden en ook de di
recteuren der Ver. van Ned. Gemeenten
achten de kwestie een moeilijk vraag
stuk.
Daarom moeten zeer bescheiden en
kele maatregelen worden genoemd en
is 'n stippellijn voldoende. De kwestie
van het examen voor de H.B.S. is ook
maar een kleine bescheiden opmerking.
De heer L. J. van Voorthuizen, burge
meester van Domburg, bracht huide aan
de beide heeren, die de vergadering bij
eenriepen. Het geidt de zaak, die alom
thans bespreking uitlokt en er is durf
voor noodig zulk een vergadering bijeen
te roepen. De iieeren verdienen dank,
omdat zij de kat de bel hebben aan
geboden. Het voornaamste acht spreker
het verzet tegen de hooge kosten en te
gen de aantasting van de autonomie
der gemeenten. Alleen het indienen van
een motie is z.i. niet voldoende en spr.
vraagt of het niet de bedoeling is ook
bij den minister op audiëntie te gaan en
er Kamerleden of een fractie voor te
spannen om over de kwestie te inter-
peleeren.
De heer E. H. P. Nahuijs, burgemees
ter van Dreischor en Noordgouwe,
meent.dat men de alinea over geestelij
ke en materieele voordeelen beter kan
weglaten, want ook de kringgemeenlen
hebben toch voordeel van de scholen.
De heer Verhorst zegt in antwoord
aan den heer Voortlmijzen, dat er na
tuurlijk nog een slot aan de motie moet
worden gemaakt. De heer Nahuijs
schijnt het minder goed te begrijpen, de
buitengemeenten zijn van de voordee
len ontstoken en moeten hetzelfde be
talen.
De heer Jac. Welleman, burgemeester
van Krabbendijke, brengt ook gaarne
hulde aan beide heeren, maar meent te
moeten opmerken dat de motie wel wat
lang is. Spreker acht het verkeerd het
Nijverheidsonderwijs en het H.B.S. on
derwijs in een adem te noemen. Het
Nijverheidsonderwijs is wel degelijk 'n
ptattelandsbelang. De vakscholen zijn
van groot belang, vooral ook als, zoo-
ais van de meisjesvakschool te Goes, de
leeraressen naar de verschillende ge
meenten overkomen om cursussen te
leiden. Hiervan profiteeren de blijvende
inwoners der gemeenten. Het is dus
juist dat gemeenten iets bijdragen, al
was het beter, dat dit geregeld werd
naar het aantal inwoners dan naar het
aantal leerlingen, omdat de gemeente
ook belang bij de school blijft houden
al heeft zij toevallig er geen leerlingen
op. Iets anders is het met het Burger
school onderwijs en in verband daar
mede wijst spr. op de gemeente Krui-
ningen, die voor leerlingen uit Hans-
weert, waar veel rijksambtenaren wo
nen,veel moeten betalen.Zijn die jonge
lui van de H. B. S. te Goes ai dan gaan
zij meestal verder het land in en ook de
ouders worden meestal verplaatst. De
gemeente heeft er geen voordeel van
bijv. dokters op te leiden, die elders
zich vestigen.
Men dient dus wel goed verschil te
maken.
De heer van 't Hot heeft de door den
heer Verhorst opgemaakte motie eerst
des morgens gezien. Hij had het slot er
gen. En ai gelukte het hem ook niet,
met behulp hiervan den ganschen schat
van hare liefde te winnen hij was
immers voorloopig al met de beschei-
denste aalmoes van dien schat tevreden.
Men had zijn moeder en hem de
twee hoekplaatsen van een der voorste
rijen stoelen gereserveerd, en de oude
dame, die sedert jaren geen dergelijk
feest had bezocht, monsterde met ze
kere nieuw ontwakende vreugde aan het
leven, het feestelijk gekleede, schitte
rende publiek in de zaal. Reeds waren
parterre en loges dicht bezet en men
wachtte in nieuwsgierige spanning het
teeken tot het begin van de uitvoering.
Daar zag Steinacker den landrechter in
zichtbare opgewondenheid uit de kleine
deur naast het podium komen en een
haastige samenspreking met eenige an
dere comitéleden houden. Door onbe
stemde vrees gedreven, dat het betrek
king op Use kon hebben, stond hij op
en voegde zich bij de groep.
Wij zijn in groote verlegenheid
deelde Baldenius hem mee. Verschillen
de deelen van de voordracht en som
mige levende beelden zouden niet door
het orkest, maar door een achter het
tooneel gespeelde begeleiding op het
orgel muzikaal geïllusreerd worden.
Organist Merkel had dit deel van het
programma op zich genomen, en wij
wachtten nog slechts op hem, om te
beginnen. Daar komt nu in zijne plaats
het bericht, dat hij plotseling ziek ge
worden is en dat wij in geen, geval op
zijn medewerking kunnen rekenen.
