>mber
liElWJAARSOIIET
DONDERDAG 13 DECEMBER
oving skaarten
ij ks kaarten
ilijks-Circulaires
it-SSaapkamer
)I»I!MQ
WIET TUIN.
houdster
:he Maatschappij van
Itoomvaari
iNo294<
GEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
ïrlanden" (thuisr.) 10
PERICHT.
rstand 777.0 te Neu-
rstand 732.8 te Vest-
len avond van 13 De-
cke Oostelijke tot Zui-
g tot half bewolkt of
nig of geen neerslag.
:s. Zelfde temperatuur
TE VLISSINGEN.
v.m.
4.45
5.37
n.m.
5.20
6.16
VUTO's EN FIETSEN.
ember uur
13 4.15
14 4.15
N D A.
ikclijkheden, Openbare
ergaderingen enz.
lederen avond bios-
aanvang 8 uur.
erdag- en Zondaginid-
Da gelijks bioscoop-
avonds 8 uur.
erdag- en Zondagmid-
ber. Lezing A. G. O.
8 uur.
r. Lezing van de
tion, „Concertgebouw,
vee en konijnen, Con-
0 uur.
ing Christ. Nat. Werk-
we Kerk, 8 uur.
jer. Gymnastiek-
Ned. Gym. Verbond,
dschap", 8 uur.
er. Jubileum-voor-
e Boervan Rijk, „de
ap", 8 uur.
jer. Liefdadigheids-
he Vereeniging, Con-
0 uur.
IOOTE KEUZE
en
JflET DUTJE
SOBIGE UITVOEELNG
TLUGGE LEVERING
ikerij VandeVelde
Ier pension te Vlis-
eboden, tegen 1 Jan.
1 stand. Br. no. 1670,
;s Courant".
gevraagd te Oost-
rstond of later een
ezin, liefst met groo-
aurprijs nader over-
;n. Br. onder no. 50,
d. PEIJL, Souburg.
toorstr. 99, Souburg.
unnende koken, voor
•eau „Vliss. Courant"
een net
&ISJJE2
n de 14 jaar. Adres
Breewaterstraat 38.
Middelb. - Rotterdam
ngelegen plaatsen.
VAN PASSAGIERS
EREN EN VEE.
mber
3
4
7
T, Kidi
ï.ai. tui
8
8
t. EOtt.
v.m. uur
8
8
naties te bekomen:
N.V. Transport- en Exp
Erven G. VOS, Tel.
B. EENHOORN, Tei.153»
OOSTERHOUT, Tel. 282.
ÏK Tel. 101.
VL1SS1NGSCHE COURANT
1 Jattuari I
Voor hen, die door middel eener adver
tentie aan Vrienden en Begunstigers hun
of -wensch willen brengen, bestaat daartoe
gelegenheid in de „Vlissingsche Courant"
die Maandag 31 dezer verschijnt
Een dergelijke advertentie, die het zen
den van kaartjes vervangt, welke dikwijls
eerst eenige dagen na Nieuwjaar worden
bezorgd, is meteen voor neringdoenden
een uitstekende gelegenheid om hun adres
nog eens onder de oogen van het publiek
te brengen.
Opdat de kosten voor niemand een be
zwaar behoeven te zijn, is met den prijs
dezer advertenties belangrijk afgeweken
van het gewone tarief, nl. slechts 60 Cent
voor advertenties van 14 regels, elke
regel meer 15 Cent.
Zij die dus in het oudejaarsavondnummer
een advertentie wensclien te plaatsen, ge
lieven deze- cp te geven aan het bureau van
ons blad, Walstraat 58, of aan onzen
Agent voor Souburg en Ritthem, den Heel
ed F. VAN DER PEIJL, Boekhandelaar,
Kanaalstraat te Souburg.
Wil men dezelfde advertentie geplaatst
zier. als het vorig jaar werd opgenomen,
dan hééft men dit slechts te meiden.
Tevens zal er wederom een rubriek zijn,
waarin, onder een algemeenen wensch,
vermeld worden naam, beroep en woon
plaats van den adverteerder. Plaatsing
laarvan kost 15 Cent per regel. Alles bij
vooruitbetaling.
Wij verzoeken de opgaven ten spoedigste
te mogen ontvangen.
DE ADMINISTRATIE.
ZITTING CENTRAAL STEMBUREAU
VERKIEZING GEMEENTERAAD.
De Voöfzitter van het Centraal Stem
bureau voor de verkiezing van de leden
van den Gemeenteraad maakt bekend, dat
het Centraal Stembureau een zitting zal
houden in het, daarvoor aangewezen lo
kaal ten gemeentehuize op Vrijdag 14 De
cember a.s., des middags 12 uur, ter be
noeming van een lid van den Gemeente
raad, wegens het ophouden yan het lid
maatschap van den Raad van den heer A.
Staverman.
Vlissingen, 13 December 1923.
De Voorzitter voornoemd.
VAN WOELDEREN.
De kabinetscrisis.
Naar „de Tel." verneemt, zijn giste
renmiddag in het gebouw der Tweede
Kamer besprekingen aangevangen tus-
schen vertegenwoordigers var. A. R. en
R. K. fracties.
Ook de groep der 10 R. K. Vlootwed-
bestrijders was daarbij vertegenwoor
digd.'
Uit parlementairen kring verneemt
„het Centrum", dat thans, nu mr. Bee-
laerts van Blokland er niet in geslaagd
is een extra-parlementair kabinet te
vormen, verwacht wordt, dat opnieuw
ernstige pogingen in het werk zullen
worden gesteld de verbroken samen
werking der rechterzijde te herstellen.
Men zou er dan" naar streven een
rechtsch kabinet ad hoe te vormen, m.
a. w. een rechts kabinet, dat tot eenige
taak heeft de bezuiniging ter hand te
nemen.
Gemeend wordt, dat de bekende ver
klaring van den premier hierbij niet in
den weg zal staan om ook enkele mi
nisters uit het démissionnaire kabinet in
dit kabinet ad hoe te doen overgaan.
Het zonder meer aanblijven van het
démissionnaire kabinet wordt vrijwel
uitgesloten geacht.
Het ontslag van de gehuwde
ambtenares.
De Haagsche correspondent van „de
Tel" heeft zich, in verband met de aan
gevraagde interpellatie van mej. Wes
terman, inzake het ontslag van de ge
huwde ambtenares, gewend tot den
heer Van Giessel, algemeen secretaris
van den Centraien Bond van Ned. Post-,
Telegraaf- en Telefoonpersoneel, om
nadere inlichtingen, daar hij vernomen
had, dat bij posterijen en telegrafie dit
ontslag jeeds eerder was aangezegd.
De heer Van Giesspl deelde mede,
dat zijn bestuur reeds op Woensdag 5
December j.l van den directeur-generaal
mededeeling ontving, dat per I Maart
een 250-tal gehuwde ambtenaressen bij
posterijen en telegrafie voor op wacht
geldstelling in aanmerking zouden ge
bracht worden.
Zoowel de ambtenares, getrouwd met
een ambtenaar,als degene die getrouwd
is met een particulier, zal voor afvloei
ing in aanmerking komen. Alleen zij,
die ten genoege van de administratie
kunnen aantoonen, kostwinner te zijn,
blijven in dienst. Op de vraag of de op
wachtgeld te stellen ambtenaressen on
der de gewone bepalingen van de
wachtgeldregeling gouden vallen, was
door den directeur-generaal geant
woord, dat hem van een afwijkende
regeling niets bekend is.
Volgens de wachtgeldregeling ont
vangen de ambtenaressen die getrouwd
zijn met een ambtenaar, gedurende een
tijdvak, gelijk aan den diensttijd, het
volgende bedrag
van 1 Maart tot 31 Mei, de laatstelijk
genoten wedde (dat is het salaris ver
minderd met 8'/2
van 1 Juni tot 31 Augustus 75 van
de laatstelijk genoten wedde
verdei* 59 van de laatstelijk geno
ten wedde.
Dé ambtenaressen die met een par
ticulier gehuwd zijn krijgen slechts drie
maanden wachtgeld.
Na afloop van den wachtgeldtermijn,
als de pensioenjaren (diensttijd plus
wachtgeldtijd) meer dan zeven jaren
bedragen, ontvangt de op wachtgeld
gestelde dadelijk ingaand pensioen
voor elk jaar 2 van den gemiddelden
pensioengrondslag over de laatste drie
jaren met een minmum van 30
De heer Van Giessel deelde ten slotte
nog mede, dat nader is besloten de
ontslag-aanzeggingen, welke voor ver
zending gereed liggen, aan te houden,
in afwachting van een Jloor de centrale
commissie voor georganiseerd overleg
in ambtenaarszaken op 18 December
a.s. terzake uit te brengen advies.
P. W. van der Sfeyden. f
In den ouderdom van 81 jaar is te 's
Gravenhage overleden de heer P. W.
van der Sleyden, oud-minister van wa
terstaat, handel en nijverheid, oud-
hoofd-ingenieur van den waterstaat en
ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw.
Bij Kon. besluit van 9 Mei 1894 werd
hij in het kabinet Röëll van Houten tot
minister van waterstaat, handel en nij
verheid benoemd. Hij vervulde dit ambt
tot het optreden van het kabinetPier-
son op 27 Juli 1897. Onder zijn bewind
kwamen o.a. tot stand een nieuwe
Hinderwet, een nieuwe Arbeidswet, Be
palingen omtrent de rijkspostspaar
bank, algemeene regelen omtrent het
waterstaatsbestuur, een overeenkomst
met België over het kanaal GentTer
Neuzen, een met Pruisen over de afwa
tering langs den Ouden ijssel en vele
rentelooze voorschotten voor tramaan-
ieg.
De postcheque- en girodienst.
In verband niet de geruchten die ook
in de pers tot uiting komen, volgens
welke de postcheque- en girodienst met
ingang van 1 Januari 1924 weer zou
worden heropend, verneemt de -j~cor
respondent van het „Hbld.", dat het
saldo der rekeninghouders op 4 Octo
ber nog niet „de deur uit" is. Aangezien
de rekeninghouders zelf zich met dit
saldo accoord moeten verklaren en
eventueeie bezwaren nog moeten wor
den behandeld, ligt de conclusie voor
de hand, dat heropening van den dienst
tegen den genoemden datum moeilijk
kan worden verwacht. Te bevoegder
plaatse heeft men ons dan ook nog
geen datum kunnen noemen tegen wel
ken de heropening kan worden tege
moet gezien.
Hulp voor Duitschiand.
Onder leiding van het hoofdbestuur
van het Nederiandsche Roode Kruis
heeft een vergadering plaats gehad van
de voornaamste organisaties die op het
oogenblik hulp verleenen aan Duitsch
iand. Onder leiding van het Nederiand
sche Roode Kruis zal in de week van
1724 December een algemeene col
lecte in den lande worden gehouden,
waaraan deze organisaties krachtdadig
zullen medewerken. Uit de inkomende
gelden krijgt iedere organisatie een
percentage, dat ter vergadering werd
vastgesteld. Met algemeene stemmen
werd besloten dat 1/3 der inkomende
gelden zal besteed worden om de be
hoeftige Nederlanders in Duitschiand te
steunen, terwijl 2/3 aan de Duitsche
bevolking zal ten goede komen.
De collecte, welke voor de noodlij
denden in Duitschiand door het Alge
meen Nederlandsch Vakverbond op 20
December gehouden zou worden, komt
hierdoor te vervallen.
Bezuiniging bij de politie.
Het politiebureau aan de Nieuwe Ha
ven te 's-Gravenhage zal worden opge
heven. Er zullen nu enkele bureaux sa
mengevoegd worden, waardoor het po
litiekorps met 35 man zal verminderd
kunnen worden, hetgeen een bezuini
ging van omstreeks 100.000 per jaar
zal medebrengen.
ACTIE VAN DE ZEEUWSCHE
PLATTELANDSGEMEENTEN.
Hedenmiddag had in de sociëteit
„St. Joris" te Middelburg de bijeen
komst plaats, waartoe de heeren J. W.
van 't Hoff, wethouder te St. Laurens
en M. J. Verhorst, burgemeester te
Wissenkerke, de plattelandsgemeenten
van geheel Zeeland hadden uitgenoo-
digd ter bespreking van een actie tegen
de wetsbepalingen, vaststellende het
deel, dat de plattelandsgemeenten
moeten betalen in de kosten van hoo-
ger, middelbaar en nijverheidsonder
wijs in andere, meestal grootere ge
meenten.
De vergadering werd geopend door
den heer Van 't Hoff, die zijn voldoe
ning uitsprak over het groot aantal
aanwezige vertegenwoordigers van ge
meenten, uit alle deelen van Zeeland
en die wees op het groot aantal betui
gingen van instemming, weike spreken
uit de vele brieven, die werden ontvan
gen. Het blijkt, dat men, afgezien van
alle mogelijke verschil van opvattin
gen, een ding zeker gemeen hééft, nl.
het bevorderen van de belangen der
gemeenten, welke men in een of andere
functie dient en in die eensgezindheid
zal men zijn kracht moeten zoeken. Na
mede namens den heer Verhorst alle
aanwezigen te hebben welkom gehee-
ten, zeide de heer van 't Hoff, dat de
heeren zich niet ontveinzen zich voor
een moeilijke taak te hebben geplaatst.
Zij hopen, dat de hier begonnen actie
zich zal voortplanten door het geheele
land. en regeering en volksvertegen
woordiging zullen erkennen, dat. wat
gevraagd wordt, niet alleen billijk is,
maar voor veie gemeenten zeifs een le
venskwestie. Spr. iegde er den nadruk
op. dat het hier niet is een strijd van
het platteland tegen de stad. In geen
enkel opzicht mag' dit idee zich post
vatten, eenvoudig omdat dit niet zoo is
en geen verschuiving van lasten wordt
gevraagd, maar een andere verdeeling.
De actie spruit s'echts voort uit plichts-
en verantwoordelijkheidsgevoel. Alle
hebben in de een of andere functie den
eed afgelegd, dat zij de hun toever
trouwde belangen zullen behartigen en
zij zouden zich schuldig maken aan
meineed, als zij langer,in den bestaan-
den toestand berusten.
Na een opwekking, zich bij de te
voeren discussies te bekorten, gaf de
heer van 't Hoff het woord aan den
heer Verhorst, die het doei der verga
dering nader zou uiteenzetten.
De heer Verhorst wees er op. hoe
door de verplichting aan de Nijver
heids- en Handelsondeipvijsinrichtin-
gen in 1919 is opgelegd ofn de salaris
sen der leeraren te verhoogen, van
welke verhooging het r;;k de helft zou
betalen, terwijl men maar moest zien
van provincie of gemeenten de andere
50 te krijgen. De Staten van Zeeland
wezen het verzoek van enkele der be
trokken schoolbesturen van de hand en
namen bovendien nog het besluit, bij
het in werking treden der wet op het
nijverheidsonderwijs zich te ontdoen
van de subsidies aan die scholen, wat
voor de provincie een belangrijke be
zuiniging beteekende. Over 1919 was
ƒ46500 voor zulke subsidies uitgetrok
ken.
Waar bij de behandeling der kwestie
in de staten er op gewezen werd, dat
het eigenlijk de buitengemeenten waren,
die de ellende veroorzaakten of althans
hielpen vergrooten, waar zij zich voor
't meerendeel met een Jantje van Lei
den van de zaak afmaakten of een sub
sidie betaalden, die in geen enkele ver
houding stond tot het aantal leerlin
gen dat van harentwege van dat onder
wijs gebruik maakte, meent spr. dat er
wellicht gemeentebesturen zijn, die in
deze niet geheel vrij uitgaan. Zij hebben
al te schriel een onderwijs gesteund,
dat toch dit belangrijke voordeel heeft,
dat kosteloos of tegen een zeer laag
schoolgeld, goede vakkennis kan wor
den verkregen en de dingen zouden
mogelijk een anderen loop hebben ge
nomen, wanneer alle buitengemeenten
in deze haar roeping hadden verstaan.
De besturen der scholen trachtten
toen gedaan te krijgen dat de dorps
gemeenten, die kinderen naar hun
scholen zonden, naar verhouding te
doen bijdragen in de kosten dier scho
len. Hetzelfde beginsel dus ais thans
in de wet is vastgelegd. Maar direct
voelde men toen de bezwaren voor die
kringgemeenten, omdat ze zouden ko
men te staan voor onbegrensde moge
lijkheden, die al heel spoedig in onbe
grensde moeilijkheden zouden ont
aarden. Zulks doordat de maatregel
niet tot een gemeente zou blijven be
perkt, waardoor een toestand van anar
chie zou worden geschapen, omdat
buitenstaanders over de gemeentegej-
den zouden gaan beschikken. Men wei
gerde dan ook algemeene voorstellen
in dezen geest aan de gemeenteraden
te doen, en toen men dus ook langs
dien weg niet uit de impasse geraakte,
heeft de minister de kibbelende partijen
bij den kraag gepakt om ieders aan
deel in de wet vast te leggen. De mi
nister maakte echter de toestand nog
donkerder door de financieele rege
ling uit te breiden tot voorbereidend
hooger en middelbaar onderwijs. Toen
de vorderingen daarover geleidelijk bij
de gemeentebesturen binnenkwamen,
werd allerwege verzet merkbaar. Zelfs
gingen er in enkele raden stemmen op
de betaling te weigeren, het bleef ech
ter bij verzuchtingen en men pakte de
zaak niet voldoende aan men blafte
wel, maar men beet niet.
INGEZONDEN RKEDEDEELINGEN.
Een weinig V f
op eert vochtigen
doek maakt in
eert oogwenk Uw
vaatwerk prachtig
helder.
De Lever's Zeep Maatschappij, Vlaardingen
Fabrifcanlen ven LUX en TWfNK.
Vraagt orts. 6esoher?k©n-a®um.
.Met de motie van den raad van Wis-
sekerke vereenigde men zich niet, men
beschouwde blijkbaar de posten voor
de subsidies als onafwendbaar en
wierp men zich op de posten waarover
men wel te beschikken had, iets wat
psychologisch wel te verklaren is,
maar waarbij toch vaak een ijver aan
den dag wer.d gelegd" zonder verstand.
Als men het er over eens is, dat ter
bescherming van de financiën der plat
telandsgemeenten dringend noodig is
de gewraakte wetsbepalingen gewijzigd
te krijgen, dan moet de zaak anders
worden aangevat. De regeering zal
moeten begrijpen, dat de draagwijdte
der wet niet is voorzien en de finan
ciën van de bedoelde gemeenten hope
loos in de war zullen loopen, wanneer
deze regeling niet wordt gewijzigd, die
in sommige gemeenten een belasting-
verhooging van 20 tot 30 beteekent.
De gemeentebesturen zijn voor liet be
heer van die gelden verantwoordelijk en
het ligt dus het eerst op hun weg de
regeering op de ernstige gevolgen at
tent te maken, waartoe art. 148 van de
Grondwet en het analoge art. 120 der
Gemeentewet ons het recht geven,
want hoe kunnen zij langer die verant
woordelijkheid aanvaarden, wanneer
aan de gemeentelijke kassen telkens
vorderingen kunnen worden voorge
legd, die niet waren te voorzien, niet te
controleeren en niet te beïnvloeden
eigenschappen, die geheel in strijd zijn
met den geest der Gemeentewet die, in
verband met de begrootingsvoorschrif-
ten, uitgaven waaraan zulken eigen
schappen eigen zijn, niet toelaatbaar
acht. Daartegenover komen van de re
geering aanschrijvingen, om ieder dub
beltje een paar maal om te draaien al
vorens het uit te geven. Hoe kan men
op die wijze sluitende begrootingen
maken en wat blijft er over van de
autonomie der gemeenten.
Hoe men het woord autonomie ook
uitlegt, zeker is het, dat men thans ver
schillende staatsbemoeiingen van den
laatsten tijd voelt als een aantasten van
de vrijheidssfeer der gemeenten, vooral
wanneer dat ingrijpen van het centraal
gezag voor de gemeenten belangrijke
financieele verplichtingen met zich
brengt, en aan degenen, die met veel
zorg en moeite dat financieele beheer in
evenwicht trachten te houden, eiken
invloed daarop wordt onthouden. Als
de klachten kans krijgen eenig effect
te sorteeren, dan zullen zij moeten
worden samengevoegd tot een machtig
koor, dat ter bestemder plaatse kan
doordringen en wel met zulk een kracht,
dat daaraan op de een of andere wijze
gehoor wordt verleend.
Spr. achtte het niet onbillijk, dat de
gemeentebesturen verplicht worden iets
bij te dragen als kinderen uit hunne ge
meenten een school elders bezoeken,
althans als het kinderen zijn van min-
gegoeden, maar nu betreft het in de
meeste gevallen kinderen van ingezete
nen, die zich die meerdere kosten van
opvoeding kunnen getroosten. Het ge
meentebestuur staat geheel buiten de
keuze van onderwijsrichting, maar
krijgt alleen de rekening te betalen,
waarbij het dan blijkt, dat het lang
niet onverschillig is naar welke schooi
de leerlingen worden gezonden, omdat
niet aiie scholen van hetzelfde soort
gelijkelijk expioiteeren. Hiermede is
reeds de ondeugdelijkheid van het stel
sel aangetoond, waarbij dan nog de
mogelijkheid blijft, dat in zeker dienst
jaar zich personen in een gemeente
vestigen met elders schoolgaande kin
deren.
Nu weren de gemeenten nog zoo
veel mogelijk krankzinnigen en idioten,
•omdat die ten laste der gemeente kun
nen komen, maar dan ziet spr. den tijd
nog aanbreken, dat zij aan den ingang
van hun dorp een bord moeten plaatsen
met ais opschrift Verboden toegang
voor intellectueeien.
Wat betreft het oncontroleerbare
van de vorderingen, wijst spr. er op.
dat Ged. Staten en de besturen van de
gemeenten, waar de scholen gevestigd
zijn, wei de cijfers controleeren, maar
niet vragen hoe die zijn samengesteld,
wat we! de gemeente zou doen, die be
talen moet. Zoo hebben de gemeente-
sturen niets te zeggen over de gelden,
uitgegeven voor de leerartikelen enz.
Als de post, betrekking hebbend op
deze subsidies, moet worden verhoogd,
moet de raad wei toestemming geven
tot wijziging der begrooting, maar dit
is alleen een formeele handeling, die
den spot drijft met het beschikkings
recht van den raad. Men acht het zelfs
in de meeste gevallen niet noodig ken
nis te geven aan het gemeentebestuur,
dat weder een jongmensch elders naar
school is gegaan en merkt dit alleen
later op de rekening.
Een en ander is o.a. oorzaak van het
intrekken van vrijwillig gegeven sub
sidies, waarmede een mooi .beginsel
verloren gaat.
Spr. meent, dat bij het inzenden der
grieven aan de regeering geen weg
moet worden aangegeven voor een an
dere oplossing, wel zouden daarbij
eenige wenken kunnen worden gegeven,
In verband daarmede merkte spr. op,
dat de plaats, waar dergelijke inrich
tingen van onderwijs gevestigd zijn,
daarvan materieele en ook indirect
geestelijke voordeelen trekt, welke
voordeelen het platteland mist. Bij de
gemeenten, waar de scholen gevestigd
zijn, moet dus in de eerste plaats de
meerdere dekking der kosten worden
gezocht. Bij het Nijverheidsonderwijs
kan het zelfs voorkomen, dat, tenge
volge van particuliere subsidies, de ge
meente van vestiging maar betrekke
lijk weinig in de kosten heeft bij te
dragen.
Vervolgens wijst spr. op de bepaling,
dat die gelden niet op de verzorgers
mogen worden verhaald en ofschoon hij
erkent, dat die menschen toch reeds
extra uitgaven hebben, meent hij, dat
er nog een weg is tussehen alles of
niets.
Ook het feit dat de provincie thans
46000 minder uitgeeft, welke maat
regel spr. indertijd heeft toegejuicht,
roert spr. nogmaals aan om er op te
wijzen, dat dit alles nu een geheel an
der karakter heeft gekregen en het nu
gaat om de bij bij het nijverheidsonder
wijs overschietende 30 en hetgeen er
bij het ander hooger onderwijs tekort
komt na aftrek van hetgeen het Rijk
daartoe bijdraagt, welke restanten nog
van een zoodanig gewicht blijken te
