MAIMOAÖ 3 DECEMBER
PAISWAvan-VALKEMBURG'S-
1 e A ••iLEVF.RTRAMi
«s- Mo 283 61e Jaargang 923
BINNENLAND
Stads= en P/oviucjenieuws
Gesprongen Winterhanden
VL1SS1NGSCHE COURANT
De breuke iii de coalitie.
Het „Volk" meldt
Uit betrouwbare ingewijde bron zendt
men ons de volgende eischen, door de
A. R. partjj aan de R. K. Staatspartij
gesteld, aan welke eischen voldaan
moest worden ter bereiking van de po
litieke samenwerking tusschen deze
beide lichamen
le. De verdediging van lndië in den
geest als voorgestaan door de A. R.
partij.
2e. De bezuiniging, volgens -de plan
nen van Colijn.
3e. Erkenning van schuld door de
R. K. Staatspartij in verband met de
breuke tusschen haar en de A. R. partij.
Deze punten zijn en bloc met groote
meerderheid in de R. K. Kamerclub
verworpen.
Afvloeiing bij de posterijen.
Naar „de Tel." verneemt, is aan-een
400-tal ambtenaren bij posterijen en te
legrafie, behoorende tot de oudsten in
leeftijd met minstens 30 voor pensioen
geldende dienstjaren, eervol ontslag
aangezegd tegen 1 Maart a.s. met recht
op wachtgeld of pensioen.
De betrokkenen zouden allen behoo-
ren tot de lagere en middelbare perso-
neelgroepen.
De postcheque- en girodienst.
Ter Algemeene Landsdrukkerij is
verschenen het op 16 November 1923
gedateerd Rapport en Advies van de
Ned. Bank in zake den Girodienst.
De brochure geeft eerst een beschrij
ving van den bekenden, gedecentrali-
seerden dienst tot 24 Augustus 1923.
Vervolgens wordt de centralisatie van
24 Augustus en haar voorbereiding be
schreven.
Het rapport zet de voor- en nadee-
ien van decentralisatie en centralisatie
uitvoerig en met voorbeelden uiteen.
Aan het eind van dit hoofdstuk leest
men Bij den opzet van den Ned. P. C.
en G.-dienst in 1918 heeft mat een de
centralisatie ingevoerd, zooals nergens
in Europa bestond. Te ver gedreven
decentralisatie voert tot stagnatie in de
controle, met gevolg, dat malversaties
laat ontdekt kunnen worden.
De directeur van den girodienst ad
viseerde tot decentralisatie, ïeeds da
delijk na de stopzetting, en opening van
nieuwe blanco rekeningen.
De directie der Ned. Bank acht dit
voor direct onmogelijk en zij gelooft
dat het advies van den directeur der
P. C. en G.-dienst den Staat op nog
meer kosten zal jagen.
Volgens de directie der Ned. Bank
kan de regeering, als zij niet meegaat
met het advies van den directeur van
den girodienst, drie dingen doen 1.
lquidatie2. voortzetting van den
dienst met beperkte decentralisatie 3.
voortzetting van den dienst, gecentrali
seerd. Voor deze beslissing moet zij
echter qver de rentevergoeding beslis
sen. Afschaffing van rente eenerzijds en
berekening van provisie anderzijds zal
de oplossing moeten brengen, om zon
der verlies het bedrijf voor te zetten.
Het rapport geeft dan een beknopt
schema voor de nieuwe, inwendige ad
ministratie van den girodienst.
Daarop volgt een beknopt schema
voor de geleidelijke invoering van de
pons- en drukmachines naast de tel
machines en het rapport besluit met
eeniige algemeene beschouwingen om
trent de voorgestelde administratie.
Wij ontleenen hier nog aan
Voor de regeering zal het mogelijk
zijn, om, indien tot centralisatie wordt
besloten, den dienst na het in gereed
heid brengen van de nieuw-gebouwde
rekening-courant van 24 Augustus tot
4 October 1923 voort te zetten. Immers,
bij het opbouwen van de rekening-cou
rant zijn reeds in toepassing gebracht
de grondbeginselen in het scnema aan
gegeven.
Waar bij dezen opbouw de boekings-
arbeid vele moeilijkheden heeft gege
ven, omdat het personeel nog onge
schoold was, daar zal men bij de her
opening van den dienst een beter ge
schoold personeel aanwezig vinden.
Waar bij de boekhouding van 24
Augustus tot 4 October men te kampen
had met het gemis van de noodige stuk
ken en lijsten, welke bijeen gezocht
moesten worden uit het archief, zal
men op den dag der heropening van
den dienst in het centraal-kantoor in
Den Haag des ochtends het volledig
materiaal vinden, waarmede men met
veel meer zekerheid en gemak zal kun
nen arbeiden dan in het tijdvak tus
schen 4 October en den dag van her
opening.
De duur van de sluiting is dus niet
alleen gebruikt om te komen tot het op
bouwen van de juiste rekening-courant
van 24 Augustus tot 4 October 1923,
maar tevens om het personeel te oefe
nen in een nieuw boekingssysteem voor
een gecentraliseerden dienst.
Bij de directie van de Nederlandsche
Bank heeft, bij het geven van haar ad
vies, reeds op 4 October 1923 de
wensch voorgezeten, op dat oogenblik
lange en tijdroovende rapporten achter
wege te laten, doch onverwijld, scherp
op het doel afgaande, den grondslag
te leggen voor een beproefd systeem.
Als bijlagen bevat het rapport de
correspondentie tusschen de minister
van waterstaat en de Ned. Bank, een
opgaaf van het bij den girodienst werk
zaam personeel (op het centraalkantoor
in Augustus 1923 808 personeel vóór
de centralisatie uitsluitend voor den
girodienst op de postkantoren werk
zaam 604), stand der werkzaamheden
van de afdeeling, beslast met de vast
stelling der saldi per 24 Augustus 1923
en stand der werkzaamheden van de
afdeeling rekening-courant. Uit beide
staten blijkt groote en toenemende vor
dering in de afwikkeling der werk
zaamheden.
De Invaliditeitswet.
Op 1 November 1923 werden 2769
weduwenrenten en 4822 weezenrenten
krachtens de Invaliditeitswet genoten,
terwijl op genoemden datum krachtens
artikel 373 dier wet 31.309 personen in
het genot verkeerden van een als vrucht
hunner verzekering verkregen ouder
domsrente van drie gulden per week.
Voorts genoten 3936 personen een in-
validiteitsrente, als bedoeld in artikel 71
dier wet.
•Krachtens de vrijwillige verzekering,
geregeld in de Ouderdomswet 1919,
waren op vorengenoemden datum
69.726 personen in het genot van een
als vrucht hunner verzekering verkre
gen Ouderdomsrente van drie gulden
per week.
De Hanzebank. o
Op de vergadering van aandeelhou
ders dezer Hanzebank, welke in den
loop der vorige week gehouden is, werd
aan het bestuur in overweging gegeven
een vertrouwenscommissie te benoemen
samen te stellen uit aandeelhouders en
beleggers, welke commissie naar de
meening der voorstellers veel zou kun
nen bijdragen tot de bevestiging en de
hernieuwing van het vertrouwen dat
begrijpelijkerwijze aan den invloed van
de moeilijkheden der beide andere Han-
zebanken niet ontkomen is.
De Raad van Commissarissen heeft
Vrijdag vergaderd en zich op het stand
punt gesteld, dat aan alle redelijke
verzoeken van aandeelhouders steeds
is tegemoet gekomen, en dat geen enkel
bezwaar bestaat om ook dezen wensch
volledig in te willigen.
Met algemeene stemmen werd dan
ook besloten aan de z.g. „Kleine Com
missie" op te dragen, om in overleg
met het hoofdbestuur van de Hanze de
spoedigst mogelijke samenstelling van
zulk een vertrouwenscommissie te be
vorderen, terwijl reeds pogingen zijn
beproefd om een der meest hoogstaan
de en invloedrijke figuren uit de katho
lieke beweging tot het onpartijdig voor
zitterschap te animeeren.
Aan de organen van de bank is be
reids opdracht gegeven, aan deze com
missie, waarvan men de samenstelling
binnenkort hoopt te publiceeren, alle
inlichtingen en gegevens te verstrekken,
welke gevraagd zullen worden.
Broekhuys biedt 100 aan.
De Broekhuys-loterijen zijn, zooals
men weet, eerst door hemzelf uitgege
ven, toen door de zgn. Broekhuys-ban-
ken, zijnde de Holiandsche Credetver-
eeniging te Rotterdam, de Holiandsche
Verzekeringsmij. te Amsterdam en de
Zuid-Nederlandsche Credietbank te
Heerlen. Al deze banken zijn, evenals
Broekhuys persoonlijk, benevens de
vennootschap Oostergarage, te Rotter
dam, waarin hij ook betrokken was, in
staat van faillissement verklaard.
Thans biedt Broekhuys, aldus de „L.
K.", in al deze faillissementen een uit-
keering van 100 aan.
De fiscus is crediteur voor een bedrag
van ongeveer een half millioen gulden,
terwijl de groep der voor „De Dag"
aangenomen journalisten, die hun vor
deringen aan een trustee te Amsterdam
hebben toevertrouwd, een gezamenlijke
vordering doet gelden van circa 2(4
millioen.
Zwaar autoverkeer in de provincie
Utrecht.
Met ingang van 1 Januari treedt in
deze provincie in werking het besluit
betreffende regeling van het zwaar
autoverkeer.
Voor motorrijtuigen op meer dan
twee wielen, ledig, zwaarder dan 1700
K. G., wanneer de wielen voorzien zijn
van gummibanden, en ledig, zwaarder
dan 100 KjG., wanneer de wielen voor
zien zijn van andere dan gummi-wiel
banden of met een belasting van een
der wielen, grooter dan 1300 K.G.,
met uitzondering evenwel van perso-
nenmotorrijtuigen met ten hoogste acht
zitplaatsen, worden gesloten verklaard
alle kunstwegen in de provincie, geen
rijkswegen zijnde, buiten de bebouwde
kommen der gemeenten en de provin
ciale wegen ook daarbinnen.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau van Van der
Graaf Co.'s Bureaux voor* den Han
del zijn over de afgeloopen week, ein
digende 30 November in Nederland uit
gesproken 124 faillissementen tegen 79
in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 30 Novem
ber 3884 faillissementen tegenover
2868 over hetzelfde tijdperk van het
vorige jaar.
Het weer in November.
Het voorloopig overzicht van het
Kon. Ned. Met. instituut te De Bildt
meldt
Gemiddeld over de geheele maand
was de dagelijksche maximum-tempe
ratuur 3 a 2 graden en het minimum 1
a 2 graden Celsius beneden normaal
in de laatste week waren de afwijkingen
nog grooter en kwam dagelijks vorst
voor de regenval gemiddeld over het
geheele land bedroeg ongeveer 65, te
gen 59 millimeter normaal in Zuid-
Holland en Zeeland viel veel regen. Den
17en kwam een uitgebreid onweer
voor. De Bildt had 52 uren met zonne
schijn tegen 57 uren normaal.
VLISSINGEN, 3 DECEMBER.
De nood in Duitschland.
De Zaterdag hier gehouden collecte
voor den nood in Duitschland heeft
J 1659.09'/2 opgebracht.
Zeker een mooi resultaat dat nog bo
ven de verwachting van de commissie
is gekomen.
De nood in Saksen.
Het comité voor den nood in de pre
dikantsgezinnen in Saksen bericht, dat
het de vorige week aan ds. H. Janssen,
den leger- en vlootpredikant in alge-
meenen dienst te 's-Gravenhage, heeft
overgemaakt een bedrag groot ƒ401.
Bovendien heeft het drie zendingen
goederen franco doen expédieeren. In
een schrijven van ds. Janssen d.d. 28
November jl. zegt hij o.a. „Het is mij
een behoefte des harten U en met U
allen, die aan dit prachtige resultaat
hebben medegewerkt, hartelijk dank te
zeggen voor hun ijver en warme toe
wijding, welke zij aan onze arme broe
ders en zusters in de Saksische pasto
rieën betoond hebben. Veel wordt er in
deze ernstige tijden gevraagd en ziende
op de resultaten, wordt er ook ontzag-
kelijk veel gegeven."
Als nagekomen giften kunnen nog
met dank worden vermeld een mand
goederen van de familie G. en 1, ge
vonden in de collecte Nieuwe Kerk
Zondag 2 December.
Een afscheid.
Zaterdagmiddag vereenigden zich op
de inspectie der directe belastingen enz.
alhier alle belastingambtenaren om
afscheid te nemen van de met ingang
van 1 December gepensionneerde kom
miezen le klasse de heeren W. C. van
de Putte en H. Jansen.
Per auto werden de scheidende amb
tenaren met hun echtgenooten van huis
gehaald.
Nadat door den inspecteur'beide
ambtenaren om hun dienstijver, trouwe
plichtsbetrachting en toewijding waren
geprezen, werden door hem namens het
belastingpersoneel enkele fraaie ca-
deaux aangeboden.
Vervolgens werden zij nog toege
sproken door verschillende ambtenaren,
waarna ieder der dames een bouquet
werd aangeboden.
Zichtbaar onder den indruk dankten
de heeren Van de Putte en Jansen voor
de gesproken woorden, waarna zij weer
per auto naar huis werden gebracht.
Marion de Marketenster.
Door de tooneelvereeniging „Konin
gin Wilhelmina" is gisterenavond voor
de tweede maal opgevoerd de opera-
comique „Marion de Marketenster". De
verschillende fragmenten werden zeer
juist weergegeven, en waren dan ook
zeer mooi. Jammer dat de zaal niet ge
heel gevuld was, wat toch zeker ver
wacht kon worden, daar zulk een werk
lange studie vereischt en de naam der
vereeniging waarborg is dat wat goeds
gegeven wordt.
Haar voornemen, om nog eenmaal
deze operette uit te voeren, heeft de
vereeniging laten varen, daar hieraan
veel kosten verbonden zijn. De voorzit
ter hoopte dat bij een volgende opvoe
ring de belangstelling wat grooter mo
ge zijn.
De hoofdpersoon in deze operette,
„Marion", had nog een bloemstuk in
ontvangst te nemen, haar geschonken
door een donateur dit was een wel
verdiende attentie.
In de Nutsspaarbank aan de Nieuw-
straat alhier werden in de maand No
vember 617 inlagen gedaan tot een be
drag van 51.997.67 en 327 terugbeta
lingen tot een bedrag van 40.825.19.
Er werden in die maand 24 nieuwe
boekjes uitgegeven, waardoor het aan
tal spaarders steeg tot 4664 en hun te
goed tot 1.110.321.49.
Ter lediging werden aangeboden 32
spaarbusjes inhoudende 359.78.
Met 4664 spaarzegels werd bespaard
231.78, welk bedrag op de spaarbank
boekjes werd bijgeschreven.
Een inbreker.
In den afgeloopen nacht verzocht een
ingezetene assistentie, daar een vreem
de man zich niet uit zijn woning wilde
verwijderen. Bedoelde man, door de po
litie aangehouden, bleek beschonken te
zijn en werd in bewaring gesteld.
Na zijn ontnuchtering bleek, dat de
man nog een appeltje met haar had te
schillen, omdat hij werd verdacht van
diefstal met braak in. kerken.
Bij zijn verhoor bekende hij korte
lings in de kerken te Eede en Aarden
burg offerbussen te hebben geopend
en het geld daaruit zich te hebben toe
geëigend.
De man is in October jl. pas uit de
gevangenis ontslagen. Hij zal nu ter
beschikking worden gesteld van de be
voegde autoriteiten in bovengenoemde
gemeenten.
Ongewenscht bezoek.
Een ingezetene deed aangifte bij de
politie dat in den afgeloopen nacht on
bekenden in zijn kelder waren gedron
gen, vermoedelijk met het oogmerk van
diefstal.
Een huiselijke twist.
In een huiselijke twist, waarbij de
man, die te veel aan Bacchus had ge
offerd, vernieling in zijn woning pleeg
de en zijn vrouw mishandelde, is giste
renmiddag de politie bemiddelend op
getreden, waardoor erger werd voor
komen.
Vermakelijkheid
Op verzoek van een caféhouder moest
gisterenavond de politie een paar per
sonen verwijderen uit een inrichting,
waarin een vermakelijkheid werd gege
ven en waarin zij de orde verstoorden.
Vechtpartij.
De politie arresteerde gisteren een
persoon die in het Bellamypark in een
vechtpartij de orde had verstoord.
Schoorsteenbrand.
Hedenmorgen bluschte de politie een
schoorsteenbrand in een bovenwoning
van een perceel in den Koudenhoek. De
oorzaak van den brand was vermoe
delijk het niet voldoende schoon zijn
van den schoorsteen.
Scheepsberichten.
Het Ned. stoomschip „Tubernia" is
van Rotterdam hier aangekomen, ten
einde aan de werf der Kon. Maatsch.
„de Schelde" belangrijke voorzieningen
te ondergaan. De stoommachines zul
len uit het schip worden gehaald en
daarin motors worden geplaatst.
Het Engelsche stoomschip „Ferry-
hill" is hier aangekomen van Newcastle
met een lading steenkolen voor de gas
fabriek.
Het Engelsche stoomschip „Dosina",
dat hier een lading olie heeft gelost, is
naar Amerika vertrokken.
Het Nederlandsche stoomschip
„Sassenheim" dat te Middelburg een
lading hout heeft gelost, is naar Lon
den vertrokken.
Het Fransche stoomschip „St. An-
dré", komende van Antwerpen, heeft
nabij Bath omhoog gezeten.
Lijst van onbestelbare brieven en
briefkaarten, van welke de afzenders
onbekend zijn, terugontvangen in de 2e
helft der maand November 1923.
Brieven (binnenland) mevr. Korte-
weg, Rotterdam J. Wetjen, Den Haag.
Briefkaarten (binnenland) J. Diele-
man, Vlissingen J. de Klerk, Rotter
dam C. J. Merison, Den Helder J.
Wilkes, 'Rotterdam.
Brieven buitenlandC. Boente,
Essen Ch. Laporte, St. Maur (Seine).
Federatie Zeeland Vrijz. Dem. Bond.
In de gisteren te Middelburg gehou
den vergadering van de Federatie Zee
land van den Vrijz. Dem. Bond, werd
o.a. behandeld de kwestie van het be
danken van den heer dr. Staverman te
Vlissingen als lid der afdeeling aldaar
in den tijd, toen hij candidaat was voor
de Staten. Na voorlezing van het rap
port van de commissie die door de vo
rige vergadering der Federatie een on
derzoek was opgedragen, eft van de
correspondentie, die na het verschijnen
van het rapport nog is gevoerd met den
heer Staverman en met de afdeeling
Vlissingen, werd na eenige discussie,
waaruit bleek, dat bij de verschillende
partijen wel neiging bestaat om tot een
goede oplossing van het gerezen ver
schil mede te werken, aan bedoelde
commissie verzocht alsnog te trachten
in deze zaak tot een goede oplossing te
komen. De commissie verklaarde zich
bereid nog diligent te blijven.
Na de behandeling van den beschrii-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
en jeukende wintervoeten geneest men
met Purol. In doozen van 30, 60 en 90
ets. Bij apothekers en drogisten.
T- LEEUWARDEN
vingsbrief voor de algemeene vergade
ring van den Bond op 22 en 23 Decem
ber a.s., hield de heer Jac. Welleman.
een lezing over de electrificatie van de
middengroep van Zeeland.
Na een uiteenzetting van het ontstaan
van de provinciale bemoeiing met het
electriciteitsvraagstuk en de oprichting
van de provinciale Zeeuwsche Electri-
citeitsmaatschappij, wees spreker er op
dat de provincie eigenlijk uitsluitend de
financieele belanghebbende in die N. V.
is. Spreker betreurt deze wijze van pro
vinciale electriciteitszorg, om dat alle
macht berust bij den directeur, voor
wien de commissarissen wel een in
structie kunnen vaststellen, maar
volgens spreker is het verkeerd, dat zij
dit niet moeten doen. Er op wij
zend dat herhaaldelijk aan de Provin
ciale Staten wordt medegedeeld, dat
een plan voor de middengroep nog niet
gereed is, omdat de directeur geen tijd
genoeg heeft, maar waar hij een nieuw
bedrijf als dit den geheelen persoon
wordt vereischt, moest de directeur
geen tijd hebben ook nog lid van den
gemeenteraad van Middelburg te kun
nen zijn. Anders heeft spreker natuurlijk
geen bezwaar, dat een ambtenaar zulk
een functie erbij bekleedt.
Na uitvoerige uiteenzetting van den
loop van het vraagstuk en de behande
ling er van in de Statenvergadering der
laatste jaren, waarbij spreker namens
zijn fractie herhaaldelijk reddend op
treden moest, waarbij hij de laatste
maal als een goed mogelijke oplossing
bepleitte het trachten over te nemen
van de particuliere centrale te Vlissin
gen, kwam hij tot de conclusie, dat men
moet trachten de oplossing te vinden,
door te bouwen op het geen bestaat.
Laat men probeeren of dit bestaande
onder leiding van het prov. bestuur en
met den steun desnoods van provinci-
alle gelden kan worden omgebouwd of
uitgebreid, zoodat de middengroepen
(Walcheren, Noord- en Zuid-Beveland)
voor zoover economisch mogelijk is,
daaruit kunnen worden voorzien.
Want het komt spreker voor, dat de
illusie als zouden de Bevelanden en
Walcheren tot in alle hoeken en gaten
van electriciteit kunnen worden voor
zien, moet worden opgegeven. Dat lijkt
hem gewoonweg niet te betalen. Bij
het fourneeren van gelden moet daarbij
steeds tweeërlei in het oog worden ge
houden a. dat de provincie aan haar
maximale hefffing is b. dat het wegen-
vraagstuk steeds meer en steeds drin
gender om oplossing vraagt.
Nog werd ter sprake gebracht het
voorstel van Ged. Staten om de provin
cie zich geen garant te laten stellen
voor een door de vereeniging Sanato
rium Zeeland te leenen $om van 17000
voor een sanatorium van 50 bedden,
maar 25 cent per dag te geven voor uit
Zeeland afkomstige, niet van rijkswege
verpleegde patiënten. De fractie ver
klaarde met kracht te zullen ijveren
voor het eerste, omdat dit den bouw
verzekert en nog minder kostbaar is
dan de door Ged. Staten voorgestelde
subsidie.
In de Zaterdag te Middelburg ge
houden vergadering van de Provinciale
Zeeuwsche Schoonheids- en Archeolo
gische commissie was ingekomen een
rapport betreffende den toestand van
het kerkgebouw der Ned. Herv. ge
meente te Cadzand, welke zeer ongun
stig werd gevonden.
Besloten werd aan kerkvoogden van
de Ned. Herv. kerk te Kapelle te ver
zoeken, de brandspuit enz. uit het
fraaie koor te verwijderen, daar hier
door dit monument nog weer wordt be
schadigd.
Vastgesteld werd een aantal advie
zen inzake bouwvergunningen, aan het
gemeentebestuur van Goes.
Onveiligheid aan de Belgische grens.
Te Aardenburg is ingebroken in de
R.-K. kerk, waar een bus voor' nood
lijdend Duitschland werd gelicht.
In de grensgemeente Eede werd in
gebroken in de openbare school, waar
alle kasten waren nagegaan, doch niets
werd gevonden van geldwaarde even
wél werd de fiets van een onderwijzer
ontvreemd. Het rijwiel werd later te
ruggevonden te Oostburg. Ook in de
R.-K. kerk te Eede werd ingebroken.
Daar werden de offerblokken gelegd.
Men denkt aan een bende Belgische in
brekers.