VRIJDAG 30 NOVEMBER A, J. P's Kerstpudding No283güxüva-i61e Jaargang 1923 BINNENLAND Stads= en Pirovindeniettws Gesprongen Winterhanden VLISS1NGSCHE COURANT Bij DIT NUAfMER BEHOORT EEN BIJVOEGSEL. De voorgeschiedenis van de Vlootwetverwerping, De verwerping van de Vlootwet is, naar aan het „Dev. Dagblad" wordt ge meld, voor de regeering een schier on gelooflijke verrassing geweest. Geen oogenblik heelt ze aan de verwerping gedacht. Indien ze haar ook maar eenigszins had kunnen voorzien, zou ze ongetwijfeld aan het voorgestelde plan' niet zoo hardnekkig hebben vastgehou den. maar het zoodanig hebben gewij zigd. dat er een meerderheid voor te vinden was geweest. Toen in den mi nisterraad op wijziging of uitstel werd gezinspeeld, was het de minister-presi dent zelf, die de behandeling wcnschte door te zetten en de stellige verwach ting uitsprak, dat het ontwerp zou wor den aangenomen, omdat hij niet ge loofde, dat de Katholieke fractie een crisis zou veroorzaken. Tot op den laatsten dag, sterker nog tot in de allerlaatste minuut geloofde dé regeering dan ook, dat het ontwerp er zou komen. Vlak voor de stemming werd zij in deze opvatting versterkt door een bekend en invloedrijk lid der Katholieke fractie, die den minister kwam meeedeelen, dat de zaak in orde was. De neuzen waren geteld het ont werp zou worden aangenomen, zij het dan ook slechts met 1 stem meerder heid. Het curieuze feit deed zich echter voor, dat blijkbaar nog tijdens de stem ming een afgevaardigde van meening is veranderd en geheel onverwachte tegen stemde. In enkele bladen is er op aangedron gen, dat minister Van Karnebeek in elk geval zou aanblijven, maar het lid der regeering, dat op behandeling en aan neming der Vlootwet het meest prijs stelde, was... de minister van buiten- landsche zaken. Verwacht wordt, dat het kabinet Beelaerts van Blokland, wanneer dit tot stand komt, ook aanstonds credie- ten voor vlootbouw zal aanvragen,, maar op beperkte schaal en voor korten termijn, volgens een methode, die den Staten-Generaal te allen tijde gelegen heid geeft tot een nieuwe en afwijkende beslissing, dezelfde methode, dié... het kabinet-Ruys zou hebben gevolgd, in dien het den loop van zaken had kun nen voorzien. Veertig kilogram goud in beslag genomen. Naar „de Maasbode" van bevoegde zijde verneemt, heeft er geregeld uit voer van goud, zoowel in baren als in muntvorm plaats. De uitvoer kan, waar die nog steeds verboden is, alleen ge schieden, nadat voor de partijen be hoorlijk consent door de Nederlandsche Uitvoermaatschappij is verleend. Intusschen probeeren natuurlijk, zoo als dat gedurende den oorlog steeds het - geval was, verscheidene handelaren in dit metaal het goud- ook zonder consent de grens over te brengen. Dat dit niet zoo'n onschuldige bezigheid is, bleek een dezer dagen, toén een exporteur die een hoeveelheid van ongeveer 40 K. G. goud over de grens wilde brengen, zon der dat hij daarvoor een consent kon toonen, door de controleerende douane ambtenaren werd betrapt, zoodat de geheele zending in beslag werd geno men. Zeelandia. De Zeeuwsche vereeniging „Zeelan dia" te Amsterdam viert a.s. Dinsdag avond in Maison Boer met een groot aantal Zeeuwsche kinderen haar jaar- lijksch St. Nicolaasfeest. Voor een echt kinderprogramma, waarvan de leiding bij den heer A. Tonneman berust, is ge zorgd. Aan het eind van den feestavond zal door genoemden heer ook nog zijn speciale Oud-Hollandsche Poppenkast vertoond worden. Zeeuwen te Amsterdam woonachtig, die nog geen lid der vereeniging zijn, kunnen tot dit kinderfeest vrijen toe gang bekomen. Kaarten zijn, tot een be perkt aantal, gratis te verkrijgen bij den heer A. de Does, Linnauesparkweg 8, Amsterdam, Telefoon 27130. VLISSINGEN, 30 NOVEMBER. Comité voor Winterlezingen. Voor het Comité voor Winterlezingen trad gisterenavond in de Nieuwe Mid- delkerk ajs spreker op ds. H. E. Beer- nink, predikant bij de Ned. Herv. ge meente te Rotterdam, met het onder werp „de Mormonen". Spreker begon zijn rede met er op te wijzen, dat onder de talrijke in de 19e eeuw opgekomen secten, de Mormonen een bijzondere en eigenaardige plaats innemen, en het vond ook in ons zoo sectarisch aangelegd land een vrucht baren bodem. Ook ten onzent zijn er velen, vooral in de groote steden, die behooren tot de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, zooals de Mormonen zich noemen. Spreker behandelde achtereenvolgens op duidelijke wijze het ontstaan, het le ven en de leer van het Mormonisme en schetste den grondlegger van deze secte, Joseph Smith, wiens naam onlos makelijk aan het Mormonisme is ver bonden. Deze figuur is van groote be- teekenis geweest en zijn aanhangers vereeren hem als Gods ware profeet. Joseph Smith werd in 1805 als de vierde van een achttal kinderen uit be hoeftige ouders in Noord-Amerika ge boren. De tijd waarin hij het levenslicht aanschouwde, is in velerlei opzicht te vergelijken met die van tegenwoordig er was een groote godsdienstige massa, welke lichtelijk onder den invloed van het geheimzinnige en wonderbaarlijke te brengen was. Smith had nattst vele goede, ook vele slechte eigenschappen en helaas de laatste domineerden bij hein. Hij hield zich bezig met occulte wetenschappen, en zijn bedriegerijen brachten hem al spoedig met den strafrechter in aanra king. Aan de hand van Mormonistische schrijvers behandelde spreker de le vensgeschiedenis van den profeet, zijn veelvuldige visioenen, waardoor hij tot ■zijn ambt als profeet geroepen werd. Vooral de zgn. aanwijzing der gou- 'den platen van Mormon door boven- aardsche wezens, welke door Smith werden uitgegeven, werkten er zeer toe mede, dat velen zich bij de nieuwe secte aansloten, en thans zijn deze geschrif ten in tienduizenden exemplaren ver spreid. In 1830 telde de kerk 30 leden en vestigden dezen zich in den staat Mis- sisouri, waar de stad Zion zou gesticht worden, doch het ongebonden leven en de schurkenstreken van de leiders haal den hen den haat en de verachting van de overige bevolking op den hals. Smith had nl. een openbaring gehad dat hij zich een onbeperkt aantal vrou wen kon nemen, en dit ook aan andere volgelingen kon toestaan.Er ontstond 'n oproer in de stad, de profeet werd door de overheid in de gevangenis gezet, doch deze werd door een groote me nigte bestormd en dè profeet op 39- jarigen leeftijd vermoord. Door dit betreurenswaardige feit werd hij tot een martelaar gemaakt. In Uta vonden de aanhangers einde lijk rust. Hier is een prachtige tempel gesticht, die 9000 menschen kan bevat ten en zoo is ingericht, dat allen be sproken kunnen worden. Spreker ging vervolgens na de leer stellingen van het Mormo'nisme en wees er op dat de Mormonen geen Christelijke secte zijn, zooals nog vaak wordt ge dacht, doch beslist anti-christelijk. Breedvoerig zette spreker de godslas terlijke leerstellingen uiteen, die in de Kerk van de Heiligen der laatste dagen zich openbaren. Het Mormonisme is polytheïstisch (veelgodendom) en de veelwijverij vindt er zijn aanhangers, al is deze laatste op aandrang der Amerikaansche regeering in 1890 offi cieel afgeschaft. Het leven hiernamaals wordt geheel verzinnelijkt, zooals bij de Mohammedanen. De organisatie der Kerk, met zijn profeet, apostelen, patriarchen en bis schoppen is bewonderenswaardig en de kerk kan als de rijkste ter wereld be schouwd worden. Elk lid geeft het tien de deel van zijn vermogen en van zijn inkomen, en zij beschikken over ont zaglijke rijkdommen. Een geweldige zendingsactie wordt door hen ontwikkeld. Vóór den oorlog waren er in ons land 70 zendelingen, terwijl de hoofdzetel te Rotterdam is gevestigd. De propaganda beweegt zich hoofdzakelijk onder de onontwikkelden en met allerlei drogredenen zien zij de menschen te bewegen zich bij de secte aan te sluiten. Een 2000 zendelingen zijn over alle streken der wereld ver spreid. Ten slotte wees spreker op de roe ping van den Christen ook tegenover deze dwalenden. Liederenavond Hullebroeck. Een warme, maar geen volle Concert zaal. Een groep nuchtere Hollanders, die toch niet konden nalaten naar Hul lebroeck te komen luisteren en, die toch evenmin onverschillig zijn gebleven onder dat onsterfelijk-bekoorlijke, dat uitgaat van iets wat Vlaamsch is. Het is geen oppervlakkigheid, het is geen godsdienstloosheid, het is geen luid- ïuchtigheid die daar in Vlaanderen woont. Komt het door de herinneringen aan -den oorlog, dat zooveel namen een bekenden, een weemoedigen, een teede- ren klank hebben. Neen, niet alleen door den oorlog het is er wel door ver-innigd, maar steeds klonk er al poëzie uit dat Vlaandereniand, waar de torens het hoogste lied zingen. Steeds was er iets aantrekkelijks in die kern achtige taal en die pittige liederen, waar lief en leed als een open-baring werden geschilderd. Maar men moet ook den onmiskenbaren Pallieter-geest willen begrijpen en de licht- en scha duwzijde van het leven willen beleven. Iemand heeft Pallieter eens een gods dienstig 'boek durven noemen. Hoe het zij is dat boek niet een spiegel van aat innige Vlaandereniand Waar men van gothiek en den wijnkelder, van universiteit en het bier spreekt. En Emiel Hullebroeck was de tolk, de tusschenpersoon, toen hij ons gis terenavond uit tal van liederen den Vlaamschen geest en het ziele-leven in muziek vóór-schilderde. Na een inleidend woord, waaruit wij memoreeren hoe hij eigenlijk te Vlis- singen een avond -is komen geven, nl. dat men hem een vorige maal te Mid delburg heeft verzocht, ook eens in onze stad een causerie aan zijn zangnum mers vast te krtoopen, waartoe hij dan hier zou overgaan, heeft de populaire zanger vele liederen voorgedragen. Waar het noodig was, gaf hij een kleine toelichting en waar hij zelf com ponist van al deze liederen is, ontbrak het niet aan volstrekt juiste vertolking. Het is ondoenlijk en onnoodig vele van de talrijke verzen te noemen de scha keering, maar ook de muzikale bewer king en de declamatie van elk lied op zich zelf boeiden zonder ophouden. En Hullebroeck wist de stemming er in te brengen. Niet alleen, dat hij wel eens verzocht het refrein mee te zingen, maar soms moest het publiek aan -het geheele lied gelooven. 'Dat ging natuur lijk eerst schuchter-Hollandsch maar op andere oogenblikken gelukte het beter. En af en toe kregen we zangles dan zong Hullebroeck vóór en de aan wezigen, die inplaats van passief, ac tief waren geworden, herhaalden. En niemand zette een zuur gezicht. Hulle broeck verplaatste zijn menschen al in die atmosfeer, waar men zooveel te be zingen weet. Hij was zeer onderhou dend. Na de pauze zong hij op verzoek van anderen en zich zelf verscheidene mooie werkjes. Als compositie zijn ze prachtig doorwoeld. Daarom was het vreeselijk jammer, dat hij niet over een welluidende piano heeft kunnen be schikken. Want wat zou dat de im- en expressie ten goede zijn gekomen. En fin, zijn humeur en geestdrift hebben er niet onder geleden. „De Noordzee" en „'De Blauwvoet" waren er staaltjes van. terwij! een lied als „'De wiegende mijn werker" een voorbeeld van ernst en somberheid was. Tot slot verzocht Hullebroeck een couplet van de Vlaamsche Leeuw en een van het Wilhelmus mede te willen zingen. Hij zal er wel niet meer van opgekeken hebben, dat het lauw ging en dat er slechts een paar personen opstonden. Wij moeten nog leeren zin gen en wij moeten nog leeren opstaan, als ons volkslied weerklinkt. Dan in Vlaanderen Si La. Marion de Marketenster. „Koningin Wilhelmina", onze beken de Vlissingsche tooneelvereeniging, had ons een uitnoodiging gezonden tot bij woning harer uitvoering, die ze gaf, zooals gewoonlijk, aan hare donateurs en we hebben geen spijt gehad deze uitnoodiging te hebben aangenomen. Zooals de voorzitter, de heer A. Jansens, in zijn welkomstwoord zeide, had het streven om steeds het nieuwste te geven, de vereeniging er toe geleid om ditmaal met een opera-comique voor het voetlicht te komen, waarvan hij hoopte, dat de volle zaal zou ge nieten. Onmiddellijk na deze toespraak, die tevens dank liet blijken voor den ondervonden steun, zette het orkest, voor een goed deel bezet door eigen krachten en dat onder leiding van den heer C. van Beers stond", de ouverture in. Lustige muziek opende dezen avond en het orkest, dat veel tot slagen van dezen avond heeft bijgedragen, kan dan ook prat gaan op deze prestatie. Om niet de nieuwheid van deze ope rette af te nemen, zuilen we in eenige woorden den hoofdinhoud ervan mee deden. Een marketenster uit den tijd van den veldtocht der Conventie tegen de Monarchisten, heeft een meisje ge vonden, tot zich genomen en ondanks de ruwe tijden en haar heen en weer trekken met de troepen is zij in eerbaar heid opgegroeid. Op haar 18e jaar wordt aan de vondelinge het geheim ha rer geboorte meegedeeld,maar ongeveer terzelfdertijd verneemt ze, dat een „ci- devant" haar vader is. Doordat Marion den „ci-devant" redt van een wissen dood, heeft deze opera-comique een blij einde. Het spreekt vanzelf, dat Marton de hoofdrol in dit stuk vervult en we mogen gelukkig zeggen, dat deze rol in geen onbekwame handen is gelegd, want ondanks de moeilijkheid om te gelijk te acteeren en te zingen, heeft de draagster ervan ons een mooi beeld gegeven van de marketenster, die wel licht bij volgende opvoering nog wat losser zal optreden. Ze werd in het ver vullen harer taak waardig bijgestaan door Bourdon, den sergeant bij het volksleger, die een aardig type heeft geleverd van den militair uit den re- volutie-tijd. Om deze twe'e hoofdper sonen groepeerden zich eenige op den voorgrond tredende meewerkers en meewerksfers, van wie wij in de eerste plaats willen noemen de pleegdochter van -Marion, en Julie, de dochter van den herbergier, in en om wiens woning de eerste twee bedrijven spelen. M-aar ook Jean, de guitige zoon van Bour don, de graaf de Veaucourt, die we graag nog wat afgemetener hadden zien spelen en diens neef George, die zich laat inlijven bij de afdeeling van Bourdon, kunnen met genoegen terug zien op het genot, dat ze gisterenavond met hun spel aan de aanwezigen heb ben bezorgd. En om die kern van direct bij de han deling betrokkenen hebben we kunnen genieten van de kleurige dracht van die meer dan vijftig mannelijke, zoowel als vrouwelijke meewerkenden, die het heel aardig aangekleede tooneel vulden en die een mooi decor vormden o.a. voor het groepje dansende dorpsbewo ners. Wat deed dat tooneeltje het goed! Wat was ook een leuke aankleeding van het tooneel verkregen door die een voudige guirlanders van groen, terwijl het tooneel zelf werd afgesloten door die rij lampions met „leve Mariette". In dat bedrijf werd ook een prachtige belichting verkregen met den schijn werper achter uit de zaal We zijn begonnen met de verklaring niet al te vee! te zullen verklappen, maar toch mogen we nog wel eenige tooneeltjes noemen het duo van Jean en Julie, het gesprek over de geboorte tusschen Marion en Mariette en tus- schen Marion en den Graaf de Veau court. Tal van bijzonderheden zouden we nog kunnen aanvoeren, maar we volstaan met het bovenstaande. Dat er genoten werd, bleek wel, uit de hartelijke toejuichingen, die, vooral na elk bedrijf noopten tot halen. Aan het slot der voorstelling trad de heer Jansens voor het voetiicht om te bedanken voor den steun der aanwezi gen. Hij knoopte daar een woord van dank aan voor den dirigent' van den avond, den heer A. Laporte voor het orkest, dat zien terdege van zijn taak heeft gekweten en in 't bijzonder den heer C. van Beers, die, in de dagen van de „hittegolf" geen moeite heeft gespaard om deze operette mee in te studeeren. Namens de vereeniging bood hij hem een couvert.aan. En ten slotte richtte de voorzitter het woord tot den heer Talmon, den secretaris, wien hij met een geestig toespraakje eer. vul penhouder aanbood. De secretaris dankte met een luimige toespraak, die, evenals al het dezen avond gebodene, goed insloeg, blijkens het applaus, dal telkens weerklonk. La Garqonne. (De Vrijgezellin). De film „La Gargonne", naar het be kende werk van dien naam, is gisteren middag in het Luxor-theater alhier ver toond voor den burgemeester en den commissaris van politie, die, zooais wij vernamen, in beginsel de vergunning voor het vertoonen van deze film zullen verleenen, al dan niet met eenige be perkende bepalingen. Zooals bekend wordt de vertooning van deze film in verschillende plaatsen verboden, maar daar tegenover staat dat zij in vele groote en minder groote plaatsen van ons land heeft geloopcn. Bij het verleenen der vergunning stelt de directie van het Luxor-theater zich voor de film te vertoonen vermoedelijk in de maand Januari. Kohlman's patent kookpannen. In den gaswinkel werd gisteren een demonstratie gegeven met Kohlman's patent kookpannen. 'Deze pannen hebben bijzondere voor deden, omdat alle voedingsmiddelen als aardappelen, groenten, soep, visch, enz. volgens een nieuw systeem ge stoomd worden. De kok demonstreerde cp duidelijke wijze hoe weinig water er eigenlijk noodig is om met deze pannen het eten te koken of beter gezegd te sloomen. 'Door het weinige water dat men noo dig heeft, zijn deze pannen zeer eco nomisch, daar het gasverbruik tot een minimum beperkt wordt. De gasfabriek alhier heeft den al leenverkoop van deze pannen voor ge heel Walcheren en wij kunnen de da mes, die de demonstratie niet mochten hebben bijgewoond, gerust aanraden ir. den gaswinkel eens nader te infor- meeren naar deze nieuwe pan, die aan alle eischen voldoet. St. Nicolaasfeest voor Tuinstad. De vereeniging „Tuinstad" zal even als het vorig jaar weder aan de kinde ren een St. Nicolaasfeest aanbieden. Dit feest wordt gehouden op den St. Nicolaasdag in het lokaal „Almiraal de Ruyter" en bij gunstig weer zullen de kinderen zich in optocht, voorafgegaan door St. Nicolaas te paard, van Tuin stad naar het lokaal in de Emmastraat begeven. Een introductie-soirée. 'Het Concertgebouw is gemetamor- phoseer-d in een mooien wintertuin, waarin morgenavond door de dansclub „Mignon" een introductie-soirée wordt gegeven. De zaal is werkelijk prachtig INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN. met nieuwe rozijntjes en,.amandelen EEN HEERLIJKE LEKKERNIJ! Puddingfabriek A. J. POLAIC, Groningen en jeukende wintervoeten geneest men met Purol. In doozen van 30, 60 en 90 ets. Bij apothekers en drogisten. versierd met planten en groen en om den winter zoo getrouw mogelijk te imiteeren ontbreekt de sneeuw ook niet. De verlichting is fantastisch en het geheel maakt dan ook een beslist prachtigen indruk. De kapel „Zeelandia", directeur de heer Hubrechtse, welke kapel tot 6 per sonen is versterkt, zorgt voor het muzi kale gedeelte. Scheepsberichten. Heden is alhier binnengekomen het Engelsche stoomschip „Dosina", met een lading petroleum van Mexico, via Rotterdam. Heden is hier binnengekomen het Nederlandsche stoomschip „Sassen- heim", komende van Finland, met een lading hout voor Middelburg. De Goole-stoomboot „Nidd" van Goolie naar Antwerpen is bij de Paal (Walzoorden) omhoog gevaren. Het inkomende Engelsche stoom schip Calderon en het Belgische stoomschip „Clara", van Goole naar Gent, zijn op de reede met elkaar in aanvaring geweest. 'De „Calderon" werd ter hoogte van de stuurboords- bunker boven de waterlijn en eveneens beneden de waterlijn beschadigd het schip maakt een, weinig water. Van het stoomschip „Clara", dat juist voor an ker lag, zijn de boegen boven de water lijn ernstig beschadigd men verwacht echter dat de lading onbeshadigd is. Voor het examen, afgenomen door den Ned. Bond voor ziekenverpleging, is geslaagd mej. E. C. Paulusse, opge leid in het gasthuis alhier. Voor het examen als eersten stuur man zijn geslaagd de heeren D. Struijk en A. Romeijn, leerlingen van de De Ruyterschool. De nood in Duitschland. Te Middelburg is opgericht een co mité ten doe! hebbende het vervaardi gen van kleedingstukken als wollen sokken, kousjes, truitjes enz. voor de noodlijdenden in Duitschland te bevor deren, ten einde deze te kunnen aanbie den aan het provinciaal Zeeuwsch co mité tot leniging van den nood in Duitschland, welk comité zich bereid heeft verklaard voor de verzending en doeltreffende verdeeiing in Duitschland te zullen zorgdragen. Mevrouw Quarles van UffordBaro nesse Mlilert tot de Leemcüle treedt als beschermvrouwe op, terwijl in het eere comité bereids zitting hebben genomen mevrouw Den BouwmeesterDe Jong en mej. J. Ermerins. Het comité is samengesteld uit de jongedames M. Sprenger, voorzitster, N. Dronkers, secretaresse, L. Boelen, penningmeesteresse, E. Troll, B. Meer- tens en F. Petermeijer, allen te Mid delburg. Meerdere jonge dames van alle ge zindten zullen worden uitgenoodigd zich aan te sluiten. Het comité zal zich tot alle Zeeuwsche meisjes wenden om iets teovervaardigen voor het sympa thieke doel. Men schrijft ons uit Middelburg Gisterenavond vergaderde de afdee ling Middelburg van den vrijz.-dem. bond onder voorzitterschap van mevr. WeijlSnuijf. Behandeld werd de beschrijvingsbrief voor de algemeene vergadering van den bond te Amsterdam op 22 en 23 De cember. Besloten werd voor bestuurs leden van den bond door den afgevaar digde fe doen stemmen op de heeren mr. P. J. Oud en E. Bredewout, die her kiesbaar zijn en in de vacature van den heer P. J. Aukes, die niet herkiesbaar is op den heer mr. dr. A. AA. Joekes te "s-Gravenhage. De verschillende voorstellen van den beschrijvingsbrief werden behandeld, maar een vast mandaat werd den afge vaardigde niet mede gegeven. Tot afgevaardigde werd benoemd de heer A. Heijboer en tot zijn plaatsver vanger de heer J. C. Peeman. Door mevrouw Weijl werden enkele mededeelingen gedaan over de verga dering van de vrijz.-dem. gemeente raadsleden te Utrecht op 26 October jl. Van den voorzitter der afdeeling was bericht ingekomen, dat hij als bestuurs lid bedankte. Zoowel van de bestuurs tafel als uit de vergadering werd dit betreurd en werden de werkzaamheden van den heer D. N. van Gelderen als voorzitter zeer waardeerend besproken. Tot bestuurslid in zijn plaats werd

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1923 | | pagina 1