tof. irood ZATERDAG 17 NOVEMBER Eerste Blad HL Brons Jr., Rotterdam rdam. Het recht van Asyl. FEUILLETON Gestolen Geluk Beursbeschouwingen B. J. Meijer, Walstraat 31, Vlissingjen allen zijn het eens i eswege den- necdote ver- n vervolgen, e niet tegen het vertelde ok. De een foudraal s sluiten en rokken den den oorlog worden niet allesbehalve hebben ook rotesten van antal Engel- rklaard, dat eid van be- toiletten in vrouwen te en aldus n weliswaar even als die elrok, onza- venwel voor gevaar ge- htoffers van ernstig ge- nauwe mar- vielen of op leedingstuk, an de vrou- en zeker van heid worden rokken de 'ere wijze in ng hinderen, waardén ge- erzoeken of Zijn geblaf beleefd ver te schielen. ddagslaapje. anen maken uitschland's r een berg- prachtig 1" indt, dan zal N pelstraat. Vlasmarkt. GE, Schel- anbevelend. apen VLISS1NGSCHE COURANT D(t nummer bestaat uit 2 bladen Ons land geniet sedert kort de neer twijfelachtige eer de bijzondere aan dacht der groote mogendheden te trek ken beter gezegd van de groote en kleine pers dier mogendheden, en der halve dus van het publiek in die lan den. Die plotselinge aandacht, welke ons kleine land zoo eensklaps in den feilen sctiij n der groote wereld-belang stelling plaatst, hebben wij te danken 'of te wijten, al naar het standpunt waarop men zich stelt, aan het feit, dat onze -wgeering eenvoudig deed wat zij niét nalaten kon, door den Duitschen ex-kroonprins niet te verbieden, te ver bieden met den sterken arm, ons land te verlaten, werwaarts het hem goeddunk- te. Wet noch rede, verbod noch voor schrift is volgens Nederlandse!) goed recht, aan te voeren om iemand, die bier vrijwillig schuilplaats zocht, te (ontzeggen die schuilplaats weder naar 'eigen goedvinden prijs te geven. Ten allen tijde, de eeuwen door, heeft ons land aan politieke vluchtelingen, aan ballingen, aan om des staats- of ge- loofswille uit hun fend géiwekenen, hier een veilig toevluchtsoord verleend. In heel de wereld is steeds 'het gemeene- best der Nederlanden (voorbeeld ge weest naast Engeland van een hoog zedelijk besef, om 'tot asyl te ver strekken van hen, wier staat of leven werd bedreigd om staatkundige rede nen, ongeacht of het een hoog perso nage we hebben hier vorsten en koningen veiligheid en herberg ver leend dan wel een poover schip breukeling op de wereldzee der politie ke woelingen gold. En zoo wij, nu vijf volle jaren geleden, opnieuw onze landspalen openden, om een tweetal der eenmaal machtigste hooggeplaat- sten, een veilig vluchtoord te waarbor gen, dan deden wij daarmede niets an ders, dan de groote, 'in gansch de we reld geëerbiedigde en geroemde tradi ties van een klein, maar onafhankelijk en op zijn souvereine rechten fier gaand volk, handhaven. Wij deden daaraan goed. Want het gaat hier niet om de vraag, of de beide vluchtelingen, welke toenmaals tot ons kwamen, onze algemeene sympathie al dan niét waard zijn ook niét of wij wel erg gesteld waren op hun komst in ons midden ook niét of zij misschien niét aan de wereld verdiend hadden ten volle verdiend hadden anders behandeld te worden neen, het gaat hier niet om hen, maar om ons zelf, om onze eigenwaarde, ons historisch verle den, ons voor het oog van de nieuwe generaties, die na deze komen, en die, zonder haat, eenmaal zullen oordeelen, hooghouden van een ideaal te midden eener rondom dieper en dieper wegzin kende moraliteit. Of wij ten slotte een weldaad bewe zen hebben aan ex-keizer en kroon Roman van REINHOLD ORTMANN. o HOOFDSTUK I. Bankier Memlinger was juist van zijn ontbijt in het wijnhuis teruggekeerd in zijn kantoor en strekte behagelijk de beenen onder het elegante bureau, zon der de correspondentie, die men intus- schen daar had neergelegd, ook maar de minste aandacht te schenken. De zware, donkere havanna-sigaar, scheen hem op de aangenaamste manier bezig te houden en een leege, nietszeggende glimlach verbreidde zich over zijn rood gelaat, terwijl hij met achterover gebogen hoofd de geurige blauwe rook wolkjes nazag. Daar werd bescheiden geklopt en een boekhouder vroeg on derdanig, of mijnheer de chef ook voor private aangelegenheden te spreken was Welke privaat-aangelegenheden Wie, voor den drommel, is er dan Een jonge dame, juffrouw Forbach. Het is wegens de toelage uit de Geszler-stichting. De bankier richtte zich een weinig uit zijn gemakkelijke houding op. Zou dat misschien die kleine Forbach van het Stadstheater zijn Laat haar binnenkomen, Kleinert. De boekhouder verdween, en een paar oogenblikken later verscheen de aangediende in de open deur. Het was prins, in die gedenkwaardige Novem berdagen van 1918, is nog de vraag. Wanneer beiden, niet door verkeerden raad geleid, eenvoudig met de Duitsche troepen naar de „Heimat" teruggekeerd waren, zou er nu ja, beroering ginds genoeg geweest zijn, maar naar alle waarschijnlijkheid geen verdere revo lutie, althans gelijk nu het geval was, zijn uitgebroken. Het Duitsche militaire hart is weinig omwentelingszuchtig, en met de, hun keizer trouw gebleven troepen, zou allicht de reeds uitgeroe pen republiek en eik republikeinsch ver zet gemakkelijk overmand geworden zijn. Die z.g. revelatie in het leger toch, was niet ontstaan, omdat de troepen zoo graag den „oppersten krijgsheer" wilden onttronen en de re publiek uitroepen, maar het verzet gold hun afkeer, hun onmacht om de wape nen langer te dragen, en zij verlangden, hoe dan ook, den vrede, om aan alle ellende op het oorlogsveld en niet min der om aan den honger van hun ouders en hun kroost en vrouw thuis, toch in 's hemels naam, een einde te maken. Waren de beide vluchtelingen naar eigen land gegaan, het verloop van za ken zou in Duitschland een gansch andere wending genomen hebben. Nu willen dezelfde raadgevers, die toen om de monarchie den slechts denk baren raad gaven, om naar Nederland te vluchten, den monarchalen regee- ringsvorm in Duitschland herstelten. Maar gemakkelijk zal hun dit niet val len, en zelfs de pogingen daartoe, |}del of niet, zullen in elk geval stroomen burgerbloed kosten. Of de aanwezig heid van den gewezen kroonprins in Duitschland, die pogingen zullen -ver- haasten, zal de eerstvolgende tijd ons leesren bevorderlijk aan de rust, aan het Eerstel van het diep geschokt open bare leven in de Duitsche gewesten, is zijn terugkomst zeer zeker niet. Intusschen, wij zijn voorgoed ontsla gen van een element van voortdurende zorg, last en onzekerheid, en daar be hoeven we niet rouwig om te zijn. Rus tig en met het kalm besef gedaan èn gelaten te hebben, wat ons naar recht en rede en traditie voorgeschreven stond om in November 1918 te doen én in November 1923 na te laten, kunnen wij het oordeel der wereld, nu o1 later, met gerustheid afwachten. Nieuwe inflatie-vrees en dol- taraankoopen. Onze Staats fondsen in het gedrang. Waarom Gemeenteteeningen minder daalden. De redenen der dollarstijging. Handels cijfers van Nederland en Ameri ka. De New-Yorksche markt. De Amsterdamsche beurs. Tegen het eind van de vorige en in het begin van deze week heeft de dol larkoers menigen belegger een onrus- figen nacht bezorgd door in enkele da gen van 2.56 tot 2.66 te stijgen, tenge volge waarvan vooral Maandag jl. in Hollandsche staatsfondsen een daling van 1 a 2 intrad en dollarfondsen op hoogere koersen werden verhandeld, een slanke, sierlijke blondine met een in het oog vallend knap gezichje. In haar eenvoudige, donkere japon en met haar blijkbare verlegenheid leek zij heele- maal geen tooneelspeelster. Memlinger echter herkende haar op het eerste ge zicht en wist dus, dat zijn vermoeden hem niet had bedrogen. Goeden morgen, juffrouw, beant woordde hij, zich met moeite opheffend, haar bedeesden groet. Kom u maar nader 1 Waarmee kan ik u van dienst zijn De vriendelijke ontvangst gaf onmis kenbaar de jonge dame wat moed. Zij nam plaats op den stoel, dien de ban kier naast zijn schrijftafel had gescho ven en vertelde met zachte, maar zeer welluidende stem, wat zij op het hart had. Mijn broeder, Walter Forbach, die tegenwoordig student in de wis kunde in het derde studiejaar is, heeft gevraagd naar de vrij geworden beurs van de Geszlerstichting. Daar men mij heeft gezegd, dat u de invloedrijkste persoonlijkheid is in het curatorium van die stichting, wilde ik u verzoeken, zijn aanvraag indien het eenigszins moge lijk is, niet af te slaan. Memlingers kleine oogen rustten on afgebroken op haar lief gezicht. Ja, mijn beste juffrouw het is mij helaas bijna onmogelijk u eenige toezegging te doen. Wij hebben dozij nen aanvragen ontvangen, en er zijn enkele onder met zeer gewichtige aan bevelingen. Bovendien ligt de beslissing niet alleen bij mij, maar er zitten in het waaruit blijkt dat de vrees voor infla tie er bij ons publiek diep in zit. Dat dit zich niet bezig houdt met de vraag waaraan de bewegingen van den dol larkoers zijn toe te schrijven, ligt voor de hand, het mist voor een goed deel het juiste inzicht in de structuur der financieele internationale verhoudingen en heeft ais thermometer voor de infla tie alleen den dollarkoers, Waarvan het weet dat die ook in Duitschland het peil der inflatie steeds met groote nauwkeurigheid registreerde. En dat doet ze ook hier. Wat ook de reden moge zijn van de bewegingen van den dollar, wanneer de noteering stijgt en blijft stijgen, beteekent dat zonder eenigen twijfel de waardevermindering van onzen gulden tegenover het goud. Onze bankbiljetten kunnen sedert 1914 niet meer tegen goud worden ingewis seld, de directie der Nederlandsche bank houdt het goud vast als reserve tegen den kwaden dag en omdat de dol lar wel in goud kan worden verwisseld, heeft die dus een vaste goudwaarde. Moet er voor den dollar een grooter aantal guldens worden betaald, dan wil dat zeggen dat er voor een bepaal de hoeveelheid goud een grooter aan tal guldens moet worden betaald, dat is, dat onze guldens als betaalmiddel in waarde dalen, dat dus ook de in guldens uitgedrukte schuldvorderingen op Staat, gemeente, provincie en parti culieren in waarde achteruit gaan. Deze wetenschap is zoo langzamerhand on der ons wel gemeengoed geworden en daarom is het geen wonder dat de rij zing van den dollarkoers onder de beleggers angst teweegbrengt. Want wat ook de ooïzaken mogen zijn, de gevolgen zijn dezelfde. Als ongunstige omstandigheid voor onze Nederland sche Staatsfondsen komt daarbij, dat er een veel te groot bedrag van in om loop is, hetweTk alleen geplaatst kon worden dank zij de malaise in handel en bedrijf, welke groote kapitalen vrij maakte, waarvoor onder normale om standigheden geen belegging op de fondsenmarkt wordt gezocht. Bij de minste aanleiding tot ongerustheid stroomt aanstonds een groot bedrag naar de markt, waarvoor dan geen koopers te vinden zijn, tenzij tegen la gere knersen. Opmerkelijk is het bij voorbeeld, dat 'Zaterdag en Maandag, toen Staatsfondsen twee a drie procent daalden, gemeenteleeningen vrijwel stationnair bleven terwijl de 6 Nederl. leening van 1922 van 100 tot 98 t daalde, handhaafde 6 Gelderland zich op 100, 6 Amsterdam op 99!4, 6 Noord-Holland op 100 hoewel het duidelijk is dat bij inflatie de een niet beter is dan (fë ander. Er komt echter nog iets bij. Als bekend heeft Duitschland de laatste jaren een groot deel van zijn nationaal vermogen urt den inflatiebrand gered door het over te brengen naar ons land in den vorm van bankbiljetten en fondsen, waarvan het totaal onlangs door een Neder- landsch bankier op 20 milliard goud marken geraamd werd en herhaalde lijk is het reeds gezegd, dat dit Duit sche bezit tot op zekere hoogte een voortdurende bedreiging vormt-voor den koersstand van onze beleggings waarden, omdat er gevallen denk baar zijn, waarin het voor Duitschland voordeeiiger is of noodzakelijk wordt zich van dat bezit te ontdoen. Dit is vermoedelijk wel de voornaamste re den waarom de Nederlandsche Bank haar goudschat intact houdt komt curatorium nog twee andere heeren, wien ik hun stem maar niet zoo kan voorschrijven, is er dan Iets ten gunste van uw student te zeggen Hij heeft uitstekende aanbevelin gen. De afschriften bevinden zich bij zijn verzoek. Heel mooi. Maar er komen nog verschillende andere dingen bij tn aan merking de persoonlijke omstandig heden, de afkomst en vooral de nood zakelijkheid. U kunt mij terstond wel eenige inlichtingen geven, juffrouw Leven uwe ouders nog -Neen, wij verloren onze moeder reeds toen wij nog heel klein waren, en voor vijftien maanden hebben wij ook onzen vader begraven. Dat is wel heel droevig. U staat dus heelemaal alleen Ja, mijn broeder en ik hebben voor ons zelf te zorgen. Vader heeft kort voor zijn dood zware verliezen geleden. Hij had zich er stellig weer bovenop gewerkt, als hem een langer leven vergund ware geweest. Maar nu kon hij ons niet nalaten, dan zijn eer lijken naam. IMijnheer uw vader was koopman? Neen hij was bouwmeester, en als u in F. navraag naar hem doet, zal men u zeggen, dat hij in zijn vak heel wat van beteekenis heeft geleverd. Memlinger maakte een kleine buiging. Ik geloof u op uw woord. is dus vermoedelijk eerst na zijn dood bij het tooneel gegaan ■Het jonge meisje bloosde, alsof men haar een groot onrecht had aangedaan. INGEZONDEN MEOEDEELINGEN. Beëedigd Makelaar in Assurantiën Belast zich met het sluiten van alle Verzekeringen Solide dekking ter benrze Concurreerende premiën Prompte en coulante Schadeafwikkeling Vertegenwoordiger die Duitsche stroom vroeg of laat los, dan kan de Bank door afgifte van goud de beweging van den gutden- koers reguleeren. Het schijnt dat in de afgeloopen week van Duitsche zijde guldens tegen dollars verruild zijn, dat voorts ook Ponden tegen dollars ver ruild zijn en het een met het ander tot de daling van guldens en ponden ge leid heeft. Voor het pond lag er in de felbewogen binnenlandsehe politiek nog een reden temeer, want Baldwin heeft definitief besloten tot het houden van nieuwe verkiezingen, teneinde de kiezers gelegenheid te geven om te beslissen over de vraag vrijhandel of protectie, tengevolge waarvan in En geland een geheel nieuwe constellatie ontstaan is, waarbij de conservatieve partij zich geplaatst ziet tegenover libe ralen en arbeiderspartij, welke laatste een kaptaalsheffing in haar program heeft geschreven. Dat het kapitalisme over zulk een fiscaal experiment niet best te spreken is in een tijd nu het grootste deel van het kapitaal reeds „weggeheven" is, laat zich deken en zoo ontstond er een vlucht voor het Pondsterling, welke alleen voor Engel- sche Staatsfondsen in één week een waardevermindering beteekende van 62.500.000. Nu de dollarkoers voor ons land zoowel als voor Engeland weer wat tot staan is gekomen, wordt er op gewezen dat de stijging ook na tuurlijke oorzaken had, gelegen in na- jaarsaankoopen van katoen voor En- gelsche rekening, betaling van rente en aflossing op Amerikaansche schulden, etc. terwijl ten onzent prof. Bruins van meening is dat de uitgifte der nieuwe Indische dollarleening ad 25 millioen te New-York, waartoe besloten werd o.m. ter bescherming van den gulden, in eerste instantie op den gulden een druk heeft uitgeoefend doordien het garantiesyndicaat in Amerika reeds vóór de officieele uitgifte een groot deel er van aan Amsterdamsche ban kiers had verkocht en deze deze dus ter betaling daarvan dollars moesten koopen. De gunstige Invloed van een dollartegoed wordt natuurlijk eerst zichtbaar, wanneer dat tegoed gescha pen is, op grond waarvan men voor eerst dan ook meer kans ziet op een daling dan op een verdere rijzing van den dollar. Of het geheel toevallig is dat de dollarstijging gevolgd is op een maand waarin de handelscijfers voor ons land zeer ongunstig waren, zou U weet, mijnheer, dat ik Maar natuurlijk 1 Een zoo bekoor lijke kunstenares vergeet men niet ge makkelijk weer, ook als men den naam Ilse Forbach slechts een enkele maal op het programma gezien heeft. En ik behoor tot de geregelde schouwburg bezoekers. De belangstelling voor de dramatische kunst is om zoo te zeggen mijn eenige passie. Alsof de vleierij in zijn woorden haar een gevoel van onbehagen gaf, sprak zij daar vlug overheen. Ik koos het beroep van tooneel speelster, toen plotseling de noodzake lijkheid kwam, zelf mijn brood te ver dienen. Ik had vroeger dikwijls in ama teursgezelschappen meegewerkt, en men had mij daarbij zooveel vriende lijks over mijn talent gezegd, dat ik meende, het te mogen durven wagen. Een agent, die eens zoo'n opvoering had bijgewoond, trok zich mijn lot aan. Hij liet mij twee maanden door een vroeger tooneelspeler les geven en be val mij toen aan bij den directeur van het Stadstheater hier. tDit is dus uw eerste engagement En u leeft hier zonder andere bescher ming dan die van uw broeder Waarvoor zou ik beter bescher ming behoeven Wij zijn altoos sa men, voor zoover mijn beroep en zijn studiën het toelaten. En ik heb maar den eenigen wensch, dat mijn contract voor het heele seizoen verlengd mag worden, opdat wij ons op den duur niet van elkander behoeven te scheiden. Een mooie verhouding tusschen den we niet durven zeggen in ieder geval is het een feit dat de invoer ge durende October 1923 27 millioen hooger was dan in September, dat de uitvoer daarentegen ƒ2 millioen lager was, zoodat het invoersaldo, hetwelk in September een laagterecord van 39 miiiioen bereikte, thans opeens weer tot 67 millioen is gestegen. Wij mis sen thans de gegevens om de oorzaak van dit verschijnsel na te gaan, maar achten het toch niet uitgesloten dat de zwakkere guldenkoers er eenigermate mede verband houdt. Ook is opmerke lijk dat de handelscijfers van Amerika in October voor dat land aanmerkelijk beter waren dan sinds de laatste maan den het geval was. Gedurende de negen maanden, geëindigd 30 September 1923 beliep het uitvoer-overschot der Ver. Staten slechts 35 millioen, in Octo ber echter heeft het alleen 100 mil lioen bedragen, doordien de uitvoer het hoogste cijfer aanwees sedert Februari 1921. De bedrijvigheid in verschillende takken van industrie blijft daar dan ook levendig. Zoo heeft Ford onlangs medegedeeld dat zijn fabrieken tot einde September 1.700.000 automobie len hebben afgeleverd en dat in 1924 niet minder dan 3.000.000 zullen wor den geproduceerd. De koperprijs is den laatsten tijd in de Unie iets vaster, de staal en ijzermarkt daarentegen blijft traag. De New-Yorksche beurs rea geerde deze week uiteraard gunstig op een mededeeling van den secretaris der schatkist, dat de inkomstenbelasting binnenkort met 25 zou worden ver laagd, een aankondiging, welke ver moedelijk ook voor de houders van Amerikaansche spoorwegobligaties ten onzent van belang is. Ondanks een la gere schatting van den katoenoogst zuster en broeder inderdaad Maar ik vind, mijn waarde juffrouw, dat u aan ons tooneel niet naar verdienste wordt te werk gesteld. Als men zoo'n uitstekend talent en zoo'n bekoorlijke verschijning is als u Wij spraken van de beurs, waar naar mijn broeder dingt, mijnheer Mem linger mag hij hopen, dat u zijne aanvraag ondersteunen zal Daar hij mij eene zoo beminne lijkste aanvraagster gezonden heeft, zal ik toch de rest wel moeten doen, glimlachte de bankier. De actrice haastte zich, zijne vergis sing te herstellen. Mijn broer heeft mij niet tot u gezonden. Hij weet niets van den stap, dien ik in zijn belang heb gedaan, en hij mag daar ook niets van vernemen. Zooals u beveelt, lieve juffrouw 1 Uw bezoek zal dus een geheim blijven tusschen ons tweeën. Maar daar u mij nu eenmaal het vertrouwen hebt ge schonken, mij in uw omstandigheden in te wijden, zal u mij ook wel moeten toestaan, ook voor u een weinigje voor zienigheid te spelen. Uw directeur is een goede bekende van mij, en mijne wenschen zijn om zekere redenen voor hem van gewicht. Ik zal zorg dragen, dat men u in het vervolg betere rollen geeft. Ik dank u voor uw goede bedoe ling, mijnheer, maar ik hoop uw steun niet in aanspraak te moeten nemen. Morgen reeds zal ik mijn eerste groote rol spelen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1923 | | pagina 1