tof.
irood
ZATERDAG 17 NOVEMBER
Eerste Blad
HL Brons Jr., Rotterdam
rdam.
Het recht van Asyl.
FEUILLETON
Gestolen Geluk
Beursbeschouwingen
B. J. Meijer, Walstraat 31, Vlissingjen
allen zijn het eens i
eswege den-
necdote ver-
n vervolgen,
e niet tegen
het vertelde
ok. De
een foudraal
s sluiten en
rokken den
den oorlog
worden niet
allesbehalve
hebben ook
rotesten van
antal Engel-
rklaard, dat
eid van be-
toiletten in
vrouwen te
en aldus
n weliswaar
even als die
elrok, onza-
venwel voor
gevaar ge-
htoffers van
ernstig ge-
nauwe mar-
vielen of op
leedingstuk,
an de vrou-
en zeker van
heid worden
rokken de
'ere wijze in
ng hinderen,
waardén ge-
erzoeken of
Zijn geblaf
beleefd ver
te schielen.
ddagslaapje.
anen maken
uitschland's
r een berg-
prachtig 1"
indt, dan zal
N
pelstraat.
Vlasmarkt.
GE, Schel-
anbevelend.
apen
VLISS1NGSCHE COURANT
D(t nummer bestaat uit 2 bladen
Ons land geniet sedert kort de neer
twijfelachtige eer de bijzondere aan
dacht der groote mogendheden te trek
ken beter gezegd van de groote en
kleine pers dier mogendheden, en der
halve dus van het publiek in die lan
den. Die plotselinge aandacht, welke
ons kleine land zoo eensklaps in den
feilen sctiij n der groote wereld-belang
stelling plaatst, hebben wij te danken
'of te wijten, al naar het standpunt
waarop men zich stelt, aan het feit, dat
onze -wgeering eenvoudig deed wat zij
niét nalaten kon, door den Duitschen
ex-kroonprins niet te verbieden, te ver
bieden met den sterken arm, ons land te
verlaten, werwaarts het hem goeddunk-
te. Wet noch rede, verbod noch voor
schrift is volgens Nederlandse!) goed
recht, aan te voeren om iemand, die
bier vrijwillig schuilplaats zocht, te
(ontzeggen die schuilplaats weder naar
'eigen goedvinden prijs te geven. Ten
allen tijde, de eeuwen door, heeft ons
land aan politieke vluchtelingen, aan
ballingen, aan om des staats- of ge-
loofswille uit hun fend géiwekenen, hier
een veilig toevluchtsoord verleend. In
heel de wereld is steeds 'het gemeene-
best der Nederlanden (voorbeeld ge
weest naast Engeland van een
hoog zedelijk besef, om 'tot asyl te ver
strekken van hen, wier staat of leven
werd bedreigd om staatkundige rede
nen, ongeacht of het een hoog perso
nage we hebben hier vorsten en
koningen veiligheid en herberg ver
leend dan wel een poover schip
breukeling op de wereldzee der politie
ke woelingen gold. En zoo wij, nu vijf
volle jaren geleden, opnieuw onze
landspalen openden, om een tweetal
der eenmaal machtigste hooggeplaat-
sten, een veilig vluchtoord te waarbor
gen, dan deden wij daarmede niets an
ders, dan de groote, 'in gansch de we
reld geëerbiedigde en geroemde tradi
ties van een klein, maar onafhankelijk
en op zijn souvereine rechten fier gaand
volk, handhaven.
Wij deden daaraan goed. Want het
gaat hier niet om de vraag, of de beide
vluchtelingen, welke toenmaals tot ons
kwamen, onze algemeene sympathie al
dan niét waard zijn ook niét of wij
wel erg gesteld waren op hun komst in
ons midden ook niét of zij misschien
niét aan de wereld verdiend hadden
ten volle verdiend hadden anders
behandeld te worden neen, het gaat
hier niet om hen, maar om ons zelf, om
onze eigenwaarde, ons historisch verle
den, ons voor het oog van de nieuwe
generaties, die na deze komen, en die,
zonder haat, eenmaal zullen oordeelen,
hooghouden van een ideaal te midden
eener rondom dieper en dieper wegzin
kende moraliteit.
Of wij ten slotte een weldaad bewe
zen hebben aan ex-keizer en kroon
Roman van REINHOLD ORTMANN.
o
HOOFDSTUK I.
Bankier Memlinger was juist van zijn
ontbijt in het wijnhuis teruggekeerd in
zijn kantoor en strekte behagelijk de
beenen onder het elegante bureau, zon
der de correspondentie, die men intus-
schen daar had neergelegd, ook maar
de minste aandacht te schenken. De
zware, donkere havanna-sigaar, scheen
hem op de aangenaamste manier bezig
te houden en een leege, nietszeggende
glimlach verbreidde zich over zijn
rood gelaat, terwijl hij met achterover
gebogen hoofd de geurige blauwe rook
wolkjes nazag. Daar werd bescheiden
geklopt en een boekhouder vroeg on
derdanig, of mijnheer de chef ook voor
private aangelegenheden te spreken
was
Welke privaat-aangelegenheden
Wie, voor den drommel, is er dan
Een jonge dame, juffrouw
Forbach. Het is wegens de toelage uit
de Geszler-stichting.
De bankier richtte zich een weinig
uit zijn gemakkelijke houding op.
Zou dat misschien die kleine
Forbach van het Stadstheater zijn
Laat haar binnenkomen, Kleinert.
De boekhouder verdween, en een
paar oogenblikken later verscheen de
aangediende in de open deur. Het was
prins, in die gedenkwaardige Novem
berdagen van 1918, is nog de vraag.
Wanneer beiden, niet door verkeerden
raad geleid, eenvoudig met de Duitsche
troepen naar de „Heimat" teruggekeerd
waren, zou er nu ja, beroering ginds
genoeg geweest zijn, maar naar alle
waarschijnlijkheid geen verdere revo
lutie, althans gelijk nu het geval was,
zijn uitgebroken. Het Duitsche militaire
hart is weinig omwentelingszuchtig, en
met de, hun keizer trouw gebleven
troepen, zou allicht de reeds uitgeroe
pen republiek en eik republikeinsch ver
zet gemakkelijk overmand geworden
zijn. Die z.g. revelatie in het leger
toch, was niet ontstaan, omdat de
troepen zoo graag den „oppersten
krijgsheer" wilden onttronen en de re
publiek uitroepen, maar het verzet gold
hun afkeer, hun onmacht om de wape
nen langer te dragen, en zij verlangden,
hoe dan ook, den vrede, om aan alle
ellende op het oorlogsveld en niet min
der om aan den honger van hun ouders
en hun kroost en vrouw thuis, toch in
's hemels naam, een einde te maken.
Waren de beide vluchtelingen naar
eigen land gegaan, het verloop van za
ken zou in Duitschland een gansch
andere wending genomen hebben. Nu
willen dezelfde raadgevers, die toen
om de monarchie den slechts denk
baren raad gaven, om naar Nederland
te vluchten, den monarchalen regee-
ringsvorm in Duitschland herstelten.
Maar gemakkelijk zal hun dit niet val
len, en zelfs de pogingen daartoe, |}del
of niet, zullen in elk geval stroomen
burgerbloed kosten. Of de aanwezig
heid van den gewezen kroonprins in
Duitschland, die pogingen zullen -ver-
haasten, zal de eerstvolgende tijd ons
leesren bevorderlijk aan de rust, aan
het Eerstel van het diep geschokt open
bare leven in de Duitsche gewesten, is
zijn terugkomst zeer zeker niet.
Intusschen, wij zijn voorgoed ontsla
gen van een element van voortdurende
zorg, last en onzekerheid, en daar be
hoeven we niet rouwig om te zijn. Rus
tig en met het kalm besef gedaan èn
gelaten te hebben, wat ons naar recht
en rede en traditie voorgeschreven
stond om in November 1918 te doen én
in November 1923 na te laten, kunnen
wij het oordeel der wereld, nu o1 later,
met gerustheid afwachten.
Nieuwe inflatie-vrees en dol-
taraankoopen. Onze Staats
fondsen in het gedrang.
Waarom Gemeenteteeningen
minder daalden. De redenen
der dollarstijging. Handels
cijfers van Nederland en Ameri
ka. De New-Yorksche markt.
De Amsterdamsche beurs.
Tegen het eind van de vorige en in
het begin van deze week heeft de dol
larkoers menigen belegger een onrus-
figen nacht bezorgd door in enkele da
gen van 2.56 tot 2.66 te stijgen, tenge
volge waarvan vooral Maandag jl. in
Hollandsche staatsfondsen een daling
van 1 a 2 intrad en dollarfondsen op
hoogere koersen werden verhandeld,
een slanke, sierlijke blondine met een in
het oog vallend knap gezichje. In haar
eenvoudige, donkere japon en met haar
blijkbare verlegenheid leek zij heele-
maal geen tooneelspeelster. Memlinger
echter herkende haar op het eerste ge
zicht en wist dus, dat zijn vermoeden
hem niet had bedrogen.
Goeden morgen, juffrouw, beant
woordde hij, zich met moeite opheffend,
haar bedeesden groet. Kom u maar
nader 1 Waarmee kan ik u van dienst
zijn
De vriendelijke ontvangst gaf onmis
kenbaar de jonge dame wat moed. Zij
nam plaats op den stoel, dien de ban
kier naast zijn schrijftafel had gescho
ven en vertelde met zachte, maar zeer
welluidende stem, wat zij op het hart
had.
Mijn broeder, Walter Forbach,
die tegenwoordig student in de wis
kunde in het derde studiejaar is, heeft
gevraagd naar de vrij geworden beurs
van de Geszlerstichting. Daar men mij
heeft gezegd, dat u de invloedrijkste
persoonlijkheid is in het curatorium van
die stichting, wilde ik u verzoeken, zijn
aanvraag indien het eenigszins moge
lijk is, niet af te slaan.
Memlingers kleine oogen rustten on
afgebroken op haar lief gezicht.
Ja, mijn beste juffrouw het is
mij helaas bijna onmogelijk u eenige
toezegging te doen. Wij hebben dozij
nen aanvragen ontvangen, en er zijn
enkele onder met zeer gewichtige aan
bevelingen. Bovendien ligt de beslissing
niet alleen bij mij, maar er zitten in het
waaruit blijkt dat de vrees voor infla
tie er bij ons publiek diep in zit. Dat
dit zich niet bezig houdt met de vraag
waaraan de bewegingen van den dol
larkoers zijn toe te schrijven, ligt voor
de hand, het mist voor een goed deel
het juiste inzicht in de structuur der
financieele internationale verhoudingen
en heeft ais thermometer voor de infla
tie alleen den dollarkoers, Waarvan het
weet dat die ook in Duitschland het
peil der inflatie steeds met groote
nauwkeurigheid registreerde. En dat
doet ze ook hier. Wat ook de reden
moge zijn van de bewegingen van den
dollar, wanneer de noteering stijgt en
blijft stijgen, beteekent dat zonder
eenigen twijfel de waardevermindering
van onzen gulden tegenover het goud.
Onze bankbiljetten kunnen sedert 1914
niet meer tegen goud worden ingewis
seld, de directie der Nederlandsche
bank houdt het goud vast als reserve
tegen den kwaden dag en omdat de dol
lar wel in goud kan worden verwisseld,
heeft die dus een vaste goudwaarde.
Moet er voor den dollar een grooter
aantal guldens worden betaald, dan
wil dat zeggen dat er voor een bepaal
de hoeveelheid goud een grooter aan
tal guldens moet worden betaald, dat
is, dat onze guldens als betaalmiddel
in waarde dalen, dat dus ook de in
guldens uitgedrukte schuldvorderingen
op Staat, gemeente, provincie en parti
culieren in waarde achteruit gaan. Deze
wetenschap is zoo langzamerhand on
der ons wel gemeengoed geworden en
daarom is het geen wonder dat de rij
zing van den dollarkoers onder de
beleggers angst teweegbrengt. Want
wat ook de ooïzaken mogen zijn, de
gevolgen zijn dezelfde. Als ongunstige
omstandigheid voor onze Nederland
sche Staatsfondsen komt daarbij, dat
er een veel te groot bedrag van in om
loop is, hetweTk alleen geplaatst kon
worden dank zij de malaise in handel
en bedrijf, welke groote kapitalen vrij
maakte, waarvoor onder normale om
standigheden geen belegging op de
fondsenmarkt wordt gezocht. Bij de
minste aanleiding tot ongerustheid
stroomt aanstonds een groot bedrag
naar de markt, waarvoor dan geen
koopers te vinden zijn, tenzij tegen la
gere knersen. Opmerkelijk is het bij
voorbeeld, dat 'Zaterdag en Maandag,
toen Staatsfondsen twee a drie procent
daalden, gemeenteleeningen vrijwel
stationnair bleven terwijl de 6
Nederl. leening van 1922 van 100 tot
98 t daalde, handhaafde 6 Gelderland
zich op 100, 6 Amsterdam op 99!4,
6 Noord-Holland op 100 hoewel
het duidelijk is dat bij inflatie de een
niet beter is dan (fë ander. Er komt
echter nog iets bij. Als bekend heeft
Duitschland de laatste jaren een groot
deel van zijn nationaal vermogen urt
den inflatiebrand gered door het over
te brengen naar ons land in den vorm
van bankbiljetten en fondsen, waarvan
het totaal onlangs door een Neder-
landsch bankier op 20 milliard goud
marken geraamd werd en herhaalde
lijk is het reeds gezegd, dat dit Duit
sche bezit tot op zekere hoogte een
voortdurende bedreiging vormt-voor
den koersstand van onze beleggings
waarden, omdat er gevallen denk
baar zijn, waarin het voor Duitschland
voordeeiiger is of noodzakelijk wordt
zich van dat bezit te ontdoen. Dit is
vermoedelijk wel de voornaamste re
den waarom de Nederlandsche Bank
haar goudschat intact houdt komt
curatorium nog twee andere heeren,
wien ik hun stem maar niet zoo kan
voorschrijven, is er dan Iets ten gunste
van uw student te zeggen
Hij heeft uitstekende aanbevelin
gen. De afschriften bevinden zich bij
zijn verzoek.
Heel mooi. Maar er komen nog
verschillende andere dingen bij tn aan
merking de persoonlijke omstandig
heden, de afkomst en vooral de nood
zakelijkheid. U kunt mij terstond wel
eenige inlichtingen geven, juffrouw
Leven uwe ouders nog
-Neen, wij verloren onze moeder
reeds toen wij nog heel klein waren, en
voor vijftien maanden hebben wij ook
onzen vader begraven.
Dat is wel heel droevig. U staat
dus heelemaal alleen
Ja, mijn broeder en ik hebben
voor ons zelf te zorgen. Vader heeft
kort voor zijn dood zware verliezen
geleden. Hij had zich er stellig weer
bovenop gewerkt, als hem een langer
leven vergund ware geweest. Maar nu
kon hij ons niet nalaten, dan zijn eer
lijken naam.
IMijnheer uw vader was koopman?
Neen hij was bouwmeester, en
als u in F. navraag naar hem doet, zal
men u zeggen, dat hij in zijn vak heel
wat van beteekenis heeft geleverd.
Memlinger maakte een kleine buiging.
Ik geloof u op uw woord. is
dus vermoedelijk eerst na zijn dood bij
het tooneel gegaan
■Het jonge meisje bloosde, alsof men
haar een groot onrecht had aangedaan.
INGEZONDEN MEOEDEELINGEN.
Beëedigd Makelaar in Assurantiën
Belast zich
met het sluiten van alle Verzekeringen
Solide dekking ter benrze
Concurreerende premiën
Prompte en coulante Schadeafwikkeling
Vertegenwoordiger
die Duitsche stroom vroeg of laat los,
dan kan de Bank door afgifte van
goud de beweging van den gutden-
koers reguleeren. Het schijnt dat in de
afgeloopen week van Duitsche zijde
guldens tegen dollars verruild zijn, dat
voorts ook Ponden tegen dollars ver
ruild zijn en het een met het ander tot
de daling van guldens en ponden ge
leid heeft. Voor het pond lag er in de
felbewogen binnenlandsehe politiek
nog een reden temeer, want Baldwin
heeft definitief besloten tot het houden
van nieuwe verkiezingen, teneinde de
kiezers gelegenheid te geven om te
beslissen over de vraag vrijhandel of
protectie, tengevolge waarvan in En
geland een geheel nieuwe constellatie
ontstaan is, waarbij de conservatieve
partij zich geplaatst ziet tegenover libe
ralen en arbeiderspartij, welke laatste
een kaptaalsheffing in haar program
heeft geschreven. Dat het kapitalisme
over zulk een fiscaal experiment niet
best te spreken is in een tijd nu het
grootste deel van het kapitaal reeds
„weggeheven" is, laat zich deken en
zoo ontstond er een vlucht voor het
Pondsterling, welke alleen voor Engel-
sche Staatsfondsen in één week een
waardevermindering beteekende van
62.500.000. Nu de dollarkoers voor
ons land zoowel als voor Engeland
weer wat tot staan is gekomen, wordt
er op gewezen dat de stijging ook na
tuurlijke oorzaken had, gelegen in na-
jaarsaankoopen van katoen voor En-
gelsche rekening, betaling van rente en
aflossing op Amerikaansche schulden,
etc. terwijl ten onzent prof. Bruins van
meening is dat de uitgifte der nieuwe
Indische dollarleening ad 25 millioen
te New-York, waartoe besloten werd
o.m. ter bescherming van den gulden,
in eerste instantie op den gulden een
druk heeft uitgeoefend doordien het
garantiesyndicaat in Amerika reeds
vóór de officieele uitgifte een groot
deel er van aan Amsterdamsche ban
kiers had verkocht en deze deze dus
ter betaling daarvan dollars moesten
koopen. De gunstige Invloed van een
dollartegoed wordt natuurlijk eerst
zichtbaar, wanneer dat tegoed gescha
pen is, op grond waarvan men voor
eerst dan ook meer kans ziet op een
daling dan op een verdere rijzing van
den dollar. Of het geheel toevallig is
dat de dollarstijging gevolgd is op een
maand waarin de handelscijfers voor
ons land zeer ongunstig waren, zou
U weet, mijnheer, dat ik
Maar natuurlijk 1 Een zoo bekoor
lijke kunstenares vergeet men niet ge
makkelijk weer, ook als men den naam
Ilse Forbach slechts een enkele maal
op het programma gezien heeft. En ik
behoor tot de geregelde schouwburg
bezoekers. De belangstelling voor de
dramatische kunst is om zoo te zeggen
mijn eenige passie.
Alsof de vleierij in zijn woorden haar
een gevoel van onbehagen gaf, sprak zij
daar vlug overheen.
Ik koos het beroep van tooneel
speelster, toen plotseling de noodzake
lijkheid kwam, zelf mijn brood te ver
dienen. Ik had vroeger dikwijls in ama
teursgezelschappen meegewerkt, en
men had mij daarbij zooveel vriende
lijks over mijn talent gezegd, dat ik
meende, het te mogen durven wagen.
Een agent, die eens zoo'n opvoering
had bijgewoond, trok zich mijn lot aan.
Hij liet mij twee maanden door een
vroeger tooneelspeler les geven en be
val mij toen aan bij den directeur van
het Stadstheater hier.
tDit is dus uw eerste engagement
En u leeft hier zonder andere bescher
ming dan die van uw broeder
Waarvoor zou ik beter bescher
ming behoeven Wij zijn altoos sa
men, voor zoover mijn beroep en zijn
studiën het toelaten. En ik heb maar
den eenigen wensch, dat mijn contract
voor het heele seizoen verlengd mag
worden, opdat wij ons op den duur
niet van elkander behoeven te scheiden.
Een mooie verhouding tusschen
den we niet durven zeggen in ieder
geval is het een feit dat de invoer ge
durende October 1923 27 millioen
hooger was dan in September, dat de
uitvoer daarentegen ƒ2 millioen lager
was, zoodat het invoersaldo, hetwelk in
September een laagterecord van 39
miiiioen bereikte, thans opeens weer
tot 67 millioen is gestegen. Wij mis
sen thans de gegevens om de oorzaak
van dit verschijnsel na te gaan, maar
achten het toch niet uitgesloten dat de
zwakkere guldenkoers er eenigermate
mede verband houdt. Ook is opmerke
lijk dat de handelscijfers van Amerika
in October voor dat land aanmerkelijk
beter waren dan sinds de laatste maan
den het geval was. Gedurende de negen
maanden, geëindigd 30 September 1923
beliep het uitvoer-overschot der Ver.
Staten slechts 35 millioen, in Octo
ber echter heeft het alleen 100 mil
lioen bedragen, doordien de uitvoer het
hoogste cijfer aanwees sedert Februari
1921. De bedrijvigheid in verschillende
takken van industrie blijft daar dan
ook levendig. Zoo heeft Ford onlangs
medegedeeld dat zijn fabrieken tot
einde September 1.700.000 automobie
len hebben afgeleverd en dat in 1924
niet minder dan 3.000.000 zullen wor
den geproduceerd. De koperprijs is den
laatsten tijd in de Unie iets vaster, de
staal en ijzermarkt daarentegen blijft
traag. De New-Yorksche beurs rea
geerde deze week uiteraard gunstig op
een mededeeling van den secretaris der
schatkist, dat de inkomstenbelasting
binnenkort met 25 zou worden ver
laagd, een aankondiging, welke ver
moedelijk ook voor de houders van
Amerikaansche spoorwegobligaties ten
onzent van belang is. Ondanks een la
gere schatting van den katoenoogst
zuster en broeder inderdaad Maar
ik vind, mijn waarde juffrouw, dat u
aan ons tooneel niet naar verdienste
wordt te werk gesteld. Als men zoo'n
uitstekend talent en zoo'n bekoorlijke
verschijning is als u
Wij spraken van de beurs, waar
naar mijn broeder dingt, mijnheer Mem
linger mag hij hopen, dat u zijne
aanvraag ondersteunen zal
Daar hij mij eene zoo beminne
lijkste aanvraagster gezonden heeft, zal
ik toch de rest wel moeten doen,
glimlachte de bankier.
De actrice haastte zich, zijne vergis
sing te herstellen.
Mijn broer heeft mij niet tot u
gezonden. Hij weet niets van den stap,
dien ik in zijn belang heb gedaan, en
hij mag daar ook niets van vernemen.
Zooals u beveelt, lieve juffrouw 1
Uw bezoek zal dus een geheim blijven
tusschen ons tweeën. Maar daar u mij
nu eenmaal het vertrouwen hebt ge
schonken, mij in uw omstandigheden in
te wijden, zal u mij ook wel moeten
toestaan, ook voor u een weinigje voor
zienigheid te spelen. Uw directeur is
een goede bekende van mij, en mijne
wenschen zijn om zekere redenen voor
hem van gewicht. Ik zal zorg dragen,
dat men u in het vervolg betere rollen
geeft.
Ik dank u voor uw goede bedoe
ling, mijnheer, maar ik hoop uw steun
niet in aanspraak te moeten nemen.
Morgen reeds zal ik mijn eerste groote
rol spelen.
(Wordt vervolgd.)