DONDERDAO 13 NOVEMBER
UW MMBIKPT OM UillP!
BLUFT IET DOOF 0008
OEZË SMETHOF!
No270Gle Jaargang j_:1923
BINNENLAND
FEUILLETON
ZIJN PROEFJAAR.
VL1SS1NGSCHE COURANT
-HUWMMMI—W—MWKWBWM—Hm—HWPBa—BroaBBWIM JMA1MI»UP—CTmWmMtill.UIH111 i»nn—
ABÖNNEMENTS-PRIJS
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
cheren 2.20 per drie maanden. Franco
door het geheele rijk: ƒ2.50. Week-abon-
nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS.
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regel meer 26 centbij abonnement spe
ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel
Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen
van 15 regels 65 centiedere regel meer
13 cent, bij contante betaling.
Familieberichten van 16 regels ƒ1.70,
iedere regel meer 26 cent.
Tweede Kamer.
De heer Van Ravesteijn vroeg in de
gisteren gehouden zitting een interpel
latie aan over het vertrek van den ex-
kroonprins naar Duitschland. Over dit
verzoek zal later worden beslist.
Besloten werd na afloop der open
bare vergadering in de afdeelingen te
onderzoeken het initiatief-wetsont-
werp-Fleskens fot verlengen van den
duur van het Schoenenwetje en Woens
dag 28 November in de afdeelingen te
onderzoeken de wetsontwerpen tot her
ziening van het Ned.-lndisch regee-
ringsreglement en tot nadere wijziging
van de Indische comptabiliteitswet.
De openbare vergadering werd
daarna gesloten.
Een ongelukje met den Koninklijken
trein.
Er liepen gisteren te 's-Gravenhage,
na aankomst van den gewonen Staats-
spoortrein te 10 uur 59, waarmee ook
de Koningin naar de residentie kwam,
geruchten, dat er onderweg op den
trein schoten waren gelost.
Wat er gebeurd is, is het volgende
Bij het elkaar passeeren van genoem
den trein en een anderen bij Zoeter-
meerZegwaard, is het dusgenaamd
koersbord, een dier ijzeren of geëmail
leerde platen met den naam van het
station van bestemming, losgeraakt,
juist op het moment, waarop het pas
seeren der treinen plaats had.
De stukken van dat bord recochet-
teerden, waarschijnlijk door den lucht
druk, veroorzaakt door het in volle
vaart elkander voorbijsnorren der trei
nen. Die stukken' van het in drie deelen
uiteengerukte bord vernielden een glas
ruit van een coupé 2e klasse van een
waggon, welke op een afstand van twee
rijtuigen van het koninklijke rijtuig ge
plaatst was.
Ook werd een spiegelruit van de W.
C. in een anderen 2e klasse-waggon
vernield.
Voor alle zekerheid werd door de
Haagsche politie en justitie een onder
zoek ingesteld, onder leiding van den
commissaris van politie Kramer, die als
deskundige deed beëedigen den kapi
tein der genie Scherpenburg Rom.
Dit onderzoek heeft voldoende uitge
maakt, dat de hevige knal, welke door
het sterk springen van het bord werd
veroorzaakt, niet het gevolg is ge
weest van het lossen van schoten. De
drie stukken, waarin het bord uiteen
sprong, zijn gevonden.
Zestig tegen veertig.
De anti-rev. „Rotterdammer" schrijft:
Zestig tegen veertig dat maakt de
aanhangige kabinetscrisis zoo moeilijk.
Zestig tegen veertig daarover
werd na den mooien verkiezingsstrijd
gejuicht en gedankt door degenen, die
voor Nederland eenchristelijke staat
kunde begeeren.
Zestig tegen veertig op dien
grondslag aanvaardde het kabinet
Ruys opnieuw het bewind.
Zestig tegen veertig dat iegt ook
op de onzen een zware verantwoorde
lijkheid.
Zestig tegen veertig het is een
52)
Hij was de held van den dag hij
was de redder van de verloren ge-
waanden, evenals de oude geheimraad
als leider van het reddingswerk de ver
dienste had, dat degenen, die onder in
de mijn opgesloten waren, zoo spoedig
weer bevrijd waren.
De beambten kwamen binnen en ge
heimraad Kersten ging moeilijk naar
de estrade, waar hij zich aan de tafel,
die zich daar bevond, neerzette. Zoo
goed en zoo kwaad als het ging, wer
den de noodige bevelen gegeven, om
de mijn zoo spoedig mogelijk weer
geschikt te maken voor het werk. Reeds
de nachtploeg zou met het opruimings-
werk moeten beginnen zij moest
trachten de grootere stukken steen van
de doorbraak er uit te zoeken, opdat de
dwarsgang zoo gauw mogelijk weer
gebruikt zou kunnen worden.
Dan moesten er aanteckeningen ge
maakt worden betreffende de arbeiders,
die bij hef reddingswerk hadden gehol
pen en ook de nachtploeg moet ?amen-
getuigenis van pijnlijke armoede, indien
bij dergelijke partijsterkte een rechts
kabinet niet kan optreden.
Zestig tegen veertig dat moet
geven een krachtig christelijk bewind.
Zestig tegen veertig dat z a 1
geven een krachtig christelijk bewind,
indien inderdaad de 60 er zestig zijn.
Zestig tegen veertig dat moet na
den ernstigen twijfel weer onherroepe
lijk vaststaan.
De veertig zijn er. Maar de zestig
Reizen naar België.
Het Belgisch gezantschap herinnert
er aan, dat Nederlanders, die zich naar
België begeven, moeten voorzien zijn
van een paspoort of van een bewijs
van Nederlanderschap met loto. De
stempel der gemeente moet half op de
foto en half op het bewijs afgedrukt
zijn. Alle dagen worden er Nederlan
ders aan de grens geweigerd omdat zij
zich aanmelden met een bewijs van
Nederlanderschap zonder foto of voor
zien van een foto door den drager zelf
opgeplakt.
De zomertijd en de spoorwegen.
De heer H. Molhuijzen schrijft in het
„Algemeen Ned. Landbouwblad"
Op de conferentie voor de Europee-
sche dienstregeling der spoorwegen,
die verleden jaar begin November te
Luzern is gehouden, werd aan het ein
de der bespreking vastgesteld, dat de
spoorwegdeskundigen algemeen gaarne
zouden zien, dat de zomertijd niet meer
werd ingevoerd.
De zomertijd is hier te lande gehand
haafd, hetgeen beteekent dat, waar
deze niet voor alle landen is ingevoerd,
de Nederlandsche spoorwegen weder
om driemaal in een jaar een nieuwe
dienstregeling hebben moeten opmaken
en wel op 1 Juni (internationale rege
ling), bij het einde en bij het begin van
den zomertijd.
Zoo'n dienstregeling is niet goed
koop, want iedere dienstregeling kost
aan drukwerk circa 50.000, waarte
genover geen enkele bate staat, terwijl
het niet mogelijk is gebleken in den
korten tijd, die voor het samenstellen
van een dienstregeling beschikbaar is,
alles nauwkeurig na te gaan teneinde
een werkelijk goede dienstregeling sa
men te stellen.
Vooral ook dit jaar schijnt geen tijd
beschikbaar te zijn geweest, om het
ontwerp-dienstregeling behoorlijk te
controleeren, waarvan het reizend pu
bliek de nadeelige gevolgen heeft on
dervonden.
Voor de spoorwegbeambten, die
vroeg in dienst moeten zijn of wier
werkzaamheden vroeg beginnen, is de
bezuiniging bij handhaving van den
zomertijd van heel weinig of geen be-
teekenis, omdat wat 's avonds aan
licht wordt bespaard, des morgens
weer wordt uitgegeven. Voor dezen is
ook een bezwaar, dat zij vaak nacht
rust te kort komen, doordien voor het
naar bed gaan feitelijk de zonnetijd en
bij het opstaan de zomertijd geldt.
Ook voor de spoorwegen is de be
sparing op verlichting betrekkelijk ge
ring. In de dagbladpers is wel eens een
bedrag genoemd van 150.000 per
jaar. Inderdaad is gebleken, dat deze
besparing uiterlijk 50.000 bedraagt.
De handhaving van den zomertijd in
het loopende jaar heeft dus ook voor
de Nederlandsche spoorwegen weder
om zoowel economische als technische
nadeelen opgeleverd
Pasvisa voor Duitschland.
Met het oog op verscheidene bij het
Duitsche consulaat-generaal te Amster
dam ingekomen aanvragen, wordt hier
mede ter kennis van belanghebbenden
gebracht, dat verzoeken tot afgifte van
visa en paspoorten bij de Duitsche pas
kantoren (passtellen) in Holland ook
schriftelijk kunnen worden ingediend.
gesteld worden dus Kersten zei tot
Dora
„Je moet weggaan. We hebben de
ruimte hier noodig voor de admini
stratie."
Graaf Klinter kwam binnen en ge
leidde Dora naar buiten op Kersten's
verlangen.
Willoos en stilzwijgend volgde ze
hem.
„Ik wil naar het hospitaal", zei ze
ten laatste. „Ik wil gaan hooren, hoe
het met de zieken is."
„Dan ga ik mee", zei Klinter, „als je
het goedvindt, ik wil ook zien, wie er
alweer bijgekomen is uit zijn verdoo-
ving."
De menigte buiten begon zich te ver
spreiden. Het mijnhuis vulde zich met
arbeiders, <jie van het reddingswerk
kwamen, of die bereid waren, met de
nachtploeg naar beneden te gaan. De
geneeskundige brigade ruimde de bed
den weer op en brak de tent buiten af.
De auto moest heel langzaam rijden,
want de heeie weg was vol menschep.
Ook de straten in Dorotheenhof waren
versperd door troepen menschen en
overal zag men geredden, omgeven
door een aantal verwanten en vrienden,
die de aan den dood ontsnapten naar
Alleen zij, die in een gemeente wonen,
waar een Duitsch paskantoor gevestigd
is, moeten hun verzoek mondeling in
dienen. Alle verzoeken worden zoo
spoedig mogelijk behandeld.
Bij schriftelijk verzoek moet een
nauwkeurige opgave omtrent eindpunt,
duur en doel der reis gegeven worden.
Bij voorkeur moeten hiertoe de bij de
paskantoren verkrijgbare formulieren
gebruikt worden. Het bedrag der kos
ten moet er bijgevoegd worden. Het
Duitsche paskantoor te Arnhem wordt
met 1 Januari 1924 opgeheven. Het
neemt tot dien datum uitsluitend nog
mondelinge verzoeken aan. Schriftelijke
verzoeken uit de tot nu toe onder Arn
hem ressorteerende provincies Gelder
land, Overijsel, Drenthe, Friesland en
Groningen moeten tot hét Duitsche pas^
kantoor te Amsterdam, jdie uit de pro
vincie NoordjBrabant tot het Duitsche
paskantoor te Rotterdarti gericht wor
den.
De ingenieurs-titel.
Het bestuur der Vereeniging van
Delftsche Ingenieurs, hééft zich tot den
ministerraad gewend met het verzoek
in stukken, uitgaande van de regeering
aan ingenieurs in het bezit van het inr
genieurs-diploma verkregen aan de
Technische Hoogeschool te Delft of
hare voorgangster de Politechnische
School en de Kon. Academie, gebruik
te maken van het voorvoegsel „Ir."
voor den naam. Zij schrijft hierbij, dat
dit gebruik reeds in de maatschappij
sedert enkele jaren burgerrecht heeft
verkregen.
De ministerraad heeft besloten hier
aan gevolg te geven en mitsdien is door
den minister van binneniandsche zaken
een schrijven gericht naar de verschil
lende departementen, waarin uitgenoo-
digd wordt het besluit van den minis
terraad op te volgen.
De auto-ramp bij Saint-Saveur.
Bij Koninklijk besluit is de zilveren
eere-penning voor menschiievend hulp
betoon, wegens de door hen met levens
gevaar betoonde hulpvaardigheid bij
de opsporing van de slachtoffers van
het ongeval, overkomen aan het reisge
zelschap hetwelk met een autocar in
Augustus j.l. bij LuzSt. Saveur in het
ravfn van de rivier de Gave is gestort,
toegekend aan 1. den Zeëreerw. heer
H. J. M. L. Gautier, te Nidrt 2. L. Aba-
die, chauffeur te Lourdes 3. H. Sou-
berbie genaamd Callat, metselaar te
Luz 4. B. Lacrampe Jr., drukker te
Lourdes 5. A. Bruballat, schilder te
Luz 6. J. Gabin, metselaar te Luz
7. S. Heulant, ingenieur te Sarraneolin
8. D. Vergez, garde-republicaine te Luz.
HET VERTREK VAN DEN
EX-KROONPRINS.
De Duitsche ex-kroonprins heeft bij
zijn vertrek van Wieringen ook een af
scheidsbrief aan den burgemeester ge
schreven. Hij luidt, in de vertaling
van het persbureau V. D., als volgt
10 November 1923.
Geachte Heer Burgemeester,
Nu mijn hartewensch, om naar
Duitschland terug te keeren, eindelijk
in vervulling is gegaan en voor mij het
uur van afscheid van Wieringen heeft
geslagen, is het mij een diepgevoelde
behoefte u nogmaals langs dezen weg
mijn hartelijksten dank te betuigen voor
alle mij bewezen voorkomendheid en
de zorgen, waarmede ik hier omringd
ben geweest. Mijn bijzondere dank
geldt ook de geheele bevolking van het
eiland, met wie ik deze lange moeilijke
jaren in de beste verstandhouding ge
leefd heb en bij wie ik steeds groote
tegemoetkoming en menschelijk mede
gevoel heb gevonden. Deze vriend
schappelijke houding der bevolking tij
dens de eerste jaren van mijn verblijf
en de toenmalige ambtelijke bemoeienis
huis begeleidden.
Het mijnwerkerslazaret, een complex
van mooie gebouwen, een ziekeninrich-
ting, zooals een groote stad bijna niet
aanwijzen kan, lag buiten de stad in
het midden van een park. Aan die zijde
van Dorotheenhof kon de auto sneller
rijden en het was 's avonds half tien,
toen Dora en Klinter stilhielden voor
de deur van het hospitaal.
De portier wilde bezwaren maken en
beweerde, dat hij niemand mocht bin
nenlaten. Hij besloot echter toch, den
dienstdoenden dokter t? gaan halen en
deze meldde de komst van Dora en
graaf Klinter aan den geneesheer-di
recteur, die het verzoek toestond en
zelf kwam, om de bezoekers te Ontvan
gen.
„Het gaat den zieken al wat beter,
zij zijn allen tot bewustzijn gekomen,
doch natuurlijk nog zwak en een beetje
verward. Binnen weinige dagen echter
zullen ze beter zijn. Ernstige gevolgen
zullen ze er niet van ondervinden."
De directeur begeleidde Dora en
Klinter door verscheidene binnenplaat
sen naar het paviljoen, waar de zieken
lagen.
De wachthebbende zuster vertelde,
dat bergraad Spalding zeer naar graaf
van den voortreffelijken burgemeester
Peereboom, zijn gedurende de ambts
vervulling van uw hooggeëerden vader
dezelfde gebleven en is onder uw in
vloed tot' op den huidigen dag gehand
haafd. Zoo neem ik dan afscheid, op
de heengegane jaren terugblikkende
met een dankbaar hart voor alle mij
en mijn huisgenooten betoonde vriend
schappelijke gezindheid, en met de ver
zekering, dat dit gevoel van dankbaar
heid mij zal bijblijven zoo lang ik leef.
Ik verzoek u, geachte burgemeester,
ook de hierbij gaande afscheidswoor
den, tevens met mijn afscheidsgroeten
te willen overbrengen aan clen ge
meenteraad en de bevolking en verblijf
met de beste wensehen voor het gast
vrije Wieringen en zijn bewoners.
Uw steeds dankbare en getrouwe
(w.g.) WILHELM.
Over de reis van den ex-kroonprins
wordt nog gemeld, dat hij den nacht
van Maandag op Dinsdag heeft door
gebracht bij den hertog van Brunswijk.
Gedurende zijn autotocht wist de ex-
kroonprins alle journalisten, fotogra
fen en filmoperateurs te ontwijken.
Verscheidene fotografen wachtten ook
aan den ingang van hef kasteel, doch
gelijk gemeld kwam de ex-kroonprins
niet voor de duisternis was gevallen en
ging hij zeer snel naar binnen.
In de vestibule stond bij de aankomst
het geheele dienstpersoneel, van wie
velen als jongen in dienst van den
kroonprins waren. De ex-banneling
drukte allen de hand eenige vrouwe
lijke leden van het personeel hadden
tranen in de oogen. Voor elk zijner
kinderen had de ex-kroonprins een
pakje uit Nederland medegebracht.
Sinds 1918 was de ex-kroonprins niet
meer te Oehls geweest. Behalve dé ex-
kroonprins, zijn echtgenoote en drie
kinderen zaten 's middags aan tafel
adjudant von Müldner en fraulein
Tchirtschky, de drie oudste zonen van
den ex-kroonprins waren niet aan
wezig. Zij studeeren te Potsdam. De
oudste zoon ontmoette zijn vader even
wel Zondag reeds te Huis von Basso-
wit?. Zij zullen alle drie vermoedelijk
binnen eenige dagen te Oehls aanko
men. De kleine eetzaal was versierd
met bloemen. Aan het einde van den
maaltijd hield majoor von Müldner een
korte speech, ter herdenking van den
terugkeer, waarop de ex-kroonprins
antwoordde. Na het diner vertoefde de
familie eerst eenigen tijd in het stu
deervertrek van den ex-kroonprins,
waar in een hoek een bloemenhulde
van chrysantemums stond van ex-ko
ning August van Saksen.
De „Tel." verneemt uit Oehls
De ex-kroonprins en zijn echtge
noote hebben gisterenmiddag, kenne
lijk met de bedoeling om aan den
wensch van de inwoners gevolg te ge
ven, een wandeling gemaakt, welke zoo
al niet een officieel, dan toch een min
of meer plechtig karakter droeg. Men
had daarbij gelegenheid, den landheer
te begroeten.
De in Oehls aanwezige buitenland-
sche journalisten hebben van deze ge
legenheid gebruik gemaakt om eens te
vragen, wanneer zij nu eindelijk eens
aan de beurt zijn. Zij hebben gemeen
schappelijk een verzoekschrift opge
maakt om door den ex-kroonprins te
worden ontvangen. Hieraan is voldaan
en' zij werden in het slot ontvangen,
doch, tot aller teleurstelling, niet door
den ex-kroonprins zelf doch door diens
adjudant, von Müldner.
Deze las, uit naam van den kroon
prins de volgende verklaring voor
„Ik ben gelukkig, weer „in der Hei
mat" te zijn, bij vrouw en kinderen op
mijn bezitting. Gelukkig ook, weer te
midden mijner landgenooten te leven
en met hen te dragen het „Schwere",
Klinter verlangd had.
De geneesheer ging zelf naar den
zieke en kwam kort daarop terug.
„Ga zelf maar naar binnen, graaf
Klinter", zei hij, „en stel hem gerust.
U weet meer van den afloop dan ik.
De patiënt wil hooren hoe het op het
bergwerk staat."
Toen dan Klinter aan het bed van
zijn vriend trad, waren Werners oogen
weer helder en met een flauwen lach
reikte hij hem de hand.
„Nu dank ik mijn leven aan jou
riep lyj uit. „Hoe staat het met de in-
geslotenen
„Alles gered, alles in orde, niemand
is er bij omgekomen. Jij en de vijf an
deren zullen binnen eenige dagen weer
beter zijn."
„Het scheelde anders weinig", sprak
Werner, „er moeten uit het brandveld
gassen gedrongen zijn. Door de door
braak moet er ergens in het gebergte
een gat open gekomen zijn, waar de
gassen uit kwamen. Hoe ben je bij ons
gekomen
Graaf Klinter moest in korte woorden
verklaren, hoe hij het reddingswerk
volbracht had. Daarna echter weigerde
hij, verder te spreken en verklaarde
„Je mag je niet opwinden. Ik moet
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Slaat acht op de eerste symptomen
van een maag, die in de war is ge
raakt anders zal zij zich wreken,
even zeker als zij U jaren lang trouw
heeft gediend. Het drukkend gevoel, de
oprispingen die zoo dikwijls de oor
zaak van zenuw-hoofdpijn zijn, de pijn
lijke en te lang durende spijsvertering,
de zure smaak in den mond en besla
gen tong, zijn slechts de allereerste
teekens van maagzwakte of maagont
steking, welke aandoeningen, indien zij
chronisch worden, uw leven in een
voortdurend martelaarschap kunnen
veranderen. De zure oprispingen, dé
opzwelling, dat gapen en gevoel van
slaperigheid na de maaltijden zijn het
gevolg van overmatig zuur, hetwelk,
indien men het verwaarloost, de oor
zaak kan zijn van pijnlijke zweren, die
moeilijk te genezen zijn. En wat nog
erger is, deze zweren kunnen ontaarden
tot gevaarlijke ziekten, waarvan het
einde niet te voorzien is.
Men behoort ongesteldheden der
maag te bestrijden vanaf het eerste
begin door een kleine hoeveelheid
Gebismureerd Magnesium te gebruiken
na eiken maaltijd, zoodra de eerste
symptomen worden opgemerkt.
Gebismureerd Magnesium is zoo
merkwaardig weldadig voor het tot
bedaren brengen van pijnen in de
maag, dat de folterendste smarten,
hartbranding, zuur, enz. binnen een
paar minuten verdwijnen.
Gebismureerd Magnesium is beslist
onschadelijk en niet-Iaxatief. Bovendien
is het een geneesmiddel dat tegen ge
ringen prijs verkrijgbaar is en de resul
taten worden beslist gewaarborgd.
Gebismureerd Magnesium Depót,
Nassaukade 314, Amsterdam. Verkrijg
baar bij alle goede Apothekers en Dro
gisten.
Weigert alle vervangingsmiddelen.
Let er op dat gij het echte Gebismureerd
Magnesium krijgt.
dat over Duitschland is gekomen. Ge
lukkig ook, weer te leven te midden
mijner vrienden uit den vrede en mijn
kameraden uit den oorlog. Mijn doel is,
om mij uitsluitend aan mijn persoon
lijken plicht te wijden en binnen het
bestek van mijn arbeid en mijn plicht,
mede te werken aan den wederopbouw
van mijn vaderland, aan welks weder-
opkomst ik niet twijfel."
De redacteur van „de Maasbode" te
Brussel seint d.d. 14 November
Jaspar heeft heden te Brussel met de
gezanten van Engeland, Italië en
Frankrijk geconfereerd over de in ver
band met het vertrek van den ex-
kroonprins door de geallieerden te
nemen maatregelen.
Volgens de „Libre Belgique" heeft de
Belgische ministerraad zich bezig ge
houden met het vertrek van den gewe
zen kroonprins van Duitschland uit
Nederland en was hij van oordeel, dat
langs diplomatieken weg de stappen
moeten gedaan worden waartoe de be
palingen van het vredesverdrag van
Versailles aanleiding geven.
Naar de XXe Sièle weet te melden,
heeft de Belgische regeering onmid
dellijk na den terugkeer van den ex-
kroonprins naar Duitschland het tref
fen van nieuwe territoriale sancties te
gen het rijk overwogen. Frankrijk is,
naar uit Parijs wordt geseind, even
eens van oordeel, dat het Duitsche rijk
trouwens ook weg. Juffrouw Buchwald
wacht buiten. Ze kwam, om naar je
toestand te informeeren."
„Is zij gekomen vroeg Werner
glimlachend. „Dank haar daarvoor dui
zendmaal. Is zij heusch gekomen
Graaf Klinter ijlde weg en vond Dora
alleen in de wachtkamer.
Met verwondering had Werner jolot-
seling het verdwijnen van zijn vriend
bemerkt. Nu echter ging de deur weer
open en in de schemerige kamer trad
iemand binnen Werner hoorde een
kleed ruischen.
„Wie is daar vroeg hij mat.
„Ik ben het, Dora Buchwald", fluis
terde een stem naast zijn bed.
„Dora riep Werner met een geluk
kigen glimlach.
Een weenende vrouwengestalte
knielde neer aan zijn bed. Moeizaam
hief Werner het pijnlijke hoofd op en
keek Dora in de door tranen omfloerste,
toch lichtende oogen.
„Dora, lieve Dora zei langzaam en
ontroerd Werner en sloeg zijn arm om
Dora's hals.
Ze bedekte zijn gezicht met kussen
en tranen, totdat Klinter verscheen, om
haar aan te manen, Werner alleen te
laten. (Slot volgt.)
