DUKAAT MELANGE
JIIRGENS7
„Vlissingsche Courant"
VERVANGT NATUURBOTER
Zaterdag 24 Nov. a.s.
NU
Stads= en Provindenieuws
BUITENLAND
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
lijk is verbonden, daar kan het zeker
zijn nut hebben hier op de onjuistheid
van zijn bewering te wijzen.
Tengevolge van zijne benoeming tot
chirurg van het gemeentelijk Gasthuis
en de aanneming dezer betrekking op
de in het besluit vermelde rechten en
plichten werd een verhouding gescha
pen tusschen overheid en ambtenaar.
Uit die verhouding sproot voort de
vrijwillige ondergeschiktheid van den
ambtenaar-chirurg ten opzichte zijner
superieuren.(Regenten, Burg. en Weth.,
raad), waaruit weder voortvloeide de
verplichting, om zijn bij besluit of in
structie omschreven taak naar behoo-
ren te vervullen „naar behooren", te
verstaan naar de beoordeeling van
zijn superieuren, dje, ingeval persoon
lijk niet deskundig, zullen afgaan op
rapporten van den geneesheer van het
Gasthuis ten aanzien van het vakkun
dige deel van de taak aan den chirurg
opgelegd.
Verwaarloost de chirurg zijne ver
plichtingen, komt hij bijv. niet geregeld
in het gesticht, treedt hij onheusch op
tegenover patiënten of personeel, ver
zuimt hij de lessen aan de verpleegsters
te geven op den daarvoor aangegeven
tijd, dan zal ook zonder deskundig rap
port van den geneesheer van het Gast
huis tegen hem kunnen worden opge
treden en, zoo noodig, tot schorsing en
ontslag worden overgegaan.
Neen, ten aanzien van den ambte
naar-chirurg bestaat geen afzonderlij
ke, van de algemeene rechtsbeginselen
afwijkende, positie. Indien die bestond,
zou die uitzonderingspositie uitdrukke
lijk, in casu bij de Gemeentewet, moeten
zijn vastgelegd, hetgeen bij geen en
kele wet is geschied.
Waar het benoemingsbesluit en de
daarin opgenomen verplichtingen een
afspiegeling zijn van de taak, welke, op
voorstel van regenten, uw raad aan den
chirurg van het Gasthuis wenschte op
te dragen, wil het ons niet mogelijk
voorkomen welke mogelijkheid de
heer Staverman wei veronderstelt
het benoemingsbesluit te wijzigen zon
der in de verplichtingen van dien amb
tenaar verandering te brengen.
Waar de werkzaamheden van den
chirurg van het Gasthuis zich uitstrek
ken over de grenzen van de armen
praktijk heen, waar zelfs uw raad zich
in zijn vergadering van 3 Augustus j.l.
(zie de opgenomen conclusie in ons
prae-advies) nog heeft uitgesproken
vóór de verpleging van klasse-patiën
ten, daar is het o.i. onmogelijk de wer
kelijke positie van den chirurg zooda
nig te omschrijven, dat zij niet meer
zou gerangschikt worden onder de met
het raadslidmaatschap onvereenigbare
betrekkingen.
De „uitgesproken wil der kiezers"
om den heer Staverman bij de perio
dieke verkiezingen weder een zetel aan
te bieden in de raadszaal van ons ge
meente-bestuur, kan echter niet worden
verwezenlijkt niet door den door den
heer Staverman veronderstelden onwil
van ons college om in deze naar een
oplossing der kwestie te zoeken, welke
o.i. niet is te vinden maar door de
aanvaarding door den heer Staverman
van de met het raadslidmaatschap on
vereenigbare betrekking van chirurg
aan het gemeentelijk Gasthuis.
Thans zullen wij over-g'aan tot de
bespreking van het in repliek gehouden
betoog van mr. Adriaanse.
Omtrent den toon waarin dit juri
disch advies is gesteld hebben wij reeds
aan den aanhef van dit vertoog ons
misnoegen te kennen gegeven. Dat het
geschrift gericht is aan heer Staverman
en niet aan uwen raad kan, indien zulks
tot verontschuldiging zou worden aan
gevoerd, niet als excuus gelden, daar
schrijver toch bekend was met het van
zelf sprekend feit, dat het aan U zou
worden overgelegd.
(Slot volgt.)
HET VERTREK VAN DEN
EX-KROONPRINS.
Onder het opschrift „Onze regeering
en de ex-kroonprins" schrijft „de Tel.":
Er is nog een andere zijde aan deze
zaak en dat is de wijze waarop het
Nederlandsche volk buiten deze aange
legenheid is gehouden. Wij spreken nu
niet over de geheimzinnigheid, waar
mede onze regeeringspersonen zich
tegenover de pers steeds hebben om
ringd. Doch er bestaat een commissie
van buitenlandsche aangelegenheden
uit de Tweede Kamer, die niets liever
vraagt dan op de hoogte gesteld te
worden van de ingrijpende kwesties on
zer buitenlandsche politiek. In de com
missie had de minister open kaart kun
nen spelen. Hij zou een relaas hebben
kunnen geven van de historie der be
sprekingen en nota-wisselingen om
trent de interneering en bewaking van
den ex-kroonprins en over de vraag of'
het al of niet beletten van diens even-
tueelen terugkeer alleen bepaald werd
door de ter zake geldende wetten. Al
dus zou de minister sterker hebben ge
staan, sterker tegenover de openbare
meening in de geallieerde staten, ster
ker tegenover de openbare meening
hier te lande, die hem nu terecht kan
verwijten, dat hij, minister in een de-
missionnair kabinet, nog kans heeft
gezien door zijn laatste daad te toonen
hoe weinig hij democratische opvattin
gen der moderne diplomatie tot de zijne
heeft .gemaakt en aldus op weinig
sierlijke wijze zijn bewind heeft afge
sloten.
De ex-kroonprins is gisterenavond
6 uur per auto uit Breslau te Oehls
aangekomen.
De correspondent van „de Tel."
meldt omtrent de aankomst het vol
gende
De aankomst van den ex-kroonprins
in het slot te Oehls, die precies om zes
uur de groote poort over de voormalige
slotbrug inreed, werd opzettelijk zoo
ingericht, dat hij eerst in het donker
zou arriveeren. In Oehls was het jaar
markt en daardoor was het in de stra
ten zeer druk. Men had een auto voor
uit laten gaan om zoodoende het ver
moeden te wekken, dat de kroonprins
daarin zat, wat ook inderdaad iedereen
dacht.
Eenige minuten iater kwam echter
de groote Hollandsche toerwagen,
waarin hij zat, het hek binnen, en een
groote menigte, die zich voor de poort
had verzameld, begroette den kroon
prins met veel vreugde.
Op het oude, groote plein voor het
slot, dat door de sterke autolampen
helder werd verlicht, was niemand bij
zijn aankomst aanwezig.
Toen echter de wagen stilhield,
drongen zijn twee dochtertjes en zijn
zoon prins Friedrich, naar buiten en
vlogen hun vader tegemoet. De kroon
prins omhelsde de kinderen, en hen bij
de hand nemende, ging hij de stoep op
naar den ingang, waar intusschen de
ex-kroonprinses verschenen was. Daar
mede was voor het publiek de thuis
komst van den ex-kroonprins afgeloo-
pen. De deur werd gesloten en de
kroonprins was voor niemand te spre
ken.
Naar uit zijn omgeving wordt ver
klaard, zal hij zich strikt aan de door
hem aanvaarde voorwaarden houden.
De ex-kroonprins wenscht geheel als
particulier te leven, terwijl hij zelfs
geen politieke interviews zal toestaan.
Door de omstandigheid, dat hij de
grootste grondbezitter in het district is,
zal de ex-kroonprins in het particuliere
leven vermoedelijk wel een voorname
plaats innemen.
In een artikel over den terugkeer
van den ex-kroonprins constateert de
„Frankf. Zeitung" nadrukkelijk, dat
deze plaats vindt op een hoogqt onge
schikt tijdstip. Alleen door binnen- en
buitenland eerlijk in te lichten en door
het nemen van de grootste voorzorgs
maatregelen zal de rijksregeering de
ontstane moeilijkheden kunnen over
winnen.
Mocht den ex-kroonprins, zegt het
blad, dezer dagen worden verzekerd,
dat hij welkom is, dan wete hij, dat
dit onjuist is de vroegere kroonprins
is het Duitsche volk, op dit oogenblik,
nu burgeroorlog dreigt door de houding
der monarchistisch gezinde radicale
rechterzijde, in de hoogste mate onwel
kom. Zijn achting voor hem zal door
deze nieuwe streek, .waardoor hij het
geheele land dreigt té benadeelen, zeer
zeker niet toenemen.
In links-radicale kringen in Duitsch-,
land ziet men in den terugkeer
een poging om Wilhelm terug te
halen in de politiek. In de kringen van
het Centrum is men van meening, dat
de ex-kroonprins zich rustig zal hou
den en op zijn landgoed te Oehls zal
blijven. De monarchisten hopen even
wel in staat te zijn hem te kunnen be
wegen leiding te geven aan de monar
chistische beweging. Zij verklaren dat
Duitschland weer een keizer wil heb
ben in den persoon van Wilhelm, zoon
van keizer Wilhelm II. Zij hopen, dat
Duitschland zal terugkeeren tot den
monarchalen regeeringsvorm, waar
door h.i. de invloed van de socialisten
zal verdwijnen.
Volgens de openbare meening in
Frankrijk, is het onbetwistbaar, dat het
Duitsche rijk aansprakelijk is wegens
de aanwezigheid van den ex-kroon
prins in Silezië, daar diens naam voor
komt op de lijst van oorlogsschuldigen,
die door de geallieerden worden opge-
eischt. Al mocht Nederland totdusver
weigeren den kroonprins uit te leveren
met het oog op het politieke karakter
van hetgeen hij beschuldigd wordt,
Duitschland daarentegen is, nu hij op
Duitsch gebied is teruggekeerd, gehou
den hem volgens de termen van het
verdrag uit te leveren. Artikel 228 is
op dat punt onaanvechtbaar.
Dientengevolge kunnen de geallieer
den uitdrukkelijk de uitlevering of uit
zetting van den kroonprins vorderen
en, wordt daaraan niet voldaan, sanc
ties nemen.
Men heeft betwijfeld of de Duitsche
kroonprins wel op de lijst van „oor
logsmisdadigers" voorkomt, maar hij
staat er op, onder no. 146 „Frederik
Willem van Hohenzollern, Keizerlijk
Kroonprins, op het oogenblik in Ne
derland". En dan volgen vijf gevallen
van schending van de oorlogsregelen,
waarvoor hij verantwoordelijk heet te
zijn, bevel om dorpen te verbranden,
onrechtmatige terechtstellingen enz. De
laatste beschuldiging (onder no. 147)
is, dat hij in 1918 te Coincy in Aisne
„uit het huis, waar hij had gelogeerd,
alles wat kostbaar was had meegeno
men."
De „World", den terugkeer van den
kroonprins besprekend, verklaart deze
tot de meest openlijke tarting der ge
allieerden sedert den wapenstilstand en
tevens als een teeken van de groote
verandering, welke in Duitschland
heeft plaats gehad sedert de kroonprins
vluchtte om zijn leven te redden. Het
blad acht het zonder twijfel dat
Duitschland gelooft, in het herstel der
monarchie verlossing te vinden.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk. Bedankt voor het
beroep naar St. Philipsland door den
heer A. Kardolus, cand. te Delft.
Wijkavonden.
Donderdag 15 November zullen er
een tweetal wijkavonden plaats hebben
vanwege cle Ned. Herv. gemeente al
hier, des avonds om 8 uur. In de En-
gelsche kerk zal ds. Sundermeijer van
Ritthem de leiding hebben en in het
Militair Tehuis (Bellamypark) ds. Ten
Kate. Alle plaatsen zijn vrij.
Zondag "werd cand. E. Douma be
vestigd als predikant der Geref. Kerk
te Oostkapelle door zijn vader ds. J.
Douma te 's-Gravenhage, met een pre
dikatie over Zacharia 3:8. 's Middags
deed de jonge leeraar zijn intrede met
een predikatie over Matth. 16 1318.
Na afloop der predikatie werd hij na
mens kerkeraad en gemeente toege
sproken door ouderling Laansma en
namens de classis door den consulent
DER
verschijnt op
H. H. WINKELIERS die daarin
wenschen te adverteeren, worden
verzocht ons
de copy voor hun annonces te
doen toekomen. Zij' kunnen dan
verzekerd zijn van een goede en
zorgvuldige bewerking
o
SC Na Donderdag 22 November
kunnen geen advertentiën voor dit
Extra-Nummer meer worden aan
genomen.
ds. W. Faber, van Serooskerke. Vele
kerken der classis Middelburg zonden
afgevaardigden. Ook 'Burg. en Weth.
waren vertegenwoordigd.
Op de voordracht voor onderwij
zer aan de Linnaeus-school te Amster
dam komt voor de heer A. van Graaf-
eiland te Koudekerke.
De heeren J. W. van 't Hoff, wet
houder van St. Laurens en M. J. Ver
horst, burgemeester van Wissekerke,
hebben zich tot alle gemeentebesturen
van plattelandsgemeenten in Zeeland
gewend met verzoek deel te nemen aan
een actie tegen de aan de gemeenten
opgelegde bijdragen in de kosten van
hooger-, middelbaar en nijverheidson
derwijs gegeven aan kinderen der plat
telandsgemeenten in de centrumplaat
sen.
Tot hoofd der openbare school te
Heinkenszand is benoemd de heer G.
J. H. Luwema, thans hoofd der open
bare school te Othene, gemeente Zaam-
slag.
VLISSINGEN, 14 NOVEMBER.
Afdeeling Vlissingen van de British
Association.
Gisterenavond trad voor bovenge
noemde vereeniging op de heer Arthur
Stratton, met het onderwerp „Tudor
Architecture and its developments and
infuences in the 16th, 17th and 18th
centuries".
Na een kort woord van den voorzit
ter begon spreker zijn zeer boeiende en
hoogst interessante voordracht met een
inleiding. Hierin maakte hij duidelijk
hoe de architectuur als ook andere
uitingen van kunst, hand in hand gaat
met de geschiedenis. Gedurende de
Tudor-dynastie en ook daarvoor, werd
bij het bouwen van huizen veel aan
dacht besteed aan de mogelijkheid om
ze te verdedigen tegen invallende vij
anden. Dit werd later door veel licht
beelden geïllustreerd. Men zag nl. op
het doek hoe gedurende de regeering
van de eerste Tudorvorsten de „manors
houses" voorzien waren van één of
meer torens. Hoe de huizen dikwijls
omringd waren door een gracht, als ze
tenminste in de vlakte lagen. De lig
ging zelf bijv. boven op een berg kon
een verdedigingsmiddel zijn. Men zag
hoe langzamerhand, naarmate de tijden
veranderden, de toren, de versterking,
en de slotgracht alleen nog maar als
ornament gebruikt werden, maar het
doel van verdediging uit het oog ver
loren werd.
Ook maakte spreker ons attent op het
bouwmateriaal, dat oorspronkelijk al
tijd uit de onmiddellijke nabijheid van
het te bouwen huis gehaald werd. Zoo
had men huizen van steen, van gebak
ken steen, en van hout. Vooral van de
laatste, de zgn. „timberhouses" gaf hij
ons zeer fraaie exemplaren te zien. De
ze zijn zeer typisch Engelsch, vooral
ook de schuine lijnen en zelfs de rozet
ten, waarmee de gevels versierd waren.
Deze Tudor-architectuur is zuiver
Engelsch en heeft, maar in zeer geringe
mate iets te danken aan invloeden van
buiten, bijv. van Italië en de Vlamingen.
Nadat spreker onze oogen verlustigd
had aan het uitwendige van zooveel
schitterende kasteelen, heerenhuizen en
kleinere landhuizen, stelde hij ons ook
in kennis met het inwendige. Ook
hier was veel interessants en veel moois
te zien. De groote eetzaal, die altijd
zich tot aan het dak van het huis uit
strekte, gaf wel een machtigen indruk,
maar tegelijk toch een warmen. De
eikenhouten paneelen met al de fraaie
lijnen er op werden in bijzonderheden
besproken.
Ofschoon mr. Stratton meende het
mooiste voor de tweede helft van zijn
lezing te hebben bewaard, kunnen wij
het daar niet geheel mee eens zijn. De
zuiver Engelsche Tudor-stijl' gaat ons
inziens ver uit boven de latere Palla-
dian-, Jacabean- en Georgian.-stijl, met
al hun invloeden uit Italië, Vlamingen
en Holland.
Inigo Jones was zelf naar Italië ge
weest en had daar de schoonheid van
de Dorische zuilen gezien, de rijke ge
vel- en plafond-versieringen en voerde
deze ook in Engeland in. Evenwel pas
ten de koude witte muren veel minder
bij het Engelsche klimaat en dus wer
den deze weer spoedig door warme
muurbedekkingen vervangen.
Toen in 1665 Londen grootendeels
door brand vernield werd, kreeg Sir
Christopher Dien opdracht om weer
veel van het vernielde op te bouwen.
Zelf had hij geen tijd om te reizen,
maar kreeg van zijn vriend Evelyn, den
beroemden schrijver van een dagboek,
veel teekeningen uit een Amsterdam-
schen boekwinkel. Merkwaardig was,
om die echt Hollandsche huizen op
Engelschen bodem te zien overgeplant.
De zuiver rechte lijnen, het eenvoudige,
de groote symmetrie, en het practische
van onzen huizenbouw uit dien tijd was
in Engeland weer te vinden. Ook trof
het ons het ons zoo dierbare Vlissing
sche beursgebouwtje in het noorden
van Engeland in Kings Lynn, dat voor
al veel contact met Holland had, terug
te vinden.
Ofschoon spreker in zijn inleiding
had gezegd gewend te zijn voor archi
tecten te spreken, is het ons toch niet
moeilijk gevallen, om zijn ontzettende
duidelijke verklaringen en boeiende
rede, aan de hand van die mooie op
namen, te volgen.
Wij waren dan ook niet verbaasd,
toen de voorzitter mr. A. Stratton har
telijk dankte, en hoopte hem nog eens
in ons midden te mogen verwelkomen.
Hedenmiddag is hier aangekomen
het Engelsche stoomschip „San Rosen-
do", komende van Mexico via Londen
met een lading olie.
Voor Jiet diploma machineschrijven
A en B is te Rotterdam geslaagd mej.
A. H. Kasdorp alhier.
Op verzoek van de justitie te Mid
delburg zijn door de Fransche politie
63
aangehouden C. M. en j. v. C., arbei
ders, wonende te Hoofdplaat, verdacht
van poging tot moord en diefstal met
braak, gepleegd te Hoofdplaat in den
nacht van 30 op 31 October jl.
Bij Kon. besluit is, met ingang van
1 Januari 1924 opgeheyen het ont
vangkantoor der directe belastingen en
accijnzen te ijzendijke zijn de ge
meenten Biervliet en Ijzendijke gevoegd
bij het ontvangkantoor der directe be
lastingen en accijnzen te Oostburg en
de gemeente Hoofdplaat bij het ont
vangkantoor dier middelen te Breskens.
Door Gedep. Staten is de sluiting
der jacht op klein wild bepaald op
Maandag 31 December a.s. met zons
ondergang en wordt medegedeeld, dat
het tijdstip der sluiting van de jacht
op houtsnippen en waterwild nader
zal worden vastgesteld.
RECHTSZAKEN.
De rechtbank te Middelburg heeft
naar de openbare terechtzitting verwe
zen met last tot gevangenhouding van
den verdachte de zaak tegen J. d. K„
26 jaar, monteur, wonende te Middel
burg, gedetineerd, beklaagd van op
lichting van eenige logementhouders
en verduistering van een motorrijwiel.
MARINE EN LEGER.
Een huldeblijk van den Vrijwilligen
Landstorm. -
Een commissie uit den Bijzonderen
Vrijwilligen Landstorm heeft gisteren
aan den heer L. F. Duymaer van Twist,
voorzitter der Nationale Landstorm-
Commissie en lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal een huldeblijk
aangeboden voor den velen arbeid,
welke door hem aan de oprichting en
uitbreiding van het Instituut in de vijf
jaren van zijn bestaan is ten koste
gelegd.
Het geschenk bestond uit een door
den beeldhouwer Aug. Falise ontwor
pen bronzen statuette met oorkonde.
GEWICHTIGE BESLUITEN DER
DUITSCHE REGEERING.
Bij den Duitschen rijkskanselier heeft
gisteren een bijeenkomst plaats gehad
van de commissie van vijftien voor de
belangen van het Rijnland. In deze be
raadslaging zijn zeer gewichtige beslui
ten genomen, die onmiddellijk daarop
een zitting van het rijkskabinet noodig
maakten. Hoewel de inhoud der beslui
ten niet is medegedeeld, verneemt men
toch dat de regeering een algemeene
mededeeling zal doen zoowel aan het
Duitsche volk als, daarna, aan het bui
tenland waarin zij verklaart, dat de
bezetting van het Roergebied door
Frankrijk niet slechts een oorlogsdaad
is, doch dat de wijze waarop de bezet
ting geschiedde en gehandhaafd werd,
in strijd is met de Haagsche conventie
aangaande de gebruiken in den oorlog
te lande. Op grond van dit feit zou dus
een schending hebben plaats gehad van
het Volkenrecht, die Duitschland ont
slaat van alle verplichtingen uit hoofde
van het verdrag van Versailles. Deze
juridische overwegingen wenscht
Duitschland echter niet in vollen om
vang te laten gelden, doch het zal zich
bereid verklaren nog 10 dagen lang de
werkloosheidsuitkeering aan de arbei
ders in het bezette gebied te voldoen.
Na" 24 November echter verkeert het
Duitsche rijk in de absolute onmogelijk
heid iets meer te doen. Van dat oogen
blik af zal, zoo moet de verklaring der
Duitsche regeering wel worden uitge
legd, de volkomen verantwoordelijkheid
voor alles wat gebeurt niet op Duitsch
land doch op Frankrijk vallen. Intus
schen is het de vraag wélk een invloed
dit alles zal hebben zoowel op den
economischen als op den financieelen
toestand. Deze toestand was reeds
ernstig doch zal ongetwijfeld nog
steeds ernstiger worden.
EEN NIEUW PLAN VAN POINCARé.
Uit een door Havas ingesteld onder
zoek blijkt dat de Fransche regeering
de mislukking van het bijeenroepen
eener commissie van deskundigen op
recht betreurt, doch dat zij er zich van
bewust is, dat haar geen enkel verwijt
treft. Haar rechtmatige beperkingen
strekten er slechts toe de enquête bin
nen het kader van het verdrag te hou
den en toonden een aanzienlijke toena
dering door het jaar 1930 als eind-
termijn te aanvaarden.
Teneinde opnieuw den wil te toonen
