:i923=
WOENSDAG 24 OCTOB
gemeentebestuur
binnenland
61e Jaargang i
Stads= en P/ovincjenieuws
rvo 2tSi
bij dit nummer behoort een
bijvoegsel.
ABONNEMENTS-PRÏJS
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
cheren 2.20 per drie maanden. Franco
door het geheele rijk ƒ2.50. Weekabon
nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS.
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regel meer 26 cent bij abonnement spe
ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel
Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen
van 15 regels 65 cent iedere regel meer
13 cent, bij contante betaling. -
aanvulling-agenda
van de vergadering van den Raad der
gemeente Vlissingen op Vrijdag 26
October 1923, des namiddags 2 uur.
V. Te behandelen punten
7. Idem tot verkoop van grond aan
f. de Coöperatieve Bouwassociatie
„Willen is- Kunnen" q. q. te Vlissingen,
98 M=., gelegen aan de Van de Mande-
restraat, a 7 per M\ 686.
13. Idein naar aanleiding van een
door tusschenkomst van Ged. Staten
ontvangen schrijven van den minister
van binnenlandsche zaken en land
bouw, houdende het verzoek om over
te gaan tot het verlagen van het grens-
cijfer voor de vrijstelling van school
geld voor het lager onderwijs, in ver
band met de wijziging der betrekkelijke
verordening.
14. Idem tot vaststelling van een
staat van ontheffingen wegens zakelij
ke belasting op het bedrijf over hef
dienstjaar 1923.
15. Idem tot het verleenen van een
verhooging van het subsidie aan het
Burgerlijk Armbestuur van 15.000
over 1923, in verband met de gedane
buitengewone uitgaven voor steunver
lening aan werkloozen.
STREMMING VAN HET VERKEER
OVER DE SCHIPBRUG TE
VLISSINGEN.
De Burgemeester van Vlissingen, gezien
de aanschrijving van den Hoofdingenieur
van 's Rijks Waterstaat, maakt bekend, dat
in verband met het te water laten van het
stoomschip „Slamat" op Zaterdag 27 Oc
tober a.s. het verkeer over de Schipbrug
alhier, vanaf 1.30 uur n.m. tot zoojang
als noodig zal blijken zal zijn gestremd.
Vlissingen, 24 October 1923.
De Burgemeester voornoemd,
M. LAERNOES, L.B.
VERVOER VEE.
De Burgemeester van Vlissingen' brengt
ter algemeene kennis, dat de Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, heeft
goedgevonden
A. met ingang van 18 October 1923, het
vervoeren of doen vervoeren van herkau
wende dieren en varkens uit liet overige
gedeelte des Rijks te verbieden naar een
kring, omvattende de provincie Zeeland
B. te bepalen, dat, wanneer bijzondere
redenen afwijking van het sub A bedoelde
verbod noodzakelijk maken, zoodanige af
wijking kan worden toegestaan door den
Commissaris der Koningin in de provincie
Zeeland, onder de door den,. Inspecteur
van den Veeartsenijkundigen Dienst te
Middelburg aan te geven voorwaarden.
Vlissingen, 23 October 1923.
De Burgemeester voornoemd,
M. LAERNOES, L.B.
kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
De Vlootwet.
De leider der Katholieken, de heer
Nolens, is de man van de genoegelijke,
gemoedelijke, knusse causerie. Zijn wij
ze van spreken heeft iets rustigs en
trekt de aandacht, spant ze geregeld al
is het niet in thoogsten graad. Kleine
geestigheidjes glippen tusschen zijn be
toog door en ontgaan dikwijls aan de
Kamer, die aan grovere grappen ge
wend is.
Wanneer wij uit zijn ditmaal zeer
lange betoog oppikken wat voor het
onderhavige ontwerp nl. de Vloot
wet van belang is, dan is het wij
kunnen niet, althans nog niet buiten
een defensie en wat de regeering thans
brengt is noodzakelijk. Het 's n>et een
bedrag van 300 millioen gulden maar
om meer geregelde organisatie van de
vloot, waarbij het achterstallige moet
worden ingehaald en het geheel moet
worden georganiseerd. Groote beteeke-
nis had dit ontwerp niet volgens den
heer Nolens en het eenige wat hem nu
restte om te verdedigen was de nood
zakelijkheid van het behoud van een
leger en een vloot. Dat bewijs was al
gemakkelijk te leveren. Ontwapening
kan alleen internationaal geschieden en
dus gaai het niet aan dat nationaal te
riskeeren. O, in den Volkenbond geloo-
ven wij graag, wij willen allen nooit
meen oorlog, wij zijn gloeiend vóór
ontwapening. Bij de verkiezingen be
hoefde niet over de Vlootwet gesproken
te worden, want het ontwerp lag nog
altijd voor behandeling gereed. Geest
drift voor dit ontwerp had hij natuurlijk
ook niet. Als de wet aangenomen werd
was het niet Nolens volens, maar No-
lens nolens (Nolens niet-willende). Hij
is voor beperking van alle militaire uit
gaven mits dit mogelijk is. De afschuw
van den oorlog is natuurlijk na dezen
oorlog zeer proof, maar dat mag ons
.geen parten spelen bij het beoordeelen
van hetgeen noodig is. Veel van den
tegenstand tegen deze Vlootwet komt
bewust ,of onbewust uit afkeer van
iedere defensie voort. Aan ons leger en
■onze vloot hebben wij het volgens den
heer Nolens-i» de eerste plaats te dan
ken dat wij buiten den oorlog bleven.
Vóór dien werd altijd smalend over
ons legertje en ons vlootje gesproken,
maar in 1914 zag men in ieder mili
cien tj e een reddenden engel. Nu het
gevaar weer voorbij is, komt de oude
minachting weer op. Het was toen de
preventieve werking van het leger die
ons redde thans ziet men dat niet in-
Vervolgens verdiepte de heer Nolens
zich in een beschouwing over de ver
houding tusschen macht en recht. Het
internationale recht heeft een macht
noodig om zich te handhaven zoo goed
als het nationale recht dit noodig heeft.
Zelfs de Volkenbond kan die middelen
niet missen.
De Katholieken wenschen den oorlog
niet, doch ook in de vredesactie van
den Paus wordt dan ook slechts ge
sproken van gelijktijdige en wederkee-
rige vermindering der bewapening, die
gepaard moet gaan atan invoering van
verplichte arbitrage.
De Vlootwet is noodig omdat wij
onze verplichtingen tegenover het bui
tenland hebben na te leven. Het be
zwaar van de vastlegging voor zes jaar
achtte hij niet groot, want de Kamer
zal natuurlijk rekening kunnen houden
met wijzigingen in techniek en interna
tionale verhoudingen.
Summa summarum uit volle over
tuiging stemde de heer Nolens vóór de
Vlootwet.
De bezwarén van den heer Van
Schaick vandaag door den Katho
liek Kuiper gedeeld kregen geen
minuut aandacht van den leider der
Katholieken. Daarbij was hej eigenaar
dige dat de Kamer jaarlijks weer kan
beoordeelen wat zij ai dan niet zal
doen. Op de onjuistheid daarvan wees
de heer Troelstra onmiddellijk. Het is
dus de hoofdgrief dat de Kamer haar
recht en vrijheid voor zes jaar afstaat.
Het is niet duidelijk waarop deze uit
lating van den heer Nolens berust.
Loopt hij vooruit op hetgeen de Regee-
rin,g straks wellicht zal toezeggen of als
een tegemoetkoming zai geven
Dit is natuurlijk niet onmogelijk,
want het is al weer niet aan te nemen
dat de heer Nolens spreekt zonder
overleg met het Kabinet. Kort na den
heer Nolens kwam de heer Kuiper juist
het tegendeel beweren Hij is niet voor
de leuze geen man en geen cent, maar
hij wil ook niet vóór ailes de militaire
zaken keurig in orde brengen. Juist
daarom moet de Kamer ieder jaar be
oordeelen wat in verband met den stand
onzer financiën en in verband met den
internationalen toestand mogelijk en
noodig is. Daarom viel het hem heel
moeilijk zijn stem aan dit ontwerp te
geven. Beteekent dit dat hij stellig zal
tegenstemmen Of gaat er straks er
gens een deur open waardoor het drie
tal tegenstemmers alsnog de gelegen
heid wordt gegeven om binnen te
stappen
De rede. van den heer Nolens was
ook den heer Troelstra tegengevallen
en deze leider die alsnog hel woord
voerde bleef in algemeene onderwerpen
ronddrijven. Hij schetste vooral de ma
laise i>n de Katholieke kringen die z.i.
zal toenemen als men in de Kamer
fractie tracht kunstmatige eenheid te
handhaven. Met de aanneming van deze
wet zal voor de partij van mr. Troelstra
het sein zijn voor een actie zóó krach
tig als nooit werd' gezien.
Het vlootplan accepteerend, was de
Katholiek Fruijtier toch niet tevreden
omdat naar zijn meening geen volledig
financieel plan is gegeven. Onderhouds-
en exploitatiekosten behooren in dit
plan thuis opdat de totale kosten zijn
te berekenen. Ook de heer Deckers was
niet geheel tevreden over de financieeie
regeling. Hij wenschte met name in de
personeelsorganisatie wijziging waar
door de kosten werden verminderd.
Gelijk reeds verwacht werd heeft
mevrouw BronsveldVitringa, de Ka
tholieke vrouw in de Kamer zich tegen
de wet verklaard. Zij wil dat de regee-
rinig stpeds bezield zal zijn met de
gedachte van ontwapening en dit is
haar uit dit voorstel niet gebleken.
Vooraf had de Regeering de gansche
defensie moeten herzien en tot het uiter
ste bezuinigen.
Vele vrouwen letten te veel op het
materieele in deze aangelegenheid en te
weinig op het geestelijke. Het deed haar
leed dat zij afweek van haar partij,
maar uit volle overtuiging stemde zij
tegen deze wet.
De korte rede werd in stilte aange
hoord het was wel voor de eerste
maal dat wij weer eens in ons Parle
ment een vrouw hoorden spreken die
durfde uiting te geven aan haar vrou
welijk gevoel. Haar fiere woord maakte
veel indruk, ook op de ministers.
Het aantal tegenstemmende Katholie
ken is nu tot vijf gestegen, indien er
althans niet één bekeerd wordt.
Er zijn alweer een vijftal sprekers.
Zomertijd.
Blijkens het voorloopig verslag van
de afdeelingen der Tweede Kamer over
hoofdstuk binnenlandsche zaken en
landbouw der Staatsbegrooting voor
1924, brachten eenige leden wederom
hun bezwaren tegen den zomertijd te
berde. Zij gaven ais hun meening te
kennen, dat deze geheel'behoort te
worden afgeschaft. Verscheidene leden
noemden den bestaanden toestand zeer
onbevredigend. Verschillende leden
gaven als hun oordeel te kennen, dat er
nu een vaste, bij voorkeur internatio
nale, regeling behoort te komen, zoo
dat het land niet ieder jaar voor de
zelfde kwestie sta.
Staatsraad Romme.
De vice-president van het Amster-
damsche gerechtshof mr. R. H. A. M.
Romme, die benoemd1 is tot lid van den
Raad van State, als opvolger van wij
len prof. Struycken, is een man van
even zestig jaar. Na ir. 1885 te Leiden
tot doctor in dP rechtswetenschap te
zijn bevorderd op een proefschrift over
verlating van hulpbehoevenden, vestig
de hij zich te 's-Hertogenbosch, waar
hij adjunct-commies bij de Provinciale
griffie werd. Daarna werd hij achter
eenvolgens kantonrechter te Oirschot,
rechter te Roermond, rechter te 's-Gra-
venhage en raadsheer in het gerechts
hof te Amsterdam, waarvan hij eenige
iaren geleden tot vicè-president wqrd
benoemd. De heer Romme is sinds vele
jaren curator van de Amsterdamsche
Universiteit.
Bezuiniging.
Naar aan „de Tel," wordt bericht,
heeft de Algemeene Rekenkamer zich
met een uitvoerigen brief tof de Twee
de Kamer gericht, waarin zij tal van
posten van de staatsbegrooting voor
1924 aanwijst, waarop nog bezuinigd
kan worden.
Christ Hist. Unie.
Zaterdag jl. heeft te 's-Gravenhage
het volledig hoofdbestuur der Christ.
Hist. Unie vergaderd.
Hoofddoel der vergadering was de
bespreking van den algemeenen politic
ken toestand, mede in verband met de
staatkundige moeilijkheden, „veroor
zaakt door de economische bezwaren
van dezen tijd.
De behandeling van dit punt gaf
aanleiding tot zeer geanimeerde en uit
voerige bespreking.
Eenstemmigheid bleek te bestaan
omtrent de meening, dat de bestaande
ernstige moeilijkheden voor den Neder-
landschen Staat geen gezichtspunt op
leverden, dat de Christeiijk-Historische
Unie zou kunnen leiden tot verandering
harer politieke houding of tot wijziging
van haar program van beginselen, na
der toegelicht in de beginselverklaring
van 1917 en het verkiezings-manifest
van 1922. Deze weloverwogen uitspra
ken bieden, naar het eenstemmig oor
deel, ook in de bestaande omstandighe
den veil'igen grondslag voor beraad en
beslissing.
Wel oordeelde de vergadering het
noodig in dP samenkomsten der 18 Ka-
merkringvereenigingen, welke toch eer
lang worden gehouden, de behandelde
onderwerpen in bespreking te brengen,
met voorlichting van de leden van
hoofdbestuur en Staten-Generaal.
Een Engelsch oordeel over de
Nederlandsche industrie.
De „Tailor and' Cutter", een bekend
Engelsch vakblad bevatte dezer dagen
een zeer waardeerend artikel over de
Nederlandsche industrie van de hand'
van den heer W. Rines, J. P. uit Lon
den, die een bezoek heeft gebracht aan
ons land.
■Na zijn bezoek aan de N. V. Hoilan-
dia-Fabrieken, Kattenburg Co„ te
Amsterdam," schrijft hij dat het niet te
verwonderen ,is dat deze firma een we
reldreputatie geniet. Waar hier de
meest moderne machines aanwezig zijn
hebben wij tevens kunnen constateeren
dat dit bedrijf al het mogelijke doet in
ihet belang van de gezondheid, geriefe
lijkheid en hygiëne van de arbeid(sters)
Overal is op schitterende wijze reke
ning gehouden met licht en lucht. In dit
opzicht hebben wij inderdaad nooit iets
beters gezien. Tijdens de werkzaamhe
den werden de mannelijke en vrouwe
lijke arbeiders zooveel mogelijk ge
scheiden gehouden. De vrouwen be
werkten de lichtere fabrikaten, terwijl
de mannen de zwaardere grondstoffen
behandelden. De schrijver 'bespreekt nu
uitvoerig de werkwijze in. de fabriek.
De kleedingstukken worden naar alle
werelddeelen geëxporteerd en daarom
wordt gedurende de fabrikatie bijzon
dere aandacht geschonken aan die
stuks welke voor andere klimaten zijn
bestemd.
Ons werd medegedeeld dat de meeste
stoffen uit Engeland geïmporteerd
worden en wij herkenden dan ook vele
stoffen welke door bekende fabrieken
uit Engeland gefabriceerd worden. De
zijden en voerings komen uif Frankrijk
eri Engeland, terwijl het linnen en de
knoopen van Nede'rlandsch fabrikaat
zijn. Het artikel heeft een internationaal
karakter.
Kleinbedrijf in Nederland.
Te Breda heeft een bijeenkomst
plaats gehad van voorzitters en afge
vaardigden der afdeelingen kleinbedrijf
van de Kamers van Koophandel in Ne
derland.
Vertegenwoordigd waren o.a. dP Ka
mers te Middelburg en Terneuzen.
De vergadering werd geopend door
den voorzitter der Kamer te Breda, den
heer Smagghe.
Hierop werd het presidium in handen
gelegd van den heer Kropveld, die het
initiatief tot deze bijeenkomst had ge
nomen. Deze zette in een uitvoerige
rede het doel der vergadering, het sa
menbrengen van gelijksoortige krachten
tot grooter samenwerking, uiteen.
Overeenstemming werd ten slotte be
reikt en de volgende punten vastge
steld
1. Met het houden van besprekingen
door de kleinbedrijven in de Kamers
afzonderlijk mocht in geen geval wor
den gezien of verondersteld zelfs de
minste actie tegen het grootbedrijf of
een poging om bepaalde tegenstellin
gen te scheppen.
2. Er bestaat zeer zeker behoefte
aan dikwijls ruimer en breedere voor
lichting over onderwerpen, uitsluitend
het kleinbedrijf betreffende.
3. Het is uitgesloten, dat het afzon
derlijk houden van besprekingen door
het kleinbedrijf en het geven van voor
lichting onderling zou kunnen leiden tot
benadeelen van het welslagen der plan
nen om een vereeniging van de geheele
kamers te verkrijgen, integendeel zal
een en ander stellig het tot stand komen
eener dusdanige vereeniging helpen be
vorderen.
4. Om samenwerking en voorlichting
van alle zijden te vergemakkelijken za!
het noodig zijn dat een centraal bureau
bestaat.
5. Dit centraal bureau zal bestaan uit
de heeren Kropveld, 's Gravenhage. v.
d. Tuuk, Groningen, Meiering, 's-Her
togenbosch en FeFmie. Zaandam, die
zich voorloopig met heet secretariaat
heeft belast.
Het weer in September.
Gedurende een groot deel der maand
werd een gebied' van hooge drukking
in de omgeving der Azoren en ten N.
daarvan aangetroffen, meermalen met
uitloopers tot de golf van Biscaye en
het Iberische schiereiland den 26 ver
plaatste het zich naar N.-Frankrijk en
Z.-Duitsch'land, alwaar het tot den 30
bleef. Overigens was W.Europa onder
den invloed van talrijke depressiès. H.
t. 1. waren gedurende de geheele maand
Z.-lijke tot W.-lijke winden veel talrij
ker dan gewoonlijk in de derde deka-
de kwamen N.-lijke tot O.-lijke winden
in het geheel niet voor.
Gemiddeld over de geheele maand
was de temperatuur ongeveer V2 gr.
beneden normaal in de eerste dekade
was zij 2 gr. er beneden, in de derde
waren de dagelijksche schommelingen
bijzonder klein. De hoeveelheid neer
slag gemiddeld over het geheele land
bedroeg 74 tegen 64 m.M. normaal. In
Noord-Holland, Zuid-Holland en Fries
land viel veel regen, ongeveer 116 tegen
68 m.M. in het Oosten was de regen
val iets beneden normaal. Vooral in de
derde dekade kwamen groote hoeveel
heden voor. Uitgebreide onweders kwa
men voor op den 1, 18, 19 en 20. Het
aantal uren met zonneschijn gemiddeld
over de vijf hoofdstations bedroeg
\5iy2 tegen 133 uren normaal in Sep
tember de drie dekaden telden resp.
61, 57y2 en 39 uren.
Een „Had-je-me-maar" in den
Kerkraadschen gemeenteraad.
in den Kerkraadschen gemeenteraad
heeft dezen zomer zijn intrede gedaan-
iemand, die met overgroote meerder
heid van stemmen tot raadslid werd
gekozen, meldt het „Hbld."
Dit personage, zekere Alexander
Haas, een bekend straattype, ontvangt
sedert jaren ondersteuning van het
burgerlijk armbestuur en van verschil
lende particuliere liefdadigheidsinstel
lingen. Hij staat bekend als te lui om
te werken, maakt voor arme en domme
menschen wat requesten (waarin hij
zich als specialiteit uitgeeft) en teert
voor de rest op kosten van het alge
meen.
In de laatst gehouden raadsvergade
ring zijn de verschillende raadscommis
sies ingedeeld, en werd de Edeiachtb.
heer Aleraaider Haas ingedeeld in de
commissie voor volkshuisvesting. Het
eigenaardige van het geval is, dat San-
ingezonden mededeelingen.
Fabrikanten van 'lux en Twink
der Haas reeds verschillende maanden
woont in... een bouwvallig verklaarde
woning.
VLISSINGEN, 24 OCTOBER.
Stremming verkeer Schipbrug.
Zaterdag zal wegens het te water
iaten van het stoomschip „Slamat" het
verkeer over de Schipbrug van des mid
dags half twee zijn gestremd, tot zoo
lang als zal noodig blijken.
Het St. Joseph-ziekenhuis.
Naar men ons mededeelt, hoopt het
bestuur van het St. Joseph-ziekenhuis
binnenkort over te gaan tot de aanbe
steding voor den bouw van een nieu
wen vleugel, waardoor men de beschik
king zal hebben over ruim 100 bedden.
Mandoline-vereeniging T.O.V.I D.O.
Door bovengenoemde vereeniging
werd gisterenavond in het gebouw
„Diligentia" een vergadering uitge
schreven met het doel een cursus te
vormen in de bespeling van mandoline
en verwante instrumenten onder leiding
van haar directeur, den heer P. C. Oor
schot.
Voor dezen cursus meldden zich 26
deelnemers aan, onder wie velen ge
bruik maakten van de geboden gelegen
heid tegen uiterst lage prijzen een in
strument te 'betrekken van een Itaiiaan-
sche fabriek.
De lessen worden gehouden des
Maandagsavonds te 9 uur in een der
zalen van het gebouw ..Diligentia". Ge
gadigden kunnen zich nog aanmelden
bij den directeur, Wagenaarstraat 5.
De staking van de metselaars en op
perlieden bij den bouw der R. H. B. S.
duurt nog voort. De staking is, naar
ons van werknemerszijdè gemeld
wordt, hiervan een gevolg dat de werk
gever de door beide partijen overeen
gekomen voorwaarden betreffende het
loon in aangenomen werk, niet nakomt.
Voor het voorloopig machinisten-di
ploma is geslaagd de heer S. Berre-
voets, leerling van de De Ruyterschool.
Zij, die belangen hebben ten opzichte
van den handel met Rusland, kunnen
wenschen ter dezer zake aan het secre
tariaat der Kamer van Koophandel te
Middelburg kenbaar maken.
Viool-avond.
In de Concert- en Gehoorzaal te Mid
delburg wordt Dinsdag a.s., des avonds
8 uuir, 'een viool-avond gegeven door de
wereldberoemde vioolspeelster Erna
Rubinstein. Deze jeugdige violiste daet
iedereen verwonderd staan over haar
verbazende techniek en haar eenig spel
dat aan het volmaakte grenst.
Men zie verder achterstaande adver
tentie.
B;>' Kon. besluit is tijdelijk-benoemd
tot leerares aan de R. H. B. S. te Goes
mej. A. J. Reilingh te Arnhem en is aan
J. F. B. Tromp op zijn verzoek eervol
ontslag .verleend ais leeraar aan die
school.
Chr. ambtenaren bij rijksbelastingen.
Te Goes vergaderde de afdeeling
Zeeland van den Bond van ambtenaren
bij 's Rijks belastingen op Christ.
Grondslag.
Na eenige voorstellen te hebben be
handeld', kwam de vraag in 't midden
hoe te staan als Christ, ambtenaar te
genover de huidige regeeringsvoorstel-
ien inzake de salarisregeling. In de
