pjongen VRIJDAG 13 OCTOBER 'BR, Ê- iedingen anvraqen ROUW KVROUW N STB ODE aatschappij van aart v. nu No 241 FEUILLETON ZIJN PROEFJAAR. BINNENLAND Stads= en Provincienieuws TRA AT. gen, o.a. r en Rijn, edige ver- nferencier vezigen. f 0.50 espreking korting. espreking e mooiste itelri >ek van de eze week werk ver ieren dag adig ngüe Wolien en van ILANUS n en Kinderen sten af 5.25 en MUTSEN! AALS. 41 jaar R K. aking, met JFFROUW of aarna een hu- Brieven motto Vliss. Crt". worden een [DOMMISSE e Nieuwstraat. 4 'linke 'raat 2. dagen in de DE, St. Jacob- lijk der tegen- gt Mevrouw ifsstraat 91 een it. lb.-Rotterdam gen plaatsen. PASSAGIERS EN VEE. T.m. nnr i. Rolt ».m ai 8 8 bekomen Transport- en Exp G. VOS, Tel. 1NHOORN, Tel. 153. 'ERHOUT, Tel. 282. ENHEK, Tel. 101. 2923» SSINGSCHE COURANT ABONNEMENTS-PRIJS Voor Vlissingen en gemeenten op Wal cheren 2.20 per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ2.50. Week-abon- nementen f 17 cent, alles bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIE-PRIJS. Van 14 regels 1.10 voor iedere regel meer 26 centbij abonnement spe ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen van 15 regels 65 centiedere regel meer 13 cent, bij contante betaling. Familieberichten van 16 regels: ƒ1.70, iedere regel meer 26 cent. KAMEROVERZICHT. Tweede Kamer. Zitting van Donderdag. Het crisis-debat. De belangstelling voor de debatten die thans in de Kamer gehouden zullen worden, is met alle middelen opge zweept en werkelijk heeft het den schijn alsof het groote publiek zich in teresseert voor hetgeen er te gebeuren gaat. Men verwachte daarvan niet te veel er zuilen stroomen weisprekend heid worden uitgestort en het resultaat staat nu reeds vast. In één opzicht mist de Kamer altijd talent zij weet de aandacht niet te boeien. Na twee dagen is het onderwerp doodgepraat en dan houden allerlei overbodige redevoerin gen het proces slepende. Het onder werp, zoowel de crisis als de vlootwet is in de pers finaal uitgeput er is geen woord nieuw meer over te zeggen en daarom ware het zaak de thans gespan nen belangstelling niet langer te rek ken dan noodig is. Volgens den heer Troelstra had deze interpellatie n.iet noodig moeten zijn, wanneer nl. de regeering. haar plicht had gedaan en uit eigen beweging licht had verspreid over de oorzaken van de crisis en de wijze van oplossing. Hij maakte er de regeering een verwijt van dat zij dit had nagelaten er sprak minachting tegenover de Staten-Gene- raal uit. De verandering in den per soon, die onze finajiciën leidt, betee- kent een nieuwen koers in de bezuini- gingspolitiek, bestaande in een drasti sche beperking op ieder gebied, behalve op dat der Vlootwet. Door die uitzon dering op de algemeene bezuiniging verzwakte de regeering haar positie zeer. De heer De Geer had een sterk standpunt doordat hij bij geen enkele belangen-groep was betrokken en bui ten verdenking stond dat hij eenige groep voortrok. De heer Colijn staat in dit opzicht minder sterk maar heet zelf een sterke man. Het sterke standpunt is vervangen door een sterken man. Van sterke mannen houdt ons volk niet. Waarom maakt de heer Colijn thans voor de Vlootwet een uitzondering op den algemeenen bezuinigingsregel dien hij verleden jaar, 9 November 1922, heeft vastgesteld in zijn maar al te zeer befaamde rede. De heer Troelstra bewoog zich her haaldelijk op het terrein van de Vloot wet. Hij bestreed de bewering dat deze wet eigenlijk geen geld kostte o. a. door er aan te herinneren dat de regeering verleden jaar zelf verklaarde de Vioot- weg a'lsnog uit te stellen in verband met de financiën des lands. Later heeft de regeering eenige wijziging gebracht in de Vlootwet die... de financieele lasten daarvan alsnog iets verminderden. Ver schillende, bijkomstige zaken haalde de interpellant over hoop en het beste is zijn negen vragen hier af te drukken, waaruit blijkt wat hij van de regeering wenschte te weten 1. Wil de regeering een uiteenzetting 29) Een dwaas was hij, dat hij zich hier op de bank had neergezet en zich als een schooljongen had' verloren in dwee- perijen 1 Hij had een geweldigen honger en liet zijn eten koud worden. Werner sprong op en ging met haastige schreden huiswaarts, zonder zich verder om de natuurschoonheden te bekommeren. Juffrouw Wolf veront schuldigde zich, dat het eten misschien niet zoo goed was als hij verwachtte, doch zij. had niet geweten, wanneer hij thuis dacht te komen. Werner zei, dat het zijn eigen schuld was en dat het eten zeker nog wel te genieten zou zijn. Juffrouw Wolf was over deze vrien delijke woorden echter heelemaal niet gesticht. Ze gaf zich de grootste moeite voor het koken en voor een goede lei ding van het huishouden, doch Werner begreep dat zoo niet hij had waar schijnlijk niets geen verstand van huis houdelijke vaardigheid en bijgevolg ook weinig waardeering er voor. Indien bergraad Spalding tot nog toe een autoriteit voor haar geweest was, dan was dit aanzien wel een beetje ver minderd door de woorden van mevrouw Schottelius. Wie weet, hoelang deze regeering hier nog duurde Mevrouw Schottelius hield niets van den berg- geven van het geschil tusschen den af getreden minister van financiën en de meerderheid van den ministerraad, be nevens een overzicht van de, daarover in den ministerraad gevoerde, debatten? 2. Welke zijn de redenen, die geleid hebben tot de vervanging van den af getreden minister van financiën door .den tegenwoordigen 3. Aanvaardt de regeering de conciu- siën der staatscommissie van 21 No vember 1922, onder nummers 140, 141 en 142 van haar rapport 4. Erkent de regeering met de staats commissie (conclusie 150), dat de fi nancieele moeilijkheden van het oogen- blik door de verdere uitvoering van de vlootplannen zullen worden verzwaard? 5. Moet de regeering niet toegeven, dat de kostenberekening voor de uit voering van haar vlootplan onvolledig en voor een juiste beoordeeling van den, te verwachten, druk op de Neder- landsche en Indische financiën niet vol doende is 6. Wil de regeering het advies van den gouverneur-generaal over de voor genomen uitvoering der Vlootwet me- dedeelen 7. Acht de regeering de voorwaarde der staatscommissie (conclusie 155) .vervuld, dat geen besluit van verre strekking, als de Vlootwet bevat, de geldmiddelen van Nederland en Ned. Indië voor de toekomst'nog meer vast zal leggen, dan toch reeds het geval is, tenzij gelijktijdig gedaan wordt, wat noodig is om het geheel verbroken budgetaire evenwicht te herstellen 8. Kan met name de regeering de verantwoordelijkheid op zich nemen voor een verslechtering van dien toe stand, in verband ook met het geheel of gedeeltelijk stopzetten van belang rijke sociale en cultureeie maatregelen, zoowel in Nederland als in Ned. Indië, met de weinig gunstige vooruitzichten voor het bedrijfsleven en de heerschen- de werkeloosheid, die mede versterkt zal worden door de hoog-noodige be zuiniging op het aantal ambtenaren, tengevolge der voorgenomen reorgani satie van den staatsdienst en is de re geering van meening, dat het aangaat den belastingdruk op de inheemsche bevolking van Indië en de ambtenaren te verzwaren en de Nederlandsche be volking met nieuwe of verhoogde indi recte, belastingen zwaarder te drukken, mede met het oog op de loons- en sala risverlagingen, die aan de orde van den dag zijn 9. Is er op de regeering van buiten- landsche zijde eenige directe of indi recte aandrang geoefend of acht zij zich, met het oog op aangegane ver plichtingen, gebonden, de onverwijlde aanneming der ingediende vlootplannen door te drijven Zoo ja, waarin be staan deze aandrang en die verplichtin gen, zoo neen, welke zijn dan de drin gende overwegingeii van internationa len aard, die de onverwijlde totstand koming der vlootplannen eischen Minister Ruys sneed onmiddellijk een groot deel van de vragen af door te verklaren dat de regeering wel resul taten van besprekingen wil mededeelen maar niet besprekingen zelf. Daarom deelt de regeering niet het advies van den gouverneur-generaal over de vloot wet mede. In den Volksraad is twee maal gebleken dat de gouverneur-gene raal niet tegen de vlootwet is.' De aanleiding van het geschil met minister De Geer heeft de woordvoer der der regeering geschetst als een geschil van meening in zake de Vloot wet. Alle leden van hef kabinet hadden bezwaar tegen stopzetten van den aan bouw van schepen, behalve de heer De raad en zij was de tante van de eigena res, die hier onbeperkt als een koningin heerschte. ACHTSTE HOOFDSTUK. Na veertien dagen ging alles weer zijn gewonen gang op het hoofdbureau. Dagelijks kwam Werner op den be paalden tijd naar Saarkirchen en vond op de schrijftafel zoowel de klaarge maakte brieven als de rapporten der verschillende werken. De Buchwald- wer.ken waren in een stadium van groote ontwikkeling en gingen gewel dig vooruit. Bij alle bedrijfsleiders was een groote neiging tot uitbreiding en vergrooting van de werken. Dat ve.r- eischte middelen en, daar er zooveel nieuws uitgevoerd werd, was er ont zaglijk veel geld noodig. Het was van het grootste belang, deze ontwikkeling niet te overhaast te doen plaats vinden, doch hier en daar te matigen en zoo doende een gezonderen en meer regel- matigen gang van zaken te bevorderen. Het ging alles om belangrijke, doch zeer kostbare aangelegenheden en stqed's weer moest Werner Dora uit voerig uitlegging geven en er haar op wijzen, dat een forceeren, ook wat de uitgaven betreft, niet wenscheiijk was. Dora zag dat heel goed in, ze vond alle maatregelen die Werner nam, goed deze had zijn eigen hervormin gen op het Theresia^werk opgeschort. Er waren wellicht gewichtiger zaken te doen, vooral bij de kolenmijnen. Men moest het niet alleen zoover zien te Geer en het verschil was niet te over bruggen zoodat niets anders overschoot dan een ontslag-aanvrage. Over de urgentie der Vlootwet danste de minister heen. Hij sloot zich bij de conclusies 140, 141 en 142 van de Vlootcommissie aan, waarin de urgen tie van de Vlootwet wordt bepleit. Dat was al. Wat het zwaarste is moet het zwaarste wegen en voor de handhaving van onze overzeesche gewesten was een vloot onmisbaar. Van buitenland- sche pressie was natuurlijk geen spra ke. Nederland volgt een eigen staat kunde, die rekening houdt met alle wereldgebeuren. Nederland zou den wereldvrede geen dienst bewijzen als het zich aan zijn verplichtingen onttrok en Indië het punt maakte dat anderen in hun sfeer wilden betrekken. Bij conflicten tusschen an dere mogendheden heeft ons land zijn volkenrechtelijke verplichtingen na te komen. De conferentie van Washington heeft de spanning in het Oosten wei verminderd maar niemand kan zeker zijn van den dag van morgen. Iedere regeering zou op "den duur aan dezen plicht niet kunnen ontkomen. We waren niet veel wijzer door deze mededeeiingen, omdat alles reeds be kend was. Evenmin heeft een kort be toog van den lieer Colijn met veel cij fers iets belangrijks gebracht. Hij her haalde de reeds ettelijke malen gegeven cijfers. Als alles wordt uitgerekend heeft Nederland voor 1924 aan de Vlootwet een voordeeltje van 83 dui zend gulden, gelijk de heer Colijn on der hilariteit der Kamer betoogde. Indië is er slechter aan toe,. Voor 1924 stijgt de marine-uitgaven met 31/2 millioen en dit cijfer loopt in 1929 op tot ruim 12 millioen. Dit is dan ailes wat de Vlootwet kost. Als het waar is, Mr. Troeistra zal morgen wel antwoorden. De gouverneur-generaal en de Vlootwet. Naar aanleiding van de weigering van den minister van koloniën om het oordeel openbaar te maken van'den gouverneur-generaal van Ned.-Indië over het aanhangige ontwerp-vlootwet en de daaruit voor Indië voortvloeiende geldelijke gevolgen, wordt aan „de Tel." in aansluiting aan gelijkluidende berichten, destijds uit Indië ontvangen, opnieuw met de grootste stelligheid verzekerd, dat de heer Fock positief tegen het ontwerp vlootwet is gekant en dat hij ook niet nagelaten heeft, daarvan op ondubbelzinnige wijze te doen blijken. Tegen de Vlootwet. De Democratische partij heeft een vlugschrift ,in het licht gegeven tot be strijding van de ontwerp-Vlootwet. Zij heeft daarin samengebracht de artikelen die prof. Heeres in het orgaan der par tij, „Democratie", schreef ten gunste van' de ontwapeningsidee en de bijdra gen van mevr. E. A, de JongJohns, en de heeren G. Th. Stibbe, G. J. W. Koolemans Beynen en J. N. de Jong in het strijdblad van het Anti-vlootwet comité. Ds. A. Vis, doopsgezind predikant te Heerenveen, is aangevangen met een protestbeweging tegen de Vlootwet onder de doopsgezinden in ons iand. Postcheque en girodienst. Mr. R. C. Bakhuizen van den Brink had per deurwaardersexploit aan den brengen, dat er genoeg kolen gewonnen werden voor eigen gebruik, doch het was wenscheiijk, dat er door den ver koop van kolen kapitaal inkwam. Dora was altijd van drie tot vier uur in haar kamer te vinden en zat aan de schrijftafel, waarboven het portret van haar vader hing. Werner 'had zooeven zijn betoog tegen Dora geëindigd' en na eenig nadenken sprak deze „Ik begrijp,, dat we een deel van de plannen moeten laten liggen en al onze krachten moeten aanwenden, om nieu we kolenvelden te verkrijgen. Ook mijn eigen plannen moet ik laten liggen. Ik weet niet, of geheimraad Kersten er al met 11 over gesproken heeft Ik had het plan, een opleidingsschool voor meisjes op te richten, waar voornamelijk naaien en huishouden zou worden onderwezen. Het is ontstellend-, zoo weinig als de jonge meisjes bij haar trouwen van het huishouden afweten. Ai heel jong gaan ze naar fabrieken en als ze trouwen, weten ze nauwelijks hoe ze soep moe ten koken van inkoop.en en huishou den hebben ze geen begrip en evenmin, hoe ze hun man het thuiszijn behaaglijk moeten maken en hun kinderen moeten opvoeden. Deze opvoedingsinrichting voor meisjes heeft mij zeer na aan het kart gelegen, doch natuurlijk zal ik nu vooreerst de plannen daartoe maar op geven." „Vergeef me," zei Werner, „maar ik geloof niet, dat 11 dit op behoeft te ge ven. Mijnheer Kersten heeft mij twee maanden geleden reeds iets van uw directeur van het postkantoor te Haar- "lem laten aanzeggen, dat hij 11 October een gedeelte van zijn giro-gelden op- eisc.hte. - Gisterenmorgen had de' aanbieding van de cheque plaats, die echter niet werd uitbetaald. Mr. Bakhuizen van den Brink zal nu het rijk dagvaarden. Jubileumzegels. De Jubileumzegels van 20 en van 50 cent zullen nog deze week aan de kantoren der posterijen worden toege zonden. De gehuwde ambtenaressen. De besturen der volgende vrouwen organisaties hebben aan den president van den ministerraad het navolgende adres gezonden De Alg. Ned. Vrouwen Organisatie, Bond van Soc. Dem. Vrouwenciubs, S. D. A. P., De Vereen, van Staatsburge ressen, De Unie voor Vrouwenbelangen, de Vrije Vrouwen Vereeniging, de Vrouwenciub van den Vrijheidsbond, de Vrijzinnig-Democratische Vrouwenclub, in spoedvergadering bijeen,, veront rust door de berichten in de pers om trent het voorgenomen ontslag van de gehuwde ambtenaressen, en wering van de gehuwde ambtenaressen, verzoeken uwe Excellentie dringend daaromtrent nadere berichten. De salarisvermindering. De centrale commissie voor georga niseerd overleg in ambtenaarszaken heeft, naar „de Tel." bericht, eindad vies aan de regeering uitgebracht inza ke de salarisvermindering en daarin gehandhaafd- haar ongunstig oordeel over de algemeene verlaging van 10 percent. Salarisvermindering bij de door den Staat gesubsidieerde instellingen. In een ingezonden stuk in de „N. R. Ct." van een „accountant bij een ge subsidieerde instelling" werd de opmer king gemaakt, dat de bedoeling van de iegeering zoude zijn, wèl een algemee ne vermindering van 10 op de rijks subsidies toe té passen, maar aan de besturen der gesubsidieerde instellingen de vrijheid te laten op welke wijze zij zullen trachten, er met de verminderde subsidie toch te komen. In een noot gaf toen de redactie van de „N. R. Ct." als haar vermoeden te kennen dat dit in derdaad de bedoeling wel zoude zijn. Thans blijkt echter aan het blad dat dit niet het geval is. Behalve de reeds ver minderde subsidies zelf wordt aan ge subsidieerde instellingen de eisch ge steld de salarissen van hun personeel met 10 te verminderen en wordt dit bedrag dan ook bovendien nog van de reeds verminderde subsidie afgetrok ken. De geweigerde ridderorde. Prof. dr. Ernst Cohen te Utrecht heeft verzocht zijn benoeming tot rid der in de orde van den Ned. Leeuw d.d. 30 Augustus j.l. in te trekken. De rede nen zou hij, schreven wij, later bekend maken. Thans deelt prof. Cohen aan wiens verzoek inmiddels bij Kon. be sluit is voldaan in de „N. R. Ct." die redenen mede. Zij komen hierop neer, dat prof. Cohen in het onderhavige ge val de hem toegedachte onderscheiding, daar zij een beoefenaar der wetenschap gold, als niet aan haar doel beantwoor dende heeft beschouwd. De professor is van meening, dat bij decoraties de man van wetenschap in den hoogleeraar moet worden geschei- voornemen verteld, en ik verwachtte eigenlijk al eenigen tijd de een of ande re opdracht daaromtrent. Uw plan is zeer gemakkelijk ten uitvoer te brengen. We "hebben een kinderbewaarplaats, waar de vrouwen, die in de fabrieken werken, hun kinderen heen kunnen brengen. Hierbij is plaats genoeg om de school te bouwen. De kosten zijn wer kelijk, in vergelijking met wat er kan bereikt worden, gering te noemen. Ik had onzen architect reeds opgegeven, alvast eens eenige schetsen en een kos tenberekening te maken en we hebben kunnen vaststellen, dat we er met hon derdduizend mark ruimschoots komen. Deze uitgaaf voor sociale doeleinden is niet te hoog en kan zonder bedenking worden gedaan. Er is slechts een bevel van u noodig en de huishoudschool kan nog dezen winter in werking treden." Dora scheen aangenaam verrast haar gezicht straalde weer. Een betoo- verend lachje gaf het een aanvalligheid en bekoring, die Werner meer nog dan vroeger verrukte. Ze reikte hem haar hand en drukte krachtig de zijne. „Ik dank u", zei ze, „ik dank u har telijk, dat u zoo'n belang in mijn plan nen hebt gesteld. Ik weet, hoe u «ver kropt zit met werk en toch hebt u nog tijd gevonden, om u met mijn aangele genheden te bemoeien. U hebt me een groot genoegen gedaan. Hoe hebt u zich den aanbouw bij de bewaarschool gedacht „Dat zou ik u eigenlijk het beste op de plaats zelf kunnen uitleggen. U be den van den ambtenaar en dat gevallen, waarin aan een professor een onder scheiding wegens buitengewone be kwaamheid wordt toegekend alleen omdat hij dank ;zij eener goede ge zondheid gedurende zeker aantal ja ren zijn leerstoel bezet heeft kunnen houden, tot de geschiedenis moesten behooren. Bijkans honderd jaren geleden werd het belichaamd in de Fiedensklasse van den Ordre pour je Mérite, in welke al leen beoefenaars van wetenschap of kunst worden opgenomen. Werd het thans te onzent vigeerend systeem in dien zin gewijzigd, menige onbillijkheid zou z. i. worden vermeden. Verder maakt prof. Cohen nog deze opmer king „Terwijl talloozen, met wie men het boven behandelde onderwerp binnens kamers bespreekt, de hier ontwikkelde opvattingen in allen deele onderschrij ven, wijken zij in hun gedrag daarvan af, zoodra hun een onderscheiding ten deel valt." „Zoude het" zoo vraagt hij ten, slotte „niet liggen op den weg van onzen tegenwoordigen minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, die meer dan eens heeft getoond reor ganisatie van minder gewenschte toe standen aan te durven, in dezen het initiatief fe nemen, der wetenschap ter eere en ten heil Electro-Radio. Wij ontvingen een nummer van het tweemaal per maand verschijnende tijd schrift „Electro-Radio". Dit tijdschrift lijkt ons voor de steeds toenemende schare van radio amateurs een goede uitgave. Tal van leerzame artikelen over de draadlooze telefonie zijn er in opgenomen en de rubriek „Vragenbus" beslaat vele pagina's. Wel een bewijs dat er -bij de draadlooze veel voorlichting noodig is. Het administratie-adres is Hofwijck- straat 9, 's-Gravenhage. VLISSINGEN, 12 OCTOBER. Mandoline-vereeniging T.O.V.l.D.O. Bovegenoemde vereeniging gaf gis terenavond een uitvoering in „de Oude Vriendschap". De voorzitter opende den avond' en wees met'enkele woor den op den vooruitgang der mandoline- muziek ook in ons land en sprak de verwachting uit. dat deze muziek zich een groote plaats in. het volksleven zou veroveren. Verder richtte spreker een hartelijk woord van dank tot den directeur, den heer M. P. Venjevogel, die in de ver- loopen maanden nietalleen, geen moeite en arbeid heeft gespaard om de club voor deze uitvoering klaar te ma ken, maar die ook zijn lessen gaf in een geest van kameraadschap en vriend schap. Als herinnering aan dezen avond bood de voorzitter namens de club den directeur een bloemstuk aan, onder het uitspreken van de hoop op een langdurige, prettige samenwerking. Nadat de directeur in eenige welge kozen woorden zijn dank voor deze at tentie had betuigt,' werd' begonnen met de afwerking van het programma. Dit werd aangevangen met den „Excelsior-marsch" van K. H. Moed. Vlug en vroolijk zweefden de tonen door de zaal en brachten de stemming hoeft maar te zeggen, wanneer u het terrein wilt bezoeken. Ik zal er dan zijn met de schetsen e~n kan ze daar toe lichten." „Ja, waarom eigenlijk te dralen meende Dora. „Komt het uit met uw tijd, dat we er nu heengaan „Natuurlijk", antwoordde Werner. Dora schelde en beval den kantoor knecht haar auto te doen voorkomen. „Wilt u mij een oogenblik veront schuldigen vroeg Werner. „Ik moet een paar spoedstukken onderteekenen en ben dan geheel tot uw beschikking." Vijf minuten later stond de auto voor de deur even daarna was Werner klaar met zijn hand'teekeningen en steeg hij met Dora in. „Naar het Theresiawerk", beval hij den chauffeur. Ik heb de schetsen op mijn bureau liggen. Ik zal ze gauw even halen en dan kunnen we naar de be waarschool doorrijden." Gedurende den snellen 'rit was het voeren van een gesprek onmogelijk. Voor het hek-van het Theresia-werk hield de auto stil. Werner steeg vlug uit en kwam na eenige minuten met een rol teekeningen en een portefeuille te rug. Een kwartier later was de bewaar school bereikt, die in Dorotheenhof- naast de arbeiderskolonie was gelegen. De auto hield stil voor de groote speel plaats, waar juffrouwen met de kleine kinderen allerlei spelletjes deden. De moeder van het huis, het hoofd van de bewaarschool snelde toe, om hare dien sten aan te bieden voor 'het rondgelei- den van de gasten. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1923 | | pagina 1