DONDERDAG 13 SEPTEMBER
GEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
FEUILLETON
ZIJN PROEFJAAR.
I0).
No 216
1923—
VÜSSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTS PRIJS
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
cheren 2.20 per drie maanden. Franco
door het geheele rijk 2.50. Week-abon-
mementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS.
yan 4 regels 1.10 voor iedere
regel meer 26 centbij abonnement spe-f
dale prijzen. Reclames 52 cent per -regel
ïtóenstaarrfeïedingen en clienstaanwagen
van 15 regels 6b centiedere regel meer
43 cent, bij contante betaling.
Familieberichten van 16 regels 1.70,
iedere regel meer 26 cent.
PROVINCIAAL ZEEUWSCH
HULDEBLIJK.
De Burgemeester van Vlissingen,
brengt ter openbare .kennis, dat door
den Commissaris der Koningin in Zee
land, Eere-Voorzitter van het Algemeen
Comité, -een schrijven js ontvangen van
H. M. de Koningin der Nederlanden,
waarbij wordt opgedragen, aan allen,
die hebben medegewerkt tot de tot
standkoming van het huldeblijk dei-
Zeeuwen, bij gelegenheid van Hoogst-
derzelfver 25-jarig regeerings-jubileum,
Haren diepgevoelden dank te betuigen
voor deze hulde.
Vlissingen, 13 September 1923.
De Burgemeester van Vlissingen,
VAN WOELDEREN.
DIENSTPLICHT.
Vrijstelling wegens kostwinnerschap.
De Burgemeester van Vlissingen. brengt
ter openbare kennis ingevolge artikel 44
tweede lid, derde volzin van liet Dienst
plichtbesluit, dat door den Minister van
Oorlog van den Dienstplicht is vrijgesteld
wegens kostwinnerschap en zulks met in
gang van 1 November 1923 voor één jaar
de ingeschrevene voor den Dienstplicht
lichting 1923 dezer gemeente
AR1E, CRACAU.
Tegen deze uitspraak kunnen vanaf he
den binnen tien dagen, bij de Kroon in be
roep komen, de ingeschrevene, wien de uit
spraak geldt, elk der overige voor de ge
meente ingeschreven personen, of de wet
tige vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift dat met redenen om
kleed moet zijn, moet worden ingediend bij
den Burgemeester, ter Secretarie, dezer ge
meente.
De Burgemeester zorgt voor de door
ding van het verzoekschrift.
Vlissingen, 11 September 1923.
De Burgemeester voornoemd,
VAN WOELDEREN.
Het zilveren jubileum van H. M.
de Koningin,
Het „iHbld. v. Antwerpen" bevat een
artikel onder het opschrift „Bij een
zilveren Kroningsfeest".
Uit het artikel van het Antwerpsche
katholieke blad zuilen wij het slot over
nemen
Nederland mag ook gedurende deze
laatste periode van een kwarteeuw,
vooral in de twee laatste lustra, fier zijn
op een herleving van geloof en gods
dienst, hij weze katholiek of profes-
tantsch.
Nederland heeft begrepen, dat bij
gebrek aan xhristen-geloovigheid alle
grondslagen van staatsorde en maat
schappelijke veiligheid worden onder
mijnd. Onbekommerd voor den spotlach
eener ongodsdienstige schijn-weten-
schap, geeft Nederland kloekmoedig
aan de volken het voorbeeld van de
„Het een of het ander - óf zij moet
maar alle aanspraken op huiselijk geluk
opgeven, óf zij' doet nogeens een on-
doordachlen, vertwijfelden stap en
trouwt met een schurk, die haar onge
lukkig maakt. Waarlijk, ze verdient een
beter iot. Wat kan haar gezichtje won
derlijk ophelderen, als ze lacht
En ook de harde leerschool van het
verdriet heeft ze doorkropen des te
meer recht heeft ze op geluk."
Deze gedachten spon Werner nog
verder uit, toen hij 's avonds thuis rog
een sigaar rookte en een boek door
bladerde.
Den Zondagavond gebruikte hij bij
voorkeur, om allerlei nieuws op literair
gebied- eens in te zien en zoodoende
eemgszins bij te blijven.
De Maandag bracht een verrassing,
toen Werner; stipt om acht uur zijn
bureau binnentrad', stond Lenske bij
zijn schrijftafel en trok zoo'n ernstig
gezicht dat Werner al dadelijk te recht
veimoedde, dat er iets bijzonders was.
Nadaf hij zich van jas en hoed had ont
daan, zei hij „u hebt zeker een drin
gende dienstaangelegenheid
Lenske boog en antwoordde plechtig:
„Het is zeer zeker een dienstaange
legenheid, maar het is mij toch een
groote behoefte, u mijn hartelijke ge-
praktische beoefening van het geloof in
Christus en de hoogste wetenschap.
De Koningin zelve geeft het voor
beeld Geen Zondag gaat voorbij of
zij is met het heele hof ter kerke, om
het woord Gods te hooren uitleggen,
naar den ritus, die volgens hare opvat
ting de ware is. Geen dag gaat er voor
bij, of ten hove wordt er ook in intie-
meren kring, een lezing gehouden uit de
H. Schrift.
Zoo handhaaft Koningin Wilhelmina
fier en onbeschroomd (3e godsdienstige
tradities van haar geslacht. Maar iets is
er veranderd sedert de 16e eeuw ja
zelfs sedert het begin van de 19e. Wa
ren de Oranjes niet altijd vrij te pleiten
van onverdraagzaamheid. Koningin
Wilhelmina heeft den geest van haar
tijd volkomen begrepen en huldigt de
katholieken als de trouwste aanhangers
der monarchie. In het leger zijn, in de
kritieke dagen der algemeene mobilisa
tie, de trouwste handhavers van orde en
gezag, de onwrikbare beschermers van
den Troon gebleken te zijn... de katho
lieke afdeelingen uit Brabant en Lim
burg.
Haar trouwste en secuurste raadge
ver was steeds haar vroegere katholieke
kamerheer jhr. Ruys de Beerenbrouck,
haar tegenwoordige Eerste Minister,
een overtuigde Limburgsche katholiek.
Ook gaat het Doorluchtig Episcopaat in
korps aan het hof zijn gelukwenschen
aanbieden.
Men moge in andere landen de groote
fout begaan hebben van het gezagsge-
voei te verzwakken, in Nederland heeft
men daar niet aan meegedaan. De over-
groote meerderheid van het Nederiand-
sche volk is trouw gebleven aan het
godsdienstig en wereldlijk gezag en dat
is voor een volk een groote kracht.
Zulk een volk, zulk een Vorstin, bieden
ook wij, bij gelegenheid van dit 25-
jarig jubelfeest, graag onzen hartelijken
gelukwensch aan.
De bezuiniging van minister Colijn bij
nota van wijziging.
Naar de „Tel." verneemt, zal op aan
staanden Dinsdag de regeering het ont
werp der Staatsbegrooting indienen,
zooals dit vóór het optreden van minis
ter Colijn was vastgesteld, en zullen bij
nota's van wijziging de bezuinigingen
worden voorgesteld, welke door den
nieuwen minister van finantiën zijn ont
worpen.
Voorts verneemt het blad, dal tot de
eerste werkzaamheden van de Tweede
Kamer vermoedelijk zullen behooren de
Indische productenbelastingen.
De effectenbezitters en de vlootwet
De heer P. j. F. Kloppenburg, secre
taris van den Provincialen Bond van
Effectenbezitters, aangezocht om zitting
te nemen in het anti-vlootwet-comité,
meer .in het bijzonder met de bedoeling
de organisatie van tegenstanders der
Vlootwet over het geheele land ter hand
te nemen, heeft zich daartoe bereid ver
klaard.
Ambtenaren-salarissen.
Naar „het Centrum" verneemt, iigf
het niet in de bedoeling, al de salarissen
van rijksambtenaren met eenzelfde per
centage te verminderen, maar zou het
totaal der vermindering ongeveer 20
procent moeten bedragen.
Artikel 40 van het bezoldigingsbesluit.
Naar het „Hbl." verneemt, heeft in de
vergadering der commissie voor geor
ganiseerd overleg de voorzitter, de oud-
minister mr. S. de Vries Cz. zich zonder
voorbehoud geschaard aan de zijde van
lukwenschen aan te bieden en het is mij.
een bijzonder voorrecht, dat ik de eerste
ben, die u mag feliciteeren."
„Maar wat is er dan toch vroeg
Werner nieuwsgierig. „Waarom dat
plechtige gezicht en waarom feliciteert
u me ik ben vandaag toch niet jarig,
zoover ik weet
Met een statig gebaar wees Lenske
naar Werner's schrijfbureau, waarop
alle aangekomen brieven gerangschikt
lagen, die door den directeur zelf ge
opend moesten worden. Bovenop lag
een brief geadresseerd „Aan den ko
ninklijken Bergraad, den heer Werner
Spalding,Theresiawerken bij Dasburg".
De brief'droeg het zegel van het mi
nisterie te Berlijn.
Werner bekeek den brief eerst zorg
vuldig. Daarna sneed hij hem open cn
las de mededeeling dat hij bij koninklijk
besluit tot Bergraad benoemd was. Het
was dus slechts een titel, die hem ver
leend werd, doch welke onderscheiding
toch heel prettig was, daar ze veel eer
der kwam, dan Werner wegens anciën
niteit kon verwachten.
„Dank n zeer, waarde heer Lenske.
Het is een verrassing voor me, want ik
had werkelijk niet gedacht, nu reeds
Bergraad te worden. Waarschijnlijk heb
ik dat aan mijn werk over de Noord-
Amerikaansche staalindustrie te dan
ken. Nogmaals hartelijk dank, niet alt-
leen voor uw gelukwensch, maar ook
voor de manier, waarop ge ze mij aan
biedt, U weet, ik vind het heel prettig,'
met mijn medewerkers op vriendschap
hen, die de plannen der regeering niet
goedkeurden. -
In verband met de omstandigheid,
dat de hooge colleges van Staat niet
vallen onder bet bezoldigingsbesluit,
overweegt de minister van finantiën de
indiening van een wetsontwerp, waarbij
ook voor deze ambtenaren salarisver-
mindering wogelijk wordt.
Valsche bankbiljetten.
Er zijn valsche bankbiljetten van 10
in omloop, welke o.a. de volgende ken
merken dragen, die tot onderkenning
van deze biljetten van de echte kunnen
leiden
le. de serieletters C. F.
2e. de datum 18 November 1921
3e. de vaalroode ondergrond van de
voorzijde
4e. de poovere druk
5e. de figuurtjes aan weerszijden van
den slinger, welke door den balk tus-
schen de woorden „Arbeid" en „Wel
vaart" loopt, vertoonen een sterire af
wijking van die op de echte biljetten
6e. de gelaatsuitdrukking van de
mannenfiguur wijkr belangrijk af van
die op de echte biljetten.
Stads= en Froviscienieuws
VLISSINGEN, 13 SEPTEMBER.
Een dankbetuiging.
Het bestuur van de Belgische Lood-
sensocieteit „Unie", heeft het volgende
schrijven ontvangen
Hare Majesteit de Koningin heeft mij
opgedragen Hoogstderzelfver oprechten
dank te betuigen aan het bestuur der
Belgische Loodsensocieteif „Unie" te
Vlissingen voor de gevoelens vertolkt
in zijn telegram, Hater Majesteit aange
boden bij gelegenheid van de viering
van Hoogstderzelver regeeringsjubi-
leum.
Hare Majesteit heeft nie' vee' waar
deering kennis genomen van den inhoud
van het telegram.
De Adjudant van Dienst,
A. K. W. GE IJ VAN PITTIUS.
Hulp voor Japan.
Er is een provinciaal comité gevormd
tot het lenigen van den noo.d in Japan.
Voor deze gemeente hebben in dit
comité zitting de heeren A. van
Woelderen en dr. A. Staverman, resp.
commissaris van het Roade Kruis en
voorzitter van de plaatselijke afdeeling
van deze vereeniging.
Zaterdag 22 September zal een col
lecte langs de huizen der ingezetenen
worden gehouden, terwijl giften voor
dit doel gaarne in ontvangst worden
genomen door den penningmeester van
het Roode Kruis, den heer M. J. Hem-
mekam. Koningsweg 21.
Voor het examen als eerste stuurman
zijn geslaagd de heeren B. Dommisse,
J. A. Jasperse,W. Meijnderts en W. Rab
en voor tweeden stuurman de heer A.
van der Hoogt, allen leerling van de
De Ruyterschool.
Begin volgende week wordt alhier
verwacht het Engelsche stoomschip
„Canto" met een lading steenkolen voor
de gasfabriek.
Het Zweedsche stoomschip „Vollrafh
Tham", komende van Antwerpen en be
stemd naar Narvik, heeft uitgaande' de
gasboei in de Sardiingeul overvaren en
is daarbij zelf aan den grond geraakt.
Zonder assistentie is 'het schip weer vlot
pelijken voet te staan."
„Dat weten we allen, mijnheer Spal
ding", antwoordde Lenske, „en alle
beambten en arbeiders hebben dan ook
met vreugde van uw bevordering ge
hoord. Ik kom namens hen u het ver
zoek doen, hen gezamenlijk of groeps
gewijze te willen ontvangen. Ze zouden
u allen gaarne gelukwenschen en ook
de arbeiders hebben den wensch te ken
nen gegeven, een deputatie af te vaar
digen."
„Ik ben gaarne bereid allen te ont
vangen", zei Werner „ten eerste, om
hun gelukwenschen in ontvangst te ne
men en tevens, omdaf ik hun vriende
lijke gezindheid zeer op prijs stel. Die is
in ieen bedrijf meer waard dan al het
overige".
De beambten kwamen dus groepsge
wijze binnen om Werner te feliciteeren
en ten slotte kwam een deputatie der
arbeiders onder den oudsten werkbaas,
Wolter van het Martin-werk. Werner
bedankte hen allen met eenige eenvou
dige woorden en een handdruk.
Eerst na-dat allen weggegaan waren,
gaf hij zich goed rekenschap van het
prettige van zijn vervroegde bevorde
ring en belde ook Kersten op, om het
dezen 'mede te deelen. Deze scheen er
reeds op voorbereid en antwoordde
door de telefoon „Ik heb je bevorde
ring reeds eenige dagen verwacht, want
ik wist. dat ze je buiten de ranglijst om
Bergraad wilden maken. Mijn hartelijke
gelukwenschen en kom morgen bepaald
op de muziekvereenigim
gekomen en heeft daarop de reis voort
gezet.
De feesten te Middelburg.
Gisterenavond is het te Middelburg
jubileumfeest geweest voor de bewo
ners van Veerschensingel en Veerschen-
weg en voor die van a n Dampoort-
singel en omgeving. De beide buurt-
commissies hadden voor een aardige
verlichting zorg gedragen en verschil
lende particulieren werkten ook mede.
Vooral het Koepoortbruggetje was keu
rig verlicht en het schijnsel der giorno's
langs het water en de weerspiegeling
in de vest deed het uitstekend. De Dam-
ooortcommissie had het muziekgezel
schap van den Houthandel Walcheren
het geven van een concert opgedragen,
dat weer honderden naar die buurt had
getrokken. De muziek maakte te half
elf nog, gevolgd door een tallooze me
nigte een wandeling langs de Singels
naar de Koepoort.
in Nieuw-Middelburg werd de ring-
rijderij voor volwassenen herhaald, nu
rustiger dan Zaterdag, omdat slechts
weinigen wisten wat er gebeuren ging.
De poort w®s hier weer verlicht.
In de stad was de electrische verlich
ting in de Langeviele en die op Wal en
Koorkerkhof weer ontstoken. Zaterdag
is er kinderfeest voor de kinderen van
Veerschen Singel en omgeving en Dins
dag 't groote kinderfeest op het Sport
terrein.
Maandag 24 September a.s. bezoekt
de Commissaris der Koningin de ge
meenten Veere, Vrouwepolder St. Lau
rens, Serooskerke, Oostkapelle en
Domburg.
Tot nadere aankondiging wordt we
gens hevstellingswerkzaamheden aan de
Oostsluis van Hansweert de scheep
vaart door die sluis zooveel mogelijk
beperkt.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te St. An-
naiand ds. W. L. Mulder te Benthuizen.
Bedankt voor Emmen door ds. J.
Pont te Eikerzee.
Adres van de algemeene synodale com
missie der Nederl. Hervormde Kerk.
De vertegenwoordigers van de alge
meene synodale commissie der Nederl.
Hervormde Kerk hebben -gisterenmid
dag aan de Koningin het volgende
.adres overhandigd
Het heeft Uwe Majesteit behaagd, de
Al'g. Synode der -Nederlandsche Her
vormde Kerk in de gelegenheid te stel-
len.persoonlijk den blijden gelukwensch
aan te bieden bij de viering van haar
zilveren feest. Zoo valt ons, boodschap
pers van het Evangelie, de hooge eer
te beurt, de Nederl. Herv. Kerk te ver
tegenwoordigen, in welker doopregis-
sfers meer dan ï/2 miliioen Nederland
sche onderdanen staan ingeschreven en
in welker'lidmaatroi-de naam van Uwe
Majesteit is gegrift. Is onder Uwer Ma-
jesteits regeering het godsdienstig en
kerkelijk leven in Nederland in zijn ver
schillende uitingen, in al zijne door
God gewilde stroomingen, beschermd
en begunstigd tot heil van ons volk, ook
de Nederlandsch Hervormde Kerk heeft
de vruchten mogen plukken van den ze
gen, die op dit zilveren tijdperk heeft
gerust. Daarvoor brengen wij in deze
voor ons heilige oogenblikken onzen
dank. Maar er is nog een andere bizon-
dere reden van dank voor de Protes-
tantsche Christenen in Nederland. Zij
hebben op 5 September in de bedehui
zen hun lof- en danklied opgezonden
we het er daar nog eens over hebben".
Toen Werner ai de brieven in orde
had gemaakt, die verder doorgestuurd
moesten worden naar Dora Buchwald,
bedacht hij zich, dat hij ook zijn mees
teres mededeeling moest doen van zijn
bevordering. Ongetwijfeld was hij dit
verplicht:. Hij nam dus een vei dienst-
papier en meldde in korten officieelen
vorm zijn bevordering. Daarna legde hij
hem bij de andere dienstbrieven in de
portefeuille en stuurde den bode naar
Saarkirchen.
Hiermee was de zaak afgeloopen en
Werner zette zich aan het werk en ver
diepte zich in een berekening van ver
schillende projecten, die hem zeer inte
resseerden. Het waren plannen voor
een nieuw soort fabrikaat, namelijk
scheeps-platen. Er zou een inrichting
komen, om staalplaten te vervaardigen
voor den bouw van moderne stoom
schepen. Werner had zich reeds met
twee groote werven in Hamburg in ver
binding gesteld, om geregeld groote
hoeveelheden scheepsbouwmateriaal te
leveren.
Wanneer men echter eenmaal tot het
vervaardigen van plaat-staal was ge
komen, was het slechts een schrede ver
der, om zelf ook de verwerking van cat
staal tot allerlei machine- en scheeps-
deelen op zich te nemen. Hoofdzaak
was de rentabiliteits-berekening die
moest eerst vaststaan, alvorens Werner
met het project bij Dora Buchwald en
Kersten kon aankomen. De projecten
en God gesmeekt, dat Zijne hand Oran
je en Nederland moge behoeden. Maar
bovenal zijn zij dankbaar, omdat zij we
ten, dat Neêrland's Koningin schier op
eiken dag der verrijzenis zelve in het
Huis desGebeds het hoofd buigt v'oor
Haren Koning en Heer. Schuilt het ge
heim van de kracht van zwakke nien-
schen in hun geloof, het geloof van
-de Koningin is immers hare kracht ge
weest al deze vijf-en-twintig jaren lang.
Door welke heerlijke profetieën zijn wij
omringd, als de Koningin en Haar volk
gedragen worden door een zelfde
kracht, de allergrootste kracht, voor
welke bergen vlak en zeeën droog zijn.
Daarom bidden wij, gedachtig aan het
woord van den grooten strijder Paulus
dat het geloof behouden moge blijven
en gedachtig aan het psalmlied van den
koninkiijker zanger, dat in deze we
reld van onzekerheden aan Uwe Majes
teit de zekerheid moge worden ge
schonken, dat God de Heer Haar en
Haar Huis en Haar Volk zal zegenen
met Zijnen vrede.
Geref. Kerken. Beroepen te Lioessens
ds. H. Veldkamp te Aanna Jacobapol-
der.
Aangenomen het beroep naar Stad
aan 't Haringvliet door ds. B. W. de
Graaff te Rilland-Bath.
Op het drietal te Opeinde-Nijega
komt voor ds. I. K. Wessels te Veere.
RECHTSZAKEN.
De moordaanslag te Schiedam.
Voor het gerechtshof te 's-Graven-
hage heeft gisteren in hooger beroep
terchtgestaan j. F., een 28-jarige me
taalslijper, afkomstig uit Duitschland,
wonende te Rotterdam, gdetineerd. die
door de rechtbank te Rotterdam was
veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf
wegens poging tot doodslag van zijn
vroegere verloofde. Beklaagde was te
Schiedam naar de woning van het meis
je, met wie hij vroeger verkeering had
gehad, gegaan, gewapend met een re
volver. in de gang richtte hij het wapen
op het meisjfc, doch de revolver ketste.
Hij gooide het wapen weg, volgde het
meisje, dat inmiddels in den tuin was
gevlucht, en stak haar met een mes.
Hierna ging hij het wapen weder halen
en schoot nogmaals op het meisje, dat
thans geraakt werd. De verschillende
verwondingen waren evenwel niet doo-
del ijk.
Beklaagde gaf de feiten toe, maar
meende, dat het meer aankwam op den
toestand, waarin hij een en ander had
gedaan.
De procureur-generaal was van mee
ning, dat de rechtbank al zeer clement
te werk is gegaan, gezien den ernst der
feiten.
Aanleiding tot een lichtere straf is er
allerminst en spr. eischte dan ook be
vestiging van het vonnis der Rotter-
damsche rechtbank.
Bekl.'s raadsman drong aan op in
stelling van een psychiatrisch onder
zoek naar bekl.'s geestvermogens.Mocht
blijken dat de feiten bekl. wel toegere
kend kunnen worden dan beval spr.
den bekl. in 's Hots clementie aan.
Hef Hof deed. na raadkamer onmid-
delijk uitspraak in deze zaak, en over
woog, dat er z.i. geen aanleiding was
tot het instellen van een onderzoek als
door den verdediger gevraagd.Het von
nis der rechtbank werd bevestigd.
MARINE EN LEGER.
Het vertrek van de onderzeeboot K 8
naar Ned.-Indië is voorloopig bepaald
op Dinsdagmorgen 18 September om
10 uur van de buitenhaven.
De Schout-bij-Nacht A. F. Gooszen,
benoemd tot commandant van de zee
macht in Ned. Indië, zal heden 's-Gra-
kapitaal vereischen. Er zouden nieu-we
walsen, een gieterij en pletterij moeten
bijkomen, benevens afzonderlijke werk
plaatsen voor machine-bouw enz.
Doch middelen en plaats waren voor
handen.
Werner had de centraal-telefoonpost
van het bureau last gegeven, hem
slechts in dringende gevallen te verbin
den. Echter werd Werner, na ongeveer
een uur ijverig te hebben doorgewerkt,
toch opgebeld.
„Juffrouw Buchwald", meldde de cen-
traalpost, en Werner antwoordde
„Hier directie Theresia-werk". „Hier
Dora Buchwald. Geachte Bergraad, ik
ontvang zooeven uw mededeeting en
wilde u graag dadelijk mijn gelukwen
schen aanbieden."
Dank u zeer, juffrouw Buchwald",
luidde Werners antwoord.
,Oom Kersten vertelde mij reeds
eenige dagen geleden, dat uw bevorde
ring op komst was en dat die te danken
was aan uw voortreffelijk boek. Ik ben
blij, dat die nu al gekomen is en felici
teer u nogmaals van harte. U hebt 3ie
onderscheiding wel verd'end."
Nogmaa's cank voor uw vrienJelij-
woorri j.iff-3'jw Buchwald
Daarn- 'sferde We.nc nog even, of
D-ra f.v t - ets te zeggen had en
legde daarna de telefoon od het toestel.
