VL1SSINGSCHE COURANT
1000
300
50
25
WOENSDAG
22 AUGUSTUS
1
No 197
61e Jaargang
ttlinfiïraa f.ï*H Ot I8IE Irjilstrut it, fcinp. ld. tot. li. Pislretaiif «Stil
Verschijnt lisplijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
GEMEENTEBESTUUR
BINNENLAND
Stadswee P/ovindenieuws
Bezoekt de Eerste 3-jaarlijksche Tentoonstelling van Beeldende Kunst van 21-29 Augustus in het Grand Hotel
FEUILLETON
KLATERGOUD.
1923-!
ABONNEMENTSPRIJS Veer Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20
per 3 maanden. Franco door het geheele rijk ƒ2.50. Voor België ƒ4.15.
Voor overige landen der Post-Unie 4.70. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regels 1.10voor iederen regel meer 26 ct
Familieberichten van 1—6 regels ƒ1.70. Bij abonnement speciale prijs.
Reclames 52 cent per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 13 ct. per regel
De abenné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor
gatden bij tovens-
:Stmge ongeschikt
heid tot werken.
guldesa bij dood
door
eeri ongeluk.
.i m—urnuu. .mui*
guide® hij verlies
van "een hand,
voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger.
HJNïWlRWET.
Bnrc. en \V<sih. «Pan Vlissingen. gelet vd
art. 8 der HÏTictóWét, brengen ter operrtare
kennis dat hiptmi besluit van 20 Augsstus
1923 aan j.. BSïfn, broodbakker, alhier,
op de daarbij SgSsfelde voorwaarden ver
gunning is «'.riteend tot het uitbreiden zijner
bestaande tehskerij door het vervangen van
den gevMMm bakkersoven in een heete
hicht-ovem, iSn het perceel, kadastraal bekend
gemeente 1 Vlissingen, sectie A No. 1943,
plaatselijk .''gemerkt Glacisstraat No. 115.
VlissogS-n, 21 Augustus 1923.
Burg en Weth. voornoemd,
VAN WOELDEREN.
De Secretaris,
F. BISSCHOP.
Hei iji bileum van H. M. de Koningin.
De;minister van onderons heefl »®t
de gemeente- en schoolbesturen, id5i-.ec-
tenten van gemeentelijke-en bijzondere j
normaallessen het verzoek gericlit, .dei
onder hun bestuur staande schoólin-
richtingen, in verband met de groote
nationale beteekenis van dien dag, qp
6 September a.s. te sluiten, tenzij het
Regeeringsjubileum van H. Al iëe
ïidhool zelve wordt herdacht.
üaar „de Tel." verneemt, heeft idc
politie te Amsterdam in verband unfit
het bezoek der Koninklijke familie 'tal
van maat, celen van vérstrekken eten
aard genomen.
ZZoo zullen op den intochtsweg ritet
minder dan 15 commissarissen, 3 feooiü-
ïnspecteurs, 67 inspecteurs en l'JEO
agenten dienst doen. De weg is ira 18
vakken' verdeeld aan het hoofd sebh
«sSk vak is een commissaris of gen
'hoofdinspecteur geplaatst.
Een maatregel die tot dusverre nog
ittet was toegepast, is, dat iedere dhëf
Köoveel mogelijk personeel uit zijn ei
gen afdeeling of sectie onder zijn bevel
zal'hebben, zulks om de samenwerking
te verbeteren.
Met Johannes Vermeerplein, waar de'
bztrgemeester woont, zal geheel worden
afgezet. In de Keizersgracht zullen de
poïftiemotorboot en de motorvlet sur-
vöffceeren.
Er wordt voor gezorgd, dat fwee re-
chHtêheurs dag en nacht op het paleis j
aanwezig zullen zijn. Op last van den
minister van justitie zal zoowel vóór j
als tijdens het bezoek toezicht worden j
gehouden op verdachte personen.
Daar voor deze maatregelen een j
groote politiemacht noodig is, zullen
verloven en vrije dagen worden inge
trokken.
In de cafdeelwigen moeten de inspec
teurs toegevoegd veelvuldige surveil
lance per fijnrttl uitoefenen. Ook zal
straatdienst in uniform moeten worden
verricht door geëmployeerden, concier
ges en failptétegrafisten.
Nacht e-h steg zal het geheete Mirps,
met uitzenrffering van de bem-Sittiiibg der
politietwawt.óïe helm dragen,
-Het kabinet-Colijn.
In .,IJ)e Vrijzinnig-Democraat" con
stateert tmr. H. P.) M(arehint) dat het
kabijptr-Ruys vervangen ts door een
katoftfËt-GoUjn.
Sfltr.' vraagt
Wak zal het kaibmet-Balijn ons bren-
igfih"?
Wij staan vooreen tegengestelde be-
'Wtt-ging in inkomsteen en uitgaven. De
(inkomsten dalen ander den druk der
-economische wanverhoudingen. die
.door het staatkundig wanhoopsbeieid
tr.er Franscbe reneerang op de diepste
rellende kunnen uitknopen. De uitgaven
daarentegen groeien automatisch door
den aanwas der bevolking en het door
werken van kostbare wettelijke maatre-
gelen. De aangroeiende gaping moet
worden gedicht. Het was ook op ons
verkiezingsprograui nummer één aan
een democratische partij bovenal be
neemt een aanwassend tekort alle ver
schiet.
Wij hebben nimmer betoogd, dat het
gat kon worden gestopt door besnoei
ing der militaire uitgaven alléén de
waarheid is, dat zonder radicale be
snoeiing daarvan het dichten van het
gat: tliet mogelijk is.
Het kabinet-Colijn zal met drastis.che
maatregelen komen tot vermindering
van uitgaven. Daaraan valt niet te twij
felen, maar het zal tegelijkertijd de
vlootwet trachten ingevoerd te krijgen
met januari 1924 Ziedaar de noodlot
tige combinatie-
Van deze vlootplannen is dit met ze
kerheid te voorspellen stabiliteit in de
uitvoering van het plan gelijk het daar
ligt. in zes jaren de helft en in nog eens
zes jaren de andere helft, zal er niet
zijn. Reeds daarom is de opzet der kos
tenberekening van weinig waarde. Op
dit gebied is geen berekening op termij
nen van twaalf, of zelfs van zes jaren,
mogeliik. In de tweede plaats zullen de
exploitatiekosten dP raming verre over
treffen. 'Dat leert de ondervinding. De
heer 'DerGeer bleek dit zeer goed te be
seffen.- waar hij terugschrikte voor de
wettelijk vastgelegde uitgaven, die het
departement van marine aan de bezui
niging zouden onttrekken. Het gaat
hier om een reconstructie van dit de
partement od een .nieuwen en breeden
grondslag, die schatten zal verslinden.
Daarom is, gelijk de financiers in de
Vlootwetcommissie hebben begrepen, de
Uitvoering der Vlootwet met het slui
tend maken van hef budget niet te ver
eenigen.
Hiermede en dit is het noodlottig
element in het nieuwe beleid is het
steunen van het kabinet-Colijn voor hen
die vóór alles het budget willen zien
sluiten, niet mogelijk. Elk beroep op het
vólk om :zich offers te getroosten tot
„sancering van, de financiën, zal af
stuiten op het, telkens herhaalde ver
weer ,,dc Vlootw^ï".
Er is reeds a ar. de regeering te ver
staan gegeven ae™ maar dat de bui-
tenlandsche verhoudingen dwingen tot
de grootste haast zeg maar, dat het
landsbelang Met toeiaat, hieromtrent
nadere mededeelingen te doenhet
volk zal het, terecht, niet geiooven.
Het volk zal het noodoffer willen
b:engem, als de onvermijdelijkheid op
redeiïike gronden wordt aangetoond.
Die medewerking van het volk is noo
dig anders komen wij er niet. Maar zij
zal niet werden verkregen, wanneer men
haar eischf met de Vlootwet. In Neder
land niet en in lndië niet-
Wil weten niet, "hoeveel strakker de
boo" nog is te spannen, op dit oogen-
blïk, onder de katholieken. Het is mo
gelijk, dat het beroep >op de samenwer
king van de partijen der rechterzijde,
zelfs na de conversie van het kabinet-
Riivs 5® het kaKtoef-CoIijn, -of het uit
zicht op een protectionistische tarief
politiek, in het najaar de Vlootwet nog
in het Staatsblad zal kunnen brengen.
Maar daarna zullen, ander den invloed
van de drastische besnoeiing van de
andere uitgaven, 'wellicht ook de ver-
zwaringvan indirecte'betasting, de te
genzin en'het verzet groeien, pn men zal
ervaren, dat de overwinning slechts
behaald wezel op 'het papter.
Het tekort op de Staatsbegroofing.
Men zal zich herinneren, dat de „Re
sidentiebode" de juistheid in twijfel trok
van het door ,)He.t Vaderland" gepu
bliceerde tekort op de iStaatsbegroofing
voor 1924 waarbij 'het blad het bedrag
noemde van 183 millioen
Het blad verneemt nu, dat dit cijfer
juist is maar dat-onder dit bedrag ook
begrepen zijn de buitengewone uitga
ven en crisis-uitgaven.
Het cijfer van 140 millioen dat de
„Rs'b." noemde was hef tekort op ide
gewone uitgaven waarop nog werd ge
snoeid en dit 'is inderdaad ook geschied,
zoodat de begrooting, die bij den Raad
van State is ingediend, nog een tekort
heeft op de gewone uitgaven van 105
millioen, vermeerderd met 12 millioen
voor de storting in het invalïditeitsfonds
zoodat bet geheele tekort op de gewo
ne uitgaven 117 millioen bedraagt.
Maar ook dit cijfer heeft slechts rela
tieve waarde, want- naar men het blad
van welingelichte zijde mededeelde,kan
nu reeds met zekerheid worden gezegd,
dat de miUioenen-nota van minister Co
lijn geheel andere cijfers zal bevatten.
Het standbeeld van Willem II.
Naar aanleiding van de bewering, dat
de minister toestemming zou geweigerd
hebben om 't standbeeld van Willem 11
van het buitenhof over te brengen naar
Bergen op Zoom, deelt een oude Hage
naar aan de „Haagsche Ct." mee, dat
er geen sprake is van Bergen op Zoom
en nog minder van weigering door den
minister. Het staar vast, dat het beeld
verkocht is aan .Middelburg.
VTfSSiN'GEN, 22 AUGUSTUS.
'Een waarschuwing aan dr. Staverman.
'Door Burg. en Weth. is een waar
schuwing. als bedoeld in de Gemeente
wet, toegezonden aan den heer dr. A.
Staverman, waarin er hem, mede in
verband met het door het dagelijksch
bestuur ingewonnen juridisch advies, op
wordt gewezen dat de 'betrekking van
chirurg van het gemeentelijk gasthuis,
niet vereenigbaar is met het lidmaat
schap van den gemeenteraad.
De waarschuwing is door Burg. en
Weth. aan den heer Staverman toege
zonden op grond van art. 25 der 'Ge
meentewet.
Daarin wordt omschreven dat, «van-
neer een lid van den raad een der voor
het lidmaatschap vermelde veréischten
verliest cn het 'betrokken lid daarvan
geen kennis geeft en Burg. en Weth.
meenen een nieuwe keuze te moeten be
velen. zij hiertoe niet overgaan, dan
acht dagen na den belanghebbende te
hebben gewaarschuwd.
De belanghebbende kan de zaak bin
nen dien tijd aan den raad onderwerpen.
Tegen dP beslissing van den raad
staat beroep bij Ged. Staten open.
Tentoonstelling .van schilderijen enz.
De concertzaal van het Grand Hotel
alhier is tot 29 Augustus herschapen in
een tentoonstellingszaal en zij leent zich
daar uitstekend voor, vooral «vaar het
een tentoonstelling van schilderijen be
treft en het licht van alle kanten kan
binnenvallen.
De tentoonstelling gaat van den Ned.
kunstkring „het Z.uiden" uit en het is
de eerste Zuidelijke 3-jaarlijksche ten
toonstelling voo.r Zeeland. Noord-Bra
bant en Limburg.
De kunstkring kan volop tevreden zijn
over deze eerste expositie, want er is
een prachtige collectie schilderijen bij
eengebracht. Vele doeken konden zelfs
geen plaats verkrijgen, zoodat de com
missie moest gaan schiften, waardoor
de aantrekkelijkheid van de tentoonstel
ling nog verhoogd werd, omdat de beste
schilderijen in de «'erschillende genres
«verden uitgekozen.
Aan de uitnoodiging tot bij«voning
«'art de opening der tentoonstelling
hadden gisterenmiddag vele genoodig-
den gevolg gegeven.
De cere-voorzifte.' van den kunst
kring, de heer C. A. van Woelderen.
bracht in herinnering, dat vroeger over
het algemeen in onze gemeente niet
veel gedaan werd aan de beeldende
kunst, hoewel c-r hier toch zoo veel
mooie lichteffecten zijn. In dezen toe
stand is verandering gekomen sinds de
Belgische vluchtelingen hier zijn geko
men en van deze was het vooral de heer
G. laeobs, die op de bijzonder gunstige
ligging van Vlissingen de aandacht ves
tigde.
De gastvrouw is de kunstkring „het
Zuiden", welke is opgericht door het
«verken van den heer Jacobs en welke
kiing nu zijn vierde permanente ten
toonstelling in het Badpaviljoen houdt.
De ontwikkeünc, die de kunst op het
eijand Waiche: en verkreeg, was zeker
oorzaak dat de Walchersche schilders
ook «verden .uitgenoodigd tot de te
's-Herfogenbosch gehouden tentoon
stelling «-an de Koninklijke School voor
kunst en nijverheid.
De heer Van Woelderen zeide, dat
het weer de heer Jacobs «vas, die pogin
gen aanwendde tot het oprichten van
een kunstkring van schilders beneden
den Moerdijk en deze pogingen hadden
tot gevolg dat opgericht werd de Ned.
kunstkring „het Zuiden", welke kring
besloot jaarlijks een tentoonstelling te
houden «'oor Zeeland te Vlissingen,
«'oor Noord-Brabant te 's-Hertogen-
bosch en voor Limburg te Maastricht,
zoodat dus in deze plaatsen om de 3
iaren een tentoonstelling zal plaats
hebben. Dadeliik werd besloten dat
Vlissingen in 1923 de eerste tentoon
stelling zou houden.
Hit noemde het een heugelijk feit dat
de plannen zoo spoedig verwezenlijkt
zijn kunnen «vorden en dat deze eerste
tentoonstelling zoo in elk opzicht vol-
-to-ef. Fen bijzonder woord van dank
bracht cie heer Van Woelderen aan de
regelingscommissie, bestaande uit de
heeren Bergsma. Dommisse en Jacobs,
die zoo veel hebben gedaan om de ten
toonstelling te doen slagen en niet
minder bracht de voorzitter dank aan
den heer Piet Slager uit 's-Bosch. die
van Zaterdag zijn tijd heeft gegeven om
te helpen dat het in elk opzicht een
keurige tentoonstelling is geworden.
Ve der bracht de heer Van Waelderen
dank aan den heer Bindels, die gastvrij
de zaal heeft beschikbaar gesteld en
verder de commissie op alle mogelijke
«viize ziin mede«verking heeft verleend.
De voorzitter eindigde met de beste
«venschen uit te spreken voor de
tentoonstelling en dat zij mag bij
dragen tot de ontwikkeling van de
kunst in het Zuiden. Hiermede ver
klaarde de eere-voorzitte- de tentoon
stelling voor geopend.
Wji hebben daarna de werkelijk
mooie collectie in oogenschouw geno
men en het valt dadeliik on, dat er
zoo'n groote «'erscheidenheid is br'een-
mebrachf. Niet minder dan 31 schilders
hebben doeken ingezonden en daaron
der «nndf men alle genres vertegen-
woordigd.
Het aantal nummers bedraagt 86,
52)
Dat is de heele korte (historie van
■mijn verlangen, juffrouw iLor.e En
vandaag, «vaar wij ons carter hebben
Ieeren kennen, waar u zeil de groote
«vereld ontvloden is en er niet :m.eer in
wilt .ter.U'gkeeren, waag ik het en vraag
u Zou u inplaats van die groote we
reld daarbuiten dit kleine, bescheiden
wereldje een tehuis voor u«v heel leven
kunnen zijn zoudt u mij hierheen
«villen volgen, de mijne willen zijn, juf
frouw Lore
Hij stak beide handen naar haar uit
ien zij legde eenvoudig en wamt de hare
(er in.
,Ja ,ze'i ze zacht. Ik heb mijn hart
tn die stille laatste uren onderzocht,
waar ik alles hier zoo komen zag en ik
gevoel hetHier vind ik Pen tehuis
Toen de oude juffrouw Hofman na
een poosje in het huis .ging, ont naar
het vuur te gaan zien, trad 'de zoon haar
op den drempel tegemoet,
Moeder zei hij vroolijk. Ge zult
moeten deelen ge zult niet meer al-
leen-heerscheres hier zijn zie, hier
heb ik een dochter voor u
Juffrouw Hofman keek stil van de een
naar den ander.
,Ik hen gelukkig, zei ze toen, zoo
heb ik mij het altoos gehoopt en zoo
is het gekomen
Zij legde bgide handen op de schou
ders van het slfinkgcbouwdg meisje en
drukte ée Hippen op 'haar voorhoofd.
HOOFDSTUK XII.
'De zaal van het gerechtshof was
spoedig, nadat ze geopend was, geheel
gevuld met een nieuwsgierig ;publiek.
'Het geval, waarmee de zittingsperio
de begon, was zoo buitengewoon, dat
het niet alleen de aandacht trok van de
kringen, waaruit gewoonlijk ,de toe-
schomvers kwamen. Het zonderlinge
lot, dat hier onthuld zou worden, had
ook velen aangetrokken, die dieper in
het gedachfenleven der menschen uit de
wereldstad «visten te zien. Een aantal
personen, die zich met zielkundige pro
blemen onledig hielden «vas verschenen
en wachtte met belangstelling de ont
hullingen uif het zieieleven van twee
menschen, w.ier vriendschap even zon
derling was geweest, als het einde, dat
ze genomen 'had.
Alfred en Greta hadden kaarten van
mr. We'isz ontvangen waardoor zij op
een der voorste rijen in de groote zaal
plaats mochten némen, waar de som
bere naherfststemming zoo geheel paste
bil de gebeurtenissen, die heden de
gezworenen zouden moeten beoor-
deelen.
Die gezworenen «varen reeds tijdig
aanwezig geweest, en «vachtten op hét
college van ambtsrechters, voor wie de
vorming van de jury voor dezen dag
zou moeten plaats hebben.
Nu werd tusschen twee bewakers de
aangeklaagde binnengebracht, een man
van herculischen lichaamsbouw. Geheel
in strijd daarmee was het, hoe hij als
een gebroken man binnentrad, Bewa
king scheen nau««'elij,ks noodig. Als
een slaapwandelaar, het hoofd diep ge
bogen, «vankelde hij naar de bank en
nam er plaats. Hij sloeg de oogen niet
op, en toen de jonge verdediger binnen
kwam en hem groette, antwoordde hij
met een nauw merkbaren knik, waarna
hij weer onverschillig neerzat en niets
opmerkte van wat om hem heen \'oor-
viel. De persoon des verdedigers, die
slechts weinigen bekend was, trok
groote belangstelling. Hij «vas geen der
bekende advocaten in strafzaken, die
men anders hier zag, vooral bij buiten
gewone gevallen. Men hoorde in de
rijen der aanwezige juristen, dat het
een jong advocaat was, die heden zijn
eerste pleidooi zou houden. De kritiek
«vas terstond gereed, her af te keuren,
dat men voor zoo'n lastige zaak geen
bekenden verdediger had aangewezen.
Anderen prezen het, dat juist een jong
verdediger de zaak was opgedragen,
van wiens eerste ijver men wat bijzon
ders verwachten mocht.
Mr. Weisz wisselde slechts een kor
ten groetenden blik met Alfred en
Greta. Toen zocht zijn oog onder de
juryleden. Met bevrediging zag hij Sel-
stersmanns hooge gestalte tusschen de
rechters uit het volk, waar hij in grootte
nog boven den schrijnwerker Hofman
uitstak, die eveneens lid van de jury
was geworden.
Selstermann leed aan erge innerlijke
onrust, die hij met moeite bedwong.
Het zware eikenhouten plafond scheen
op! hem te drukken en zijn stemming
werd niet vrijer, toen hij in de ruimte
voor de toehoorders zijn beide kinderen
ontdekte. Greta's blik had den zijnen
ontmoet. Het was hem geweest, alsof
in haar oog een stom welsprekend ver-
wijt lag, dat hij het gewaagd had, hier
te komen, en met eigen, schuldbeladen
geweten zich op te werpen tot rechter
over een ander, in wiens lot zooveel te
vinden was, dat overeenkomst vertoon
de met wat in zijn eigen huis voorviel
en in zijn eigen hart moest omgaan.
Nu traden de rechters binnen.
Op aansporing der be«vakers stond
de aangeklaagde op, maar nam op een
wenk van den voorzitter weer plaats
en toonde verder niet de minste belang
stelling.
De juryrechtbank werd gevormd.
Toen Selstermanns naam werd ge
noemd, kregen de beide kinderen een
schok., Gespannen keken zij naar den
vader, die de oproeping met heldere
stem beantwoordde en rechtop de trap
pen van de jurybank opging en plaats
nam. Het toeval dat dikwijls in het le
ven de rollen dramatischer verdeelt, dan
iemand opzettelijk zou kunnen doen,
«vilde, dat de plaats aan den schrijn
werker Hofman ten deel viel.
Met verbazing en zonderlinge aan
doening zag Greta hel spel van het
toeval, waarin zij zelf echter geneigd
was, veel meer te zien.
De griffier had het besluit tot opening
der zitting voorgelezen, en de officier
van justitie las de aanklacht voor. Het
verhoor begon.
Beschuldigde sta op, zei de voor
zitter.
Langzaam en moede stond de gevan
gene op van zijn plaats.
Toen hem gevraagd werd, of hij op
de aanklacht «venschte te antwoorden,
moest de verdediger hem toefluisteren,
waarover het ging. Met wonderlijk
hooge en zachte stem antwoordde hij
Ja-
Hebt gij uw vriend gedood
Ja.
Het ant«voord wekte bij het publiek
een levendig gefluister.
Waarom 'heb je hem gedood
Ik weet het niet... het was mijn
beste vriend,
De eigenaardige, bijna dwepende na
druk, waarmede de laatste woorden ge
zegd werden, wekte weer een verwon
derd gefluister.
Nu, zeide de voorzitter, laten «ve
dan de voorwaarden bespreken.
Hij schilderde den levensloop van
beide mannen, hoe zij reeds op school
naast elkander zaten, hoe toen reeds
de ander zich de vlijt van hem ten nut
te wist te maken, hoe in de leerlings-
jaren hun vriendschap enger werd en
de aangeklaagde met succes omhoog
kwam, terwijl het tegenovergestelde
het geval was bij den ander, die onge
twijfeld veel beter .begaafd was. Hoe
deze overal werkte en overal weer
onslagen werd, en de beklaagde zijn
verdiend loon gedwee met hem deelde.
Hoe hij later volkomen onder de gees
telijke overmacht van dien ander ge
raakte, die zijn weekloon verkwistte,
zoodat de aangeklaagde zelf dikwijls
hongeren moest.
(Wordt vervolgd.)
