[V o J70 61e Jaargang 1 - 1923~
ZATERDAG 21 JULI
Verontrustend verschijnsel
BINNENLAND
Stads* en Frovlmciemeuws
VL1SS1NGSCHE COURANT
BIJ DIT NUMMER BEHOORT EEN
BIJVOEGSEL.
ABONNEMENTS-PRIJS
Voor Vlissingen en gemeenten op Wal
cheren 2.20 per drie maanden. Franco
joor liet geheele rijk: ƒ2.50. Week-abon
nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIE-PRIJS.
Van 14 regels 1.10 voor iedere
regwi meer 26 centbij abonnement spe-
uaie prijzen. Reclames 52 cent per regel
Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen
var. i5 regels 65 centiedere regel meer
iu cent, bij contante betaling.
Familieberichten van 16 regels 1.70,
iedere regel meer 26 cent.
Indien wij om ons henen zien, dan
ontwaren we hoe in een korte spanne
tijds van luttel jaren, vaak gansch an
dere toestanden zijn in de plaats geko
men van vorige, die toch zoo langdurig
den tand des tijds weerstonden. Inder
daad is, -in uiterlijk opzicht, de maat
schappij- der laatste tien jaren zeer ge
wijzigd gewijzigd maar niet altijd ten
goede. Zijn het de wilde branding van
den -oorlogstijd en de wenteling in
woeste vaart der gebeurtenissen uit dien
veel bewogen tijdkring geweest, die
gemaakt hebben, dat veel terneer stort
te,, veel ten onderging, wat anders nog
jaren had mede gekund Ni-et onwaar
schijnlijk is dit een der redenen. Eene,
niet alle. Want indien niet diep in der
menscihen-inborst die voortdurende
drang naar wisseling, naar kentering en
stuwing 'bestond, gewis zou aan veel
van wat oud, eerwaardig en behou-
denswaardig is, een langer leven be
schoren zijn, dan waarop het nu mag
terugzien. Wie in deze vacantiedagen
zijn schreden naar andere plaatsen van
ons land en het buitenland richt, hij zal
ervaren, ho-e de aanblik van steden en
straten, van huizen en interieurs, in het
tijdvak van eenige jaren afwezigheid, in
vele opzichten gewijzigd werd.
Maar oak in innerlijk opzicht is er
veel veranderd, ja, nog veel meer ge
wijzigd, dan ons lijflijk -oog ervaren
kan. We kunnen het aan zoovele symp
tomen constateeren, aan zoovele ken-
teekenen bemerken, zoo we ons geeste
lijk oog slecih-ts niet sluiten, maar het
wijd en scherp openstellen. Heel ons
land heeft no,g kort geleden in het tee-
ken der venkiezingen gestaan, en aan
wie weet op te merken en goed' uit te
kijken, -kan het niet onbekend gebleven
zijn, hoe ook de geestesgesteldheid, de
mentaliteit van het groote -kiezersvolk,
dat voor een zulk omvangrijk gedeelte
gansch de natie uitmaakt, diep-in ver
anderd is, en zeker in niet minder ma
te, zij het dan ook andersizins als de
hierboven' vermelde veranderde uiter
lijke staat van zaken. Wat toch blijkt
meer en meer Dit, dat de .denkwijze
van vroeger, echter nog zoo heet veel
jaren niet terug, thans als gansch ver
ouderd afgedaan heeft en verworpen
is. Eertijds toch gold als doorslaande
factor bij het bepalen van de stem der
menigte, het beginsel, het logisch be
redeneerd begrip van wat goed en
wenschelij-k, van wat verwerpelijk en af
te keuren viel. In bijeenkomsten, verga
deringen en besprekingen werden de
denkbeelden uiteengezet, beredeneerd,
besproken en -behandeld. De toehoor-
der ging daarna zijns weegs, om voor
zich of in .kleinen kring op het gehoorde
zelf ver-der voort te bouwen en zijn in
zicht, -door 'het inzicht van anderen ver
rijkt, aan een nadere beschouwing te
toetsen, een en ander steeds uitgaand
van vastomlijnde grondregelen en
principes.
Ho-e is dit nu bij velen, ja bij de
groote meerderheid welhaast, gansch
anders het geval geworden. Inplaats
van het vaak moeilijk door te voeren
beginsel, is voor menigeen het meest
nabijliggend profijt in de plaats geko
men instede van beredeneerd begrip
en logisch doordenken is het een recht
toe, recht-aan, klakkeloos overnemen
van wat door politi-ci van beroep hun
gelieft te worden voorgezet. Meestal
zijn dit uitzichten en beloften omtrent
schenkingen aan gansche categoriën
burgers uit -de staatskas of andere kas
sen, beloften en uitzichten die welis
waar niet altijd in vervulling treden,
'doch die niettemin hun gewicht in de
schaal des oordeels van de menigte ge
ducht doen gevoelen, en haar naar den,
door de voor hun partij propaganda
makende luiden, gewenschten kant doen
doorslaan. Wie maar het meest belooft,
doet er niet toe wat en hoe, krijgt de
meeste kans van slagen. Het moeten
eigenlijk voor de oogen te zien zijnde,
lokmiddelen zijn, waarmede gewerkt
wordt, want, en hiermede zijn we we
der aan ons betoog gekomen, indien
vroejger de -kiezer nadacht, thans doet
•h-iji -dit zoo min mogelijk en verlangt,
dat alles voor hem pasklaar gemaakt,
wordt,voorgezet. En wie dus niet met
allerïêi schoonschijnende beloften kan
o^vil komen, wie meer aan het zelf-
oWerzoek van anderen wil overlaten,
dan alles kant en -klaar, als het ware in
een kastje achter glas op te hangen en
te laten kijken, die zal ongetwijfeld aan
het kortste eind trekken. Want -de groo
te massa in dezen na-oorlogstij-d wil
niet meer door enkel denken, maar
slechts door aanschouwing geleid wor
den redeneeren, hoe logisch ook, pakt
de menigte niet meer zij Iaat zich
dor geen betoog, hoe juist en sluitend
oo-k, meer overtuigen. Wie dit laatste
wil bereiken -dient niet langer tot rede
neeren, maar tot suggereeren zijn toe
vlucht te nemen. Dit is een bedroeven
de waarheid, die ook elders, ja in nog
sterker mate dan bij ons meer en meer
aan den dag treedt en het politieke le
ven beheerscht en doet ontaarden. En
onwillekeurig komt de naam van een,
op dit oogenblik -de gansche Fransche
politieke beheerschende figuur, die van
Poincaré, in de gedachte, en niet min
der die van een Mussolini, met zijn ver
vaarlijk en gevaarlij-k fascisme. Ja,
waarlijk, het verontrustend verschijnsel
waarop wij -doelen, is internationaal
het dient aan de kaak gesteld en door
alle weidenkenden krachtig bestreden
te worden. Doch daarvoor is dan ook
noodig, dat we bet eerst goed onder
kennen.
Het Koninklijk Echtpaar te Londen.
Koningin Wilhelmina en de Prins
Gemaal, die als Gravin en Graaf van
Buren incognito eenigen tijd bij het
meer Windermere hebben doorge
bracht, bezochten gisteren Londen.
Prins Hendrik woonde de wedrennen
te San-down Park bij:, waar de Eclipse
Stakes werden verreden.
De Vlootwet.
De redacteur van „de Maasbode" te
Berlijn meldt
Naar aanleiding van de Britsche oor-
logsih-avenplanncn in Singapore seint
de Londensche correspondent van de
„Voss. Ztg.", dat in welingelichte poli
tieke kringen een mengeling heerscht
van vrees en achterdocht tegen Japan
en dat deze gevoelens de Oost-Aziati
sche verdedigingspolitiek van Engeland
inspireeren.
-Het is ook om deze reden, zegt het
blad, dat de Engelsche regeering pres
sie op de Nede'rlandsche uitoefent om
het Indische vlootwefsontwerp zoo
spoedig mogelijk doorgevoerd te krij
gen.
De crisis aan financiën.
De „Tijd" besluit een beschouwing
over de crisis aan financiën als volgt
Onder de weinigen, die in aanmer
king komen als opvolger van den afge
treden minister van financiën, zal de
-leider van het kabinet ongetwijfeld zoe
ken naar den man, die nevens de groote
gaven en de buitengewone werkkracht
van den lieer De Geer, ook een open
oog heeft voor den desolaten toestand,
waarin de valuta-concurrentie en het
star vasthouden aan de politiek van de
open deur onze nationale industrie heb
ben gebracht. Door eenerzijds de bezui-
nigingspolitiek tot de uiterste grens
door te zetten, zonder vitale belangen
te schaden, en anderzijds de nationale
industrie zóó te steunen, dat uit deze
oude bron de staatsinkomsten opnieuw
ruimer vloeien, zal de nieuwe minister
van financiën ondanks de noodzake
lijke Vlootwet practisch kunnen ver
wezenlijken, wat de heer De Geer zich
ten, doei had gesteld, nl. de „veiligstel
ling" van den gulden door een sluitende
staatsbegrooting
Uit de andere katholieke bladen zui
len wij ook nog enkele regels lichten
uit de artikelen over de ontslag-aan
vrage van minister De Geer.
Zoo schrijft „de Residentiebode"
Zeker, er kunnen belangen met de
uitvoering der Vlootwet gemoeid zijn,
maar daartegenover staan toch ook
ontzettende nadeelen, die door de radi
cale bezuinigingsmaatregelen de wel
vaart en de volkskracht van ons land in
hooge mate zullen aantasten.
Het zal aan de Staten-Generaal, zijn
tusschen deze belangen een keuze te
doen.
Een keuze, die in dit geval niet te be
nijden is.
Het „Centrum"
Een bekwaam man als De Geer zal
men nadat hij nog niet ten volle twee
jaar zijn ministerieel ambt vervulde,
noode zien heengaan.
En de aanneming en uitvoering der
Vlootwet opent een verschiet, dat, gelet
op onzen financieelen toestand, verre
van rooskleuring is, afgezien nog
van ,de groote moeilijkheden, waartoe
de behandeling der Wet in de Volksver
tegenwoordiging aanleiding kan geven.
Uit het „Huisgezin"
Wat is er voorgevallen, dat onze re
geering, ondanks onzen benarden fi
nancieelen en economischen toestand,
tot den stap, en tot zooveel haast bij
-den stap aanzet
Dit behooren we te weten, voordat
we, niet een gemakkelijk vonnis strij
ken, maar naar billijkheid kunnen oor-
deeien.
Voor de Vlootwet voelen we geen
grein -geestdrift wij. zijn geneigd te
zeggen weg met dat ding maar we
wachten af tot we de motieven der re
geering kennen.
Late zij ons niet lang in de onzeker
heid.
Een hulde aan minister De Geer
Dr. Van -der Meulen, te Heeze, voor
zitter van den Nationalen Bond van Be
zuiniging, doet een oproep aan het Ne-
derlandsche volk, om hulde en dank te
brengen aan jhr. mr. De Geer, minister
van financiën, voor -diens houding in
zake de behandeling van het Vloot-
werp-ontwerp, welke dezen bewinds
man gedrongen heeft tot aanvrage van
zijn ontslag aan de Koningin.
Aan allen, die prijs stellen op een
voorzichtig beheer van 's lands gelden,
richt hij hét verzoek zoo spoedig mo
gelijk van hun adhaesie door toezen
ding van schrijven of naamkaartje te
willen doen blijken.
De belastingdruk.
De heer Gerritzen heeft den minister
van financiën gevraagd of deze 'het
mogelijk acht den gulden veilig te stel
len zonder blijvend herstel van het
economisch leven, m.a.w. zonder veria-
ein" van sommige al te drukkende be
lastingen.
Kan de minister njededeelen, of naar
het oordeel der regeering binnen eenige
jaren tot verlaging van den te zwaren
belastingdruk kan worden overgegaan
en, zoo ja, welke maatregelen de regee
ring daartoe zal nemen
Beschikt de regeering over gegevens
aangaande het vertrek van gegoede in
gezetenen naar het buitenland sedert 1
Januari 1920?
Zijn met name bekend a. -het aantal
personen met een inkomen boven
10.000 en/of een vermogen van meer
dan ƒ200.000, die sedert 1 Januari
1920 naar het buitenland vertrokken
zijn b. het totaal-bedrag, waarmede
het belastbaar inkomen hier te lande
door dit vertrek is gedaald c. het to
taal bedrag aan vermogen, dat hierme
de voor Nederland is verloren gegaan
Heeft in de laatste jaren vestiging
van vermogende personen uit het bui
tenland plaats gevonden Zoo ja, hoe
groot is het aantal dezer personen met
een inkomen boven 10.000 en/of een
vermogen van meer dan ƒ200.000?
Hoeveel bedraagt het totaal bedrag
van inkomen en van vermogen dezer
personen
Werkloosheidsverzekering.
De minister van arbeid heeft aan de
gemeentebesturen medegedeeld, dat
hem de vraag is voorgelegd of een lid
eener wer.kioozenkas in welks regle
ment de uitkeeringsduur is gesplitst
dat in de eerste 'helft van het kalender
jaar over het volledig aantal dagen uit—
k-eering heeft ontvangen en daarna
voortdurend werkloos -bleef tot 1 Juli
1923, bij den aanvang van het tweede
kalenderhalfjaar wederom wachtdagen
moet doormaken, zoo dat lid op 1 Juli
1923 voor uitkeering in aanmerking
kwam.
Uiteraard moet deze vraag worden
beantwoord aan de hand van de 'bepa
lingen, daaromtrent voorkomende in
het kasreglement eener organisatie.
Aangezien deze niet steeds geheel
gelijkluidend zijn, kan de gestelde
vraag niet in het algemeen worden be
antwoord.
'De toestand op 1 Juli 1923 is volgens
den minister dezelfde als die -op 1 Janu
ari 1923 of in het algemeen ais die wel
ke ontstaat bij den aanvang van het
kalenderjaar.
In twijfelachtige gevallen dienen de
gemeentebesturen schriftelijk het oor
deel te vragen van den directeur van
den rijks-dienst der werkloosheidsverze
kering en arbeidsbemiddeling.
Centraal Huldigings Comité.
Maandag a.s. vergadert te Utrecht
het Centraal Huldigings Comité voor
de Nationale Betooging op 6 Septem
ber a.s. te Amsterdam, met afgevaar
digden van de 13 sub-comité's en de
grote landelijke organisatie uit het ge
heele land.
Op de vergadering zullen de laatste
punten van de organisatie worden be
sproken en vastgelegd.
Reeds nu kan worden medegedeeld,
dat het slagen -dezer betooging volle
dig is verzekerd.
Nadere bijzonderheden zullen na af
top van deze vergadering worden me
degedeeld.
Zondagsdienst bij de posterijen en
telegrafie.
De algemeene vergadering van den
Ned. Bond van P'rot. Christ. Post-, Te
legraaf- en Telefoonpersoneel „Door
Recht tot Plicht" is te Zutfen gehouden.
Besloten werd met kracht te ijveren
voor Zondagsrust en erkenning van
Goeden Vrijdag als algemeen erken
de Christ, feestdag. Ook zal verzocht
worden tot het invoeren van een be
perkten dienst op 31 Augustus.
De Broekhuys-obligaties.
Bij de agenten en hoofdagenten der
Broekhuys-obligaties heeft de Centrale
recherche te Rotterdam gisterenmiddag,
op last van den officier van justitie, de
obligaties van de Zuid-Nederland^che
premieleening in beslag genomen. Bij
den hoofdagent S. aan de Schiekade
waren het er 300, bij de anderen ge
middeld 25. Het aantal obligaties viel
tegen wat echter geweten moet worden
aan de omstandigheid, dat de agenten
de loten vooruit moesten betalen, ter
wijl er bij het publiek 'weinig interesse
voor was.
VLISSINGEN, 21 JULI.
Strandconcert.
Het concert dat „Ons Genoegen"
morgen aan het strand geeft, zal door
bijzondere omstandigheden reeds des
morgens plaats hebben, zooals wij reeds
in ons nummer van Donderdag hebben
gemeld'.
Om half twaalf begint dit concert.
In de week van 14 tot en met 20 Juli
werden hier 6042 zeebaden genomen,
waarvan in het gewone bad 1889 door
dames en 2567 door heeren en in het
volksbad 673 -door dames en 913 door
heeren.
De hoogste temperatuur van de lucht
was 75 graden en de gemiddelde tem
peratuur van het water 66 graden.
Zwerver.
Een man uit Axel, die door zijn
vreemd doen de aandacht trok, is door
de zorgen der politie naar zijn woon
plaats terug gevoerd, aangezien hij ge
heel over stuur bleek te zijn.
Vreemdelingen.
Een Russisch onderdaan, wiens lan
ding in Engeland was -geweigerd, werd
hier in handen der politie gesteld, die
een bevel tot uitleiding over de grenzen
des rijks tegen hem uitvaardigde.
In verband hiermede is hij over de
Hollandsch-Duitsche grenzen gezet.
Een Tsjecho-SIowaansch onderdaan,
eveneens uit Engeland hier terugge
voerd, onderging eenzelfde lot.
Vernieling.
Een aannemer -klaagde bij de politie
dat van een in aanbouw zijnd werk, in
den afgeloopen nacht lantaarns waren
vernield, vermoedelijk stu-kgereden
-door een automobiel.
Een onderzoek wordt ingesteld.
-Een tweetal -meisjes uit een -kermis-
inrichting alhier, d-ie uit !haar dienst
waren ontslagen, zijn, teneinde te voor
komen, dat zij, zouden gaan zw-erven,
-door de politie aangehouden en als
minderjarigen op transport gesteld
naar haar woonplaats, teneinde weder
onder het ouderlijk gezag te worden
gesteld-.
Voorstellen aan den gemeenteraad te
Middelburg.
Door een commissie uit den raad
werd -kort geleden rapport uitgebracht
over de vraag op welke wijze 't U.L.O.
daar ter stede moet worden geregeld.
De meerderheid der commissie kwam
tot de conclusie, dat vooralsnog geen
wijziging moet worden gebracht in het
bestaande openbaar U.L.O.-onderwijs
en derhalve de meisjes U.L.O. school G,
waaraan grootendeels leeraressen met
middelbare bevoegdheid verbonden zijn
moet blijven behouden, ook wat betreft
het aantal leerkrachten en den leer
gang.
De minderheid der commissie, name
lijk de heer Paul, soc.-dem., bepleitte
uitvoerig het oprichten van een open
bare U.L.O. school voor jongens en
meisjes.
Thans hebiben Burg. en Weth. prae-
advies uitgebracht over dit rapport en
blijken zij ook verdeeld te zijn. De
meerderheid van het college kan zich
vereenigen met het advies van de
meerderheid van de commissie om wat
den leergang betreft, het onderwijs op
school G voorloopig onveranderd te
laten, maar niet wat betreft het aantal
leerkrachten. Zij herinnert er aan dat
handhaving der personeelsterkte aan
'schooi G voor de gemeente-financiën
te 'bezwarend zou zijn,'daar dan ook dè
Chr. U.L.O.-scholen veel meer geld
zouden kostën, omdat zij op' eenzelfde
aantal leerkrachten recht hebben. De
minderheid van Burg. en W-eth. kan
zich -geheel' vereenigen met het denk
beeldPaul om een Mulo-school voor
meisjes en jongens te openen, waarte
gen de meerderheid bezwaar heeft om
dat zij voor het M.'U.L.O. een tegen
standster is van de coeducatie, en het
voor haar vast staat, dat -dan vele
meisjes geen Mulo-onderwijs meer zul
len volgen, en -bovendien is er niet veel
animo bij. jongens gebleken voor dit
onderwijs en is daartoe trouwens gele
genheid- te Vlissingen. De meerderheid
stelt -dan ook voor de betrekking van
onderwijzeres in de Nederlandsche taal
met 1 Januari aan school G op te hef
fen, de tegenwoordige titularesse mej.
J. P. v. d. Feen op wachtgeld- te stel
len en een wijziging van het leerplan te
maken, waardoor het aantal wekelijk-
sche lesuren voor de Natuurlijke Histo
rie komt op 5 -en voor scheikunde op 1.
iHet ih-oofd van schoot G, mej. j. C. G.
de Cleijn Brem, daarnaar -door Burg. en
Weth. -gevraagd, stelt voor om de
deugdelijkheid van het onderwijs niet te
schaden, het vakonderwijs te handha
ven, mej. v. d. Feen op wachtgeld te
stellen, maar haar toch 5 we-kelijksche
lesuren in het Ne-deriandsch op te dra
gen. Volgens het voorstel van Burg. en
Weth. wordt ten 'hoogste 9810 bezui
nigd door het idee van het hoofd ten
minste 6810, waarbij in beide geval
len voor scheikundelessen nog 1125
komt, alles berekend naar het idee dat
de Chr. scholen gelijke rechten als de
openbare willen doen gelden.
In de te Rotterdam gehouden verga
dering van den Bond van Ned. detail
handelaren in brandstoffen, werd be
sloten de volgende vergadering te Mid
delburg te houden, waaraan een excur
sie naar liet Engelsch mijngebied zal
worden verbonden.
De landbouw-ongevallenwet.
Volgens de courantenberichten zijn
tengevolge van de hitte verschillende
arbeiders, w.o. ook landarbeiders,
overleden.
Aangezien met ingang van 1 Mei
1923 de iandbouwongevallenwet in wer
king is getreden en alle landarbeiders
onder de bepalingen dezer wet vallen,
is het niet ondienstig te vermelden, dat,
indien 't -overlijden plaats heeft gehad
gedurende den arbeid, bij 't gaan naar
huis of naar 't werk, het niet onwaar
schijnlijk is, dat dit overlijden als een
ongevalsgebeurtenis zal worden be
schouwd', waardoor o.m. recht op we
duwen- en weezenrente kan ontstaan.
Het verdient aanbeveling van elk ge
val aangifte te doen, door de land
bouwers, aangesloten bij een bedrijfs-
vereeniging, bij die bedrijfsvereniging;
door de landbouwers, aangesloten bij
de Rijksverzekeringsbank, ten kantore
der posterijen van hunne woonplaats.
Hetzelfde geldt ten aanzien van ar
beiders, die vallen onder de industriee-
le ongevallenwet.
SOUBURG.
Gisteren maakten de leerlingen der
ibeide hoogste klassen van de Marnix-
school een uitstapje naar Breda en het
Mastbosch, waar de Boschwachters-
woning -en de „Zeven heuvéltjes" het
doel van den tocht waren. Per paarde-
tram naar Breda teruggekeerd, -bracht
de trein de -kinderen, die in opgewekte
stemming verkeerden, naar Middelburg,
vanwaar een groote autobus het heele
gezelschap naar Souburg 'bracht. Het
was een dag, dien -de -kinderen niet
licht vergeten zullen.
De kinderen der Julianaschool maak
ten een rijtoer door Walcheren.
Door den heer J. Montfoort, Kanaal
straat alhier, werden in twee dagen
tijds niet minder dan zes stuks bunzings
geschoten, waarvan de moeder een
prachtexemplaar was. Voor de kippen
houders in die huurt is het gelukkig
dat ze hun- pluimvee van die roovers
verlost weten.
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
Rijks Hoogere Burgerschool te
Middelburg.
Tot de eerste klasse zijn toegelaten
de volgende mannelijke leerlingen P.
W. van Beveren, W. L. Ghijsen, R.
Ruif, W. C. Schonis, L. J. Corné, W. J.
Reiinierse, Ph. L. van der Veen, H. L.
van der Veer, J. P. van Rigteren, J. W.
Dorleijn, P. C. Louwerse, J. A. Agelink
van Rentergem, P. Pots, j. W. Wink-
ster, C. M. de jager, Chr. Dronkers, j.
C. de Jonge, C. Willeboordse, J. W.
Bourdoux, Ch. Mazure, J. A. M. de
Paauw, J. Coumou, M. C. Marinissen,
A. Schut, J. K. Minderhout, A. I. Vos,
TTh. ten Klooster, J. K. P. Neele, D.
Cannegieter, B. Hoegen.
En de vrouwelijke leerlingen J. E.
M. de Blécourt, Th. G. Ghijsen, M. C.
Goethals, G. de Haan, N. F. Joosse, E.
C. Kelder, H. J. Vermeulen, G. T. Ga-
briëlse, G. Voerman, W. Bosman, H.
