VRIJDAG IS MEI «g No lie— ©le Jaargang GEMEENTEBESTUUR Nederland in 25 jaren. FEUILLET0N Door Duisternis tot Licht BINNENLAND VLISS1NGSCHE COURANT ABONNEMENTS PRIJS Voor Vlissingen en gemeenten op Wal cheren 2.20 per drie maanden. Franco door het geheele rijk: ƒ2.50. Week-abon- nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent. ADVERTENTIE-PRIJS. Van 14 regels 1.10 voor iedere regel meer 26 centbij abonnement spe ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen van 15 regels 65 centiedere regel meer 15 cent, bij contante betaling. Familieberichten van 16 regels ƒ1.70, iedere regel meer 26 cent. BADEXPLOITATIE. Burg. en Weth. van Vlissingen maken bekend, dat de opening der Zeebaden, Volksbad en Strandstoelenterrein is be paald op Zaterdag 19 Mei a.s. Vlissingen, 18 Mei 1923. Burg. en Weth. voornoemd, VAN WOELDEREN. De Secretaris, F. BISSCHOP. 1898—1923. III. Van meer 'wisseling dan de buiten- iandsche politiek getuigde de binnen- landsche politiek. Bij het optreden van de Koningin was aan het bewind het ministerie Pierson—iBorgesius, dat zich door een vrij- krachtige sociale wetge ving kenmerkte. In 1901 echter werd de geringe liberale meerderheid vervangen door een krachtige rechtsche meerder heid. De rechtsche partijen, destijds de Katholieken, de Anti-Revolutionairen en de vrije Anti-Revolutionairen, stonden aaneengesloten onder leiding van dr. A. Kuyper, den hoofdredacteur van „de Standaard", den oud-predikant, die, het werk van Groen van Prinsterer voort zettend, de Anti-Rev. partij tot groote krachtsontplooiing bracht. Zijn ministe rie 'kenmerkte zich door een sterke per soonlijke leiding, sterker dan tevoren in Nederland gebruikelijk was. In 1905 werd zijn ministerie door het kabinet De Meester, steunend slechts op een zwakke linksehe meerderheid, vervan gen einde 1908 werd dit ministerie, dat in den minister van oorlog Staal een kwetsbare plek bezat, ten val gebracht door :het verwerpen der oorlogsbegroo- ting. Toen werd door de rechtsche min derheid onder leiding van Heemskerk een nieUw ministerie gevormd, dat aan het bewind bleef, toen de verkiezingen van 1909 het steunden en krachtig ver sterkten. Tot 1913 bleef dit ministerie aan het roer het kenmerkte zich vooral door Talma's verzekeringswet ten. De verkiezingscampagne van 1913 was ongemeen fel en heftig de link sehe partijen vereenigden zich in de Vrijzinnige Concentratie, die een over winning behaalde. Maar vorming van een linksch ministerie werd alleen mo gelijk geoordeeld, indien de sociaal democraten, die krachtig versterkt uit den strijd waren te voorschijn gekomen, aan die regeering deelnamen dit nu werd door het congres der S. D. A. P. geweigerd. Toen werd het extra-parle mentaire ministerie onder leiding van Cort van der Linden gevormd dit heeft gedurende de moeilijke oorlogs jaren het bewind gevoerd en zulks op een wijze, die nog altijd aller lof heeft. Naast Cort van der Linden was onge- bewerkt door Mevrouw J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. 12) .(Prachtig, Joachim Zij drukte een :kus op zijn voorhoofd, hij glimlachte er bij'. „Nu zullen wij spoedig weer vasten bodem onder de voeten hebben." Zij ging dicht naast hem zitten. „De zachte reine zeelucht zal je goed doen, ik zal je verplegen..." „Alsof je dat niet van het eerste oogenblik af aan hebt gedaan." „O, ik wil het nog veel meer doen Hij klemde de lippen op elkaar en zweeg. Het was een verlichting, dat juist het ontbijt werd binnengebracht. „Binnen tien minuten draait het schip bij', 'baron Hij begreep het, stopte den attenten man een flinke fooi in de hand. In de beide kajuiten er naast pakten wilhelm en de kamenier de koffers. Kort daarna werkten de machines langzamer, de sirene zond een lange gillende fluit het land in, enkele oogen- B'ikken later draaide de „Erna Woer- uian" bij. Joachim stond op. „Nu ikomt het af scheid nemen van deze planken Grete had zijn jas al gegeven en hield uie voor haar man op. „Trek nu daar over je overjas aan Zoo Nu nog has om twijfeld Treub, die ais minister van landbouw spoedig vervangen werd door minister Posthuma, de groote en krachtige figuur. Dit ministerie 'bleef tot de verkiezingen van 1918, toen het door een ministerie onder leiding van Ruys de Beerenbrouok werd vervan gen dat, schoon het formeel ontslag nam in 1922, vrijwel in gelijke formatie totnutoe aan het bewind is gebleven. Men ziet uit 'deze opeenvolging van ministeries, dat het vooral een kerkelijk bewind is geweest, dat in deze .kwart eeuw over Nederland heeft geheerscht. De tijden van liberale meerderheid schenen tot 't einde te behooren. Daar toe werkte ongetwijfeld mede het ver schil in stroomingen, dat zich links ken baar maakte de vraag van samen werking al dan niet met de uiterste partijen. In 1901 kwam de splitsing in radicale en meer behoudende liberale elementen met de oprichting van den Vrijz. Dein. bond later werd de partij der Vrije Liberalen opgericht weer later kwam onder Treub's persoonlijke leiding de Economische Bond tot stand, terwijl in 1921 de oplossing in den Vrij heidsbond een nieuwe centrale liberale partij bracht naast de vrijzinnig-demo craten, die sedert 1901 hun onafhanke lijk bestaan hebben beleefd. Aan de rechterzijde deed zich een zelfde split sing en hereeniging voor bij de vrije anti-revolutionairen, die later met de Friesche christelijk-historischen in de tegen woordge Christelijk-Historische partij samenkwamen vooral deze par tij heeft bij de laatste verkiezingen aan merkelijke versterking ondervonden. Waren het aan de linkerzijde achter eenvolgens Tydeman, Bos, Drucker, Marchant, Treub, Fock, Rink, Dressel- huys, die tot de leidende figuren be hoorden ontwikkelden 'zich de sociaal democraten krachtig onder leiding van een Troelstra, een Schaper rechts bleef jaren achtereen Dr. Kuyper de groote man, terwijl, naast hem aller oog-en steeds gevestigd waren op De Savornin Lohman. In de anti-revolutio naire partij is, reed in de jaren voor dr. Ku'yper's dood in 1920, duidelijk merk baar geworden een vermindering van diens invloed, r< hoon eerbied voor z'in persoon bij zijn volgelingen bleef be staan. De bekende aangelegenheid, als „lintjeskwestie" zelfs berucht, is een der weinige voorbeelden van het bren gen van een persoonlijk element in Ne derlands staatkundige geschiedenis. De wetgeving in deze kwarteeuw is de weerspiegeling van de wisseling van ministeries. Allereerst is het kies recht aanmerkelijk veranderd. Het is op den grondslag van de wet van 1896 uitgebreid en verbeterd het werd bij de Grondwetsherziening van 1917 niet alleen tot algemeen kiesrecht gemaakt, maar ook geregeld naar evenredige toe passing, met invoering van stemplicht terwijl kort daarop de invoering van hef vrouwenkiesrecht volgde. Reeds in 1918 deed de eerste vrouw in het Ne- derlandsche Parlement haar intrede, in 1922 door geheel een reeks andere, tot verschillende partijen behoorende, ge volgd. Twee Grondwetsherzieningen hebben betrekkelijk korten tijd- na elkander plaats gevonden, nadat de eerste door verschillende staatscommis sies Was voorbereid en tot kleiner plan werd teruggebracht. De Grondwetsher ziening van 1917 moet daarom belang rijk heeten, omdat zij naast het kies recht ook het onderwijsvraagstuk re gelde, zulks in den geest van de pacifi catie, door de commissie onder leiding van dr. Bos voorgestaan. Op bijna elk gebied kwam voor wetgeving van actu- Grete keek nog snel even naar de koffer en daarna gingen 'zij het dek op. „iHoe wondervol Steeds weer jubelde Grete het uit. Haar man hield haar lachend bij de hand en verheugde zich over haar ver rukking. Twee stoomsloepen kwamen pp het schip aan, roeibooten naderden, de in zittenden schreeuwden, zwaaiden met flesschen wijn, zijden doeken en mand jes met vruchten. De kapitein naderde de twee. „Dus, geachte baron, in het voorjaar neem ik u weer kerngezond mee terug Ja, ja, zet maar geen lang gezicht. Altijd ge- looven, dat is het beste geneesmiddel. Hoevelen heb ik reeds hierheen ge bracht, die meenden nu -loop ik op mijn laatste beentjes en op den terug tocht walsten De officieren van het schip en -die der koloniale troepen traden nader met enkele andere reizigers, die nu en dan in de kajuit der Blottstedts de thee ge bruikt hadden. Men schudde elkaar de hand. Daar riep 'n breedgeschouderd man „Baron von Blottstedf „Hier I" De man nam de pet van het hoofd en stond in postuur voor den majoraats heer. „Boetke, bewaarder der villa Esmeralda. De stoomsloep ligt aan de valreep Kan ik de koffers krijgen Een paar forsche negers doken achter hem op. Wilhelm, de bereisde kamer dienaar trok ;hem aan den arm met zich mee. celen en van meer principieelen aard wetgeving van technischen aard, die 'herziening van onze verschillende wet boeken betrof, kreeg echter zelden een kans, evenmin als de meer dan eens zorgvuldig voorbereide administratieve rechtspraak. In 1903 leidde de groote spoorwegstaking tot uitzonderingswet geving in 1918 deden zich, in navol ging van Duitschland, zekere revoluti onaire stroomingen gevoelen. Wij heb ben gehad dé moeilijke „week van Troeistra", gevolgd door de betooging in het Malieveld wij hebben gekregen het optreden van S.D.A.P. naast de zui ver revolutionairen wij hebben bij de laatste verkiezingen gezien, hoe de in vloed van deze partij althans was stem- menaantal aangaat, aanmerkelijk is te rug geioqpen. Heeft men in 1918 en volgende jaren inderdaad ernstige^ vrees gekoesterd voor revolutionaire stroomingeiT) de gebeurtenissen in la tere jaren 'wijzen niet op een verster king van deze stroomingen. Ongetwijfeld het meest kenmerkende doei, van de wetgeving in deze laatste kwarteeuw is die op sociaal gebied. Reeds in 1889 kwam de eerste Arbeids wet tot stand, in den loop dezer kwart eeuw herhaalde malen verbeterd en uit gebreid, wel het meest 'belangrijk in 1911. In 1919 kwam een geheel nieuwe Arbeidswet invoeren den achturigen werkdag de strijd om het beginsel, in deze wet gelegen, is in de jaren daarna voortgezet en heeft geleid fot een aan merkelijke verandering, culmineerende in een 48-urige werkweek. De sociale verzekeringen zijn vanaf het begin dezer eeu'w onderwerp van menige verkiezing geweest in 1912 en 1913 wist minister Talma zijn ouderdoms- invaliditeifs- en ziekteverzekering tot stand te brengen, die intusschen eerst in 1918 definitief is ingevoerd, aanmerkelijk gewijzigd. De Ongevallenwet was, na aanvankelijke verwerping door de Eerste Kamer, daaraan voorafgegaan. Ook op ander sociaal igebied is menig ontwerp wet geworden wij denken daarbij reeds dadelijk aan de gezondheids- en wo ningwetten, aan de zorgen van den Staat voor de werkloosheidsverzeke ring, voor den woningbouw, en voor tal van andere sociale noodén. Men over drijft niet, wanneer men de sociale wet geving het belangrijkste onderdeel van de tegenwoordige wetgeving noemt. Het moge zijn, dat bijv. de onderwijs- wetgeving men denke aan de wijzi ging der Hooger Onderwijswet in 1904, die/ de ontbinding der Eerste Kamer medebracht aanmerkelijk is gewij zigd niemand zal tegenspreken, dat vooral op sociaal gebied de ontwikke ling een geheele evolutie heeft ge bracht. Men moge zich op het stand punt stellen, dat deze sociale wetgeving verder of minder ver behoort te gaan sociale wetgeving als zoodanig wordt door een ieder aanvaard. Het bezoek van koning Haakon. Omtrent het bezoek, dat de koning van Noorwegen van 5 tot 7 Juni aan onze Koningin zal brengen, kan nog worden medegedeeld, dat koning Haa kon in den morgen van 5 Juni aan boord van de „Echsvold" te Amster dam wordt verwacht. Woensdag 6 Juni zal de Koning met onze Koningin en den Prins uit Amsterdam v.ia Baarn naar Soestdijk vertrekken tot het bren gen van een bezoek aldaar aan de Ko ningin-Moeder, die de vorstelijke per sonen aan een familie-noenmaal ten Vijf minuten later namen de Blott stedts in de sloep plaats. Nog een wen ken en langzaam stoomden zij naar het douanebureau. 'Boelke had er slag van met de Por- tugeesche beamten om te gaan. Het duurde geen tien minuten en de visitatie was gebeurd. Een wagen, bespannen met twee muildieren stond gereed, voor de koffers en bedienden een vrachtwagen. 'Boelke ging op den bok zitten. De muildieren draafden snel door Funchai. De straten waren nauw en vuil, de jalouzieën voor de vensters neergela ten volwassenen zaten voor de hui zen kinderen rolden half naakt over het hobbelig plaveisel, menschen van allerhande kleur slenterden rond. Spoedig waren zij buiten de stad en reden over een weg die zich als een slang omhoog slingerde. Terrasvormig strekten zich wijnbergen en vruchttui- nen tegen de helling uit, villa's doken uit het groen op. Diep haalde Joachim adem. Wat is dit 'een wondervolle lucht „Zoo zacht voegde Grete er aan toe. „Dat is het zuiden, lieveling. Je zult er nog vele schoone kanten aan ontdek ken, maar ten slotte toch naar onzen achter-Pommerschen hoek verlangen Let maar op, het zal niet zoo lang duren „O, dat weet ik Maar de kapitein zal ook gelijk krijgen. Joachim antwoordde niets. Hij wist hoe het met 'hem stond. haren paleize vereenigt. 's Middags vertrekken de koning van Noorwegen, koningin Wilhelmina en Prins Hendrik uit Soestdijk naar 's-Gravenhage. Den volgenden dag 7 Juni gaan de vorste lijke personen om half i 1 naar Rotler- dam. Daar biedl de Koning in den mid dag aan de Koninklijke familie en aan genoodigden een tea aan, aan boord van de „Eichsvold". Hier zal de Konin gin afscheid nemen van haren koninklij ken gast. Kort daarop vertrekt de Ko ning aan boord van het schip uit Rot terdam om zich naar België te begeven voor een bezoek aan het Belgische hof. Gemeenteraadsverkiezingen. De gemeenteraad te Rijswijk, die vroeger 6 linksehe en 5 rechtsche leden telde, is om en bestaat thans uit 7 rechtsche en 6 linksehe. Te Enkhuizen is de raad eveneens omgegaan en van 7 liniks en 6 rechts .is het geworden 7 rechts en 6 links. Ook de gemeenteraad te Schoten is rechts geworden. De gemeenteraad te Wormerveer was in meerderheid socialistisch, ni. 7 van de 13 leden. Thans telt deze raad 5 sociaal-democraten, 4 vrijzinnigen, 2 katholieken en 2 anti-revolutionairen. Geneeskundig onderzoek voor het huwelijk. Onder voorzitterschap van den heer Ir. F. C. J. van der Steen van Omme ren is dezer dagen de jaarlijksche ver gadering gehouden van het comité tot bevordering van het Geneeskundig On derzoek voor het huwelijk. Aan het verslag over 1922 ontleenen wij dat ultimo December bij het comité waren aangesloten 12 corporatiën. 35 gemeen tebesturen reiken thans het vlugschriftje „Een ernstig Woord" uit aan hen die huwelijksaangifte doen. In den Helder, dat weigerachtig bleef aan het in dezen tot haar gericht verzoek te voldoen, ook nadat de afdeeling der Ned'. Huisvrou wen daarop had aangedrongen, heeft deze vereeniging op zich genomen zelf voor de verspreding der blaadjes zorg te dragen. Zoowel te Leiden als te Rot terdam hebben ingezetenen het initiatief genomen tot oprichting van afdeelingen aldaar. Te Amsterdam bereidt wethouder dr. De Vos de oprichting voor van een gemeentelijk adviesbureau voor huwen den. In de Alexander Polikliniek te 's- Gravenhage is door het comité de ge legenheid opengesteld voor hen die pian hebben te huwen om tegen geringe vergoeding medisch advies in te win nen. Zoowel'mannen als vrouwen ma ken daarvan gebruik. Scheepsbouw. Het vrachtstoomschip „Reggestroom" gebouwd door de Maatsch. voor scheeps- en werktuigbouw „Feijenoord" te Rotterdam, voor rekening van de Hollandsche Stoomboot-Maatschappij Amsterdam heeft op de Noordzee een proeftocht gehouden, waarbij aan de gestelde eischen werd voldaan en over name plaats had. Het schip is gebouwd volgens de hoogste klasse en onder bijzonder toe zicht van Bureau Veritas en naar de eischen van de scheepvaart-inspectie. De hoofdafmetingen zijn lengte tus- schen de hoofdlijnen 330'0", grootste breedte op buitenkant spanten 48'0". Op diepgang met zomervrijiboord van 24'0" is het draagvermogen 5870 ton. Het schip is voorzien van passagiers- inrichtingen voor een 10-tal passagiers. Voor de los- en laadinrichting zijn 16 Achter de dadelpalmen, laurierheg gen en steeneiken dook een lang uitge strekt 'wit huis op. De huisbewaarder wendde zich om. „Villa Esmeralda Grete greep de hand van Joachim. „Zullen wij die geheel alleen bewonen?" „Geheel alleen", klonk het droomerig van zijn lippen. In de donker gemaakte kamer iag Joachim na het 'middagmaal te rusten. Maar de slaap 'wilde vandaag niet ko men hij was hier drie weken, of zijn toestand beter was, daarover kon hij zich geen rekenschap geven. Gewichti ger aangelegenheden dwongen hem zijn gedachten bijeen te houden. Steeds moest hij angstvallig oppassen, dat 'blik noch woord hem verrieden. En daar hij' met zijn eigen persoon zooveel te doen had, had hij, foij wien elke wanklank zoo pijnlijk nawerkte, niet gemerkt, hoe !het met Grete stond. Tot dat vanmorgen vroeg zijn oogen waren opengegaan. Een schrik was door zijn leden gegaan, waarvan hij in het eerst niet 'wist of het een 'blijde of een ang stige was. Maar de schellen waren hem van de oogen gevallen. Nu gaf hij zich moeite zijn gevoelens te ontleden. En steeds weer was het besluit de arme drijft als een schip op stormachtige zee. Gebonden aan een man voor wien zij diep medelijden koestert, meent zij als de golven hoog gaan, dat zij hem waar achtig lief heeft, en ais het schip omlaag in het golfdal gaat, moet zij dit gevoel verafschuwen Neen, er niet aan denken, dat hij haar stoomLieren opgesteld. Het schip is voorzien van electrisch licht, een inrich ting voor draadlooze telegrafie en van een vries- en koelinstallatie voor pro viand. De voortstuwings-instailatie bestaat uit een stel „Zoelly" turbines met dub bele tandwieloverbrenging, welke een vermogen ontwikkelen van normaal 1800 As. P.K. en maximaal 2100 As P.K. Het koude en natte weer. De bekende meteorologische mede werker van het „Vad." schrijft het vol gende Het weer, zooals wii tot nu toe in de maand Mei gehad hebben, is op één uit zondering na buitengewoon slecht ge weest, zoo slecht, dat het moeilijk op de juiste wijze te karakteriseeren is. Het zit niet alleen in de lage temperatuur, of in die vele regens, of in de talrijke onweers- en hagelbuien, maar het zit veel meer in de samenwerking van ai deze verschijnselen. Ieder van deze is op zichzelf niet zoo erg, maar zij span nen op buitengewone wijze samen om de de mooie Meimaand te bederven. De maand begon goed, een paar warme dagen (4 en 5 Mei) beloofden een prachtigen 'inzet vaii Tien zomer, maar ai dadelijk liep het anders toen den 6den de temperatuur omsloeg en het regenachtige weer begon. Sedert dien dag blijft het koud en volgen de buien elkaar snel op. In den nacht van 10 op II Mei daalde de luchttempera tuur tot 3.8 gr. C. en de thermometer in het gras tot even onder het vriespunt en de volgende dagen brachten al niet veel beter temperatuur. Het is voorna melijk echter de dagtemperatuur, die beneden de normale bleef, nl. (met uit zondering van de twee warme dagen) ongeveer drie gemiddeld. Dit verschijn sel maakt natuurlijk meer indruk dan lage nachttemperaturen. Nu is de Mei maand, wat het weer betreft, wel bijna altijd grillig en koel, maar meestal' is het weer toch iets beter, vooral ais de regen wat minder overvloedig is. Terwijl wii nog kort geleden op een abnormale droogte konden wijzen, is de laatste dagen vrij veel regen gevallen. Van 7 Mei tot heden volgden de regen dagen elkaar onafgebroken op en werd een hoeveelheid regen afgetapt, die dicht bij de normale maandsom komt, hetgeen echter volstrekt geen bewijs is, voor het einde der droogteperiode. Op vallend is, dat bijna alle buien verge zeld zijn van ijshagei, dat een verschijn sel is, hetwelk wijst op een sterke actie in den dampkring en op zeer lage temperaturen in de bovenlucht. 'Die zeer lage temperatuur in de bovenlucht is dan ook de rechtstreeksche oorzaak voor het koele weer en tegelijk een gunstige omstandigheid voor het ont staan van onweersbuien met hagel. Intusschen is met deze koude periode aangetoond, dat een aantal van vier ijsheiligen te gering is en dat men den inhoud van een oud bijgeloof niet al te letterlijk moet opvatten. Zoolang de doorbraak van de koude luchtgolf uit het Noorden niet gestuit wordt, kunnen we geen warm weer verwachten. De er varing leert trouwens, dat het warme weer zich in den voorzomer wel eens wekenlang laat wachten. VOORSTELLEN AAN DEN GEMEENTERAAD. Door Burg. en Weth. zijn de volgen de voorstellen aan den gemeenteraad gedaan Door den heer G. H. Vos, handel drijvende onder den naam van B. Wij- ma, boekhandelaar alhier, is tot ons het lief heeft En als het uur kwam, 'waarin hij voelde dat zij zich moest dwingen, hem haar liefde te toonen, dan stortte zulk een fijnvoelende zielmensch als 'hij in. Wat hielp het trekken aan de keten van rozen De scherpe dorens boorden slechts dieper ia het vleesch, er 'bleef dus niets anders over dan ze als het mogelijk was geduldig te blijven dragen tot het nabijzijnde einde. Dan begon toch pas voor Gnete het geluk Voor het huis knarsten voetstappen in het zand, zacht stond hij van zijn rustbank op en keek door de smalle reten der jaloezieën. De roode parasol óver den schouder, zoo liep zijn vrouw heel langzaam met neergebogen hoofd, daarheen. Joachim trok zijn bovenlip tusschen de tanden, zijn blik boorde zich in haar gelaat. Er viel niet aan te twijfelen zij leed En nu hief zij het hoofd op, keek door de altijd groene boomen naar den fop van de Ruivo, welks wit glinsteren de muts, 'klein en vlekkerig was ge worden. Zij drukte den zakdoek, dien zij in de saam,geknepen hand hield1, tegen de oogen, hief haar schoone ge stalte op daarna liep zij weer met gebogen hoofd verder. Zacht trad hij van het venster terug, heftig klopte zijn hart. Nu wist Joachim Blottstedf heel zeker, dat hij niet meer mocht twijfelen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1923 | | pagina 1