WOENSDAG 16 MEI ggg No 114- -mu. mjin,Li« ©ie Jaargang ^1923= Nederland in 25 jaren. FEUILLETON Door Duisternis tot Licht BINNENLAND VLISSINGSCHE COURANT AB0NNEMENTS-PR1JS Voor Vlissingen en gemeenten op Wal cheren 2.20 per drie maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Week-abon- nementen 17 cent, alles bij vooruitbetaling. Afzonderlijk" nummers 5 cent ADVERTENTIE-PRIJS. Van 14 regels 1.10 voor iedere regel meer 26 centbij abonnement spe ciale prijzen. Reclames 52 cent per regel Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen van 15 regels 65 centiedere regel meer 13 cent, bij contante betaling. Familieberichten van 16 regels ƒ1.70, iedere regel meer 26 cent 1898—1923. II. De oorlog bracht moeilijkheden van verschillenden; aard1 mede. Aanvankelijk heette het in Fransche kringen, dat de Duitschers door Limburg zouden zijn. getrokken met de stukken in de hand kon worden aangetoond, dat dit niet is gesphied. Later is, in 1916, het bekende incident der Engelsche landing in Vlaanderen gekomen moeilijkheden over het bevaren van de Schelde waren, in verband met Antwerpen, aan de orde van den dag. In 1918 doorleefden wij de spannend ste periode tengevolge van den Duit- schen eisch betreffende vervoer van zand en grint naar België daartegen over deden de geallieerde en geassoci eerde mogendheden zich gelden met de toepassing van 'hun angarie-recht, waarbij liet grootste deel der Neder landsche vloot in bezit werd genomen. Engeland verbrak onze telegrafische ge meenschap met de 'koloniën belette onze visschersvloot baar bedrijf uit te oefenen controleerde onze levensmid delenvoorziening en onzen handel met In-die, die slechts dank zii de oprichting van de N. O. T. voortgang kon vinden. Toen aan het einde van 1918 de Duit- sche debacle in België en Noord-Frank- rijk begon, weken de Duitschers naar ons land uit aan een tevoren ontwa pende afdeeling werd toegestaan, door Limburg naar Duitschland te trekken, waaruit zich een onaangenaam incident met België ontwikkelde. De Duitsche keizer, na hem de kroonprins, vluchtten naar Nederland de vraag tot uitleve ring van. den keizer zoowel als geheel de positie van dezen vroeger zoo auto- cratischen monarch hebben der Neder landsche regeering heel wat moeite, het Nederlandsche volk tot heel wat over bodige belangstelling dikwerf aanlei ding gegeven. Alleen het vermelden van de voor naamste feiten, die zich in internatio nalen zin voor Nederland gedurende den oorlog afspeelden, zou kolommen kunnen vullen. Wij volstaan slechts met er akti te herinneren, dat het allereerst was het 'gevaar, door de drijvende mij nen veroorzaakt, dat onze scheepvaart bemoeilijkte dat daarna met ingang van 1915 kwam het duikbootengevaar, dooi1 de Duitsche maatregelen in het le ven geroepen dat vervolgens de En- uelscne en Fransche tegenmaatregelen onzen handel belemmerden en bemoei lijkten dat op het laatst slechts een smalle vaargeul naar Noorwegen over bleef, die door de schepen werd benut om Amerika te bereiken. Onze vaart op Indië. aanvankelijk om de Kaap de Goede Hoop verlegd, wijl het Suez- kanaa! werd gesloten, moest op het laatst via Amerika en het Panama- kanaal gevoerd worden gemeenschap met Indië bestond een tijdlang niet de bewerkt door Mevrouw J. P. WESSELINK—VAN ROSSUM. 11) Zoo, haar trots was gered. Die zou weer in duigen zijn gevallen^ al® zij het treurige gelaat van -haar man had kun nen zien. Maar nu verlangde zij er toch wer kelijk naar weg le komen uit Blottsfedt, hier hielden haar zenuwen het niet uit. Zij moest andere indrukken opnemen, op de toekomst hopen. De automobiel snorde voor het bor des, de reis naar Madera zou onderno men worden. 'Het was .mooi zonnig weer. Een groote wagen met kotters beiaden reed vooruit naar het station, de kamenier zat naast den koetsier en wenkte den tweeden tuinknecht afscheidsgroeten toe. Aan het portier stond de kamerdie naar, zijn plaats was naast den chauf feur. Voor hem hadden de reizen in den vreemde reeds veel van het aantrekke lijke verloren, al pochte hij er ook niet weinig op in den kring zijner vrienden. In de vestibule nam het jonge paar afscheid van de bedienden. Daar rende een rijknecht op het slot m.e en hield- naast den kamerdienaar stil. „M&ak snel de kist open, en houd den koloniale regeering had een moeilijke taak. Torpedeeringen kwamen tal van malen- voor. die van de „Tubantia", ten slotte door een ortpartiidig commissie te 's-Gravenhage berecht, veroorzaakte de meeste opschudding, die van zeven schepen tegelijk was de minst onschul dige en .de nadeeligste. Monumenten, gewijd aan de nagedachtenis van de visschers, die hun moeilijk bedrijf bleven uitvoeren, ziin op meer dan één plaats opgericht sociale voorzieningen wer den getroffen teneinde het risico van het gevaarlijke bedrijf te verminderen. Er zijn tiiden geweest, dat de scheep vaart vrijwel stilstond dat het uitva ren of aankomen van een schip als een bijzonderheid werd- gepubliceerd, als leefde men tijden terug. De Nederland sche regeering nam tenslotte de uitzen ding van een convooi voor de uitzen ding yan dit convooi gaf aanleiding tot bezwaren van Engeland, die moesten ondervangen worden voordat het con vooi kon uitvaren. Het is bekend, dat in den boezem der regeering over dit al of niet uitvaren verschil van meening heerschte zeer zeker mag het gelukkig worden gerekend, dat de regeering ook in dit opzicht voorzichtigheid betrachtte. Men werd angstig te moede wanneer men op de wereldkaart zag, hoe groot gedeelte van den aardbodem in strijd was en hoe klein dat stukje Nederland en overig neutraal gebied Nederland heeft zich in oorlogstijd hulpvaardig; betoond tegenover de el lenden, die elders heerschten. Wij den ken aan de ontvangst die de gevluchte Belgen hier vonden aan wat er ge daan werd voor het Roode Kruis, voor hulpbehoevenden in tal van oorlogvoe rende landen aan wat er in het bij zonder na den oorlog -gedaan is voor de Centrale landen. Onze betrekkingen met de oorlogvoerenden waren moeilijk. Van weerszijden werden bezwaren zon der tal geopperd minister Loudon had een zware taak om te midden van het oorlogsrumoer de strikste neutraliteit toe te passen. Bij tal van gevallen van i-n-terneering van schepen of schepelin gen kwamen deze vragen ter sprake. Onze verhouding met Amerika, vroeger zeer innig, onderging eeni-ge verande ring wij zijn niet al te gelukkig ge weest met onze achtereenvolgende ge zanten bij het kapitoo! te Washington Onze belangen heeft dit ongetwijfeld- geschaad. De regeering slaagde er in den heer Cremer bereid le vinden, den Nederlandschen naam te Washington te herstellen deze is daarin, blijkens de verkegen resultaten, ongetwijfeld geheel geslaagd. Maar, van meer belang voor de inter nationale positie, die Nederland thans in de wereld inneemt, is de wijze, waar- oo aan Nederland werd vergund, zich als internationaal centrum te ontwik kelen. Toen tengevolge van het mani fest van den Russischen Czaar, enkele dagen vóór de troonsbestijging van Koningin Wilhe-lmina verschenen, een plaats van bijeenkomst voor de eerste vredesconferentie werd gezocht, viel 't oog op 's-Gravenhage. Het Permanente Hof, uit deze vredesconferentie voortge komen, werd te 's-Gravenhage geves tigd men sprak toen van het „werk van Den Haag". De tweede Vredescon ferentie werd in 1907 eveneens hier ge houden ter zelfder tiid werd de eerste steen gelegd voor het Vredespaleis, dat de gedachte van den vrede onder de volkeren zou symboliseeren. In 1913 werd dit Vredespaleis geopend in het zelfde jaar. dat wij het honderdjarig herstel van onze onafhankelijkheid her dachten, werd Nederlands internatio nale positie steviger dan te voren ge- brief, terwijl, i,k mijn paard naar den stal breng De dunne plankjes waren spoedig uit eikaar, een wonderschoone ruiker rozen kwam te voorschijn. De rijknecht kwam- reeds terug. „-Geef hier mijn fooi zou i,k niet gaarne misloopen." In de vestibule overhandigde hij" brief en bouquet. „Ach, (wat attent zei Joae-him tot zijn vrouw. Glimlachend opende zij den brief, las hem door en reikte hem daarna aan haar man. Hij behelsde maar weinig regels. „Geachte Nicht Een hartelijk „geluk" op dezen ver ren tocht en den besten Joachim al het denkbare goede Wussaw Blottstedf." Toen de automobiel- op Suderlohe aanreed, schrikte Joachim plotseling op. „Je hebf de prachtige rozen van Wussow laten liggen." Kalm zag zij haar man in de oogen, legde haar hand op de zijne. „Met op zet Zij hebben hun doel bereikt Zij zaten nqg hand in hand, toen de automobiel het Suderloher landgoed afreed. De ochtendschemering kondigde zich aan door een frisch briesje. In het Oos ten kroop een violette streep omhoog. De „Erna Woerma-n" doorkliefde het water, rustig en gelijkmatig stampten de machines. Met eenige officieren- van de koloniale troepen stond Grete Blott- grondvest. Tot die internationale posi tie had tevo-ren het werk van onzen kundigen Asser, een waardig navolger van- Hugo Grotius, reeds bijgedragen op vier conferenties voor internationaal privaatrecht in 1892, 1893, 1900 en 1904, deed zijn scherpzinnige geest het tevoren -niet bestaande internationale privaatrecht uit den grond- verrijzen. Bij deze conferenties sloten zich die over het internationaal wisselrecht in 1910 en 1913 aan. ietwat terzijde daarvan stond de internationale opiumconferen tie. Nederland- werd meer en- meer in ternationaal centrum Brussel en Bern werden jaloersch op ons de vraag mag nog gesteld worden of. indien de toenmalige Nederlandsche regeering daarbij krachtiger initiatief had ont plooid, niet dit centrum van nog inten siever aard zou zijn geworden. Bij het eindigen van den oorlog, toen de Volkenbond) stond te worden opge richt, scheen het als had het werk van Den Haag afgedaan, als wenschte men een geheel nieuwe periode te beginnen. Er heerschte een zekere ontstemming in geallieerde kringen tegen Nederland, dat niet aan den oorlog had medege daan. Ter zelfder tijd ontwikkelde zich het moeilijke conflict tusschen Neder land en België, later verzwaard door de ingewikkelde kwestie der Wielingen, die nog niet geheel tot oplossing is ge bracht. Maar alvorens over den Volken bond te beslissen, werden de vertegen woordigers der neutrale Staten, ook van Nederland, te Parijs geraadpleegd. Vestigde men den Volkenbond al te Ge neve, het Hof van den Volkenbond, het erste werkelijk internationale rechts- lichaam, zou in Den Haag komen. De internationale juristencommissie, voor het ontwerpen van dit Hof aangewezen, kwam in 1920 in het Vredespaleis sa men de algemeene vergadering van den Volkenbond vestigde in datzelfde jaar definitief hare keuze op Den Haag in Februari 1922 werd in te genwoordigheid van cte Koninklijke fa milie, de eerste zitting van dit Hof ge opend. Een Nederlander, onze groote jurist Loder, is tot president van dit Hof voor de eerste drie jaren gekozen Nederlanders némen in tal van. belang rijke functies aan den arbeid van den Volkenbond deel Nederlands eerste gedelegeerde minister Van Karnebeek werd op de tweede algemeene vergade ring tot voorzitter gekozen en vol bracht deze taak op een wijze, die door allen onverbeterlijk wordt geprezen Rotterdam's oud-burgemeester, mr. Zimmerman, zonder twijfel onze kun- digste magistraat, verricht ais commis saris-generaal in Oostenrijk uitnemend werk Aan de conferentie te Genua nam Nederland deel te Washington op de ontwapeningsconferentie werden wij met het oog o,p on-ze koloniale belangen .geraadpleegd. De vrees, die men een oogenlblik inderdaad kon koesteren, dat Nederland alleen zou staan tengevolge van zijn neutraliteit in den grooten oor log, is niet bewaarheid integendeel, de jaren 19211922 toonen wel aan, dat opnieu-w Den Haag zich als internatio naal centrum is gaan ontwikkelen. Heeft men .in de Tweede Kamer in 1900 bij de goedkeuring van het ver drag betreffende het Permanente Hof vrees gekoesterd voor moeilijkheden, die uit deze vestiging konden voort vloeien sedert i® wel gebleken, dat de aanwezigheid van d,it Permanente Hof integendeel een voorrecht en een voordeel voor Nederland is, ook voor zijn internationale positie. In deze kwarteeuw kwam in ons ■diplomatiek en consulair stelsel menige stedt op het voordek. „■Nu zult u. dadelijk een wondervol schouwspel zien, barones", zeide de oudste der vier heeren, kapitein Mam- roth. „Ik -ben een oude Afrikaner, heb heel wat schoons gezien, maar het gezicht als de Pico Ruido uit de watermassa oprijst, dat is het -meest grootsche Het is te hopen, dat hij reeds een witte muts draagt. Dar, is het tooneei betooverend schoon „Dan spijt het mij, dat mijn man al die pracht niet kan bewonderen Wat moest men daarop antwoorden Men keek slechts nog opmerkzamer naar de violette streep. Juist begon -het op het dek levendig te worden. -Mamroth stelde voorden kapitein op zijn commandobrug -een bezoek te brengen. „Indien u het hem verzoekt, barones, zal, hij ons zeker toestaan daar boven te staan, want de drukte hier en het gebabbel Gretie lachte. „Nu, dan zal i,k mijn geluk beproe ven En als ik een blauwtje loop..." „Dat is buitengesloten viel een jonge luitenant haar in de rede. 'Nu lachten alle vijf. De jonge officier had gelijk. „De (kapitein gaf dadelijk toestemming en nu stonden zij boven en zagen naar het wondere schouwspel van een zonsopgang in volle zee op deze breedte. Reeds sedert eenige och tenden -wachtte Grete met anderen het verandering. In het diplomatiek stelsel, wel de (grootste, zulks tengevolge van een geheel nieuwe financieele regeling, die het ook onbemiddelden mogelijk maakte om de diplomatieke loopbaan te volgen. Minder verandering kwam er in het contact tusschen Kamer en regee ring over buitenlandsche aangelegen heden npg steeds wordt daarbij te veel- het standpunt ingenomen als zou -het beleid der buitenlandsche zaken, dat inderdaad bij den Koning en de regee- r.ing behoort, aan de belangstelling van het Parlement geheel moeten worden onttrokken. Wel zijn sedert den oorlog Oranjeboeken regelmatige verschijnin gen -wel heeft, op den grondslag van het Amerikaansche voorbeeld, de Twee de Kamer een commissie voor de bui tenlandsche politiek ingesteld, maar van een werkelijk medeleven in de buiten landsche politiek dóór volk en Volks vertegenwoordiging is tot nu toe geen sprake. Misschien brengt een tweede periode in Koningin Wilhelmina's re geering ook daarin een verandering Schadeloosstelling voor de „Tubantia". De Berlijnsche berichtgever van het „Hbld." telefoneert De huishoudelijke commissie van den Rijksdag heeft zich gisteren bezig ge houden met de schadeloosstelling voor het Nederlandsche stoomschip „Tuban tia", dat gedurende den oorlog in den grond is geboord. Een overeenkomst zal worden voorgesteld-, waarbij Neder land zal wo-rden schadeloos gesteld door een groep -Duitsche reeders. Als contra-prestatie voor de groep neemt het rijk op zich de levering van twaalf schepen, waarvoor het rijk 126 milliard papiermark heeft te betalen. Door deze overeenkomst behoeft het Duitsche rijk niet den wereld-marktprijs te betalen, doch slechts den binnenlandschen prijs in papiermarken. Het bezoek van den koning van Noorwegen. Naar thans -officieel gemeld wordt, zal koning Haakon van Noorwegen de reis naar Nederland doen aan boord van 't pantserschip „Eichsvold", welke bodem op 5 Juni te Amsterdam wordt verwacht. Het pantserschip „Eichsvold" dateert van Juni 1900. Het is een der grootere van de vier pantserschepen, welke de Noorsche marine bezit. De „Eichsvold" heeft een waterverplaatsing van 4166 tons, een bemanning van 270 koppen, een lengte van 301 j/2 voet, een -breedte van 50 voet en de grootste diepgang is 17 2/3 voet. Deze oorlogsbodem is be wapend met 2 kanonnen van 21 cM. en 6 van 15 cM., 8 van, 7J4 cM. en 't schip heelt twee onderwater torpedo-lanceer- inrichfinigen. De „Eichsvold" kan een maximum-snelheid van 10>/2 mijl ont wikkelen. Van hetzelfde type ais de „Eichsvold" is het pantserschip „Nörge", de beide overige Noorsche pantserschepen zijn van kleinere afmetingen en zijn ge doopt „Harald Haarfagre" en „Tor- denskjöld", welke laatste bodem eeni- gen tijd-geleden ons land bezocht. Mr. H. Goeman Borgesius. Bij den voorzitter van het uitvoerend comité ter huldiging der nagedachtenis van mr. H. Goeman Borgesius, is bericht ingekomen, dat de Koningin met be langstelling van de plannen heeft ken nis genomen en een gift voor het doel wenscht beschikbaar te stellen. uit het ÖoSten opdoemend licht, maar dezen morgen zou het genot dubbel heerlijk zijn. Weerlicht streek langs het uitspansel, de violette streep -kwam hooger, werd helderder, de sterren aan het uitspansel verbleekten. De eerste zegevierende zonnestraal wierp de duisternis terug het werd dag. „Wondervol, wondervol Éem fijne nevei lag over het water, een bergkegel zweefde als het ware in de lucht hij droeg de witte muts. Het gelaat van' kapitein Mamroth kreeg een zachte uitdrukking. De Pico Ru-ido heeft zijn schoonste kleed aan gedaan „Prachtig, prachtig Grete's handen klemden zich om de borstwering, zij boog zich ver naar voren, verlangend namen haar oogen het beeld in zich op. „Daar zie toch eens, heeren, de groe ne muts straalt Verrukkelijk De zon was ondertusschen geheel bo ven den horizon verschenen, dreef den nevel van het water en rukte den grauwen sluier zoo lang heen en weer, totdat Madeira zich aan het oog ver toonde. „Is dat Funchal Die huizen, die daar aan het water schijnen te kleven „Ja", bevestigde de kapitein. „Nog een half uur, dan wenden wij ons naar de reede. De stad doet zich op een afstand beter voor dan in de nabij heid. Het is namelijk een vuil nest. Miaar u woont daar ergens boven tegen De afvloeiing bij de posterijen. Ingevolge de vragen van den heer Ter Hall inzake de toepassing van het afvloeiingssysteem bij het Staatsbedrijf van de posterijen, de telegrafie en de telefonie, heeft de minister van water staat o.a. het volgende geantwoord De aanzegging is geschied aan alle ambtenaren, die op 30 Juni a.s. 62 jaar of ouder zuilen zijn, dat zij voor eervol ontslagen zullen worden voorgedragen-, behalve aan de hoofdambtenaren boven den rang van directeur, de directeuren, die op hun tegenwoordige standplaats bij. keu-ze zijn benoemd, benevens eenig personeel in den schrijversrang en van lageren rang bij den technischen dienst, in welke rangen voor het tegenwoor dige geen overcompleet is. Daar de betrokkenen overcompleet zij^Tv, moeten de algemeen gestelde en aanvaarde regelen op hen worden toe gepast. Uitstel aan de eene categorie maakt niet uitstel voor anderen tot een onbillijkheid, welker opheffing de aan genomen regelen ongedaan zou maken. Bij-de wachtgeldregeling is er op ge rekend de financieele gevolgen zoo weinig mogelijk drukkend te maken. Hierin incidenteel verder te gaan, kan de minister niet bevorderen. Toekenning van een gratificatie, zou strijdg zijn met de bedoeling van de wachtgeldregeling, zooals blijkt uit ar tikel 1 van het ter zake geldende Kon. besluit van 3 Augustus 1922. Met eventueelen woningnood van directeuren, die een ambtswoning be wonen, is in zooverre rekening gehou den, dat hun desgevraagd, indien ;het dienstbelang zich daartegen niet verzet, nog uiterlijk 3 maanden na den datum van eervol ontslag de beschikking over de ambtswoning wordt gelaten. Tot het maken van een uitzondering op den regel, dat aan een ambtenaar bij zijn uittreden verhuiskosten niet toe gekend worden, kan de minister geen vrijheid vinden. Tegen den verkoop met cadeaux. De Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor Arnhem en omstreken nam de volgende motie aan Vooropstellende, dat waar door den verkoop met cadeaux inbreuk wordt ge maakt op Loterij- en Strafwet, de justi tie ongetwijfeld wei voldoende in zal grijpen en verder, dat aan niemand het recht kan worden ontzegd om zoo lang hij niet met Wet of goede zeden in botsing komt den verkoop van zijn waren te bevorderen op de wijze zooals hij die zelf verkiestmeent de Kamer toch dat. waar het verkoopen van goede waar tegen billijken prijs een dergelijke wijze van aanbeveling niet van noode beeft, het verstrekken van cadeaux in het algemeen als een minderwaardig hulpmiddel moet worden beschouwd. De Kamer juicht 't toe, dat er door den Ned. Grossiersbond, door middel van propaganda, pogingen worden aan gewend, om aan deze minderwaardige manier van verkoop een einde te maken en hoopt, dat het koopend publiek ein delijk zal begrijpen, dat dergelijke z.g. cadeaux toch alleen door hem worden betaald. Het niet-goedgekeurde raadsbesluit van Utrecht. Bij Kon. besluit is ongegrond ver klaard het beroep van de gemeente Utrecht tegen he-t besluit van Ged. Sta ten harer provincie, waarbij deze hun goedkeuring hebben onthouden aan het raadsbesluit van II Januari 1923 tot wijziging van de gemeentebegrooting voor 1922, in verband met de omstan digheid, dat daarbij besloten werd tot toekenning over 1922 van een toeslag van 5 op salaris of loon van ge meente-ambtenaren en -werklieden, die de helling. Wenscht u mijn verrekijker, barones Ginds tegen de hellingen van de Ruivo, die witte vlekken, dat zijn de villa's der kurgasten, en een der schoonste heeft urw echtgenoot ge huurd." „Kent u dan de villa Esmeralda 7" „Zeker, ze behoort aan een Duitschen prins, die eens groote plannen met Madeira had." „En u heeft mij daar niets van ver teld pruilde -zij. „En ik doe het ook nu niet om voor u de volle vreugde niet te bederven." „Is het daar zoo mooi „O, zoo mooi Zij bracht den kijker aan haar oogen. „Welke is het, toe wijs ze mij eens „Het is mij onmogelijk, barones." Toen gaf zij den kijker aan den kapi tein terug. „Hoe jammer 1..." Zij reikte den kapitein en de officieren de -hand, „tot weerziens dus, nu ga iik naar mijn man De vijf mannen keken haar na. „Treurig 1" zei een eerste luitenant. Men ging ontbijten, de zee maakt hongerig. Joachim zat voor het kleine venster der kajuit en keek naar de zee, toen zijn vrouw met blozende wangen en stralende oogen binnenkwam. „Was het mooi, Grete (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1923 | | pagina 1