OLF
AZIJN"
1000
150
25
Melen
Meisjes
cnn^o? d^nn
meisje
14 APRILa
Eerste Blad
JD 68.
rn f 15.-.
n biedingen
aanvragen
BEDIENDE.
Verschijnt dagelijks, uitgezonden) op Zondag en algemeen erkende Christelijke Feestdagen
Onrust en Gevaar.
FEUILLETON
De burcht van het geluk.
Beursbeschouwingen
SCHEERZEEP
TERVEN.
van 9 tot 11 uur.
CHT om
affen van
e goederen
e prijzen.
nderklee-
ederen.
ne
'oek, die
wallen
öli
L L E N
Ateliers,
e levering,
assortiment.
MIDDELBURG.
■O
der NATIONALE
41GING alhier is
r een
BEDIENDE.
schriftelijk tesol-
TRIJK-enGLANS-
Van Dishoek-
agt ten spoedigste
i strijkwerk. Leef-
r.
résMevr. SMIT,
itraat 167.
owart
ddelb. - Rotterdam
;elegen plaatsen.
AN PASSAGIERS
tEN 'EN VEE.
jril
T. MW
i M'
8
8
•t; i:cti
'IB. Hf'
8
8
U bekomen
.V. Tranar. en Eip.
Irven VOS, Tal.
EENHOOBN, Tel. 1»
lOSTEKHonT.Tel. 8JS.
.EDITBNHEK, Tel. 101-
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren 2.20
per 3 maanden. Franco door het geheele rijk 2.50. Voor België 4.15.
Voor overige landen der Post-Unie 4.70. Afzonderlijke nummers 5 cent.
lilgaii: firma I. Hm Dl VELDE Ir JMstaat Si, Vlissinp. M Intens. 10. Postrttoing DSM
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regels ƒ1.10; voor iederen regel meer 26 ct.
Familieberichten van 16 regels 1.70. Bij abonnement speciale prijs.
Reclames 52 cent per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 13 ct. per regel
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
(JUU een ongeluk.
gulden bij verlies
van een hand,
voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
I gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Zouden er werkelijk no,g vele naïeve
■ïenschen zijn, die -gelooven aan het
succes der ibinnen enkele dagen begin-
*ende nieuwe vredesonderhandelingen
met de Turken? Zou. men waarlijk
denken, dat op die nieuwe bijeenkomst
het inderdaad tot een afdoend resultaat
komt Een resultaat, dat voor een tijds
duur van eenig belang, de rust, de zoo
koognoodlge rust zal schenken, naar
welke niet alleen de zuid-oostelijke uit
hoek van Europa, maar waarnaar ook
alle staten, bij het vraagstuk van het
Nabije Oosten betrokken, ten zeerste
verlangen
Wij twijfelen sterk aan zulk een
gunstig verloop der aanstaande vredes
onderhandelingen nopens de nog niet
opgeloste vraagstukken van economi-
schen en juridischen aard, wij kunnen
«og niet veel vertrouwen hebben, dat
het werkelijk tot een toenadering tus-
sdhen oost en west zal komen, fusschen
de Mohamroedaansche en de Christelij
ke wereld-belangen. En wel om deze
reden, dat de Tunken zulk een toenade
ring niet wenschen. Hun belang toch
brengt mede, die onzekere toestanden
ginds, die hun weerslag hier, in de
kabinetten der groote Europeesche sta
ten, maar al te zeer doen gevoelen, te
bestendigen, ten einde er zoo lang en
zoo veel mogelijk al het profijt uit te
trekken, dat oostersche listigheid en
Turksche sluwheid uit den West-Euro-
peeschen öhaos met zoo igroote onbe
schaamdheid en onmiskenbare geniali
teit altijd heeft weten te verkrijgen.
L'histoire se répèfe, alles wat ge
beurt, is al eens geschied, en ook Tur
kije heeft, gelijk het nu weer doet, sinds
jaren de Europeesche beschaafde sa
menleving in onrust gehouden. Wat is
Turkije thans eigenlijk Het is een
staat, te zwak om het tegen welke ook
der groote mogendheden, die het thans
ringeloort, ook maar korten tijd te kun
nen bolwerken Turkije, dat eerst vol
komen verslagen werd door de gealli
eerden, daarna hevig door de Grieken,
en dat thans, dank zij zijn oude taktiek
van „verdeel en heersch" er weer in ge
slaagd is, er genoegzaam bovenop tc
komen, om te Lausanne een eerste
viool te spelen en zijn vijanden, die elk
tien-, twintigmaal sterker zijn, de wet
voor te schrijven, -op z'n Turksch,
dat zeggen wil, door den eenen tegen
stander tegen den anderen uit te spe
len, door uitstel en verschuiving, door
lagen en bedrog, alles en iedei om den
Roman van F. ARNEFELD.
34)
Dan moet ik mij aan u houden 1
Och, wat. Heider schoof zijn arm
door dien van Prosper, trok hem naar
■de verbindingsdeur en stiet die o-pen.
Wees toch niet zoo onvriendelijk.
Wat raakt jou dat meisje uit den
vreemde Wij zitten midden in den
maaltijd en daar kom jij met zulke
dingen daartusschen.
Hij schoof Prosper, die zich heftig
van hem had losgemaakt, over den
drempel.
Zoo, neem nu plaats en eet met
ons later bij de champagne zullen wij
gemoedelijk over de historie praten.
iNeen. Daar jii er de voorkeur aan
geeft, inplaats van onder vier oogen
voor je vrienden verder te bespreken,
vraag ik je nu onder getuigen nog
eens Wil je de igeëischte voldoening
schenken, ja of neen.
In dezen vorm in geen geval 1
Met een' anderen neem iik geen
genoegen 1
Dan spijt het mij
Pas op, Heider. Als je weigert,
ben je de gemeenste schurk, dien ik ooit
m mijn leven heb ontmoet.
Een oogenblik maten de beide man
nen elkander met fonkelenden blik.
"eider's gelaat was aschgrauw ge-
tuin te leiden, en ten slotte aan het
langste eind te blijven trekken. Zoo
kan Turkije, na al wat de wereld in de
laatste jaren zag veranderen en ver
vormd worden, blijven wat het immer,
eeuwen door, geweest is, do bedreiging
van Europa's rust en beschaving.
Wij willen de goede, beschaafde
Turken, waaronder vele, geschikte,
rustige en brave menschen zijn, niet te
na spreken, doch als beschaafde natie,
staat Turkije niet in hef gelid der mo
derne volken, en heeft het noodt ge
staan. Vandaar dat sinds eeuwen de
Turksche staat niet alleen een bedrei
ging is geweest voor Europa, maar
voor de gansche beschaving. Zelfs de
prins onzer dichters, de oude Vondel,
wijdde aan het Turksche gevaar voor
de Christenheid, een zijner scherpste
gedichten. Dat is welhaast driehonderd
jaar geleden, en nochtans vermag Tur
kije nu nog, de Europeesche staatkunde
dermate te beïnwloeden, dat het een
voortdurende bedreiging is voor de
rust en de veiligheid der wereld.
Wat dan Als metterdaad alle rede
neering ophoudtals geen overleg ba
ten mag om de nieuwe Turksche re-
■geering, die hierin één lijn met alle
vorige Turksche regeeringen trekt, tot
reden te brengen als zij voortgaat de
brandende toorts in de handen te hou
den, gereed om elk oogenhlik het
oogenblik dat haar het beste voorkomt
den brand op den Balkan te ontste
ken, een brand die, daar kan men staat
op maken, zal overslaan naar West-
Europa, en opnieuw ons werelddeel in
vuur en vlam zettendan rijst de
vraag, moet van twee 'groote kwaden,
niet het minste gekozen worden Wij
doen voor niemand onder in gevoelens
van strikte vredesgezindheid, maar juist
daarom, achten wij een soort straf
expeditie ten einde de Turken te leeren
zich in te toornen en op te houden een
gevaar te zijn, mogelijkerwijze van niet
igering nut. Deze taak is uiteraard een
moeilijke en vooral uit politiek oogpunt
zeer zware, doch, ons dunkt, dat de
groote mogendheden het aan zich zelf
verplicht zijn, zich niet langer te laten
ringelooren door een staaf, waarvan
elk apart hem verre de baas is, de
macht ontleent, hen alle te zamen om
den tuin te leiden, een voortdurende
onrust en gevaar te zijn, en een hinder
paal te blijven, waarop het herstel der
wereld afstuit, als misschien wel op zijn
hardnekkigste belemmering.
DE FINANCIËN DER GEMEENTE
VLISSINGEN.
Er is een interessant boekje verschc-
nzn, getiteld „Waarschuwende cijfers
uit de gemeente-fina-nciën".
'Het is samengesteld op initiatief van
de Centrale Commissie voor Bezuiniging
van de Nederlandsche Maatschappij
worden. Toen wendde hij zich tot zijne
vrienden, die in stomme verbazing den
twist hadden gevolgd.
U hebt het .gehoord, mijne heeren.
Daarop is slechts één antwoord, zei hij
langzaam, den klem leggend op iedere
lettergreep.
Prosper boog toestemmend het hoofd.
Ik had het voorzien. Ik wacht
morgen vroeg uwe getuigen, graaf
Heider.
Zwijgend groette hij het gezelschap,
verwaardigde Heider met geen blik en
verliet het vertrek.
HOOFDSTUK XX.
Heet en zwoel lag de middagzon op
Dneiscnstein. Edeltrud' lag uitgeput in
haar rieten stoel onder de boomen en
staarde naar buiten in de fel schitteren
de ruimte.
Naast haar op tafel stond 'n glas met
donkerroode, bijna zwarte rozen, die
Achim haar gisteren van Lerchenau met
de groeten van Knude had meegebracht.
De vrijheer had den .knaap en zijn .gou
verneur dien- namiddag uitgenoodigd,
om hun zijn reisherinneringen te laten
zien.
En het was zoo mooi. U kan zich
niet voorstellen, mama, hoe mooi, had
Achim 'haar later verteld.
Nu speelde Achim met zijn jongeren
broeder op het gras fusschen d'e rozen
verstoppertje. Hij had vandaag een
vrijen voormiddag, omdat dr. Markhof
verlof had gevraagd. Prosper wilde met
hem op de jacht gaan, beiden waren
voor Nijverheid en Handel, en bevat
een vergelijkend overzicht van ontvang
sten en uitgaven van 34 gemeenten vol
gens de begrooflngen van 1914 en 1922.
Het geeft dus een generale vergelijking
van den toestand der gemeente-finan-
ciën tusschen 'het laatste jaar vóór den
oorlog en het vorige jaar.
Zoodat
de in dit boekje verzamelde cijfers
een uitstekend beeld geven van den in
vloed, dien de crisis-jaren qp de finan
ciën onzer grootste gemeenten hebben
geoefend.
De 34 gemeenten, die voor het onder
zoek gekozen werden zijn Amsterdam,
Rotterdam, 's-Gravenhage, Utrecht,
Groningen, Haarlem, Arnhem, Nijme
gen, Leiden, Tilburg, Maastricht, Delft,
Dordrecht, Apeldoorn, Leeuwarden,
Enschedé, Emmen, Schiedam, Hilver
sum, 's-Mertogenbosch, Zwolle, Deven
ter, Amersfoort, Breda, Zaandam, Hel
der, Hengoio (O.), Gouda, Vlaardingen,
Almelo, Alkmaar, Vlissingen, Zutfen en
Middelburg. Wij hebben ze hier ge
noemd in volgorde van de grootte der
bevolking het rapport bepaalt zich. tot
gemeenten met meer dan 20.000 inwo
ners.
Wij willen onzerzijds de in dit boekje
verzamelde gegevens schiften en split
sen, teneinde een vergelijking te maken
tusschen de gemeente Vlissingen en de
overige steden. Wij zullen dat doen
zonder critiefc, zonder commentaar, en
kel en alleen door het vermelden en
verwerken van de in hef boekje voor
komende gegevens. De bedragen zijn
afgerond- op 1000, terwijl in het rap
port geen rekening is gehouden met
eventueel aangenomen- suppletoire foe-
groofingen.
Laat -ons allereerst meedeelen, dat de
•bevotking van Vlissingen, die op 1 Ja
nuari 1914 bedroeg 21.677, in 1922 was
gestegen tot 22.446, hetwelk een toene
ming -beteekerrt met 769 of ruim 3,
Van deze bevolking heeft Vlissingen
in totaal aan belastingen (opcenten
rijksbelastingen inbegrepen) geheven
een bedrag van in 1914 243.000, in
1922 f 782.000.
Dit totaal-Jbedrag, omgezet in een ge
middeld bedrag per inwoner, bedroeg
in 1914 11.24, in 1922 f 34.84.
Dit beteekent, dat het gemeentelijk
belasting-bedrag per inwoner van 19i4
tot 1922 is toegenomen met 211
Vergelijken wij heg cijfer met dat van
de overige 33 gemeenten, dan zien we,
dat in 1922 de gemiddelde belasting per
inwoner in 27 gemeenten hooger, dus in
6 lager was dan in Vlissingen. In 1914
daarentegen was het in 10 gemeenten
hooger. De stijging der belasting was
in bedoelde periode in 32 gemeenten
hooger, dus in 1 lager.
-Het belastbaar inkomen in Vlissingen
is toegenomen van 3.271.000 in 1914
tot 6.144.000 in 1922. Een stijging
met 87
Van belang zijn ook de cijfers met
betrekking tot de schulden (inclusief
bedrijven) der gemeente Vlissingen. Zij
bedroegen -in 1914 1.734.000. in 1922
3.500.000.
reeds in alle vroegte naar Hochweid
vertrokken.
De knapen juichten van ,pret. Juf
frouw Muller trippelde als een klokhen
tusschen hen hfeen en weer, aldoor ver
manend Niet zoo wild, Adhim. Och
toe, Achim, maak je toch niet zoo warm.
Mundy moet straks terstond eten en het
zou hem kunnen schaden als hij zoo
heet in de koele gangen komt,
Maar noch Achim, noch Mundy luis
terden naar haar.
Hoe zij het toch uithouden, dacht
Edeltrud, die van Ihet toezien alleen al
zweetdroppels op het voorhoofd kreeg.
Toen keek zij weer naar de rozen. Zij
leken haar heerlijker dan die, welke op
Dreisenstein groeiden. In gedachten
trachtte zij zich voor te stellen, hoe de
plaats er uit zag, waar ze gegroeid
waren. Lerchenau was haar onbekend.
Het had jaren lang aan een vrijgezel
toebehoord, die het uitmuntend had
verzorgd, maar geen omgang hield met
anderen. Toen bij voor kort stierf, had
Kurt von Knude het landgoed van de
erfgenamen gekocht „ais rustoord"
zooals hij zei.
Zou hij ooik als vrijgezel daar leven
zooals de vorige eigenaar
Och neen Edeltrud glimlachte in
zich zelf. Hij had onlangs gezegd, hoe
mooi het was, als iemand vrou-w en
kind had, d.ie hem het leven eerst waard
maakten. Dat was het beste, wat het
noodlot iemand kon geven. Maar het
was net als het groote lot slechts
weinigen was hét hoogste geluk be-
Wonden ook de schulden omgezet per
inwoner gemiddeld, dan bedroegen zij
in 1914 79.99, in 1922 155.93.
Zoodat de schuld per Inwoner te
Vlissingen gemiddeld is toegenomen
met 95
Gaan we nu ook hier vergelijkingen
maken, dan zien we, dat in 23 gemeen
ten de schuld per inwoner hooger, dus
in 10 gemeenten lager is dan in Vlis
singen. En de stijging is in 22 gemeen
ten hooger, dus in 11 lager .geweest.
Het boekje vermeldt nog allerlei spe
cificaties. Zoo zijn de kosten van het
algemeen bestuur der gemeente Vlissin
gen gestegen van 31.000 tof 117.000,
een toeneming per inwoner van 264
die der politie van 25.000 tot 100.000
(stijging 300 die van het onderwijs
van 160.000 tot 390.000 (stijging
135 die van het armwezen van
51.000 tot 120.000 (stijging 228
Tegenover deze uitgaven stonden van
wege het rijk ook tegemoetkomingen in
de kosten.
Laat ons tenslotte een algemeene
vergelijking maken tusschen deze 34
grootste gemeenten in Nederland. Wij
hebben aan elk van de 34 .gemeenten
met betrekking tot bovengenoemde
posten van uitgaaf een rangnummer ge
geven. De goedkoopste gemeente stel
den we bovenaan, die kreeg dus num
mer 1 hoe hooger dus de uitgaven
voor een gemeente inzake 'n bepaalden
post gemiddeld per .inwoner waren, hoe
hooger het rangnummer werd, dus hoe
duurder de .gemeente. Hoe lager rang
nummer, hoé goedkooper gemeente.
Ziehier, voor iederen post afzonder
lijk het rangnumer van de gemeente
Vlissingen
Totaal gemeente-belasting rang
nummer 1914 24 rangnummer 1922
7. Stijging gemeentebelasting sinds 1914
rangn. respect. en 2. Sdhutoen der
gemeente rangn. resp. 18 en 11. Stijging
der schulden sinds 1914, rangn. resp.
en 12. Kosten Algemeen Bestuur, rangn.
resp. 16 en 26. Kosten politie, rangn.
resp. 9 erf 7. Kosten onderwijs, rangn.
resp. 15 en 8. Kosten Armwezen, rangn.
resp. 19 enl4.
!n hoeverre deze cijfers nu inderdaad
„waarschuwende" cijfers zijn, moge
ieder voor zich-zelf beoordeelen.
Hoogere koersen voor incouran
te fondsen. De euvelen van
den Middenkoers. Een voor
stel tot afschaffing. Winstne
mingen op de locale afdeelingen.
Scheepvaart-aandeeten op
nieuw gedrukt. Meer dan 2 3
der oblig. Kon. Holt. Lloyd bij
de Trust ingeleverd. Vaste
stemming voor Rubberaandeelen.
Doorsnêeprijzen van tabak.
Ook al blijft de beurs te Amsterdam
over het algemeen in een vaste stem
ming, het is toch geen wonder, dat na
de beduidende koersvetbetering, welke
er sedert het begin van het nieuwe jaar
scheiden, al wilden zij er jaar om jaar
voor dienen.
-En daarbij hadden zijn goede, helde
re oogen haar zoo warm aangezien, zoo
deemoedig vragend, met een heel, heel
zachten schemer van hoop...
Achim, riep zij plotseling luid.
Kom hier bij mij. juffrouw Muller moet
nu met Mundy .gaan eten en jullie hebt
genoeg gespeeld. Ga wat bij mij zitten
Achim kwam, vloog haar in de ar
men en legde zijn aardig, verhit gelaat
vleiend tegen haar schouder.
Daar ben ik, kleine mama. Wat
wil u Zal ik van Siegfried vertellen of
van de oude Romeinen, waarover dr.
Markhof met mij bezig is? Want ge
wilt immers altoos gaarne, dat ik alles
vertel, wat wij leeren.
Vandaag niet, Achim-. Het is te
warm en te heet voor die geleerde din
gen. Vertel mij liever van Lerchenau.
Hoe het daar was wat oom Horst je
alles liet zien
Maar dat heb ik u gisterenavond
leeds verteld, riep Achim lachend.
Dat doet niets. Van Lerchenau
:zelf heb je niets verteld'. Hoe is Ihet
Beschrijf het eens
Wel, het is een slot met veel ka
mers en een groot pauk er om heen.
Ook een groote boerderij is er, net als
bij ons op Klein-Dreisenstein.
Is het mooier dan Dreisenstein
Mooier Neen. Maar belangrijker
weet u. Overal zijn oude wapens en
kleeden, opgezette dieren en jachttro
feeën, die oom Horst heeft meegebracht.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
voor de meeste -locale waarden is inge
treden, langzamerhand door de koo-
pers eenige reserve aan den dag wordt
gelegd en winstnemmgen de markt
drukken. Vooral voor de effectenbeurs
is het uiterst moeilijk om de koersen
steeds met den waren toestand der on
dernemingen in balans te houden, te
meer wanneer de fondsenhandel zich,
zooals thans, in hoofdzaak tot de locale
waarden bepaalt. Het voordeel van den
handel in Amerikaansche waarden was
steeds dat Amsterdam en New-York
•met Londen eikaars excessen corrigeer
den, bij Suiker, Rubber, Tabaks- en In-
dustrieele aandeelen kan hiervan geen
sprake zijn met name in de stukken
van kleinere ondernemingen, waarvan
ér niet meer dan één S tweeduizend,
soms zelfs slechts 500 uitstaan, staan
de koersbewegingen veefali in geenerleï
verband met de haussemotieven, want
een of twee aankooporders „uit de pro
vincie" kunnen op een willigen dag ge
makkelijk een koersrijzing van eenige
tientallen procenten veroorzaken. Ge
durende de laatste week waren het in
zonderheid de incourante, kleine Sui
ker- en- Rubberaandeelen, welke
sprongsgewijs omhoog liepen, hoewel
de handel geen groote proporties aan
nam. Er komt dan 's avonds een voor
de verkoopers prachtige noteering in <fe
courant, zonder dat daarbij echter be
dacht wordt dat die nofeering het resul
taat is van een enkele transactie, waar
bij gewoonlijk door den z.g. hoekman
geheel willekeurig een koers kan won-
den vastgesteld. Het gevolg hiervan is,
dat ook buiten de beurs tegen dezen
„officieelen" koers stukken worden ver
handeld (zoogenaamd in elkaar wor
den gesloten, hetgeen vooral bij de
grootere banken voorkomt) en er is dan
ook reeds meer dan eens een poging
aangewend om onzen effectenhandel op
dit punt te reorganiseeren, o.a. door hef
afschaffen van den middenkoers, wel
ke bij ons publiek langzamerhand zulk
een populariteit verkregen heeft, dat zij
bij het opgeven van orders niet zelden
dien middenkoers eisohf. Waar het aan
de hoekmannen op onze beurs niet als
in Londen verboden is zelf zaken fe
doen, komt hef nief zelden voor. dat
deze zelf als kooper of verkooper fun
geert bij het totstandkomen van een
transactie, al naar gelang hem dat
voordeel' kan aanbrengn. Ziet de hoek
man bijvoorbeeld dat er meer koop
orders dan verkooporders in de markt
liggen, dan koopt hij eerst zelf mede,
om den volgenden dag de koopers tegen
hoogere koersen te bevredigen. Die
voordeelen zijn somtijds zoo groot, dat
een Amsterdamsch bankier eens aan zijrt
provincialen confrère de confidentie
Juist dat vergat'ik nog, hij wit
voor mij in he( park een echt Indianen
dorp laten aanleggen met wigwams en
wapens en zoo voort. Daarheen mag ik
dan vriendjes uifnoodigen zooveel ik
wil. En wij krijgen veeren kronen en
calumets en ieder een „medicijn" om om
te hangen... Maar ik zal hoofdman zijn
en Berenhardt heefen en een adelaars
veder dragen. Is dat niet fijn
Nou Oom Horst is zoo góed
r— Ja, heel goed. Maar weet u, wat
ik dan doe
Nu
lik kom met mijn apachen naar
Dreisenstein en roof u, kleine mama 1
U moet dan in mijn wigwam -komen en
bent de vrouw van een opperhoofd
Zou je graag willen, dat wij op
Lerchenau leefden glimlachte Edeltrud
droomerig.
O ja, een poosje 1
Niet voor altoos
Achim schudde de donkere lokken en
zei ,op een toon van meerderheid
Hoe komt u er bij, kleine mama. Waf
moest er dan van grootpapa worden
En bovendien van Dreisenstein zou
ik niet voor altoos weg willen Zoo
mooi is het toch nergens als hier 1
Edeltrud werd rood, zweeg en keek
zwijgend voor zich.
Toen zei ze plotseling hard
1En toch zul je eenmaal van hier
weg moeten, arme jongen 1 Wie weet,
'hoe spoedig Dreisenstein behoort j°u
niet toe, maar oom Prosper.
Oom Prosper Ik meen, dat het
