DE HOLLANDSCHE BOERIN
ZATERDAG 13 JANUARI
Eerste Blad
Toezicht.
Ho 11 i-L61e Janrtlnng t-u-ui-1 -»1923
In dezen duren tijd moet men op de kleintjes passen.
Allerfijnste Melange
PEüILLETON
De Braziliaansche
VLISSINGSCHE COURANT
8WGEZOKPEN IWEDEDEEUNGEN
Vraagt daarom uw Winkelier ter vervanging van dare Boter
DE PITTIGE NATUURBOTERSMAAK PROEFT EEN
IEDER ONMIDDELLIJK.
HT Prijs 85 cent per pond. HfcW
VorinSghanr te VIBSINGXN bij ANBRÏBSSKff, BEBK, v. BERG, KLAM98E, J.
«LAR1KSE. Wei SOMMISSE, SÖEDBtOED. GOETHEER, Wei. GODSBCHALK, GOOT»
.TANSïtS, KOBMJ, LOÜS, MASS. MJCHRM, v. MRFBBESS, OVAA, v. PLOH TOSll'
WUB, ÏIJvIlERg, SI&BOBS, SMIT, TIXLROOY, T. YRRBS, VIMEK, ZAUBÉE.
Dit nantfnar bestaat uit 2 bladen
Ook voor wie zich verre van het
beurs beet rijf verwijderd houden, is het
allerminst een onbekend feit. hoe in
4cloop der laatste jaren het algemeen
Voerspeil, dat dus wil zeggen, 'Ie aige
meene waardebepaling, de aigemeene
waardeering, aanzienlijk is gedaald.
Schier ontelbaar is het aantal onder
nemingen, wier aandeelen al dan niet
iu de officieele prijscourant vermeld
staan, die blijkens het huidig koers-
niveau, allesbehalve hoog in de mee
rling van het publiek staan aange
schreven. Dat hef met veel zaken,
groote en kleinere naamlooze vennoot
schappen in den lande evenzoo gesteld
is, ligt voor de hand. De enorme ma-
laise-tijd, welken ons land, en natuur
lijk ons land niet alleen, doormaakt is
daarvan de voornaamste oorzaak. De
voornaamste inderdaad, maar geens
zins de eenige. Want w'e geen vreem
deling is op het uitgestrekt gebied van
handel en bedrijf, weet maar al te zeer,
hoe in fai van ondernemingen de ach
teruitgang, wel verre van te zijn tegen
gehouden. integendeel roekeloos en on
verstandig in de hand gewerkt is ge
worden door menige leiding, menig
bestuur, menige directie, menigen raad
van commissarissen, die nu het er op
aankwam voor alles doorzicht, geest
kracht en bekwaamheid te toonen. zoo
wel in het een als in het ander schro
melijk te kort geschoten zijn. En menige
.groote naam in de wereld van het fi-
■aancie-wezen, industrieel-bedrlif of
groot-koopmanschap heeft in deze ja-
«e* van felle crisis op economisch ge
bied een knauw ontvangen, van welke
hij nimmermeer zal kunnen opkomen.
Die zoogenaamde voortreffelijke leiders
en beheerders, ze zijn voorgoed van het
zakentooneel verdwenen, maar niet
verdwenen zijn de enorme verliezen,
«iet verdwenen zijn de ontzaggelijke
aadcelen aan de naamlooze vennoot
schappen, aan welker hoofd zij ston
den. Neen, gebleven zijn al de rampen,
al de teleurstellingen, al de poovere
«sulfaten voor degenen, pubhek of
aandeelhouders, die zich financieel bij
deze vennootschappen geïnteresseerd
badden. Met name is het boven ge
schetste euvel op scherpe wijze in het
verzekeringswezen aan het licht ge-
Weden.
Dit euvel is dezer dagen opmeuw de
aandacht komen vragen, door het uit
gebreide, lijvige rapport door den rech-
fcr-commissaris in zake de débacie der
Aigemeene Maatschappij van Levens
bat Pnu»ch van A. MATTHEIJ.
5D
Men herinnert zich, dat Lucicn de
getuigen van mijnheer De Maugiron
wachtende was. De heeren Heten hem
*lfs de kans niet, die hij zou hebben
aangegrepen, om nog ter elfder ure
■iet den loop der zaken geen genoegen
Ie nemen, want ze verzochten hem uit
drukkelijk om 't bedoelde proccs-ver-
ftaal zelf op te maken en toen het ge
reed was, teekenden zij inet Louis de
Marvejols het stuk, zonder er een
enkele aanmerking op te hebben ge
maakt.
Zoodra hij vrij was. begaf l.ucien
«te Sergy zich naar zijn vriend.
Robert was natuurlijk zeer ontMemd
maar niet al te zeer verwonderd over
de hem verstrekte oplossing van de
overigens zoo onbegrijpelijke verkla
ring, die een vechtersbaas als De Mau
giron hem had gegeven.
Wat te doen vroeg Lucier
Tot de officieele verklaring van
mijnheer De Sergy. niets anders dan
ens gereed houden,
V— Hoor eens, Robert, voor u is hef
onmogelijk geworden om de zaak met
De Maugiron van voren af aan weer te
beginnen, mAar voor mij is het dat
«iet. En zoo hij mij doodt of ik het hem
doe in beide gevallen kan er van een
huwelijk tusschen hein en mijn zuster
niets komen 1
O, wat ik u bidden mag, beste
kerel, spreek zoo niet 1 riep Robert
verschrikt uit. Speel niet blindelings
zulk een spel, jongmensch, met uw al
Ie lichtvaardige woorden.
Meer dan ooit werd thans Balda
door Robert gewantrouwd en reeds
Wad Lucien, zonder het te we'en, in
den noodlottige» cirkel, door haar om
verzekering en Lijfrente saamgestrld en
is het licht gegeven. De rapporteui
steit daarin op zeer uitvoerige en kun
dige wijze uiteen, hoe ontoereikend
door de daartoe aangewezenen, met
name de commissarissen, toezichi uit
geoefend is op, of handelingen zijn on
derzocht van directeuren, waardoor ten
slotte de bekende catastrophe niet is
kunnen uitblijven. Weliswaar zal
beter iaat dan nooit de nieuwe wet
op de levensverzekeringen diergelijke
feiten voortaan onmogelijk maken, het
reeds gestichte kwaad onvoldoende
toezicht op vreemdsoortige manipula
ties, is daarmede niet weer goed te
maken.
Nu beperkt zich dat kwaad aller
minst tot bovengenoemde» tak van be
drijf. Verre van dien, vindt men het op
allerlei gebied van het, in den vorm van
op aandeelen gestichte naamlooze ven
nootschappen, wijdvertakte zaken-le
ven. En nu dunkt ons een grootc fout,
zoo niet de grootste hierbij deze, dat
juist die houders van aandeelen zich,
door de bank, zoo weinig, om niet te
zeggen in het geheel niet, inlaten inet
hun eigene maatschappij of vennoot
schap. Zeker, ze zitten nauwkeurig uit
te zien naar de bladen of per circulaire
aangekoidigde dividend-uitkeeringen
zoo die er ten minste zijn. Ze zijn
in hun nopjes als deze hoog, zijn teleur
gesteld en ontevreden als deze laag zijn
of geheel wegblijven, maar noch in het
ecne, noch in het andere geval, zal zich
hun bemoeiing anders dan in een zeer
platonische goed- of afkeuring uiten.
Ter vergadering om te beginnen, komt
zoo goed als geen enkele aandeelhou
der. Ruim geschat zullen het er een
paar op de honderd zijn, en v/at de
verdere bemoeiingen betreft, misschien
een paar op de duizend. Feitelijk
ontbreekt aan de zijde dezer, bij de
zaken toch wel zéér belanghebbenden,
meestentijds elk bewijs van belangstel
ling en vrijwel steeds elke poging tot
toezicht. Nu dient, vooral wat dit laat
ste betreft, niet vergeten te worden, dat
de wetten op de naamloos* vennoot
schappen eenerzqds, de statuten der
meeste maatschappijen anderzijds, het
ten naast-aan betrokkenen verre van
gemakkelijk en in vele gevallen schier
ondoenlijk maken, zoodanig toezicht als
oorbaar en noodig is, uit te oefenen.
Maar zulks neemt niet weg, dat zooal
niet aanstonds in materieel opzicht,
dan toch zeker uit moreel oogpunt door
het toonen van grootere belangstelling,
het meer medeleven met den gang van
zaken, het zich op de hoogte stellen
van wat er gebeurt en omgaat, de
aandeelhouders van tal van onderne
mingen op elk gebied, zich een invloed
kunnen verwerven, waarmede bestuur
ders en leiders wei degelijk reken ng te
houden zullen hebben. Hoeveel aandeel
houders nemen de moeite de ter inzage
liggende balansen, jaarverslagen en
broeder en zuster getrokken.
Door lang en ernstig bij hem aan te
houden, kreeg Robert het eindelijk cn
ten laatste van Lucien gedaan, dat
deze hem op zijn woord beloofde niets
te zullen wagen, ja zelfs niets te zullen
doen zonder zijn advies te hebben in
gewonnen. Zij kwamen ook overeen
om tot nader order niets tot Lucie te
zeggen.
Robert schreef dadelijk een briefje
aan Octave Marousset om haar te
vragen of zij dien avond alleen was en
hem een oogenblik te woord zou kun
nen staan.
Zij antwoordde den dokter, dat zij
hem met genoegen zou ontvangen. De
Maugiron had haar laten weten, aat hij
niet voor den volgenden dag ten harent
kon komen en ieder ander bezoeker zou
ze belet geven.
En dien avond, openhartigheid met
openhartigheid vergeldend, vertelde
Robert mevrouw Marousset alles wat
haar nog onbekend was gebleven en
wat voor haar nochtans zulk een groo-
te beteekenis had zijn liefde voor Lu
cie de Sergy, het medeminnaarschap
van De Maugiron, alles, tot iict mis
lukte duel van dien eigen morgen, tot
het toestemmend antwoord van Lucie's
vader op het aanzoek van De Maugi
ron toe.
Met groote oogen luisterde Octave
toe, wel verschrikt, wc! ontsteld, maar
nochtans moedig.
Toen Robert had uitgesproken, bleef
zij een tijdlang in gedachten verdiept en
vroeg daarop
Welke slotsom, mijn waarde dok
ter, heb ik thans, volgens u, uit die wej
wat late onthullingen op te maken.
Pardon, mevrouw, maar daarin
geef ik u geen raad Ge dient zelf de
conclusie te maken.
Er behooren bij die zaak naar
mijn beseheiden mecning, twee conclu-
sie's, dokter, één voor mij, maar ook
één voor u 1 Wat mii betreft, ik zie in,
diergelijke bescheiden zelfs in te zien
Het zijn er altoos zeer luttele in getal.
Nu verbetering van toezicht alleszins
noodig blijkt, dient begrepen te wor
den, dat niet alles en uitsluitend uit eer.
herziende wet kan komen, die zonder
de levenwekkende kracht van buiten,
maar al te spoedig een cloode letter
worden kan, maar dat voor alles de
aandeelhouders zelf, de het meest be
trokkenen dus, zich te herzien hebben
laten zij blijk geven, door de droevige
ervaringen der laatste jaren, te hebben
geleerd, hoe ook bij hen, en zulks niet
in de laatste plaats, een grondige her
ziening in hun houding noodzakelijk is.
BEURSBESCHOUWfNOEN.
Frankrijk's laatste troej. De
beurs in evenwicht. Marken
flauw maar dollars, guldens en
ponden stabiel. Amerikcfs
prosperiteit.Ne'Urland's voor
uitzichten. De rijzing van
scheepvaartaandee'en. Ru-
meensehe olieaandeelen hooger.
De emissies van Moederland
en Koloniën.
Ofschoon men zou zeggen dat iedere
dag tegenwoordig wereldschokkende
feiten brengt, hebben de beurzen een
kalm en rnstig verloop en geven zij de
betere stemming, waarmede zij het
nieuwe jaar zijn ingegaan, niet prijs.
Dit wijst, behalve op een veranderde
psychologische gesteldheid bij de mas
sa, die de laatste jaren in de even-
wichtsfeer groote vorderingen maakte,
op de aanwezigheid van het vertrou
wen, dat Frankrijk in zijn draconische
politiek ten opzichte van Duitschland,
vrijwel alleen staal, en de aigemeene
toestand van Europa niet in die mate
er door zal worden beïnvloed, als het
geval zou zijn, wanneer het initiatief
tot de uitbreiding der militaire bezet
ting van het Ruhrgebied mede van En
geland en Amerika ware uitgegaan.
Frankrijk gaat thans zijn eigen weg,
maar dit geldt allicht in niet mindere
mate van Engeland en Amerika, welke
nu ten opzichte van Duitschland een
grootere mate ys- u'HIwid hebben ver
kregen en daarvan gebruik zullen ma
ken op een wijze die Frankrijk zeker
niet sympathiek zal zijn. Amerika heeft
reeds zijn duizend soldaten uit de Rijn
streek teruggeroepen en volgens een
Duitsch blad zou Engeland van een
handelsovereenkomst met Duitschland
niet afkeerig zijn wij zouden zoo zeg
gen, dat het op die manier wei in de
goede richting gaat, maar ontveinzen
ons toch ook niet, dat de bezetting van
het Duitsche kolencentrum in Duitsch
land tot conflicten en in de Europee-
sche politiek tot complicaties leiden
kan, welke ernstige gevolgen kunnen
hebben. Wat de toepassing der Fran-
sche sancties beteekent kan ondermeer
hieruit blijken, dat thans reeds 48 f der
ijzerertsgebieden van het geheele con
tinent, 33 der ijzer-produceerende ge
bieden en 31.86 der kolenvelden zich
direct en indirect in Fransche handen
dat het mijn plicht is geworden om uit
alles, wat mij door u werd medege
deeld, de kracht te putten, om, zonder
spijt, zonder kans tot bijlegging, eens
en voor goed, alle relaties met dien man
te verbreken.
Bravo, mevrouw zeïde Robert
goedkeurend, terwijl hij haar hartelijk
de hand reikte.
Wat ii betreft, dokter, hernam
Octave, ik heb u een verwijt te detn en
mijzelf eigenlijk ook, omdat ik u beter
had behooren te doorgronden Hoe
hebt gij u zoo kunnen blootstellen zon
der mij te hebben gewaarschuwd, zon
der er mij een woord van gezegd te
hebben, zonder mij door taal of fceken
iets te laten gissen Ik had dat duel
weten te voorkomen, daar sta ik voor
in, en wel veel zekerder en tot vee!
minder prijs dan mijnheer De Sergy nu
heeft betaald. Maar 't is ook gedeelte
lijk mijn schuld, niet alleen omdat ik u
niet genoegzaam had doorgrond, maar
ook omdat ik u, van mijn kant, niet ai-
les had gezegd, omdat Ik 't u niet
duidelijk genoeg had verklaard, dat uw
edelmoedige tusschenkomst in mijn
zaak voor u niet het minste gevaar
moest hebben en ook niet zou gehad
hebben, evenmin als voor dokter Du-
rantel.
Maar dat hebt gij immers heel
duidelijk gezegd, stel u daaiomtrent
gerust, mevrouw, verzekerde Robert
glimlachend ik heb eenvoudig, dat
beken ik, niet genoeg naar u willen
luisteren. Maar waarom ontziet mijn
heer De Maugiron u niet veei meer,
als hij toch weef, dat in uw hand de
macht berust om hem in slechte han
delingen paal en perk te stellen
O, ik kan veel meer doen dan dat.
Ik bezit de macht om hem in 't ongeluk
te storten, te verderven 1 Maar dat
weet hij niet. En wat zal ik u zeg
gen ik ben niet boosaardig van na
tuur, doch om u te redden zou ik niets
ontzien hebben. Mijn wapen, weet go.
bevindt, doch dat bij doorvoering van
Poincaré's plannen, al het ijzererts van
het vaste land, Zweden uitgezonderd,
60 der productiegebieden en 69 der
kolenvelden door Frankrijk zou worden
gecontroleerd, een toestand waarmede
Engeland moeilijk vrede kan hebben.
De hoop blijft echter bestaan dat uit
deze nieuwe crisis straks voor Europa
hetero verhoudingen zullen voortko
men, met name wat betreft Engeland,
Amerika en Duitschland en het is on
getwijfeld die hoop geweest, welke de
politieke barometer de wisselkoer
sen voor een ernstige daling heeft
behoed.
Dat de Markenkoers onder den druk
der omstandigheden nieuwe verliezen
leed, kan niet verwonderen waar de
economische toestand van het Duitsche
rijk door de occupatie van zoo produc
tieve gebieden, zoo mogelijk nog slech
ter wordt en de kans op financieel re
dres daardoor vooreerst uit het gezicht
verefwijnt. De aanmaak van Markenbil
jetten gaat bovendien in zulk een tem
po, dat men zich over de „waarde" var.
het Duitsche bankpapier nog verwonde
ren moet in één week wordt de cir
culatie met b.v. 138 milliard vermeer
derd en een verdere daling van den
koers in het buitenland kan dat niet
bevreemden. Tc Berlijn is de dollar tot
boven 10.000 Mark cpgeloopen. ten
onzent is de koers sedert het einde van
1022 van 0.0338 tot 0.02375 per Mk.
100, dat is met circa 30 gedaald, ter
wijf ook de Fransche cn Belgische
francs retireerden, de eerste van 18.30
tot 17.30, de laatste van 16.80 tot 15.85.
Opmerkelijk daarbij is dat de dollar
koers, waarin zfch de financieele posi
tie van ons land tot op zekere hoogte
afspiegelt, hier niet gestegen is en dat
de noteering van den Engelschen wissel
te New-York sinds begin Januari eer
der een lichte verbetering aanwijst,
waaruit mag worden afgeleid dat men
in financieele kringen te New-York
door de jongste gebeurtenissen het ver
trouwen in Engeland en de neutrale
staten heeft verloren. Wel heeft ook de
New-Yorksehe fondsenbeurs den in
vloed dier gebeurtenissen ondervonden,
die invloed was zeer gering en in de
koersen der fondsen nauwelijks ziebt-
is zoo verschrikkelijk, dat ik er mij
niet dan in het uiterste geval - uw
duel bijv. van zou bediend hebben,
of ooit van bedienen zal.
HOOFDSTUK XXXVI
Verbroken banden.
Toen den volgenden dag, ais ge
woonlijk na het middaguur, De Mau
giron bij Octave een bezoek kwam
afleggen, ontving zij hem met zoovee!
ernstige koelheid, dat het hem wel een
weinig te denken gaf.
Terwijl hij binnentrad, gaf zij den
ouden bediende, die hem naar het sa
lon had geleid, een wenk met het
hoofd, als om hem aan een reeds vroe
ger gegeven last te herinneren, waarop
de bediende zelf een feeken gaf, dat
zeggen wilde Ik zal het niet vergeten.
Ik kom met duizend excuses, rie.p
De Maugiron uit. Drie lange dagen
achtereen ben ik geheel buiten de mo
gelijkheid geweest u te bezoeken
gisteren had ik zoo gaarne willen ko
men, doch het was mij helaas met ver
gund Kunt ge 't mij vergeven V
O, welzeker ik weet zelf ook
wel, dat het u gisteren niet doenlijk
was, om naar de Voltaire-kade te ko
men. Maar laat me u zeggen, dat ge u
in 't geheel niet meer om mij zult
behoeven te dérangeeren. Ik ga Parijs
verlaten, althans voor eenigen tiid. Ik
heb voor bet volgende seizoen een huis
met een mooien tuin gehuurd in den
omtrek van Mantes.
Van Mantes? herhaalde De Maugi
ron maar dan wordt het een heele reis
nui u een visite ie komen maken. Had
ge mij niet gesproken van Beilevue of
van Ville d'Avray?
En ge hadt mij verklaard, dat ge
mij zeffs daar niet dikwijls zoudt kun
nen opzoeken. Maar de buitenlicht is
noodig voor mijn zoontje. Ik heb van
morgen een telegram afgezonden, om
het bedoelde huis dat ik reeds op het
oog had, voor mij disponibel ie houden.
baar. Men is het er in de Vereen. Staten
vrij goed over eens dat de phösperiteif
daar aanhoudt, hetgeen o.m. uit de
langzame prijsstijging der voornaam
ste artikelen blijkt. Er heerscht In alle
centra van handel en industrie een
groote bedrijvigheid, veie fabrieken
werken met 90 a 100 van hun capa
citeit en de graanoogst brengt, wegens
de hoogere prijzen, circa een derde
deel meer op dan verleden jaar al
leen het tekort aan werkkrachten is de
schaduw van dit lichtbeeld, althans uit
economisch oogpunt bezien, want de
arbeidersklasse vaart er uiteraard wel
bij, zoodat zelfs het voorstel reeds in
den Senaat gedaan werd om de immi
gratie sjeheel stop te zetten verruk
ming der immigratiemogelijkheid lijkt
ons echter meer waarschijnlijk.
v
Waar de buitenlandsche beurzen van
geen zenuwachtige stemming blijk ga
ven, hield men ook te Amsterdam het
hoofd koel en liet men zich door de
politieke strubbelingen niet al te zeer
beïnvloeden, maar richtte het oog meer
naar den toestand in eigen land, welke
men allengs wat gunstiger begint te
beschouwen. De Rotterdamsche Bank-
vereeniging heeft daartoe het hare bij-
gedrage» door in het jongste maand
bericht den economischen toestand des
lands door den optimistischen bril te
bezien, al kan men zich niet losmaken
van den indruk dat de gedachte en de
wensch van den schrijver wat al te
nauw geparenteerd zijn, want zoo mooi
als de schrijver van bedoeld maandbe
richt de zaken voorstelt, lijken ze ons
nu juist nog niet. Dit is trouwens tot
op zekere hoogte een quaestie van pe«-
soonlijk inzicht en in het algemeen
moet worden toegegeven dat de voor
uitzichten van 1923 heel wat beter zijn
dan die voor 1922 waren. Wij hebben
een vorig maal gewezen op de betere
handelscijfers van ons land e" vestigen
thans de aandacht op de aanmerkelijk
verbeterde marktpositie van Scheep-
vaartaandeelen, welke in verband ge
bracht wordt met een gunstiger ver
houding op de vrachtenmarkt tenge
volge van een ietwat levendiger han
delsverkeer en de vrachtverlagingen
waartoe de reederijen den laatsten tijd
Morgen ga ik op reis I
Morgen riep De Maugiron
Ja, morgen. Het bezoek, dat ge
zoo beleefd zijt bij mij af te 'eggen,
kunt ge tevens beschouwen als een
afscheidsbezoek.
Mijn hemel, hoe bedoelt ge dat
vroeg hij, een weinig ongerust. Nu gij
geen medelijden hebt met iemand, die
zoo druk in de bezigheden is, voegde
hij cr. met een poging om te scnertsen.
bij, zal men zich de moeite getroosten
om ook van tijd tot tijd naar Mantes
te gaan, dat is alles
Getroost u die moeite maar niet,
antwoordde Octave, en niet zonder
vrouwelijke waardigheid voegde zij er
bij Ge ziet mij vandaag voor het
laatst.
Octave 1 riep De Maugiron, tege
lijk op een toon van jammer en ge
kwetste majesteit.
Hij mocht we! iemand verlaten maar
hij kon niet hebben, dat Iemand hem
verliet.
Wat bedoelt ge, mijnheer? vroeg
de weduwe uit de hoogte.
sPardon, maar waf ge daar zoo
zonder de geringste aandoening zegt,
is als ik het wel heb niet meer
of minder dan een scheiding voor
goed
En staat gij daar zoo versteld
van Tot een scheiding zou het dezer
dagen toch gekomen zijn, niet waar.
en dus is het maar het beste, dat ik
daartoe het initiatief neem.
Hoe komt ge daartoe Wat weet
ge dan
Ik weet, zeide Octave, hem goed
in de oogen ziende, ik weet, dat ge
plannen hebt, die niet alleen een groot
gedeelte van uw tijd in beslag nemen,
maar geheel uw volgend leven 1 Meer
weet ik niet, maar dit is. dunkt me.
genoeg.
(Word) vervolgd.)