1000
150
100
25
f 1.25
cnir^r-Qnn
tan Politiek en Trouwen.
25 NOVEMBER
Eerste Blad
60e Jaargang
3IJN
10DEM
JRHEID.
Uitgave: firma F. VAN DE VELDE Irjalslraat 58, Vlissingen. Tel. Inters. 10. Postrekening 86287
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
FEUILLETON
De Braziliaansche
„s- Mo 279
t alleen lekker,
mond, conser
on en maakt ze
Kauwgom de
il. beter vlotten.
itrnen^
daardoor altijd
et werk als bij
Vrigley's Kauw
ekend bevallen.
pepermunt-kauwgom i
epermuntsmaak) ecu
laad je.
15 CENT.
RKRIJGBAAR.
Importeurs.
Firma B. MEINDERSMA
DEN HAAO,
AMSTERDAM, SNEEF
Aiddelburg in de
lelft A 94, schuin
11 K IJ N
KR, FIJN
15, 17 cent.
18, 25
13
14
12, 15
18
25
10, 15
24 cent.
15 cent.
22
20
8
10
20, 40
45
40
80, 90
30
IE.
K 5 R. 1592
ARSEPAIN
iter- en Bruin Sint
:e chocoladeletters.
die een doos koopt
or
hts
slechts f 1.25.
A N 159.
rank, te Utrecht.
VLISS1INCSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ2.20
per 3 maanden. Franco door het geheeie rijk 2.50. Voor België 4.15.
Voor overige landen der Post-Unie 4.70. Afzonderlijke nummers 5 cent.
ADVERTENTIEPRIJS: Van 1—4 regels ƒ1.10; voor iederen regel meer 26 ct.
Familieberichten van 15 regels ƒ1.70. Bij abonnement speciale prijs.
Reclames 52 cent per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 13 ct. per regel
De abonné's in 't bezit eener
Polis, zijn GRATIS verze
kerd tegen ongelukken voor:
gulden bij levens
lange ongeschikt
heid tot werken.
JUU een ongeluk. OUU
gulden bij verlies
van een hand,
voet of oog.
gulden bij verlies
van
een duim.
gulden bij verlies
van een
wijsvinger.
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Oppervlakkig beschouwd behoort liet
een allerminst bij het ander, en toch
zouden we ons daarin vergissen kun
nen. Zeker, politiek in den engeren zin
is meestal weinig meer dan een strijd
in de arena om de staatsmacht, althans_
om de macht in de wetgevende verga
dering des lands. Maar in ruimeren zin
genomen strekt zich het gebied der po
litiek over het gsheele staatkundige en
maatschappelijke leven uit. Zij door
dringt dit reeds meer en meer en neemt
allengs steeds nieuwe elementen in zich
op. Vandaar dat haar invloed schier
onberekenbaar geworden is, waarbij liet
alleen nog maar zaak blijft haar uit
werking te blijven onderkennen. De
jongste verkiezingen voor onze volks
vertegenwoordiging hebben te onzent
aangetoond hoe meer en meer zich
breede lagen der maatschappij voor de
politiek zijn gaan interesseereu; hoewel
men er aanstonds dient bij te voegen,
dat, eenmaal de verkiezingen achter
den rug, verreweg het meerendeei der
bevolking zich verder alle politiek ge
doe van het lijf schudt. Zoo gaat het te
onzent, zoo gaat het ook elders. De
Engelsche verkiezingen voor het parle
ment in de vorige week, hebben op
nieuw de ervaring bevestigd, dat in
zulke dagen geen enkel volk voor liet
andere in felle beroering onderdoet.
Echter ook ginds als elders en als hier,
keert spoedig de gewone alled'aagsche
rust en orde terug. En van de hevigste
verkiezingsleuzen resten weldra niet
anders dan verregende aanplakbillet-
len en de woede der nietgekozen can
didates mitsgaders het welbehagelijke
gevoel der welgekozenen. Maar één
ding hebben deze Engelsche verkiezin
gen naarvoren gebracht, hetwelk ach
teraf beschouwd de moeite loont er
eenige aandacht aan te wijden, tenteer
daar het hier geen zaak betreft, welke
zich alleen tot Engeland bepaalt maar
zich in tal van landen voordoet. Zij is
deze, dat de politiek der laatste jaren,
ik van geen beperking der uitgaven
kon of wilde wetén, overal de belastin
gen dermate heeft opgevoerd, dat de
opbrengst daarvan welhaast de krach
ten der belastingbetalende burgers te-
boven gaat. Vandaar de noodzakelijk
heid van inkrimping der uitgaven.
naar het Fransch van A. MATTHEIJ
22)
De gevangenismuren werden liooger
opgetrokken dan ooit te voren er
kwamen nieuwe sloten aan de celdeu
ren, dikker werden de tralies aan de
vensters, het getal cipiers en suppoos
ten werd verdubbeld, men was in liet
tweede keizerrijk.
Bij den coup d'élai stortte hij bloe-
Sge tranen, maar vier dagen later tce-
itnde hij als duizend anderen, op de
'jst Rem door den chef van zijn bureau
'oorgelcgd, bleek, met het parelend
zweet op het voorhoofd, den officieelen
eed van trouw aan ihet nieuwe bestuur,
lat door een misdaad' zich van 't gezag
had meester gemaakt.
Toch had de arme man liet middel
'eten te vinden, zich op zijn wijze te
«reken. Zijn eenige zoon zoii zijn
«reker zijn.
Ik, had hij gezegd, ik draag een
slavenketen, mijn leven is-mislukt. Ik
ben geboren om te bukken onder 't juk,
zal bukken tot mijn dood toe. Maar
a' ben ik zelf ook een slaaf, ik heb een
'zoon en die zoon zal een vrij man zijn
De opvoeding van dat kind onzen
kgenwoordigen dokter Robert - werd
®ln eenige vreugde en zijn hartstocht.
Jan hem zelf gaf hij het kind slechts
goede zijde, het denkvermogen. Bij
ontwikkele'n van dien jeugdigen
Maar hoe noodzakelijk en eenvoudig
begrijpelijk ook, politiek zou geen po
litiek zijn, zoo zij hierin niet een hartig
woord medesprak en van de eenvou
digste zaken ter wereld heel ingewik
kelde problemen maakte. Dat deed ze
dus ook bij de jongste verkiezingen in
Engeland en het maakte een zeer
scherp onderwerp van debat uit of de
candidaat al dan niet tegen belasting
verlaging gekant was. Dit is nu op
zich zelf beschouwd niets ongewoons,
maar liet ongewone en verrassende is
geweest, dat van een zijde welke men
niet verwachtte, een scherpe agitatie in
het leven geroepen is. En wel van den
kant der vrouwen, en zulks op dezen
grond, dat door de statistische offi-
cieele opgaven duidelijk was aan het
licht gekomen, hoe in de laatste jaren,
de schromelijk opgedreven belastingen
er zeer vele jongemannen en over het
geheel genomen zeer vele trouwlustigen
er van teruggehouden hebben en nog
houden een huwelijk aan te gaan. Met
de cijfers is daarbij bewezen dat in de
laatste jaren de gemiddelde leeftijd der
in het huwelijk tredende mannen, met
niet minder dan 10 jaren Is verhoogd,
zoodat, waar nog pas enkele jaren ge
leden de mannen op gemiddeld 25 ja
rigen leeftijd trouwden, dit thans door
hen eerst op 35 jarigen leeftijd gedaan
wordt. De hooge belastingen houden
hen tegen een eigen huishouding op te
zetten, terwijl er zelfs velen zijn, die
heelemaal niet meer aan trouwen den
ken kunnen. Bovendien, en ook dit wijst
de officieele statistiek uit, trouwen de
mannen van over de 30 veel moeilijker
en gaan de meeste hunner voor het
.wettig huwelijksleven verloren. Het
ligt voor de hand dat een en ander
groote belangstelling getrokken en
vooral in de wereld 'der vrouwen opzien
gebaard heeft. Nu zullen we goed doen
niet ten dezen vooral niet, waar de
zaak zoo gemakkelijk aanleiding toe
geeft, te gaam overdrijven. De politiek
is niet van alles de schuld en veel wat
op haar rekening geschoven wordt,
vindt zijn oorzaak elders. Ook neemt
men het in verkiezingsdagen zoo nauw
niet, noch met elkanders woorden, noch,
helaas, met de waarheid. Nochtans te
ontkennen valt het niet, dat in de felle
bestrijding welke de sla-maar-op be-
lastingpolitiek op bovengenoemde
gronden ondervindt zeker reden van
bestaan heeft. Vooral in tijden als deze,
met die groote economische moeilijk
heden, liet in nog bijna alle opzichten
dure leven, de onzekerheid van de be
staansvoorwaarden, vermindering van
inkomsten en wat dies meer zij, laat
het zich wel degelijk begrijpen, hoe de
geest, stond slechts dit op den voor
grond, dat hij moest gehard worden tot
den sirüd.
Wat Robert betreft, buitengewoon
bevattelijk, vol ijver in zijn werk. dor
stend naar kennis, vervulde hij_ neen,
overtrof hij al de verwachtingen zijns
vaders.
Voor dien man was 't een dag van
onvermengd geluk, toen zijn zoon Ro
bert op zestienjarigen leeftijd de voor
bereidende studiën volbracht hebbende,
tot hein zeide
r— Voor een armen jongen, die be
hoorlijk onderwezen is, staan, wanneer
hij van 't geen hij geleerd heeft ook
partij wil trekken, slechts weinig wegen
open een betrekking bij de administra
te! of bij het onderwijs, bij de rechter
lijke macht of bij de geneeskunde.
Van het zoeken naar een betrekking
bij de administratie kan, dunkt mè,
geen sprake zijn. De administratie is
'het ontzettende spinneweb, dat geheel
Frankrijk omgeeft, insluit, ja verstikt.
Ontstaan onder het eerste keizerrijk is
het steeds een wondervol instrument
van het despotisme gebleven, anders
niet.
Wat het onderwijs betreft, ik vind
het eeri schoone roeping, nis de Ieeraar
zichzelf zou mogen zijn, maar dat mag.
hij niet, daar 'hij onder meer ook ver
plicht is de geschiedenis te doceeren en
mannen en feiten te prijzen, die hij
voor zijn persoon slecht, gemeen, ze
deloos en veraohterlijk vindt.
- Ook de rechtspleging heeft haar
eigenaardige bezwaren, daar men zich
steeds moet beroepen op boeken en
zware belastingen de zorgen van velen
verhoogd en hen er van terughouden
wenschen te koesteren om ze liever on
vervuld te laten en zich geen nieuwe
zwarigheden bij de reeds bestaande op
den hals te halen. En het zou ons niet
zoo heel erg verwonderen als ook in
andere landen de vrouwen zich op
alleszins begrijpbare gronden in de
rijen schaarden van hen, die voor alles,
vermindering van een ondragelijker
belastingdruk eischen. Van politiek
weten de meeste vrouwen niet bijster
veel nog, maar van trouwen des te
meer, en als de eerste de laatste te nn
komt, kan niemand het haar euvel dui
den, dat zij voor wat haar uiteraard
liet naast aan het hart ligt opkomen en
zich te weerstellen.
BEURSBESCHOUW1NGEN.
De stille beurs. De Russische
belangen van William Pont.
Het débacle van Tels. Een
succesvolle vergadering. De
fraaie geschiedenis der Nederl.
Mij. voor Overzeehandet.Con
clusie.
Het heeft er alten schijn van dat de
beurs haar winterslaap begonnen is en
nieuwe actie voorloopig van haar niet
meer mag worden verwacht, ai zou het
voor velen, niet het minst voor vele
naamlooze vennootschappen een ware
uitkomst zijn, wanneer ze tegen het
einde des jaars nogeens 'n nieuwe haus
se wilden op touw zetten. Aan pogin
gen daartoe zal het zeker niet ontbre
ken, want de balansen zullen er op en
kele uitzonderingen na, nog weinig
fleurig uitzien, zoodat- len-hoogere
waardeering van de effectenportefeuille
hoogst welkom zou zijn. Maar wanneer
men zoo hier en daar eens de opmer
kingen van ingewijden beluistert,
schijnt er voor een nieuwe rijzing niet
veel hoop te zijn, want over het alge
meen is de gang van zaken nog niet
bizonder gunstig en wordt er vooral
over de geringe omzetten en de veel te
groote bedrijfskosten geklaagd. Na al
de débacles van den laatsten tijd gaat
er ook thans nog geen week voorbij
waarin de beurs niet door een nieuwe
ineenstorting verrast wordt, waarbij
dan dikwijls allerlei dingen aan den
dag treden, die het wantrouwen van het
publiek slechts kunnen versterken. Er
wordt wel eens gezegd dat vooral de
financieele bladen met hun beschouwin
gen over fondsen en verslagen dat wan
trouwen gezaaid hebben en daarmede
aan een herstel van den beurshandel
een groote belemmering in den weg
hebben gelegd, maar wanneer wij dit
verwijt hooren, denken we toch aan
den bekenden Uilenspiegel, wien het
ook scheen te zijn opgevallen dat alle
menschen het land aan hem hadden.
registers, die wetten en bepalingen be
vatten die ik liever vernietigd dan ge
ëerbiedigd zou zien.
Blijft dus de studie der medicij
nen. Eén dokter, eenmaal gepromo
veerd zijnde, is absoluut zijn eigen
meester, de meester van zijn werk en
van zijn talent. Uit goedhartigheid en
menschenliefde zal hij nu en dan wel
eens de waarheid verbloemen, maar hij
is niet verplicht om te liegen, om zijn
eigen gedachten geweld aan te doen,
om eerbied te huichelen voor menschen
cn dingen, die hij veracht. Behalve de
letterkundigen en misschien ook de
politicus binnenskamers is het mis
schien alleen de dokter, die een be
trekking heeft, waarbij een fier man
van overtuiging iets nuttigs, iets groots
en iets goeds kan tot stand brengen.
Als dokter kan ntcn handelen, liefheb
ben, zich toewijden, want wat er leelijk
is in de menschhcid verdwijnt bij den
lijdenden mcnsch, die zonder nevenbe
doelingen om hulp en redding roept.
Ik zal dus dokter worden.
Met oneindige blijdschap en trots
sloot de vader zijn zoon in zijn armen.
Hij zag zich zelf door dien braven,
kmippen edelen jongen verheffen, zijn
eigen droevig bestaan zonk bij de toe
komst die de zoon zich geopend zag in
't niet en hij gevoelde zich door hem,
als het ware, gezuiverd van de laaghe
den, die hij om der \*ille van het brood
had moeten begaan.
Ik zal dus ook mijn steen hebben
bijgedragen aan 't gebouw der huma
niteit, riep hij uit, ik zal niet te vergeefs
hebben geleefd, daar ik de wereld een
maar die dan ook zoo oprecht was om
er bij te zeggen dat hij het er naar ge
maakt had. En deze bekentenis mag,
dunkt ons, ook door vele bedrijfsleiders
en emissiekantoren worden afgelegd,
want wanneer men tot taak heeft om de
geschiedenis van een verongelukte on
derneming na te gaan, stuit men op
zooveel ongerechtigheden dat men zich
de verontwaardiging der financieele
bladen best begrijpen kan. .Stel het u
voor, dat ge iemand een advies moet
geven en ge zijt zoo gelukkig over de
gegevens te beschikken, waarop zulk
'n advies gebaseerd moet zijn, maar la
ter blijkt u dat die gegevens niet juist
geweest zijn, is dat dan geen reden om
verstoord te zijn, waar-tócj) de finan
cieele belangen der betrokkenen er me
de gemoeid zijn
Zoo zijn bijvoorbeeld de aandeelen
der Houthandel William Pont sinds de
laatste veertien dagen ri)im 10 ge
daald, in verband met de aankondiging
van een buitengewone algemeene ver
gadering en de toelichting van een daar
te behandelen voorstel van de directie
om op de 5.000.000 gewone aandeelen
35 af te schrijven ter dekking van ge
leden verliezen op den houfvooraad in
Rusland, die geheel „weggenomen"
schijnt te zijn. Dit is op zichzelf niet
vreemd het is van de Russen bekend
dat zij wel meer hebben „weggeno
men", maar wel vreemd is dat de di
rectie van William Pont de aandeel
houders door tegenstrijdige mededee-
lingen verliezen heeft berokkend. Wat
is de quaestie? William Pont heeft in
Rusland een filiaal onder den naam
Wylhuizen Co., dat einde 1919 voor
6.096.202 debet stond, doch waarte
genover reeds een reserve van
ƒ3.406.510 gemaakt was, zoodat dus
feitelijk nog een vordering op dat Rus
sische filiaal resteerde van ruim 2)4
millioen. Bij de beoordeelinp van Wil
liam Pont's positie werd dit actief na
genoeg geheel uitgeschakeld, omdat de
directie in het verslag meedeelde dat
het grootste deel van den voorraad was
weggenomen en het vertrouwen in hef
berouwvol teruggeven daarvan door de
Russen hier niet groot was. Daar komt
echter 't verslag 1920 uit,waarin de di
rectie al aanstonds de blijde mededee-
ling doet in tegenstelling met wat we
vroeger over den houtvoorraad in Rus
land gezegd hebben, kan nu worden
vermeld dat een onzer medewerkers,
die, na een onafgebroken verblijf van
viif jaren aldaar, weer in Nederland
teruggekeerd is, ons berichtte, dat ge
noemde voorraad bij zijn vertrek nog
intact was." Waar de vordering nog
212 millioen bedroeg en hierop reeds
eenige millioenen waren afgeschreven,
kon dit voor de aandeelhouders dus
een mooi spaarpotje worden, was het
in ieder geval een meevaller, ook al
was dp beurs te zwartgallig om er op
man zal hebben geschonken in de beste
beteekenis van het woord,
Robert was inderdaad op den leef
tijd, waarin men nog het recht heci*
een kind te zijn, een man met kracht
gen wil. Dat bewees hij wel.
Hij kwam te Parijs als student in de
medicijnen met vijfhonderd francs,
door wonderen van spaarzaamheid ge
durende een tal van jaren van een arm
zalig salaris ter zijde gelegd. En gedu
rende zijn vier studiejaren vroeg Ro
bert, om in zijn onderhoud te voorzien,
om de collegegelden te betalen en om
de onkosten, aan elk examen verbon
den, te kulinen dekken, nooit een stui
ver meer van huis. Hij gaf les aan jon
gelui, die met meer geld dan kennis op
de academie waren gekomen. Hij was
reeds in zijn eerste jaar repetitor van
studenten van 't eerste jaar, hij schreef
in vakbladen, kortom hij werkte vijftien
uur per dag. En hij werkte met vrucht,
op ziclt zelf zijn theorie toepassend dat
verschil in arbeid het minst vermoeit.
Om uit te rusten van het eene werk
begon hij aan een ander.
Op twintigjarigen leeftijd verloor hij
zijn moeder, zijn vader stierf een jaar
later, en daar hij, toen deze begon te
sukkelen, zelf reeds intern was aan het
gasthuis van liefdadigheid, reeds be
kend en op prijs gesteld, althans door
zijn professoren, had hij zoo gehoopt
den goeden man ook zei f met zijn we
tenschap, kennis en ondervinding ten
dienste te kunnen staan.
Het had niet zoo mogen zijn.
De verkooping van den inboedel des
kleinen ambtenaars bracht nog geen
te reageeren. Einde April van dit jaar
kwam verslag-1921 uit, dat een goeden
indruk maakte de winst beliep nog
drie ton, het dividend op de prefs werd
uitgekeerd, terwijl de financieele posi
tie bevredigend was en omtrent het
Russische filiaal enkele mededeelingen
werden gedaan, die den indruk ver
sterkten dat er van deze vorderingen
nog wel iets zou terechtkomen. Immers,
de directie maakte melding van bespre
kingen, welke zij met betrekking tot
hare eigendommen gehouden had en
die tot geen resultaat leidde,n maar ad
viseerde geen bizondere afschrijvingen,
zoodat ook dit verslag weer gunstig
kon worden beoordeeld, daar sedert de
daling in de houtprijzen was tot staan
gekomen en de firma William Pont
goed staat aangeschreven. Doch nu
komt daar de directie opeens met een
voorstel tot afschrijving van 1.750.000
op de rekening Wylhuizen <S Co., die
nog 1.900.000 bedraagt en motiveert
dit 'heel laconiek met het simpele re
geltje dat zij inmiddels zekerheid ver
kregen heeft, dat thans alle eigendom
men in Rusland haar ontnomen zijn.
Ziedaar, alles Er zal allicht op de ver-
gadering'Nvel een nadere verklaring van
de tegenstrijdige mededeelingen der di
rectie gevraagd worden, hoewel het op
die vergaderingen vaak uiterst formeel
toegaat, maar wij kunnen toch niet na
laten er onze verwondering over uit te
spreken dat de directie niet wat meer
respect voor de gevoeligheden harer
aandeelhouders aan den dag legt. Het
is toch wel een heel bizonder geval, dat
zich hier voordoet, temeer omdat juist
in den laatsten tijd verschillende andere
ondernemingen met Russische belan
gen, een regeling met de Sovjet-regee
ring wisten te treffen ten aanzien van
hun eigendommen in het vroegere Cza-
renrijk. En haalt de directie van Wil
liam Pont nu maar mir nichts dir nichts
een streep door de vorderingen gp
haar Russisch filiaal? Wij zijn voor
standers van een drastische kapitaals
reconstructie, zoodra blijkt dat bepaal
de actieven hun waarde of een deel er
van voorgoed hebben verloren. Maar bij
William Pont hadden wij een kapitaals
afschrijving niet verwacht en in ieder
geval gaat het toch niet aan om aan
deelhouders inzake de oorzaken dier
wonderlijke tegenstrijdigheid in de of
ficieele mededeelingen geheel in het on
zekere te laten.
Zij moeten de directie op de verga
dering maar eens kapittelen, want den
laatsten tijd zijn die vergaderingen ge
lukkig niet meer zulke schijnvertoonin-
gen als zij vroeger waren, hetgeen zijn
oorzaak vindt in de schade en schande,
waarmede aandeelhouders wijs, althans
wijzer geworden zijn. Het is trouwens
steeds zoo dat dP belangstelling voor
een zaak eerst recht aan den dag treedt,
zoodra er iets „aan den knikker" is:
Dit bleek o.a. ook deze week op de ver
gadering van Tels <S Co., een handels
duizend francs op, die Robert werden
ter hand gesteld.
Maar Robert had van zijn vader ook
nog een andere, een betere nalaten
schap gekregen, die bij hem in goede
handen berustte.
In 't gasthuis, waar hij werkzaam
was en bij het ochtendbezoek den ge
neesheer volgende in de zalen, welke
onder diens beheer stonden, bemerkte
hij op zekeren dag een ongelukkigen
stumperd, een nieuwen patiënt, wiens
voorkomen hem evenwel niet onbekend
voorkwam.
Hef was een man van omstreeks
zestig jaar, maar die er veel ouder uit
zag, bleek, krachteloos, zieker nog van
ellende en wanhoop, dan van eenige
andere kwaal;
'n de ruïne herkende Robert, na
eenige aarzeling, weidra een oud vriend
zijns vaders, zijn eigen schoolmeester,
die hem het eerste onderricht in lezen,
schrijven enz. gegeven had.
De coup d'état had zich niet ontzien
ook dien armen man te treffen. Op een
aanklacht van den maire in het stadie
zijner inwoning, een rijk grondbezitter,
was Caussan, die als vrijgeest werd
gebrandmerkt, door een samengestelde
commissie al weder een administra
tieve maatregel veroordeeld gewor
den tot balFngschap naar Afrika. Wat
had de man gedaan Niets maar men
wist, dat hij republikein was en dus
was zijn vonnis geveld.
In de plaats van zijn school kwam
een school van geestelijke broeders en
zusters en alles was op die manier het
best geregeld in de beste aller keizer-
