VRIJDAG 7 APRIL SS! No. S3 BINNENLAND VLISSINGSCHE COURANT kameroverzicht. Eerste Kamer. De tegenstand tegen de voorstellen «Ier Regeering hield rók vandaag aan. De heer Bosch van Oud-Amelisweerd fceeft ook al bezwaar tegen de beide hoofdstukken Staten-Generaal en Pro vinciale Staten, de onderwerpen dus die je Eerste en Tweede Kamer raken en je ontbindbaarheid der Provinciale Staten- Een verdediging van Mr. Van Emb- jen had niet veel meer te beteekenen jnn een gejubel over de meeste pun ten. Als er nog een referendum was op genomen en een andere regeling voor het buitenlandsch beleid, dan was hij in je wolken geweest. Nauwelijks was die verdediging afge stoken of de heer Verheijen kwam al «eer tegen de ontbindbaarheid van de Provinciale Staten spreken en de heer fokker fulmineerde vooral tegen de evenredige vertegenwoordiging. De lieer Van Nierop was tegen de twee- jaarlijksche begrootingen. Zoo was er tegen alle punten verzet, maar het meest concentreert zich dit op de twee zoo even genoemde puntea Veel steun krijgt de Regeering over liet algemeen niet. De discussie i9 nu uitgeput. Waarschijnlijk loopt het mor- jen af. De stemming kan natuurlijk een verrassing brengen omdat niet bekend is wie er al zoo tegen de bestreden hoofd stukken is. Tweede Kamer. Vergadering van Donderdag. Marine en Vlootwet. Marine en Vlootwet. Ms de Kamer eens begonnen was met Ie sfemmen Ze zou er dan kwaad mee hebben gedaan. Door de discussie zal riemand bekeerd worden en het is ab soluut onmogelijk ora ecnig nieuw ge zichtspunt te openen. De argomenten tegen het ontwerp zijn liet verkeerde tijdstip, de misken ning van de conferentie te Washington, de hooge kosten, het uitzicht op volledi- re verbieding der duikbooten, het vast leggen van Nederland aan een groot plan. De heer Hugenholtz heeft verleden week bij de regeling van werkzaamhe den a1 deze punten ai besproken en dus zijn rede feitelijk al gehouden. Wat er dan ook gesproken wordt, het is altijd «n herhaling. Deze eerste herhaler was de heer Drion, die namens den Vrijheidsbond de verklaring aflegde dat deze tegen het tfntwerp is ómdat het een belangrijke stijging van onze uitgaven met zich brengt. Geen enkele restrictie, geen en kele voorwaarde werd daarbij gemaakt en dus staat het nu al vast dat de gan- sche linkerzijde zal tegenstemmen, voor zoover zijniet toevallig afwezig is of gelijk onlangs onverwacht een enkel lid verkonden is en thuis blijft. De financieele overweging is dus de voornaamste. Natuurlijk heeft de Vrij heidsbond nog andere argumenten. Eén daarvan is dit wanneer Nederland in den archipel steunpunten voor een vloot-oorlog aaalegt, wordt daarmede het gevaar dat Nederland in een oorlog wordt gesleept, grooter. Immers wan neer (wee mogendheden in het verre Oosten het aan den- stok krijgen, zullen zij beiden naar steunpunten- voor hun vloot zoeken. Heeft Nederland die klaar gemaakt, dan zullen de begeerige oogen daarop onmiddellijk zijn gericht. Onze steunpunten zullen aantrekkingspunten voor de beiligerenten zijn en mikpunten voor hun strijd. Nederland verzwakt dus zijn eigen positie in den Archipel. Wat de heer Van- Ravesteijn tegen net vlootplan heeft, valt wel te gissen. Niet noodig was het dat hii de stelling verkondigde dat van een verdediging van Indiö 'geen sprake kan zijn als er geen kruisers zijn Opgenomen in het verdedigingsplan. Rustig kabbelde de discussie tot in Mn namiddag Minister Van Karnebeek onverwacht het woord vroeg om een 'ange diplomatieke verklaring af te leg gen over 't verban-d tusschen- Washing ton en de vlootwet, Dc verklaring kwam nien op neer dat de conferentie fe Washington- geen argument te de ver dediging van- Indies mocht zijn. Wel was onze positie daar zeer versterkt maar inist daarom moesten wij toonen dat zelf onze positie niet wilden ver bakken. Deze verklaring viel als een bom in de Kamer. Zeldzaam echter was het dat die bom "eel anders sprong dan wellicht ver wacht werd. De heer Drion meende dat oe discussie nu alleen over deze ver- hiar"Jf m°est worden voortgezet, de eer Oud wenschte de discussie over de 'o°twet te staken tot Minister Van arnebeek uit Genua terug is. he ïr '<wam het onverwachte de ton'u 'ens vroeg het woord en be- da( i aanigezien het liet aanzien, znit n discussie toch deze week niet s. u afioopen, het beter was de discus- bnplt staken. Algemeene verbazing en It,.? ,.'4 bij protestantsch rechts. Alle voioa °P den heer Van Dijk na Kflen den leider en met 56 tegen 15 stemmen werd de motie-Oud aangeno men. Vanwaar die plotselinge zwenking Het ligt in het duister. Vreesde de heer Nolens dat enkele zijner vrienden zou den afdwalen Meent hij de Regcering een dienst te bewijzen Het was een buitengewone verras sing, die wel zoo onverwacht kwam ais mogelijk was. De discussie over de Marinebegroo- tin-g in het algemeen, was nu dood als een pier. Voor zes of zeven leden praat te de heer Hugenholtz, maar niemand luisterde. Na zoo'n zonderlinge gebeurtenis deed de Kamer beter te gaan wandelen. Avondvergadering. De marine-begrooting. In de avondvergadering werd giste ren de marine-begrooting behandeld. De minister ontkende absoluut, dat de begrooting van marine opgedreven was, ten einde de hooge cijfers van de Vl-ootwet daarbij niet fe erg te doen afsteken- Toch trekt het de aandacht, dat, waar alles ou bezuiniging schreeuwt, van de 7 millioen, waarmee deze begrooting haar voorgangster overtreft, ruim 6 millioen voor nieuw materieel bestemd is. Minister Van Dijk betwistte verder, dat overheid en vak organisaties bij hef georganiseerd over leg gelijkwaardige partijen zouden zij» en weigerde evenredige vertegenwoor diging bij het georganiseerd overleg toe fe passen. Inzake het materieel verna men wij o.m., dat de „Java" en de „Sumatra" in September en October van het volgende jaar gereed moeten zijn. Verder allerlei losse punten bij de ar tikelen, klachten over onverdraagzaam heid aan boord, over de vlootprediknn- ten en andere jaarlijks terugkeerende kwesties. Bij de bestrijding van ge slachtsziekten weigerde de minister prophylactia ter beschikking van de schepelingen te stellen dit zou volgens Z. Exc. het kwaad sanctionneeren. Kwart over elven kwam de heer Hu genholtz aan het woord voor zijn inter pellatie over de veiligheid van het per soneel hij het loods- en reddingswezen en het lot van de nagelaten betrekkin gen. De heer Schaper deed toen een poging om de vergadering te schorsen, maar de voorzitter meende voort te moeten gaan, wijl de agenda an ders heden niet afgedaan zou kun nen worden en de Staafsbegrooting dus niet voor Paschen zou gereed ko men. Daarna moest de heer De Kanter ■nog aan het woord komen voor zijn motie betreffende de regeling van den loodsdienst op de Schelde en de daarbij behoorende zeegaten. De Nederlandsche delegatie naar Genua. De Nederlandsche delegatie naar Ge nua zal vergezeld worden door de vol gende adviseurs, mr. G. Vissering, pre sident van de Nederlandsche Bank, H. Polak, lid van de Eerste Kamer, prof. mr. A. A. H. Stuycken, lid van den Raad van State, mr. A. van de Sande Bakhuy- zen, consul-generaal in algemeenen dienst, C. E. ter Meulen, lid van de fir ma Hope <S Co., F. H. Fentener van Vlissingen, lid van den raad van bij stand voor economische aangelegenhe den aan het departement van buiten- landsche zaken, terwijl de minister van landbouw nog in liet bijzonder verte genwoordigd zal worden door den heer F. K. J. Heringa, administrateur, hoofd van de afdeeling handel aan het depar- temet van landbouw, nijverheid en han- del. De Kamerverkiezingen. In „Parkzicht" te Amsterdam is een algemeene vergadering gehouden van de Christelijke Volkspartij, waar met het oog op het feit, dat de partij nog maar vrij kort bestaat, de vraag werd overwogen, of men ter gelegenheid van- de a.s. Kamerverkiezingen eigen candi- dafen zal stellen. Hoewel eigenlijk nog niet veel andere arbeid- verricht is kunnen- worden, dan het leggen van de grondslagen voor de organisatie, werd toch op verschillende gronden met bijna algemeene stemmen besloten, de vraag in bevestigenden zin te beantwoorden-. In die kieskringen, waarin de bewe ging genoegzaam contact heeft, zal een eigen lijst worden ingediend, waarop zullen worden geplaatst de volgende candidateji- in de na te noemen volg orde F. van Puffelen, Den Haag P. Tjebbes, Dordrecht F. J. Welzenbach, Amsterdam en A. M. van Schenk Brill, Amsterdam. Bepalingen omtrent briefkaarten. De directeur-generaal der posterijen en telegrafie vestigt de aandacht op de navolgende voor liet gebruik van brief kaarten geldende bepalingen lo. de afmetingen der kaarten mogen 14 cM. in- de lengte en 9 cM. in de breedte niet te boven gaan, noch minder bedragen dan- 10 cM. in de lengte en 7 cM. in- de breedte. De briefkaarten moeten zijn vervaardigd van karton of papier van voldoende stevigheid om de behandeling niet te belemmeren. 2o. De voor fra-ikeering gebezigde zegels moeten- zooveel mogelijk, in den rechter bovenhoek van de adreszijde worden gehecht. Het adres van den geadresseerde, en de aanwijzingen, welke op den post dienst betrekking hebben (aan-getee- kend, bericht van ontvangst, enz.) moe ten voorkomen op de voorzijde, waar van ten minste de rechterhelft bestemd is voor die aanwijzingen. De afzender beschikt over de keer zijde en over de linkerhelft der voor zijde. 3o. Uitsluitend in het binnenlan-dsch verkeer kan op de- adreszijde van brief kaarten -een strook van ten hoogste 1 >/2 centimeter gemeten van af den boven rand over de volle breedte worden be drukt met vermeldingen betreffende den afzender en zijn ambt, beroep of bedrijf. 4o. Briefkaarten, welke niet aan de gestelde eischen voldoen, worden be handeld als brieven-. Geen herdenking 1572. Te Enkhuizen is onlangs een com missie gevormd om de feestelijkheden voor te bereiden naar aanleiding van het feit, dat Enkhuize'ns burgerij op 21 AAei 1572 zelf het Spaansche juk af schudde. Men is thans even-wel tot het besluit gekomen; dat er met het oog op de bedenkingen in sommige kringen der bevolking ingebracht tegen een ge meenschappelijk vreugdebetoon, den betrekkelijk korten tijd van voorberei ding, de ongunstige economische om standigheden, en het weinige enthousi asme dat in bepaalde kringen- werd op gemerkt, aan Burg. en Weth. te berich ten, dat de commissje van de opdracht, haar verleend, afzfej en haar mandaat ter beschikking van Burg. en Weth. wenscht te stellen, Een stap verder. Dt algemeene bepaling, dat vreemde lingen, onverschillig V3n welke» land aard, die langer dan een maand in ons land vertoeven, ter plaatse van hun verblijf zich bij de politie moeten aan melden, zal in de tweede helft van deze maand worden opgeheven. Zij is dus at niet meer van kracht voor de vreemde lingen, die thans ons land binnenkomen. („Hbld.") Een bankierskantoor in moeilijkheden. Naar men verneemt, wordt door de firma Arnold Gillissen Co., gevestigd te Rotterdam, mede kantoor houdende te Amsterdam e-n- te 's-Gravenhage, surséance van betaling aangevraagd. Firmanlen zijn de heeren P. M. J. Gillissen te Scheveningen en F. A. M. Gillissen, te Amsterdam. Groote opvragen van deposito's en rekening-courant saldi, waartegenover geen voldoende liquide middelen staan, hebben de firma lot dezen maatregel genoodzaakt. De nominale waarden der baten overtreft die der schulden met circa 900.000. De uitstaande vorderingen van de kantoren te Rotterdam en te 's-Graven hage zijn volledig gedekt. Te Amster dam zal op het totale bedrag der debi teuren van het kantoor aldaar, groot circa 3.700.000, aanzienlijk moeten worden afgeschreven-. De Rotterdamsche correspondent van het „Hbld." verneemt particulier, dal het lid der Eerste Kamer, die vroeger in de firma zat, heeft bijgesprongen, naar het heet op voorwaarde dat het Am- sterdamsche kantoor van Arnokf Gillis sen wordt opgeheven. Uit dit laatste zou men- dus moeten opmaken, dat de aanvraag van sursé ance van betaling te elfder ure weder is ingetrokken. Lagere gemeentebelasting. Het percentage van de hoogste ver hooging der gemeente-belasting te 's- Gravenhage, dat tot nu toe 10.9 be draagt, zal het volgend jaar beneden 10 blijven. Staatspensionneering. De Bond voor Staatspensioneering heeft een verzoek gericht aan alle poli tieke partijen, die geacht kunnen wor den voorstanders van staatspension neering te zijn om uit te komen met een gemeenschappelijke verklaring, waarin de wenschelijkheid van de tot stand ko ming van een blijvend staatspensioen in de eerstvolgende wetgevende periode wordt uitgesproken. f EEN HERDENKINGSAVOND. Hoe spontaan 50 jaar geleden te de zer stede de 300e herdenking van de afwerping van het Spaansche juk wer.d herdacht, is onzen lezers be kend uit het overzicht dat wij uit ons blad van- 8 April 1872 hebben geëxcerpeerd. Een week lang hebben onze stadgenooten toen feest gevierd en nog heden ten dage weten de oudere ingezetenen zich deze feestweek zoo levendig in de herinnering terug te roe pen alsof de feesten pas achter den rug liggen-. Dit is het beste bewijs van den indruk door deze feestweek teweeg gebracht. Gisteren nu, op den 350en gedenk dag, was er wel geen feestbetoon, zelfs het vlaggen van particuliere .woningen een- enkele uitzondering daargelaten bleef achterwege, doch belangstel ling voor dezer» herdenkingsdag be stond er in zeer groote male. Dat bleek wel toen de érommea van menschen zich voor de Groote kerk hadden sa mengepakt om te trachten- in het ritime kerkgebouw een plaatsje te veroveren om dezen feestavond bij te wonen. Niet alleen dat alle zitplaatsen waren bezet, doch vele honderden moesten zich met een staanplaats tevreden stellen. Tot in de uiterste hoekjes was de kerk dan ook bezet en- het aantal aanwezigen kan veilig op enkele duizenden geschat worden. Onder de autoriteiten die voor deze plechtigheid waren uitgenoodigd, wer den opgemerkt de Commissaris der Koningin, het college van Burg. en Weth. met den gemeente-secretaris, le den van den gemeenteraad, de com mandant van de zeemacht en de garni- zoens-commandant. Het bestuur van den Oranjebond was in zijn geheel tegenwoordig. Toen de feestredenaar van- dezen avond. dr. H. T. Oberman, predikant bij de Ned. Herv. kerk te Rotterdam, om 8 uur, den kanse! besteeg, werd de bij eenkomst dadelijk geopend en verzocht hij alie aanwezigen staande twee cou pletten van het „Wien Neerlandsch Bloed" ie zingen. Daarna zong de solisfe, mevr. Mol Van den Steenhove „Wilt heden nu tre den" van Valerius. Met heldere stem werden deze liederen- gezongen, maar de overvolle kerk dempte hef geluid wel eenigszins. Na den Briel aan den- Maasmond, zoo begon dr. Oberman zijn rede, volg de Vlissingen aan den Scheldemond. en daarom bestaat er alleszins reden ook voor de Vlissin-gsehe ingezetenen om dit feit te h-erde-n-ken. Er is ook nog een groot verschil, want Briele hield zijn poorten voor Oranje gesloten, terwijl Vlissingen ze juist opende. Het is zoo jammer, dat nog geen monument in deze oude stad, waar zooveel aan den gfootere worstelstrijd herinnert, dit feit voor onze kinderen en het nageslacht heeft vereeuwigd. De afschudding van het Spaansche juk door het kleine ste deke dier dagen- is een- van de -merlc- vvaardigste feiten uit de historie van ons vaderland, dat onberekenbare ge volgen heeft gehad. Het was voor spreker een groote eer, dezen avond dit feit fe mogen- herdenken, op de plaats waar in de vorige eeuwen dit feit reeds zoo dikwijls is herdacht. Met een enkel woord herdacht spre ker nog de herdenking van hef feit in- 1772 en 1872, en wees er op, dat in 1672 geen feestelijkheden plaats hadden uit oorzake van den donkeren toestand waarin- ons land toén verkeerde. Spreker wees er op hoe AIva meende in deze landen de vrijheid de zee inge jaagd te hebben. Volgens zijn overtui ging had hij de Nederlanders met ijze ren hand bedwongen-. Die enkele dolen de ridders en zeeschuimers, die nog rondzwierven, vreesde hij niet. Doch hij moest nog leeren verstaan, dat juist deze Zeeuwsche en Hollandsche zee lieden zijn voortreffelijk leger en ten slotte- ook Spanje zelf den ondergang zouden berokkenen. Spreker merkte op dat bij de over denking van de verschillende feiten, die eikander opvolgden-, niet uit het oog mag worden- verloren, dat klaarblijke lijk de Almachtige hand Gods dit alles heeft bestuurd, en Hem moet daarvoor de dank en e-ere worden gebracht. Hij leidde alle gebeurtenissen. Spreker leidde zijn gehoor terug in de historie en stond stil bij het verlies van den Brieihoe daarna haast alle gewichtige gebeurtenissen voor ons land ter zee hare beslissing vonden. De gewichtige plaats van Vlissingen ten opzichte van den Scheldemond, begreep men ook in die dagen. Toen was het echter voor Alva te Iaat en hij zag zijn vergissing in toen-het onherstelbare verlies van deze stad niet meer te ver anderen- was. Spreker besprak in het kort de groote reden van verbittering, welke de Vlissingers tegen de regeering van Philips den Tweede hadden. Ër was brandschatting van Waalsche en- andere vreemde troepen en telkens had den botsingen plaats. Zij moesten naai de grillen der vreemde overheerschers zich schikken, en al deze grieven brach ten- groote verbittering teweeg. De aan staande komst echter van Spaansche krijgslieden deden den beker overloo- pen. De Vlissingers dachten aan de regeering onder Karei V, toen zij het zooveel beter hadden. De-ze vorst be schermde Vlissingen en hij vertoefde gaarne op Walcheren, voornamelijk op het kasteel van Marnix van St. Aide- gonde bij Wester-Souburg. Philips II stelde echter de- verwachtingen van- zijn onderzaten teleur, en reeds bij het af scheid van Prins Willem I en Philips II op de reede van Vlissingen, doorzag INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. li...* n:: 0 Een lepel Abdijsiroop is (lUsol u,l vaak voldoende om U ee» rustige nacht fe bezor gen. Koopt direct de 1 onze Zwijger het karakter van zijn koning. Als spreker de beweegredenen na gaat, welke tot den opstand hebben geleid, dan is het merkwaardig dat niet allereerst de godsdienstverschillen de oorzaak zijn geweest, ook nog niet om van de regeering van den Spaanschen koning bevrijd te worden, maar men wilde uit van onder den bangen druk de vrijheidszin, de privilegiën er, rech ten, van het voorgeslacht geërfd, en dan ten slotte den tienden penning, de inbrenging van- vreemde troepen, dit werd door de Vlissingers gevoeld als een ondragelijken last, die de welvaart der stad geheel fnuikten. Handel en zeevaart lagen, stil en de inwoners wer den door bittere ramoede geteisterd. Doch van godsdienstige verschillen valt in de authentieke gegevens niets te. be speuren. Het ging altijd maar tegen de geweldenarijen van AIva. Zeifs op dien gedenkwaardigen 6en April, Paaschmaandag van het jaar 1572, hield in dit kerkgebouw de pas toor bij de mis een rede, waarin hij de burgerij bezwoer toch de Spaansche troepen niet zoo maar goedschiks in de stad te laten en- hij zeide het zeer te betreuren, wanneer dit toch moest ge schieden. Hieruit blijkt duidelijk dat ook de Katholieke ingezetenen hunkerden naar bevrijding. Spaansche geschiedschrijvers hebben- dan ook erkend, dat wanneer Alva tac- tischer was opgetreden, Viissi-ngen n-ief zoo spoedig voor Spanje zou verloren zijn gegaan-, Dr. Oberman eindigde hiermede het eerste gedeelte van zijn rede. Hierna zong de soliste zeer verdien stelijk het bekende Geuzenlied „Help nu U self", en gaf de heer Varel als orgelnummer het Allegro maestoso uit de 4e sonate van Mendelssohn, waarna dr. Oberman zijn rede vervolgde. Is het niet merkwaardig, vroeg spre ker bij het nagaan van de aanleiding gevende oorzaken, dat de lont in het kruit moest gestoken worden- door het ruwe en ergerlijke optreden der kwar tiermeesters De menige stroomde sa men naar daar waar men liet uitzicht had op de Schelde, waar de Spaansche galjoenen voor anker lagen. De erger nis steeg ten top, en heer Jan van Cuijk vond gretig gehoor voor zijn woorden. Toen was er een, die het kanon af schoot en blijkbaar zat de schrik er bij de Spanjolen reeds in, want zij kwamen vragen met het schieten niet door te gaan. Dit stijfde echter de Vlissingers nog meer in hun verzet. Ook den gou verneur durfde men weerstaan-, doch en dit is weer merkwaardig mer> wist dat de krijgshaftige aanvoerder der Waalsche troepen niet aanwezig was. Waren deze troepen niet zonder aanvoerder geweest, men zou waar schijnlijk niet zoover hebbe-n durven gaan. Allerlei merkwaardige omstandighe den, een samenloop van feiten, aldus vervolgde dr. Oberman, hebben alzoo medegewerkt niet alleen- Vlissingen, doch ook Den- Briel en andere Zeeuw sche en Hollandsche steden vrij te ma ken. In dit alles zien wij de beschikking van een Hoogere Macht. Spreker wees op het verschijnsel dat in al deze geburtenissen hef eenvoudige volk, de gewone burgers het zijn ge weest, die den stoot hebben gegeven de zaak der vrijheid aan te vatten. De demos", die later zou worden de „democratie". Zij zijn het geweest, die dienst deden- als de pionnen op het schaakbord van den Hemelschen- Schaakmeester. Lieden die de draagkracht van hetgeen zij de den niet inzagen. De bevrijding van Vlissingen was nog slechts het begin van de bevrijding van de Nederlanden. Nog veel bloed zou vloeien; en veel tranen zouden stroomen, eer de zegepraal bevochten zou zijn, doch God streed mede, en spreker wees op de groote leidingen Gods met Nederland. Spreker herdacht den eersten Prins uit het doorluchtig Huis van Oranje, die met den- Potentaat der Potentaten- zulk een vast verbond had gemaakt. En Vlissingen is de eeu wen door een sieraad geweest aan de Kroon- der Oranje's, de stad waarin de zeehelden zijn voortgekomen helden als De Ruyter, Everfsen, Bankert en Naerebout. Spreker waarschuwde er voor foch niet los te laten het snoer God, Ne derland en Oranje. Als een volk zijn God loslaat is het verloren. Daarom eindigde spreker met den wensch, dat ook Vlissingen het verbond met zijn God telkens zal vernieuwen en het ver leden niet zal vergeten. Aan het einde van de rede werden- nog door mevr. Mol twee coupletten van het Wilhelmus gezongen, terwijl de aanwezigen staande het eerste couplet herhaalden-. Ook het orgel was door de groote menigte overstemd en scheen

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1922 | | pagina 1