500
150
25
14 AUGUSTUS.
oeder
Bertiné
sljuffrouw
AG-DIEHSTBDDE
Bij deze Coursnt behoort een
f*o.
ores.
s tot en met
gen.
Kantoor te
CR,
vele jaren
ding, haart»
taal, prima
60, Bureau
eekbank
IN 1890
M. J. BOS.
igracht 308.
Kplein 1.
111. 1 39.000 000.—.
-37.000.000.—.
too
97
89%
gevoerd.
omstreken de
de 15 jaar later
Hypotheekbank
KWALITEIT
r!
bij
WATERSTRAAT - 16
infeledlftgr
sta«nvrag«n.
BUISING, Nieuwea-
igt een flinke
net het vak bekend
een nette
:hvrouw
gs. Adres: Bellamy-
-
ein gezin, te. Middel-
gevraagd tegen No-
isibode
_ur,rende koken, tegen
met wasckgeld van
net opslag. Brieven
s'.bode", bureau. Mid-
Courant", Middelburg.
iet beneden de 18 jaar.
meiden 's avonds tus-
9 uur, Singel 15 I
cfi5 MMtSCiHPïl!
itmom^ssrt
Middelburg-Rottardais
ïengelegen plaatsen.
VAN PASSAGIERS.
1. SUL
Ï.ikl
Augustus,
ra 11'
16
8
17
8
19
8
20
sslngen wordt ww»
Zaterdag 12 uur v
te bekomeno<
rdam N V. Transp-
:rn. v.h. Erven G VUj>'
-2018; te Middelburg
OORN, Tel. 153; 'e
VAN OOSTERHO^'
te Dordrecht Oebrs-
EK, Tel. 101.
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissmgen en de gemeenten op Walcheren 2.20
drie maanden. Franco door bet geheele rijk 2.50. Voor België ƒ4.15.
Voor overige landen der Post-Unle f4.70. - Afzonderlijke nummers 6 cent
5jpFirn F OE VE10E i llsini M\ 51, VliungM. ïilésii tont, ii
ADVERTENTIEPRIJSVan i—4 regels f 1.10; voor iedere regel meer 26 ct.
Familieberichten van 1—6 regels ƒ1.70. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 52 ct. per regel.—Dienstaanbiedingenen -aanvragen 13 ct. per regel
Mijnt iigslijks, yügizgodsrd ep Mn in ilysm erkends Ohristaiijke ieestdsgsn
r,d tegen ongelukken voor:!IjU
gulden b§ levens
lange ongeschikt
heid tot werken
gulden dood
door
een ongeluk
l gulden b§ verlies
van een hand,
voet ot oog
gulden bij verlies
van
eer. duim
100
gulden bij verlies
van een
wijsvinger
gulden bij verlies
van eiken
anderen vinger
DRANKWET.
Burg. er. Weth. van Vlissingen, gelei
op art. 37 der Drankwet, doen te weten,
Pat bij hen is ingekomen een verzoek
van Egbert Frederik de Croo, om verlof
tot den verkoop van alcoholhoudende»
drank anderen dan sterken drank in
perceel Beursplein 7
dat vanaf heden gedurende veertien
cagen tegen het verleenen van het ge
vraagde verlof bezwaren kunnen wor
den ingewacht bij Burgemeester en
Wethouders voornoemd.
Vlissingen, 13 Augustus 1920.
Burg. en Wetli. voornoemd,
M. LAERNOES, L.B.
De Secretaris,
M. VAN DER BEKE CALLENFELS. L.S.
"öiNNENtAND
De Wielingen.
Volgens de „Dernière Heurc" is er
een Engelsch-Fransche commissie ge
vormd, belast met het besfudeeren van
de kwestie betreffende de doorvaart
van de Wielingen. De commissie heeit
ten doe! om zich in verbinding te stel
len met de Nederiandsche regeering,
teneinde haar te overtuigen van de Bel
gische stelling, dat de Wielingen vol
gens recht en billijkheid aan België toe-
behooren.
Nationale betooging.
Het bestilur der vereeniging Oran-
jebond" te 's-Gravenhage ontving uit
verschillende plaatsen opgaver. tot
deelneming aam bovengenoemde be
tooging. Het heeft den termijn voor
verdere aanmelding verlengd tot 1 Sep
tember a.s. Met het oog op de groote
deelneming uit Amsterdam en omstre
ken is er voor belanghebbenden gele
genheid nadere inlichtingen te beko
men bij het eerelid van den Oranjebond
„Wat ook val, trouw staat pal". Maar
ook bij het secretariaat Luthersche
Burgwal 13, Den Haag, kunnen inlich
tingen worden verkregen.
De oorlogssterkte van ons leger.
Volgens de „N. Ct." zou de minister
van oorlog voornemens zijn de oor
logssterkte van ons leger op 100,000
man terug te brengen.
De geheime circulaire.
Het bestuur van den Ned. P. en T.
Bond heeft in zijn hoofdbestuursverga-
dering de groote ongerustheid bespro
ken, welke de uitvoering der geheime
circulaire onder de adjunct-commiezen
en commiezen-titulair heeft gewekt.
Het bondsbestuur heeft besloten ten
krachtigste stelling te nemen tegen de
uitzonderingspositie, welke door deze
circulaire voor genoemde groepen is
ontstaan en zich er tegen te verzetten
dat op grond van geheime rapporten
voor hen een bijzondere maatstaf aan
gelegd wordt om voor ihoogere functie
geschikt te worden verklaard, welke
niet voor andere categorieën geldt.
De daardoor geschapen rechtsonze
kerheid heeft, zooals uit tallooze inge
komen klachten bleek, geleid tot de
meest onbillijke beoordeelingen.
Eeuwfeest Alberdmgk Thijm.
Gisteren is de herdenking van den
honderdsten geboortedag van prof. Al-
berdingk Thijm ingeleid met een ziels-
mis in het kerkje van het Amsterdam-
sehe Bagijnenhof, waar Thijm zoo
vaak getoefd heeft.
Bij afwezigheid van den Deken,
werd de mis opgedragen door den
Weleerw. kapelaan D. van Leeuwen, in
een toespraak tot de talrijke aanwezi
gen, schetste hij in 't kort Thijm's ka
rakter en levensopvatting. Hij herin
nerde aan diens lijfspreuk Nil nisi per
Lhnstum (Niets dan door Christus) en
teekende hem als een man, die boven
alles zijn kerk lief had en daaruit zoo
veel Kracht putte.
In de kerk waren vele autoriteiten
en de leden van het huldigings-comité
aanwezig.
Ook de Bagijntjes waren ter kerke
gekomen orfi hulde te brengen aan den
man, die zooveel over haar geschreven
had en die het Baeijnhof en zijn be
woonsters zoo dikwijls bezocht.
Vele notabelen uit de hoofdstad ga
ven blijk van hun belangstelling door
bun aanwezigheid.
„NIEUW-ERVE."
Dezer dagen is de hofstede „Nieuw-
Erve" publiek geveild en is ook de am
bachtsheerlijkheid Nieuw-Erve, teza
men met de heerlijkheid Welsinge, alles
liggende in de gemeente Ritthem, te
koop aangeboden.
Het is zeker niet ondienstig eenige
bijzonderheden over „Nieuw-Er-ve" me
de te dejjlen, daar die weinig of niet
bekend zijn.
De tegenwoordige (burgerlijke) ge
meente Ritthem omvat drie ambachts
heerlijkheden, n.l. die van Ritthem, van
Welsinge en van Nieuw-Erve, samen
groot 900 H.A., waarvan Nieuw-Erve
en Welsinge samen 464 H.A. groot is.
Welke de oudste is, is niet met jaar
tallen aan te geven, maar letten we op
hare ligging om hieruit eenigszins haar
ouderdom af te leiden, dan zou de heer
lijkheid Nieuw-Erve mogelijk het oudst
zijn, daar zij het meest landwaarts ligt.
Er zijn ook geen aanwijzingen zooals
dijken of hoogten, die zouden aandui
den, dat Nieuw-Erve door inpoldering
later is ontstaan. Toch hadden Ritthem
en Welsinge elk reeds vroeg een dorp
met kerk, terwijl Nieuw-Erve alleen
een vrouwenklooster had. De laatste
echter vormde, evenals de twee antieren
een afzonderlijke parochie, d.i. een
Roomsch-h'atholieke gemeente. Elke
parochie had een eigen geestelijke. Bij
het klooster Nieuw-Erve stond <ian ook
een altaar of kapel, gewijd aan Maria.
In 1405 wordt als pastoor vermeld
Petri de Steyn (Petrus van Steyn). Hij
heeft nog 1opvolgers gehad dc laat
ste was Nicolao Gislense (1554). 't Ge
beurde echter menigmaal, dat een vaca
ture verscheidene jaren, duurde, omdat
de gemeente arm was en de geestelijke
voornamelijk moest leven van heigeen
de gemeente opbracht.
Enige jaren vroeger (in 1547) moet
reeds het klooster zelf afgebroken zijn
daar de fondamenten van 't naburige
Zeeburg of Rammekens gelegd zijn met
steen, afkomstig van de gesloopte
kloostergebouwen van Nieuw-Erve en
ook van de verdronken plaatsen van
Zuid-Beveland.
De parochie Nieuw-erve leidde nog
een 10-tal jaren een kwijnend leven, tot
zij in 't jaar 1560 tegelijk met de paro
chie Welzinge werd opgeheven en bei
de gevoegd werden bij de parochie
Ritthem, wier bestaan ook eindigde
met de hervorming, gedurende de be
legering en overgave van Middelburg
door de Watergeuzen (18 Februari
1574.)
Dat Nieuw-erve zich niet kon ont
wikkelen, is wel te begrijpen, ais men
weet, dat zij maar 3 a 4 minuten van
't grootere Ritthem was gelegen. De
eigenaar der ambachtsheerlijkheid heeft
kort daarna ongeveer op dezelfde
plaats een buitenplaats laten bouwen,
geheel omringd door een diepe gracht.
Van de buitenplaats is nog overge
bleven het onderste gedeelte van 't ge
bouw, de fundamenten met kelders,
geheel bedekt met aarde en wat struik
gewas. De gracht is bijna geheel ge
dicht met aarde van de nabijgelegen
vluchtheuvel. Het gebouw was onge
veer 20 M. lang en 12 M. breed het
stond precies voor de oprijlaan, die
naar den weg leidt. Nog zit aan beide
zijden bij 't begin van de laan, waar
eertijds volgens de gewoonte dier tij
den een mooi ijzeren hek heeft gestaan,
een oud kanon half in den grond.
Wanneer de buitenplaats gesloopt is,
en de tegenwoordige boerenhofstede in
de plaats is gekomen, is niet met ze
kerheid te zeggen.
Wei staat in een zijgevel van het
huis een steen waarop staat anno 1644,
doch aan de stgenen van dit gedeelte
van t huis is duidelijk te zien, dat het
Von?1 's c'an '1 andere deel.
Blijkbaar behoorde het vroeger tot
buitenplaats en diende als woning
de
voor tuinman of koetsier. Op de hof
stede is er overigens niets meer dat aan
de vroegere grootheid herinnert.
■Je
?e'.c'.e'lr rteas' e'at de ambachts
heerlijkheid Nieuw-erve zeer oud was,
al zou de naam het tegendeel doen
denken. In de rekening van Zeeland R
W. S. (ibewester-Schckle) van 1331
wordt gesproken van Jan Willemsz.
van de Nieuwererve of Nieuw-ervo.
Martinus Veth, ambachtsheer van
Westcapelie, gehuwd met Catharina
van Common, ambachtsvrouwe van de
heerlijkheid Nieuwland, kocht in 't jaar
1679 de heerlijkheid Nieuw-erve.
Genoemde Martinus Velh, die zeer
rijk was, maar geringe kennis bezat,
'had als bijnaam „den vetten ezel"
(hierin is een toespeling op zijn naam).
Een zoon van hem, Martipus Johari
Veth, kocht in 1719 ook de heerlijkheid
Welzinge.
De tegenwoordige ambachtsheer van
Westkapelle, Baron van Doorn van
Westcapelie. is thans ook ambachts
heer van Nieuw-erve en Welzinge, zoo
dat deze 3 heerlijkheden zeer waar
schijnlijk steeds dezelfde 'bezitters ge
had hebben.
De heerlijkheid Nieuw-erve is niet
één aan elkaar gelegen blok land. Het
grootste gedeelte ligt in de omgeving
van 't vroegere kasteel (nu hofstede)
maar ook liggen bijv. 2 kleine stukken
afzonderlijk tegen den zeedijk aan.
De oorzaak van deze verdeeling ligt
zeer waarschijnlijk in de doorbraken,
die het land menigmaal teisterden. Een
dier stukken aan den zeedijk had tien
naam van Rammekens. in 't archief van
Veere is er een brief d.d. 15 Sept. 1472,
waarvan een der onderteekenaars is
een zekere Adriaan van Nieuwerve,
heer van Rammekens.
De reede van Rammekens was oud
tijds reeds bekend als een goede lig
plaats voor schepen.
Het kasteel Zeeburg, in 1547 ge
bouwd ter verdediging van de stad
Middelburg, ligt niet ver van Ramme
kens, een deel van Nieuw-erve. Later
is deze naam Rammekens overgegaan
op 't kasteel.
In oude stukken wordt Nieuw-erve
vaak met 2 w's geschreven. Blijkbaar
is hierbij gedacht aan 't woord werf
of werve, welk woord vaak in de na
men van een hofstede voorkomt, bijv.
Wervenhove, Zuidwerf, Meiwerf, e.d.
Dicht bij Nieuw-erve ligt de hofstede
Oud-erve. 'Hierbij zou men denken dat
deze ouder is. Dit is echter niet zoo,
want èen vroegere eigenaar heeft in
tegenstelling van Nieuw-erve zijn hof
stede Oud-erve genoemd.
INtfEZONDÊN" STUKKEN
Bü'teE *erant>vu» rdeitiïhsii? <i<sF Rcducr?
O* sopte. woidt Bfot toruggeitevev
HET VLfSSINGSCH GASRAADSEL.
Op zoek naar den sleutel.
Mijnheer de Redacteur.
Vele jaren lang heeft het abnormaal
booge gastarief te Vlissingen aanlei
ding gegeven tot critiek.
In den goedkoopen tijd beantwoord
de men die critiek met de opmerking,
dat de gasfabriek, die volgens haar
contract met de gemeente 8 cent ne
men mocht, niet zoo naïef zou wezen,
om zich met minder tevreden te stellen.
En (hans in den duren tijd negeert
men het contract en wijst op den ab
normaal hoogen kostprijs vertrou
wende, dat de Gemeenteraad wel
royaal genoeg zal wezen, om vrede te
hebben met een hoogeren prijs dan vol
gens datzelfde contract verschuldigd is.
Jarenlang heb ik de stille hoop ge
koesterd, dat er eindelijk eens iemand
zou opstaan, om ons de oplossing te
geven van het aloude Vlissingsche
raadsel Waarom elders betrekkelijk
2oo laag en hier betrekkelijk en vol
trekt zoo hoog En die hoop werd
stellige verwachting, toen het in onzen
Raad ter sprake kwam, de fabriek te
macht'gen een getrapt tarief toe te pas
sen met 26 cent als topprijs.
Mijn verwachting is ijdel geweest.
Ook zij, die geacht kunnen worden, de
kous te kennen in al haar mazen, heb
ben gezwegen in alle talen, en 't naadje
Een enkel woerd ter verduidelijking
bij het woord „kostprijs" of ..kostende
prijs" lijkt mij niet overbodig, 't Woord
geeft nog al eens aanleiding tot misvatting.
Door „kostende prijs van het gas tot in
den meter" hebben wij te verstaan liet be
drag, waarop 1 M' gas den producent komt
te staan op het oogenblik, dat liet den me
ter van den verbruiker bereikt. Om den
kostprijs te bepalen hebben wij dus saam
te teilen alle uitgaven, door den exploitant
ter wille van zijn bedrijf gedaan, zooals
aankoopsommen van grondstoffen, aan-
schaffingskosten van machines, werktuigen
en gereedschappen, allerlei onderhouds
kosten, salarissen, arbeidsloonen, admini
stratiekosten. belastingen, renten, afschrij
vingen op alle mogelijke bezittingen, enz.
Van die som hebben wij af te trekken alle
inkomsten, behalve die uit het gas zelf,
zooals opbrengst van koolteer, nmmoniak-
water en oud materiaal, meterhuur enz. En
dat verschil hebben wij te deelen door het
aantal „nuttig afgeleverde" kubieke meters,
d.i. het aantal, dat werkelijk de meters der
verbruikers heeft gepasseerd en waarvoor
dus betaling kan worden geëischt. ifet al
dus gevonden bedrag is de „kostende prijs"
Uit het bovenstaande blijkt, dat die „kos
tende prijs" o.a. stijgt naarmate de afschrij
vingen grooter genomen worden en de hoe
veelheid gas, die ontsnapt op weg naar
gashouder en meters, of die door de fabriek
zelf wordt gebruikt, aanzienlijker is.
van 't breisel is verborgen gebleven.
„Als de bergen niet tot Mohammed j
komen, zal Mohammed tot de -bergen
gaan."
't Woord is bekend. Ik laat er mij
door inspireeren, en zeg op mijn beurt
„Als de oplossing niet naar Ericitts
komt, dan zal Ericius naar de oplossing
gaan."
'ik Zal althans trachten te gaan, want
Mohammed stond er heel anders voor
dan ik. Hij zag dc bergen, en zelfs „per
pedes apostolorum" kon hij ze gemak
kelijk bereiken. Maar tic zie de oplos
sing niet, en de gebruikelijke middelen,
om er toe te geraken, ontbreken mij.
Want onze gasfabriek geeft van haar
bedrijf, voor zoover mij bekend is, geen
verslag, geen balans, geen winst- en
verliesrekening, geen fabricatie-reke-
ning, geen distributie-rekening, geen
staat van bezittingen en afschrijvingen,
enz. Niets, niets van dat alles. Wel zal
er door de Imperial Continental Gas
Association te Londen ten dienste der
aandeelhouders geregeld een jaarver
slag uitgegeven worden, waarin het
Vlissingsch filiaal ter sprake komt,
maar ik mis den moed, mij om een
exemplaar tot de directie te wenden,
want al zou ik mij daar aandienen als
onpartijdig belangstellend onderzoeker,
dan betwijfel ik toch, of mij een harte
lijk welkom zou ten deel vallen. In mijn
verbeelding hoor ik al ..Don't poke
your nose etc."
Toch heb ik iets, dat mij helpen kan.
Zoo iets als de steentjes, die Klein
Duimpje met opzet vallen liet, om op
den terugweg hel spoor niet bijster te
worden.
Er bestaat namelijk een rapport, ge
dateerd 8 en 12 Aug. 1919 en opge
maakt door een accountant en een di
recteur van gemeente-bedrijven in een
Utrechtsch stadje. Die heeren hadden
op zich genomen, voor ons stadsbe
stuur „een overzicht saarn te stellen uit
de boeken der Vlissingsche gasfabriek
en de voor haar geldende voorwaarden
te toetsen aan de opgemaakte tabel
len." In bedoeld rapport legden zij het
resultaat van hun onderzoek neer.
Dat stuk ligt bij mijn linkerhand en
bij mijn rechter prijkt het verslag van
het gemeente-gasbedrijf van Haarlem
over 1918, een waar meesterstuk van
administratie.
Het rapport bevat zeer weinig gege
vens. Van de vele factoren die van in
vloed zijn op den kostprijs van het gas
Haarlem boekt er een zeventigtal
geven de rapporteurs er maar drie, nl.
het gn.-,verlies, door lekkage in de
üienstlcidingen, het gasverbruik der fa
briek en 'net totaal der afschrijvingen.
Zelfs de salarissen en arbeidsloonen,
die in onzen Raad nogal eens hebben
moeten t'ungeeren als hoofdoorzaak
der gasduurte, zoekt men tevergeefs.
Die onvolledigheid is zeer te betreu
ren. Want alleen door een critisehe be
schouwing van bovenbedoelde talrijke
factoren zouden wij kunnen komen tot
een bevredigende oplossing van het
Vlissingsch raadsel.
Maar we zullen het weinige voor lief
nemen en de drie gegevens, die ons niet
onthouden zijn, van naderbij bezien.
1. Het gasverlies.
In 1918 produceerde onze fabriek
2.631.400 ML Het verlies door lekkage
bedroeg 340.162 ML, d.i. ongeveer 13
procent
Haarlem produceerde in 1918
12.093.173 ML Het verlies bedroeg
835.664 ML, d.i. bijna 7 procent.
Hier was het verlies dus procentsge-
wijze bijna net dubbele van daar.
Nu ligt wel de vraag voor de hand
Is het zooveel hooger procent niet een
natuurlijk gevolg van de zooveel ge
ringere capaciteit van de Vlissingsehe
fabriek
Maar die vraag durf ik gerust ont
kennend beantwoorden. Want vóór mij
ligt ook het verslag van een fabriekje
in een gemeente van 18.000 zielen.Daar
werd in 1918 maar 1.086.035 ML ge
produceerd. 't Verlies was daar 7.33
dus ongeveer als in Haarlem, en daar
vindt de directeur dat verlies nog zoo
abnormaal hoog, dat itij meent, de ver
klaring van 't verschijnsel te moeten
geven, wat hij doet met deze woorden
„De rioleeringswerken maakten het in
tal van straten noodzakelijk om de
hoofdleiding tijdelijk in kettingen op te
hangen. Mogelijk zijn hierdoor en mede
door onvoldoend aanstampen van den
ontgraven grond buisbreuken en lek
kages op de verbinding van dienstlei
dingen in de hand gewerkt."
7.33 procent vindt een vakman" voor
zijn eigen fabriekje abnormaal hoog.
Maar dan mogen wij toch gerust 13
procent enorm noemen.
Aldus hebber, we alvasf één oorzaak
je ontdekt, dat opdrijvend werkt op
den kostprijs.
1!. Hei eigen gebruik.
De Vlissingsehe fabriek boek ie in
1918 voor eigen gebruik 40.739 ML
De Haarlemsche fabriek, die ruim
4/2 ntaal zooveel produceerde, kwam
in dat jaar toe met minder, 11!. 36.955 M*
Daar bedroeg het eigen gebruik 0.3
procent en hier 1.55 procent, d.i. ruim
5 maal zooveel.
En wilden wij de gewekte verbazing
nog vergrooten, dan zouden wij kunnen
opmerken, dat 1918 betrekkelijk een
zeer zuinig jaar Was. In 1916 b.v. ge
bruikte .volgens het „rapport der twee"
onze fabriek voor zichzelf 84742 ML d.i.
2.7 procent van haar productie in dat
jaar. Vlissingen in 1916 2.7'proc. en
Haarlem in 1918 0.3 proc. Hier is de
verhouding als 9 tot 1
In het „eigen gebruik" meen ik een
tweede oorzaakje te mogen zien. dat
opdrijvend werkt op den kostprijs.
III. De afschrijving.
Vlissingen schreef in 1918 af 4 proc.
over de aanschaffingswaarde van ter
reinen, gebouwen, ovens, machines, toe
stellen, buizennet, enz., d.i. ƒ38.827.
Haarlem schreef over bedoelde waar
de af 3.4 proc.
Had Vlissingen zich bij het afschrij
ven even bescheiden betoond als Haar
lem, dan zou de totale kostprijs van
het hier gedistribueerde gas alweer een
kleine 6000 lager zijn geweest.
Maar meer dan dat verschil heeft mij
bij die afschrijving het feit getroffen,
dat onze fabriek afschrijft op haar
terreinen.
Kan daarbij van waardevermindering
wei sprake zijn
En al ware dit zoo, is het dan wel
logisch, met die afschrijving maar
steeds voort te gaan
De maatschappij nam in 1880 de
fabriek met al haar boven- en onder-
grondsche aanhoorigheden van de ge
meente over voor 150.000 gulden. Als
ze nu ook op die waarde 40 jaar lang
4 heeft afgeschreven, wat is dan
eigenlijk op 't oogenblik de boek
waarde van 't oorspronkelijk bedrijf
Alleen hij, die ook vertrouwd is met
negatieve getallen zou daarop het ant
woord kunnen geven.
Intusschen hebben we een derde oor
zaakje ontdekt, dat opdrijvend werkt
op den kostprijs.
Wat er te bekijken en te vergelijken
was, heb ik bekeken en vergeleken, met
ingespannen aandacht en volkomen on
partijdigheid. Drie factoren heeft het
rapport. Drie factoren hebben de revue
gepasseerd.
En nu denken wellicht sommigen
uwer lezers, dat ik heel wat heb ont
dekt. Ik heb daarover een andere mee
ning. ik hoopte te ontdekken een vraat
zuchtige rat in de kaas en ik vond
slechts een snoeperig muisje met klei
nen romp en langen staart.
Hoor v/at een eenvoudige becijfering
mij heeft geleerd.
Als Vlissingen in 1918, evenals Haar
lem, 7 had kunnen boeken voor lek
kage, 0.3 voor eigen gebruik en 3.4
voor afschrijving als dus de drie
gevonden oorzaakjes buiten werking
gesteld hadden kunnen worden, dan
zou daardoor de kostprijs 1,57 cent
omlaag gedrukt zijn.
Het „rapport der twee" geeft voor
1918 als kostprijs 17,27 cent. Dat zou
dus geworden zijn 15,7 cent. Maar dat
zou nog altijd geweest zijn 3,14 cent
boven den Haarlemschen kostprijs, die
in dat jaar 12,56 cent bedroeg.
Een verschil van 1,57 cent kan ik
met mijn drie oorzaakjes verantwoor
den. Maar aangetoond moet worden
de herkomst van een juist driemaal zoo
groot verschil. Naast de drie oorzaak
jes moeten er dus één of meer oorzaken
bestaan. Maar die op te sporen, zal on
mogelijk blijven, zoolang wij slechts
kennen drie der talrijke factoren die
den kostprijs beïnvloeden.
Nu ligt weer voor den welwillenden
lezer de vraag voor de hand „Maar is
dat verschil misschien niet een natuur
lijk. gevolg van de geringe capaciteit
der Vlissingsehe fabriek tegenover de
Haarlemsche
Ik wenschte, dat het zoo ware. Maar
het is zoo niet. Want in hetzelfde jaar
1918 was in de straks bedoelde ge
meente van 18.000 zielen de kostprijs
van het gas tot in den meter 11,84 cent,
d.i. nog 0,72 cent minder dan in Haar
lem.
„Maar'!, zoo merkt weer de welwil
lende lezer op, „is het verschil dan
misschien te zoeken in de betere kwa
liteit van het Vlissingsche gas