li
DINSDAG 13 NOVEMBER.
Vfosinpcte Coat
BINNENLAND
^GEMEENTEBESTUUR
FEUILLETON
Mo» 36®
«Jcacejnggaxiii
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTS-PRIjS
Voor Vlissingen en de gemeenten op
Walcheren 1.55 per drie maanden,
franco door het geheele rijk 1.65.,
Afzonderlijke nummers 3 cent.
ADVERTENTIE PRIJS
Van 14 regels 0.60 tooï ladere
read meer 15 centplaatsing 3]2 X
jij abonnement speciale prijs Recla
mes 30 cent per regel. Dienstaanbiedin
gen en Dienstaaavragen V/2 cent per
reod, hij contante loetaling.
DER
mgmriRMA r. ns M velde ir
Kleine Markt 53. Tel Interc. tO
ADVERTENTSËN
■voor feoTengenoemd Extfa-Numwer der .VLIS
SINGSCHE COURANT' tarnen ingezonden
orden tot DINSDAG 27 NOVEMBER a.s.
ADVERTESXIS^-' J?
gpgp- 10 cent p©r re^e 1
Verdere ioliektingen word» gaarne verstrekt
door de Administratie, Kleine Markt W,
Ëaoarardeerde eplasg 4000 Eiemplsnn
UITREIKING BROODKAARTEN.
Burg. en Wefli. van Vlissingen bren
gen ter algemeene kennis dat de brood
kaarten voor heit ttijdvak 18 November
tot en met 31 December zullen wordén
uitgereikt op de navolgende wijze:
Op Donderdag 15 November 1917
tusschen 912 en 24 uur aan hen,
wier domicïlïekaart genummerd is van:
1 tot en met 900 op het Stadhuis
901 tot en met 1800 op het Politie
bureau
1801 tot en met 2700 in :het gymnas
tieklokaal van schooi D aan de Groote
Markt
Op Vrijdag 16 November 1917 tus
schen 912 en 24 uur aan hen, wier
domiciliekaart genummerd is van
2701 tot en met 3600 op het Stadhuis;
3601 tot en met 4500 op het Politie
bureau
4501 tot en met 5370 in het gymnas
tieklokaal van school D aan de Groote
Markt
dat voor elke enveloppe met brood
kaarten 3 cents moet worden betaald
dat de broodkaarten uitsluitend op
bovengenoemde dagen verkrijgbaar
zijn, en dus na die dagen geen brood
kaarten meer worden uitgereikt
dat men verplicht is de domicilie-
kaart mede te brengen.
Vlissingen, 9 November 1917,
Burg. en 'Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN ROUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM.
Een beeld der werkelijkheid.
19) {Mr« remmen.)
Maar wie was hier d-e ware schuldi
ge geweest Was het niet Georges Re-
uaud, die zijn kind reeds vroegtijdig
geleerd had 'hoe dergelijke jonge ar-
tisten slechts dienen moesten tot zijn
eigen voordcel, zijn eigen roem Kon
men er zich over verwonderen, indien
het jonge meisje de lessen haars vaders
opgevolgd had, en zich enkel bekom
merde over het nut dat men van zulk
een „leerling" kon trekken, niet gedacht
Mn de mogelijkheid, dat hij zelf daar
voor een zoeter loon kon eischen
O 1 de overledene, hij wilde hem niet
beschuldigen, zijn dood in de golven
was zoo ontzettend geweest, doch hij
bad zich niet alleen schuldig gemaakt
tegenover den armen jongen schilder,
maar bovenal jegens zijn kind, dat hij
',ad laten opgroeien met zulk een
valsch begrip omtrent billijkheid en
eergevoel. Onno nam zich voor, op on
merkbare wijze haar inzichten te ver
anderen, haar van lieverlede tot die
lioogè beginselen van deugd op te voe
Witboeken en Oranjeboek.
Behalve liet thans eerlang te verwach
ten witboek betreffende de zand- en
grindaangelegenheid, is bij het departe
ment van buitenlandsche zaken óók in
bewerking een witboek, bevattende de
diplomatieke bescheiden betreffende de
toelating van bewapende handelsvaar
tuigen der oorlogvoerenden en onzijdi-
gen binnen'tNederiandseirerechtsgebied.
Deze beseheiden zullen loopen van
Augustus 1914 tot October 1917.
Een oranjeboek dat, volgens gebruik,
over tal van verschillende onderwerpen
•loopt, is mede in bewerking doch heeft
•eenlge vertraging -ondervonden, en zal
dus eerst later kunnen verschijnen.
Wat wij tegen Amerika kunnen doen.
In de „Stemmen des Tijds" gaat de
oud-minister Co lijn de middelen na,
waardoor wij de dwingelandij van de
Vereenigde Staten «enigermate zouden
kunnen breken.
Over Engeland viel in den loop van
dezen oorlog menige klacht, maar van
Amerika geldt het woord, dat Reha-
beam tot bet volk van Israël sprak:
„Mijn vader heeft uw juk zwaar ge
maakt, maar ik zal nog daar boven toe
doen mijn vad^,'heeft u met geeselen
gekastijd, maar ik zal u met schorpi
oenen kastijden."
'De heer Colijn ziet in Amerika's
pantser één zwakke plek zijn belang
stelling voor België en Noord-Frank
rijk.
Het „Belgian Relief Committee" is
machteloos "indien Nederland zijn me
dewerking niet verleen:.
En van deze omstandigheid mogen
wij in den uitersten nood gebruik ma
ken.
Wanneer straks in het eigen land het
voedsel ontbreekt, de bevolking hon
gert, bet straatrumoer in geweld over
gaat, zal het onmogelijk blijken te Rot
terdam of Vlissingen aangevoerd graan
naar België door te zenden en ons eigen
volk toe te roepen Ga 'heen en wordt
warm Wie dat meent, kent de Neder-
landsc'he volks-psychologie al heel
slecht en wie het desalniettemin zou
willen doorzetten, zou zijn onvermogen
al spoedig ondervinden.
Reeds op dezen practischen grond
zal de regeering genoopt worden aan
de hulpverleening ten behoeve van het
Relief Committee de voorwaarde te
verbinden, dat ons het noodige niet
onthouden wordt. Maar ook overigens
is onder de bestaande omstandigheden
zulk een voorwaarde gewettigd. Intus-
sehen mag dit alleen indien elk ander
middel om tot overeenstemming te ko
men gefaald heeft. Zoover is het nog
niet. We hebben nog iets om te onder
handelen buiten dit alleruiterste mid
del Wij kunnen een deei onzer in
Amerika vastgehouden schepen vrijwil
lig aan dat land afstaan voor de vaart
in ongevaarlijke wateren in ruil voor de
voorziening van hetgeen wij noodig
hebben. Wij kunnen, in vereeniging met
andere neutralen, de voor het Relief
Committee vereischte scheepsruimte
aanbied-en.
Wat de vaart op Indië betreft, zuilen
we weer den weg van Houtman moeten
kiezen. En als we aan de Kaap, wat wel
zeker schijnt, geen kolen kunnen krijgen,
zullen we onze schepen in convooi
moeten laten varen en ze door kolen
schepen doen vergezellen om onderweg
in voile zee kolen in te nemen, wanneer
dit op ankerplaatsen niet zou worden
toegestaan.
Aan deze oplossing kleven vele be
ren, welke zijine moeder steeds gehul
digd 'had eerst dan zou zij zelve vol
komen gelukkig kunnen wezen en on-
dertusschen zon hij haar van zooveel
liefde omringen, dat al wat naar koel
heid en spotternij zweemde, van zelf in
haar tot zachtere gevoelens zou moe
ten versmelten.
Hij zelf had haar nooit zoozeer be
mind als nu zij door het ongeluk ver
volgd werd, nooit zoozeer gevoeld, dat
zij bij elkander behoorden ofschoon
de storm en al de daarop-gevolgde aan
doeningen, ook hem doodelijk afgemat
hadden, achtte hij zich gelukkig daar
de wacht te blijven houden vóór haar
deur, gelukkig dat hij haar den volgen
den morgen weer zou zien, en 'baar
nogmaals zou hooren verzekeren dat
hij haar eenige was.
Tegen den ochtendstond was-de wind
geheel gaan liggen Holdius begaf zich
naar zijne hut om zich te verkleeden,
en verscheen daarna aan de ontbijt
tafel.
Het gesprek der passagiers liep uit
sluitend over al de doorgestane ang
sten en den vreqselijkèn dood des
kunstschilders, die zulke aangename
herinneringen onder zijne reisgenooten
achterliet.
„Gij weet, dat wij oude vrienden
waren", zeide Holdius luid tot den ka
pitein.
„Ik wist dat zoo goed, dat ik u
daarom gisteren ook aanstonds bericht
zwaren, o.a. za! men de vuren der
schepen moeten wijzigen, maar dat is
de hoofdzaak niet. De vraag is alleen
varen of niet varenEn dan is het
antwoord eenvoudig!.
De toestand zal nog wel meer gaan
nijpen. En dan is voor alles noodig,
dat de Regeering gedragen wordt door
het algemeen vertrouwen. Maar dat
vertrouwen wordt niet gegeven wan
neer men in den blinde tast naar het
motief van wat ons wordt opgelegd.
Vooral ook is voo'lichtiqg noodig met
het oog op hetgeen na de vrtdesfyiting
te wachten is. Nu wordt nog veei ver
dragen, omdat men alles aan den oorlog
kan wijten. Als het straks vrede is, zal
men verwachten, dit alles weer normaal
ioopt. Maar het eerste jaar na der,
vrede zal de toestand op het gebied
der voedingsmiddelen naar allen schijn
geenszins verbeteren. De vrede heft
het wereldtekort aan graan, door den
oorlog ontstaan, niet dadelijk op.
Het is daarbij niet meer voldoende,
dat de Staten-Generaai worden inge
licht. Het gezag, dat de volksvertegen
woordiging vroeger genoot, is iijdens
den ooriog verzwakt. Met het feit moet
gerekend en voor de Regeering brengt
de erkenning van dit feit mee, dat zij,
ook buiten de volksvertegenwoordiging
om, in ruime mate het publiek inlicht
over wat er telkens gaande is en ook
over wat te wachten staat.
Scheuren van grasland.
De minister van landbouw heeft een
rondschrijven verspreid, waarin den
veehouders er op gewezen wordt, dat
de vooruitzichten ten opzichte vati den
toevoer van veevoeder uit het buiten
land zeer ongunstig zijn, zoodat hun
ernstig wordt aangeraden een of meer
perceclen grasiand ie scheuren en daar
op met name voederbieten en mangel-
wortelen te verbouwen.
Het verbouwen van veevoeder voor
den handel zal worden tegengegaan.
Daarentegen worden de premiën voor
den verbouw van voedergewassen voor
den mensch verhoogd, waar zulks noo
dig is gebleken, en wel voor tarwe per
100 K.G. 17,50 en als maximumpremie
per H.A. f 2,50, rogge resp. f 10 en f 2,50,
haver f 7,50 en f 1.75, erwten f 7,50 en
f 1,75, bruine ot witte stamboonen f7,50
en f 1,75, gerst f 7,50 en f 2
Ten slotte verzoekt de minister de
medewerking der landeigenaren ter wij-
/iging van pachtcontracten, waarin tot
nu toe het scheuren van grasiand ver
boden is.
De wet-Limburg.
In -het gymnastieklokaal van de Rijks-
Hoogere Burgerschool te Middelburg
waren gisterenmiddag tegen half drie
vereenigd de leerlingen van de vierde
en vijfde klasse met den directeur en
enkele leeraren.
De directeur, de heer Zimmermann,
sprak de leerlingen toe en zeide dat hij
reeds bekend heeft gemaakt, waarom
de vlag (op verzoek van de vereeniging
van leeraren bij het M. O.) van alle
Hoogere Burgerscholen met vijfjarigen
cursus wapperde. Dit was omdat de
wet-Limburg door de Koningin is be
krachtigd. Over die wet wilde spreker
nu 'het een en ander mededeelen.
Voor de totstandkoming der wet was
aan ieder de gelegenheid opengesteld
om zich bij een hoogeschooi té laten
inschrijven en dat voor iedere faculteit,
maar men kon geen .academische exa
mens doen, geen candidaats- of docto-
naal examen en het behalen van den
dokterstitel door een proefschrift was
ook niet mogelijk. Alleen was het mo
gelijk als men eind-examen had van
van het ongeluk liet geven", antwoord
de de gezagvoerder. „Ik meende, dat gij
daardoor, beter .dan iemand anders, in
staat zou zijn het arme meisje ee-nige
troostwoorden toe te voegen."
„Over een dergelijken slag laat men
zich moeilijk troosten maar opdat
juffrouw Renaud zich, op haar verdere
reis, niet geheel en al zonder steun zou
gevoelen, heb ik aanstonds gevolg ge-
gen aan een reeds door mij opgevat
voornemen en haar ten huwelijk ge
vraagd."
De kapitein rees van tafel op en
schudde hem vol hartelijkheid de hand.
„Op mijn woord", zeide hij, „hoe blij
ik ben over diat goede nieuws, ik had
gewild dat wij het onder gelukkiger
omstandigheden hadden vernomen, dan
zoudt gij gezien hebben of wij hier aan
boord onze vrienden weten te vieren".
Ook de medepassagiers haastten zich
hem geluk te wenschen, en eene oude
juffrouw verklaarde, dat Marcelle nu
niet meer te beklagen was.
Het jonge meisje had gewacht om
hare 'hut te verlaten tot zij alles in de
groote kajuit weder stil had hooren
worden en Onno die haar opwachtte
en haar spakeloos in de armen sloot,
merkte angstig op hoezeer zij in de
laatste vier-en-twintig uur veranderd
was. Het viel duidelijk te zien dat zij
den heelen .nacht niet had geslapen zij
scheen uit een zware ziekte op te staan
en het kostte den jongeling heel wat
een gymnasium en wel bij examen A
voor de letterkunde, rechten en theo
logie en bij diploma B voor wis- en
natuurkunde en medicijnen. Voor de
leerlingen der burgerscholen was het
doen van examens hooger onderwijs
uitgesloten, als zij niet een aanvullings
examen deden, dat minstens twee jaar
studie vorderde.
Voor de medicijnen was ialleen een
andere regel getroffen, doch ook hier
konden de leerlingen der Hoogere Bur
gerscholen niet promoveeren.
Meermalen hebben de vereenigingen
van leeraren bij het M. O. en de Bond
van directeuren van H. B. S. met 5-ja-
rigen cursus op verandering aange
drongen en ook Kamerleden deden 'hef.
Thans was het de heer Limburg, die
gesteund door verschillende andere le
den, gebruik maakte van zijn recht oni
zelf een wet in te dienen. Deze wet, die
het eindexamen van een H. B. S. met
5-jarigen cursus gelijk stelt met het
eind-examen B van een gymnasium
kwam 3 Mei bij de Tweede Kamer in
behandeling. Toen waren tal van bewij
zen van adhaesie ingekomen, o.a. van
senaten van de Hoogescholen en van
de vereeniging van Leertaren. Van dit
laatste adres deed spr. voorlezing. In
de Tweede Kamer vond de wet veel be
strijding, maar ook krachtige verdedi
ging, natuurlijk ook van den heer Lim
burg, die er o.a. op wees hoe de mobi
lisatie nog meer het groot ongerief van
het aanvullingsexamen heeft aange
toond. De directeur beaamde dit en zei
de dat als men enkele jaren onder de
wiaoenen is geweest het nog erger is
opnieuw twee jaar te moeten gaan lee-
ren alvorens naar de Hoogeschooi te
gaan. Op 4 Mei nam de Tweede Kamer
de wet aan met 49 tegen 17 stemmen.
In de Eerste Kamer, waar mr. Lim
burg de wet ook verdedigde, vond hij
een medestrijder in prof. van der
Swaay, oud-hoogleeraar van de Tech
nische Hoogeschooi, die er o.a. op
wees, dat thans jongens die eindexa
men H. B. S. hebben te Delft komen
studeeren, waar zij blijk geven niet
voor het onderwijs aldaar geschikt te
zijn, zij blijven dan met moeite door
sukkelen, terwijl zij .nu in het vervolg
nog kunnen veranderen en aan een an
dere Hoogeschooi een ander vak gaan
studeeren. De Eerste Kamer nam de
wet. zonder hoofdelijke stemming aan.
De directeur legt nadruk op de laatste
woorden van dezen senator, dat er na
den oorlog hard gewerkt zal moeten
worden. De directeur wekt de leerlin
gen op niet te wachten tot na den oor
log, maar ook nu hard aan te pakken.
De maatschappij en de ouders geven
hun gelegenheid goed te leeren, "maar
dan mag ook groote inspanning worden
gevorderd. Ook bij minder warmte
en schaarsc'hte aan licht moet men toch
zich trachten aan te passen en goed
doorwerken. Spreker herinnert er nog
aan, dat het aannemen van de wet in de
Eerste Kamer juist samen viel toen de
vereeniging van leeraren haar 50-jarig
bestaan herdacht.
De heer Zimmermiann zeide de leer
lingen niet minder neer te zien op die
van andere inrichtingen van onderwijs,
ook de gymnasia hebben hun bestaans
recht. Maar men mag verheugd zijn
over de uitbreiding van de bevoegd
heid, die het diploma H. B. S. geeft,
zoowel voor hen, die er gebruik van
maken, als zij die dit niet doen.
Spreker stelde voor namens leeraren
en leerlingen van de beide hoogste
klassen een brief van dankbetuiging tot
den heer mr. Limburg te richten. Met
applaus werd dit voorstel begroet en
hierop ging men uiteen.
moeite, haar over te halen toch iets te
gebruiken, en daarna, op zijn arm ge
leund, een kleine wandeling op dek te
maken.
Heel de verdere reis door bleef hij
onbeschrijfelijk goed -en feeder voor
haar, in alles hare wenschen radende
en voorkomende dat men haar door het
.een of andere onvoorzichtige woord
pijn zou doen, en toen zij eindelijk aan
wal stapten, telegrafeerde hij aan zijn
moeder, diat hij eerst eene week later
te Amsterdam zou aankomen en verge
zelde hij haar naar Parijs, om haar bij
te staan in de treurige taak, hare moe
der op de tijding van Renaud's dood
voor te bereiden. Marcelle liet zich al
deze vriendelijke zorgen welgevallen
met die stille voldoenin,g welke over
iemand komt, die voor het eerst in zijn
leven een groote en teedere gehecht
heid ontmoet doch het beeld haars
vaders, gelijk hij voor hare oogen in
de diepte was verdwenen, belette haar
nog zich rekenschap te geven van haar
geluk.
Ingevolge haar verlangen, was Onno
de weduwe alleen maar binnen gevolgd,
terwijl de jonge reizigster zich, na haar
vluchtig omhelsd te hebben, naar hare
eigene kamer spoedde, en heel omzich
tig had hij haar de waarheid medege
deeld.
Julie de Ciingchamps ontving dit ont
zettend bericht op dezelfde voorbeeldi
ge wijze, waarop zij lal de .groote ram
Ontkomen.
Van hat gisterenmorgen te Hoek van
Holland ingekomen Engelsch convooi
werd het stoomschip „Marylebone'door
eer. duikboot aangevallen, doch de
torpedo ging achter het schip heen.
Een verdichtsel.
Blijkens mededeeling van ds. Ratford,
den Anglikaanschen predikant te's-Gra-
venhage, berust het bericht van „de
Nederlander", als zou liij op den kansel
ais politiek agitator zijn opgetreden, op
een verdichtsel. In een ander Haagsch
orgaan schrijft ds. Ratford „Ik heb niet
over dien tekst gepreekt, mijn preek
bevatte geen enkele toespeling op de
Nederlanders; zelfs het woord „neu
traal" kwam er niet in voor. Zij die mij
kennen weten, dat ik alles behalve een
politiek agitator ben en allerminst zoo
dwaas om te trachten het Hollandsche
gouvernement voor te schrijven hoe te
handelen in dezen tijd, noch in eenigen
anderen tijd".
Hef smelten van muntstukken.
De- minister van landbouw maakt be
kend, dat naar hem is medegedeeld, in
enkele gevailen door de industrie is
overgegaan tot het bezigen van Neder-
landsche pasmunt, als grondstof voor
de metaalgieterijen.
In verband hiermede wordt er de bij
zondere aandacht op gevestigd, dat in
het algemeen belang dergelijke praktij
ken zeer onwenscheiijk moeten worden
geacht en dat daartegen krachtig dient
te worden opgetreden.
Bevorderingsvoorschriften voor
onderofficieren.
De minister van oorlog heeft bepaald,
dat voor bevordering tot adjudant-on
derofficier-administrateur of tot adjudant
onderofficier-instructeur in aanmerking
komt de sergeant-majoor, die ten minste
twee jaren in dezen laatsten rang heeft
gediend.
Uitbetaling schadevergoeding.
De minister van ooriog wijst er op,
dat het herhaaldelijk is voorgekomen
dat door commandanten van korpsen
de last wordt verstrekt tot uitbetaling
van schadevergoeding, door hun onder-
hoorigen aan derden toegebracht, tal
een .bedrag ais door hen billijk wordt
geacht, zonder dat zij hiertoe de mach
tiging van het dep. van oorlog hebben
ontvangen, in strijd met de voorschriften.
Ook werd soms schadevergoeding
uitbetaald, hoewel in de hierover ge
voerde correspondentie werd bepaald,
dat dit zou geschieden door de zorg
van het departement van oorlog. Hier
door werden de toegekende schadever
goedingen tweemaai uitgekeerd en ont
stond een schade voor het Rijk, behou
dens verhaal op hem, die den last tot
uitbetaling verstrekte.
De minister verzoekt de hand te hou
den aan de voorschriften.
Militaire kommiezen.
De opperbevelhebber van land- en
zeemacht heeft bepaald, dat de buiten
gewone kommiezen, behoorende tot het
wapen der infanterie, worden ingedeeld
bij de categorie A, welke bij tweede
mobilisatie op hunne posten blijven, ter
wijl allen, die tot de overige wapens
behooren de categorie B zullen vormen,
die c.q. naar hunne onderdeelen dan
wel naar het betrekkelijk depót terug-
keeren.
Een Christelijke Middenstandsbond.
Er is te Amsterdam een Christelijke
Winkeliersvereniging opgericht. Het
pen 'haars levens gedragen had maar
de twee groote tranen, die langs haar
ingezonken kaken daalden, zeiden meer
dan het grootste rouwmisbaar.
„Hij was de eenigste liefde, die ik
ooit gekend heb", sprak zij met sidde
rende lippen. „En dan te weten, dat hij
dood is, en gestorven op zoo vrese
lijke wijze... en zoo plotseling! Mijn
arme Georges maar hoe heeft mijn
kind eene beproeving ials deze kunnen
doorstaan
„Zij heeft zich heldhaftig gehouden,
mevrouw, want haar toestand tusschen
al die vreemden, en op diezelfde zee,
die haar een dierbaren vader ontroofd
had, was wreeder dan iemand zich kan
voorstellen."
„Ik dank den hemel, dat zij u aldaar
heeft mogen ontmoeten. Mijn echtge
noot heeft mij dikwijls vol vriendschap
over u gesproken, en ik ben diep ge
troffen over uwe goedheid fot hier te
zijn medegereisd, om mij op mijn ver
lies voor te bereiden."
„Gij moogt mij daarvoor niet bedan
ken, mevrouw, want gij zult spoedig
Inzien, dat ik niet belangeloos handel
de. ik weet, het oogenblik tot eene der
gelijke vraag was slecht gekozen, maar
toen ik uwe dochter zoo diep ongeluk
kig en verlaten onder vreemden zag,
heb ik haar gesmeekt mij ais haar brui
degom te willen beschouwen, en in al
les op mij te rekenen."
(Wordt vervolgd.)
