r
Sej. AERTS.
Kunst".
okken
De Witte Vrouw
>de.
ode.
DONDERDAG
gemeentebestuur
binnenland
feuilleton
55e Jaargang
1917
stus
§JE
)de.
IE
5|e,
ip?efim f. fAU BE VEL9EIr, Klsing ÜikF 58, flissiBp. ïgSefssn IstErs,
dsgelijks, iiitggzonderd op Zendag en algemeen erkende
feestdagen
IVLISSINGSCHE COURANT
reo.
17 Augustus
K.O.
sstraat 2, aan
n letters H. C.
ant."
of iets der-
:he Courant."
kend. Adres
handel, Wa-
Badhuisstraat
er een flinke
sje.
i. VAN DER
et
neisjealieen.
J NOORT te
AT 7.
dresBoule-
n.)
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de genieenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3,35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJSVan 1 4 regels 0.48voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6 i4 ct. per regel
Deabonné's, in 't bezit eener fl if| gulden bij levens-ff gulden bij dood ftft ft gulden bij verlies pft guiden bij verlies J ftft gulden bij verlies ft P* gulden bij verlies
polis, zijn ORATIS verze- 11| B11 lange ongeschikt-s*g 11 door S van een hand, B van van een Jrft van eiken
kerd tegen ongelukken voortwW beid tot werken Jf een ongeluk U* *3 voet of oog IvU een duim wijsvinger anderen vinger
C'tze oltkeerlngsn werden VERDUBBELD indien se verzekerden, voorzin» vzn geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot o! tram. De ultkccrlng wordt gewaarborgd door de „Holl. fllg. Verzek. Bank" tê Schiedam
Inlevering broodkaarten.
Burg. en Weth. van Vlissingen
brengen ter algemeene kennis
dat de vervallen broodkaarten over
het tijdperk 15 tot en met 23 Augustus
1917, voor zoover daaraan nog bons
zijn bevestigd (met de bons waartegen
dus geen brood werd gekocht), moeten
worden ingeleverd ten Stadhuize op
Vrijdag 24 Augustus 1917, van des
voormiddags 9 uur tot des namiddags
3 uur
dat op de achterzijde van iedere
kaart de naam moet worden vermeld,
van hem, aan wien de kaart werd uit
gereikt
dat bovengenoemde inlevering ge
schiedt door het werpen van deze kaar
ten in de in de gang van het Stadhuis
staande hiervoor bestemde mand
dat verzuim dezer verplichting, on
verminderd de daarop gestelde straf
van eene hechtenis van ten hoogste één
maand of geldboete van ten hoogste
één duizend gulden, tengevolge kan
hebben dat geene nieuwe broodkaarten
worden uitgereikt.
Vlissingen, 23 Augustus 1917.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM Jr.
Het steenkolenvraagstuk.
Officieel wordt gemeldNaar aanlei
ding van een in de dagbladen voorko
mend bericht inzake het zenden van
Nederlandsche arbeiders (mijnwerkers)
naar Duitschland, wordt er de aandacht
op gevestigd, dat van.de in Nederland
aanwezige geschoolde mijnwerkers er
geene gemist kunnen worden, wil men
de kolenproductie der Limburgsche mij
nen op peil houden.
De schorsing van het „Eindhovensch
Dagblad".
Het Kamerlid mr. Van Hamel heeft
den 16den dezer de volgende vragen
ingezonden
1. Acht de minister van oorlog het
juist en in 's lands belang geboden, dat
de commandant van het veldleger de
uitgifte van het „Eindhovansche Dag
blad" van 13 tot en met 20 Augustus
1917 verboden heeft, wegens een daarin
den 30sten Juli 1917 verschenen hoofd
artikel over het in den grond boren van
Nederlandsche visschersschepen door
de Duitsche marine, op grond dat in dit
artikel over een der oorlogvoerende
partijen uitdrukkingen zijn gebruikt,
welke genoemden luitenant-generaal
ontoelaatbaar voorkomen
2. Zoo ja, is de minister alsdan bereid
de gronden mede te deelen, welke naar
zijn oordeel zoodanig ingrijpen in de
vrijheid van drukpers door liet militaire
gezag noodzakelijk maken
DOOR
.A.. HA. MS.
55) (ladriiï vertoiei.)
De koopman draaide den sleutel om
en ging buiten.
Hoor nog eens riep de vrouw.
Neen, 'k ga voort
Donkers zocht den uitgang. De bui
tenpoort was gesloten.
Nu kan ik nog niet weg, bromde
de man.
Maar Mele volgde hem en opende het
Goeden avond, groette Donkers,
blij weer vrij te zijn.
Hij was nog niet ver, toen iemand
hem rakelings voorbij snelde.
Hei, kijk dan toch uit j'in oogen
r|ep Donkers kwaad.
'Er klonk geen antwoord terug.
't is hier al spookachtig, mompel
de koopman. Welkeen avond Die zot-
je Meuleman zou me waarachtiglijk den
koP inslaan met z'n middeleeuwsch
zwaard Ik moet daar -toch eens den
burgemeester over spreken. Neen,
Louis' verhaal, dat hij in den Uilentoren
*p° geslagen is, komt me nu niet dwaas
Weer voor. Maar Ko Loncke dan Bah,
die is een schavuit en bezweert alles
at men hem vraagt, als er maar geld
'i ls- Daartoe is hij in staat. En op den
"entoren wilden ze het stil houden,
3. Is den minister de zienswijze be
kend van zijne ambtgenoofen van bui-
teniandsche zaken en van justitie, is
daarmede vooraf rekening gehouden en
kan hiervan eenige mededeeling wor
den gedaan, respectievelijk over de
vragen
of ingrijpen als dit van den comman
dant van het veldleger, in 's lands be
lang vereischt is en
of genoemd hoofdartikel aanleiding
geeft tot eene gerechtelijke vervolging
wegens in gevaar brengen van de on
zijdigheid
De minister van oorlog heeft daarop
den 21 sten dezer geantwoord
1 en 2. Onjuist acht de minister het
door den commandant van het veldle
ger ten aanzien van het „Eindhovansche
Dagblad" genomen schorsingsbesluit,
voor zoover het zijn grond vindt in onze
onzijdigheid. Een protest in de pers te
ren het in den grond boren van Neder
landsche visschersschepen door de
Duitsche marine raakt die onzijdigheid
niet. Intusschen moet ten deze aan een
minder gelukkige woordkeuze gedacht
worden het werkelijke standpunt van
den commandant van het veldleger
was, dat ook bij een protest als het
onderhavige beleedigende uitdrukkin
gen tegenover een bevriende mogend
heid niet toelaatbaar zijn, te minder
aangezien in het grensgebied va,n ons
land zich thans talrijke vreemde ele
menten bevinden en onrust onder de
bevolking als rechtstreeksch gevolg van
die uitdrukkingen derhalve niet is uit
gesloten.
Ten aanzien van het aidus omschre
ven standpunt laat zich de vraag beant
woorden, of het ingrijpen in 's lands be
lang geboden en van militaire zijde
noodzakelijk was.
Dit punt, waarbij het gaat om een
ouaestie van inzicht, is door den opper
bevelhebber van land- en zeemacht an
ders beoordeeld dan door den comman
dant van het veldleger en aanstonds
heeft hij hem dan ook doen weten, dat
zijns inziens noch Het een, noch het an
der het geval was. De minister heeft
zich bij deze opvatting aangesloten. In
verband daarmede heeft de comman
dant van het veldleger termen kunnen
vinden om de verschijning van het dag
blad wederom toe te staan.
3. Van zijn ambtgenoot van buiten-
landsche zaken weet de minister, dat
ook hij de onzijdigheid in deze aange
legenheid niet betrokken acht; de ziens
wijze van den minister van justitie is
hem niet bekend wel kan hij mede-
deelen, dat het gebeurde bij dat depar
tement in onderzoek is. Te voren is de
regeering omtrent de schorsing niet ge
raadpleegd.
Krijgsgevangenen naar Nederland.
De uitwisseling en interneering in Ne
derland van Britsche en Duitsche ge
wonde krijgsgevangenen, waartoe door
wederzijdsche regeeringen is besloten
ter conferentie te 's-Gravenhage, is
naar Reuter uit Londen seint vertraagd,
dat Meuleman zulke vlagen heeft. Maar
dan die middelen gebruiken en Louis
maar voor een leugenaar uitmaken,
bah, 't is verre van eerlijk Ja, dat moet
de burgemeester weten Ik heb daar
eenige benauwde oogenblikken gepas
seerd. Gelukkig dat ik onder de trap
kon wegkruipen en 't er helledonker
was, anders liep ik hier niet meer
Zoo mijmerde de koopman tot hij zijn
woning bereikte.
Waar is Marie vroeg hij aan de
meid.
Uitgegaan meneere.
Waarheen
Ze heeft niets ainders gezegd, dan
dat ze rap zou terugkeeren. Ze is al
meer dan een uur vertrokken.
Wat gedacht
Donkers was ongerust, en verstoord
wachtte hij in de kamer de thuiskomst
van zijn dochter af.
XXVI.
Marie had het in de stille kamer niet
kunnen uithouden, en kort na haar va
der vertrok ze ook.
Lotje Tilie zag haar op het dorps
plein.
Al terug van de reis vroeg ze.
Ja.
Maar waar is jufvrouw Clemence
toch
Te Brugge.
Is 't nu waar, jufvrouw Marie, dat
ze gaat trouwen. Van Jou zou ze 't niet
kunnen verdragen en :nu gaat ze 't zelve
doen. Maar mèt wie
Wel, mensch, ge waart zoo'n goe
de vriendin van haar, dat je samen en
doordien de Duitsche regeering weigert
toe te stemmen in de aanwijzing van
een geschikte Engelsche haven, waar
de invaliden kunnen worden inge
scheept en ontscheept.
De Engelsche regeering stelde Huil
voor welks haven de grootste gemak
ken aanbiedt voor deze soort transpor
ten. De Duitsche regeering maakt ech
ter bezwaar uit „maritieme" beweegre
denen en weigerde in te staan voor de
veiligheid van een schip, dat krijgsge
vangenen vervoert van die haven naar
een Nederlandsche haven.
Kamerverkiezing Enkhuizen.
De volledige uitslag is de heer A.
Colijn 5206, de heer J. de Veen 1885 st.,
zoodat gekozen is de heer Colijn.
Vliegongeluk te Oldenbroek.
Dinsdagavond kwart voor 9 is bij het
kamp van Oldenbroek een doodelijk on
geluk gebeurd. Een militair vliegtoestel
was gedaald en stond met nog draaien
de schroef, toen de waarnemer, luite
nant Dooijewaard er uitsprong in de
richting van de schroef, die hem trof en
onmiddellijk doodde.
Waarschijnlijk heeft de getroffene er
niet aan gedacht, dat de schroef nog in
beweging was.
iHet ongeluk vond plaats vlak bij de
vliegloods.
Gasbeperking.
Burg. en Weth. van Amsterdam heb
ben besloten dat van 1 tot 15 Septem
ber de gastoevoer gestremd zal zijn des
morgens van 8 tot 9 uur, des middags
van 12.30 tot 1.30 en des avonds van
6 tot 8 uur.
Verder hebben Burg. en Weth. giste
ren besloten, ide woningen van vier ver
bruikers van gas i electriciteit van den
toevoer af te sluiten wegens het bran
den van licht na middernacht.
Jaarverslag
Kamer van Koophandel.
(S1 o t.)
Fabrieken en Trafieken.
De Electrische Centrale van de tram
weg-maatschappij VlissingenMiddel
burg, leverde electrische stroom voor
verlichting en industrieel gebruik krach
tens de haar door de gemeente verleen
de concessie.
Stroomlevering heeft ook plaats aan
de gemeente Middelburg.
Het aantal lichtaansluitingen is gedu
rende 1916 met 14 gestegen, dat der
krachtaansluitingen met 3
De aansluitingswaarde der installa
ties steeg van 520 op 600 K.W. Het ge
tal aangesloten motoren bedraagt 77.
De stoombierbrouwerij en mouterij
„De Meiboom" deelt ons mede dat de
bieromzet, de tijdsomstandigheden in
aanmerking nemende, gunstig was te
noemen, vooral werd buiten Vlissingen
met Zenobie en meneertje Valère Louis
Delaat belasterde. Tante Clemence zal
je toch wel van haar eigen ook nieuws
laten Mij moet je niets vragen.
Zoo fier De donker valt en je
gaat zeker weer dien braven boeren
zoon tegen De tweede witte vrouw.
Mariè zei niets meer en ging verder.
Waarheen? Ze wist het zelf niet.
Acht uur of half negen moest 't nu zijn.
Misschien kon Louis terugkeeren, als 't
onderhoud in de stad maar kort ge
duurd had.
Het meisje stapte den weg op waar
langs haar beminde gewoonlijk kwam.
als hij per rijwiel van Brugge huis
waarts keerde. Ze moest hem spreken.
Dan zou dat benauwend gevoel, die
vage angst misschien verdwijnen.
Ver waagde ze zich echter niet op
den eenzamen weg, gedachtig aan de
ontmoeting met Ko Loncke, uit vrees
ook voor Charles Meuleman. Ginds lag
het kanaal. En de vaart scheen zoo ge
heimzinnig sedert men er dat lijk had
gevonden, het lijk van 't schoone jonge
meisje, dat er rust zocht na veel zwer-
vens en dolens.
Marie wandelde op den weg heen en
weeiNog wilde ze wachten in getrou
we liefde voor hem, die ook om haar
leed.
Hij spreekt altijd van je, had moe
der Delaat gezegd. En van wien sprak
zij anders dan van hem daar te Ghis-
tel. Voor wien was ze naar Brugge ge
weest
O, de beproeving sterkte hun ver
bond, dat niets scho.kken kon.
Eensklaps hoorde Marie een
veel meer afgeleverd dan gewoonlijk.
De aanvoer van grondstoffen (voorna
melijk mout) leverde heel wat moeilijk
heden op komt hier geen verandering
in, dan zou een gedwongen stilstand
in het brouwerijbedrijf niet tot de on
mogelijkheden behooren.
Een nieuwe machinale vatenspoelin-
richting kwam in bedrijf en voorziet in
eene ware behoefte.
De ijsproductie nam eenigszins toe.
De Kon. Zeeuwsche Stoom-Wasch-
en Strijkinrichting, Chemische Was-
scherij en Ververij „De Volharding"
eigenaar de heer H. Chr. Beyerman,
kon, ofschoon ook dit jaar het gebrek
aan grondstoffen geducht gevoeld
werd, toch geregeld in bedrijf gehouden
worden en verstrekte voortdurend ar
beid aan het gewone personeel, zijnde
gemiddeld 30 vrouwen en 15 mannen.
Vooral met het oog op de geringe hoe
veelheid kolen, werd dezen winter naast
de electrolitische bleekinrichting ook
eigen electrische verlichting aangelegd.
Bijzondere veranderingen kwamen in
het afgeloopen jaar in dit bedrijf niet
voor.
De Vlissingsche stoom-schoenfabriek
van de heeren Gebr. A. <5 J. Kiijberg,
deelde ons mede, dat het jaar 1916 voor
deze industrie niet ongunstig is ge
weest.
Hoewel het bedrijf door de ontzetten
de stijging der prijzen der grondstoffen
en fournituren onzeker was, kon toch
met dank worden geconstateerd dat
met het geheele .personeel volop kon
worden doorgewerkt.
Door de groote schaarschte aan
grondstoffen en fournituren wordt het
jaar 1917 echter met de grootste onge
rustheid ingegaan.
De electro-tinfabriek, directeur de
heer M. Laernoes.
Onafgebroken kon liet bedrijf in 19h"3
worden voortgezet, hoewell de moei
lijkheden om de .noodige grondstoffen
aan te voeren nog grooter werden dan
in 1915 en de prijzen der steenkolen
schrikbarend stegen en dan nog maar
in beperkte hoeveelheid te bekomen
waren. Er werd wederom ruim 5000 ton
blikafval tot staal en tin verwerkt. We
gens de belemmeringen in de scheep
vaart kon evenwel" slechts 4130 ton
staal worden afgescheept, terwijl de
tinasch niet kon worden verkocht, daar
in Holland daarvoor geen afzet was en
de uitvoer verboden.
Door velerlei proeven is thans even
wel een procédé gevonden de tinasch
ook tot metaaltin te verwerken, waar
door in de toekomst de weg gebaand
zal worden het tin binnenslands te
plaatsen1.
Indien de dreigende kolennood de fa
briek niet noodzaakt te sluiten, bestaat
het vooruitzicht dat ook in het komende
jaar geregeld zal kunnen worden door
gewerkt.
De Coöperatieve Volkswasscherij
deelt ons mede, dat 1916 geen gunstig
jaar is geweest.
Door den oorlog waren de benoodig-
schreeuw. Ze begon angstig te beven.
't Is Louis stormde het in haar
hart. Hij roept om hulp. Nu gebeurt
wat ik vrees.
Weer was het stil. Alleen de boomen
ruischten. 't Geroep had uit de richting
van de vaart geklonken.
Het meisje ging er heen, maar ze
wankelde. De angst bonsde in haar
hart.
Louis snikte ze.
Maar toen 't was of ze hem voor
zich zag. Zwak en bleek als tijdens zijn
ziekte, beheerschte ze zich, werd ze
sterker en snelde naar 't kanaal, waar
de weg over een brug liep.
Wacht, ik heb z'n velo... ik zal
ze ook in de vaart smijten. Duw gij den
kerel goed onder 't water
't Werd op gedempten toon gezegd,
maar Marie verstond het.
Ko Loncke gilde ze. O, dood ti'm
niet Laat Louis leven.
Een wilde vloek klonk. Plots rees een
gedaante voor 't meisje op.
Marie week.
Help schreeuwde ze.
Daar verscheen een licht en 't wierp
een plek helle klaarte op de brug. Een
fiets viel neer, een man sprong terzijde
en riep
Wat is dat hier
Twee gedaanten snelden langs den
oever weg.
Gust, Gust juichte Marie, want
ze had Danink herkend.
Marie, gij
Ja. O, Louis ligt in 't water Red
hem
Louis? Waar?
de materialen moeilijk te verkrijgen,
hoog in prijs en onzeker ten opzichte
van aflevering. Bovendien moesten an
dere chemicaliën aangeschaft worden
dan de gewone en is electriciteit moeten
worden gebezigd voor strijkmachines
en het maken van bleekwater.
De menggasfabriek van de Maat
schappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen aan den Prins Hendrikweg.
In de gasfabriek S.S. wordt gas ge
produceerd door verhitting van petro
leum, 't is dus een vetgasfabriek, in te
genstelling met de gewone gasfabrie
ken, waar 't gas gestookt wordt uit
steenkolen.
Vroeger werd 't vetgas gemengd met
acetyleengas, dit geschiedt thans niet
meer, zoodat de naam menggasfabriek
niet meer juist is.
In de fabriek zijn werkzaam 5 arbei
ders, nl. 1 machinist en 4 stokers aan
wezig zijn 1 stoomketel, 2 compressie-
pompen,' elk van 6 P.K.
In 1916 werden in totaal verbruikt
278.240 L. petroleum, hieruit werden
geproduceerd 143.360 kub. M. gas, ter-
wiil als bijproducten werden verkregen
17.000 K.G. benzine en 65.369 L. teer.
Uitbreiding van de fabriek vond in
1916 niet plaats.
De Neder!, petroleum- en asphalt-
maatschappij deelt ons mede
Evenals het vorig jaar bleef de aan
voer van grondstof voor de bereiding
van asphalt ook in 1916 achterwege,
waardoor het behaalde resultaat over
het afgeloopen boekjaar wederom zeer
teleurstellend moest uitvallen.
Een klein gedeelte der fabriek is
thans in gebruik genomen voor de
destillatie van steenkolenteer. De resul
taten, die hiermede bereikt kunnen wor
den, zijn door den kleinen omvang van
dit bedrijf te gering om financieel in
vloed uit te oefenen op de totale uit
komsten onzer onderneming.
De afdeeiing smeerolie is in het laat
ste gedeelte van het jaar aanmerkelijk
uitgebreid. Het vrijwel stopzetten van
den uitvoer uit Amerika, tengevolge van
den onbeperkten duikbootenoorlog,
werkt echter ook voor deze branche
zeer belemmerend.
Kan de maatschappij over het afge
loopen jaar slechts ongunstig rappor
teeren, de vooruitzichten voor 1917 la
ten zich voorshands niet beter aanzien.
De export-slagerij van de stoom
vaart-maatschappij „Zeeland" was als
zoodanig niet in gebruik daar geen ex
port van vleesch via deze route plaats
heeft gehad.
Deze wordt thans gebruikt als slacht
plaats ten dienste van de troepen in
Zeeland.
Binnenlandsche Handel.
De artikelen van In- en Uitvoer bleven
vrijwel dezelfde.
Een statistieke opgave kunnen wij
verstrekken omtrent het gedistilleerd.
Hiervan wordt n.l. in onze gemeente
bij uitzondering nog eene plaatselijke
accijns geheven, bedragende 17V2 cent
per liter ad 50 sterkte.
De jonkman liep den oever af en
stond reeds tot aan 't middel in het ka
naal.
Och, Heere, ik voel hem kreet
hij.
Twee armen klemden zich om zijn
beenen. De laatste worsteling van den
drenkeling. Danink boog zich en greep
het lichaam, droeg het' aan den kant.
Ik heb hem, zei hij.
Louis kermde Marie. Louis, we
zijn hier, ik en Gust. Hoor je ons niet
Maar Zoë's verloofde was den dren
keling ai aan 't rollen. Deze gaf spoe
dig veel water op.
Louis, hoor je me nog niet vroeg
het meisje weer.
Marie antwoordde hij op zwak
ken toon.
Ja, ik ben het. Je zijt gered.
Zijn ze weg... Meuleman. en
Loncke
Die loeders barstte Gust los.
Staan ze dan voor niets Een mensch
willen versmooren als een hond. Kom,
jongen, sta recht, ja ze zijn weg, en dat
ze eens terugkeeren Kom, probeer te
ioopen, we zullen je helpen. Marie, gij
aan dezen kant. Ik zal m'n veto ook mee
leiden. Is 't dorp ver
Neen
Te beter...
Zoo sukkelden ze voort. Langza
merhand kwam Louis beter bij.
We gaan naar ons huis, zei Marie.
Donkers deed open.
Wat is er riep hij verschrikt.
O, 't ergste is al voorbij, ant
woordde Danink luchtig.
(Wordt vervolgd).
