De Witte Vrouw
DONDERDAG
gemeentebestuur
"binnenland
1917
No. 144
VLISSINGSCHE COURAINT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België ƒ2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ïiiBinfirma F. ïi IE VELDE Jr., Kleint Kirkt 58, Vlrssingso. Tsisiosn irrlere. IS
De abonné's, in 't bezit eener gulden bij levens- PJ? IT* gulden bij dood ff% Fi gulden bij verlies J f** gulden bij verlies J d"* gulden bij verlies f* gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- Jrtii BH g lange ongeschikt- S "Tt 11 door <%|g|| van een hand, 1®°Ï||| van IIEgi van een M van eiken
kerd tegen ongelukken voor heid tot werken ft %JX$ een ongeluk voet of oog a&2%$ een duim AUftUl wijsvinger iU%J anderen vinger
Ooze uüksïrlngin worden VERDUBBELD Indien d« verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot of tram. De ultkeerlng wordt gewaarborgd door de „Holl. fllg. Verzek. Sank" tê Schiedam
31 «JUMI
ADVERTENTIEPRIJSVan 1—4 regels 0.48; voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen ct. per regel
Vsrsch'pt dsgeüjks, uitgezonderd op Mg on algen» erkende fihristelijks loestdap
INLEVERING BROODKAARTEN.
Burg. en Weth. van Vlissingen;
■brengen ter aigemeene kennis
dat de vervallen broodkaarten over
het tijdvak 13 tot en met 21 Juni 1917,
voor zoover daaraan nog bons zijn be
vestigd (met de bons waartegen dus
geen brood werd gekocht), moeten
worden ingelevèrd ten Staöhuize op
Vrijdag 22 Juni 1917, van des voorniid-
dags 9 uur tot des namiddags 3 uur
dat op de achterzijde van iedere
kaart de naam moet worden vermeld
van hem, aan wien de kaart werd uit
gereikt
dat bovengenoemde inlevering ge
schiedt door het werpen van deze kaar
ten in de in de gang van het Stadhuis
staande hiervoor bestemde mand
dat verzuim dezer verplichting, on
verminderd de daarop gestelde straf
van eene hechtenis van ten hoogste één
maand of geldboete van ten hoogste
één duizend gulden, tengevolge kan
hebben dat geene nieuwe broodkaarten
worden uitgereikt.
Vlissingen, 21 'Juni 1917.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
P. v. ROSSUM Jr.
Voorzitter Eerste Kamer.
Bij Kon. besluit is tot voorzitter van
de Eerste Kamer gedurende de buiten
gewone vergadering der Staten-Gene-
raal, die zal aanvangen op Donderdag
28 Juni 1917, benoemd J. J. G. baron
van Voorst tot Voorst, lid van die Kamer.
Matige oppositie.
Nog een nagekomen stembus-bespie
geling van „de Standaard"
Het kon niet anders of de oppositie
die op jl. Vrijdag met drie a vier kanten
tegelijk optrad, om de Revisie zoo mo
gelijk te doen buitelen, haalde wat ze
halen kon.
Haar houding was echter het tegen
overgestelde van de houding door alle
overige partijen aangenomen. Bij die
overige partijen was men over den te
verwachten uitslag zoo volkomen gerust,
dat zoo goed als nergens eenige actie
voor de stembus merkbaar was. De op
komst was dan ook zoo slap en traag,
als ze bij menschenheugenis nog nimmer
voor een Tweede Kamerverkiezing ge
weest was.
De oppositie van drie, vier kanten
stond er daarentegen geheel anders voor.
Haar gold het van meet af als een to
be or not to be. Ze verkeerde blijkbaar
in den waan, dat het haar ten slotte
toch nog mogelijk zou zijn, door eng
vereende kracht, het bij de tweede lezing
op een echec te doen uitloopen. Zoo
heel veel stemmen behoefdgn daarvoor
FEUILLETON
i)
DOOR
A. HANS
(Nairnk
1.
Louis Delaat wandelde den dijk op
cn neer.
't Was druk te Knokke, dien middag.
In Augustus trok de jonge badplaats
zooveel vreemdelingen, dat geen kamer
in de hotels of pensions onbezet bleef.
Louis Delaat was geen badgast. Hij
woonde te Zandegem, een uurtje van
de kust.
Wees toch niet zoo flauw, mom
pelde hij bij zichzelf. Donkers is een
goede kennis. Te Brugge op de markt
ga je er recht naar toe, en nu durf je
niet, omdat Marie bij hem zit. je kent
Marie toch ook
En weer loerde hij naar 't „Grand
Hotel", waar tal van bezoekers op 't
■concert wachtten, dat de lansiers van
Brugge op .de kioskzouden geven.
Louis Delaat had slechts belangstelling
voor een meisje dat met haar vader,
den bekenden koopman Frans Donkers,
op het terras zat.
En Louis wilde zich bij haar voegen,
want de knappe Marie was in den laat-
sten tijd zelden uit zijn gedachten,
maar nu scheen hij verlegen als een
kind. Reeds dikwijls was hij voorbij ge
dan ook niet te worden omgezet. En dat
kleine aantal, zoo stelde men zich voor,
zou toch wel te halen zijn.
Vooral dat een man als mr. Van Houten
er zijn naam aan waagde, deed natuur
lijk gelboven, dat ook een geslepen
diplomaat als hij de stuiting van de
Revisie niet voor onmogelijk hield.
Zoo wist de één den ander moed in te
boezemen, en toen het Vrijdagmorgen
ter stembus ging, had men wel geen
zekerheid te zullen slagen, maar achtte
toch de mogelijkheid van er te komen,
groot genoeg, om er zijn alzijdige moeite
en zijn volle kosten aan te wagen.
Men mag dai ook veilig zeggen, dat
tegenover de slappe stembusactie van
de partijen die met de Revisie meegingen,
een heet en hoog opgezette actie van
de oppositie stond.
Neemt men nu in verband hiermee
de resultaten voor zich, waarop de groe
pen der oppositie steken bleven, dan is
op de meest welsprekende wijze geble
ken, dat er van een ook maar eenigszins
meetellende actie onder het kiezersvolk
tegen de in aantocht zijnde Revisie
gansch geen sprake was.
Den Helder valt vanzelf uitdaar gold
het de aloude positie van den heer
Staalman, die ditmaal door het politiek
karakter van zijn tegencandidaat, een
zeldzame kans erlangde, maar toch afviel.
De A.T.A.G.-candidaten brachten het
saam, over heel het land, niet verder
dan tot 22.500 stemmendaarnaast
kreeg de A.S.P. een kleine 3000en de
S.D.P. in 28 districten een kleine
16.000 stemmen. Saam alzoo op verre
na nog geen half honderdduizend, en
zulks op een kiezersaantal van over het
millioen.
Hieruit volgt vanzelf niet, dat niet bij
een of meer van deze oppositiegroepen
iets werken kan, dat in later jaren met
tertijd mee zal tellen, maar voor het
oogenblik, en bij deze Revisie, is dit
cijfer vanzelf te nietig en onbeduidend,
om ais een ernstig gevaar dat de Revi
sie bedreigde, mee te tellen.
In 1916 stond het aantal kiezers voor
de Tweede Kamer op 1.054.620. In Fe
bruari van dit jaar kwamen er allicht
een 40.000 bij. Doch ook al laat men
dit kleine verschil glippen, toch voelt
ieder, dat een 40.000 kiezers, en dan
nog wei van zeer uiteenloopende poli
tieke constellatie, als niets beduidend
van zelf weg vallen, waar het de vraag
geldt, of de Revisie ai dan niet door
het kiezersvolk aanvaard wordt.
Aardappelprijzen.
De minister van landbouw heeft, met
intrekking van vijf vroegere beschik
kingen, vastgesteldvoor aardappelen
van den oogst 1916 een maximum-
groothandelprijs van f 3,20 per H.L.,
een maximum-tusschenhandelprijs van
f3,45 per H.L. en een maximum-klein-
handelprijs van 67s cent per K.G.
voor vroege aardappelen van den oogst
1917, een maximum-kleinhandelprijs van
14 cent per K.G. gedurende den tijd van
wandeld, hopend dat Donkers hem zien
en roepen zou, maar de koopman keek
niet op en scheen wel ingedut achter
zijn tafeltje.
Ga dan toch, wees niet zoo blos
zei Louis weer tot zich zelf.
Een auto kwam van de Lippenslaan
na'ar den dijk en stopte voor het liotej.
Een jonge man, fatterig gekleed in bad-
plaatscostuum, betaalde met trotsch
gebaar den chauffeur.
Charles Meuleman, mompelde
Louis wat nijdig. De grootste neuzen-
maker van de streek.
En dadelijk rende Louis nu de trap
pen van het terras op, en wat blozend
stond hij voor den koopman en zijn
dochter.
Dag meneer Donkers en jufvrouw
Marie, groette hij beleefd. Er is veel
volk te Knokke dezen noen.
'Marie knikte bloo Donkers zag sla
perig, op.
Ha, 't is Louis Delaat, riep hij op
gullen toon. Zet je bij, vriend... daar is
nog een stoel. Een glas bier En hoe
is het thuis
Goed, meneer Donkers.
Veel werk op d'liofstee. Vollen
oogst. Maar ja, gij trekt je daar niet
veel van aan... je doet zaken. Slap in
de zaken, hé Tiens, daar is Charles
Meuleman ook.
De koopman sprong op en stak den
jongeling uit de auto de hand toe.
Ook al te Knokke hernam hij.
Ja antwoordde Charles Meule
man, buigend voor liet meisje. Bonjour,
Die zich aanstelt.
2124 Juni 1917 en van 13 cent per
K.G. voor den tijd van 25 Juni 1917 tot
nadere aankondiging.
Weldadigheid en sociale voorzorg.
Op de aigemeene vergadering van de
Nederlandsche Vereeniging voor Armen
zorg en Weldadigheid, op 5, 6 en 7
Juli te Middelburg te houden, komt o.m.
in bespreking het vraagpunt :J| „Ver
dient het, hetzij in beginsel, hetzij om
practische redenen, aanbeveling scherpe
grenzen te trekken tusschen den arbeid
der instellingen van weldadigheid en
dien van andere instellingen van sociale
voorzorg en zoo ja, waar behooren die
grenzen te loopen?".
Verstrekking van kunstmest.
De Kunstmest-commissie verzoekt ons
dringend de aandacht te vestigen op de
in het nummer van heden voorkomende
advertentie, betreffende de gelegenheid
tot het doen van bestellingen op ver
schillende kunstmeststoffen voor den
oogst 1917—18.
Er wordt speciaal op gewezen, dat
thans de gelegenheid voor iedereen,
tot het doen van bestellingen is open-
steld en latere aanvragen niet in be
handeling zullen worden genomen.
Het a.s. Middenstandscongres.
In de bestuursvergadering van den
Middenstandsbond is besloten, met het
oog op de tijdsomstandigheden, een
groot deel van het congres te wijden
aan het heden en de toekomst van den
middenstand. Men vermoedt dat deze
besprekingen in den uitgebreidsten zin
van het woord zooveel tijd in beslag
zullen nemen dat er geen beschikbare
tijd zal overblijven om het onderwerp
„Snel en kort recht," van hoe groote
beteekenis het ook zij, dit jaar te kun
nen behandelen.
Wat de export-centrale aangaat, er
zullen eerstdaags krachtige pogingen bij
het departement aangewend worden om
dit ingrijpen in den vrijen handel zoo
veel mogelijk te beperken, ja, te trachten
ongedaan te maken, in elk geval zoo
doenlijk te verzekeren, dat, wat er ook
gebeurt, de maatregelen beslist tijdelijk
moeten zijn.
Raad van State.
Blijkens bij den Raad van State, af-
deeling voor de geschillen van bestuur
ingekomen Kon. besluit is een beroep
van de afdeeling Ter Neuzen en om
streken van den Bond van Nederl. on
derwijzers tegen een besluit van Ged.
Staten van Zeeland, waarbij goedkeu
ring is verleend aan een besluit van den
raad der gemeente Neuzen tot vaststel
ling eener verordening tot regeling van
onderwijzersjaarwedden, niet-ontvan-
kelijk verklaard, overeenkomstig de be
kende jurisprudentie volgens welke eene
onderwijzers-organisatie als de afd. voor
noemd geen belang heeft bij de vernie
tiging of verbetering van een besluit van
mademoiselle... 5a va bien Verwaand
knikte hij dan Louis toe.
Zet je ook bij ons, noodigde Don
kers. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd.
Volontiers. 1) Schoon weer, ma
demoiselle, sprak Charles, zich tot Ma
rie wendend.
Ja, meneer Meuleman, antwoord
de ze verlegen.
Daar komen de lansiers... en
Donkers wees naar de militairen, die
zich naar de kiosk begaven.
't Waren kloekgebouwde, slanke
jongelingen, knap in hun sierlijke uni
form, al kwam deze nog beter uit, wan
neer de ruiters te paard zaten en door
het veld draafden, of in nauw aaneen
gesloten stoet door de oude straten van
't grijze Brugge reden.
Louis, je zijt ook soldaat geweest,
ga jen harte nu niet open? vroeg Don
kers.
Och, 'k was tevreden als ik eenige
maanden geleden uit de kazerne mocht,
antwoordde Delaat. Piot 2) zijn is zoo
ipleizierig niet.
Zijt gij ook bij den troep geweest,
Charles Neen, geloof ik.
Neen, ik heb een plaatsvervanger
gekocht... ik wilde me niet onder de
bevelen van een ander stellen, vertelde
Meuleman verwaand.
Die nlaatsvervanging is toch niet
rechtvaardig, beweerde Louis Delaat.
't Kan me weinig schelen. Cha-
cun...en éven stamelde Meuleman, en
dan. vervolgde hij in 't Vlaamsch Ieder
1) Gaarne.
2) Populaire naam voor infanterist.
Gedep. Staten als waarvan hier sprake is.
Ongegrond verklaard is het beroep
van den raad der gemeente Zierikzee
tegen het besluit van Gedep. Staten van
Zeeland, waarbij goedkeuring is onthou
den aan het besluit van den raad der
gemeente Zierikzee van 30 October 1916
tot onderhandschen verkoop van de licht-
wachterswoning met grond op den West-
havendijk nabij het Westhavenhoofd te
Zierikzee. Met Gedep. is de Kroon van
meening dat moet worden aangenomen,
dat het gemeentebelang zich tegen den
bedoelden verkoop verzet.
Uit de mijnstreek.
Ook de directie van de Staatsmijnen
te Heerlen heeft zich bereid verklaard
om een commissie, van drie personen
vanwege den Algemeenen Bond van
Christelijke mijnwerkers in Nederland,
te ontvangen, ter bespreking van de
invoering van het algemeen mijnwer
kersfonds.
Men meldt ons, dat de Aigemeene
Nederlandsche Mijnwerkersbond beslo
ten heeft heden de aigemeene mijnwer
kersstaking te proclameeren.
VLAAMSCHE STEDEN EN DORPEN.
III.
leperen Wytschate Meessen.
Op menigen stillen avond hooren we
uit Vlaanderen de stem van 't kanon.
So,ms klinkt vandaar een roffelvuur, als
waren reusachtige trommelaars onop
houdelijk aan 't tamboeren.
't Zijn de trommelslagers van den
dood. En de dood oogst en slaat nu in
een hoekje van West-Vlaanderen, dat
we in al zijn schoonheid, rust en poezië
hebben rekend pn genoten.
„De veldslagen bij leperen", zoo tee
kent de historie dien ontzaglijken,
moorddadigen strijd op.
En de naam Iepéren brengt me dade
lijk een vloed van herinneringen. On
langs zag men hier ter stede voor een
winkelraam photo's van leperen's
ruïnen, 't Was me of ik bij 't verminkte
lijk stond van een geliefden vriend.
En in mijn herinnering zag Mc me, met
familieleden en vrienden op een blijden
zomermorgen optrekken naar de oude,
schoone stede, eens machtig als een
republiek, die met keizers en koningen
onderhandelde, nu stil en verlaten, maar
teer en bevallig hier, indrukwekkend en
grootsch daar, overal eigenaardig en
bekorend.
We reden langs den golvenden steen
weg, voorbij Roozeb'eke, Poeicapelle
en Sint-Jan, in den lommer van hooge
breedvertakte en weelderig bebladerde
boomen, gevallen nu onder de bijl van
hem, die ons land op zooveel plaatsen
schond. Waar toen kinderen speelden
voor kleurige hoeven spellewerksters
al zingend de bobijntjes van hun kant
kussen beroerden en knapen en deer
nen, mannen en vrouwen den vrucht
baren grond bewerkten, waar de
voor zijn eigen... Rechtvaardig en on
rechtvaardig is een rare wet Ik ben nu
in auto van Brugge gekomen.,'t ls mis
schien niet,rechtvaardig dat anderen te
voet moeten gaan en hij kéék éven
naar Louis' bestofte schoenen maar
daarom ga ik mij niet moe en vuil ma
ken... Wat zegt gij, mademoiselle Ma
rie Gij zijt ook niet te voet gekomen
Neen, wij kwamen met 't gerij...
antwoordde 't meisje. En, zooals ge
zegt, alle menschen kunnen niet gelijk
zijn
Uw vader moest ook een auto
koopen.
Ja, dat zeg ik ook wel eens.
Kom, kom, als ik jong was, maar
nu ben ik de lejdsels te veel gewoon,
om nog aan een stuurrad te leeren
draaien, schertste Donkers.
We moeten met den tijd meegaan.
Le temps change... en Charles zocht
weer naar Fransche woorden, maar
vond ze niet en de mensch moet mee
veranderen.
Wat spottend keek hij naar Louis
'Delaat, die in zijn kleeding zeer een
voudig was en 't midden hield tusschen
't degelijke boeren- en 't burgerpak.
De muziek viel in en men luisterde.
'De lansiers speelden een wals en
Meuleman floot nu en dan mee, en
toen 't stuk uit was, zei hij
Dat is uit Faust. Magnifique ope
ra. Te Brussel tweemaal en te Antwer
pen driemaal gezien. Zijt ge ook ama
teur van 't theater, mejufvrouw vroeg
hij aan Marie.
In den winter gaan we nog al
eens naar Brugge.
Boschkanter zijn bezems bond en zich
vrij als een koning bevond in zijn wit
gekalkte hut, aan den zoom van 't
plechtige, donkere woud... is nu een
sector van 't front, liggen duizenden
dooden in afzonderlijke of massagra
ven, staan allerwegen houten kruisjes
of gehouwen zerken, liggen ruïnen van
hoeven en huizen, van gansche dorpen.
Van een hoogte zagen we Ieperen,
wit soms in de blekkende zon, grauw
•dan onder zwoegende, zich opstapelen
de wolken, maar steeds fier en indruk
wekkend met zijn belfort en torens.
leperen had vroeger reeds een wat
lugubren naam. In onze taal is een
sDreuk „de dood van leperen". Nog le
zen we in communique's hoe Britten en
Duitschers in moerassen ploeteren.
Uitgestrekt zijn ze niet meer, die zom
pige velden, doch in de'middeleeuwen
bedekten ze de gansche omgeving, en
wekten ze soms ziekten, die duizenden
bewoners ten grave sleepten. Men
noemde dien geesel „de pest" en op 't
stadhuis herinnerde ons een prachtige
muurschildering aan dien tijd door de
voorstelling van een pestlijder, welke,
met bijl en waterkan aan den gordel
riem, uit de stad gebannen werd. Dat
stuk verpersoonlijkte „den dood van
leperen".
Maar reeds eeuwen beteekende die
naam alleen meer fantasie. In de mid
deleeuwen al namen de magistraten
krachtige maatregelen op hygiënsch
gebied, en Ieperen is zeker een der eer
ste Europeesche steden geweest die
zich op een voorbeeldig riolenstelsel
mochten beroemen. Zoo talrijk waren
de buizen voor den waterafvoer, dat
men toen reeds ais iets wonderbaars
vertelde „leperen is op lood ge
bouwd."
Menig verhaal komt me voor den
geest. De oude boeken van zulk een
stad bieden u- een verscheidenheid van
ernstige en koddige voorvallen, 't Is nu
over den intocht van een vorst, waarbij
de burgeressen zich zoo rijk konden
tooien, dat ook hier het woord gold,
door de trotsche Johanna van Navarre
te Brugge gesproken „Ik meende al
leen koninginne te zijn, maar zie er wel
vijf honderd om mij heen". Op een an
dere bladzijde léést ge daarentegen,
hoe de 'beul 't vonnis der rechters vol
trok aan een varken, dat een kindje
ten deele verslonden had en daarom tot
den strop veroordeeld was geworden.
Ge hoort over 't kattenfeest. De Ieper-
Iingen wilden in de eerste eeuwen
plechtig betoonen, dat ze 't heidendom
afgezworen hadden, en, daar ze vóór
de prediking van 't Christendom o.m.
katten aanbaden, lieten ze na hun be-
keering, ten feeken van hun veranderde
vereering, een kat van den toren in een
zak op 't plaveisel ten pletter werpen.
Ja, als liefde in haat verkeert...
Deze zonderlinge plechtigheid, waar
naar duizenden nieuwsgierigen kwa
men kijken, hield stand tot 't begin van
de 19e eeuw.
Brugge, herhaalde Charles wat
meelijdend. Nu ja... men doet er wat
men kan. ALaar... ce n'est pas Bruxel-
les. O, non Neen, 't is Brussel niet
In de Monnaie 1) moet ge 'f spel zien.
Daar ben ik ook eens geweest, zei
Donkers. Maar naar Brugge is 't al wel
voor ons. We kunnen niet alles genie
ten. In den zomer wonen we bij Knokke,
Heijst, Blankenberge en Oostende. Dat
is ons voordeel.
Louis Delaat trachtte met Marie een
gesprek aan te knoopen, maar 't meisje
luisterde aandachtiger naar Charles,
die een voorstelling van „Faust" te
Brussel beschreef.
't Begin van '<t tweede nummer
maakte opnieuw een einde aan 't ge
sprek.
Bij de pauze had Donkers genoeg
van de muziek genoten.
Willen we eens een eindje wan
delen stelde hij voor.
't Gezelschap stond op.
Meneer Meuleman, ik moet eens
wat met je bespreken, hernam de koop
man, toen 't viertal op den dijk was.
Louis, je zult wel eens cavalier voor
m'n dochter willen zijn. Laten we tot
aan den „Lekkerbek" 2) gaan.
Delaat en Marie stapten dus vooruit.
Wat schoon weer zei de jonge
ling nog wat verlegen.
Ja... we hebben een goeden zo-,
nier. 'k Zou zoo wel eens 'een maand
hier willen wonen.
(Wordt vervolgd.)
1) Schouwburg te Brussel.
2) Bekend restaurant te Knokke.