dinsdag
5 JUNI
VROUWENBEWEGING
DE.
NMEID
No. 130
FEUILLETON
LAGER ONDERWIJS.
istratie met
gbaar zijn
ie depothou-
angeboden
ren van het
et vóór dat
ioening van
te Kantoren
oor iederen
ter zegeling
ider betaling
lelaten, voor
;ebruik kan
en geschre-
aanduiding
zegels zijn
pan 5 cent,.
BOORDEN
of paraaf -
boete van
innen eene
op straffe
;n een niet
den.
een maand
straffe van
t, verbeurt
voldoening
gevorderd
i den aan-
i hem, die
gulden en
ts hebben,
dagen uit
ontvangt, is
r op straffe
t.
nette
sstraat 88.
d. per maand.
Verhuurkan-
55e Jaargam
1917
SINGSCHE COURAIN
i
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk /l.tsü. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3,35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ÉpüBfirms F. Ill II Mil if., Kieme M\ §8, Tmm. TeSeioon iaierc. iO
ADVER ENT1EPRIJS Van 14 regels ƒ0.48; voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen ct. per regel
Verschiint dagelijks, uilgezonfJerd op Zondag m elpoisen erkends Ghristsüjks leestdapa
De abonné's, in 't bezit eener gulden bij levens- fffgulden bij dood flj gulden bij verlies 4 gulden bij verlies .g #"g gulden bij verlies g"» gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- lange ongeschikt- 11 door BI81 van een *land' 1 sli van li lil van een fi van elken
kerd tegen ongelukken voorU U heid tot werken S dlLf een ongeluk voet of oog J.Cfv een duim wijsvinger anderen vinget
Os ze ultkeerlngin worden VERDUBBELD IrHien de verzekerden, voorzien ven geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ot tram. De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" tê Schiedam
BINNENLAND
Staatscommissie salarissen burgerlijke
rijksambtenaren.
Naar het „Vad." meldt, is de staats
commissie, die tot opdracht heeft te on
derzoeken, in hoeverre de bezoldiging
der verschillende groepen van burger
lijke rijksambtenaren en beambten bij
een behoorlijke werkverdeeling aan bil
lijke eischen voldoet, (de staatscommis
sie dus onder voorzitterschap van den
heer D. W. Stork) reeds een belangrijk
eind met haar werkzaamheden gevor
derd. De commissie is o.a. tot deze drie
conclusies gekomen lo. alle bijslagen
dienen te vervallen 2o. de salarissen
moeten met 20 a 30 percent worden
verhoogd, en 3o. voor alle ambtenaren
dient de achturige arbeidsdag te worden
ingevoerd.
Het paard achter den wagen.
Men schrijft aan „de Avondp."
De minister van landbouw heeft aan
de burgemeesters een rondschrijven ge
zonden waarin hij mededeelt, dat het
bestaande rantsoen aardappelen van 3
K.G. per week, niet meer kan worden
verstrekt en daarom voor deze week
bepaald wordt op 1 K G. Aan 't slot
van dat schrijven verzoekt hij den bur
gemeesters telegrafisch aan het rijksdis
tributiekantoor op te geven de voorra
den aardappelen, die in hunne gemeen
ten aanwezig zijn.
Eilieve als de minister niet wist hoe
veel aardappelen er waren, hoe km hij
dan zeggen, dat het rantsoen maar 1
K.G. kan zijn?
Hoe dikwijls is reeds aangeraden den
voorraad van alle levensmiddelen op te
nemen en daarnaar maatregelen te ne
men tot voorziening, verdeeling en ver
bod van uitvoer, in plaats van het luk
raak bepalingen te maken
Als de voorraad aardappelen nu mee
valt, komt er dan de volgende week
weer een rondschrijven, dat het rantsoen
1 y, of 1 K.G. mag zijn
Pinksterverloven.
Naar aanleiding van een door den
Opperbevelhebber van land- en zeemacht
tot den Minister van Oorlog gericht
voorstel is bepaald, dat tijdens de Pink
sterverloven tusschen 22 Mei en 22 Juni
de niet-beroepsmilitairen in het genot
kunnen blijven van traktement, jaarwed
de of soldij, alsmede van mobilisatie-
toelage en vergoeding wegens gemis van
levensmiddelen en dat aan de beroeps
militairen de mobilisatietoelage en de
vergoeding wegens het gemis van le
vensmiddelen blijven toegekend.
De Duitsche scheepvaart op
Amsterdam.
Zondag is voor de tweede maal sedert
't uitbreken van den oorlog een Duitsch
zeeschip in Amsterdam aangekomen,
namelijk het stoomschip „Westfalig,"
dat uit Hernösant een lading planken
en juffers medebracht.
Er bestaat veel kans, dat gedurende
Roman door
M. C. VAN DEN ENDE.
7.) o i «arms inrnofaii)
Waarschijnlijk moest de oorzaak
daarvan worden gezocht in liet feit, dat
zij zich als jong, krachtig, levenslustig
meisje wat excentriek van aanleg van
zelf meer aangetrokken gevoelde tot
nrenschen van haar leeftijd dan tot ou
den van dagen.
Het behoeft daarom niemand te ver
wonderen, dat zij vaak het huis ont
vlood, waar haar oude vader zich gan-
sche dagen onledig hield met het be-
weenen van zijn jeugd-zonden.
De dominé van liet dorp was op de
Vossenkuil een huisvriend, die dagelijks
zijn visite maakte.
Deze jonge ijveraar stortle over den
"berouwvollen grijsaard een stroom van
pessimisme uit en de offervaardigheid
van den heer Landman werd steeds
grooter. Dominé Loos en zijn kerk
voeren daar beide zeer wel bij. Me
juffrouw Rika stond, trots alle verma
ningen liaars vaders, steeds met domi
né op voet van oorlog. Zij had de on
vergeeflijke vrijmoedigheid gehad, om
te zeggen, dat de dominé leed aan stof-
vergoding, ja, meer dan dat, hij was
ook lieerschzuchtig
dezen zomer verschillende Duitsche
booten met hout naar Amsterdam zullen
komen.
De burgemeester van Emraen.
Het „Nieuwsbl. van Emmen" schrijft:
In verschillende bladen doen verha
len de ronde over het optreden van den
burgemeester van Emmen tegenover
de Haagsche brandweer, terwijl de
burgemeester zich bovendien blijkens
die berichten, onhebbelijk tegenover
den minister van binnenlandsche zaken
zou hebben gedragen.
Wij hebben den burgemeester op den
man af gevraagd, of het juist is, het
geen van hem wordt gemeld.
De burgemeester antwoordde kort
en beslist:
,,.Het is niet waar. De verhalen zijn
echter zoo brutaal gefantaseerd, dat ze
een schijn van waarheid hebben."
„Wilt u ons dan in 't kort de toe
dracht vertellen
„Zeker".
En de burgemeester vervolgde
„Ik was niet onderricht over het tijd
stip van aankomst der brandweer, doch
ik had de noodige maatregelen getrof
fen voor liet geval deze mocht arri-
veeren. Uit Den Haag was bovendien
enkel geseind, dat de spuit onderweg
was. Of deze bemand was of niet, wist
ik niet. Ook wist ik niet het middel van
vervoer, waarmede de spuit zou arri-
veeren. Toen na middernacht echter
plotseling de spuit aankwam, werd de
commandant, die enkel naar den weg
vroeg, met de meeste bereidwilligheid
ingelicht. De commandant heeft later
zelf dat moeten erkennen. Op dat
oogenblik kon ik bij de volslagen duis
ternis in mijn woning en gebrek aan
petroleum niet meer doen."'
„En uw gesprek met den minister
vroegen we.
„Met den minister zeide de bur
gemeester, „wel, daar heb ik niet mee
gesproken. Zijne Excellentie is in 't ge
heel niet aan de telefoon geweest".
„Hebt u dan misschien toch wel met
Den Haag gesproken
„jawel dat gebeurt wel vaker. Toen
mij gevraagd werd aan de telefoon te
komen, ben ik dadelijk gegaan. Ik word
tegenwoordig zoo dikwijls aan de tele
foon geroepen".
Een officieele neutrale conferentie
Gelijk bekend is, heeft deZweedsche
Tweede Kamer het vorige jaar, naar
aanleiding van een voorstel van den
heer Carl Lindhagen, een motie aange
nomen ten gunste van een Zweedsch
initiatief tot het houden eener Confe
rentie van officieele vertegenwoordigers
van onzijdige staten, welke tot taak zou
hebben het voorbereiden van een duur-
zamen vrede.
Eenige maanden geleden heeft thans
de heer Lindhagen wederom een voor
stel ingediend, datde Zweedsche Tweede
Kamer zich zou uitspreken ten gunste
van een officieele neutrale conferentie
en wel ter bevordering van bemiddeling,
alsmede ter voorbereiding vandenood-
Haar vader legde haar 't zwijgen op
en de heer Loos ias haar vurig de les,
vertoornd door tegenspraak, waaraan
hij niet gewoon was geprikkeld omdat
hij zichzelf bekennen moest een harde
waarheid te hooren uit den mond eener
zwakke vrouw, die vergat haar plicht
om stil te zijn...
Rika trad dan de woning van den
jachtopziener Valk binnen.
Wel zoo, en is u bij zulk weer
nog uitgeloopen, juffrouw
Ja, maar ik ioop zoo door naar
huis. Dank u, ik zal niet binnenkomen,
vrouw Leentje, de avond valt vroeg. Ik
wilde in 't voorbijgaan even zeggen,
dat de kleine Gijs morgen bij mij mag
komen spelen
En>ze lette niet meer op de herhaalde
noodiging, maar was al verdwenen.
De reden tot dit overhaast vertrek
was, dat zij binnen in den schemer
gloed van 't haardvuur een bleek, glad
geschoren gelaat had gezien, en een
bekende stem had gehoord. En zij wil
de dominé Loos daar zeker niet ont
moeten. Hij mocht eens meanen, dat ze
hem eigenlijk zocht. Zij lachte ruw bij
die gedachte.
Niet ver was zij echter nog van de
jachtopzienerswoning verwijderd in de
'smalle boschlaan, toen ze een lang,
mager heer ontmoette, die, als een of
ficier na jarenlangen dienst, zijn linker
been een weinig sleepte.
Haar eerste gedachte was dan ook
aan een sabeldrager, in 'burgerkleeding.
zakelijke hervormingen van het volken
recht na dezen oorlog.
Het voorstel van den heer Lindhagen
is hierop verwezen naar een speciale
commissie, die bij haar advies aan de
Tweede Kamer op den voorgrond heeft
gesteld, dat de sinds 1916 voorgevallen
nieuwe gebeurtenissen in hooge mate
verminderd hebben de mogelijkheid van
de r vergebleven onzijdige Staten, om
door bemiddeling van hun zijde het
einde van den oorlog te verhaasten. De
commissie was echter van oordeel, dat
desniettemin een officieele neutrale
conferentie evenzeer gewenscht was als
in 1916 het geval was, daar nog steeds
bleef bestaan de noodzakelijkheid voor
de onzijdige Staten, zich gezamenlijk
voor te bereiden om door gemeenschap
pelijke samenwerking bij of kort na het
sluiten van den vrede het tot stand komen
van een internationale rechtsorganisatie
te bevorderen.
Thans heeft de Zweedsche Tweede
Kamer het voorstel-Lindhagen en het
voorstel van de speciale commissie in
openbare vergadering behandeld. Bij de
beraadslagingen wees het conservatieve
lid van den „Riksdag," dr. C. Hilde-
brand, er op, dat op de laatste minis
tersconferentie in Stockholm de daaraan
deelnemende ministers van alle drie de
Scandinavische iandep van oordeel ble
ken te zijn, dat de tijdsomstandigheden
niet gunstig waren voor een initiatief
in de door den heer Lindhagen ge-
wenschte richting. Namens de commissie
heeft de sociaal-democratische afgevaar
digde Lowegren ter beantwoording van
den heer Hildebrand doen uitkomen, dat
het voorstel van de commissie in tegen
stelling met dat van den heer Lindhagen
de bemiddeling vrijwel geheel als taak
der Neutrale conferentie heeft uitgescha
keld. Het voorstel van de commissie
beoogt in de eerste i laats en bijna uit
sluitend de voorbereiding van die inter
nationale hervormingen, die een duur-
zamen vrede na den oorlog kunnen
mogelijk maken. Een dergelijke neutrale
samenwerking lag ook in de bedoeling
der laatste Ministersconferentie.
Na deze toelichting heeft de Tweede
Kamer het voorstel van de Commissie
aangenomen, en aldus den wensch uit
gesproken, dat de Rijksdag in een adres
aan den Koning er op zou aandringen,
dat de regeering in overweging neme,
hoe door 't initiatief van de Zweedsche of
van de drie Scandinavische Regeeringen
een officieele Vredesconferentie van on
zijdige Staten zou kunnen worden bij
eengeroepen, die tot haar taak zou
hebben voorbereidende voorstellen uit
te werken voor een internationale
rechtsorde, welke aan individuen en
volkeren gelijk recht tot ontwikkeling
onder genot van politieke, economische
en geestelijke vrijheid zal waarborgen
en daardoor tevens een duurzamen
vrede zal verzekeren."
Aan het verslag van de Plaatselijke
Commissie van Toezicht op het Lager
Heel beleefd groette hij en vroeg
Pardon, dame, kunt u me ook
zeggen, in welke richting de Vossen
kuil ligt
Zeker, mijnheer, keer dan met mij
terug. U moet reeds kort in de buurt
geweest zijn
Samen liepen zij np, sprekend over
weer en wegen, elkaar steelsgewijze
bekijkend.
Tot bij het buitenverblijf bleven zij
vreemden voor elkaar. Hij meende, dat
zij dichtbij woonde en wilde haar dan
ken voor haar bewezen vriendelijkheid.
Dat is niet noodig, mijnheer, ant
woordde zij gul-lachend. Integendeel,
ik dank u voor uw gezelschap. Ik woon
hier I
Woont u hier als...
Als dochter van den heer Land
man
Kom, dat is vermakelijk riep de
vreemdeling en hij lachte luidkeels.
Rika keek hem verwonderd aan en
vroeg snibbig Vindt u dat zoo ver
makelijk Er is niets belachelijks in
Toch wel, nicht Rika zei hij be
darend, terwijl hij de hand van 't ver
raste meisje greep en er ter verklaring
snel op liet volgen Ik ben uw neef
Charles Vogelsang. Hoe maakt oom
het Hij zal zeker niet minder verwon
derd zijn, mij zoo opeens voor zich te
zien
Rika had nu niet weinig schik in het
geval. Daar had ze tot gids gediend en
zonder iets te vermoeden 't gezelschap
Onderwijs alhier over het jaar 1916, is
het volgende ontleend
Met verschillende onderwerpen hield
de Commissie zich bezig. In de eerste
plaats met den „Ouderavond". Op school
F was een proef genomen in 1915, welke
goed geslaagd was. Ook de ervaring,
opgedaan in 1916, was volgens 't rap
port van het betrokken schoolhoofd,
niet anders dan gunstig. Toch blijven
de hoofden en 't grootste deel van 't
personeel der andere openbare scholen
zich kanten tegen den Ouderavond, en
pleiten anderen voor het behoud der
openbare lessen, die echter o.a. blijkens
de geringe belangstelling der ouders,
weinig reden van bestaan hebben en
den band van school en huisgezin niet
helpen versterken, zooals Ouderavonden
dit wel vermogen.
Vervolgens maakte de instelling van
Schoolvergaderingen een gewichtig punt
van bespreking uit. De commissie be
noemde uit haar midden een subcom
missie, die informeerde bij 63 ge
meenten, waar ervaring was opgedaan
met 't genoemde instituut. Voor'tmee-
rendeel luidde het oordeel gunstig. Het
resultaat van hare bemoeiingen legde
de sub-commissie neer in een breed
voerig rapport, dat door de commissie
werd gezonden naar 't college van Bur
gemeester en Wethouders als antwoord
op diens verzoek om advies in zake
het aanhangige punt. Wij volstaan hier
met de mededeeling dat de Commissie
meende tot 't houden var. verplichte
schoolvergaderingen te moeten advisee-
ren, inzooverre zij niet indruischen tegen
de vigeerende wet op het L. O. Als
vanzelf sprekend nam de commissie
aan, dat, zooals bij alle instellingen,
ook hier van den ernstigen wil tot een
drachtige samenwerking alles afhangt.
Verver werd door de commissie een
circulaire opgesteld over de Gevaren
van het Bioscoopbezoek voor Kinderen.
De Com r issie vreest, dat zonder plaat
selijke verordening, zooals die reeds in
andere gemeenten bestaat, dit proefbal
lonnetje hetzelfde resultaat zal hebben
als de bekende zeepbel, fntusschen werd
de circulaire in ruimen kring verspreid
en o.a. aan alle ouders van schoolgaande
kinderen uitgereikt.
Ter beteugeling van het rooken door
schoolkinderen werd aan Burgemeester
en Wethouders in overweging gegeven
een verordening vast te stellen, weike
dit euvel zooveel mogelijk beperken zal.
Inzake de salarisactie van de Afd.
Vlissingen van den Bond van Nederl.
Onderwijzers besloot de Commissie aan
Burgemeester en Weth. te adviseeren,
de salarissen der onderwijzers te herzien
met dien verstande, dat 't aauvangsala-
ris blijft zooals 't is, doch dat kortere
periodieke verhoogingen en een hooger
maximum vastgesteld worden.
Het damescomité had het verlies te
betreuren van een harer leden, mevrouw
de Konink-Balk, die in October 1916
overleden is. In November werd op
voordracht van het comité door de
Commissie van Toezicht in deze vaca
ture benoemd mevrouw Vermeer-Das,
die wegens overlijden van haren echt
genoten van haar onbekenden neef
De kennismaking was eigenaardig,
en zij vond het zoo recht aangenaam.
Zij hoopte, dat hij lang zou blijven lo-
geeren. Hij zou de eentonigheid der da
gen breken. Elke afleiding was haar
welkom.
Luid blaffend kondigde Turk hun
komst aan. Binnen werd de oude heer
Landman er door gerust gesteld. Hij
zette zich op zijn gemak en wilde de
courant ter hand nemen, toen Rika
riep „Pa, hier breng ik u een onver-
wachten gast, neef Charles Vogelsang
Hé, zeker zeer onverwacht, doch
niet minder aangenaam Hiermee trad
Landman hem tegemoet. Ook hij vond
het heerlijk, eenige afwisseling te heb
ben in 't eentonige bestaan. Bij winter
dag kon hij weinig wandelen en het
gebeurde vaak, dat hij door de bosch
lanen twee of drie dagen geen sterve
ling zag.'
iMet zijn neef vooral was hij uiter
mate ingenomen, omdat hij over diens
ouders kon spreken, waardoor de her
innering aan de vervlogen dagen zijner
jeugd verlevendigd en opgefrischt zou
worden. Bij die gesprekken zou hij al
les als 't ware nogmaals doorleven.
Charles betoonde zich een gezellig
causeur. Hij liet zich kennen van een
zijde, waaraan men thuis hem vreemd
dacht. Ja, hij zelf bespeurde aan zijn
eigen-ik groote verandering.
Gedurende zijn reizen in den vreem
de deed hij behalve een goede dosis
genoot spoedig weer bedankte. Volgens
de dames gaf de toestand van het hand-
werkonderwijs op alle scholen te Vlis
singen over 't algemeen redenen tot
tevredenheid.
Het aantal leerlingen van alle open
bare scholen voor Lager Onderwijs be
droeg op 1 September 1916 2275, dat
van de bijzondere scholen 1287. Op 1
September 1915 waren deze getallen
2351 en 1285, zoodat blijkt, dat het
aantal leerlingen der openbare scholen
afnam met 75 kinderen, dat der bijzon
dere scholen toenam met 2 kinderen.
De hulpklassen zijn gaandeweg aan
't verdwijnen. Op school A is er slechts
1 meer. Op school F zijn er nog 2.
Ook 't aantal groote klassen vermindert,
op elk der beide scholen was nog
slechts 1 klasse met meer dan 49 leer
lingen. Op school B overschrijdt het
aantal leerlingen alleen in de aanvangs-
kiasse 't getal 40.
Ook op school E is een klasse ont
staan met 41 leerlingen, nl. kl. 3.
Van de scholen A, B, C en F is het
aantal kinderen verminderd met 50, 15,
8 en 20, op de scholen D en E is een
vermeerdering van 2 en 15 leerlingen.
De herhalingsschool voor meisjes werd
dezen winter bezocht door 27 leerlingen.
De herhalingsschool voor jongens
eindigde einde Maart. De nieuwe cursus
begon op 1 Oct. 1916 met 36 leerlingen,
in klasse 12. Het onderwijs had een ge
woon verloop.
Op de openbare scholen hadden geen
ingrijpende veranderingen plaats. De
leerplannen werden niet veranderd.
Op school C blijft uitbreiding van 't
gymnastiek-onderwijs tot het 5e leerjaar
nog steeds gewenscht.
De Christelijke schooi in de Kasteel
straat, die den 1 Mei 1916 haar 25jarig
bestaan herdacht, kreeg een uitgebrei
der leerplan het werd een school voor
xitgebreid lager onderwijs. Er wordt
nu ook les gegeven in Engelsch en
Wiskunde. Gelegenheid om Fransch te
leeren bestond al vóór dien tijd.
Op den rooster van lesuren komen nu
voor: 5e klasse Fransch 4 uren, 6e
klasse Fransch 4 uren, Wiskunde 1 uur,
7e klasse Fransch 3 uren, Wiskunde 2
uren, Engelsch 2 uren.
Op de R. K. scholen geen verande
ringen.
De Commissie meent wederom te
moeten aandringen op de oprichting
eener 7e klasse voor de scholen A, B,
D en F als onmisbaar voor een groot
aantal leerlingen, die het voortgezet
onderwijs op een der avondcursussen
bezoeken.
Schoolvergaderingen werden op de
openbare scholen niet gehouden.
De openbare lessen werden op de
gewone tijdstippen op de scholen A, B,
C, D en E gehouden. Op school F
werd een Ouderavond gehouden, die in
den smaak der ouders en onderwijzers
schijnt te vallen.
Schoolwandelingen werden niet ge
maakt.
Schoolreisjes hadden door de tijds
omstandigheden niet plaats. Alteen de
leerlingen der hoogste klasse van de
wereldkennis, ook nog heel wat zelf
kennis op.
Niet gaarne zou hij gewild hebben,
dat een derde hem volkomen kende.
Zijn slechte eigenschappen kon hij niet
van zich schudden, en hij telde ze vaak
in gedachten op. Tegenover zich zelf
kon hij eerlijk zijn zijn vader had hem
doorzien.
Zijn verlegenheid en term getrokken-
beid in gemengde gezelschappen was
gaandeweg verdwenen. Waar niets za
kelijks viel af te handelen, leerde hij
spoedig den conversatietoon aanslaan,
waarbij het hem, door zijn nauwkeu
rig gadeslaan en scherp opmerken, wat
zich op zijn reizen en trekken aan hem
voordeed, gemakkelijk viel, toch steeds
onderhoudend te blijven.
Hij bezag de dingen nu zoo geheel
anders, dan eenige maanden terug.
Maar één diner bleef 't zelfde de heele
wereld boog voor de macht van 't geld.
Het stond bij hem vast, dat hij rijk,
schatrijk moest worden. Daartoe had
hij den voet in den stijgbeugel reeds
en opstijgen zou wel gaan. En mocht
hij ai niet rennen langs den weg daar
heen, hij zou 't doel niet missen een
maal zou hij geld, rijkdom bezitten en
tengevolge daarvan macht. Natuurlijk
wilde hij langs strikt eerlijken weg,
wars van bedrog, op de maatschap
pelijke ladder klimmen. Zijn geweten
begeerde hij zuiver te houden.
(Wordt vervolgd).
