Stads= en Provincienieuws
SPORT
DE OORLOG.
diploma van een iH. B. S., Gymnasium
of daarmede gelijkstaande inrichting
van onderwijs.
Aanmelding behoort te geschieden
bij het hoofdbestuur der posterijen en
telegrafie te 's-Gravenhage vóór Sep
tember e.k.
Inlichtingen zijn te verkrijgen bij den
Directeur van het post- en telegraaf
kantoor alhier.
Een reclameplaat.
De Oliefabriek „Delft" te Delft heeft
een mooie reclameplaat in den handel
gebracht.
Deze plaat is geteekend,sen opsteen
gebracht, door den sierkunstenaar C. Lion
Cachet. Ze simt zich aan bij de vroeger
door die fabriek uitgegeven reclame
platen.
De heer Cachet heeft een afbeelding
gegeven van de bekende Delftsche Sla-
oiie-flesch, gezien door het oog van een
kunstenaar. Niet een opname volgens
fotografischen weg, doch een inniger
reproductie, die het wezen en het begrip
van een olieflesch weergeeft zooals een
warmvoelend kunstenaar die ziet.
VLISSINOEN, 21 MEI.
De mailboot „Zeeland" is heden niet
van hier vertrokken. Het vertrek is nu
bepaald op morgenochtend.
Vlissingsche Padvinders.
't ls nog geen jaar geleden, dat de
Padvindersvereeniging alhier wegens
gebrek aan een leider zijne werkzaam
heden moest schorsen, en het scheen
wel, of het langen tijd moest duren
alvorens in Vlissingen opnieuw de
breedgerande hoeden zouden ver
schijnen.
Die verwachting is evenwel niet be
waarheid enkele jongelui 'hier ter
plaatse werd dat niets-doen te machtig,
en met de medewerking van een hier
geplaatst zeeofficier vormden ze een
nieuwe patrouille, die in samenwerking
met de troep te Middelburg nieuwe be
drijvigheid zal ontwikkelen.
Zoo had dan Zaterdagavond jl. luin
installatie tot Padvinder plaats, in den
gezelligen kring van de Middelburg-
sche Padvinders, die daartoe hun
troepgebouw welwillend hadden open
gesteld. De heer Hendrikse, districts
commissaris voor Zeeland, sprak de
jongelui warm toe, wees hen op de be
langrijkheid der belofte, die zoovelen
al hadden afgelegd. Daarna beloofden
zij, terwijl de zachte tonen van het
„Wilhelmus" door het lokaal ruischten:
„Ernstig te zullen trachten een flinke
Boliandsche jongen te zijn, ieder te
helpen, en de Padvinderswet gehoor
zaam te zijn."
Nadat de heer Ranneft met een en
kel hartelijk woord de nieuwe patrouil-
levlag had uitgereikt, ging men over
tot een gezellig samenzijn. Onder meer
werden plannen gemaakt voor het ko
mende zomerkamp, dat gezamenlijk
met Middelburg zal .plaats hebben.
De avond werd besloten met het
verzenden van een telegram aan Z. K.
H. Prins Hendrik, waarin de nieuwe
Padvinders hunnen beschermheer hulde
brachten.
Voor het examen van derden stuur
man is geslaagd de heer A. van der
Maas, leerling van de De Ruyterschool.
VOETBAL.
Kampioenschap van Nederland.
Deventer: Go AheadWillem II 11.
Utrecht: U.V.V.—Be Quick 1—1.
Promotiecomp. naar de Zuidel. Ie kl.
Helmond: HelmondV.V.V. 1—1.
Voor de promotie naar de Zuidelijke
le kl. speelden „Helmond" en „V.V.V."
gelijk, zoodat „V.V.V." voor de le klasse
behouden blijft en „M. S. V." plaats
moet maken voor „Helmond".
Degradatiecomp. Zuidelijke 2e kl. A.
Breda: Velocitas II—Zeeland Vooruit
22-0.
„Vlissingen" gecombin.—„Militair elftal."
Deze, door muziek opgeluisterde,
vriendschappelijke ontmoeting stond on
der leiding van den heer de Jong. Dadelijk
viel Vlissingen fanatiek aan, het spel
verplaatste zich vlug. Een puntje kon
zoodoende niet uitblijven. Een pracht-
voorzet van den linksbuiten werd door
den middenvoor onhoudbaar ingescho
ten (1—0.)
Nadat even de militairen eenige flinke
aanvallen waagden, die echter op het
sterke achtertrio der gastheeren afstuit
ten, ging 't spel verder een tijdlang ge
lijkmatig op. Eindelijk doorbraken de
militaren de vijandelijke linies, en den
rechtsbinnen gelukte het den gelijkmaker
in 'tnet te deponeeren (1 1). Op hun
beurt waren de militairen nu weldra
ingesloten. Na een schermutseling ge
lukte het den rechts-binnen van „Vlis
singen" zijn partij nogmaals de leiding
te geven (2—1).
Eenige schoten der Vlissingers gingen
ongelukkig verloren en weldra ging de
rust met 21 in.
Na de rust ging een tijdlang het spel
gelijkmatig op. Na eenige wederzijdsche
aanvallen, waarbij vooral de „Vlissing
sche doelman handelend op moest tre
den, kwamen de withemden vlug com
bineerend opzetten. .Schermutseling op
schermutseling had nu voor het doe!
der gasten plaats, doch de doelman bleek
goed geplaatst en retourneerde alles.
Eindelijk deponeerde de Vlissingsche
links-buiten het leer ten 3e male in het
net (3-1).
Nog steeds viel Vlissingen aan, reeds
dachten we, dat de rechts-binnen het
vierde doelpunt maken zou, toen de
doelman op schitterende wijze redde.
Tot op het einde toe waren de aan
vallen voor Vlissingen, toen het einde
werd aangekondigd was echter in den
3—1 stand geen verandering gekomen.
Vlissingen gaf gced samenspel te zien.
Jammer dat door het onzuiver schieten
eenige kansen verloren gingen.
Naar men wil, zal volgende week een
wedstrijd „Vlissingen—Belg. Geïntern."
gespeeld worden
Vlissingen IV—Torpedisten 12.
DE TOESTAND.
Met kracht wordt thans gevochten in
het Westen, in het Zuidoosten en aan
het Itailiaansdhe front. Hier is op het
oogenblik de strijd van het meeste be
lang aan het Westelijk front heeft
de actie voorloopig nog slechts plaat
selijke beteekenis. De Italianen heb
ben blijkbaar den langen tijd van rust
dien ze zich hebben gegund en die hun
was gegund, ten nutte gemaakt. Zij
hebben zich terdege voorbereid op het
nieuwe offensief, en hebben den aan
val met zóó groote kracht ingezet, dat
ze op plaatselijke successen kunnen
bogen, ondanks het feit, dat hun tegen
stander, die aan het Russische front
vrijwel met rust wordt gelaten, daar
door natuurlijk belangrijke versterkin
gen in personeel en materieel naar het
Italiaansche front over te brengen. De
aanval is ditmaal ingezet over een zeer
breed front van Tolmein tot de zee on
geveer. Vooral ging de strijd nu om de
zich ten Zuiden van Plava uitstrekken
de hoogteketen, waarvan de voor
naamste toppen zijn de Kuk (Monte
Cucco) de Monte Santo en de Monte
San Gabriele.
Met afwisselend geluk is om deze
toppen gestreden, maar ten slotte is al
thans de Kuk de Oostenrijkers er
kennen dit in hun legerbericht in
handen der Italianen overgegaan.Even
eens hebben de Italianen eenig succes
béhaald op de hoogten ten Oosten van
Görz. Maar zuidelijker op den Karst
konden zij nog niet voortdringen. Een
ander succes der Italianen is, dat ze
zich in het N. ten O. van de Isonzo
hebben weten te nestellen. De strijd is
echter pas begonnen bij slagen moet
men in den tegenwoordigen oorlog niet
meer met dagen, maar met weken en
soms maanden rekenen, en van de
strategische gevolgen dezer voorloo-
pige successen is dus nog niets te voor
spellen. De Italianen melden reeds meer
dan 6000 gevangenen te hebben ge
maakt. De Oostenrijkers op hun beurt
spreken van 3000 gevangen genomen
Italianen.
Waarop moeten de Engelschen en
Franschen, wanneer zij er niet in sla
gen een definitief succes te bevechten,
wachten? In 1916 werd verklaard dat
de artillerie der Geallieerden nog niet
bij machte was de infanterie bij haar
aanvallen krachtig genoeg te steunen,
zoodat na het slechts ten deele gelukte
Somme-offensief werd aangekondigd,
dat het lente-offensief van 1917 de be
slissing brengen zou. En bij het inzet
ten van dit offensief luidde dan ook uit
Londen en Parijs eenstemmig de ver
zekering, dat de artilleristische meer
derheid der Geallieerden een voldon
gen feit was geworden en de toekomst
dus met het volste vertrouwen kon te
gemoet gezien worden.
iDe Russische revolutie en de daaruit
voortgevloeide inactiviteit van het Rus
sische leger heeft ongetwijfeld den En
gelschen en Franschen op 't gevechts
terrein een teleurstelling gebracht.
Hadden de Russische legers zich te
gelijkertijd met die der Geallieerden in
het Westen in beweging gezet, dan
hadden de Duitschers zich naar alle
waarschijnlijkheid niet kunnen handha
ven, daar zij immers nu reeds, nu zij in
het Oosten met een minimum aantal
troepen kunnen volstaan, in het Wes
ten gestadig moeten wijken. Terwijl de
Oostenrijkers de Russen en de Italia
nen tegelijkertijd hadden moeten weer
staan. De ontwikkeling der historische
feiten is evenwel anders geweest dan
de generale staven haar hebben voor
zien en wij staan aan den vooravond
van een nieuwen positie-oorlog, een
stilstand op elk front.
EEN FRANSCHE STEM OVER HET
FRANSCHE OFFENSIEF.
In de „Gaulois" schrijft generaal
Cherfils over het Fransche offensief van
16 April
De middelen voor het offensief van
16 April waren blijkbaar zeer aanzien
lijk, maar wij zijn onzen aanval in een
stormachtige maanwisseiing begonnen.
Deze noodlottige omstandigheid deed
onze voorbereiding te niet. Wij hadden
te beter een gunstiger oogenblik kunnen
afwachten, daar wij wisten, dat de
Duitschers besloten waren, niet aan te
vallen, doch enkel te verdedigen.
Onze herhaling op 4 Mei heeft, hoe
wel een nieuwe uitgaaf en dus geen
verrassing, zonder groote verliezen ge
wichtige resultaten gehad, maar deze
zouden nog grooter geweest zijn, wan
neer wij deze, overeenkomstig onze
middelen, in grooter omvang hadden
voorbereid. Dit is de belangrijke ies van
de onderneming op 16 April. Het suc
ces hangt van de voorbereiding af. Op
een zoo breed mogelijk front en op
minstens 15 K. M. diepte moet alles
vernield worden. Dat is mogelijk, want
aan de Engelschen is het door hun rij
kere middelen nagenoeg gelukt.
Ook alle vijandelijke vliegeniers moe
ten opgeruimd worden. Aan de Somme
was, trots de geringe middelen van toen,
de voorbereiding volkomen. Op alle ge
bieden, behalve in de lucht, zijn wij den
vijand de baas. Amerika zal ons ook
daarin de meerderheid verschaffen en
dan zal ons offensief met volledige ze
kerheid gelukken.
DE STRIJD AAN HET FRANSCHE
FRONT.
Van Fransche zijde
De Duitschers hebben hun aanvallen
ten Noord-Westen van Braye hervat.
Zij hadden plaats over een front van
niet meer dan twee kilometer. Tusschen
Chévrigny en het Oisekanaal nam de
strijd een uiterst hevig karakter aan.
Bijna overal leden de aanstormende ko-
lonnes zeer zware verliezen door het
vuur onzer lichte artillerie en machine
geweren en werd hun élan gebroken,
voordat zij onze borstweringen nog be
reikt hadden. Op den linkervleugel der
Franschen drong een vijandelijke afdee-
ling door tot een vooruitgeschoven ge
deelte van een loopgraaf, die door het
bombardement was verwoest. Hij nes
telde er zich over een afstand van eenige
tientallen meters in, maar zal er zich
waarschij»lijk niet lang kunnen hand
haven.
DE WENSCHEN VAN DEN RAAD
VAN VLAANDEREN.
Een deputatie van den „Raad voor
Vlaanderen" heeft gisteren den gouver
neur-generaal van België, Freiherr von
Falkenhausen, de wenschen en het doel
der activistische Vlaamsche beweging
uiteengezet. De gouverneur-generaal
antwoordde, dat hij vastbesloten was,
in het beproefde spoor van zijn voor
ganger verder gaand, de rechten van
het Vlaamsche volk op zijn eigen moe
dertaal, op een zelfstandigbestuur van
Vlaanderen en op vrije ontwikkeling te
doen erkennen.
De gouverneur-generaal gaf uiting
aan het stellig vertrouwen, dat dit doel
bereikt zou worden en dat de uitslag
van den strijd al wat bevochten was,
zou verzekeren. Vlamingen zoowel als
Duitschers hadden volgens hem het
historisch en moreel recht aan hun zijde
wanneer zij het verdrukte Germaansche
wezen van België weer omhoog halen
en daardoor een betere nationale en
economische toekomst van Vlaanderen
voorbereiden.
REQUISITIE VAN NEUTRALE SCHE
PEN IN ENGELAND.
De Engelsche regeering heeft beslo
ten, de schepen, toebehoorende aan
neutrale maatschappijen, waarvan het
aandeelenkapitaal geheel of gedeelte
lijk uit Britsch kapitaal bestaat, te re-
quireeren, dit met het oog op de be
scherming van het Britsche kapitaal,
dat in zulke ondernemingen is ibelegd.
Het leidt immers geen twij fel, of han
delsschepen, welke door bewapening
tegen het duikbootengevaar zijn toe
gerust, hebben veel minder kans te
worden getorpedeerd dan ongewapen
de handelsschepen. Als uitvloeisel van
dezen maatregel zijn reeds twee sche
pen van de Oceaan Stoomvaart-Mij.,
welke te Falmouth liggen, gerequi-
reerd.
DE PRUISISCHE LANDDAG.
Aan het slot der Zitting van den
Pruisischen landdag verklaarde de pre
sident van het Heerenhuis, graaf Ar-
nim von Boitzenburg Alvorens wij op
reces gaan, 'zou ik drie wenschen wil
len uitspreken, die ons allen ter harte
gaan zal, nl. een wensch voor de over
winning van ons heerlijke, dappere,
roemrijke leger en onze de zeeën be-
heerschende U-booten onder leiding van
ons weergaloos, schitterend officieren
korps een wensch voor een vrede, die
de ontwikkeling onzer toekomst ver
zekert, vcor ons dapper, offervaardig
en dierbaar volk en onze trouwe bond-
genooten en een wensch voor het wel
zijn van onzen keizer-koning en ons
dierbaar in de Duitsche harten diep ge
grondvest Hohenzollern-huis.
Laten wij aan deze drie wenschen
uiting geven door den uitroep, die nog
eeuwenlang het kenteeken moge zijn
van de iDuitsche eenheid, sterkte en
trouw, op het oogenblik echter een be
slist antwoord op de brutale Anieri-
kaansche aanmatigingen „Leve de
Duitsche keizer, Pruisen's Hohenzol-
'lernkoning." Het Huis stemde met de
zen uitroep geestdriftig in.
HET ITALIAANSCHE OFFENSIEF.
De „Times"-correspondent meldt uit
het Italiaansche hoofdkwartier, dat er
verwoede gevechten om den Monte
Santo gaande zijn. De Oostenrijksche
batterijen kregen de Italianen te zien,
taen deze langs den weg langs de rivier
oprukten, en braakten granaatkartetsen
over hen uit, maar zij werden dadelijk
overweldigd door de Italiaansche bat
terijen, die verborgen waren in de ho
len van den Monte Sabotino. Maanden
lang had men de rotsen moeten uitbo
ren, om die artillerie-stellingen te ma
ken. Hun aanwezigheid was den Oos
tenrijkers pas kort geleden gebleken. De
Italiaansche zoeklichten verblindden de
Oostenrijkers 's nachts en de wanden van
de Isonzo-kloof weergalmden van 't aan
houdend kanongebulder.
Toen de Italianen de Vodice-hoogte
aanvielen, moesten zij den 600 M. hoo-
gen door granaatkartetsen bestreken
berg opklimmen en dadelijk nadat zij op
den top waren aangekomen slag leve
ren. Toch kwamen zij tegen verwoede
tegenaanvallen vooruit.
EEN NIEUWE TERUGTOCHT DER
DUITSCHERS
De correspondent van Havas aan het
Britsche front meldt
Uit allerlei veelbeteekende aanwij
zingen als omvangrijke werkzaamhe
den achter de Hindenburglinie, het aan
leggen van versterkingen en verbindin
gen, talrijke branden, ontploffingen en
overstroomingen om de wegen te ver
sperren, kan men opmaken, dat er bin
nen korteren of langeren tijd een nieu
we terugtocht der Duitschers te wach
ten is.
DF. TOESTAND IN RUSLAND.
De Russische premier, prins Lwof,
ontving gisteren vertegenwoordigers
van de .pers en legde de volgende ver
klaring af
„Bij de vorming van de voorloopige
regeering weigerden de socialistische
partijen daarin zitting te nemen, of
schoon zij verklaarden het program der
regeering goed te keuren, en haar hun
steun toezegden. Deze partijen riepen
toen een eigen lichaam in het leven, te
weten den Raad van Arbeiders en Sol
daten, die de werkzaamheden der re
geering zou controleeren en deze met
al zijn gezag zou steunen bij de ver
wezenlijking van het program, hetwelk
door de voorloopige regeering was op
gesteld.
Nu heeft echter dit controleerend
lichaam langzamerhand het karakter
aangenomen van een bestuurslichaam,
en de voorloopige regeerinig zag zich
geplaatst tegenover een reeks bevelen,
welke niet van haar zelve afkomstig
waren.
Er ontstond dus een conjuctuur,
welke gekarakteriseerd kon worden
door de formule „verantwoordelijk
heid zonder gezag en gezag zonder
verantwoordelijkheid". De gevolgen
van dezen staat van zaken deden zich
aanstonds gevoelen. Inderdaad, de ge-
vechtswaarde van het leger daalde in
gevaarlijke mate, het vraagstuk der
voedselvoorziening bracht het land aan
den rand van den afgrond en overal
werden symptonen van anarchie waar
genomen.
Tegelijkertijd beschouwen onze bond-
genooten ons met ongerustheid, terwijl
onze vijanden ons boosaardig toegrijn
zen en lonkjes toewerpen, die het feit
niet vermogen te bemantelen, dat onze
tegenstanders ons pas kort geleden
gruwelijk beleedigd hebben door te
gewagen van de mogelijkheid van een
afzonderlijken vrede.
Dientengevolge begon het gansche
land te dorsten naar een eenig gezag,
dat het algemeene vertrouwen zou ge
nieten.
Thans verwacht de gereorganiseerde
regeering, sterk in het vertrouwen der
natie, dat al hare daden volkomen
worden goedgekeurd en ten uitvoer ge
bracht en dat al hare bevelen, zoowel
als die harer agenten, getrouwelijk zul
len worden* gehoorzaamd.
De nieuwe regeering staat voor een
groot vraagstuk, ni. om zoo spoedig
mogelijk het ontwrichte bestaan des
lands weder in het goed spoor te lei
den. De regeering meent, dat haar eer
ste taak bestaat in de bevestiging van
de kracht van het leger, hetwelk de
maximum gevechtswaarde moet bezit
ten voor het offensief, ten einde de vij
and buiten onze grenzen te werpen en
vooral om onze bondgenooten krachtig
te steunen.
Het land weet, dat de gevechtswaar
de van ons leger is gedaald en dat was
niet alleen het gevolg van de minder
waardige voorziening in zake voedsel,
munitie en fourage, maar ook van de
verkeerde opvatting onzer oorlogsdoel
einden.
iDe Russische revolutionnaire socia
list Rubanowitsj, die op zijn reis uit
Frankrijk .naar Rusland te Stockholm is
geïnterviewd, heeft verklaard, aan de
conferentie te Stockholm elke politieke
beteökenis te ontzeggen.
Rubanowitsj acht het voor Rusland
noodzakelijk den oorlo" voort te zet
ten, om de democratische vrijheid te
gen Duitschland te verdedigen.
DE DUIKBOOTENOORLOG.
Van Duitsche zijde wordt officieel
gemeld
Naar definitief is vastgesteld zijn in
April in het geheel 1.091.000 ton han-
delsscheepsruimte door de oorlogs
maatregelen der Middenrijken vernie
tigd. Daarvan waren 822.000 ton vij
andelijke scheepsruimte en wel 664.000
Britsche. Gedurende een onderneming
werden 80.000 t. in den grond geboord
door dein gezagvoerder der ,,U 25",
kapitein Von Arnanïd de la Periero.
Sedert het begin van den onbeperk-
ten duikbootenoorlog zijn in het geheel
2.772.000 ton handelsscheepruimte ver
nietigd. Daarvan waren 1.707.000 ton
Britsch.
DE AMERIKAANSCHE DIENST
PLICHT.
Wilson heeft een proclamatie uitge
vaardigd, waarin hij aankondigt, dat
een registratie voor de werving o,p 5
juni zal worden uitgevoerd. Hij zegt
heele volken zijn bewapend, maar zij,
die achterblijven om in de fabrieken
te werken, hooren even goed tot het
leger in Frankrijk dan de mannen, die
zich om de vlag scharen op het slag
veld. Zoo moet het ook bij ons zijn
Wij moeten onze natie oefenen voor
den oorlog. Het volk moet één hecht
front vormen tegen den gemeenschap-
peüjken vijand. Allen moeten één doel
najagen. De natie heeft allen noodig
maar te velde heeft zij ieder man noo(
dig die voor die taak precies is bere
kend. leder moet, naar zijn aard, me
dewerken. Het Congres nam aan, dat
de natie in klassen moet worden ver
deeld om ieder man in een positie te
brengen, waarin hij het best de ge-
meene zaak kan dienen.
Over de weigering om Roosevelt met
zijn vrijwilligers naar Frankrijk te zen
den, zeide Wilson, dat die weigering
aan een snel vormen, en spoedig ge
bruiken van een krachtig leger érnsti
ge schade toebracht.
AMERIKAANSCHE TROEPEN NAAR
EUROPA.
Reuter verneemt van het Amerikaan-
sche gezantschap, dat een divisie van
het Amerikaansche leger, onder bevel
van generaal Pershing, zoo spoedig
mogelijk naar Frankrijk zal vertrekken.
Deze divisie zal worden toegevoegd
aan de negen regimenten genietroepen,
die kort geleden voor den dienst in
Frankrijk zijn gerecruteerd.
HET RUSSISCHE REGEERINGS-
PROGRAM.
Er heeft een bijeenkomst plaats ge
had van de voorloopige regeering, van
de uitvoerende Doema-commissie en
van vertegenwoordigers uit den Raad
van Arbeiders en soldaten, gedurende
welker verloop de premier, vorst Lwof,
het volgende verklaarde
De aangekondigde regeeringsverkla-
ring omvat een reeks voorwaarden en
eischen, welker aanneming de regeering
als volstrekt noodzakelijk voor het wel
slagen van haren arbeid beschouwt. De
voornaamste voorwaarde is de nood
zakelijkheid der opstelling eener besliste
verklaring van den Raad van Arbeiders
en soldaten, waarin dit lichaam zijn al
geheel ^vertrouwen in de voorloopige
regeering te kennen geeft.
Het ontwerp der regeeringsverklaring
omvat acht punten. Zij blijft streng vast
houden aan de beginselen van een
vrede zonder annexaties en schadeloos
stellingen, op den grondslag van het
recht der volkeren, vrijelijk over hun eigen
toekomstige bestemming te mogen be
schikken en wijst er op dat een neder
laag van Rusland en zijn bondgenooten
de bron van de grootste nationale on
gelukken zou worden.
Dientengevolge heeft de regeering het
vaste vertrouwen, dat het revolution
naire Russische leger de overwinning
der Duitschers over de geallieerden niet
zal dulden. Bovendien geeft de regee
ring in haar verklaring het vaste voor
nemen te kennen, niet slechts door con
trole der productie den strijd tegen de
economische wanorde aan te binden.
De regeering zal alle maatregelen ne
men om de ontginning van den bodem
te regelen, waarbij zij de kwestie van
het grondbezit voorloopig ongeroerd
laat. Deze zal door de constitueerende
vergadering worden behandeld.
HET PROCES-ADLER.
Het proces tegen Adler, de moordenaar
van denOostenrijkschen minister Sturgkh
wordt voortgezet.
Adler verdedigde zich in een rede en
zeide, dat hij in gelijke mate schuldig
was als elke officier, die in den oorlog
doodt of het bevel geeft om te dooden.
Hij kwam met nadruk tegen de veron
derstelling op, dat hij de daad zou
hebben volvoerd in een toestand van
ontoerekenbaarheid. Reeds het feit, dat
dit proces wordt gevoerd vooreen uit
zonderingsrechtbank is voor de aange
klaagde een rechtvaardiging, want juist
de toestand had hem reeds lang ter neer
gedrukt. Reeds op den 25stenjuli 1914,
na de verbreking met de diplomatieke
betrekkingen, maar nog voor de oorlogs
verklaring, had het ministerie Sturgkh
door de opheffing van de juryrechtbanken
een staatsgreep begaan. Maar door de
verdaging van het Parlement had graaf
Sturgkh zich ook onttrokken aan de
instantie, die hem had kunnen aanklagen.
Nog op den dag voor hij gestorven is,
zeide Adler, heeft hij geweigerd in be
sprekingen over de samenkomst van den
Rijksraad te treden. Daarom besloot ik
den minister-president rekenschap te
vragen op hetzelfde terrein, waarop hij
zich zelf had gesteld. Er was geen ander
middel meer dan geweld. Als de wetten
vertreden zijn, heeft iedere staatsburger
niet alleen het recht, maar ook den
plicht zich zijn recht te verschaffen op
grond van den noodtoestand, die de
regeering heeft verwekt.
in het verder verloop van zijn ver
dediging wees de aangeklaagde erop, dat
de sociaal-democratie was afgeweken
van haar vroegere beginselen. Bij deze
bespiegelingen verzocht de president
den aangeklaagde bij herhaling niet zoo
ver af te dwalen en geen volksrede te
houden. Adler zeide: Tot aan het uit
breken van den oorlog bestond er geen
verschil tusschen mij en mijn partijge-
nooten. Toen de oorlog uitbrak kwamen
eenige lieden op den voorgrond met den
eisch, dat het standpunt, dat de inter
nationale tot dusver had ingenomen,
zou worden verlaten moesten wij in
vredestijd den klassenstrijd strijden, in
den oorlog moesten wij den strijd tus
schen de volken goedpraten.
V
