t
:eid
•cokes
E S.
I
erpleegster
55e Jaargang
1917
ïnd
ZOOM.
ULE
AKERIJ
laar Maal.
RENOONCK.
IEDINGEN
[SVRAQEN.
3ode
fbode
sis je
)DEN,
DINSDAG
firing f. VM SS ÏILëf Ir.. Kleine ^arkl SS, Viinngn. felsioon Inters. 16
1 MEI
VersGiiijni dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
GEMEENTEBESTUUR
FEUILLETON
BINNENLAND
VLAAMSCHE SIEREN EH DORPEN.
Mo. 102
zich met
KES, welke
•iek kunnen
are worden
»t per zak
resBureau „Vlis-
Vlissingen.
ibevelend,
assen en Dames-
NAAR MAAT
richt voorKrank-
T" te Bergen op
eid om tot
ies aan den
ER-DIRECTEUR.
ipoedig mogelijk,
cht. Zich aan te
ir, Badhuisstr. 11.
5 Mei een nette
beneden de 17
uur vrij.
Courant."
g en nacht, niet
Courant".
veelt zich min-
tialen en thuis-
S.
KELAAR,
Oranjestraat 25.
eelt zich beleefd
orgen van
rouwestraat 9.
king in M'burg,
ving, in Holland
•ovinciën, wendt
ij mij zijn altijd
;n, en ik kan U
ichtingen ver-
VILLEMSEN,
en, Middelburg.
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België 2.20
Voor overige landen der Post-Unie ƒ3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJS Van 1 4 regels 0.48voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6ct. per regel
De abonné's, in t bezit eer.er CJffe jff% gulden bij leve,ls" Is"? f| gulden bij- dood gulden bij verlies f* gulden bij verlies 4 ft gulden bij verlies rt T* gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- Jr|||IH| lange ongeschikt- 11 door van een hand, |*"|8i van ll||| van een van eiken
kerd tegen ongelukken voorW heid tot werken K een ongeluk voet of oog JIvU een duim JLUU wijsvinger LJV anderen vinger
tere ultkeerlngen worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien ven geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ot tram. De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. fllg. Verzek. Bank" tè Schiedam
MAXIMUM-PRIJZEN.
De Burgemeester van Vlissingen
brengt ter algemeene kennis:
dat door den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel, krachtens
art. 8, 3e lid der Distributiewet 1916
is .goedgevonden
A. vast te stellen de navolgende
maximum-groothandelprijzen voo.'
Stroop
per 100 K.G.
Blanke siroop 30
Massé 31
Likeursiroop 42° B. 39
Likeursiroop 44° B. 41
Industriesiroop 42° B. 39
Industriesiroop 44° B. 41
Confiseursiroop 42° B. 40
Confiseursiroop 44° B. 41
Beste zwarte siroop 38.50
Zwarte siroop no. 2 33.50
Alles bekende condities, bij hoeveel
heden van minstens 15 vaten van circa
300 K.G. siroop of 100 baaltjes a 50
K.G. massé, franco. Voor kleinere hoe
veelheden gelden de gebruikelijke ver-
lioogingen nl. 0.25 per 100 K.G. bij
afname van 614 vaten siroop of 31
99 baaltjes massé, 0.50 per 100 K.G.
bij afname van 15 vaten siroop of
1—30 baaltjes massé. Voor afwijkende
soorten gelden de gebruikelijke prijs
verhoudingen.
Voor Dixtrine. Suprieure dixtrine
(wit of geel) bij levering van
per 100 K.G.
100 balen ƒ41
50—100 balen „41.25
25—50 balen „41.50
10—25 balen „41.75
1—10 balen 42
geleverd franco plaats van bestem
ming.
Prijzen van afwijkende kwaliteiten
naar gelang van kwaliteit, doch niet
hooger dan ƒ41.
Voor Sago en Pakmeel. Voor Sa
go, bij levering van
per 100 K.G.
15 heele kisten 39
1015 heele kisten „39.50
110 heele kisten „40
Voor pakmeel bij levering van
per 100 K.G.
15 heele kisten 35
1015 heele kisten „35.50
110 heele kisten 36
alles bekende condities.
B. vast te stellen de volgende maxi
mum kleinhandelprijzen
Beste zwarte siroop ƒ0.2314 per /2
K.G.
Zwarte sirooo no. 2 0.20 p. /2 K.G.
Sago 0.23 per pakje van V2 K.G.
AardaDpelmeel (Pakmeel) 0.1 iy2
per pakje van /2 K.G.
Vlissingen, 1 Mei 1917.
De Burgemeester voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
BEKENDMAKING.
Afgekeurd Vleesch.
Burg. en Weth. van Vlissingen
maken bekend
dat gedurende het le kwartaal 1917
door den keurmeester van het slacht-
A KAN S.
781 _o— (Mnft vertinden)
Dries Meulenaere ook zei hij
met ontzetting...
Ja... Zijn vrouw heeft een nacht
en een dag als waanzinnig over het
veld gehold... Nu is ze bij haar kin
deren, stom van smart, geheel gebro
ken... O, die oorlog...
Dan sprak de dokier over Mathilde.
Morgen, zei hij zacht, wordt va
der begraven... maar in stille...
Zonder familie of kennissen in de
kerk...
Gij en ik... We moeten ons bui
gen voor de overmacht...
Ik wil vader ,zien...
—Ja, kom dan.
De dokter nam den diep gescholden
jongeling bij den arm, en leidde hem
mee naar de achterkamer... Hij hief
net deksel van de kist...
Och Heere toch, arme, arme va-
de[- snikte Florent.
De doode was naar Vlaamsch ge-
vee en vleesch afgekeurd zijn ais na-
deelig voor de gezondheid
2 koeien, 1 kalf, 3 varkens, 3 scha
pen, 1 partij rundvleesch, 12 ingewan
den van schapen, 1 partij varkensklui-
ven, 1 rundertong, 1 runderlever, 2 run
derkoppen, 1 runderingewand.
Voorts herinneren zij belanghebben
den voor zooveel noodig, aan het be
paalde bij art. 207, 3e lid der Algemee
ne Verordening, luidende
wanneer het herhaaldelijk voorkomt
dat bij eenzelfden slager of vleeschver-
kooper, voor de gezondheid nadeelig
vleesch wordt aangetroffen, zonder dat
daarvan aangifte is gedaan, zijn Burge
meester en Wethouders bevoegd, zulks
met vermelding van de namen der be
langhebbenden, ter openbare kennis te
brengen.
Vlissingen, 30 April 1917.
Burg. en Weth. voornoemd,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
De Secretaris,
J. P. v. ROSSUM Jr.
"rinses Juliana's verjaardag.
Nadat gisteren in 't Malieveld had
plaats gehad de overdracht van het
commando over de brigade grenadiers
en jagers voor der, aftredenden kolonel
Hobbema, trok het regiment grenadiers
met de Kon. Mil. Kapel aan 't hoofd
langs het Koninklijk Paleis. In 't Noord
einde kwam onder 't daverend gejubel
van de talrijke menigte H.M. de Konin
gin en Z.K.H. de Prins met de jarige
Prinses buiten 't paleis en sloegen het
défilé der troepen gade.
Tegen besmetting.
Ter beperking van het gevaar voor
overbrenging van besmettelijke ziekten
door kinderen, die uit het buitenland
voor langer of korten tijd hier Worden
gehuisvest, heeft de- Minister de vol
gende maatregelen getroffen
Groote of kleine transporten van
kinderen, van welke nationaliteit ook,
mogen alleen langs de stations Roosen
daal, Zevenaar en Older.zaal Nederland
binnenkomen, terwijl minstens twee
dagen te voren bij de geneeskundige
inspectie moeten worden ingeleverd een
volledige lijst met opgave van namen,
geboortedatum, en vaccinatie en een
geneeskundige verklaring, dat het kind
niet lijdende is, of lijdt aan eenige
besmettelijke ziekte, pediculosis inbe
grepen, en niet uit een met pokken be
smette gemeente afkomstig is.
Noodkreet der Nederlandsche bevol
king in België.
Het volgende adres is aan de Neder
landsche regeering gezonden
Ondergeteekenden, leden der commis
sie uit de Nederlandsche bevolking te
Antwerpen, vragen voor onderstaande
feiten uwe aandacht.
Medio Januari jl. werd door hen, in
gevolge een oproep van de sub-cominis-
sie van de Koninklijke Nederlandsche
Commissie tot regeling van de voorzie
ning van noodzakelijke levensbehoeften
in Belgische gemeenten een bepaald be-
bruik geheel gekleed. Hij lag daar in
zijn zwart costuum. Van zijn wonde
was niets meer te zien. Het gelaat was
rustig.
Florent dankte den boer, die zijn
vader uit den kuil had gebracht.
Och, ik kan hem daar niet laten
liggen, zei de man. Ik heb meneer naar
mijn hofje gehaald... M'n vrouw heeft
hem gewasschen en gelijkt... Ik heb
hem geschoren. We deden alles wat
we konden om hem de laatste eere te
geven.
Zou moeder slapen vroeg Flo
rent aan den dokter.
Ik zal eens gaan zien...
Eenige «ogenblikken later kwam 'de
Geneesheer den jongeling roepen. Ma
dam Uitenhage zat rechtop in bed. Ze
barstte in tranen uit en drukte baar
zoon innig tegen zich aan... O, dit
wederzien Lang duurde het eer een
van beiden spreken .kon. Ze schuwden
in elkanders oogen en voelden hun ge
meenschappelijk verdriet.
Wat deden ze met u vroeg de
moeder eindelijk.
Florent vertelde in 't kort zijn weder
varen. Dan keerde hij terug naar be
neden. Hij wilde bij zijn vader waken.
Plots hoorde men buiten gezang....
Deutschland, Deutschland uber alles,
i'tber alles in der Welt...
Forsche mannenstemmen klonken
drag per hoofd gestort, voor het aan
schaffen van levensmiddelen.
De commissie beloofde, behoudens
onvoorziene omstandigheden, éénmaal
per maand een uitdeeling te houden,
waardoor duizenden Nederlanders in de
reeds lange droeve periode een licht
straal meenden té zien gloren.
Met de meeste gelatenheid en in het
besliste vertrouwen, dat de gedane be
loften spoedig erwezenlijkt zouden
worden, bleven wij wachten, doch moes
ten na ongeveer twee maanden tot de
ervaring komen, dat van het uitdeelen
van kaas, boter, vet en spek vooreerst
niets komen zou.
Van de zijde van het Nederlandsche
Steuncomité ter plaatse, ontving elke
inschrijver een circulaire met een bon
boekje, waardoor hem de gelegenheid
geboden werd, éénmaal per week zich
enkele levensmiddelen, zooals zuurkool,
snijboonen, groene erwten, haring of
bokking aan te schaffen.
De rantsoenen waren zeer klein, 250
gr. van de eerstgenoemde groenten en
slechts 100 gram erwten per hoofd. De
gedroogde boerenkool, die op de lijst
voorkwam, en waarvoor het rantsoen op
50 gram per hoofd bepaald was, en
waar velen reikhalzend naar uitzagen,
is nog niet uitgereikt. Bovendien werd
ons een rantsoen van 25 gr. aardappel
meel per hoofd vc-rstrekt.
De meer dan gebrekkige verzorging
door genoemde comité's heeft onder de
hier verblijvende Nederlanders een zeer
te verklaren misnoegdheid veroorzaakt,
die wij meenden onder uwe aandacht
te moeten brengen.
Velen vragen zich af, of het gebrek
aan doorzicht of laksheid is, die bij de
commissie voor levensmiddelenverzor-
ging aan Nederlanders voorzit.
Wat de ondertekenaars der circulaire
behecrschir ofrs up te roepen en ons
geld te laten storten is ons tot nog toe
onbekend.
Noodgedwongen wendden wij ons tot
de sub-commissie, om een verbetering
in de rantsoeneering, en opheldering
omtrent de vertraging daarin te beko
men, doch moesten na bespreking met
genoemde commissie erkennen, dat ons
een uitzicht op verbetering hunnerzijds
onmogelijk scheen.
Het meest verpletterende, dat wij 20
April vernamen, was, dat zelfs het aller
bedroevendste rantsoen, dat ons gedu
rende een aantal weken was uitgereikt,
deze week voor het laatst plaats had.
Ten einde raad richten wij ons thans
tot de Nederlandsche regeering, met de
vraag of deze onverklaarbare toestand
nog langer zal blijven voortduren.
Waardeerende, wat gij voor alle strijd-
voerende naties gedaan hebt, vragen wij
ons af, of wij, uw landskinderen, niet
evengoed aanspraak mogen maken om
alle uw krachten in te spannen, ten
einde ons van de meest onontbeerlijke
levensmiddelen te voorzien.
Te groot is, naar onze inzichten, het
getal Nederlanders, dat door de opge
somde feiten genoodzaakt is geworden
naar Nederland terug te keeren, om
misschien binnen afzieribaren tijd, ge
heel ten laste der liefdadigheid te komen.
Wij rekenen er ten stelligste op, dat
uw regeering niets onbeproefd zal laten,
over 't dorp.
Nieuwe troepen, die aankomen,
zei de dokter. Altijd maar versche
strijders. Hoevelen leven morgen hun
laatsten dag.
Ze zingen hun doodmarsch, zei
de boer.
Ha, ze zingen kreet Florent,
recht springend. Hij balde de vuisten,
zijn oogen fonkelden, zijn gelaat ver
wrong zich akelig...
Ze zingen, herhaalde hij heesch.
En ons volk weenf O, God, waarom
ben ik geen soldaat Ik wil wraak, o,
wraak.
De dokter kalmeerde hem.
Waarom komen ze in ons land
vroeg Florent heftig... En ze komen
zingend! O, ware ik soldaat!...
Maar dan viel hij op een stoel neer
en weende hartstochtelijk, waardoor
zijn gemoed zich luchtte...
iDe nieuwe dag was aangebroken,
't Regende. Laag hingen de wolken bo
ven 't arme Vlaanderen, 't Was alles
grijs en grauw nu, als rouwde de na
tuur om al de wreedheid. De druppels
kletterden tegen de ramen. Moeder
Uitenhage kwam naar beneden. De
dokter steunde haar. De arme vrouw
stond bij den doode... Ze kuste 't kou
de gelaat... drukte 't linkeroog, dat niet
geheel gesloten was, meer toe...
Slaap zacht, zei ze... Spoedig zal
om zoo spoedig mogelijk aan den on-
houdbaren toestand een einde te maken.
Het adres is onderteekend door S.
Samson, M. Swalf, secretaris, Vesting
straat 60, M. Polak, S. Sarlie en A.
Schaap.
i.
ROUSSELARE.
Rousselare ligt in 't hartje van West-
Vlaanderen. En men zei ginds dikwijls,
Rousselare is een stee, maar toch eigen
lijk een groote boerenparochie.
't Is waar, een waterleiding kende
Rousselaie nog niet; in de hoofdstraat,
de Ooststraat, was 't plaveisel uit de
ruwe kalsyden bestaande, lang niet effen
de zweminrichting lag in 't kanaal, te
midden van Gods vrije natuur, ginds
over de „eerste brug", ver van de stad,
om buiten schot der politie te zijn, die
de baders onbarmhartig vervolgde
En toen men eindelijk weer een slijkerige
straat tot „boulevard" verhief vond men
er geen beteren naam voor dan „Bar-
num,"want de kunstenmaker had daar
op den gedenkwaardigen middag, toen
geen fabrikant zijn werklui bij elkaar
krijgen kon, zijn voorstelling gegeven
met leeuwen en olifanten en Romeinsche
zegewagens, een bal, die omhoog wen
telde en een man ontpopte en veel
heerlijks meer.
In de laatste jaren voor den oorlog
werd de stad meer modern.
Rousselare was echter de zetel van
den arbeid! 'tWerk was er de afgod
werken zat de inwoners in 't bloed,
voorname en nederige aristocratie en
democratie.
De groote koopman be/ocht de beurs
te Kortrijk, Brussel, Gent, Antwerpen,
Rotterdam, Rijsel, ging zelfs naar Rus
land of den Balkan, naar Amerika, gelijk
waarheen, als hij maar nieuwe wegen
voor zijn handel openen kon en zijn
vrouw schreef op 't kantoor en voerde
't gezag- over tai van klerken.
En de arbeider ging 's morgens om
zes uur naar de fabriek, maar menigeen
had dan reeds zijn tuintje bewerkt en,
als hij 's avonds om zeven uur terug
keerde, greep hij na 't sober maal weer
spa of riek en zwoegde tot de maan
haar zilver licht over stad en omgeving
legde.
Werken Sommigen, die in hun
jeugd weefden en 's Zaterdags liet „lijn
waad" op een kruiwagen naar den af
nemer brachten, stierven als hoofd van
een fabriek. Mannen werkten op den
winkel en de vrouw reed den „buiten"
af met een hondenkar vol koopwaar,
'k Heb er fabrikanten gekend, die noch
lezen noch schrijven konden. Ze kwamen
uit een groot gezin, moesten al bitter
vroeg den kost helpen verdienen, maar
werkten zich op tot meesters. Van 's
Maandagsmorgens vijf uur tot 's Zater
dags laat, werd er gewoekerd met den
tijd Rijk en arm was vroeg uit de
veeren ging ook vroeg te bed
Een Hollander zou een bezoek bren
gen bij een Belgisch notabele en belde
's avonds om negen uur aanDe
notabele lag te bed
ik achter komen...
Met een snik wendde ze zich af.
Florent blikte nog eens zijn vader
aan, en met' een palmtakje, dat hij in
gewijd water doopte, teekende hij het
'aangezicht met een kruis...
Dan legde de dokter het deksel op
de kist.. Hij wees Florent op de
schroeven... De zoon draaide ze toe...
Arme, arme vriend... hij neemt
veel zorgen en veel lijden mee in zijn
graf, maar zoo'n heengaan was toch
te erg, dacht de dokter.
Vier dragers traden binnen.
Is het met toelating der familie
vroegen ze.
Florent knikte... De dragers namen
de kist op... gingen met den zwaren
last heen... Madam Uitenhage verborg
het gelaat in de handen.
Wil ik bij u blijven, moeder
vroeg Florent.
Neen, neen... doe vader uitge
leide... Ik zal me kloek houden... zei
de vrouw, wonderbaar kalm. En ik ga
naar Mathilde.
De dragers droegen den doode naai
de kerk. Lieftin,k stond aan het hek.
Geen volk had hij nog den kos
ter gewaarschuwd.
Fiorent Uitenhage en de boer volg
den. De pastoor wachtte binnen, 't
Groote gebouw was ledig en eenzaam.
De priester ging dan mee tot aan
Deze moest den Hollander eens spre
ken en kwam 's morgens om acht uur...
„Mijnheer slaapt nog", zei de verwon
derde meid.
Vroeg uit de veerenOm zeven uur
zijn de studenten van 't seminarie op
school. En moeder, die hun ontbijt klaar
maakte, was dan al ter kerke geweest.
Maar om negen uur 's avonds was
Rousselare uitgestorven, klonken hoi de
stappen door de Ooststraat en zag men
slechts licht meer in de eene of andere
herberg, waar de „plakkers" zaten.
En toch is uit Rousselare Vlaanderens
grootste dichter voortgekomen was
Rousselare de school van West-Vlaan-
derens levenwekkers.
In de Zuidstraat ziet men 't College...
Nu houden ai meer dan een jaar daar
auto's en wagens stil en laden ze er
hun droevige vrachtverbrijzelde,
gebroken, verminkte mannen. In de
ruime zalen staan meer dan duizend
bedden, waar Duitsche soldaten kreunen
en steenen en bezwijken
't Klein Semenarie is 't groote lazaret
bij 't Iepersche slagveld. In October en
November 1914, toen de gevechten bij
Ieperen en aan de Ijzer zoo hevig
woedden, was de toestand te Rousse
lare verschrikkelijk. Roode Kruis-auto's
en wagens konden den stroom gewon
den niet aanvoeren en boeren werden
gerekwireerd om met hun wit- of grijs-
gehuifde karren de Duitsche ambulance
te helpen. En niet alleen 't Seminarie,
maar ook het stedelijk hospitaal, het
klooster der Grauwe Zusters en andere
gebouwen lagen vol.
't Seminarie blijft echter 't voornaam
ste lazaret
't Seminarie waar de West-Vlaamsche
beweging geboren werd.
Want, waar 'nu een Duitscher op
schildwacht staat, was Guido Gezelle,
de hoveuierszoon van Brugge, eens het
vlugge portierken. in zijn vrije uren
opende hij de deur en deed hij bood
schappen voor de leeraars, en daardoor
verwierf hij de gunst van gratis-studie.
't Is onnoodig hier Gezelle's leven te
schetsen, te vertellen hoe 't portiertje de
van God gezonden profetenleeraar werd,
tot oversten, die hem niet begrepen,
hem noch zijn heerlijke zending, den
geliefden opvoerder en gevoeligen dich
ter naar Brugge of Kortrijk verbonden.
Gezelle had het vuur ontstoken... en
te blusschen was 't niet meer.
In ditzelfde Seminarie vervulde Hugo
Verriest zijn ambt. Gezelle's discipels
en Vlaanderens levenswekker.... tot ook
deze leeraar heengaan moest naar lepe-
ren, Wachen en eindelijk naar 't kleine
afgelegen Ingoygem.
Maar Verriest had 't heilig vuur aan
gewakkerd.
In 't Seminarie te Rousselare was Al-
brecht Rodenbach student en, zijn hin-
dergeest straalde in de oogen zijner
meesters zoodanig, dat zij onder elkan
der van hem spraken met bewondering,
zijne dageiijksche werken lazen en be
waarden en zeiden, peinzend op later
Wat zal en wat moet er van dat eind
geworden
Daar studeerde, daar mijmerde Albrecht
Rodenbach... daar werd hij de strijder,
het graf... Een kleine groep slechts
stond op 't kerkhof. Maar uit vele hui
zen keken de dorpelingen van achter
de gordijnen naar 't kerkhof en baden
•mee.
Requescat in pace... rust in vre
de bad de herder...
En 't kanon dreunde... en op 't plein
heerschte de roering der soldaten.
De dokter nain Florent mee naar z'n
huis...
Liefrink hield -hen staande.
Uitenhage, hoe komt gij hier
vroeg hij. Zijt gij vrijgelaten
Ja, antwoordde de jongeling kort.
Dan is 't goed Ik ben verant
woordelijk voor de rust op het dorp,
en voor de gehoorzaamheid der bur
gers. 't Is een wreede slag voor u.
rlorent staote voort.
O, ik moet me inhouden, zei hij.
Die lafaard, die hond
Ja..., dat is hij, maar blijf nu
kalim en denk aan uw moeder en Ma
thilde, sprak de dokter stil. Hij heeft
Fernand, den Boschkanter, ook doen
aanhouden. Die is naar Rousselare ge
voerd... Ja, jongen, nu zullen de ka
rakters naar waarheid uitkomen, de
goede en de slechte... We beleven een
vreeselijken tijd...
(Wordt vervolgd).
