150
VRIJDAG
IQ JANUARI
No. sö
55e Jaargang
1917
j)itpifirma F. VAN DE VELDE lr„ Kleine Markt 58, Viissingen. Teleioon Interc. ID
Verschijnt dagelijks, uitgezonden! op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
KAMEROVERZICHT.
FEUILLETON
EEN EDEL
VROUWENLEVEN.
BINNENLAND
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Voor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België ƒ2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
De abonné's, in't bezit eener O flflfl gulden bij levens- f7 CH Sulden bi' dood 9 fl fl gu,den b'j
polis, zijn GRATIS verze- /IIIIII lange ongeschikt- »|l I door <1111 van een
kerd tegen ongelukken voorLiU U U heid tot werken t XJ\J een ongeluk UUU voet of
Dez« ultkeeringën worden VERDUBBELD Indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op
ADVERTENTIEPRIJS Van 1—4 regels ƒ0.48; voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6 ct. per regel
gulden bij verlies 4 f| gulden bij verlies 4^ gulden bij verlies
van 11111 van een M van eiken
een duim 1UU wijsvinger U%3 anderen vinger
De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" të Schiedam
verlies
hand,
oog
trein, boot of tram.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag.
Ten tweede male de successiewet in
de Eerste Kamer. Men herinnert zich de
lijdensgeschiedenis met de daaraan
verbonden gevolgen. De oppositie
zweeg vrijwel geheel en verwierp de
I eerste wet. Op dat „la mort sans
I phrase" vatte de heer de Vos van
Steenwijk thans vlam. Bij de schrifte-
5 lijke voorbereiding waren z.i. de zaken
goed afgedaan en het was Jus niet
I noodig in het openbaar breedsprakig
I de discussie over te doen. De stemming
in het land tegen de Eerste Kamer 0111-
I staan, lief hem Siberisch koud, naar hij
I zeide, omdat z.i. de Kamer vrij moet
I zijn een wet te verwerpen, die zij in
strijd met 's lands belang acht. Een
oud verhaaltje dus waarmede iedere
verwerping is goed te pralen.
Intusschen behandelde deze afge
vaardigde één punt uit het wetsont
werp. nl. het schenkingsrecht. Zijn
standpunt is dit wie zijn geld op laak
bare wijze opmaakt, blijft vrij van den
fiscus, wie het aan goede doeleinden
besteedt, moet een deel afstaan. Boven
dien helpt de wet niet genoeg om ont
duikingen tegen te gaan en heeft ze
dus een verkeerd effect. Tegenover het
luttele voordeel aan de schatkist staat
het moreele nadeel. Hij stemt op dien
grond tegen het ontwerp. Op precies
dezelfde gronden verklaarden de heeren
Smits en Franssen zich ertegen.
in tegenstelling daarmede verklaarde
de heer Colijn (a.-r.zich tamelijk te
vreden met de aangebrachte wijzigin
gen. Twee punten waren verbeterd, te
weten nl. het recht op het verkrijgen
van de kleine levensverzekeringen en
op dë~ schenkingen. Vooral liet eerste
achtte hij een aanmerkelijke verbete
ring.
Helaas was z.i. het schenkingsrecht
zóó blijven bestaan dat de losbandig
heid vrijelijk kan blijven beschikken
over haar geld, terwijl de goede, gulie
man, die zijn geld aan goede en nuttige
inrichtingen geeft, met den fiscus in
aanraking komt.
Nu van de drie bezwaren de Minis
ter er aan twee is tegemoet gekomen,
vond de heer Colijn, gezien de buiten
gewone omstandigheden waaronder wij
leven, geen vrijheid meer om zijn stem
aan de wet te onthouden. Hij kon dit
ook zeggen uit naam van de meeste
zijner naaste geestverwanten.
De man die de vorige maal het spit
afbeet, de heer Van Lanschot, volstond
ditmaal met de verklaring, dat slechts
op enkele punten aan zijn bezwaren
was tegemoet gekomen en dat hij dus
geen vrijheid vond om zijn stem aan
het ontwerp te geven.
De katholieke fractie bleek verdeeld,
want terwijl de heer Verheijen weer te
gen was, was de-heer v. d. Maesen de
Sonbref weer vóór het. ontwerp en de
heer v. d. Does de Wiliebois dat laatste
voorbeeld volgde.
Minister van Gijn zette uiteen waar
om hij verDlicht was de portefeuille
kwestie te stellen. De man die verplicht
33) —0— (MruK TerDoden.)
Hij zal zoo insluimeren, voor al
toos, zacht en ongemerkt. Vol innige
deelneming zag zij in zijn verstijfd ge
laat. Hoe jong was hij en hoe edel de
vorm van zijn gelaat, zelfs in deze roer
loosheid. Welke warme familiebanden
zouden met zijn dood worden afgesne
den Wiens eeni-ge, laatste hoop was
hij
Lang stond zij voor hem, in naden
ken verzonken, en of het smartelijk
trekken om hare mondhoeken en de
droeve schaduwen op haar voorhoofd
haar eigen herinneringen of den ster
venden kranke golden, wie kon het
weten
Zacht streek zij hem over het bleeke
voorhoofd en ging terzijde zitten, op
geringen afstand van hem.
De klok stond op twee uur. Door de
hooge spitsboogvensters blikte groot en
zwijgend de nacht.
Ook in de zaal was het langzamer
hand stil geworden, slechts nu en dan
onderbrak een zacht gekreun de matte,
schemerende stilte. De milde, erbar
mende slaap had zich over de arme
is de financiën in orde te houden, moet
ook in de gelegenheid zijn zijn denk
beelden te verwezenlijken. In verband
•met de tijdsomstandigheden heeft hij
zich inschikkelijk getoond.
Morgen zet de Minister zijn rede
voort'.
TWEEDE KAMER.
Juist bij den afloop van de vergade
ring der Eerste Kamer bereikte het be
richt ons dat de Voorzitter der Tweede,
mr. Goeman Borgesius, ontslapen was.
's Avonds was het vergadering dei-
Tweede Kamer. Nadat de Griffier het
bericht van overlijden had voorgelezen,
stelde de voorzitter, de heer Schaper,
voor de vergadering ten teeken van
rouw te schorsen en te verdagen tot
Vrijdag half twaalf.
Deze stille hulde aan den ontslapene
zij alleszins verdiend.
Er mag inderdaad rouw zijn in het
land en in de volksvertegenwoordiging.
Met Borgesius gaat een belangrijke fi
guur uit het politieke leven heen.
Vriend en tegenstander zal erkennen
dat hij voor de politiek een man van
groote beteekenis is geweest. Als jour
nalist, als Kamerlid, als Minister, als
Kamerpresident heeft hij de ontwikke
ling van het sociale leven geleid en tal
van daden zullen zijn naam vereeuwi
gen. Hij is een strijder geweest, onver
moeid, onversaagd en geducht voor wie
hem tegenover zich vond.
Op deze plaats waar zijn naam dui
zend maal genoemd is brengen wij een
woord van weemoedige hulde aan den
staatsman, die Nederland met zijn volle
kracht en met vele talenten heeft ge
diend.
Hij, die geen strijd meed waar deze
hem tot zijn ideaal kon voeren, hij ruste
thans in vrede
Mr. GOEMAN BORGESIUS. f
Hoewel natuurlijk de toestand van
mr. Goeman Borgesius steeds zeer zor
gelijk was gebleven en de vermelding
in de verschillende berichten omtrent
zijn ziekte dat de toestand dezelfde
bleef dan ook beteekende dat de zorge
lijke omstandigheden voortduurden,
liet toch gister in den voormiddag niets
voorzien,' dat in het late middaguur de
toestand zoodanig zou veranderen, dat
nog gisteren het einde kon worden ver
wacht.
Men kan zeggen, dat tot ongeveer
een uur voor zijn verscheiden mr. Goe
man Borgesius bij zijn volle bewustzijn
was gebleven. Hij was dan ook ten vol
le op de hoogte van de ziekte en de ver-
ergering van den toestand zijner echt-
genoote, die hem Dinsdag in den dood
is voorgegaan.
Mr. Goeman Borgesius is dus ook
niet gestorven onkundig van het overlij
den zijner vrouw, dat hem Woensdag
op zijn eigen verlangen om zelfs het
ergste te weten, omzichtig is medege
deeld.
Tegen half twee gistermiddag zag
men dat er weinig hoop meer overbleef
0111 den heer Borgesius in het leven te
behouden. Langzaam vlood het bewust-
lijders ontfermd.
Het diepe geluidlooze zwijgen werkte
ook op de uitgeputte zuster, hare oogen
sloten zich en het bewustzijn van de
omgeving verdoofde.
Hoe lang zij geslapen had, wist zij
niet, zij ontwaakte door de aanraking
van eene hand. Met een schok sprong
zij op. Door de ramen scheen het grijze,
vale morgenlicht. De chef-arts stond
voor haar.
O, wat was ik nalatig, riep zij ver
schrikt uit.
- Dat is 11 nooit. U hebt te veel
nachten reeds gewaakt en is overver
moeid. Toen ik voor een uur hier was
en u slapende vond, zond ik twee zus
ters hierheen, ik had u ook nu niet ge
wekt, maar men heeft een doodelijk
gewonde hier gebracht, en ik heb uwe
hulp noodig. Boeren vonden hem in
eene sloot terzijde van den weg naast
zijn dood paard liggen hij is bijna
doodgebloed, maar wij willen toch zien,
of hij nog te redden .is.
Hij ging vooraan en de zuster volgde.
In een der zijzalen stonden eenige
dokters rondom een lage tafel, waarop
een bewusteloos man lag.
Ademt hij nog vroeg de grijze
chef snel nadertredend.
Nauwelijks merkbaar, was het
antwoord.
Zoo lang hij ademt is er hoop.
Hij verzocht zijne geleidster, het hoofd
zijn en te ongeveer drie uur waren de
levensgeesten geweken.
De deelneming met de familie Bor
gesius, die enkele dagen na elkander
zoo zwaar werd getroffen, is algemeen
in de residentie.
Het stoffelijk overschot van den
voorzitter zal a.s. Maandag op de be
graafplaats Oud-Eik en Duinen worden
ter aarde besteld.
De begrafenisstoet zal ten 1 uur van
liet sterfhuis aan den Bezuidenhout
vertrekken.
De begrafenis van mevrouw Bor
gesius blijft bepaald op a.s. Zaterdag
middag.
Mr. Hendrik Goeman Borgesius werd
den Hen Januari 1847 te Schildwolde
(gemeente Slochteren, prov. Gronin
gen) geboren. Hij studeerde aan de
Hoogeschooi te Groningen, waar hij in
November 1868 in de rechten promo
veerde. Daarna begon hij zijn loopbaan
als leeraar bij het middelbaar onder
wijs, eerst aan de H. B. S. te Sneek,
daarna aan die te Arnhem.
Vervolgens werd hij van 1871 tot
October 1877 hoofdredacteur van „Het
Vaderland". Toen werd hij voor het
district Winschoten tot lid der Tweede
Kamer gekozen. Van 1890-1905 had hij
zitting voor Zutphen. in 1893 werd hij
voorzitter van de Liberale Kamerclub
en later van de Kaïnerelub der vooruit
strevende liberalen.
I11 Juli 1897 werd hij benoemd tot
Minister van Binnenlandsche Zaken en
zich bereid verklarende dit ambt met
het Kamerlidschap te vereenigen, werd
hij door zijn district herkozen. In 1901
trad li ij, tengevolge d(r verkiezingen,
als Minister af.
Zijn naam als minister is verbonden
aan de Leerplichtwet, de Gezondheids-
en de Woningwet, de mimische her
ziening van de Kieswet, waardoor het
kiezerskorps aanmerkelijk werd uitge
breid, en een groot aantal maatregelen
van Bestuur en Koninklijke besluiten
van schijnbaar ondergeschikten aard,
nochtans van grooten invloed op het
dagelijksch leven. Dat in die jaren her
vormingen als het Arbeidscontract, het
Ouderdoms- en Invaliditeitspensioen
bleven rusten, zal men thans niet meer
aan Pierson en Borgesius wijten, we
tende welk een ontzaglijke massa ar
beid de zooeven genoemde maatregelen
naast de hervormingen die hun ambt-
genooten aandroegen, van de Kamer
vergden.
Mr. Goeman Borgesius was langen
tijd leider der Liberale Unie-groep de
hernieuwing van zijn in 1913 geschiede
benoeming tot voorzitter der Tweede
Kamer toonde hoe hoog hij in achting
stond ook bij andere partijen.
Hij is ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw en groot-offi
cier van het Legioen van Eer.
In Juni 1905 werd hij tot Kamerlid
gekozen voor Zutphen en voor Enkhui
zen voor het laatstgenoemde district
nani hij de benoeming aan. Door H. M.
de Koningin belast met de vorming van
een kabinet, nam hij die opdracht aan,
maar zelf nam hij geen zitting in het
ministerie.
Bij de verkiezingen in 1909 werd hij
van den gewonde te steunen en hem
van tijd tot tijd de lippen met wijn te
bevochtigen met behulp van de artsen
begon hij den man te ontkleeden. Het
was een hooggeplaatst officier en, naar
het scheen, een der dapperen, want
meerdere onderscheidingsteekens sier
den zijn borst.
De zuster was bij de tafel gekomen,
aan het hoofdeinde. Het gelaat van den
onbewegelijken jongen man was geheel
naar haar toegekeerd, hare blikken vie
len er op en hechtten zich toen met een
starre uitdrukking van ontzetting aan
dat gelaat, daarna trok diepe bleekheid
over haar gezicht en zij zou omgezon-
ken zijn, als niet een der achter haar
staande -artsen haar had gesteund.
Mijn kind, wat scheelt u vroeg
de chef-arts, bezorgd naar haar toe
komend. Is -het misschien een bekende
Zij kon niet antwoorden, maar hij
zag hoe hare kleurlooze lippen beefden.
Ga zitten 0111 wat bij te komen,
zei hij op goedmoedigen toon, een der
heeren zal uwe plaats innemen.
Neen, neen, zei ze, zich met ge
weld bedwingend, het was eene kleine
duizeling, het is reeds voorbij, ik wil
mijn plicht d-oen.
Zij schoof -den arm onder het don
kere, baardige hoofd, maar die beefde
heftig, evenals de hand, die het glas
wijn hield.
Met groote moeite werd de gewonde
door het district Rotterdam 1 naar de
Tweede Kamer afgevaardigd en in 1913
voor het district Emmen.
In September 1913 werd Mr. Goeman
Borgesius benoemd tot voorzitter van
de Tweede Kamer. Naar aanleiding van
die benoeming nam hij ontslag als di
recteur van de Eerste Verzekering Mij.
op het Leven en tegen invaliditeit te
's-Gravenhage, welke betrekking hij
reeds sedert 1882 bekleedde. Daarna
bleef hij gedelegeerd commissaris van
die instelling. Reeds sedert jaren was
hij eere-voorzitter en lid van het hoofd
bestuur van den VoJksbon-d tegen
Drankmisbruik. Ook was hij eere-lid
van den Nederl. Bond „Vrede door
Recht" en honorair lid van het Nederl.
Onderwijzersgenootschap.
(In een klein gedeelte van onze vorige
oplaag hebben wij het overlijden van
mr. Goeman Borgesius nog kunnen
melden. Hoewel het telegram reeds om
4 uur uit 's Gravenhage was verzonden,
kwam het eerst om ruim 6 uur in ons
bezit.)
Kamerverkiezingen in 1917.
De voorzitters van de in de Tweede
Kamers der Staten-Generaal vertegen
woordigde politieke partijen, hebben in
een gisteren gehouden vergadering be
sloten den volgenden brief te richten
aan den tijdelijken voorzitter van den
ministerraad
Excellentie
De ondergeteekenden, tezamen optre
dende als voorzitters der in de Tweede
Kamer der Staten-Generaal vertegen
woordigde politieke partijen, meenen aan
Uwe Excellentie mededeeling te moeten
doen van het door hun hoofdbesturen
na gezamenlijk overleg genomen besluit
om te bevorderen, dat door hun par
tijen onderstaande gedragslijn worde
gevolgd
„Bij de verkiezingen voor leden van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
welke tengevolge van de ontbinding met
het oog op de Grondwetsherziening in
1917 zullen moeten plaats vinden, zal
door alle partijen worden gepoogd te
bewerken, dat de zittende leden geen
bestrijding vinden en zoo mogelijk bij
enkele candidaatstelling worden her
kozen.
„Hierbij wordt echter uitdrukkelijk
vooropgesteld, dat gedurende de parle
mentaire periode, aanvangende na be
doelde verkiezing en eindigende met de
ontbinding tengevolge van de eerste
verkiezing krachtens evenredig kiesreeht,
door alle partijen zal worden bevorderd,
dat elke beslissing zal worden verme
den over eenig onderwerp, dat tot po-
iitieken beginselstrijd zoude leiden.
„Naar de ondergeteekenden vertrou
wen, zal dit besluit, genomen in 's lands
belang en gelet op de tegenwoordige
omstandigheden, ook bij de regeering
instemming kunnen vinden."
Het adres is geteekend door of na
mens de voorzitters van de Liberale
Unie, de Christelijk-Historische Unie,
het Centraal Comité der Antirevolutio
naire Partij, den Algemeenen Bond van
Roomsch-Katholieke Kiesvereenigingen
in Nederland, den Vrijzinnig-Democra-
tischen Bond, de Sociaal-Democratische
ontkleed, want het gestolde bloed
vormde eene vaste massa met de klee
deren daarna werd hij onderzocht. De
rechterarm was bijna verbrijzeld en een
gapende wonde bev-ond zich eenige
centimeters boven het hart. Hoe diep
die was, kon men in het eerste oogen-
blik niet bepalen, want er lag een
voorwerp op, dat het volkomen ver
bloeden had verhinderd, door den roo-
den levensstroom op te vangen. Bij
nader onderzoek zag men, dat het eeii
haarlok was, want een klein eindje, niet
door het bloed bereikt, toonde eene
lichte, goudblonde kleur.
En wat kon -het anders zijn dat een
lange man in een zoo ernstig uur op
liet hart droeg?
Het was een geluk, dat de -heeren zoo
door liet voorwerp in beslag waren ge
nomen, anders zouden ze getroffen zijn
geweest door de uitdrukking van diepe
ontroering op het gelaat der verpleeg
ster. Door voortdurend vochtig maken
van de wonde met lauwwarm water
kon men eindelijk zonder gevaar den
lok verwijderen.
Dat bosje haren heeft hem gered,
zei de chef-arts, met -eene zekere aan
doening den gelen, langen lok bekij
kend. Of zij het wel ooit heeft ge
droomd, waarvoor hij dienen zou tóen
ze in een gelukkig oogenblik hem dien
-schonk
Een uur later lag de gewonde ver-
Arbeiderspartij, den Bond van Vrije Li
beralen.
Dr. A. Kuyper.
Naar aanleiding van in parlementaire
kringen loopende geruchten omtrent een
verergering in den toestand van dr. A.
Kuyper, die, gelijk onlangs gemeld, aan
influenza lijdt, werd gisteren bij infor
matie ten huize van den zieke, integen
deel een zeer geruststellend bericht
verkregen. De nacht werd zeer rustig
doorgebracht.
Verlofs-Officieren.
Het legerbestuur heeft bepaald, dat
alle dienstplichtigen, die geschikt zijn
geoordeeld om te worden opgeleid tot
verlofsofficier, ook zij die niet genegen
waren, zoo spoedig mogelijk in opleiding
moeten worden genomen tot den ser
geantsrang. Daarna zal de verdere op
leiding geregeld worden.
Naar het veldleger.
De miliciens der 3de ploeg lichting
1916, en de landstormlichtingen der
jaarklasse 1910, sedert October j.l. onder
de wapenen, zullen op 26 Januari e.k.
van de depots overgaan naar het veld
leger.
Begrafenis van aangespoelde
lijken van militairen.
De minister van binnenlandsche za
ken heeft de volgende aanschrijving
tot de Commissarissen der Koningin
gericht
De commandant der stelling van
Helder heeft den opperbevelhebber van
land- en zeemacht gewezen op de
wenschelijkheid dat het stoffelijk over
schot van een vreemd militair, dat op
de Nederlandsche kusten aanspoelt, met
mi'itaire eer op het kerkhof wordt ter
aarde besteld.
Op verzoek van dien opperbevelheb
ber, die het oordeel van genoemden
vlag-officier onderschrijft, heb ik de eer
te verzoeken de betrokken burgemees
ters uit te noodigen zich in voorko
mende gevallen in verbinding testéllen
met de militaire autoriteit ter plaatse,
door wier bemiddeling indien daar
toe termen aanwezig zijn voor een
militaire begrafenis zal worden zorg
gedragen.
Tamboers en hoornblazers.
De opperbevelhebber heeft bepaald,
dat het getal tamboers en hoornblazers
bij de korpsen steeds op sterkte moet
worden gehouden door opleiding van
miliciens of landstormplichtigen.
Deze opleiding berust geheel bij de
korpscommandanten. Aangezien bij de
depóts steeds nieuwe lichtingen in op
leiding zijn, heeft zich aldaar ook de
behoefte aan tamboers en hoornblazers
doen gevoelen en zal aldaar op elke
100 recruten minstens over één tamboer
of hoornblazer moeten kunnen worden
beschikt.
Door een duikboot beschoten.
Te Vlaardingen is binnengekomen de
motorlogger „Eendracht VII" (VI. 214)
van de Visscherij-Maatschappij „Een
dracht", directeur de heer H. Korver,
bonden op een schoon bed in een der
cellen, en had vooreerst zuster Charitas
den verpleegstersdienst.
Ga onafgebroken door met pogin
gen, den levensgeest op te wekken, en
iet nauwkeurig op, of de krachten zich
'herstellen, had de chef-arts gezegd,
toen hij de cel verliet. En weer had hij
er aan toegevoegd, dat men, zoolang
de adem bleef, kon hopen. Deze uit
spraak gold echter meer haar persoon
lijk, hoewel hij het in het algemeen zei
hij had haar zelfs zacht over het haar
gestreken, alsof hij een of ander ver
band vermoedde tusschen haar en den
bewusteloozen man, ^n hij gw.g 'heem'
met de belofte, nog ip den loop van den
dag te komen zien. Gedurende heel den
tijd had zij niet opgekeken, alsof zij
vreesde daardoor de ontroering van
haar hart te verraden. Thans, nu zij
alleen was, knielde zij voor het leger
neer en legde eeh oogenblik stil haar
-gelaat op het be'weginglooze van den
man. Toen stond zij op, en hoewel haar
gelaat zeer bleek was, en zware droj>
pels in hare oog en glinsterden, begon
zij met vasten wil haar verplegings
dienst, want zij d'acht aan het woord
van den arts en hóéveel van elke minuut
kon afhangen.
(Wordt vervolgd.)