No. 4 -55e Jaargang \*£Y7 VRIJDAG jaeÊÊÊF* 5 JANUARI UitgaveFirms F. VAN DE VELDE Jr., Kleine üiarkt 58. Vlissingen. Telefoon Interc. 10 Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen Het jaar 1916. FEUILLETON EEN EDEL VKOUWENLEYEN. BINNENBAND Stadsen Provincienieuws VLISSINGSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45 per drie maanden. Franco door het geheele rijk ƒ1.60. Voor België ƒ2.20 Voor overige landen der Post-Unie 3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent Deabonné's, in 't bezit eener f\AAA gulden bij levens- tTJ r* gulden bij dood rt gulden bij verlies J gulden bij verlies 4 gulden bij verlies gulden bij verlies polis, zijn GRATIS verze- M\111II lange ongeschikt- IR door <1111 van een hand, van 18111 van een /i van eiken kerd tegen ongelukken voorU Wl* heid tot werken f vU een ongeluk UuU voet of oog JLvU een duim 1UU wijsvinger anderen vinger Deze uitkeerlngen worden VERDUBBELD indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot o< tram. De uitkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" tè Schiedam ADVERTENTIEPRIJS Van 14 regels ƒ0.48; voor iedere regel meer 12 cent Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Bij abonnement speciale prijs Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6^ ct. per regel IV (Slot).. Toch was zoo hier als elders buiten Europa de krijgskans der Entente vrij gunstig In KAUKAZ1E en MESOPOTAMIE was het voordeel deels aan haar zijde, deels aan dat harer tegenstanders. Im mers de Russen behaalden op de Tur ken belangrijke overwinningen en wis ten zelfs Erzeroem en Trebizonde te vermeesteren. Maar de Engelschen le den aan de Tgris, waar generaal Town- sliend in Koet-el-Amara ingesloten, zich met ruim 13.000 man aan de Turken moest overgeven, een ernstige neder laag. Ter Zee waren de Entente-mogendheden al evenmin onvoorwaardelijk in het voor deel. De groote zeeslag bij Jutland, de grootste in dezen oorlog nog geleverd, werd door beide partijen als een over winning beschouwd. Maar de Engel schen leden de grootste verliezen, al waren met betrekking tot de grootte der vloten de Duitsche verliezen er het zwaarst. Het gevecht bij Doggersbank kostte bovendien den Engelschen twee lichte kruisers en in Juni verloor zij o.a. aan de Schotsche kust de kruiser „Hampshire", 'n verlies, dat bovendien den dood van den Engelschen oorlogs minister Kitchener, die naar Rusland op reis was, tengevolge had. Maar vooral de handelsvloot der Entente leed door de actie der Duitsche duikbooten be langrijke verliezen. Deze actie, die ook de onzijdige schepen, voorzoover zij voor Engeland voeren, niet spaarde, be moeilijkte in ernstige mate de munitie voorziening van Rusland en begint ook op de voedselvoorziening van Enge land, Frankrijk en Italic een hoogst na- deeligen invloed te oefenen. Waar daartegenover Duitsehland erin slaagde zijn verbinding met Amerika door de handelsduikboot „Deutschland", die reeds tweemaal den Oceaan overstak, voor een klein deel te herstellen on danks de Engelsche blokkade en bo vendien Duitsche torpedojagers tot aan de Theemsmonding hun aanvallen voortzetten, bleek de Engelsche over- heersching minder absoluut dan het Engelsche volk, die gedacht en gehoopt had. En dit feit gevoegd bij de neder laag der Entente op den Balkan en het betrekkelijk geringe succes van het of fensief aan de Somme, had in Engeland een ernstige ontevredenheid met de re geering tengevolge, die niet zonder ge volgen bleef. Trouwens den invloed van den gang der gebeurtenisen deed zich in de oorlogvoerende landen vrij algemeen gevoelen. In Duitsehland volgde, onder den in vloed van den strijd in Noord-Frank rijk, het Russische offensief en Roeme- nië's oorlogsverklaring, Hindenburg als chef van den generalen staf Falken- hayn op en werd, als antwoord op de aankondiging der Entente betreffende een nog krachtige voorbereiding van 22) —o— (Hadrnk yerlodeD.) Die voorzorg was overbodig, ten minste naar de meening van den grij zen koetsier, wien een zoodanig onge luk in al de vele jaren, sedert hij de paarden der Csillagi's bestuurde nog niet was overkomen. Het was ook iets anders, dat zijn heer zoo deed Spreken, en de oude ver moedde wat het was. Hij wist, dat zijn heer van dc blonde Kisaszony hield; en heel, heel anders dan tot lieden van hem gewoonte was geweest. Hoe groot, hoe grenzeloos deze liefde was, wist hij waarlijk niet. hij niet en niemand, Het noodlot van zijn stamvader scheen zich aan Geza vervuld te hebben. Zij was de Savolta, die met den blik harer oogen, met den toon van hare stem, door hare nabijheid alleen, geheel zijn wezen beheerschte. Zijn geheele verleden was achter hem verzonken en hij kwam zichzelf vreemd voor. Een ander denken, een ander gevoe len, een ander willen in hem... vrou- wenachting was tot heden hem een vreemd begrip geweest. Hij had de een nieuw offensief en onder den indruk van de artilierisfische supriorifeif van Franschen en Engelschen aan de Som- me de algemeene vaderlandsche dienst plicht ook voor de bedrijven achter het front ingevoerd. In Rusland verving Trepof als minister-president Stürmer, die in Februari Goremykin was opge volgd. In Italië werd een coalitie-mi nisterie gevormd. En in Engeland trad het ministerie Asquith af, dat door Lloyd George vervangen werd. Dit nieuwe Engelsche ministerie, dat reeds een oorlogsraad van 5 leden vormde, zal nu voor een krachtiger voortzetting zorgen. Op welke wijze die geschieden zal, is nog niet gebleken. Een soortgelijke wet, als die in Duitseh land, ter recruteerng van alle krachten voor de voedsel- en munitie-productie, werd aangenomen, schijnt op het pro gram te staan. Ook wordt de militaire dienstplicht, die dit jaar voor Engeland werd ingevoerd, voor Ierland overwo gen. Maar de opstand, die dit jaar te Dublin uitbrak, zal, hoewel snel be dwongen, de regeering wel een beetje huiverig maken voor zoo'n maatregel. Voor een spoedigen vrede, waarop 't Duitsche voorstel tot het beginnen van vredesonderhandelingen het uitzicht geopend heeft, schijnen deze plannen intusschen niet veel goeds te beloven. Tot nu. toe is dan ook in de Entente- landen nog van weinig instemming met deze poging van de Centrale rijken ge bleken. En van den kant der neutralen schijnt voorloopig nog op geen ernstige poging tot bevordering van het vredes voorstel te rekenen. DE VEREENIGDE STATEN die onder de neutralen met het meeste gezag kunnen optreden, blijven onwillig zich voor bemiddeling tusschen de oor logvoerenden te leenen. De stemming is er trouwens over liet algemeen te zeer op den hand der Entente, dan dal Amerika's president, die na een felie verkiezingsstrijd herkozen werd, voor de Middenrijken een begeerlijke bemid delaar zou zijn. Al was de verhouding tusschen Amerika en Duitsehland dit jaar niet zoo gespannen als zij dat het vorige tengevolge van de Duitsche duikbooten-actie was, het torpedeeren van verschillende schepen dreigt ook nu weer tusschen de twee staten scher pe nota's uit te lokken. En president Wilson, die zich nu van een vierjarigen presidentstermijn verzekerd weet, kan met meer kracht en zekerheid optreden dan voordien. Maar nog meer dan tusschen Duitseh land en Amerika was tusschen DE VEREENIGE STATEN EN MEXICO de verhouding gespannen tengevolge van de strooptochten van den Mexi- caanschen opstandelingenleider Villa bij en over de Amerikaansche grenzen. De algemeene aandacht was echter te zeer bij den oorlog bepaald, dan dat men hiervoor de noodige belangstelling hield. De oorlog was ook oorzaak, dat de dood van' Keizer Franz Joseph die bijna 70 jaar lang over de Donau- monarchie regeerde en nu door zijn lichtzinnigheid in zake liefde tot het toppunt gedreven en zijne persoonlijk heid, zijn stand, zijne positie, hadden hem dit gemakkelijk gemaakt. Voor het eerst trad in Elisabeth hem de reinste, edelste vrouwelijke verschij ning tegen. Zijn ruw optreden tegen haar, zijne plotseling ontwaakte schaamte, het berouw en liet vurig stre ven, alles weer goed te maken, hadden zijn gevoel verdiept en verscherpt. Het was te vergelijken bij de snede van liet ploegijzer, die het droge aard rijk losmaakt, om voor het gestrooide zaad vruchbaren bodem te 'gewinnen. Zooals bij eene revolutie van welken aard zij ook moge wezen, alle goede en bonze machten worden gewekt, om in strijd tegen zichzelf of tegen iets buiten hen bestaand op te treden, zoo ook bil een -q-ooten hartstocht. En het komt dikwijls niet aan op de meerdere of mindere sterkte, om tot de overwinning tc leiden, doch op het voorwerp, dat ze doet ontstaan. Het trotsche, ongenaakbare wezen van Elisabeth, hare diepe verontwaar diging. die aan verachting grensde, wa ren als het peillood, dat het nieuwe gevoel steeds meer ruimte wees, doch aan de andere zijde ook de oude, be dwongen wilde natuur tot tegenstand prikkelde. De toorn, de trots, zijn wilde natuur, zij streden machtig tegen het nieuwe gevoel. Won voor een oogen achterneef, als Keizer Karei I, is opge volgd, niet die aandacht trok, die men er anders voor zou hebben over gehad. Het is de oorlog, altijd de oorlog, die ons denken blijft overheerschen en, verlangender dan ooit, vragen we ons af, of nu toch wellicht het einde nabij is. Hofbericht. Het Koninklijk gezin is voornemens a.s. Zaterdag van' het Loo in de resi dentie terug te keeren. De Schelde-kwestie. Havas meldt uit Parijs De Duitschers poge op liet oogen- blik hun schending va i Belgie goed te praten. Zij beweren, dat Belgie niet meer loyaal was en halen om dit te be wijzen een oud document een zeker rapport van baron Grcindl, den Belgi schen gezant te Berlijn, aan, vermel dende, dat een groote ontroering in En geland was verwekt door de kwestie der fortificaties van Vlissingen. Hieruit trekken zij de.conclusie, dat de entente reeds in 1911 er aan dacht om Duitseh land van het Noorden uit te omsin gelen. De „Petit Parisien" merkt hierbij op, dat dit toch natuurlijk en voorzichtig was. De feiten hebben bewezen, dat de Belgen en Engelschen terecht gealar meerd waren door een tegenovergesteld plan. De internationale verdragen ver zekeren de vrije scheepvaart op de Schelde, met het gevolg, dat Antwer pen ingesloten zou zijn en geen hulp zou kunnen ontvangen van de bescher mende vloot in geval van een overrom peling van Belgie door de Duitschers. Dit is in 1914 gebeurd. België en de entente wilden zich tegen een mogelijken aanvaï'verdedigen. De huidige klachten van de aanvallers zul len niemand beinvloeden en de schande van Duitsehland niet uitwisschen. De nieuwe Staatsleening overvol- teekend. Naar wij vernemen is de Staatslee ning van 125 millioen gulden ruim vol- teekend. Tweede Kamerverkiezing. Bij de gisteren gehouden verkiezing voor een lid van de Tweede Kamer in het district 's Gravenhage II (vacature mr. W. Dolk) werd gekozen de heer J. W. IJzerman (lib.) met 2161 van de 2666 geldige stemmen. De heer L. L. H. de Visser (S. D. P.) verkreeg 505 stemmen. Een geheimzinnige bijeenkomst. In een der zalen van Restaurant- Royal te 's Gravenhage werd gisteren een bijeenkomst gehouden van het be stuur van den Nederlandschen Anti- Oorlog-Raad met verschillende leden van Eerste en Tweede Kamer en met andere bekende persoonlijkheden, onder wie de minister van Staat jhr. mr. A. P. C. van Karnebeek, het lid van den Raad van State mr. Th. Heemskerk, de oud commandant van het veldleger, gep. blik de trots, clan vatte hij de onwrik baarste besluiten, zich te bedwingen, zich niet om haar te bekommeren, die zoover beneden hem stond. sprak zij ne wilde natuur, dan waren het de dol ste plannen, haar te winnen... en als hij in hare nabijheid was, dan vergat hij alles. Zoo groot was de invloed van hare persoonlijkheid dat haar nabijheid mild en geruststellend op hem werkte, dat alle booze neigingen zwegen, en het hem was, alsof hij uit den zwoelen stroom van den dag in het koele, hart versterkende, schaduwrijke woud trad, waar hooge kruinen boven hem samen- sloegen en koeling brachten. Nu zat hij naast haar, door nacht en duisternis omgeven. Hij en zij., urenlang alleen. Het hart zwol hem tot voor de keel en 't was, of zijne borst moest bersten. Hoe dikwijls had hij dat in stilte ge- wenscht, hoe dikwijls naar dit oogen- blik verlangd, om haar te kunnen zeg gen, wat zijn hart vervulde. Hoe dik wijls had hij des nachts urenlang aan het venster gestaan, het brandende voorhoofd tegen de ruiten gedrukt, en haar in zijn geest alles zeggend, wat zijn hart gevoelde, zijne groote, gewel dige liefde. Hoe bruiste en golfde het nu in zijn hart, reuzengroot wassend, hem boven het hoofd ineen slaand en alle beden ken en overwegingen ondermijnend. Thans of nooit. Haar zeggen, hoe lief luit.-generaal de Meester en mr. L. J. Plomp van Dulveland, president van den Nederl. Journalistenkring. De bijeenkomst had een streng ver trouwelijk karakter, zoodat omtrent het doel ervan en omtrent het onderwerp der besprekingen vooralsnog geen mede- deelingen aan de pers konden worden gedaan. Nader meldt men nog dat de bijeen komst mede werd bijgewoond door verschilleede hoogleeraren in het inter nationaal recht, o.a. prof. de Louter, Staatsraad Josephus Jitta en prof. Kra nenburg. Nederl. regeeringsfilm leger en vloot. Zooals indertijd is medegedeeld, heeft de opperbevelhebber van land- en zee macht, namens den minister van oorlog, aan de firma Albert Frères opdracht ver strekt tot het vervaardigen van een uit gebreide film, betrekking hebbende op onze weermacht te land en ter zee. Deze film is thans gereed gekomen. De Koningin, «Ie Koningin-Moeder en de Prins der Nederlanden hebben hun tegenwoordigheid toegezegd op een gala-avond, welke a.s. Dinsdag te acht uur, in de residentie-bioscoop aan de Kettingstraat te 's Gravenhage, zal plaats hebben, waar deze film, genaamd Ne- derlandsche regeeringsfilm leger en vloot, voor het eerst zal worden ver toond. Tot bijwoning van deze ver tooning zijn door tusschenkomst van het algemeen hoofdkwartier uitnoodi- gingen gericht tot de ministers, opper-, vlag-, hoofd- en andere officieren te 's Gravenhage met hun dames. Ook de burgemeester der residentie zal de de monstratie bijwonen. Salarisactie. Het salariscomité uit de Bonden van overheidspersoneel, aangesloten bij het Nederl. Verbond van Vakvereenigingen, deelt mede, dat het Zaterdag jl. door den minister van finantiën in audiëntie werd ontvangen. De minister deelde mede dat over 1917 opnieuw duurtetoeslag zou wor den toegekend, tot een hooger bedrag (f 120) dan in 1916 en een hooger loon grens (f 1900). Ook de kindertoeslag zou worden verhoogd. De minister beloofde overweging van het verzoek om te bre ken met het stelsel van procentelijken toeslag en van het denkbeeld van in stelling eener staatscommissie ter bestu deering van de mogelijkheid om meer eenheid te brengen in de sterk uiteen- loopende salarisregeling der onderschei dene departementen. Het comité had daarna een santenspreking met mr. Trip, thesaurier-generaal van het depar tement van finantiën, die overweging toezegde van het verzoek om de gede- inobiliseerden, die na 1 Augustus 1916, doch voor 1 October 1916 uit den mi litairen dienst waren teruggekeerd, te doen deelen in een termijn van den duur tetoeslag. Opleiding reserve-officieren. Aangezien vermoedelijk tot aanwijzing van militie- en landstormplichtigen voor de opleiding tot reserve-officier zal moe hij haar had, hoe waar, hoe diep, hoe innig. Hoe er buiten haar niets meer voor hem bestond, hoe zij geheel zijn wezen vervulde met alle hoop, wen- schen en begeeren, nu of nooit haar zeggen, dat zij uit hem gemaakt had, wat hij door haar was geworden. Elisabeth zei hij, als destijds in den toren, maar zijne stem beefde zoo hevig, dat de naam slechts gebroken klonk en hij drukte de hand op het hart om het geweldige bonzen en kloppen te bedwingen. Zij zag deze beweging niet, maar zij schrikte voor de klank van zijne stem. Wat wenscht u, heer graaf? vroeg zij na een pauze. Hare stem klonk rustig en hel was merkwaardig, hoe scherp dat „heer graaf" in tegenstel ling tot zijne vertrouwelijke manier uit kwam. Dit bracht hem een beetje tot zich zelf, maar de vloed ging te hoog, dan dat hij, als toen, geheel kon zwijgen. Ik heb bemerkt, dat uwe vriende lijke gezindheid jegens mij verminderd is. Heb ik u gekrenkt vroeg hij met stokkende stem. U hebt mij niet gekrenkt, en ik weet ook niet, dat ik anders was dan gewoonlijk. - O, toch heel anders. De vriende lijkheid, die u mij toonde bij den tocht door het oude slot en die mij zoo innig gelukkig maakte, is sedert weken weer ten worden overgegaan, is door het legerbestuur bepaald dat verzoeken om ontheffing van die opleiding alleen zul len worden ingewilligd wanneer de over tuiging bestaat dat de betrokken per sonen werkelijk ongeschikt zijn. Daar door enkelen wellicht een min der goed gedrag en gebrek aan ijver als middel zal worden aangewend om van die opleiding en van de op hen val lende zwaardere lasten te worden ont slagen, zal geen voorstel tot ontheffing van die opleiding mogen woéden inge zonden, alvorens door alle geoorloofde middelen getracht is de betrokkenen in het rechte spoor te brengen. Briefomslagen met zegel. De directeur-generaal der Posterijen en Telegrafie maakt bekend, dat de verkrijgbaarstelling van de briefomslagen met zegelopdruk van 5 en 12' cent, in verband met de schaarschte van papier, met 7 Januari tijdelijk zal worden ge staakt. Tot dien datum zal met den verkoop worden voortgegaan voor zoo ver de op de postkantoren aanwezige voorraad het toelaat. VLISSINGEN, 5 JANUARI. Over het ongeluk op de Schelde ver neemt „de Tel." nader het volgende De commandant van een torpedoboot wilde zich in een jol naar een ander marine-vaartuig op de reede begeven. Door den sterken stroom en het ruwe weer dreef de jol af. Toen zij bij de torpedoboot terugkwam bleek zij zelfs vol water te staan. Terwijl eenige leden van de bemanning der torpedoboot po gingen in het werk stelden om den commandant aan boord te halen, kreeg net vaartuig zulk een geweld/gen schok, dat de manschappen tegen de reeling werden geslagen. Deze boog door en vier der opvarenden met den commandant geraakten te water. Een sergeant, die onder de drenke lingen was en zeer goed zwemmen kon, toonde groote tegenwoordigheid van geest. Hij bracht de hem toegeworpen reddingboeien naar zijn lotgenooten. En ging zulk een sterke stroom, dat de commandant en een der anderen zelfs onder de torpedoboot door getrokken werden en aan de andere zijde weer boven kwamen. Intusschen was ook van het tweede marinevaartuig een jol te hulp geko men. De drenkelingen werden opge pikt, met uitzondering van den korpo- raal-forpedist Bogaard, die verdronk. Zijn lijk is tot nu toe niet gevonden. De commandant was in bewusteloo- zen toestand en is naar hier ge bracht, waar hij tiians onder genees kundige behandeling is. In liet Concertgebouw wordt Maan dag 8 Januari, des avonds 8 uur, een openbare vergadering gehouden, uitge schreven door de afdeeling van de S. D. A. P., waarin de vier sociaal-demo cratische raadsleden, de heeren H. Duijm, A. C. van Ha!, G. F. Lindeijer verdwenen. Of ik heb u beleedigd, óf... u hebt iets heel slechts van mij gehoord. Eene zoo ronde vraag eischte een even rond en open antwoord. En waar om zou zij hem verzwijgen, hoe zij in betrekking tot zijne zuster over hem dacht Ik heb eene heel treurige geschie denis gehoord, zei ze na eene pauze, en zij wist zelve niet, waarom haar zoo plotseling het hart begon te beven, als of zij een onheilvollen, gevaarlijken weg betrad. Van eene ongelukkige vrouw hoorde ik, die... jong in ellende onderging, omdat... zij een man wilde toebehooren, die, in elk opzicht edel, slechts niet van haar stand was. Ver der hoorde ik, dat de broeder in een vreeselijk uur dat jonge, hulpelooze schepsel met ruwe hand mishandelde en tot een tegennatuurlijken eed dwong. En dat zij, ondanks den eed, met den geliefden man vluchtte, viel hij haar in de rede, ik ken die geschiedenis. Was het licht geweest, dan zou zij verschrikt zijn van de vreeselijke bleek heid van zijn gelaat. Een diep, beklem mend zwijgen volgde, daarna begon hij weer langzaam en stokkend, alsof hij ieder woord met moeite moest los wringen uit zijne borst. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Vlissingse Courant | 1917 | | pagina 1