ELEF. 200
É-Bié
VRIJDAG
gemeentebestuur
feuilleton
binnenland
54e Jaargang
1916
stan-
MING
Ie!» Nieu-
ke niet tot
nits zij niet
e worden,
n.
i.
rieven uit,
ukken van
100.-.
ij de Firma
NO
Kesi-
>rama
SMAN,
ensch
srskntchf
jjjigaveFirma F. VAN DE VELDE Jr.. Kleine Markt 58, Vlissingen. Telefoon Interc. 10
24 NOVEMBER
Verschijnt dagelijks, uitgezonderd op Zondag en algemeen erkende Christelijke feestdagen
KAMEROVERZICHT.
RAPPORT
No. 278
'Brieven met opgaaf
iano" bureau „Vlis-
Boekhandel.
TRAAT 16.
keuze
eisjes-Boekeny
)oekeu,
er en Cartes,
trdewerk
uders,
Vulpenhouders,
ls,
'albums,
met Cachet,
npels,
nders,
mxe Kalender^
len enz.
iLAAS-ÉTALAGE.
lorwerkzaamheden
Vliss. Courant."
VLISSINGSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSVoor Vlissingen en de gemeenten op Walcheren ƒ1.45
.per drie maanden. Franco door het geheele rijk 1.60. Voor België ƒ2.20
Voor overige landen der Post-Unie 3.35. Afzonderlijke nummers 3 cent
ADVERTENTIEPRIJSVan 14 regels ƒ0.48; voor iedere regel meer 12 cent
Driemaal plaatsen wordt twee maal berekend. Bij abonnement speciale prijs
Reclames 24 ct. per regel. Dienstaanbiedingen en -aanvragen 6 ct. per regel
De abonné's, in 't bezit eener ft flft f| gulden bij levens- rt Cfl êulden dood ftgulden bij verlies A F* gulden bij verlies A ft ft gulden bij verlies ft ^gulden bij verlies
polis, zijn GRATIS verze- /||f||| lange ongeschikt- ft 11 door <|l|| van een hand, jftll van lllll van een M*\ van eiken
kerd tegen ongelukken voor£j\3 vfvP hei'd tot werken B een ongeluk voet of oog Aww een duim lvU - wijsvinger uV anderen vinger
Deze uitkeeringen worden VERDUBBELD indien de verzekerden, voorzien van geldig plaatsbewijs, een ongeluk bekomen op trein, boot ol tram. De uifkeering wordt gewaarborgd door de „Holl. Alg. Verzek. Bank" te Schiedam
LANDSTORM.
Inlijving Jaarklasse 1909.
De Burgemeester van Vlissingen
maakt ingevolge aanschrijving van den
Commissaris der Koningin irv Zeeland
bekend aan belanghebbenden, dat de
indienststeliing der landstormklasse
1909 in December 1916 niet doorgaat.
Vlissingen, 23 November 1916.
De Burgemeester van Vlissingen,
VAN DOORN VAN KOUDEKERKE.
Vergadering van Donderdag.
Toen ,aan de orde was de regeling
vari werkzaamheden ter zake van de
urondwetsherziening werd reeds gewe
zen op mogelijkheid dat bij de behande
ling van artikel 192 een goed deel der
algemeene beschouwingen zich zou her
halen. Zij die dit vreesden, hebben ge
lijk gekregen. De discussie herhaalt zich
en de Voorzitter heeft al guitig herin
nerd aan het woord van Schaepman
dat iets herhaald wordt wat reeds goed
gezegd is, is niet zoo erg dat echter
herhaald wor.dt, wat reeds goed... her
haald is, gaat te''ver. Hij zeide dit na
de rede van den heer Gerhard, die in
derdaad wat al te veel was teruggetre
den in de algemeene beschouwingen.
Uit zijn rede halen wij twee punten naar
voren, die alleen de moeite waard zijn.
Hij verklaarde zich sterk tegen een so
cialistische school, omdat hij het een
aanslag acht op het recht van het kind,
dat men het wil dwingen naar een be
paald model. Het tweede punt is dit
hij achtte het een negotie-politiek, dat
men bij het verleenen van -financieele
gelijkstelling sprak van gelijke eischen
voor goed onderwijs. Dat alle onder-
vijs goed is, moet z. i. zoo zeker zijn,
dat daarover niet meer mag gesproken
worden. Hoogstens mag men spreken
van gelijke einddeugdelijkheid, doch bij
het streven daarnaar dient veel vrijheid
gelaten te worden, omdat het onderwijs
lenig is en zich gemakkelijk kan aan
passen.
in de rede van den heer van Idsinga,
den tweeden spreker, kwam weer eens
duidelijk aan den dag, hoe die afgevaar
digde zeer ouderwetsch is in zijn be
ginselen. Hij voelt ten aanzien van alle
subsidies eigenlijk het meest voor het
standpunt van de oude anti-revolution-
nairen, die afkeerig waren van allen gel-
delijken steun, omdat zij inzagen steeds
een deel van hun vrijheid daardoor te
zouden inboeten. Hij aanvaardde intus-
schen de financieele gelijkstelling gretig
omdat daardoor nu eens duidelijk de
gelijkwaardigheid van het openbaar en
het bijzonder onderwijs wordt aange
geven. De gelijkstelling is vrijzinnig in
den gunstigen zin des woords, het ar
tikel wordt niet verdedigd met één der
beide leuzen, ,.de vrije school voor heel
de natie" of „de bijzondere school regel,
de openbare aanvulling". Veeleer dien
de men boven het artikel, „elck wat
wils" te schrijven. Wanneer het er toe
leidt, dat aok revoiutionnaire scholen
door
M. C. VAN DEN ENDE.
26.) o
Met hun vieren zaten ze om de kof-
lietafel geschaard de familie was vol
tallig. Jacoba, ook reeds achttien jaar,
was haar moeder een flinke hulp in
de huishouding. Sterk, goed ontwik-
beul, lichamelijk, blozend en met oogen,
welke straalden van levenslust, zag zij
er een heerlijke verschijning uit. Men
bon zonder «eel risico wedden, dat zij
binnen enkele jaren getrouwd zou zijn.
Hoe geheel anders was toch haar
aantrekkelijkheid dan die van haar zus
ier. Netje toonde meer educatie, meer
gratie zij was in één woord bekoor
lik. Jacoba leefde een ander leven dan
Netje. Zij was niet geestig, maar kern
gezond en vroolijk van nature. De jon
gens uit den omtrek konden de oogen
"iet van haar afhouden.
Stille vrijages, liefdesverklaringen, en
aanzoeken bleven dan ook.niet uit.
1" 't oog van Jacoba was Netje
reeds een oude vrijster. Volgens haar
20u zij het ook blijven, omdat ze te
geleerd was voor een eenvoudig man,
worden opgericht, dan legt de heer van
Idsinga zich daarbij zelfs neer.
Uitvoerig en met zijn bekende rad
heid verdedigde de heer de Muralt nog
eens het amendement-Eerdmans. In het
contract waar honderd procent gegeven
wordt, wordt een „waarde" daartegen
over gesteld. Die waarde moet bestaan
in eischen van deugdelijkheid voor het
bijzonder onderwijs.
Hij wenschte daarom goedkeuring
van het leerplan en het lesrooster door
het schooltoezicht. Deze beide zullen
evenveel vakken en lesuren moeten be
vatten als die van de openbare school.
Eerst als dergelijke kwesties zijn afge
handeld kan over de -bevrediging wor
den gesproken.
Ten slotte de heer de Jong met geen
nieuws.
Het geval van de
„Koningin Regentes."
De „Nieuwe Ct." verneemt langs een
omweg het moet wel, nu de Re
geering het publiek van de geringste
verklaring der feiten of van de ro! door
onze marine daarbij'gespeeld, verstoken
laat omtrent de aanhouding en in
beslagneming der „Koningin Regentes"
het volgende
De reden der aanhouding zou vooral
in de overbrenging door het schip,
van berichten en documenten, officieele
en andere, ten bate van de Engelsche
regeering gelegen zijn. Tot zulk een
aanhouding en visitatie van een neutraal
schip, bezit de vijandelijke strijdmacht
onbetwistbaar recht.
Echter schijnt de Duitsche duikboot
commandant (gelijk dat ook een vorige
maal met een mailboot van de „Zee
land" geschied is) den kapitein van de
„Koningin Regentes" bevel te hebben
gegeven ter vergemakkelijking van' het
onderzoek naar Zeebrugge te koersen.
Hiertegen moeten de aanwezige Neder
landsche torpedobooten zich verzet
hebben, op grond dat de Duitsche com
mandant volkenrechtelijk wel bevoegd
was tot het instellen, wegens de door
hem opgegeven reden, van een visitatie
aan boord ter plaatse, maar niet om het
schip te dwingen zich daartoe naar
Zeebrugge te begeven. Tenzij dan dat
de commandant het schip prijs ver
klaarde en opbracht, in welk geval aan
de daartoe vereischte formaliteiten
met name liet ter hand stellen van een
protocol aan den kapitein, het brengen
van een prijsbemanning aan boord en
het hijschen van de Duitsche oorlogs-
vlag behoorde te worden voldaan.
De" schout-bij-nacht, commandant in
Zeeland, die te dezer zake draadlooze
correspondentie voerde met de aanwe
zige Nederlandsche torpedobooten, zou
op het voldoen aan deze formaliteiten
gestaan hebben, terwijl de Duitsche
commandant bezwaar maakte wegens
het daaruit voortvloeiende tijdverlies en
het gevaar inmiddels door een vijande
lijk schip te worden verrast.
Dit verklaart den langen duur van de
onderhandelingen tusschen het Duitsche
en de Nederlandsche oorlogsvaartuigen,
omdat ze ook te veel verdiende voor
een burger. Jacoba had ook al levens
wijsheid opgedaan.
Ik beklaag het groote aantal on
derwijzeressen zeide ze. Ze krij
gen nooit een man, omdat ze verwend
zijn, niet kunnen werken en geen ver
stand van huishouden hebben. Daar
geld, geld zoekt, komt een bemiddeld
man nooit om een arme schooljuffrouw
en een gewoon burger ziet er hoog te
gen op en durft geen aanzoek te doen
of de onderwijzeressen zien er laag op
neer
Daar is veel waars, in wat je zegt!
antwoordde Netje maar er zijn ook
veel onderwijzeressen, die; zooals ik,
niet verlangen naar een huwelijk. Juist
omdat zij een zelfstandige positie heb
ben en zelf in haar onderhoud kunnen
voorzien, verkiezen zij haar vrijheid niet
aan banden te leggen En niet vrij van
jaloezie zei jacoba daarop
Je wil maar zeggen, Net, dat voor
ons, onontwikkelde deerns, het jagen
naar een huwelijk beteekent, het grij
pen van ons eenig plechtanker
Dat gewis niet, zus integendeel.
Zij die trouwen volgen hun bestem
ming, volgen den meest natuurlijken
weg en vinden eerder 't geluk Zij
vinden voldoening in haar gezin, en
haar zorg voor echtgenoot en kinde
ren Voor mij is dat niet weggelegd
Ik zal altijd schooljuffer blijven
waarvan in de berichten omtrent de
aanhouding reeds dadelijk melding werd
gemaakt. De Duitsche commandant moet
ten slotte aan den eisch van onze marine
hebben toegegeven. Men herinnert zich
het bericht, dat de „Koningin Regentes"
met de Duitsche oorlogsvlag (naast de
Nederlandsche vlag) in top in de lijven
van Zeebrugge werd binnengebracht.
De vraag blijft nu over of de Duitsche
commandant (zooals door den schout
bij nacht blijkbaar werd aangenomen)
tot de opbrenging en prijsverklaring van
de mailboot gerechtigd was. Op grond
van het vervoer van contrabande kon
dit niet het gevat zijn de Maatschappij
„Zeeland" vervoert in het geheel geen
goederen met haar schepen. Het moest
dus zijn op grond van een der gevallen
van „Neutralitatswidrige Unterstützing",
welke men in de vierde afdeeling der
Duitsche „Prisenordnung" van 30 Sept.
1909 (niet gelijkluidend aan, maar toch
vastgesteld in overeenstemming met de
Londensche Zeerecht-Declaratie van dat
jaar) opgenoemd vindt.
Onder de „leichtere Falie" van zoo
danige met de neutraliteit strijdige hulp
aan den vijand vinden wij daar, in art.
48a, dat een neutraal schip aan opbren
ging en prijsverklaring blootstaat, wan
neer het
„de betrokken reis onder afwijking
van het gewone gebruik waartoe het
schip bestemd is, bijzonderlijk tot het
doel van het overbrengen van op zich
zelf staande tot de vijandelijke strijd
macht behoorende personen of tot het
overbrengen van berichten in het be
lang van den yijand voltrekt."
Art. 50 voegt daaraan toe dat onder
„Nachrichtenbeförderung" elke overbren
ging van berichten is te verstaan hetzij
dat deze schriftelijk of mondeling dan
wel door signalen of draadloos geschiedt.
Het komt ons zeer waarschijnlijk voor
dat deze „Nachrichtéi&eförderung" als
grond voor de prijsverklaring moet wor
den aangenomen.' Alle nadere berichten
omtrent het onderzoek naar zich aan
boord bevindende koerierszakken en pa-
ketten en ook het nog steeds vasthouden
van drie leden der bemanning nadat de
overige in vrijheid waren gesteld, wijzen
daarop.
Ten zeerste blijft het intusschen de
vraag of de hier aangehaalde bewoor
dingen de prijsverklaring van het schip
wettigendeze vraag zal door den
(Duitscben) prijsrechter worden beslist.
De opbrenging toch door de duikboot
is slechts een voorloopige handeling,
waardoor de prijsmaker zich de feite
lijke macht over het schip verschaft, de
prijsverklaring waarbij de eigendom van
het schip overgaat, kan slechts door
den prijsrechter geschieden.
De „N. Ct." teekent ten slotte hierbij
aan, dat het opbrengen van een neutraal
schip, onder vervulling van de voorge
schreven formaliteiten, geen vijandelijke
daad maar een rechtshandeling is. Men
moet aannemen, dat de Nederlandsche
vlagofficier die opvatting heeft gehul
digd, toen hij zich, nadat de formali
teiten vervuld waren, tegen de opbren
ging niet heeft verzet en dat hij des
wege aan onze torpedo-booten niet
bevolen heeft zich als convooi van de
Vader en moeder hadden dit gesprek
stil aangehoord en dronken hun koffie
met kleine teugjes.
De oude Mat kon een glimlach niet
weerhouden.
Hoe oud ben je, Netje Weet je
wel, dat je leeftijd is als de voorzomer
van 't leven Wat praat je nu al, beste
meid, van een mislukt leven. Schuif die
zwartgalligheid van je af
O, maar ik ben niet levensmoe,
vader. Alleen in dit opzicht ben ik vrij'
van optimisme, en dat niet zonder re
den niet waar Voor mijn toekomst
heb ik zelf een prachtig plan in elkaar
gezet, terwijl ik op de wandeling was.
Als dat lukt, zouden we hier op ons
lief dorpje alten bij elkaar kunnen blij
ven wonen, ook als vader zijn voorne
men uitvoert, ontslag vraagt en rustige
rust wil genieten
Daar ben ik benieuwd naar zei
Mat in gespannen aandacht, want de
gedachte, Geestland niet te moeten ver
laten, was hem zeer aangenaam.
Al menigmaal heeft de schoolop
ziener en het gemeentebestuur den
wensch te kennen gegeven, aan uw
school een leerkracht meer te verbin
den, omdat het onderwijs van een een-
mansschool uit den aard der zaak veel
tegen heeft. Zoodra ge uw pensioen
aanvraagt, zal men daartoe overgaan,
nietwaar
Dat spreekt vanzelf beaamde
„Koningin Regentes te stellen."
Met dat al, is de „Zeeland", daar de
prijsprocedure van langdurigen aard
pleegt te zijij, hoe deze ook moge
afloopen, voor een onbepaalden tijd
haar mailboot kwijt enblijft het
onbegrijpelijk waarom onze Regeering
het aan onze pers en publiek weken
lang overlaat zich in allerlei gissingen
te verdiepen omtrent een voorval dat
alleszins geschikt is om de openbare
meening te verontrusten en dit dan ook
ruimschoots heeft gedaan.
Nieuwe Zilverbons.
Een wetsontwerp is ingediend, strek
kende om het bedrag waarvoor munt-
papier onder de benaming van zilver
bons wordt uitgegeven, te verhoogen
met 15 millioen gulden, en alzoo vast
te stellen op het maximum van 40 mil
lioen gulden.
De minister van financiën wijst in de
memorie van toelichting op het feit, dat
de ervaring leert dat, zooals het publiek
moeilijkheden van internationalen aard
vreest, deze vrees ieidt tot het op groote
schaal opvragen van kleine ruilmiddelen.
Voorts blijft de vraag naar betaalmiddelen
van geringer bedrag dan f 10 gestadig
aanhouden.
De minister is van oordeel dat de noo-
dige voorziening niet moet bestaan in het
hervatten op groote schaal van de gul
densaanmunting.
Hierbij komt, dat de aanmaak van
guldens niet tot het beoogde doel zou
leiden. Het lijdt toch wel geen twijfel,
dat nog steeds in niet geringe mate
zilveren munt door het publiek wordt
vastgehouden.
Nieuwe guldens zouden aanstonds voor
verre het grootste deel mede opgepot en
mitsdien tijdelijk aan hun bestemming
onttrokken worden.
Het Kamerlid Dolk.
Naar he.t „Vad." meldt, heeft de heer
mr. W. Dolk ontslag genomen als lid
van de Tweede Kamer. De heer Dolk
had zitting voor 's Gravenhage II, zoo
dat voor dat district in een vacature te
voorzien valt. Het hoofdbestuur van de
Nieuwe Vrijzinnige Kiesvereeniging
's Gravenhage is in verband daarmede
bijeengeroepen voor een spoedverga
dering.
De bemanning van de „Midsland" en
de „Batavier VI."
Gisterenmorgen te half twaalf is de
bemanning van de „Midsland" en de
„Batavier VI", te zamen 39 man te
Rotterdam gearriveerd. Zooals men zich
herinnert, waren beide vaartuigen door
de Duitschers naar Zeebrugge opge
bracht. Berichten over de bemanning
lieten nog al lang op zich wachten,
zoodat er reeds in menig gezin groote
ongerustheid heerschte over het lot van
de opvarenden.
De slapte in het sigarenbedrijf.
De oorzaken dat in de tabaks- en
sigaren-industrie bedenkelijke slapte
heerscht, zijn tweeërlei. Nederland fa
briceert jaarlijks 1680 millioen sigaren.
Hiervan gaan er pl.m. 280 millioen naar
vader.
Welnu, dan kom ik hier als on
derwijzeres in functie. Men zal de doch
ter van een man, zoo geëerd en. geliefd
als u, vast benoemen
Daar twijfel ik geen oógenblik
aan, mijn kind. Maar wou jij je in ernst
hier gaan begraven Wie komt er ooit
toe, uit plaatsen als Rotterdam en Den
Haag te solliciteeren naar zoo'n nietig
dorpje in een uithoek van 't land. En
verlies toch niet je carrière uit het oog
Voor mij zelf verdien ik hier ge
noeg. ik verlang naar mijn dorpje en
kwam liefst nooit meer in de groote
steden. Hier ben ik thuis bij mijn ouders,
tusschen betere menschen, te midden
van de schoone natuur. Waarom zou
ik daarin mijn zin niet volgen
Nog lang werd 't pro en contra over
wogen. Moeder Truitje was er ten slot
te evenzeer mee ingenomen als vader
Mat. Alleen Jacoba vond het een on
zinnig plan. Zij begreep niet, hoe Netje
zoo dom kon doen, terwijl ze zoo veel
verstand had. Als elk dorpsmeisje dat
twee, driemaal per jaar hoogstens, eens
een stad kon bezoeken, beschouwde zij
de bewoners der groote handelsplaat
sen als wezens van hoogere orde. O,
als zij maar de kans zag er haar tenten
op te slaan
De kogel was door de kerk. De oüde
doove Mat had zijn ontslagaanvrage
ingediend op grond van lichaamsgebre
liet buitenland, terwijl de overige 1400
millioen docronsHollandsch-rookpubliek
worden verbruikt. Maar van deze 1400
millioen zijn bijna 1000 millioen sigaren
beneden en tot den prijs van 3 cents
detailverkoop.
De steeds duurder wordende grond
stoffen hebben het voor den fabrikant
moreel onmogelijk gemaakt, de volkssi
garen van 2, 2V» en 3 cent nog langer
te fabriceeren met een redelijke winst.
Prijsverhooging was noodzakelijk. Ten
gevolge van deze prijsverhooging en de
steeds duurder wordende levensbehoef
ten is het binnenlandsch verbruik van
sigaren volgens de officieele gegevens
enorm verminderd.
Een tweede oorzaak van de thans be
staande en voortdurend meer dreigende
slapte is de buitenlandsche uitvoer, die
geheel stopgezet is. Engeland heeft zijn
havens voor tabaks-fabrikaten gesloten
Duitschland evenzoo, terwijl laatstge
noemd land bovendien den doorvoer
van tabaksfabrikaten naar de Scandina
vische landen heeft afgesneden.
van Burg. en Weth. naar aanleiding
van de rapporten der door de afdeelin-
gen van den Raad gehouden besprekin
gen over de gemeente-begrooting
voor 1917.
Algemeene beschouwingen. In ant
woord op de aanmerking van verschil
lende leden, dat dezerzijds zoo weinig
bij de regeering is aangedrongen, om
bijzondere crisisuitkeeringen uit 's rijks
kas te bekomen, zij verwezen naar het
slot van het schrijven van ons college
voor uwe leden ter inzage nedergelegd,
waarbij door ons ook voor de gemeente
Vlissingen een uitkeering gevraagd
wordt. Aan het slot van dat schrijven
verzochten wij in de gelegenheid te
worden gesteld den Minister nader
mondeling toe te lichten de financieele
positie van onze gemeente, hetgeen wij
verklaarden dringend noodig te achten.
Voorts zij in dit verband nog opge
merkt, dat van eene toezegging aan"
verschillende gemeenten van beduiden
de sommen slechts in zooverre sprake
kan zijn, dat de Minister aan die ge
meenten toegezegd heeft te zullen be
vorderen, dat bij het ontwerp van wet,
die eventueel de uitkeering aan gemeen
ten uit de opbrengst van de oorlogs
winstbelasting zal regelen, bedoelde
gemeenten#niet vergeten zullen worden.
Toezeggen, dat die gemeenten de be
doelde sommen inderdaad ook uitge
keerd zuilen krijgen, kan de Minister
natuurlijk niet, waar de wetgever de be
slissing in deze zal hebben. (Zie paragr.
5 van de Memorie van Antwoord om
trent het wetsontwerp op de oorlogs
winstbelasting.) Ten slotte verwijzen
wij U nog naar het mede voor uwe le
den ter inzage neergelegde afschrift van
een schrijven van den Minister van
Financiën in zake deze aangelegenheid
aan het bestuur van de vereeniging van
Nederlandsche gemeenten.
Opgemerkt wordt, dat ten aanzien
van de antwoorden, hieronder gegeven,
en ten aanzien van ae hieronder volgen
de nieuwe voorstellen, dezelfde minder-
ken. Tegen 1 April was zijn betrekking
vacant. Door jonger werkkracht zou
deze worden vervuld. Tevens werd,
zooals te voorzien was, een onderwij
zeres opgeroepen.
Het oude schoolhoofd had nooit hulp
begeerd. Hij was zoo gewoon alleen te
zijn, dat hij 't denkbeeld niet verdra
gen kon een jonge onderwijskracht van
moderner richting en ideeën naast zich
te hebben, 't Ging immers zoo goed, en
waarom dan verandering Wel zou 't
zeer voordeelig geweest zijn, als zijn
Netje hem ter zijde had gestaan, maar
men was al jaren bekend met zijn af
keer "van een-hulp. Bovendien zou dat,
volgens zijn opinie niet goed kunnen
gaan, omdat zijn begrippen en de hare
over schoolaangelegenheden te ver uit
eenliepen.
Men had Mat ontzien en stil afge
wacht tot zijn rusttijd daar was. Niet
alleen kwam 't nieuw te benoemen
schoolhoofd nu in beter condities bij
gedeeltelijke ontlasting van zijn werk
en arbeidsverdeling, maar ook niet
weinig zou 't den leerlingen ten goede
komen.
't Aantal sollicitanten was niet groot.
Men had keuze uit vier sollicitanten.
Ook voor onderwijzeres werd gelijktij
dig een oproeping geplaatst.
Daarvoor meldden zich een zevental
(Wordt vcrvcrlgd.)